Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ang Daba-Daba ang rebolusyonaryong
pahayagan pangmasa sa Panay. Ginapublisar ini
makaisa kada bulan. Ginabaton sang Daba-Daba ang ano man nga kontribusyon sa porma sang mga artikulo kag
balita kag mga suhestyon para
mapauswag ang aton pahayagan.
@panayrevinfo
@Daba-Daba Panay
dabadabapanay.home.blog
Sa subong nga Isyu
Editoryal: Sublion ang Rebolusyonaryo nga Kaisog sang Katipunan kag Padayunon ang Rebolusyon tubtob Kadalag-an p.1
NPA-NTC Madinalag-on nga Napunggan ang Opensiba sang 61st IB-PA p.4
Sa Rebolusyon ang Masanag nga Buasdamlag p.5
Kamatayon Nagtuga sang Dugang nga Kaisog p.6
Bonifacio: Baganihan sang Masang Anakbalhas p.7
Mga Balita p.9
Binalaybay p.12
Rebanek p.13
Caduy p.14
Tuig 42, Numero 3 Hiligaynon nga Edisyon Nobyembre 2019
Sublion ang Rebolusyonaryo nga Kaisog sang Katipunan kag
Padayunon ang Rebolusyon tubtob Kadalag-an
ng Nobyembre 30, maragtason nga adlaw
para sa mga rebolusyonaryo. Nobyembre 30
sang tuig 1863 ginbun-ag si Gat Andres
Bonifacio, ang Amay sang rebolusyong Pilipino,
tagtukod sang Katipunan kag dungganon nga lider
sang pinaka-una nga rebolusyon sa Asia batok sa
Kolonyalistang Espanya. Sa amo nga adlaw
ginakomemorar naton ang ika-156 nga anibersaryo
sang kaadlawan sang aton pungsudnon nga baganihan.
Isa ka lamharon nga mamumugon si Andres
Bonifacio. Wala siya makatapos sang pormal nga
edukasyon pero duna nga maalam kag gin-edukar ang
kaugalingon paagi sa maukod nga pagbasa sang mga
libro kag sinulatan pangpulitika, madalom nga
pagtuon sang kahimtangan sang Pilipinas sa idalom
sang dumuluong nga pagpanakop kag matalom niya
nga nakita ang armado nga rebolusyon bilang amo
lamang ang pamaagi nga mahilway ang pumuluyong
Pilipino.
Inspirasyon si Andres Bonifacio sa Pilipino
nga pamatan-on. Huwaran siya sa rebolusyonaryo nga
kaisog kag militansya nga wala nalingkang sang
superyor nga pwersa sang Espanya kag sa tunga sang
patraidor nga makig-kompromiso nga ilustrado nga
liderato ni Emilio Aguinaldo.
Sa rebolusyon sang 1896, ang rebolusyonaryo
nga mga pamatan-on amo ang nagbuyagyag sang
A
Editoryal
2 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
pagpanghimulos kag kalakasan sa idalom sang
mananakop nga Espanyol. Paagi sa ila mga sinulatan
napukaw ang pumuluyong Pilipino sa
pagpanghimulos kag pagpamigos sang kolonyalistang
paghari. Ang pila sa mga bantog nga mga
propagandista amo sanday Jose Rizal, Emilio Jacinto,
Juan kag Antonio Luna, Marcelo del Pilar kag si
Graciano Lopez-Jaena nga tumandok sang Jaro, Iloilo.
Ginatawag naton ato nga Una nga Kahublagan
Propaganda, ang kahublagan sa pagbuyagyag sang
mga krimen sang kolonyalista kag sa pagpukaw kag
pag-edukar sa pumuluyo. Ang Una nga Kahublagan
Propaganda nakabulig sa pagpalapnag sang
nasyunalismo kag paghanda sa kaisipan sang
pumuluyo para sa pag-dabdab sang Rebolusyon 1896.
Aton tandaan nga kadam-an sang mga
propagandista, manunulat kag lideres sang
Rebolusyon 1896 mga pamatan-on. Si Gat Andres
Bonifacio nga isa man ka propagandista kag
manunulat, 29 anyos lang sang ginpundar niya ang
Katipunan, si Jose Rizal 36 anyos sang ginpatay sang
kolonyalistang Espanyol, si Emilio Jacinto 20 anyos
sang nagpasakop sa rebolusyon kag sanday Antonio
Luna 33 anyos kag Gregorio del Pilar 24 anyos, mga
maisog nga mga heneral nga nag-away batok sa
imperyalismong Amerikano tubtob sa katapusan sang
ila kabuhi.
Nobyembre 30 sang tuig 1964 gintukod sang
rebolusyonaryo nga mga pamatan-on ang Kabataang
Makabayan (KM) bilang pagpadayon sang rebolusyon
nga gin-umpisahan sang Katipunan ni Andres
Bonifacio. Asta subong nagapabilin ang KM bilang
nagapanguna nga organisasyon sang mga pamatan-on
nga nagapamatok kontra sa imperyalismo, pyudalismo
kag burukrata kapitalismo.
Halin sang gintukod ang KM, nagsulong ang
mabaskog nga kahublagan masa sa bug-os nga
pungsod kag madamo nga mga kadre sang KM ang
nangin kabahin sa liwat nga pagtukod sang Partido
Komunista sang Pilipinas sang Disyembre 26, 1968.
Nagdul-ong ini sa pag-ibwal sang First Quarter Storm
sang 1970 kon sa diin ang mga demokratiko kag
progresibo nga mga pamatan-on ang mayor nga
pwersa kag yara sa unahan sang mga aksyon protesta
batok sa papet nga rehimen US-Marcos.
Sa bag-o nga pungsudnon-demokratiko nga
rebolusyon, ang Ikaduha nga Kahublagan Propaganda
ang ginabandera sang Kabataang Makabayan kag iban
pa nga mga rebolusyonaryo nga pamatan-on.
Kahublagan ini nga nagahanda sa opinyon publiko
sang pag-abanse kag pagdaog sang pigos nga mga
sahi sa pagpamuno sang proletaryado. Kahublagan ini
nga nagapukaw kag nagapahulag sa masa para sa pag-
agom sang pungsudnon nga demokrasya kag
kahilwayan batuk sa dumuluong nga dominasyon.
Ginatos nga pamatan-on halin sa kubay sang
estudyante, mamumugon kag komunidad ang nangin
mayor nga lawas sang anti-imperyalista kag
antipasista nga mga hublag protesta sa sentro sang
Manila sang ulihi nga bahin sang dekada ‘60, pakadto
sa First Quarter Storm sang 1970 tubtob nga
nagmakot ini asta sa iban nga mga probinsya sang
Pilipinas. Ginatos man nga pamatan-on halin sa mga
syudad ang may kalangkag nga nagpadulong sa
kabukiran kag maisog nga nagkapot sang armas agod
batuan ang pasista nga diktaduryang US-Marcos kag
maglunsar sang malawigan nga inaway banwa batok
sa reaksyonaryong estado. Kaupod sang mga
pamatan-on sa kaumhan, nangin maayo sila nga mga
hangaway kag kumander sang New People’s Army.
Ang NPA amo ang hangaway sang pumuluyo,
hangaway sang mangunguma kag hangaway sang
pamatan-on. Bangud sa husto nga linya pang-
ideolohiya, pulitika kag organisasyon sang Partido,
nagdurar ang NPA sang masobra 50 na ka tuig kag
tayuyon ang pagpasakop sa armadong paghimakas
sang bag-o kag preska nga mga pamatan-on halin sa
kubay sang mga mangunguma, estudyante,
mamumugon, mala-mamumugon, propesyonal kag
iban pa nga sektor.
3 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
Sang putuk-putukan sang paghari sg
diktaduryang US-Marcos sang una nga bahin sang
dekada ‘80, ginatos nga pamatan-on sa Panay ang
nagkadto sa kaumhan para mangin hangaway sang
NPA, pultaym nga organisador sang mangunguma
ukon magtungod sang mga ispisipiko nga linya sang
hilikuton pareho sang edukasyon, propaganda,
pinansya, alyansa kag iban pa. Daku ang ila nangin
amot kag papel sa pagpasulong sang armadong
paghimakas kag pagpapagsik sang mga hilikuton sa
NPA bilang mga kumander kag opisyal pangpulitika,
mga kadre sa mga pangteritoryo nga komite sang
Partido ukon nagapamuno sa mga ispesyalisado nga
mga trabaho.
Sa pagsulong sang rebolusyon, mas naga-
kumplikado kag mas naga-kumprehensibo man ang
tulungdan nga mga hilikuton. Samtang naga-abanse
ang inaway, nagadaku man ang demanda sang mas
madamo nga mga pamatan-on para mangin pulang
kadre kag hangaway, para mas mapabakod ang mga
yunit kag makatukod sang dugang nga mga platun.
Kinahanglan man sang dugang nga mga kadre kag
personel para sa iban pa nga linya sang hilikuton nga
kinahanglanon agud mas mapadasig, mas mahamis
kag mas episyente nga madiriher sang Partido ang
rebolusyonaryo nga gyera.
Ginpakita sang aton rebolusyonaryo nga
kasaysayan kag tradisyon nga desaysibo ang papel
sang pamatan-on para sa pagpasulong sang
paghimakas kag sa pagpadayon sini. May kapasidad
sila sa pagpaabanse kag pagsustener sang isa ka
malawigan nga inaway banwa kag mangin manunubli
nga mga lideres sang proletaryado nga rebolusyon
sang Pilipinas tubtob maagom ang pungsudnon nga
demokrasya kag malab-ot ang sosyalismo.
Kinahanglan papagsikon naton ang kampanya sa
pagpadaku sang hangaway. Kinahanglan ang mas
maikit, mas madamo kag nagapasingki nga mga
taktikal nga opensiba. Yabi ini agod mapataas ang
aton inaway banwa halin sa estratehiko nga depensiba
pakadto sa estratehiko nga pagkapatas.
Pamatan-on, hugot nga kaptan ang
pinakamataas nga porma sang paghimakas. Ini ang
solo kag tunay nga solusyon sa matuod-tuod nga
kahilwayan halin sa gapos sang imperyalismo,
pyudalismo kag pasismo sang estado. Ang kaumhan
nagasinggitan sang ginatos nga mga mapagsik kag
mapagros nga pamatan-on lakip ang mga edukado kag
intelektwal para mag-amot sang ila mga kinaalam kag
kinaadman sa armado nga rebolusyon.
Pamatan-on, paglaum sang pumuluyong Pilipino,
mag-entra sa New People’s Army!
(Pasundayag sang mga pamatan-on nga NPA sa masa)
4 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
NPA-NTC Madinalag-on nga Napunggan ang Plano
Opensiba sang 61st IB-PAadinalag-on nga napaslaw sang isa ka yunit
sang NPA- Napoleon Tumagtang
Command (NTC) ang plano nga strike
operation sang mga pasistang tropa sang 61st IB-PA
sang gab-i sang Nobyembre 26 sa Igtuble, Tubungan,
Iloilo.
Madasig ang pag-maniobra sang mga pulang
hangaway bago pa man naka-abot ang mga pasistang
tropa. 6:15 sa kagab-ihon, naka-sight kag naka-pwesto
na sa firing position ang mga pulang hangaway 12
metros sa kaaway. Sa ano man nga kabangdanan, ang
gintakod sang kaupod nga Command-Detonated
Explosive (CDX) wala maglupok. Pero maabtik nga
gin-unahan sang palupok sang mga pulang hangaway
ang mga pasistang tropa nga wala gilayon nakabalos.
Liwat nga nagmaniobra ang mga pulang hangaway 20
metros sa mataas nga lugar kag liwat nga nagpalupok
samtang naga-atras. Sa ikaduha nga lukpanay na
nakabalos ang mga pasistang tropa nga nagpalupok
sang 5 ka M203.
Tatlo (3) ka mga pasistang tropa ang
napilasan- ang radioman nga napilasan sa guya, isa
nga napilasan sa agtang, kag isa pa sa may paa.
Kaagahon sang Nobyembre 27, isa ka van ang nakit-
an nga may ginkuha sa lugar sang engkwentro.
Gindagnasan man sang tubig ang malapad nga bahin
sang karsada nga ginpunduhan sang mga pasistang
tropa. Santo sa report, 17 ang nagsulod nga tropa sang
kaaway kag 14 na lamang ang nakabalik sa baryo
upod na ang mga pilason.
Liw-as sa press release nga gin-himo sang 61st
IB-PA kag ginpanagtag sa media, nga may mga tinulo
sang dugo sa direksyon sang tropa sang NPA- wala
sang napilasan sa bahin sang mga pulang hangaway.
Ang wala naglupok nga CDX man ang gin-presentar
nila sa publiko nga ‘nakumpiska’ sa inaway.
Kinaandan na sang pasistang tropa sang gobyerno nga
taguon ang ila mga kaswalidad, pakanubuon ang tropa
sang NPA, kag magsaysay sang mga tinulo sang dugo
sa direksyon sang NPA. Kabahin sang say-ops sang
pasistang kaaway ang mga padihot nga fake news,
mga sala nga datos, kag pag-intriga sa NPA nga kuno
naga-pugong sa mga aktibidad sang mga komunidad.
Buhi nga kamatuoran ang bag-o lang natabo
nga taktikal nga opensiba sang NPA sa diin wala ini
nangin madinalag-on kon indi sa mainit nga suporta
sang masa. Sa aktibo nga paghulag sang masang
pumuluyo halin sa aktwal nga pangalap sang
kongkreto nga datos, pagtago sa mga kaupod kag
pagsuporta sa lohistika madinalag-on nga napaslaw
ang strike operation sang kaaway. Naagaw sang NPA-
NTC ang inisyatiba sa inaway kag nagdulot pa sang
mga kaswalidad sa mga mersenaryo kag pasistang
tropa sang 61st IB-PA. #DD
M
5 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
Sa Rebolusyon Lang ang Masanag nga Buasdamlag sang mga Bata (Bahin sang Pahayag ni Concha Araneta, Tagpamaba sang National Democratic Front of the Philippines-
Panay angot sa ika-30 nga Anibersaryo sang UN Convention on the Rigths of the Child UNCRC)
ng kada rebolusyonaryo may dala-dala nga
handum nga mag-amot sa pagtuga sang isa
ka katilingban nga hilway kag may
demokrasya, kun indi man para sa iya, para sa iya mga
inanak kag sa masunod nga mga henerasyon sang
bata. Isa ka katilingban nga may hustisya kag
kalinong. Isa ka katilingban kun sa diin, wala pa sila
nabun-ag, napaseguro na nga magadaku ang mga bata
para mangin produktibo, mapagros, malipayon,
ginapalangga kag may kinaalam nga myembro sang
katilingban.
Ang pungsudnon nga programa sang
Demokratiko nga Rebolusyon sang Banwa nagatuyo
nga lubaron ang ugat sang pagpanglapas sang
kinamatarung sang bata – ang pagpamigos kag
pagpanghimulos sang agalon mayduta, burgesya
komprador kag sang imperyalistang Estados Unidos.
Sa subong, ang programa sang DRB
ginapatuman na sang halintang-sa-halintang sang
rebolusyonaryong kahublagan sandig sa ikasarang
sini. Sa matag-adlaw nga kabuhi, ginapatuman sang
mga organo sang gahum pangpulitika kag sang mga
sandigan nga organisasyon masa sa bulig sang NPA,
ang pagpasanyog sang pangabuhian sang masang
mangunguma paagi sa pagpauswag sang ila
produksyon, paghimakas sa pagpanubo sang interes sa
pautang, pagpataas sang presyo sang ila produkto,
pagdemanda sang ayuda sa mga kalamidad kag mga
kampanya sa edukasyon, ikaayong lawas kag
kalinong.
Partikular sa mga bata ginabululigan sang mga
organo sang gahum pangpulitika kag labi sang
rebolusyonaryong organisasyon sang kababainhan ang
pagtukod sang mga organisasyon sang mga bata
bilang pagsakdag, pagpangapin kag pagtib-ong sa
kinamatarung sang mga bata kag agod maka-amot sila
sa pagbag-o sang katilingban sandig sa ila ikasarang
kag mga kinaadman. Ginakilala man ang ila
kinamatarung nga mamatok sa mga nagapanghimulos
kag nagapigos sa ila, kinamatarung magdepensa sang
ila komunidad upod ang ila ginikanan kag
katigulangan. Ginapaseguro nga ginapatuman ang
programa sa edukasyon kag kultura para sa mga bata,
ang programa sa ikaayong-lawas sang mga nanay kag
bata, ang pagtapna sang mga balatian kag paghatag
sang serbisyo medikal.
Nagapakita ini nga ang rebolusyon indi lang
kahibalo magpapas sang reaksyonaryo nga estado
kundi labaw sa tanan, kahibalo magpasad sang bag-o
nga katilingban. Ang nalab-ot na nga mga kadalag-an
sang pumuluyo sa pagpasad sining bag-o nga
katilingban dapat pangapinan naton tanan. Paagi sa
demokratiko nga rebolusyon lamang maagom sang
pungsod kag mga bata niya ang matuod-tuod nga
hilway, masanag kag malipayon nga palaabuton.
Palaabuton nga himud-usan naton tanan, may edad,
pamatan-on kag pati mga bata.
A
Ang UNCRC isa ka international nga instrumento
sang kasugot nga ginbalay agud proteheran ang mga
kinamatarung kag kaayuhan sang mga kabataan,
mga persona nga nagapang-edaron manubo sa 18
anyos. Isa sa mga nagpirma sining kasugot amo ang
reaksyonaryong gubyerno sang Pilipinas.
6 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
Kamatayon para sa Pumuluyo, Nagtuga sang Dugang nga Kaisog
anday Ka Boy, Ka Abel, Ka Denden kag Ka
Aden, maisog nga nagpakigbahin sa armado
nga paghimakas sang pumuluyo. Maisog man
nila nga ginhalad ang ila kabuhi para sa sahing
anakbalhas nga ila ginpalangga kag gin-alagaran.
Ka Boy
Si Ka Boy, sa pagpangita sang maayo-ayo
kuntani nga pangabuhi, nakalab-ot sa Mindanao.
Nagpanguma siya didto kag nag-entra sa CAFGU.
Matapos nga narealisar niya nga wala man sang
kaseguruhan ang nadangtan nga pagpanguma kag,
kapin ang iya pagka-CAFGU, nagbalik siya sa Panay.
Naorganisa siya sa ila baryo sa
grupo sang mga pamatan-on.
Nangin kabahin man siya
sang Lokal Milisya kag
sang ginpanawagan ang
pagtukod sang Lokal Yunit
Gerilya, isa siya sa mga
nanguna sa pagpatapu.
Wala nagdugay,
nagdesisyon siya nga mangin
katapu na sang Front Gerilya Yunit.
Namolde siya bilang responsable nga kaupod kag
nangin masaligan nga kadre militar sa ila yunit.
Ka Abel
Si Ka Abel, 42 anyos sang nag-entra sa NPA.
Sa ila pa lang nga baryo, nagahulag na siya bilang
Lokal Milisya. Sa dalayon, nagdesider siya nga
magpatapu sa Front Gerilya Yunit. Dalayawon nga
indi pa nangin ulihi para sa iya ang ini nga desisyon.
Ginpangita niya ang yunit kag nagpasugat, sa katuyu-
an nga magpultaym na sa NPA. Sa iya nga pagsampa,
nangin panambiton niya ang kapat-uran sang handum
sang mangunguma nga maangkon ang lupa. Sa sini,
seryoso siya nga nagpauswag sang iya nga
kaugalingon. Modelo siya sang simple nga
pagpangabuhi kag maukod nga paghimakas. Maski sa
iya pa lang nga pagkabag-uhan, nangin mahugod na
siya sa pagtuon kag pagtrabaho. Wala siya nagpang-
alang-alang nga magtuon bisan pa man mas bata sa
iya ang nagatudlo. Sa pihak sang iya nga edad,
angkon niya ang mapagsik nga diwa sang pamatan-on.
Ka Denden
Si Ka Denden, isa sa mga una nga pamatan-on
nga naangutan sa ila baryo. Naorganisa kag napahulag
sa grupo sang pamatan-on. Antes pa man sini,
nagdaku siya nga problemado kag masami nagaka-
imbolbar sa mga kinagamo. Temprano pa nga nag-
untat sa pag-eskwela, nagpa-Manila, nagtesting man
nga mamugon ugaling indi nangin estable sa gihapon,
ang magamo niya nga pamensaron. Nagbalik siya sa
ila baryo. Namensar siya nga magtu-on sa NPA tubtob
nga nahuman ang iya desisyon nga magpultaym. Sa
proseso, diri niya nakit-an ang iya nga kaugalingon.
Amat-amat nga nasabat ang
nagapagamo nga mga
halambalanon.
Nagtubo ang
pagkaresponsable
kag namolde bilang
upisyal sa yunit.
Masami siya nga
nagapamangkot kag
nagahaboy sang iya
panan-awan. Wala siya nahadllok
nga magsala kag nagapangita sang pagtadlong o
kahustuhan. Sa pag-alagad niya sa pumuluyo,
napamatud-an niya nga indi siya uyang nga pamatan-
on sa nagakagaruk nga katilingban. Nagremolde siya
sang iya kaugalingon kag labi nga nangin
mapinuslanon.
Ka Aden
Si Ka Aden, pamatan-on sa baryo nga na-
organisa kag katapu man sang Lokal Milisya. Angay
man sang madamo nga pamatan-on, gindingut sa iya
ang kinamatarung sa pag-eskwela. Sa estado sang
nagahari, kinahanglan pa nga pangabudlayan kag
baklon ang edukasyon. Amo nga sa iya bahin, nangita
siya sang alternatibo nga eskwelahan. Nagtu-on siya
sa NPA. Indi ini nangin mabudlay para sa iya kag sa
proseso, nagdesisyon siya nga magpultaym. Nangin
talunsay ang pagpauswag niya bangud sa masami
ginapamensar niya ang mga hilikuton, ang kabilugan
kag indi ang iya lamang kaugalingon. Responsable ini
nga kaupod nga madasig makalugar kag ara ang pokus
S
7 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
sa hilikuton. Maskin sa ulihi na niya nga panahon, ang
pamensaron niya gihapon amo ang mga trabaho nga
dapat padayunon sang mga kaupod nga nabilin. Ang
matingkad kag mga ulihi niya nga panambiton amo
ang plano nga nabalay sang komite nga nagahatag
tum-ok sa rekrutment sa hukbo. Tugon niya sa kaupod
nga kun madula man siya, ang yabi nga madamo ang
magabulos.
Sa katilingban nga nagahatag sang madulom
nga puturo sa mga pamatan-on, natural lang nga
nagadamo ang nagaentra sa NPA. Indi pagpabulag-
bulag, pagpabungol-bungol kag paghipos ang ila nga
nakit-an nga solusyon sa kahimtangan nga naga-antus
ang kadam-an. Angay ni Bonifacio kag sang mga
Katipunero, ang mga “mabubuting anak ng bayan”
padayon nga nagakabun-ag sa tunga sang nagalala nga
krisis pangkatilingban. Mas nagadamo, mas
nagabakod. Ang pagkadula sang kabuhi sang mga
kaupod sa inaway ang labi nga magapaisog sa mga
nabilin nga mga kaupod kag masa nga magpadayon.
Kaisog ang ila ginbilin para sa labi nga pagsulong
sang aton inaway banwa. # (Halad sang NPA- Mt.
Napulac Command kag Napoleon Tumagtang
Command)
___________________________________________________________________________
Bonifacio: Artista, Obrero, Propagandista, Baganihan sang Masang Anakbalhas
i Andres Bonifacio ang masami makilala bilang
Supremo sang Kataastaasang,
Kagalanggalangang Katipunan ng mga Anak
ng Bayan (KKK) ukon Katipunan. Daku ang iya
nangin papel sa pag-molde sang kamuklatan sang mga
Pilipino batok sa pagpamigos sang mga
kolonyalistang Espanyol kag pagbandera sang
armadong paghimakas bilang solo nga pamaagi para
sa kahilwayan sang pungsod.
Gin-tawo si Andres Bonifacio y de Castro
sadtong Nobyembre 30, 1863 sa Azcarraga (Recto
subong) Tondo, Maynila nga sadto sentro sang
komersyo kag baligyaanay. Sanday Ciriaco, Procopio,
kag isa pa nga babayi, ang iya mga kauturan.
Sang 1881, nag-untat sa pag-eskwela si
Bonifacio matapos napatay ang iya nanay sa sakit nga
tuberculosis; napatay man ang iya amay sa sunod nga
tuig. Sa edad nga lamharon, naging mamumugon siya
upod ang iya kauturan kag nag-baligya sang
pamaypay kag baston sa Dalan Azcarraga. Mas
napasanyog ang iya pagtuon sa pagbasa kag pagsulat
sang siya nag-ubra sa isa ka balay-imprentahan. Ang
pangabuhi ni Bonifacio bilang isa ka mamumugon
ang labing naghatag sa iya sang kaathagan sa praktikal
nga kabudlayan sang mga anakbalhas.
Sang Dekada 1880, gina-dala na sang mga
Ilustrado nga nakaeskwela sa Europa ang mga
repormista nga linya kaangay sang reporma nga
liberal. Sa panahon man nga ini, nag-lanog sa
kalibutan ang kadalag-an sang mga rebolusyon sang
mga anakbalhas sa Europa nga may mga panawagan
sang kahilwayan, pag-alalangay, kag pag-ulolutod.
Natun-an ni Bonifacio ang mga ideya sang
paghimakas kag rebolusyon sa iya pagbasa kag
pagtuon sang rebolusyon sang Pransya. Dugang pa,
indi matago ang makahalanusbo nga kahimtangan
sang mga mangunguma sa idalom sang pagginahum
sang mga Espanyol.
Sang 1892, sa edad nga 29, nangin
pangunahon nga manug-tukod si Bonifacio upod
sanday Jose Rizal sang La Liga Filipina, isa ka hayag
nga organisayson nga ginabug-usan sang mga
S
8 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
intelektwal nga nagapanawagan sang reporma sa
kolonyal nga gobyerno. Nangin aktibo kag maukod si
Bonifacio sa pag-tukod sang mga chapter sini. Pero
wala magdugay ang La Liga Filipina sang madakop si
Rizal pila ka adlaw matapos ini matukod. Sa pareho
nga tuig, gintukod ni Bonifacio sa Tondo, Maynila,
ang likum nga organisasyon sang Katipunan para sa
kahilwayan sang pungsod batok sa kolonyalista nga
Espanyol paagi sa armado nga rebolusyon. Dala ni
Bonifacio ang koda nga Maypag-asa.
Sa kagustuhan nga mapadamo ang ma-
organisa, liwat nga gin-buhi ni Bonifacio ang La Liga
Filipina kag na-asignar siya bilang Puno sa
Propaganda. Ang mga chapter nga gin-organisa ni
Bonifacio sa Maynila ang may pinakadako nga
katapuan sang La Liga.
May una nga asawa si Bonifacio pero napatay
sa balatian. Ginkasal siya kay Gregoria de Jesus ukon
Ka Oryang sadtong 1893 kag nagpatapu
si Oryang sa yunit-kababainhan sang
Katipunan sa koda nga Lakambini.
Agosto 1896, natukod ang
Haring Bayang Katagalugan, isa ka
sentral nga rebolusyonaryong gobyerno,
kag na-pilian si Bonifacio bilang labing-
una nga Pangulo. 1896 man ang tuig
sang pagsugod sang armado nga
rebolusyon sang mga Pilipino batuk sa
kolonyalistang Espanya.
Sa kabuhi ni Bonifacio sa Katipunan, labi niya
gin-paathag sa mga pumuluyo ang pag-daug-daug
sang mga Espanyol sa mga Pilipino. Bilang isa ka
artistang kultural, gindagwayan niya ang arte sa iya
pag-partisipar sa mga entablado sang mga dula,
kaligrapiya, pag-sulat kag pamulong-pulong. Isa sa
mga tula ni Bonifacio ang Katapusang Hibik ng
Pilipinas:
“Sumikat na, Ina, sa sinisilangan
Ang araw ng poot ng Katagalugan,
Tatlong daang taong aming iningatan
Sa dagat ng dusa ng karalitaan...
...Ipabilanggo mo’t sa dagat itapon
Barilin, lasunin, nang kami’y malipol.
Sa aming Tagalog, ito baga’y hatol
Inang mahabagin, sa lahat ng kampon?...
...Ang lupa at buhay na tinatahanan
Bukid at tubigang kalawak-lawakan
At gayon din pati ng mga halamanan
Sa paring Kastila ay binubuwisan.
Bukod pa sa rito’y ang iba’t-iba pa
Huwag nang saysayin, O Inang Espanya!
Sunod kaming lahat hanggang may hininga
Tagalog di’y siyang minamasama pa...”
Sa tula nga ini, gin-athag niya ang malubha
nga pagpanglupig sa mga Pilipino sang mga Espanyol.
Bisan pa man mamumugon nga taga syudad si
Bonifacio, nahakos nya ang kahimtangan sang mga
sahing mangunguma bilang mga biktima sang
pyudalismong Espanyol. Sa kabilugan,
nagapanawagan man ang tula nga ini sang paghanda
para sa armado nga
paghimakas sang
pumuluyo batok sa
Espanya.
Madamo sang
mga tula nga sinulatan
si Bonifacio nga nag-
dabdab sa balatyagon
sang mga ginapigos
nga pumuluyo. Ang
iya arte sa pamulong-
pulong labi man nga nagpa-igrab sa
makibanwahanon nga balatyagon sang mga Pilipino.
Sa subong nga panahon sang bag-o nga
pungsudnon-demokratiko nga rebolusyon sang
pumuluyo, athag ang leksyon sang kabuhi ni
Bonifacio bilang isa ka epektibo nga propagandista-
rebolusyonaryo. Ang iya mga sinulatan ang iya man
instrumento para mapukaw, ma-organisa kag
mapahulag ang masa nga mangunguma kag
mamumugon.
Pagagamiton naton bilang mga rebolusyonaryo
ang tanan nga kahigayunan kag pamaagi para
ibandera ang paghimakas, ang demokratiko nga
programa sang rebolusyon, kag ang dala naton nga
kahilwayan. ##DD
9 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
Christians for National
Liberation-Panay Naghiwat sang
Asembliya
adinanalag-on nga ginhiwat ang ika-8 nga
asembliya sang rehiyunal nga pormasyon
sang Christians for National Liberation sa
Panay sang damlag nga Nobyembre. Kabahin ang
asembliya sang pagsaulog sa ika-50 nga anibersaryo
sang grupo. Ginpatigayon ang aktibidad sa isa ka
likum nga lugar sa kasyudaran sa tunga sang naga-
singki nga mga atake sang pasista nga gobyerno ni
Duterte.
Ang CNL katapu nga organisasyon sang
National Democratic Front of the Philippines nga
naga-tipon sa mga makibanwahanon kag demokratiko
nga pwersa sa kubay sang mga relihiyoso. Sa iya
anibersaryo, tema sang CNL ang pagpabaskug kag
pagpalapad sang iya organisasyon kag ang pagpalig-
on sang suporta sang mga relihiyoso sa demokratiko
nga rebolusyon sang pumuluyo.
Naghatag sang mensahe sang suporta kag
pakigbuylog si Concha Araneta, tagpamaba sang
NDFP-Panay, sa asembliya. Sa iya mensahe,
ginpasidunggan ang mga rebolusyonaryong martir kag
mga nangin hangaway nga mga pari, madre, pastor,
seminarista, kag lay workers. Ginpabugal man ni
Araneta ang nangin papel sang mga relihiyoso sa
pagpukan sang diktadurya ni Marcos kag ang aktibo
sini nga paritisipasyon sa mga politikal nga paghulag
batok sa mga mapamiguson nga mga rehimen. Daku
ang kontribusyon sang CNL sa pagpukaw sang
makibanwahanon nga diwa ilabi ang mga
mangunguma nga malab-ot sang mga demokratiko
nga kaparian, pastor, kag madre. Sa panahon sang
diktadurya, ginhanda nila ang mga kabaryuhanan sa
pag-abot sang Bagong Hukbong Bayan kag
ginpahulag ang mga pumuluyo para sa ila kahilwayan.
Sa kasaysayan, nagapanguna ang CNL sa militante
nga kahublagan sang taong-simbahan para sa
demokrasya, tawhanon nga kinamatarung, kag
kahilwayan sang pungsod.
Sa ika-8 nga rehiyunal ng asembliya sang
CNL, ginhangkat sang NDFP-Panay ang mga
relihiyoso nga mag-buylog sa panawagan kag direkta
nga mag-partisipar sa armado nga kahublagan sa
kaumhan kag magpatapu sa New People’s Army. Sa
naga-singkal nga mga atake sa tawhanon nga
kinamatarung kag mga kontra-pumuluyo nga
programa sang rehimeng US-Duterte, mas ginaduso
sini ang rebolusyonaryo nga partisipasyon sang
pumuluyo ilabi na sa kubay sang taong-simbahan.
#DD
Bata-bata sang RPA-ABB,
Gindis-armahan sang NPA
inreyd kag gindis-armahan sang yunit sang
Napoleon Tumagtang Command, New
People’s Army si Joe Jutay, tumandok sang
Brgy. Supa Tigbauan, Iloilo sining tinalikdan nga
Oktubre 18, 2019. Nakumpiska kay Jutay ang isa ka
.9mm nga pistola, mga bala kag 2 ka radio handset.
Ang pag-dis-arma kay Jutay ginpa-tuman sang
NPA, sandig sa desisyon sang Rebolusyonaryo nga
Gubyerno sang Pumuluyo, sa masunod nga basehan:
Aktibo siya nga ‘bata-bata’ sang
Revolutionary Proletarian Army- Alex
Bongcayao Brigade (RPA-ABB); masupog
nga impormer sang Philippine National Police,
Criminal Investigation and Detection Group
kag Philippine Army humalin pa sang dekada
otsenta kag tubtub subong;
Responsable kag may salabton siya sa pila ka
beses nga pag-reyd sang semi-legal nga mga
organisador sadtong natunga-tunga nga bahin
sang dekada otsenta;
Pagpangilkil, pagpangbaldog gamit ang ngalan
sang NPA. Nagapakilala siya nga NPA sa mga
ginatarget nga kilkilan. Ginagamit man niya sa
pagpamahog ang ngalan sang NPA agud indi
na masukot sang mga gin-utangan;
M
G
MGA BALITA
10 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
Pagpanaya-taya sang armas sa katambi nga
mga mangunguma kag agud lupigon ang mga
ini.
Ang pagdis-arma kay Joe Jutay pagdispanta sa iya
mapiguson nga buhat. Naga-serbe man ini nga
mabaskog nga pag-warning sa iya kag subong man
paghatag kahigayunan nga magpanibag-o sang
pamatasan. #(Ka Armina, DD Respondent, NPA-
Napoleon Tumagtang Command)
Kapalpakan kag Kurapsyon sa
SEA GAMES, ginpakamalaot
aputos sa iskandalo ang pag-host sang
gobyernong Duterte sa South East Asian
Games (SEA Games) nga nag-sugod sang
bulan sang Nobyermbre. Ang SEA Games ang isa ka
daku nga aktibidad sang Association of South East
Asian Nations nga ginabug-usan sang mga pungsod
sang Malaysia, Thailand, Brunei Darussalam,
Indonesia, Pilipinas, Myanmar, Laos, Cambodia,
Vietnam, kag Singapore. Masobra 500 nga mga
hampang ang gin-hiwat sa lain-lain nga mga lugar sa
Pilipinas.
Talalungpadon ang papel ni House Speaker
Alan Peter Cayetano, suod nga tinawo ni Duterte, sa
pagpatigayon sang SEA Games. Gin-hatag sang
gobyernong Duterte ang preparasyon kag pag-
manehar sang bilog nga SEA Games sa pribado nga
Philippine SEA Games Organizing Committee
(Phisgoc). Ang Phisgoc pribado nga grupo nga
ginapamunuan ni Cayetano.
P6 bilyon ang badyet nga gin-talana sang
gobyernong Duterte para sa SEA Games. Sang ulihi
nga semana sang Nobyembre, gin-hatagan sang
gobyernong Duterte ang Phisgoc ni Cayetano sang
dugang nga P1.5 bilyon nga halin sa kaban sang
pumuluyo. P7.5 bilyon na sa kabilugan ang pondo
subong para sa SEA Games. Luwas sini, may ara pa
sang P9.5 bilyon nga pondo nga inugpaguwa sa sunod
nga tuig, para sa bayad sa mga gingamit nga pasilidad
sa New Clark City, Pampanga kag P55 milyon para sa
sulo nga kaldero (cauldron).
Sa pagsa-publiko sang binilyon nga pondo
milyon para sa pagbakal sang gobyerno sang mga para
sa SEA Games, nabalandra ini bilang gatasan sang
gobyernong Duterte kag mga kurap nga mga tinawo
sini. Nagtuga ini sang kinagamo sa tunga sang mga
matag-as nga opisyal sang gobyerno. Gin-akusar ni
DFA Secretary Teodoro Locsin Jr., nga nadula na ang
pondo kay Cayetano. Nag-pahayag man ang senador
nga si Panfilo Lacson nga kaangay sang pork barrel
scam ang ginhimu ni Cayetano.
Nangin kontrobersyal man ang kahimtangan
sang mga dumuluong nga atleta sa ila akomodasyon.
Nag-trending sa social media ang mga selfie sang mga
atleta halin sa iban nga pungsod nga nagapakita sang
indi maayo nga pag-akomodar sa ila. Gin-istoryahan
sa social media ang kakulangon sang mga pasilidad
para sa mga dumuluong nga atleta.
Bag-o pa man ang mga kontrobersiya nga ini,
akig na ang mga mangunguma kag pumuluyong
tumandok nga Aeta sa New Clark City, Tarlac sa
pagpalayas sa ila sang gobyernong Duterte para sa
konstruksyon sang sports complex nga pagagamiton
sa SEA Games. Gintapan ang mga kabukiran kag
ulumhan sang mga Aeta para hatagan ligwa ang 9,450
ektarya nga mga proyekto sa New Clark City.
Bisan pa man nagapanguna ang Pilipinas sa
gold medal tally, batyag sang mga alteta nga Pilipino
ang madugay na nga pagpatumbaya sang gobyerno sa
ila. Ang mga atleta nga Pinoy ang wala sa gihapon
sang signipikante nga insentibo kag benepisyo halin
sa gobyerno ni Duterte.
Sadtong Nobyembre 27, nag-hiwat sang
protesta ang grupo nga Coalition of People’s Right to
Health (CPRH) para kondenaron ang overpricing sang
P55 milyon nga cauldron. Para sa CPRH, mas maayo
nga gin-gamit nalang ang P55 milyon para sa
N
(Screengrab sa bidyo sang Altermidya sa Facebook.com)
11 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
pagbakal sang gobyerno sang mga gamit para sa
ikaayong-lawas.
Sa tunga sang kontrobersya kag kapalpakan
sang gobyernong Duterte sa SEA Games, panawagan
sang pumuluyo nga i-saylo ang binilyon nga pondo
sini para sa serbisyo publiko kag pagsuporta sa mga
atleta nga Pilipino. #DD
Mga Journalist sa Panay
Gindumdom ang Ampatuan
Masaker
agbuylog ang mga journalist sa bilog nga
Panay sa isa ka sinapol sang damlag nga
Nobyembre 17 para magsugilanon sa papel
sang midya sa tunga sang pagpanglupig sa mga
demokratiko nga kinamatarung sang pumuluyo
kadungan sa anibersaryo sang Ampatuan masaker.
Ginpangunahan sang National Union of Journalists of
the Philippines-Panay chapter ang forum nga gin-
hiwat sa syudad sang Iloilo.
Nobyembre 17, 2009 sang gin-luthang ang 53
nga mga indibidwal, nga kadam-an mga katapu sang
midya, kag gin-lubong gamit ang backhoe sa banwa
sang Ampatuan, Maguindanao. Kahimuan ang
masaker sang pamilyang Ampatuan nga lunsay mga
warlord kag agalon nga may duta. Ang Ampatuan
masaker ang pinakamalala nga atake sa midya sa bilog
nga kalibutan kag sa Pilipinas.
Isa ka dekada matapos ang masaker, wala sa
gihapon ma-angkon ang hustisya sang mga pamilya
sang biktima. Asta sa subong, wala pa gihapon sang
desisyon ang mga korte sang gobyernong Duterte
batok sa mga akusado nga myembro sang pamilya nga
Ampatuan. Ginpabay-an sang reaksyonaryo nga
gobyerno ang padihot sang mga Ampatuan para
mapadugay ang pag-husga sa ila krimen.
Umpisa mag-pungko sa poder si Duterte, 128
na ang mga kaso sang pag-atake sa mga katapu sang
midya kag 14 na ang gin-pamatay. Bisan ang mga
campus journalist sa mga buluthuan wala man
ginpalampas ni Duterte sa mga harassment kag
pamahug paagi sa iya mga tinawo sa militar kag
kapulisan.
Sa kawawad-on sang seguridad para sa mga
mamumugon sa midya kag naga-kitid nga espasyo
sang demokrasya sa paghari sang pasista, traidor,
paantus, kag kurap nga gobyernong Duterte, wala na
saligan ang pumuluyo kundi ang maghiliusa kag
magbato para itib-ong ang mga demokratiko nga
kinamatarong labi na ang kinamatarong nga
magpahayag. #DD
6 ka tuig Matapos ang Yolanda
Wala Gihapon sang Hustisya
ala pa gihapon mahatagan sang hustisya
ang mga biktima sang kriminal nga
pagpatumbaya sang reaksyonaryong
gobyerno sa pag-dalasa sang supertyphoon Yolanda
sadtong Nobyembre 8, 2013. Ang Yolanda ang isa sa
pinakamabaskog nga bagyo sa kasaysayan sang
pungsod kag kalibutan nga nag-wasak sa mga
probinsya sang mga rehiyon sa Kabisayaan. Masobra
16 milyones nga pumuluyo ang na-apektuhan, isa ka
milyon nga mga panimalay ang naguba, kag indi
magnubo sa 10,000 ang mga napatay sa pag-dalasa
sang bagyo.
6 ka tuig na ang nagligad, wala gihapon
makumpleto sang gobyerno ang mga housing project
sini para sa mga nagub-an sang panimalay. Sa
Western Visayas, 30% sang mga housing project ang
wala pa matapos asta sa subong. May mga pumuluyo
pa nga wala makabaton sang Presidential Financial
Assistance (PFA) asta sa subong sa mga probinsya
sang Panay bangud sa malala nga kurapsyon.
Matandaan nga promisa ni Duterte nga hatagan sang
PFA nga naga-balor P5,000 ang tanan nga biktima
sang Yolanda nga wala nakabaton sang Emergency
Shelter Asssitance.
Bisan pa binilyon ang ayuda nga natipon sang
gobyerno halin sa iban nga pungsod para sa mga
biktima sang Yolanda, wala ini lubos nga nagtupa sa
mga naga-kinahanglan. Maka-alakig ang kriminal nga
pagpatumbaya sang reaksyonaryo nga gobyerno halin
kay BS Aquino II pakadto kay Duterte. Nangin
gatasan sang mga kurap nga opisyales sang gobyerno
ang mga wala-matapos nga proyekto para
rehabilitasyon kag bulig sa pumuluyo. Mas malala pa,
N W
12 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
gina-pakamalain sa subong ni Duterte kag sang AFP
ang mga organisasyon nga naghatag sang alibyo kag
bulig sa mga biktima sang Yolanda. Para tabunan ang
pagpatumbaya kag kurapsyon sang gobyerno, gina-
intriga sang militar nga mga komunista ang mga non-
government organizations, aid groups, kag mga
demokratiko nga organisasyon sang pumuluyo nga
naghatag bulig sa mga biktima sang Yolanda.
Matandaan nga wala pa man naghulag ang
inutil nga gobyerno ni Aquino, nauna na nga naghulag
kag naghatag sang gilayon nga ayuda ang mga
progresibo kag demokratiko nga mga organisasyon
sang pumuluyo sa mga biktima sang bagyo. Bangod
sang kurapsyon sang gobyerno, madamo nga mga
pungsod kag organisasyon sa luas ang nagpaagi sang
ila bulig nga materyal kag kwarta sa mga progresibo
nga organisasyon bangod direkta nagatupa sa mga
biktima.
Sa kaumhan sang Panay labi sa binukid sini,
ginpahulag sang PKP ang tanan nga mga
organisasyon sini labi na ang NPA sa pagbulig sa
konstruksyon sang mga naguba nga panimalay kag
pag-organisa sa pumuluyo para makabangon sa halit
sang bagyo. Kasaysayan na ang nagpamatuod sang
pagkainutil kag kurap sang reaksyonaryo nga mga
rehimen sa atubang sang malala nga kalalat-an sang
pumuluyo.
Sa ika-6 nga tuig pagkatapos sang Yolanda,
nagapadayon ang panawagan sang pumuluyo para sa
hustisya. Sa bilog nga pungsod, nagpatigayon ang
nagkalain-lain nga organisasyon para sa pag-dumdom
sang bagyo. Ginpatigayon ang mga film showing,
cultural night, art exhibit, vigil, candle lighting, kag
mga protesta sa mga sentrong banwa kag syudad sa
Tacloban, Cebu, Metro Manila, Leyte, Samar,
Masbate kag iban pa. Gindeklarar sa bilog nga Eastern
Visayas ang Yolanda Commemoration Day sang
Nobyembre 8 kadungan sang dalagkuan nga protesta
sa syudad sang Tacloban. Sa Panay, ginpatigayon ang
mga protesta sa Iloilo, Aklan, kag Capiz. #DD
PAMATI-I ang PANAWAGAN
Naghulat ako...
Ginhulat ta ka...
Apang wala ka...
Hambal mo maupod ka...
Ti, sa diin ka na?
Indi pagpabay-e nga malunod ka sa kalipayan
Kalipayan nga nagapaburon sang imo kaisipan
Sa kamatuoran nga nagapatay sa aton tanan
Sa imo, sa akon kag sa aton mga kaanakan
Mahulat ako...
Nagahulat ako...
Apang san-o ka gid bala?
Indi na pagpadugaya...
Indi na paghulata nga ikaw lubos nga lamunon
Sining sistemang maluibon kag mapiguson
Buksi ang imo paminsaron kag balatygon
Agud indi ka mangin paka sa bobon
Ari na ako diri...
Magamartsa na kami...
Padulong sa banas nga amon ginpili
Dasiga,dali na di!
Wala ta ka ginapilit kag indi ta ka pagpiliton
Indi ko lang gusto nga ikaw mangin ulipon
Indi ka na mag-uyang sang panahon
Agud mangin kaupod ka na namon
Imuklat ang imo mga mata
Pamatii ang mga tingog nila
Nagadulot!kaangay sang matalom nga pana
Nagalanog! nagapamangkot!!
Para ka gid kay sin-o?
Ang imong ginhalinan, pagabalikdon
Handum sang katawhan imong hakson
Ano kapuno kag katambok sa balatyagon
Kung ikaw magasabat na gilayon
‘HUO, ma-NPA na AKO!!
TH A SAMPA U TA
BINALAYBAY
13 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
“REBANEK” Kompaylasyon sang
Rebolusyonaryo nga mga Anekdota.
Suno sa tagsulat nga mga kaupod, Ang
‘REBANEK’ isa ka pagtipon sang mga panaysayon
kag istorya halin sa “tunay nga mga hitabo sa kabuhi
sang mga rebolusyonaryo nga kaupod kag masa sa isla
sang Panay nga nagalakip sadtong dekada 70 sa lugar
nga ginatawag Border Area sang Iloilo, Capiz kag
Aklan.”...
“Mga kahalam-utan ini nga inagihan—mga gawi,
aksidente, nga ang iban, bunga sang agwat-kultural sa
tunga sang kaumhan kag kasyudaran sang mga
kaupod nga naghalin sa nagkalain-lain nga sahi kag
impluwensya, nga nagahimakas sa pagbag-o sang
kaugalingon kag sang katilingban.”…
“Sa pihak sang pagkaseryoso kag kabuhi-kamatayon
nga paghimakas sang mga kadre, katapo sang partido
kag mga Pulang hangaway, may katimbang ini nga
mga hitabo nga makapakadlaw, hungod man ukon
indi.”…
“Sa kabilugan nagahatag sang pagpamag-an sang
sitwasyon kag panahon nga makakadlaw nga normal
sa kabuhi sang rebolusyonaryo sa luyo sang masa,
diin man sila ukon bisan sa aktwal nga pagpakig-away
sa pasistang militar.”
“Nasadyahan lang ako, ah!”
Una nga bahin sang 1975, gintukod ang
iskwad namon nga magahulag sa binukid sang Pan-ay.
Isa si Ka Kamlon nga gintapo sa amon yunit bangod
sang iya ihibalo sa tereyn sa amo nga lugar. Bangod
indi makontrol ang pangmilitar nga kahimtangan, may
mga baryo nga naga-night walking permi ang amon
yunit.
Isa sadto ka gab-i may bulu-balita nga may
kaaway. Gani tama sa amon ka alerto kag mahipos
ang tanan labi pa nga manugtabok kami sa suba sang
Panay. Antes kami magtabok nagmando ang amon
CO nga manilag anay.
Nanilag kag alerto ang tanan sang gulpi lang
nga may lumumpat sa pangpang sang suba. Sa hinali
nga kakibot naghalapa kami tanan kag nagahulat na
lang sang linupok sa pagbana nga basi may kaaway
na.
"Ako d’ya Ka! Basi matapangan n’yo ako!"
‘Sus, si Ka Kamlon gali.
Sa kaingit, dayon namangkot ang amon CO:
"Nga-a naglumpat timo haw"?
"Nasadyahan lang ako ah"!”
Nagangisi-ngisi lang siya sa pagsabat..huu..
HULATON ANG MADASON NGA MGA REBOLUSYONARYONG ANEKDOTA SA MASUNOD NGA ISYU SANG DABA-DABA
REBANEK
14 DABA-DABA, NOBYEMBRE 2019
PATINDOG
1. Ang Katipunan nagduso sang __________ nga
paghimakas batok sa mga kolonyalistang
Espanyol.
2. Dekada 1880, naglanog sa kalibutan ang
kadalagan sang mga rebolusyon sang mga
anakbalhas sa Europa nga may mga panawagan
sang pag-ulolutod, pag-alalangay, kag
__________?
3. Sino ang labing-una nga Pangulo sang Pilipinas?
4. Ano ang Grupo nga gintukod ni Bonifacio para
isulong ang paghimakas sang pumuluyo batok sa
pagpamigos sang kolonyalistang Espanyol?
PAHIGDA
5. Seksyon ini sang Daba-Daba nga naga-saysay
sang mga rebolusyonaryong istorya kag
anekdota.
6. Luwas sa pagiging obrero kag artista, si Bonifacio
isa man ka epektibo nga ___________?
7. Ano ang koda sa KKK ni regoria “Ka Oryang”
de Jesus?
8. Ano ang ngalan sang pumuluyong tumandok sa
Tarlac nga ginpalayas ni Duterte para hatagan
ligwa ang konstruksyon sang pasilidad para sa
SEA Games?
9. Ang sektor nga manunubli sang buasdamlag.
inakabig “pag-asa ng bayan”.
CADUY
KROSWORD