1| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE

ofertaedukacyjna

zamku królewskiego w warszawie – muzeum

2019/2020

dla przedszkoli i szkół

podstawowych

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE |2

Informacje praktyczne .............................................................................................3

Jak zamówić lekcje lub warsztaty muzealne .........................................................4

Lekcje i warsztaty muzealne dotyczące Roku Wazowskiego .............................6

Lekcje i warsztaty muzealne w ogrodzie ........................................................... 12

Lekcje i warsztaty muzealne w Zamku Królewskim

Lekcje muzealne dla przedszkoli ................................................................... 16

Lekcje muzealne dla klas 0–3 ......................................................................... 18

Lekcje muzealne dla klas 4–8 ......................................................................... 32

Warsztaty muzealne dla przedszkoli i klas 0–3 .......................................... 48

Warsztaty muzealne dla klas 4–8 ................................................................... 52

Lekcje i warsztaty muzealne w pałacu Pod Blachą ........................................... 60

Oferta dla grup z niepełnosprawnościami ........................................................ 68

Lekcje muzealne dla osób z niepełnosprawnością wzroku ............................. 70

Educational programme in English / workshops  ............................................ 73

spis treści

Informacje na temat przedstawienia teatralnego. Lekcja może być prowadzona w języku angielskim. Cena zajęć 250 zł od klasy. Kontakt 22 35 55 114.

Trasa lekcji uzależniona od informacji o uczniach niepełnosprawnych ruchowo. Kontakt 22 35 55 114.

Lekcjom może towarzyszyć przedstawienie z audio­deskrypcją. Kontakt 22 35 55 114.

Lekcje muzealne realizowane w ramach Roku Wazowskiego.

3| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE

INFORMACJE PRAKTYCZNE:r Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum prowadzi lekcje muzealne oraz warsztaty

muzealne dla szkół i placówek oświatowych.r W wypadku wycieczek organizowanych przez szkoły we współpracy z biurami podróży

możliwe są jedynie lekcje Spotkanie z królem, s. 17, Wizyta u króla, s. 67.r Lekcje i warsztaty muzealne są prowadzone na różnych poziomach nauczania, a zaję­

cia są dostosowane do wieku uczniów.r W roku szkolnym 2019/2020 ceny zajęć wynoszą:

– za lekcje muzealne i warsztaty w j. polskim – 200 zł od klasy, – za lekcje muzealne i warsztaty w j. angielskim – 250 zł od klasy,– za lekcje połączone ze spektaklem teatralnym – 20 zł od osoby.

Ceny obowiązują również klasy integracyjne. Lekcje dla szkół specjalnych i ośrodków szkolno­wychowawczych (lista tematów na

s. 66) kosztują 70 zł od klasy.r O terminie realizacji zamówień decyduje kolejność ich napływania oraz zaintereso­

wanie danym tematem. Zajęcia edukacyjne są realizowane według kolejności napły­wania zgłoszeń. Terminy lekcji ustalane są przez pracowników Muzeum.

r Jeśli nie odpowiada Państwu proponowany termin, prosimy odwołać zajęcia lub skontaktować się z Rezerwacją w celu sprawdzenia czy istnieje możliwość zmiany terminu (rezerwacja@zamek-krolewski.pl)

r Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum bierze udział w programie Warszawa w klasie, klasa z Warszawą. Szczegóły i lista tematów w ramach programu dostępna jest na stronie Urzędu m.st. Warszawy.

r Lekcje i warsztaty muzealne można zamawiać pisemnie przez cały rok.r Przypominamy nauczycielom, żeby nie łączyli klas przychodzących na zamówioną

lekcję bądź warsztaty muzealne. Zastrzegamy sobie prawo odmowy prowadzenia zajęć dla połączonych klas.

r Prosimy o wcześniejsze przybycie, tak aby zajęcia mogły zacząć się o wyznaczonej godzinie. Konsekwencją spóźnienia jest skrócenie zajęć.

r Prosimy, aby w sezonie jesienno­zimowym każdy uczeń miał ze sobą obuwie na zmianę.r W trakcie przedstawień teatralnych towarzyszących lekcjom/warsztatom obowiązuje

zakaz nagrywania, fotografowania i filmowania.

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE |4

jak zamówić lekcje lub warsztaty muzealne

Krok 1. Czytelnie wypełnij formularz (dostępny na s. 5 lub stronie interneto­wej). Korespondencja jest wysyłana z Zamku Królewskiego automatycznie na podany w zgłoszeniu adres e­mail. W wypadku zamówienia warsztatów prosimy o wcześniejszy kontakt (adres e­mail podany przy opisie warsztatów). W wypadku zamówienia lekcji z przed­stawieniem prosimy o dopisanie na formularzu przy tytule zajęć litery T.

Krok 2. Prześlij formularz do Zamku Królewskiego e­mail: rezerwacja@zamek-krolewski.pl, faks: 22 35 55 271,adres: Rezerwacja i Kasy Biletowe Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum, pl. Zamkowy 4, 00­277 Warszawa

Krok 3. Odbierz e-mailowe powiadomienie z Zamku KrólewskiegoPowiadomienie o terminie lekcji/warsztatów zostanie wysłane do Państwa przez internet wraz z instrukcją dotyczącą dalszych kroków rezerwacji.

Krok 4. Opłać zajęcia7 dni przed wyznaczonym terminem w wypadku lekcji/warsztatów;14 dni przed wyznaczonym terminem w wypadku zajęć z przedstawieniem.Płatność jest możliwa przez elektroniczny system PayU lub w kasie Zamku Królewskiego w wyznaczonym terminie.Brak opłacenia rezerwacji w wyznaczonym terminie powoduje jej automatycz-ne anulowanie.

Krok 5. Pobierz bilety w kasie Zamku KrólewskiegoPrzy odbiorze biletów w kasie Zamku Królewskiego należy okazać potwierdza-nie realizacji zamówienia. Przypominamy, że wysłanie zgłoszenia jest równo­znaczne z akceptacją przez szkołę Regulaminu rezerwacji lekcji i warsztatów mu-zealnych w Zamku Królewskim w Warszawie – Muzeum dostępnego na stronie: www.zamek-krolewski.pl/edukacja

5| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE

FORMULARZ ZGŁOSZENIA LEKCJI LUB WARSZTATÓW MUZEALNYCH*

Pieczęć szkoły

Warszawa, dnia .....................................

Nazwa i numer szkoły ..................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Adres, telefon .................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

Klasa ............................................. Liczba osób ......................................................................

Temat lekcji/warsztatów/przedstawienia ...................................................................................

..........................................................................................................................................................

Imię i nazwisko nauczyciela zamawiającego .............................................................................

E­mail nauczyciela zamawiającego** ........................................................................................

Uwagi nauczyciela .......................................................................................................................

Czy zajęcia finansowane są z programu Warszawa w klasie, klasa w Warszawie?5 Tak 5 Nie

Uwaga!Wysłanie zgłoszenia jest równoznaczne z akceptacją przez szkołę Regulaminu rezerwacji lekcji i warsztatów muzealnych w Zamku Królewskim w Warszawie – Muzeum dostępnego na stronie www.zamek-krolewski.pl/edukacjaUprzejmie zawiadamiamy, że lekcje muzealne mogą być dokumentowane w celu uatrak­cyjnienia szaty graficznej informatorów. Prosimy o wyrażenie zgody na fotografowanie lub filmowanie oraz publikację materiałów z zajęć. 5 Wyrażam zgodę. 5 Nie wyrażam zgody.

………………………………..Podpis dyrektora szkoły

* Na jednym formularzu zgłaszamy zapotrzebowanie na lekcję dla jednej klasy. Prosimy wypełniać czytelnie wszystkie rubryki.** Korespondencja jest wysyłana automatycznie na podany w zgłoszeniu adres e­mail.

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE |6

rok wazowski

W roku 2019 mija 400 lat od ukończenia przebudowy Zamku Kró­lewskiego w Warszawie podjętej na zlecenie Zygmunta III Wazy.

Rezydencja otrzymała charakterystyczną formę architektoniczną pięcio­boku, z monumentalną fasadą od strony placu Zamkowego i Wieżą Zegarową. Dla uczczenia tej ważnej rocznicy zapraszamy uczniów szkół podstawowych na lekcje i warsztaty poświęcone czasom wazowskim.

7| ROK WAZOWSKI

SKARBIEC KRÓLA klasy 1–2

Podczas wędrówki przez Zamek chcemy uświadomić najmłodszym, że skarbem bywa nie tylko srebro i złoto. Dzieci poznają wartość przeszłości, tradycji i kul-tury, uczą się, jak cenne są zdrowie, wiedza i talent. Podczas lekcji dzieci zoba­czą cenne przedmioty zgromadzone przez rodzinę królewską, a także dowiedzą się o królu, który nie tylko zbierał skarby, ale sam potrafił je tworzyć. SPODZIE-WANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie zachować się w muzeum, wskazać cenne wartości niematerialne (np. przyjaźń), docenić urok dawnych przedmiotów. Rozumieją wieloznaczność słowa skarb i znaczenie rodzinnych pamiątek.

PORTRET KRÓLA JEGOMOŚCI klasy 2–3

Oglądając uważnie różne rodzaje portretów królewskich (reprezentacyj-ne, prywatne), w tym wizerunki rodziny Wazów, uczniowie poznają insygnia

LEKCJE MUZEALNE

ROK WAZOWSKI |8

władzy królewskiej, symbolikę kolorów, symboliczne znaki króla (korona, berło, jabłko). Biorą również udział w krótkich zajęciach plastycznych. SPO-DZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią rozpoznać różne rodzaje portretów i  ich znaczenie, świadomie posłużyć się słowami związanymi z tematem (np. król, królewicz, książę, koronacja, insygnia). Rozumieją symbolikę insygniów i stroju koronacyjnego oraz kolorów związanych z władzą króla.

WŁADYSŁAW IV I JEGO DWÓR klasy 4–8 • nowa propozycja

Uczniowie podczas zajęć poznają niezwykłą postać – ducha siostry króla Zyg-munta III Wazy. Królewna Anna opowie o życiu codziennym dworu i rozryw­kach sprzed ponad 300 lat. Będzie również mowa o największej pasji króla Wła­dysława IV – teatrze. Po spektaklu uczniowie poznają najważniejszych członków rodziny Wazów, którzy mieli istotny wpływ na losy kraju. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać pochodzenie polskiej linii Wazów. Rozumieją także przyczy­ny wyboru na władców Rzeczypospolitej przedstawicieli szwedzkiej dynastii. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawie­niem teatralnym.

9| ROK WAZOWSKI

HUSARIA – FAKTY I MITY klasy 4–8

Husaria była najgroźniejszą i najskuteczniejszą jazdą wszech czasów. Istniała przez trzy stulecia (od XVI do XVIII w.). Najbardziej spektakularne zwycięstwa odniosła za panowania króla Zygmunta III oraz Jana III, m.in. pod Kircholmem ze Szwecją (1605), Kłuszynem z Moskwą (1610), Wiedniem z Turcją (1683). Oglądając dzieła malarskie, rzeźbiarskie i zabytkową broń z zamkowej kolekcji, uczniowie poznają dzieje formacji, jej uzbrojenie i najważniejsze bitwy, w któ­rych wzięła udział. Dowiedzą się też, po co husarzowi były skrzydła. Uczestnicy mogą dotykać niektórych elementów husarskiej zbroi, a nawet je przymierzać. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią ocenić wpływ wydarzeń politycz­nych na potencjał militarny państwa, a także znaczenie kultury sarmackiej dla rozwoju sztuki wojennej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rozumieją, jak mit husarii i jej zwycięstw wpływał na Polaków i kształtował ich postawę patriotyczną.

KORONACJA – HISTORIA I CEREMONIAŁ klasy 5–8

Podczas lekcji uczniowie poznają zasady działania monarchii w czasach pano­wania królów elekcyjnych z dynastii Wazów oraz prerogatywy króla i znacze­nie dworu. Uczestnicy zajęć dowiedzą się, z jakich elementów składał się strój koronacyjny i wspólnie zainscenizują ceremoniał koronacji. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie posługiwać się takimi terminami, jak elekcja, intronizacja, abdykacja, detronizacja. Rozumieją znaczenie poszcze­gólnych elementów ceremonii koronacyjnej i insygniów koronacyjnych.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

ROK WAZOWSKI |10

KIEDY WARSZAWA STAŁA SIĘ STOLICĄ? klasy 6–8

Od końca XIV w. Warszawa pełniła różnorodne funkcje stołeczne – była sie-dzibą książąt mazowieckich, miejscem obrad sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, elekcji polskich królów, wreszcie rezydencją monarchy i jego dwo-ru. Czy na pewno król Zygmunt III przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy? Kiedy oficjalnie została ona uznana za stolicę państwa polskiego? Co rozumiemy pod terminem „stolica”, a jak je rozumieli nasi przodkowie? SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie poznają dzieje Warszawy oraz potrafią wymienić czynniki, które wpłynęły na rozwój miasta i ustanowienie go stolicą państwa. Uczniowie rozumieją wieloznaczność terminu „stolica”.

11| ROK WAZOWSKI

WARSZTATY MUZEALNE

WŁADZIU, NIE GRZMIJ, CZYLI BURZA W BECZCE klasy 0–3

Spektakl jest zabawną opowieścią – snutą przez opiekunkę Urszulę Meierin – o królewiczu Władysławie IV, który chciał zostać komediantem. Dzięki niemu w Zamku Królewskim w Warszawie powstała pierwsza profesjonalna scena z ze­społem aktorów operowych. Jego zainteresowania tak szybko ujawnione w dzie­ciństwie przyczyniły się do rozwoju teatru w Polsce. Działania króla zwróciły uwagę na znaczenie teatru w życiu społecznym kraju. Warsztaty będą pretekstem do przybliżenia dzieciom historii związanej bezpośrednio z Zamkiem Królew-skim, z prawdziwymi postaciami i miejscami oraz bardzo prawdopodobnymi zda­rzeniami. Na zakończenie dzieci wykonają zadanie plastyczne. Formy teatralne są integralną częścią warsztatu. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: alichacz@zamek-krolewski.pl

SZWEDZI W WARSZAWIE. ZWIĄZKI POLSKO- -SZWEDZKIE NA PRZESTRZENI WIEKÓW klasy 4–8

Stosunki polsko­szwedzkie postrzegane są głównie przez pryzmat toczonych przez wiele lat wojen, których kulminacją był okres potopu szwedzkiego. W rze­czywistości kontakty między naszymi państwami są znacznie bardziej rozległe i sięgają czasów wczesnego średniowiecza. Wystarczy wspomnieć, że aż trzech władców Polski oficjalnie nosiło tytuł króla Szwecji. Podczas zajęć przybliżymy związki Polski ze Szwecją na przestrzeni dziejów do końca XVIII w.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE |12

lekcje i warsztaty muzealne w ogrodzie

13| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE

W ZAMKU I OGRODZIE klasy 4–8 • nowa propozycja

Otwarcie Ogrodu Dolnego Zamku Królewskiego w Warszawie stało się okazją do zgłębienia tematyki związanej z ogrodami królewskimi, zakładanymi wokół głównej rezydencji królewskiej oraz prywatnych pałaców w Warszawie. Celem zajęć jest prezentacja historii ogrodów zamkowych, uczniowie poznają funkcję, jaką ogród pełnił w poszczególnych okresach historycznych (ogrody użytkowe i dekoracyjne), style (ogrody francuskie i angielskie), a także poznają symbo-likę zarówno elementów dekoracyjnych ogrodów, jaki i poszczególnych gatun-ków roślin, które funkcjonują jako symbole i alegorie w sztuce i literaturze. Zajęcia prowadzone w Zamku i ogrodzie pokazują, jak ważną i integralną część rezydencji stanowiły ogrody. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią odnaleźć symbole i alegorie roślinne we wnętrzach Zamku i w ogrodach oraz rozpoznać style i funkcje ogrodów na przestrzeni wieków.UWAGA! Lekcja sezonowa (realizowana we wrześniu, w maju i czerwcu). Za­jęcia odbywają się w ogrodach i we wnętrzach zamkowych. Zastrzegamy sobie prawo do zmiany trasy lekcji w wypadku złych warunków atmosferycznych.

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE |14

BOTANICZNYM SZLAKIEM

klasy 6–8

Trudno sobie wyobrazić zamek czy pałac bez ogrodu. Nawet niewielki skrawek, taki jak skarpa nadwiślańska, może zamienić się w oazę zieleni z drzewami, kwiatami, ziołami. Jak wyglądały ogrody w dawnych czasach, jakie sadzono rośliny, czy preferowano geometrię, naturalność? Wnętrza dawnych rezydencji obfitowały w dekoracje roślinne, które często miały symboliczne znaczenie. Podczas warsztatów uczestnicy będą poszukiwać motywów roślinnych przed­stawionych na obrazach, rzeźbach, meblach oraz zastanawiać się nad ich znacze­niem. Na zakończenie uczestnicy wezmą udział w zadaniu twórczym. Wyjście do ogrodów zamkowych możliwe tylko przy sprzyjającej pogodzie. Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: alichacz@zamek-krolewski.pl

15| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |16

lekcje muzealne dla przedszkoli

17| LEKCJE MUZEALNE DLA PRZEDSZKOLI

SPOTKANIE Z KRÓLEM dzieci 5–6 lat

Jak wyglądał król? Gdzie mieszkał i co robił? Na te pytania dzieci szukają od­powiedzi, spacerując po wybranych salach zamkowych. Oglądają dzieła sztu-ki i pamiątki po królu Stanisławie Auguście (m.in. tron królewski, insygnia). SPODZIEWANE EFEKTY Dzieci potrafią właściwie zachować się w muzeum, opisać, jak wyglądał król i czym się zajmował. Rozumieją funkcje poznanych przedmiotów.

BAJANIE NA DYWANIE dzieci 5–6 lat

Lekcja realizowana w pałacu Pod Blachą, s. 61.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |18

lekcje muzealne dla klas 0–3

Proponujemy cykl lekcji pt. LEGENDY WARSZAWY. Są one specjalnie dostoso­wane do percepcji i poziomu rozwoju dzieci w wieku 6 lat. W interesujący spo­sób wprowadzają uczniów w zagadnienia kultury i historii oraz uczą zachowania w przestrzeni publicznej, jaką jest muzeum. Są doskonałym przygotowaniem do aktywnego i twórczego uczestnictwa w lekcjach muzealnych proponowanych przez Zamek.

19| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

LEGENDY WARSZAWY – BAZYLISZEK klasy 0–1

Legenda w prosty sposób wprowadza najmłodszych w takie zagadnienia jak tra-dycja i kultura. Podczas zajęć dzieci poznają jedną z najbardziej znanych legend warszawskich – o Bazyliszku – i przekonują się, że Zamek jest miejscem cieka­wym, tajemniczym, w którym czasem coś straszy. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią odtworzyć wątek fabularny legendy i rozumieją znaczenie

przysłowia „Strach ma wielkie oczy”.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepełno­sprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

LEGENDY WARSZAWY – SYRENKA klasy 0–1

Legenda wprowadza najmłodszych w takie zagadnienia jak tradycja i kultura. Podczas zajęć dzieci poznają legendę o warszawskiej Syrence i odnajdują jej wi­zerunki w zamkowych komnatach. Przekonują się też, że Zamek jest miejscem nierozerwalnie związanym z historią Warszawy.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3 |20

SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią odtworzyć wątek fabularny le­gendy i rozumieją, dlaczego podobizna Syrenki jest herbem Warszawy.Lekcję można połączyć ze spektaklem teatralnym O warszawskiej Syrenie.

Przedstawienie teatralne O WARSZAWSKIEJ SYRENIESyrenka, którą dzieci spotykają we wnętrzach Zamku Królewskiego, opowiada swoją niezwykłą historię przybycia do Warszawy. Podczas przedstawienia uczniowie do­wiadują się również, dlaczego na warszawskim herbie jest ona przedstawiona z mie­czem i tarczą. Spotkanie z warszawską Syrenką będzie dla dzieci niespodzianką.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepełno­sprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

LEGENDY WARSZAWY – ZŁOTA KACZKA klasy 0–1

Legenda w prosty sposób wprowadza najmłodszych w takie zagadnienia jak tra-dycja i kultura. Podczas zajęć dzieci poznają jedną z najbardziej znanych legend warszawskich – o złotej kaczce – i przekonują się, że Zamek jest miejscem cie­kawym i pełnym tajemnic. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią od­tworzyć wątek fabularny legendy, wskazać zasady zachowania się w przestrzeni

21| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

muzeum. Rozumieją takie pojęcia, jak uczciwość, przyjaźń, bezinteresowność. Lekcję można połączyć ze spektaklem teatralnym O zaklętej królewnie.

Przedstawienie teatralne O ZAKLĘTEJ KRÓLEWNIE Spektakl opowiada historię królewny, która przez swoją zachłanność i umiło­wanie złota została zaklęta w kaczkę. Dzieci dowiadują się, do czego może pro­wadzić egoistyczna postawa, i starają się pomóc w odczarowaniu nieszczęsnej królewny. Ale czy zechce ona, by zdjęto z niej zaklęcie? Spotkanie z zaklętą kró­lewną będzie dla dzieci niespodzianką. To one muszą ją odnaleźć i przekonać, by zechciała opowiedzieć swoją historię. UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

JEGO KUDŁATA MOŚĆ KIOPEK  klasy 0–1

Kiopek, ulubiony piesek króla Stanisława Augusta, zaginął. Dzieci wraz z  przewodnikiem wyruszają na poszukiwanie. Niestety, odnajdują tylko ślady jego pobytu. Podczas poszukiwań poznają rodzinę, przyjaciół króla i miesz­kańców Zamku, spotykają również dworzanina, dzięki któremu piesek zostaje

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3 |22

odnaleziony, a uczniowie dowiadują się o jego figlach i psotach. SPODZIEWA-NE EFEKTY Uczniowie rozumieją, czym był dwór królewski, i potrafią wy­mienić funkcje, jakie pełnili na nim jego członkowie. Forma teatralna jest inte-gralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym. Spotkanie z maskotką – pieskiem Kiopkiem – będzie dla dzieci niespodzianką.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

NA TROPIE ZAMCZAKÓW klasy 0–1

Zamieszkują zamkowe lustra, kominki i złocenia, opuszczają obrazy i plafony, nieruchomieją, gdy ktoś się tylko do nich zbliży. Kim są? Czego możemy się od nich nauczyć? Uczniowie wyruszają w podróż tropem tajemniczych Zamczaków, dzięki czemu w nietypowy sposób poznają Zamek i przedmioty w nim się znajdu­jące. Na tej lekcji zamkowe komnaty nie tylko przywołują dawne wieki, lecz także stają się miejscem rozwijania dziecięcej wyobraźni, tak ważnej w rozwoju inte­lektualnym dziecka. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią w twórczy i kreatywny sposób spojrzeć na swoje otoczenie, rozumieją, czym jest audiencja, plafon, zegar rotacyjny, a także frazeologizm: być na tropie kogoś, czegoś.

23| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

MUZYCZNE PORTRETY ZWIERZĄT klasy 1–2

Zajęcia umuzykalniające. Podczas lekcji ożywa świat zwierząt zaklętych w zam­kowych wnętrzach. Uczniowie rozpoznają wizerunki zwierząt na arrasach, obra­zach i innych eksponatach, a następnie tworzą ich muzyczne portrety, śpiewając i muzykując na instrumentach perkusyjnych. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią rozpoznać instrumenty perkusyjne i zagrać na nich. Rozu-mieją, jak motywy zwierząt były wykorzystywane w sztuce.

SKARBIEC KRÓLA klasy 1–2

Podczas wędrówki przez Zamek chcemy uświadomić najmłodszym, że skarbem bywa nie tylko srebro i złoto. Dzieci poznają wartość przeszłości, tradycji i kul-tury, uczą się, jak cenne są zdrowie, wiedza i talent. Na lekcji zobaczą cenne przedmioty zgromadzone przez rodzinę królewską, a także dowiedzą się o kró­lu, który nie tylko zbierał skarby, ale sam umiał je tworzyć. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie zachować się w muzeum, wskazać cenne wartości niematerialne (np. przyjaźń), docenić urok dawnych przedmiotów. Ro-zumieją wieloznaczność słowa skarb i znaczenie rodzinnych pamiątek.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3 |24

POPLĄTAŁEŚ WISŁĘ klasy 2

Nietypowa opowieść o historii Polski i Warszawy. Oglądając dzieła sztuki, w tym stare mapy i ryciny, uczniowie poznają granice kraju w różnych okresach historycz­nych, najważniejsze polskie rzeki, miasta i ich herby. SPODZIEWANE EFEKTY Dzieci potrafią wymienić charakterystyczne obiekty głównych miast Polski, rozumie-ją, jaki wpływ miała Wisła na powstawanie i rozwój miast. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.

MUZYKA CZTERECH PÓR ROKU klasy 2–3

Zajęcia umuzykalniające. Piękno natury fascynowało nie tylko malarzy i rzeź­biarzy, lecz także muzyków. Podczas spaceru po Zamku uczniowie rozpoznają, jakie pory roku zostały przedstawione na obrazach i arrasach, oraz tworzą mu­zyczne ilustracje pór roku, grając na instrumentach i śpiewając. SPODZIEWA-NE EFEKTY Uczniowie potrafią rozpoznać instrumenty perkusyjne i zagrać na nich. Rozumieją, jak motywy przyrody były wykorzystywane w sztuce.

25| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

PAŹ W SŁUŻBIE JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI klasy 2–3

Dzieci w trakcie wędrówki po zamkowych komnatach spotykają niesfornego królew­skiego pazia, który opowiada o trudach nauki i męczących obowiązkach, jakie spo­czywały na najmłodszych dworzanach w XVIII w. Dzięki jego opowieści uczniowie poznają organizację dworu królewskiego, zwyczaje na nim panujące oraz przyjem­ności i rozrywki, którymi dworzanie umilali sobie czas. Pod okiem młodego dwo­rzanina widzowie uczą się tańca dworskiego. SPODZIEWANE EFEKTY Ucznio­wie rozumieją zasady i znaczenie etykietalnego zachowania (dobrego zachowania) oraz potrafią wymienić najważniejszych urzędników dworskich i ich kompetencje. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym. Spotkanie z aktorem będzie dla dzieci niespodzianką.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3 |26

PORTRET KRÓLA JEGOMOŚCI

klasy 2–3

Oglądając uważnie różne rodzaje portretów królewskich (reprezentacyjne, prywatne), w tym rodziny Wazów, uczniowie poznają insygnia władzy kró-lewskiej, symbolikę kolorów, symboliczne znaki króla (korona, berło, jabł­ko). Biorą również udział w krótkich zajęciach plastycznych. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią rozpoznać różne rodzaje portretów i ich znacze­nie, świadomie posłużyć się słowami związanymi z tematem (np. król, królewicz, książę, koronacja, insygnia). Rozumieją symbolikę insygniów i stroju koronacyj­nego oraz kolorów związanych z władzą króla.

ZAMEK 1001 DROBIAZGÓW klasy 2–3

Lekcja daje dzieciom możliwość poznania historii Zamku od strony ciekawo­stek z nim związanych. Podczas wędrówki po Zamku uczniowie poznają róż­ne, często dziwne przedmioty, zgadują, do czego służyły, i dowiadują się, jacy rzemieślnicy je wykonywali. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie rozumieją, że nawet przedmioty codziennego użytku pomagają poznawać historię.

27| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

BAL U KRÓLOWEJ BONY klasa 3

Podczas lekcji uczniowie poznają włoską księżniczkę Bonę Sforzę, żonę Zyg-munta Starego, która przygotowuje się do balu. Istotną rolę odgrywały w nim wytworne stroje, elegancki taniec i dobre obyczaje. Spotkanie z królową będzie okazją do rozmowy o życiu i obyczajach dworskich za panowania Jagiello-nów. W trakcie przedstawienia młodsze dzieci uczą się ważnego elementu ety­kiety, jakim był dworski ukłon, a starsze – podstawowego kroku tańca z epoki. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wymienić podstawową tytula­turę członków rodziny panującej (król, królowa, królewicz, królewna, książę, księżniczka). Rozumieją, jak ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu dwo­ru królewskiego pełnił ceremoniał. Forma teatralna jest integralną częścią lek-cji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.

MUZYKA U KRÓLA klasa 3

Zapraszamy na niezwykłą lekcję połączoną z prezentacją dawnych instrumen-tów i koncertem w wykonaniu zespołu Canor Anticus pod kierunkiem Mar­cina Zalewskiego, profesora Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie. Podczas

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3 |28

koncertu uczniowie poznają utwory kompozytorów średniowiecza, renesansu, baroku i klasycyzmu oraz nazwy instrumentów muzycznych. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać różne funkcje muzyki dawniej i współcze­śnie (sakralne, reprezentacyjne, rozrywkowe). Rozumieją, że poprzez muzykę można wyrażać emocje, budować nastrój oraz ilustrować np. odgłosy przyrody.

JAKIE TAJEMNICE KRYJĄ ZAMKOWE KOMNATY – OPOWIEŚĆ KRÓLEWSKIEGO MAJSTRA klasa 3

Dzieci oglądają zabytkowe przedmioty sztuki użytkowej, poznają dawne rzemio-sła artystyczne oraz techniki zdobnicze, nazwy dawnych zawodów, uczą się sza­nować wartość pracy rzemieślników. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie po-trafią posługiwać się słowami związanymi z tematem (np. majster, majstersztyk, czeladnik, warsztat), docenić wartość pracy rzemieślniczej. Rozumieją znaczenie rzemiosła w dziejach sztuki i kultury, a także źródła nazw różnych zawodów.

29| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

RYCERZE I ICH ŚWIAT klasa 3

Rycerstwo było jednym ze stanów średniowiecznego społeczeństwa. Podczas lekcji uczniowie poznają rycerską edukację (od pazia do rycerza) oraz obowiązki i przy-wileje rycerza w średniowiecznym państwie. Oglądają kopie broni i części zbroi, a nawet ich dotykają. Lekcja odbywa się w Piwnicy Książęcej – autentycznym go­tyckim wnętrzu. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać wartości, którymi powinien kierować się rycerz, i ich aktualność w dzisiejszym świecie. UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, by odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3 |30

WARSZAWA W OBRAZACH CANALETTA klasa 3

Podczas zajęć odbywających się w Sali Canaletta uczniowie poznają Warszawę sprzed ponad 200 lat – jej architekturę (ulice, pałace, kościoły) i mieszkańców (mieszczan, szlachtę, rzemieślników, przekupniów, kuglarzy, artystów, żebra­ków). Zastanawiają się, jak wyglądało życie dawnego miasta (transport, handel, rozrywki, higiena). Poznają biografię Bernarda Bellotta zw. Canalettem i taj-niki jego warsztatu. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać różnice między dawnym a współczesnym miastem, opisać obraz, posługując się takimi terminami, jak weduta, sztafaż, perspektywa. Rozumieją, jak powstaje obraz olejny (gruntowanie płótna, szkic, camera obscura, werniks).Lekcję można połączyć ze spektaklem teatralnym Spotkanie z mistrzem Cana-lettem.

Przedstawienie teatralne SPOTKANIE Z MISTRZEM CANALETTEMPodczas lekcji Warszawa w obrazach Canaletta pojawia się sam mistrz Bernardo Bellotto zw. Canalettem, który opowiada uczniom o swoim życiu i pracy.Spotkanie z aktorem będzie dla dzieci niespodzianką.

31| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 0–3

W PRACOWNI JANA MATEJKI klasa 3

Podczas lekcji uczniowie uczą się patrzeć na obraz i opowiadać o swoich wraże­niach, poznają życie Jana Matejki i dowiadują się, jak powstaje obraz olejny (od szkicu po gotowe dzieło). Tematy oglądanych obrazów są pretekstem do rozmo-wy o wybranych wydarzeniach z historii Polski (rozbiory, Konstytucja 3 maja). SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią opisywać obraz, posługując się podstawową terminologią (kompozycja, plan, symetria, plama barwna itp.), oraz łączyć temat malarski z wydarzeniami historycznymi (Konstytucja 3 maja, rozbiory). Rozumieją znaczenie malarstwa Matejki dla polskiej kultury.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |32

lekcje muzealne dla klas 4–8

33| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

IGNACY KRASICKI – NAUKI WIERSZEM PISANE klasy 4–5

Z dworem króla Stanisława Augusta związanych było wielu wybitnych oświece­niowych poetów, wśród nich biskup Ignacy Krasicki. W trakcie lekcji i krót­kiego spektaklu uczniowie poznają barwną biografię duchownego oraz cechy utworów, jakie tworzył. Lekcja osnuta jest wokół historii, która przydarzyła się biskupowi Krasickiemu, gdy szedł do Zamku na obiad czwartkowy. Otóż spotkał dwa dziwne „literackie” stworzonka spierające się o bajki… SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie rozumieją znaczenie terminów literackich, takich jak morał, puenta, personifikacja, metafora. Potrafią wskazać w bajce morał (w tym morał domyślny), a także przyporządkować zwierzętom kulturowo utrwalone cechy, np. lis – chytrość, zając – bojaźliwość. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |34

GRÓD, ZAMEK, PAŁAC, MUZEUM klasy 4–6

Uczniowie obserwują zmiany, jakim podlegał Zamek Królewski od swojego po­wstania do dzisiaj. Poznają zmieniające się funkcje budowli od zamku książąt mazowieckich, przez pałac – rezydencję królów Polski, po współczesne muzeum. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie stosować terminy zwią­zane z tematem (baszta, loch, sklepienie, apartament). Rozumieją, jak postęp techniczny wpływa na architekturę. Doceniają rolę współczesnego muzeum.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

MUZYKA NA KRÓLEWSKIM DWORZE klasy 4–8

Zapraszamy na niezwykłą lekcję połączoną z prezentacją dawnych instru-mentów i koncertem w wykonaniu zespołu Canor Anticus pod kierunkiem Marcina Zalewskiego, profesora Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie. W  czasie koncertu uczniowie poznają utwory kompozytorów średniowiecza, renesansu, baroku i klasycyzmu oraz nazwy instrumentów muzycznych.

35| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać różne funkcje muzyki dawniej i współcześnie (sakralne, reprezentacyjne, rozrywkowe). Rozumieją, że poprzez muzykę można wyrażać emocje, budować nastrój oraz ilustrować np. odgłosy przyrody.

W SALONIE, GARDEROBIE I KUCHNI – ŻYCIE CODZIENNE W XVIII W. klasy 4–8 • nowa propozycja

Obrazy Bernarda Bellotta zw. Canalettem wiernie ilustrują stanisławowską Warszawę i życie jej mieszkańców, ich zajęcia, rozrywki i stroje. Uczniowie po-znają architekturę Warszawy i warunki życia codziennego w XVIII­wiecznym mieście (handel, transport, warunki higieniczne, rozrywkę). Dowiadują się, że ubiór od zawsze był manifestacją różnego typu treści, m.in. statusu społecznego i materialnego, przekonań politycznych czy obowiązujących kanonów piękna. Podczas spaceru po wnętrzach Zamku uczniowie poznają modę, jaka panowa­ła za czasów króla Stanisława Augusta (kontusz, frak, gorset, rogówka), zapo­mniane dziś obyczaje oraz osobliwe zasady higieny. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać różnice między polskim strojem narodowym a modą zachodnioeuropejską. Rozumieją, że XVIII­wieczny strój odzwierciedlał mentalność epoki.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |36

WŁADYSŁAW IV I JEGO DWÓR klasy 4–8 • nowa propozycja

Uczniowie podczas zajęć poznają niezwykłą postać – ducha siostry króla Zyg-munta III Wazy. Królewna Anna opowie o życiu codziennym dworu i rozryw­kach sprzed ponad 300 lat. Będzie również mowa o największej pasji króla Wła­dysława IV – teatrze. Po spektaklu uczniowie poznają najważniejszych członków rodziny Wazów, którzy mieli istotny wpływ na losy kraju. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać pochodzenie polskiej linii Wazów. Rozumieją także przyczy­ny wyboru na władców Rzeczypospolitej przedstawicieli szwedzkiej dynastii. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawie­niem teatralnym.

ZNISZCZENIE I ODBUDOWA ZAMKU KRÓLEWSKIEGO klasy 4–8

Młode pokolenie często nie zdaje sobie nawet sprawy, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu w miejscu, gdzie dziś stoi Zamek, był pusty plac. Co sprawiło, że Zamek Królewski z otaczającym go Starym Miastem znalazł się na prestiżowej liście UNESCO? Podczas zajęć uczniowie odnajdują i rozpoznają uratowane fragmen­ty dawnego Zamku wykorzystane podczas jego odbudowy. Zajęcia odbywają się również na wystawie Zniszczenie i odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią odróżnić oryginalne elementy wystroju, właściwie stosują pojęcia rekonstrukcja, renowacja, konserwacja, ro-zumieją, na czym polega praca archeologa, historyka i konserwatora. Poznają znaczenie pojęcia ochrona dziedzictwa kultury. UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

37| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

MOTYWY ANTYCZNE klasy 4–8

Podczas lekcji uczniowie poszukują śladów antyku we wnętrzach Zamku, przy­pominają niektóre mity Greków i Rzymian, poznają, jak rozumiany i wykorzy­stywany był antyk na dworze Stanisława Augusta i w kulturze dawnej Rzeczy­pospolitej. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać antyczne źródła naszej kultury i ponadczasowy wymiar niektórych mitów. Rozumieją wpływ sztuki antycznej na rozwój stylu klasycystycznego.Lekcję można połączyć z przedstawieniem teatralnym Orfeusz i Eurydyka.

Przedstawienie teatralne ORFEUSZ I EURYDYKATeatralna adaptacja znanego mitu, w którym zrozpaczony Orfeusz udaje się do Hadesu, podziemnego świata zmarłych, by odzyskać swą ukochaną Eurydykę. Spektakl jest okazją do opowiedzenia o teatrze w starożytnej Grecji.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |38

RYCERSKA ZBROJA I HONOR klasy 4–8

Rycerstwo było jednym ze stanów średniowiecznego społeczeństwa. W trakcie lekcji uczniowie poznają rycerską edukację (od pazia do rycerza) oraz obowiąz-ki i przywileje rycerza w średniowiecznym państwie. Oglądają kopie broni i części zbroi, a nawet ich dotykają. Lekcja odbywa się w Piwnicy Książęcej – autentycznym gotyckim wnętrzu. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać war-tości, którymi powinien kierować się rycerz, i ich aktualność w dzisiejszym świecie. UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, by odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

WIZYTA U KRÓLA klasy 4–8

Podczas lekcji uczniowie poznają życie dworskie i znaczenie ceremoniału, mó­wią o różnych rodzajach wizyt (audiencja, wizyta prywatna). Wędrówka po wy­branych salach jest okazją do rozmowy o życiu codziennym i prerogatywach władzy królów polskich. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią roz­

39| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

szyfrować symbolikę wystroju sal zamkowych oraz określić zakres władzy kró­lewskiej. Rozumieją znaczenie ceremoniału dworskiego i zachowań wobec króla.

HUSARIA – FAKTY I MITY

klasy 4–8

Husaria była najgroźniejszą i najskuteczniejszą jazdą wszech czasów. Istniała przez trzy stulecia (od XVI do XVIII w.). Najbardziej spektakularne zwycięstwa odniosła za panowania króla Zygmunta III oraz Jana III, m.in. pod Kircholmem ze Szwecją (1605), Kłuszynem z Moskwą (1610) czy Wiedniem z Turcją (1683). Oglądając dzieła malarskie, rzeźbiarskie i zabytkową broń z zamkowej kolekcji, uczniowie poznają dzieje formacji, jej uzbrojenie i najważniejsze bitwy, w któ­rych wzięła udział. Dowiedzą się też, po co husarzowi były skrzydła. Mogą doty­kać niektórych elementów husarskiej zbroi, a nawet je przymierzać. SPODZIE-WANE EFEKTY Uczniowie potrafią ocenić wpływ wydarzeń politycznych na potencjał militarny państwa, a także znaczenie kultury sarmackiej dla rozwoju sztuki wojennej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rozumieją, jak mit husarii i jej zwycięstw wpływał na Polaków i kształtował ich postawę patriotyczną.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |40

MALARSTWO JANA MATEJKI klasy 5–7

W zbiorach Zamku znajdują się trzy duże płótna historyczne Jana Matejki: Stefan Batory pod Pskowem, Rejtan. Upadek Polski i Konstytucja 3 maja 1791 oraz cykl obrazów Dzieje cywilizacji w Polsce. Wydarzenia uwiecznione na obrazach są pretekstem do rozmowy o dziejach Polski i ich interpretacji w sztuce. Pod kierunkiem prowadzącego uczniowie poznają życie i twórczość Jana Matejki oraz warsztat artystyczny malarza. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie po-trafią posłużyć się słowami związanymi z tematem (np. kostium, sztafaż, plan), rozpoznać cechy malarstwa historycznego, samodzielnie analizować, interpre­tować i opisać obraz w kontekście historycznym. Rozumieją metaforyczną kom­pozycję obrazów Jana Matejki i znaczenie jego malarstwa dla polskiej kultury.

SKARBY KRÓLEWSKIEJ GALERII MALARSTWA klasy 5–8 • nowa propozycja

Stanisław August, znakomity znawca sztuki, nie tylko popierał działalność arty­stów, lecz również zasłynął jako kolekcjoner. Dziś w zamkowej galerii malarstwa

41| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

możemy podziwiać między innymi obrazy z jego kolekcji. Podczas zajęć ucznio­wie odbędą podróż śladem najpiękniejszych i najcenniejszych obrazów z zamko­wej galerii. Na ich przykładzie uczniowie poznają gatunki malarstwa i ich cechy charakterystyczne, a także różne techniki malarskie. Dowiedzą się o ośrodkach, w których powstawały obrazy, i o twórcach tych dzieł. Podczas zajęć zastanowi­my się również, czym jest arcydzieło, oraz porozmawiamy o idei kolekcjonerstwa jako początku tworzenia współczesnych muzeów. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią samodzielnie analizować i opisywać kompozycję obrazów, posługując się właściwą terminologią. Rozumieją, czym są arcydzieło, kolekcja, muzeum.

CZWARTKOWE OBIADY U KRÓLA STANISŁAWA AUGUSTA klasy 5–8

Lekcja odbywa się w salach, w których zgodnie z tradycją organizowano obiady czwartkowe. Uczniowie poznają uczestników spotkań u króla Stanisława Augu-sta – czołowych przedstawicieli polskiego oświecenia – oraz omawiane przy stole zagadnienia społeczne, polityczne i artystyczne. SPODZIEWANE EFEKTY

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |42

Uczniowie potrafią dostrzec, jak prowadzone podczas obiadów czwartkowych dyskusje wpłynęły na zmiany zachodzące w Rzeczypospolitej w  latach 70. i 80. XVIII w. Rozumieją znaczenie tych spotkań dla kultury polskiej. Lekcję można połączyć ze spektaklem teatralnym na podstawie bajek Ignacego Krasickiego.

Przedstawienie teatralne BAJKI IGNACEGO KRASICKIEGO Inscenizacja najbardziej znanych bajek Ignacego Krasickiego w konwencji XVIII­wiecznego teatru.

KORONACJA – HISTORIA I CEREMONIAŁ klasy 5–8

Podczas lekcji uczniowie poznają zasady działania monarchii w czasach pano­wania królów elekcyjnych z dynastii Wazów oraz prerogatywy króla i znaczenie dworu. Uczestnicy zajęć poznają, z jakich elementów składał się strój koronacyj­ny i wspólnie zainscenizują ceremoniał koronacji. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie posługiwać się takimi terminami, jak elekcja, in-tronizacja, abdykacja, detronizacja. Rozumieją znaczenie poszczególnych ele­mentów ceremonii koronacyjnej i insygniów koronacyjnych.

43| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

KIEDY WARSZAWA STAŁA SIĘ STOLICĄ?

klasy 6–8

Od końca XIV w. Warszawa pełniła różnorodne funkcje stołeczne – była sie-dzibą książąt mazowieckich, miejscem obrad sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, elekcji polskich królów, wreszcie rezydencją monarchy i jego dwo-ru. Czy na pewno król Zygmunt III przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy? Kiedy oficjalnie została ona uznana za stolicę państwa polskiego? Co my rozu­miemy pod terminem „stolica”, a jak je rozumieli nasi przodkowie? SPODZIE-WANE EFEKTY W trakcie zajęć uczniowie poznają dzieje Warszawy oraz po-trafią wymienić czynniki, które wpłynęły na rozwój miasta i ustanowienie go stolicą państwa. Uczniowie rozumieją wieloznaczność terminu „stolica”.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |44

KSIĄŻĘ, KRÓL, PREZYDENT klasy 6–8

Zamek od XV w. był siedzibą władców: książąt mazowieckich, królów polskich, księcia warszawskiego, w okresie zaborów – namiestników carskich, a w końcu prezydenta II Rzeczypospolitej. Podczas lekcji uczniowie poznają różne sys-temy władzy i typy ustrojów. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać różnice w zakresie władzy księcia, króla i prezydenta. Rozumieją, czym jest ciągłość procesu historycznego.

OŚWIECONY KRÓL. MECENAT STANISŁAWA AUGUSTA klasy 6–8

Podczas lekcji młodzież poznaje rolę, jaką odgrywał król Stanisław August, znakomi­ty znawca sztuki w popieraniu działalności artystów różnych dyscyplin. Dzieła two­rzone na jego zamówienie, w stylu klasycyzmu, nie tylko były źródłem estetycznej satysfakcji, ale także pomagały w realizacji celów politycznych i społecznych. Z tek-stów źródłowych uczniowie dowiedzą się też o relacjach łączących króla z artystami,

45| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

którzy dla niego pracowali. Podczas zajęć uczniowie oglądają obrazy i poznają bio-grafię nadwornego malarza Stanisława Augusta – Marcella Bacciarellego, do któ­rego obowiązków należało nie tylko malowanie, lecz także tworzenie kolekcji króla, prowadzenie pierwszej w Polsce szkoły artystycznej oraz nadzór nad rzemieślni­kami pracującymi nad wystrojem królewskich apartamentów. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią opisać i zinterpretować obrazy Bacciarellego, używa­jąc podstawowych pojęć z dziedziny historii sztuki. Rozumieją zjawisko mecenatu artystycznego oraz rolę, jaką pełnili artyści w epoce oświecenia. Lekcję można połączyć z przedstawieniem teatralnym Gdy nikt nie patrzy: roz-mowy przyjemne i pożyteczne

Przedstawienie teatralne GDY NIKT NIE PATRZY: ROZMOWY PRZYJEM-NE I POŻYTECZNERozmowa postaci z portretów króla Stanisława Augusta i jego matki Konstancji z Czartoryskich Poniatowskiej – w lekki i dowcipny sposób wprowadza w pro­blemy i kulturę polskiego oświecenia. Postaci przywołują zarówno instytucje, np. Komisję Edukacji Narodowej, Teatr Narodowy, czasopismo „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” jak i ważne postaci: Bogusławskiego, Krasickiego, Kościuszkę i in­nych.

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |46

NA ZAMKU MIĘDZY WOJNAMI klasy 6–8

Punktem wyjścia do rozmowy o różnych aspektach życia publicznego i codzien­nego w II Rzeczypospolitej jest najnowsza produkcja filmowa Zamku Królew­skiego Rzeczywistość i marzenia – Rzeczpospolita 1918–1939. Film w sposób nie­zwykle obrazowy przedstawia skomplikowaną sytuację odrodzonego państwa, jego problemy, ale i coraz większe sukcesy na wielu polach. Uczniowie na lek­cji poznają podstawowe fakty dotyczące kształtowania się granic oraz ustroju odrodzonego państwa polskiego, a także pracy urzędów rezydujących w Zam­ku. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią pokazać na mapie granice II  Rzeczypospolitej, rozróżnić kompetencje władzy ustawodawczej i wyko-nawczej, wskazać zakres i zmiany władzy prezydenta RP. Rozumieją konstytu­cyjne podstawy funkcjonowania II Rzeczypospolitej, rolę i znaczenie marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Romana Dmowskiego.

47| LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8

HISTORIA PARLAMENTARYZMU klasy 6–8

Zajęcia odbywają się w Salach Sejmowych i mają formę inscenizacji, podczas której uczniowie jako posłowie dawnych województw Rzeczypospolitej od-twarzają obrady sejmu. Poznają elementy ustroju dawnej Rzeczypospolitej, kompetencje sejmów i sejmików, dokładną tytulaturę króla. SPODZIEWA-NE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać na mapie granice Rzeczypospolitej Obojga Narodów XVI–XVIII w., scharakteryzować obowiązki szlachcica wo-bec państwa, używając takich pojęć, jak sejm, sejmik, pospolite ruszenie. Ro-zumieją proces kształtowania się demokracji szlacheckiej. Przy okazji uczą się dyskutować i wyrażać własne zdanie, stosując odpowiednie argumenty.

WARSZTATY MUZEALNE DLA PRZEDSZKOLI I KLAS 0–3 |48

warsztaty muzealne dla przedszkoli i klas 0–3

49| WARSZTATY MUZEALNE DLA PRZEDSZKOLI I KLAS 0–3

KRÓLEWSKIE BIBELOTY dzieci 5–8 lat

Lekcja o czasach króla Stanisława Augusta. Kto nie jest ciekawy, co król nosił w kieszeni? Na zajęciach dzieci poznają drobiazgi, które zazwyczaj król Stani­sław August miał przy sobie. Warsztaty są okazją do omówienia typowego dnia władcy i przedmiotów, które go otaczały. Dzieci wezmą udział w zajęciach pla­stycznych związanych z tematem.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

WARSZTATY MUZEALNE DLA PRZEDSZKOLI I KLAS 0–3 |5050

ZWIERZYNIEC KRÓLA JEGOMOŚCI dzieci 5–8 lat • zajęcia w pracowni ceramicznej

Warsztaty o zwierzętach z zamkowej ekspozycji. Dzieci, oglądając wnętrza zam-kowe, odnajdą liczne zwierzęta ukryte na meblach, tkaninach, obrazach i po­znają niezwykłe historie z nimi związane. Podczas części plastycznej uczestnicy ulepią z gliny zwierzątko, które najbardziej im się spodobało. Prace zostaną wy­palone w piecu i będzie można je odebrać w późniejszym terminie.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

STOLICZKU, NAKRYJ SIĘ dzieci 5–8 lat • zajęcia w pracowni ceramicznej

Zajęcia o dawnych smakołykach i naczyniach, w których je podawano. Dzie­ci poznają eleganckie nakrycie stołu, oryginalne sztućce oraz zasady dobrego zachowania przy stole. Podczas części plastycznej uczestnicy ulepią z gliny róż­norodne naczynia. Prace zostaną wypalone w piecu i będzie można je odebrać wpóźniejszym terminie.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

JAK LICZYLI RZYMIANIE? RZYMSKI SYSTEM ZAPISYWANIA LICZB klasy 1–3

Nauka matematyki może być przyjemniejsza, gdy odbywa się we wnętrzach zamkowych. Podczas zajęć uczniowie zapoznają się z rzymskim systemem zapi-sywania liczb, a następnie pracują z drukiem edukacyjnym w komnatach. Zdo­bytą wiedzę utrwalają dzięki zajęciom plastycznym.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

51| WARSZTATY MUZEALNE DLA PRZEDSZKOLI I KLAS 0–3

ZAMEK OD KUCHNI, CZYLI KRÓL I JEGO DWÓR klasy 1–3

Lekcja o czasach króla Stanisława Augusta. Król żył w otoczeniu wielu ludzi. Jego pracownikami byli zarówno dostojni urzędnicy, jak i zwyczajni służący. Ile osób zatrudniał władca naszego kraju? Kim były i czym się zajmowały? Jak żyły, pracowały, mieszkały i jakie otrzymywały wynagrodzenie? O tym w przy­stępny sposób opowie prowadzący. Dzieci wezmą udział w zajęciach plastycz­nych związanych z tematem.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

SZTUKA CZY SZTUCZKI – OSZUKUJE NAS OKO CZY ARTYSTA? klasy 2–3

Termin „sztuka” jest niepokojąco podobny do słowa „sztuczka”. To, co je łączy, to często umiejętność oszukania ludzkich zmysłów. Winogrona namalowane tak, że ma się ochotę je zerwać, obraz, który zastępuje okno, sufit, który wydaje się otwierać na niebieskie niebo... Słowem, tajemnice sztuki ukazane poprzez niezwykłe zabiegi, wsparte talentem artysty.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

LEKCJE MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |52

warsztaty muzealne dla klas 4–8

53| WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8

DISCE PUER LATINE. Z ŁACINĄ PRZEZ WIEKI klasy 4–8

Disce puer latine! – te słowa skierował przed wiekami król Stefan Batory do polskiego ucznia. Łacina pozostawała przez wieki najważniejszym europejskim językiem. Dziś, choć jest zaniedbana, jej dziedzictwo warte jest wspólnego od­krywania przez młodych ludzi. W ramach zajęć przewidujemy krótkie wprowa­dzenie ze slajdami, wędrówkę po Zamku śladem tekstów łacińskich oraz zabawę z łatwym tekstem.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

SZWEDZI W WARSZAWIE. ZWIĄZKI POLSKO- -SZWEDZKIE NA PRZESTRZENI WIEKÓW klasy 4–8

Stosunki polsko­szwedzkie postrzegane są głównie przez pryzmat toczonych przez wiele lat wojen, których kulminacją był okres potopu szwedzkiego. W rze­czywistości kontakty między naszymi państwami są znacznie bardziej rozległe

WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |54

i sięgają czasów wczesnego średniowiecza. Wystarczy wspomnieć, że aż trzech władców Polski oficjalnie nosiło tytuł króla Szwecji. Podczas zajęć przybliżymy związki Polski ze Szwecją na przestrzeni dziejów do końca XVIII w.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

KLASYCYZM klasy 4–8

Klasycyzm stanisławowski to być może najbardziej znany styl Warszawy. Spo­tykamy go chociażby w Zamku i w Łazienkach Królewskich. Zajęcia są inspiro­wane architekturą i sztuką klasycystycznych wnętrz zamkowych.Część poznawczą uzupełniają działania plastyczne.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

55| WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8

SZTUKA CZY SZTUCZKI – OSZUKUJE NAS OKO CZY ARTYSTA? klasy 4–8

Termin „sztuka” jest niepokojąco podobny do słowa „sztuczka”. To, co je łączy, to często umiejętność oszukania ludzkich zmysłów. Winogrona namalowane tak, że ma się ochotę je zerwać, obraz, który zastępuje okno, sufit, który wydaje się otwierać na niebieskie niebo... Słowem, tajemnice sztuki ukazane poprzez niezwykłe zabiegi, wsparte talentem artysty.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

PROSTO SPOD PRASY. DAWNE TECHNIKI GRAFICZNE klasy 5–8 • zajęcia w pracowni graficznej

Techniki graficzne znane są w Europie od wieków. Dzięki pokoleniom artystów gra­fików ryciny stały się z prostych odbitek arcydziełami sztuki. Polscy monarchowie, a w szczególności Stanisław August, posiadali liczne zbiory grafik. W pracowni graficznej zaaranżowanej w pałacu Pod Blachą zaprezentujemy za pomocą profesjo­nalnej prasy sposoby wykonywania grafik, a uczestnicy stworzą swoje własne prace.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

ŚLADAMI ALCHEMII klasy 5–8 • zajęcia w pracowni alchemicznej

Podczas zajęć uczestnicy poznają kluczowe zagadnienia alchemii – dawnej nauki tajemnej, która przyczyniła się do rozwoju współczesnej chemii i medycyny. W pro­gramie – oprócz prezentacji slajdów i zwiedzania wybranych fragmentów ekspozycji – przeprowadzane są pokazy procesów alchemicznych oraz podejmowane własne próby twórcze (w tym również literackie lub plastyczne) inspirowane alchemią.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: alichacz@zamek-krolewski.pl

WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |56

FOTOGRAF JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI klasy 5–8

Choć fotografia powstała w XIX w., jej początki sięgają czasów dawniejszych. Camera obscura znana była już w starożytnej Grecji, a w późniejszych wiekach używali jej królewscy malarze. Obecnie technologia cyfrowa pozwala na wy­konywanie tysiąca zdjęć bez zastanawiania się nad kompozycją, tematem, uro­dą, poprawnością techniczną. Celem warsztatów jest poznanie w niekonwen­cjonalny sposób ekspozycji zamkowej, a także nauka patrzenia przez obiektyw. W pierwszej części warsztatów uczniowie dowiedzą się, jak powstała fotografia. W części twórczej będą samodzielnie wędrować po zamkowej ekspozycji w celu wykonania tematycznych zadań fotograficznych.UWAGA! Uczestnicy warsztatów przynoszą własne aparaty fotograficzne.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: alichacz@zamek-krolewski.pl

57| WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8

KRÓLEWSKIE STROJE klasy 6–8

Istotnym elementem narodowej historii, kultury i obyczajowości jest strój. Jego podstawowa funkcja to ochrona ciała, ale sposób ubierania zdradza wiele informacji o właścicielu – jego pozycji społecznej, zamożności, poglądach politycznych, wyzna­niu i epoce, w której żył. Dzięki warsztatom uczestnicy dowiedzą się, jak wyglądały kontusz, delia, szustokor, suknia w stylu francuskim i inne. Każdy będzie mógł przymierzyć strój inspirowany daną epoką. Na koniec uczniowie zostaną sfotografo­wani w przebraniach, w wymyślonych przez siebie scenkach dworskich. Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: alichacz@zamek-krolewski.pl

WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8 |58

MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM. RELACJE POLSKI Z INNYMI KRAJAMI EUROPY klasy 7–8

Polska w Europie może poszczycić się ponad tysiącletnią historią. W ciągu wie­ków nawiązywaliśmy kontakty dyplomatyczne, zawiązywaliśmy sojusze, pro­wadziliśmy wojny, ale również następowała wymiana kulturalna i cywilizacyj-na. W trakcie zajęć przybliżymy stosunki z wybranymi krajami (Rosja, Niemcy, Austria, Szwecja Francja), zajmiemy się historią, polityka, ale również historią sztuki i kultury. Zajęcia stawiają sobie również za cel zmierzenie się z licznymi stereotypami w relacjach swój–obcy.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

CZARNY ORZEŁ, BIAŁY ORZEŁ ZWIĄZKI POLSKO-NIEMIECKIE DO CZASÓW ROZBIORÓW klasy 7–8

Związki polsko-niemieckie kojarzą nam się przede wszystkim ze smutnymi czasami rozbiorów i dramatem okupacji. Przeciętny Polak, myśląc o czasach wcześniejszych, ma skojarzenia z Krzyżakami. Często zapominamy, że od Miesz­ka I kraje niemieckie łączyły z Polską przede wszystkim nie toczone wojny, lecz normalne stosunki handlowe, kulturalne i dyplomatyczne.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

EUROPA WCZORAJ I DZIŚ klasy 7–8

W dobie Unii Europejskiej tematy dotyczące Europy, jej dziejów, teraźniejszo­ści i przyszłości są szczególnie aktualne. Przy okazji warto się przyjrzeć królowi

59| WARSZTATY MUZEALNE DLA KLAS 4–8

Stanisławowi Augustowi, który nie szczędził wysiłków, by wprowadzić Rzecz­pospolitą w krąg europejskich narodów oświeconych. Być może wtedy położono fundament pod zjednoczoną Europę...Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

ZAMEK WIEKU OŚWIECENIA klasy 7–8

Wnętrza zamkowe, dzieło Stanisława Augusta, króla i filozofa, odzwierciedla­ją najważniejsze idee epoki i mogą być traktowane jako swoista encyklopedia oświecenia. Wędrując po Zamku, będziemy „przerzucać” kolejne strony tej „en­cyklopedii”, poznając ważne postaci, myśli i pojęcia epoki.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W PAŁACU POD BLACHĄ |60

lekcje i warsztaty muzealne w pałacu pod blachą

W pałacu Pod Blachą, przylegającym do Zamku Królewskiego, mieszczą się dwie wyjątkowe i piękne wystawy. Pierwsza z nich – związana z właścicielem pała­cu księciem Józefem Poniatowskim i jego życiem – staje się pretekstem do roz­mów z dziećmi i młodzieżą o patriotyzmie, odwadze i poświęceniu dla Ojczyzny. Zajęcia realizujemy w formie warsztatów i przedstawień teatralnych. Na parterze prezentowana jest jedna z największych w Europie kolekcja dywa­nów uzupełniona o przedmioty sztuki użytkowej z Bliskiego Wschodu. Eks­ponaty stanowią wspaniałe tło i wprowadzają w baśniowy nastrój, skłaniają do rozmowy o wielokulturowości, poszanowaniu różnorodności innych cywilizacji i religii. Lekcje wzbogacone są o formy teatralne i warsztatowe.

61| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W PAŁACU POD BLACHĄ

BAJANIE NA DYWANIE dzieci 5–6 lat

Spotkanie z przybyłą z dalekich stron bajarką wprowadzi dzieci w magiczny świat Orientu. Interaktywna forma zajęć angażuje uczestników spotkania we wspólną teatralną zabawę na wystawie kobierców wschodnich. W bajkowym namiocie dzieci usłyszą trzy historie: O zaginionej córce biednej wdowy, O naucz-ce, jaką dostało trzech leniuchów oraz O nieposłusznym synu. Będą one zachętą do snucia własnych opowieści. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.

HISTORIA Z WĄTKIEM I OSNOWĄ klasy 1–2

W trakcie zajęć na wystawie kobierców wschodnich dzieci niespodziewanie spotykają królewnę Zulejkę. Dzięki jej baśniowym opowieściom poznają zwy-czaje oraz życie codzienne mieszkańców Bliskiego Wschodu, a także ciekawą technologię wytwarzania dywanów. Barwne wzory na kobiercach stanowić będą inspirację podczas krótkich warsztatów plastycznych. Uczniowie potrafią

LEKCJE MUZEALNE

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W PAŁACU POD BLACHĄ |62

opisać, jak powstaje dywan oraz jaką rolę pełni w kulturze Orientu. Rozumieją różnice kulturowe między krajami Wschodu i Zachodu. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.

PAŁAC Z 1001 NOCY klasy 1–3

Orientalne opowieści, dźwięki i zapachy przybliżą dzieciom niezwykłą krainę Bliskiego Wschodu. Bawiąc się, uczniowie poznają jej mieszkańców oraz panu­jące tam zwyczaje, a zamieniając się w tkaczy, będą mieli niepowtarzalną okazję utkać dywan. Lekcja odbywa się w pałacu Pod Blachą na wystawie kobierców wschodnich, jednej z największych na świecie. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią opisać proces powstawania dywanu, posługując się podsta­wową terminologią (przędza, wątek, osnowa, runo). Rozumieją, jakie funkcje pełnią dywany w krajach Orientu.Lekcję można połączyć z przedstawieniem teatralnym Podróże Sindbada.

Przedstawienie teatralne PODRÓŻE SINDBADA Spektakl na motywach baśni Przygody Sindbada Żeglarza Bolesława Leśmiana. Tytułowy bohater wyrusza w nieznany świat pełen dziwnych postaci, tajemni­czych przedmiotów, magicznych zdarzeń. Nie brakuje w nim przyjaźni i miłości.

63| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W PAŁACU POD BLACHĄ

W przedstawieniu aktorki wykorzystują lalki. Widowisko wypełniają orientalna muzyka i światła, które przenoszą widza w barwny świat egzotycznych opowieści.

BAJKA STRASZKA O KRÓLEWNIE, KTÓRA PŁAKAĆ NIE UMIAŁA – BAJKA MUZYCZNA klasy 3–4

Spektakl na motywach baśni Bolesława Leśmiana ze zbioru Klechdy sezamo-we. Opowieść toczy się w niezwykłej krainie, w której bohaterowie zmagają się z duchami, ludzką chciwością, walczą ze swoimi słabościami i kruszą zimne ser­ca zamknięte na innych. Integralną częścią spektaklu jest bogata oprawa mu-zyczna z  wykorzystaniem instrumentów pochodzących z Afganistanu, Turcji oraz krajów arabskich. Usłyszymy także dźwięki wydobyte z piasku i kamieni. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią wskazać najważniejsze war-tości, jakimi należy się kierować w życiu. Poznają nazwy orientalnych instru-mentów strunowych oraz potrafią rozróżnić ich dźwięki. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawieniem teatralnym.

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W PAŁACU POD BLACHĄ |64

WARSZTATY MUZEALNE

PRZEPOWIEDNIA KSIĘCIA JÓZEFA dzieci 5–8 lat

Podczas zwiedzania wnętrz apartamentu w pałacu Pod Blachą dzieci dowie­dzą się, kim był książę Józef, jak żył i mieszkał, czym się zajmował. Podobno w młodości usłyszał przepowiednię o swoich losach. Jak ona brzmiała i czy się spełniła, dzieci dowiedzą się, oglądając przedstawienie teatralne Strzeż się sroki autorstwa dr Katarzyny Buczek. Na zakończenie wykonają zadanie plastyczne. Forma teatralna jest integralną częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawie­niem teatralnym.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: alichacz@zamek-krolewski.pl

W BAWIALNI KSIĘCIA PEPI dzieci 5–8 lat

Kim jest ten wąsaty generał z portretu w pałacu Pod Blachą? Dlaczego ma taki wysoki kołnierz? Jak się bawił, gdy był mały, i co robił, gdy dorósł? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w trakcie spotkania połączonego z zajęciami plastycz­nymi.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

KSIĄŻĘ JÓZEF I JEGO CZASY klasy 5–8

Przełom XVIII i XIX w. to w historii Polski okres niezwykle burzliwy. Uchwa­lenie Konstytucji 3 maja, wojna w jej obronie, powstanie kościuszkowskie, utworzenie Księstwa Warszawskiego – to tylko niektóre wydarzenia, w których

65| LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W PAŁACU POD BLACHĄ

brał udział książę Józef. Podczas części teoretycznej przybliżymy ten trudny czas w historii naszego kraju. Warsztaty zostaną wzbogacone o specjalną prezentację multimedialną zawierającą podstawowe informacje o życiu księcia Józefa.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

ŚWIAT ISLAMU klasy 7–8

Wystawa kobierców wschodnich w pałacu Pod Blachą jest punktem wyjścia do zapoznania się z religią i kulturą islamu. Oglądanie wspaniałej kolekcji dywa­nów pomaga uświadomić sobie, jakim źródłem wzajemnych inspiracji były dla siebie światy chrześcijański i muzułmański. Warsztaty uzupełnia część prak­tyczna, w której będzie można spróbować swoich sił w trudnej sztuce kaligrafii arabskiej.Przed wysłaniem formularza prosimy o kontakt: sszczocki@zamek-krolewski.pl

LEKCJE I WARSZTATY MUZEALNE W OGRODZIE |66

oferta dla grup osób z niepełno-sprawnościami

Szkoły specjalne i ośrodki szkolno-wychowawcze rezerwują lekcje tak jak szkoły zwykłe. Cena jednej lekcji wynosi 70 zł od klasy. Szkoły specjalne nie są zwolnione od opłat za lekcje z przedstawieniem i płacą 20 zł od osoby. Ze wzglę­du na wąskie przejścia i schody w salach zamkowych prosimy o wcześniejszą informację, czy w klasie są dzieci niepełnosprawne ruchowo.

67| OFERTA DLA GRUP OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI

WIZYTA U KRÓLA

W czasie lekcji uczniowie poznają życie dworskie i znaczenie ceremoniału, mówią o różnych rodzajach wizyt (audiencja, wizyta prywatna). Wędrówka po wybranych salach jest okazją do rozmowy o życiu codziennym i prerogatywach władzy królów polskich. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią roz­szyfrować symbolikę wystroju sal zamkowych oraz określić zakres władzy kró­lewskiej. Rozumieją znaczenie ceremoniału dworskiego i zachowań wobec króla.

GRÓD, ZAMEK, PAŁAC, MUZEUM

Uczniowie obserwują zmiany, jakim podlegał Zamek Królewski od swojego po­wstania do dzisiaj. Poznają zmieniające się funkcje budowli od zamku książąt mazowieckich, przez pałac – rezydencję królów Polski, po współczesne muzeum. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie stosować terminy zwią­zane z tematem (baszta, loch, sklepienie, apartament). Rozumieją, jak postęp techniczny wpływa na architekturę. Doceniają rolę współczesnego muzeum.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

OFERTA DLA GRUP OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI | 68

KORONACJA – HISTORIA I CEREMONIAŁ

Podczas lekcji uczniowie poznają zasady działania monarchii w czasach pano­wania królów elekcyjnych z dynastii Wazów oraz prerogatywy króla i znaczenie dworu. Uczestnicy zajęć poznają, z jakich elementów składał się strój koronacyj­ny i wspólnie zainscenizują ceremoniał koronacji. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią właściwie posługiwać się takimi terminami, jak elekcja, in-tronizacja, abdykacja, detronizacja. Rozumieją znaczenie poszczególnych ele­mentów ceremonii koronacyjnej i insygniów koronacyjnych.UWAGA! Prosimy o wcześniejszą informację, jeśli w klasie są uczniowie niepeł­nosprawni ruchowo, aby odpowiednio przygotować trasę lekcji (22 35 55 114).

PAŁAC Z 1001 NOCY

Orientalne opowieści, dźwięki i zapachy przybliżą dzieciom niezwykłą krainę Bliskiego Wschodu. Bawiąc się, uczniowie poznają jej mieszkańców oraz panu­jące tam zwyczaje, a zamieniając się w tkaczy, będą mieli niepowtarzalną okazję utkać dywan. Lekcja odbywa się w pałacu Pod Blachą na wystawie kobierców wschodnich, jednej z największych na świecie.SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią opisać proces powstawania dywanu, posługując się podstawową terminologią (przędza, wątek, osnowa, runo). Rozumieją, jakie funkcje pełnią dywany w krajach Orientu.

69| OFERTA DLA GRUP OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI

PORTRET KRÓLA JEGOMOŚCI

Oglądając uważnie różne rodzaje portretów królewskich (reprezentacyjne, prywatne), w tym rodziny Wazów, uczniowie poznają insygnia władzy kró-lewskiej, symbolikę kolorów, symboliczne znaki króla (korona, berło, jabł­ko). Biorą również udział w krótkich zajęciach plastycznych. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie potrafią rozpoznać różne rodzaje portretów i ich znacze­nie, świadomie posłużyć się słowami związanymi z tematem (np. król, królewicz, książę, koronacja, insygnia). Rozumieją symbolikę insygniów i stroju koronacyj­nego oraz kolorów związanych z władzą króla.

HISTORIA PARLAMENTARYZMU W POLSCE

Zajęcia odbywają się w Salach Sejmowych i mają formę inscenizacji, podczas której uczniowie jako posłowie dawnych województw Rzeczypospolitej od­twarzają obrady sejmu. Poznają elementy ustroju dawnej Rzeczypospolitej, kompetencje sejmów i sejmików, dokładną tytulaturę króla. SPODZIEWA-NE EFEKTY Uczniowie potrafią wymienić instytucje demokracji szlacheckiej i scharakteryzować ich kompetencje.

OFERTA DLA GRUP OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI | 70

lekcje muzealne dla osób z niepełno-sprawnością wzroku

Dział Oświatowy Zamku Królewskiego w Warszawie przygotował lekcje muze­alne dedykowane osobom z niepełnosprawnością wzroku: BAL U KRÓLOWEJ BONY oraz PAŹ W SŁUŻBIE JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI. Obie lekcje połączone są z półgodzinnym przedstawieniem teatralnym opatrzonym audio­deskrypcją. Po przedstawieniu rozpoczyna się godzinna lekcja, na której edukator, stosując metodę audiodeskrypcji, rozwija wątki poruszane podczas spektaklu.

71| LEKCJE MUZEALNE DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ WZROKU

BAL U KRÓLOWEJ BONY

Podczas lekcji uczniowie poznają włoską księżniczkę Bonę Sforzę, żonę Zyg-munta Starego, która przygotowuje się do balu. Spotkanie z królową będzie okazją do rozmowy o życiu i obyczajach dworskich za panowania Jagiellonów. SPODZIEWANE EFEKTYUczniowie potrafią wymienić podstawową tytulaturę członków rodziny panującej (król, królowa, królewicz, królewna, książę, księżniczka). Rozumieją, jak ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu dworu królewskiego pełnił ceremoniał.Forma teatralna jest integralna częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawie­niem teatralnym.

LEKCJE MUZEALNE DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ WZROKU | 72

PAŹ W SŁUŻBIE JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI

Uczniowie w trakcie wędrówki po zamkowych komnatach spotykają niesforne­go królewskiego pazia, który opowiada o trudach nauki i męczących obowiąz­kach, jakie spoczywały na najmłodszych dworzanach w XVIII w. Dzięki jego opowieści uczniowie poznają organizację dworu królewskiego, zwyczaje na nim panujące oraz przyjemności i rozrywki, którymi dworzanie umilali sobie czas. SPODZIEWANE EFEKTY Uczniowie rozumieją zasady i znaczenie ety­kietalnego zachowania (dobrego zachowania) oraz potrafią wymienić najważ­niejszych urzędników dworskich i ich kompetencje.Forma teatralna jest integralna częścią lekcji. Koszt zajęć jak z przedstawie­niem teatralnym.

73| OFERTA DLA GRUP OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI

EDUCATIONAL PROGRAMME IN ENGLISH

The Educational Department offers workshops for children, teenagers and adults. The workshops are based on the personal, active and creative partici­pation. Particular topics are inspired by selected historical events, elements of the Royal Castle’s interiors and art exhibits, which all serve as a starting point for personal research conducted through various means: visual, musical, theatri­cal and others. Classes are conducted by a team of experienced staff members of the Royal Castle, sometimes supplemented by invited specialists. The themes of the workshops are based on the permanent exhibitions in the Castle. We can also conduct workshops according to the topics suggested by you, whenever pos­sible. The workshops are conducted Monday to Friday. They usually last 90 to 120 minutes and cost 250 PLN per class. There are also a French and a German versions of this workshop: L’aigle et la fleur de lisWege und Umwege der polnischen Geschichte

APPLICATION FOR WORKSHOPS (in writing) please contact us at:Zamek Królewski w Warszawie – Muzeumplac Zamkowy 4, 00­277 Warsawtel./fax +48 22 35 55 291 e­mail: sszczocki@zamek­krolewski.pl

TRACKING POLISH HISTORY

Tracking Polish History is the basic workshop for foreign students. It includes a discussion about Polish history, a short lecture on the same subject and a guided tour of the Castle to illustrate the most important topics.We are ready to prepare various versions of the workshop, focusing on a given time (Middle Ages, the Enlightenment, the pre­war period etc.) or a given sub­ject (the king, the Polish Parliament, a day at the royal court).

OFERTA DLA GRUP OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI | 74

Opracowanie tekstu: Zespół Działu OświatowegoRedakcja i korekta: Małgorzata Sabajtis, Lucyna WydraProjekt graficzny, skład i przygotowanie do druku: Tomasz Ciciński

Fotografie: Archiwum Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum, Malwina de Brade, Tomasz Drapała, Paulina Jasny, Marcin Kmieciński, Iwona Libucha, Agnieszka Lichacz, Iwona Maciszewska, Paweł Ogrodzki, Monika Radzikowska, Andrzej Ring, Michał Sobieraj, Sławomir Szczocki, Tomasz Szumański, Alicja Szulc, Marta Tarnawska­Banaszek

© Copyright by Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, 2019ISSN 2657­9146

Druk i oprawa: Sindruk, Opole

Arx Regia ® Wydawnictwo Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum