Embed Size (px)
Citation preview
Edukasyon sa
Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul 4.4(Week 8):
Dignidad
10
ii
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ika-sampung Baitang Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 4.4 (Week 8) : Dignidad Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito. Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Inilimbag sa Pilipinas ng:
Department of Education, Region VII, Division of Cebu Province Office Address : IPHO Bldg., Sudlon, Lahug, Cebu City
Telefax : (032) 255-6405
E-mail Address : [email protected]
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Merly A. Cabrera
Editor: Jane O. Gurrea
Tagasuri: Hipolito Q. Pegarido Jr.
Tagaguhit: Merly A. Cabrera
Tagalapat: Ruth Angelie S. Carin
Management Team
Schools Division Superintendent - Dr. Marilyn S. Andales, CESO V
Assistant Schools Division Superintendent - Dr. Cartesa M. Perico
Dr. Ester A. Futalan
Dr. Leah B. Apao
Chief, CID Dr. Mary Ann P. Flores
EPS in LRMS Mr. Isaiash Wagas
EPS in EsP Mrs. Jane O. Gurrea
iii
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa
Pagpapakatao ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para
sa araling Dignidad.
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri
ng mga edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon
upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda
ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang
pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral
sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa
kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan
ang mag-aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo
habang isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan
at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita
ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang
kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito.
Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila
habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang
hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang
mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Mga Tala para sa Guro
Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o
estratehiyang magagamit sa paggabay sa mag-aaral.
iv
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Edukasyon sa Pagpapakatao ng
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Dignidad.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong
pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-
aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong
maunawaan.
Alamin
Sa bahaging ito, malalaman mo
ang mga dapat mong matutuhan
sa modyul.
Subukin
Sa pagsusulit na ito, makikita natin
kung ano na ang kaalaman mo sa
aralin ng modyul. Kung nakuha mo
ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.
Balikan
Ito ay maikling pagsasanay o balik-
aral upang matulungan kang
maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa naunang leksyon.
Tuklasin
Sa bahaging ito, ang bagong aralin
ay ipakikilala sa iyo sa maraming
paraan tulad ng isang kuwento,
awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.
v
Suriin
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng
maikling pagtalakay sa aralin.
Layunin nitong matulungan kang
maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Pagyamanin
Binubuo ito ng mga gawaing para
sa mapatnubay at malayang
pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa
pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng
modyul.
Isaisip
Naglalaman ito ng mga
katanungan o pupunan ang
patlang ng pangungusap o talata
upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.
Isagawa
Ito ay naglalaman ng gawaing
makatutulong sa iyo upang
maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
Tayahin
Ito ay gawain na naglalayong
matasa o masukat ang antas ng
pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.
vi
Karagdagang
Gawain
Sa bahaging ito, may ibibigay sa
iyong panibagong gawain upang
pagyamanin ang iyong kaalaman
o kasanayan sa natutuhang aralin.
Susi sa Pagwawasto
Naglalaman ito ng mga tamang
sagot sa lahat ng mga gawain sa
modyul.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng
modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan
ng anumang marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul.
Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba
pang gawaing napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat
pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa
ng mga gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba
pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy
kung tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.
Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng
pinagkuhanan sa paglikha o
paglinang ng modyul na ito.
vii
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa
modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang
inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong
kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man
sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo.
Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas
ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim
na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!
Alamin
Ang modyul na ito ay dinisenyo at isinulat na isinaalang-alang ka
bilang mag-aaral. Ito ay para tulungan kang maintindihang-lubos
ang konsepto ng isip at kilos-loob. Ang saklaw ng modyul na ito ay
nagbibigay-daan upang magamit sa iba’t ibang kalagayan ng
pagkatuto.
Ang wikang ginagamit ay kinikilala ang magkakaibang antas ng
bokabularyo ng bawat mag-aaral. Ang mga aralin ay inayos
upang sundin ang karaniwang pamantayan ng kurso. Ngunit ang
pagkakasunud-sunod kung saan mo basahin ang mga ito ay
maaaring mabago upang magkatugma sa aklat na ginagamit mo
ngayon.
Pagkatapos ng modyul na ito, inaasahan na: Nakagagawa ng
mga angkop na kilos upang maipakita sa kapwang itinuturing na
mababa ang sarili na siya ay bukod-tangi dahil sa kanyang taglay
na dignidad bilang tao.
Subukin
PAUNANG PAGTATAYA: Basahing mabuti ang bawat tanong. Isulat ang
titik ng pinakaangkop na sagot sa iyong kwaderno.
1. Lahat ng nilikha ng Panginoon na kawangis niya at bukod-tangi ay may
dignidad. Sino-sino ang mga sumusunod ang mayroong dignidad?
a. lahat ng tao
b. lahat ng nilikha ng Diyos
c. lahat ng nananalig sa Diyos
d. lahat ng naniniwala na sila ay tao
2. Lahat tayo ay may natatanging katangian. Bakit tayo binigyan ng
Maykapal ng natatanging katangian?
a. upang hindi maapi
b. upang makatulong sa iba
c. upang makapag hanap-buhay
d. upang magkaroon ng mga mahal sa buhay
3. Ano ang pinaka bukod-tangi sa lahat ng nilikha ng Diyos?
a. lahat ng mga tao
b. lahat ng may puso
c. lahat mga may hininga
d. lahat ng mga sumusunod sa mga utos ng maykapal
4. Nang nilikha ng Diyos ang tao, ano ang dalawang mahalagang bagay na
taglay natin kung kaya tayo ay tinatawag na ‘naiiba’?
a. isip at kilos-loob c. kilos-loob at pagmamahal
b. Iisip at pagmamahal d. pagmamahal at kilos-loob
5. Ano ang maaari mong itanong sa iyong sarili upang matuklasan ang iyong
natatanging katangian?
a. “Bakit ako ginawa ng Diyos?”
b. “Anong kakayahan ko ang makapagpapasikat sa akin?”
c. “Ano ang gusto kong ginagawa na maaaring makatulong sa ibang
tao?”
d. “Paano ko magagamit ang aking natatanging katangian upang
magka pera?”
Aralin
1 Dignidad
Sa nakaraang talakayan napatunayan mo na ang dignidad ng tao ay
nakabatay sa kaniyang pagiging bukod-tangi at sa pagkakawangis niya sa
Diyos. Naunawaan mo rin na maaaring tayo ay magkakaiba subalit pantay-
pantay sa paningin ng Diyos sa pamamagitan ng ating dignidad. Natutunan
mo rin na kaakibat ng paggalang sa iyong dignidad ay mayroon ka ring
karampatang tungkulin na igalang ang dignidad ng iyong kapwa.
Balikan
Magbalik tanaw ka sa nagdaang modyul at isulat ang sagot sa iyong
kwaderno sa pamamagitan ng isang talata.
Ano ba sa iyong personal na palagay ang dignidad?
Gamitin ang rubriks sa ibaba:
Tuklasin
Panuto: Bahasin ang bawat pangungusap sa talahanayan sa ibaba at
kopyahin sa iyong kwaderno. Lagyan ng √ (tsek) ang kahon na kalinya ng
pangungusap kung minsan mo na itong nasabi sa iyong sarili at X (ekis) naman
kung hindi kailanman.
Suriin
Sa ating pang-araw-araw na buhay, hindi maiiwasang kung minsan ay
makaranas tayo na maramdaman o ituring na mababa ang sarili (insecurity).
Sa tuwing makikita natin ang magagandang post ng ating mga klaklase,
kapitbahay o kahit maging tao sa social media sites kagaya ng facebook,
Instagram, twitter at marami pang iba, hindi natin naiiwasang maikumpara an
ating sarili sa kanila. Hinahanap natin sa ating sarili ang lahat ng ating nakikita
sa ating kapwa. Sa ganitong paraan, inaakala natin na tayo ay
napagkakaitan. Hindi ito ang katotohanan. Paano ba natin malalampasan
ang mababang pagtingin sa sarili?
Bago nating pag-usapan kung papaano malalampasan ang mababang
pagtingin sa sarili, tingnan muna natin ang ilang katotohanan tungkol rito ayon
kay Ginang Maricar Reyes-Poon. Ang mababang pagtingin sa sarili (insecurity)
ay:
Lumalabas sa harap ng ating kahinaan.
Sa tuwing may bagay na nahihirapan tayong gawin na nakapadali lang sa
iba, bumababa ang ating pagtingin sa sarili. Noong ako ay kasing-edad mo,
mayroon akong grupo kaibigan. Lahat sila ay marunong sumayaw. Sa tuwing
sasali ako sa praktis ng isang sayaw, nahihirapan talaga akong tandaan ang
steps at gawin ito ng maayos. Kapag tinitinganan ko ang aking mga kaibigan,
mukhang hindi naman sila nahihirapan. Isa o dalawang beses na pagturo lang
ng steps ay alam na agad nila.
Hindi agad-agad maiaalis.
Ito ay isang proseso. Hindi mo agad-agad maiaalis sa sarili mo at sa iba ang
kanilang mababang pagtingin sa sarili dahil lang sinabing;
‘Mahalin mo ang sarili mo.’
‘Be strong. Huwag mong maliitin ang sarili mo’
‘Huwag kang mag-alala, mahal ka ng Diyos’
‘Dapat maging masaya ka kung paano ka ginawa ng Diyos.’
‘Huwag mong ikumpara ang sarili mo sa iba’.
Hindi naman mali ang mga ito. Kaya lang, ang mga nasa itaas ay hindi
mga gamot na kapag ibinigay at ininom natin ay mawawala na ang ating
mababang pagtingin sa sarili (insecurity). Ang ating paglaban rito ay patuloy
at araw-araw.
Habang tumatagal ang ating personal na laban sa mababang pagtingin sa
sarili (insecurity) ay mas nagiging madali ito.
Hawak natin sa ating mga kamay mismo ang pagtatagumpay sa ating laban
sa mababang pagtingin sa sarili. Hindi ako, hindi sila, kundi ikaw mismo ang
may kakayahang ipanalo ang laban na ito.
Ngayong mas may alam na tayo sa mababang pagtingin sa sarili (insecurity),
tingnan naman natin ang mga suhestiyon ni Ginang Maricar Reyes-Poon sa
mga maaari nating gawin upang malabanan ito.
Tuklasin ang iyong mga natatanging katangian.
“Mas madaling tanggapin na wala ka ng ibang bagay kung alam mo kung
sino ka. At isang napakahalagang bahagi ng paghahanap kung sino ka ay
alamin kung ano ang iyong natatanging katangian.”
Bawat isa sa atin ay may natatanging katangian mula sa maykapal. May mga
lupon ng katangian na tanging ikaw lamang ang mayroon. Maaaring hindi ito
kasing halata ng iba gaya ng pagkanta, pagsayaw, pag arte o pagsalita sa
harap ng maraming tao, pero tiyak na meron ‘yan. Kailangan mo lang mag-
effort na hanapin sila. Ilan sa mga maaari mong gawin na makatutulong sa
pagtuklas ng iyong natatanging katangian ay ang mga sumusunod:
Tanungin ang mga malalapit na kakilala (kapamilya, malapit na
kaibigan
➢ Kung ano ang nakikita nilang natural na gawin para sa iyo na parang
ang hirap para sa ibang tao.
➢ Tanungin ang sarili, ‘Ano ang gusto kong ginagawa na maaaring
makatulong sa ibang tao?’
Tandaan na ang iyong talento/kakayahan ay hindi ipinagkaloob sa iyo ng
Diyos para lamang kumita at mabuhay ka. Binigyan tayo ng Diyos ng mga
kakayahan upang makatulong sa iba. Lahat tayo ay may mga natatanging
katangian. Kailangan lamang natin itong tuklasin.
Gamitin ang natuklasang katangian upang tumulong sa iba.
Ginawa tayo upang makatulong sa iba, kaya tumulong tayo gamit ang ating
natatanging kakayahang biyaya ng maykapal. Hindi magiging madali para
sa atin na maliitin ang ating sarili kung nakikita natin na tayo ay may
pakinabang o nakatutulong sa iba.
Tanggapin na imposibleng maging magaling sa lahat ng bagay.
Sa mundo, may mga taong maraming alam gawin. Subalit walang tao sa
buong mundo ang kayang gawin ang lahat ng bagay.
Ako ay hindi magaling sa kahit anong uri uri ng art. Mapa disenyo, pag-ayos
ng buhok, pag make-up (lalo na ang pagguhit na kilay), fashion at kahit pag-
aayos ng gamit. Ginagawa ko parin ang best ko pero tanggap ko rin na hindi
ako dinesenyo ng Diyos para sa mga bagay na ito. Kaya sa tuwing may
makakapuna na wala akong kilay, o kung hindi naman kaya ay hindi bagay
ang kombinasyon ng kulay ng mga suot ko, hindi na ito masyadong masakit
para sa akin. Maaaring hindi tayo pareho ng aspekto ng kahinaan, pero
malaking tulong para sa atin ang pagtanggap sa mga bagay na hindi natin
nagagawa nang kasing galing ng iba. Okay lang na hindi tayo magaling sa
ibang bagay.
Ipagbunyi ang iyong pagiging natatangi dahil wala kang katulad at hindi ka
na mauulit sa buong mundo.
Pagyamanin
Panuto: Sagutin ang tanong sa iyong kwaderno.
Anong mahalagang bagay ang natuklasan mo sa iyong sarili tungkol sa
halaga ng pagiging bukod-tangi ng iyong kapwa sa kabila ng kanilang
estado at pinagdaraanan sa buhay? Ipaliwanag.
Gamitin ang rubriks sa ibaba:
Isaisip
Panuto : Sagutan ang tanong sa baba sa iyong kwaderno.
1. Ano ang natutunan mo sa modyul na ito?
2. Ano ang natuklasan mo sa sarili ukol dito?
Gamitin ang rubriks sa ibaba:
\
Isagawa
Gumawa ng angkop na kilos upang maipakita sa kapwang itinuturing na
mababa ang sarili na siya ay bukod-tangi dahil sa kaniyang taglay na
dignidad bilang tao. Magkaroon ng pagninilay matapos mong isagawa ang
iyong plano. Isulat ito sa iyong kwaderno.
Gamitin ang rubriks sa ibaba:
Tayahin
Panuto: Isulat ang titik sa pinakaangkop na sagot sa iyong kwaderno.
1. Lahat ng ginawa ng Diyos na kawangis niya at bukod-tangi ay may
dignidad. Sino-sino ang mga sumusunod ang mayroong dignidad?
a. lahat ng tao
b. lahat ng nilikha ng Diyos
c. lahat ng nananalig sa Diyos
d. lahat ng naniniwala na sila ay tao
2. Lahat tayo ay binigyan ng Maykapal ng natatanging katangian. Bakit tayo
bingyan ng Maykapal ng natatanging katangian?
a. upang hindi maapi
b. upang makatulong sa iba
c. upang makapag hanap-buhay
d. upang magkaroon ng mga mahal sa buhay
3. Ano ang pinaka bukod-tangi sa lahat ng nilikha ng Diyos?
a. lahat ng mga tao
b. lahat ng may puso
c. lahat mga may hininga
d. lahat ng mga sumusunod sa mga utos ng maykapal
4. Sabihin kung alin sa mga sumusunod na pangungusap ang tama at mali.
Una: Tayo ay nakatatanggap ng labis-labis na biyaya mula sa
panginoon.
Ikalawa: Hindi natin palaging nararamdaman ang mga biyayang ating
natatanggap.
a. parehong mali ang dalawang pangungusap
b. parehong tama ang dalawang pangungusap
c. Ang unang pangungusap ay tama ngunit mali ang ikalawa.
d. Ang unang pangungusap ay mali subalit tama naman ang ikalawa.
5. Bakit tayo nakararamdam ng kakulangan sa ating buhay? Sabihin kung alin
sa mga sumusunod na pangungusap ang tama at mali.
Una: Hindi natin napapansin ang mga biyayang ating natatanggap.
Ikalawa: Wala tayong biyayang natatanggap.
a. parehong mali ang dalawang pangungusap
b. parehong tama ang dalawang pangungusa
c. Ang unang pangungusap ay tama ngunit mali ang ikalawa.
d. Ang unang pangungusap ay mali subalit taman naman ang ikalawa
Karagdagang Gawain
Panuto: Maglista sa iyong kwaderno ng limang mga kilos na iyong ipapanatang isasabuhay upang maipakita sa kapwang itinuturing na mababa
ang sarili na siya ay bukod-tangi dahil sa kanyang taglay na dignidad bilang tao.
Gamitin ang rubriks sa ibaba:
Susi sa Pagwawasto
Paunang
Pagtataya
1. b
2. b
3. c
4. a
5. a
Tayahin
1.a
2.b
3.a
4.c
5.c
Sanggunian
Arnedo, P.J., Brizuela, M.J., et.al. (2015). Modyul sa Edukasyon sa
Pagpapakatao. P.21-41: FEP Printing Corporation, Pasig City.
Esteban, Esther J. Education in Values: What, Why and for Whom. Manila:Sinag-
tala Publishers, Inc.(1990).
Lee, Patrick. Human Dignity (n.d.) Retrieved January 9, 2010 from
http://www2.franciscan.edu/plee/human_dignity.htm
Poon, M. (2020, March 9). Maricar Reyes-Poon on Insecurity [Video]. Facebook.
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: Department of Education, Region VII, Division of Cebu Province
Office Address: IPHO Bldg., Sudlon, Lahug, Cebu City
Telefax: (032) 255-6405
Email Address: [email protected]
