Contact02 MEI 2012 HET MAGAZINE VOOR OPENBARE BESTUREN, SOCIALPROFITORGANISATIES EN ONDERNEMINGEN

Editie OCMW>> KOEN ANCIAUX, OCMW VAN MECHELEN

Special Verkiezingen

>> KOENANCIAUX

Doemdenken? Nergens goed voor.De OCMW’s worden geconfronteerd met bijkomende uitdagingen, die financiële repercussies hebben. Maar angst voor de toekomst lost niets op, vindt Koen Anciaux, de voorzitter van het OCMW van Mechelen. “Een lokaal bestuur moet optimaal gebruik maken van de beleidsmarge die overblijft.”

>> KOENANCIAUX

Hebben hervormingen en maatregelen van de federale en gewestelijke regerin-gen in de aflopende bestuursperiode een financiële impact gehad op het OCMW van Mechelen?Koen Anciaux: Geen enkele afzonderlijke maatregel kwam hard aan. Maar het samen-getelde effect van het veelvoud van maatre-gelen is voelbaar. De nieuwe kwaliteitseisen voor woonzorgcentra verhogen structureel onze personeelsuitgaven en werkingskosten, terwijl de OCMW’s niet eens aan de tafel zaten toen het Vlaamse niveau daarover besliste. Een ander voorbeeld: de regularisatie van vreemdelingen. Het “equivalent leefloon” dat sommigen onder hen ontvangen, wordt welis-waar 100 % betoelaagd, maar we moeten wel extra ambtenaren inzetten om die dossiers te behandelen. Zorgen maak ik mij vooral over de twee indexaanpassingen die voor 2012 wor-den verwacht. Ik vrees dat we onze spaarpot zullen moeten aanspreken om de loonstijgin-gen aan te kunnen.

Spaarpot?K. A.: Bij de start van de bestuursperiode zat daar 10 miljoen euro in, vandaag is dat 12 mil-joen. Dit is een bedrijf met 700 voltijdsequi-valente werknemers, dat per jaar 54 miljoen omzet. De stedelijke dotatie is geëvolueerd van 10 naar 8,9 miljoen euro per jaar. De rest halen we uit huuropbrengsten, subsidies, opbrengsten van zorgcentra enzovoort. Een OCMW-spaarpot moet dienen om de inves-teringen voor de toekomst mogelijk te maken, niet om loonstijgingen op te vangen.

Weegt het leefloon zwaar door?K. A.: Het leefloon blijft een zware last, maar we hebben het aantal leefloners met 30 % kunnen verminderen door ons op te stellen als een activeringsorganisatie. En, we leren de mensen dat je met een leefloon kan leven. We gaan samen met een fijne kam door de gezins-uitgaven. Wie na een geslaagde opleiding tot poetshulp werk vindt op uit elkaar gelegen adressen maar niet kan fietsen, houden we uit de werkloosheid door hen te leren fietsen en tegen een zacht prijsje een tweewieler te bezorgen. Werkbereidheid aantonen houdt voor ons in dat men 8 uren per dag, en niet twee of drie uren, bezig is met een job zoeken, opleidingen volgen enz. Aan wie onvoldoende Nederlands spreekt, bieden we gratis taalles-

“Het leefloon blijft een zware last, maar we hebben het aantal

leefloners met 30% kunnen verminderen door ons op te stellen

als een activeringsorganisatie.”

>> KOENANCIAUX

sen aan. Als blijkt dat een leefloonaanvrager verhuisd is vanuit een andere EU-lidstaat, waar hij wél werk had, wijzen we hem af. Dat strikte beleid heeft een vreemd effect. Door-dat we minder leeflonen uitkeren, ontvangt Mechelen minder geld uit het gemeentefonds.

Welk gerealiseerde project was in de aflo-pende bestuursperiode het belangrijkst?K. A.: Een nieuw woonzorgcentrum met 150 bedden.

Heeft de economische en financiële crisis gevolgen voor de investeringen van uw bestuur?K. A.: De opening van twee nieuwe diensten-centra zullen we met één tot twee jaar moe-ten uitstellen. De crisis doet ook via omwegen onze inkomsten dalen, bijvoorbeeld doordat bedrijven een opschorting van onroerende voorheffing bekomen voor leegstaande gebouwen. Dat verkleint de belastingtaart en dus ons deel daarin.

Welke zijn voor het OCMW van Mechelen de grootste uitdagingen voor de komende jaren?K. A.: De leefloners blijven activeren staat voorop. Daarnaast is de grootste opdracht

de realisatie van het zorgstrategisch plan van Mechelen. Dat omvat twee dienstencentra en de ingrijpende renovatie van een woonzorg-centrum met 320 bedden. Tevens wordt de bouw van 50 assistentiewoningen voorzien.

Zouden een vermindering van de werk-loosheidsuitkeringen en een versnelling van de asielprocedures een impact heb-ben op de OCMW’s?K. A.: Als asielzoekers vlugger een OK krijgen, zullen een aantal onder hen vroeger een leef-loon kunnen aanvragen. Dat zal tijdelijk extra werk meebrengen. Ook indien de werkloos-heidsuitkering lager wordt dan het leefloon, wat ik niet verwacht, zullen we onze werklast zien toenemen. Al wil ik opmerken dat wie doet wat de VDAB zegt, bijna altijd werk zal vinden en niet bij het OCMW zal hoeven aan te kloppen.

Huisvesting vormt een uitdaging voor onze samenleving. Kan een OCMW bijdra-gen tot concrete oplossingen?K. A.: Een OCMW blijft afhankelijk van het kader dat hogere niveaus uittekenen. Ons Woonpunt heeft wat speelruimte om leningen toe te staan, maar het is de Vlaamse Maat-schappij voor Sociaal Wonen die de krijtlijnen

trekt. Wat een OCMW kan doen is proberen de beleidsmarges optimaal te benutten. Voor onze sociale woningen kiezen wij bij voor-rang voor huurders die werk hebben. Om voor onze sociaal zwakken te kunnen zorgen en om ons patrimonium te onderhouden heb-ben we immers een mix nodig die voldoende huuropbrengsten genereert. Met 3 000 soci-ale woningen zit Mechelen boven de norm. Duizend van die woningen staan leeg omdat we met een groot renovatieprogramma star-ten. We hebben nog een tweede lokale troef. Samen met omliggende gemeenten runnen we een Sociaal Verhuurkantoor. Dat heeft een impact op de privé-verhuurmarkt wat de prij-zen en de woonkwaliteit betreft.

Een ander maatschappelijk debat gaat over de gevolgen van de vergrijzing. Ligt daar een taak voor uw bestuur?K. A.: Mechelen is een stad op mensenmaat waar wonen betaalbaar is gebleven. Dat levert ons een netto instroom van jonge gezinnen op. Onze stad is atypisch, de gemiddelde leeftijd van de bevolking daalt. Maar de uitdagingen van de vergrijzing kennen we uiteraard ook. We zien drie manieren waarop een OCMW een bijdrage kan leveren. De eerste bestaat erin de ouderen mobiel te houden – onder

>> Ons belangrijkste project: een nieuw woonzorgcentrum met 150 bedden.

>> KOENANCIAUX

meer dank zij een mindermobielencentrale en de inzet van vrijwillers —, dat helpt tegen de vereenzaming. De tweede manier is diensten-centra uitbouwen. Dat kost veel, maar niet alles hoeft er gratis te zijn. Een dienstencen-trum is er niet om concurrentie te leveren aan een volkscafé. De derde mogelijkheid voor een OCMW is de woonsituatie opvolgen, bijvoor-beeld tijdelijke woonopvang voorzien in een woonzorgcentrum.

Ziet u ook mogelijkheden voor een OCMW om de tewerkstelling te stimuleren?K. A.: Je kan niet eindeloos jobs creëren in de sociale economie. Er is dus een limiet. Je kan evenmin lokale subsidies bovenop subsidies van hogere overheden blijven stapelen. Ergens stopt het. Een beschutte werkplaats, bijvoor-beeld, moet een deel van zijn inkomsten zelf genereren en wat kostprijzen betreft concur-rentieel zijn. Dat lijkt mij een goed model. Hier in Mechelen hebben we een werkgelegen-heidsagentschap dat over een goed middelen-arsenaal beschikt en dat dankzij extra betoela-ging in de voorbije tien jaren de stad geholpen heeft een inhaaloperatie te realiseren.

Zullen de OCMW’s de sociale gevolgen van de economische crisis moeten opvan-gen? En zouden zij dat aankunnen?K. A.: Als de hogere niveaus de oplossing van die gevolgen gaan afwentelen op de lokale besturen , zou dat woordbreuk zijn. Wat ik wel kan aanvaarden is een scherp toezicht van hogerhand op hoe efficiënt de lokale besturen hun middelen besteden.

De financiën van de lokale besturen staan onder druk. Zullen deze besturen bij machte blijven hun taken uit te voeren?K. A.: Makkelijk zal het niet zijn. Maar angst voor de toekomst lost niets op. We moeten ons verzetten tegen doemdenken. Door hard te werken, geraken we er wel uit.

“Je kan niet eindeloos jobs creëren in de sociale economie. Er is dus

een limiet. Je kan evenmin lokale subsidies bovenop subsidies van

hogere overheden blijven stapelen. Ergens stopt het.”

Follow us on facebook.com/Belfius

twitter.com/Belfius

Find us on LinkedIn

Het volgende nummer in deze speciale reeks is aan de provin-cies gewijd. Drie provincieraadsleden geven er toelichting bij de financiën van hun respectie-velijke provincie, de impact van de verschillende hervormingen en de belangrijkste verwezenlijkingen van hun instelling tijdens de voorbije zittingstermijn.

Daarnaast schetsen ze de grootste uitdagingen voor de komende jaren en staan ze stil bij de noodzaak en de bestaansreden van de provincieraad.

Zoals u weet, kunt u hun getuigenissen ook nalezen op onze minisite “Verkiezin-gen 2012”, waar u nog andere nuttige informatie vindt.

Bezoek onze minisite over de verkiezingen: www.belfius.be/verkiezingen2012Abonneer u ook op de nieuwsbrief “Verkiezingen” en ontvang regelmatig alle geactualiseerde informatie en studies.

>>