Dzień Ziemi!

Prezentacja wykonana pod kierunkiem mgr Ewy Korczak-Zaprawy i mgr Agnieszki Dróżdż przez uczniów klas drugich:Bernadettę Janowską, Ewelinę Siedlecką, Patryka Kamińskiego w Technikum Budowlanym Nr 5 w Zespole Szkół Nr 24 im. prof. Stefana Bryły w Warszawie

WYSYPISKA JAKO ROSNĄCY PROBLEM

Już w 2010 roku przepisy Unii Europejskiej nakazują Polsce znaczne ograniczenie ilości odpadów składowanych na wysypiskach. W przypadku nie dostosowania się do tych regulacji zapłacimy bardzo wysokie kary, sięgające nawet 250 tys. euro dziennie. Tymczasem spośród 10-11 mln ton odpadów komunalnych produkowanych rocznie w Polsce, aż 95% wciąż trafia na wysypiska.

Zgodnie ze statystykami przeciętny Polak wytwarza w

ciągu roku 300-500 kg śmieci, co w skali kraju daje łącznie ok. 10-11 mln ton. Zdecydowana większość odpadów trafia po prostu na wysypiska.

Co to jest wysypisko śmieci?Składowisko odpadów, potocznie wysypisko śmieci-to zlokalizowany i urządzony zgodnie z przepisami obiekt zorganizowanego deponowania odpadów. Pojęcie składowisko obejmuje również wylewisko odpadów ciekłych, wysypisko odpadów komunalnych, a także zwałowiska mas ziemnych. Składowanie odpadów może odbywać się wyłącznie w miejscu do tego wyznaczonym.

Rodzaje wysypisk w Polsce:*niezorganizowane-zajmują

wyrobiska lub naturalne zagłębienia terenu, bez specjalnego przygotowania. Skutkiem takiego składowania odpadów jest m.in. zanieczyszczenie wód gruntowych, niekontrolowana emisja gazów do atmosfery oraz nadmierny rozwój ptactwa i gryzoni.

*Zorganizowane - posiadają one specjalną lokalizację, z uwzględnieniem kryteriów hydrogeologicznych i geotechnicznych, spełniają obowiązujące wymogi techniczne oraz są odpowiednio eksploatowane. W Polsce największe składowisko odpadów "Łubna" mieści się w gminie Góra Kalwaria.

Są to nielegalne wysypiska, które nie podlegają kontroli Sanepidu.

Tym, co odróżnia dzikie wysypisko od uporządkowanego jest przede wszystkim brak specjalnych zabezpieczeń. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby substancje toksyczne przedostawały się do gleby i wód podziemnych, gdyż, w przeciwieństwie do wysypisk legalnych, nie zapobiegają temu specjalne folie i warstwy zabezpieczjące.

Dzikie wysypiska.

Nowoczesne wysypisko śmieci.

W nowoczesnych wysypiskach śmieci pod warstwą odpadów znajduję się kilka warstw oraz specjalne folie, które zabezpieczają przed skażeniem gleb i wydostawaniem się odcieków do otoczenia. Warstwa ochronna ma przeważnie 70cm, inne warstwy stanowią żwir, gleby, piasek. W warstwie żwiru znajdują się rury drenażowe odprowadzające wycieki oraz instalacje odprowadzające biogaz.

Odpady składowane na wysypisku są mieszaniną materiałów organicznych i nieorganicznych o różnej wilgotności.

Jeżeli zostaną stworzone odpowiednie warunki składowania tj. ugniatanie i przykrywanie warstwy odpadów ziemią lub innym materiałem, to okres, w którym podlegają one działaniu tlenu jest bardzo krótki, co stwarza warunki dla zachodzenia procesów rozkładu beztlenowego .

Odpady.

Odcieki można zdefiniować jako wody przesiąkowe ze składowisk odpadów komunalnych.

Charakteryzują się one właściwościami redukcyjnymi i znacznie podwyższonymi parametrami biologicznego i chemicznego zapotrzebowania na tlen, wysokimi stężeniami substancji rozpuszczonych, chlorków, siarczanów i związków azotu amonowego.

Woda zawarta w odpadach może pochodzić z samych odpadów lub z opadów atmosferycznych. Część tej wody ulega odparowaniu, część pozostaje w odpadach, natomiast pozostałość przenika przez złoże tworząc mieszaninę związków chemicznych i zawiesin czyli odcieki.

Odcieki ze składowisk odpadów.

METODY OCZYSZCZANIA/UTYLIZACJI/ ODCIEKÓW.

Odcieki mogą być z powrotem wprowadzone do wysypiska lub odesłane do kanalizacji ściekowej a

następnie oczyszczone różnymi metodami:fizykochemicznymi, chemicznymi, biologicznymi.

• Jedną z metod zmniejszenia ilości odcieków jest pokrycie odpadów warstwą ziemi

Skład odcieku:

MIGRACJE ODCIEKÓW W WARSTWACH WODONOŚNYCH I ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA

• Powstające w bryle składowiska odpadów komunalnych- odcieki mogą przedostawać się do wód gruntowych i migrować na znaczne odległości powodując powiększenie obszaru zanieczyszczonego.

• Przemieszczaniu odcieków w gruncie towarzyszy zwykle proces oczyszczania geochemicznego, biochemicznego, fizycznego i biofizycznego.

W wyniku procesów zachodzących w składowanych odpadach tworzy się gaz wysypiskowy.

Głównym jego składnikiem jest metan, gaz taki po odpowiednim zebraniu i zmagazynowaniu jest biopaliwem gazowym (biogazem) i może być produktywnie spalany.

Do pozyskiwania takiego biogazu wysypiska wyposaża się w układ odgazowywania złoża, który składa się ze studni zbudowanych z perforowanych kręgów betonowych lub rur stalowych wypełnionych żwirem oraz z sieci odgazowującej.

GAZ WYSYPISKOWY

Jest to jeden z rodzajów biogazu. Powstaje w wyniku fermentacji substancji organicznych na składowiskach śmieci.

Po raz pierwszy wydzielanie się metanu na wysypiskach odpadów stwierdzono w 1934 roku w Wielkiej Brytanii . Pierwsze instalacje odprowadzające gaz do atmosfery zaczęły powstawać w różnych krajach w końcu lat sześćdziesiątych, od roku 1980 odzyskiwano go i utylizowano.

• Zagrożenia dla roślin – degradacja strefy ukorzeniania• Zagrożenia dla budowli – osiadanie, wybuchy , pożary• Zagrożenia dla ludzi – nieprzyjemny

zapach, niedotlenienie , działanie toksyczne , wybuchy lub pożary

• Zanieczyszczenie wód, degradacja wód gruntowych• Zagrożenia dla atmosfery, zanieczyszczenie powietrza

Zagrożenia spowodowane gazem:

Biogaz z wysypiska śmieci zawiera: metan (50-60%), dwutlenek węgla, azot, tlen, może też zawierać siarkowodór, amoniak i tlenek węgla.

Biogaz.

SCHEMAT TECHNOLOGICZNY WYKORZYSTANIA BIOGAZU ZE SKŁADOWISKA ODPADÓW

Gaz wysypiskowy może być wykorzystany na wiele sposobów:-do produkcji energii elektrycznej w silnikach iskrowych lub turbinach-do ogrzewania kotłów parowych w instalacjach centralnego ogrzewania-może być spalany jako pochodnia-może być dostarczany do sieci gazowej i wykorzystywany jako paliwo.

SPALANIE BIOGAZU• Spalanie biogazu (gazu wysypiskowego) w silnikach

gazowych ogranicza emisje substancji toksycznych i zanieczyszczających środowisko.

• Emitowany niespalany metan stanowi wielokrotnie większe zagrożenie dla środowiska niż powstały dwutlenek węgla z procesu spalania w silniku gazowym.

• Okres pozyskiwania biogazu ze złoża, jakim jest zamknięte wysypisko plasuje się na ponad 10 lat.

Aby zmniejszyć liczbę wysypisk w Polsce, budowane są nowe obiekty- biogazownie.

 PODSTAWOWE ZASADY BUDOWY SKŁADOWISK ODPADÓW

Budowa składowiska odpadów jest procesem bardzo skomplikowanym i trudnym technicznie, gdyż składowisko jest obiektem przeważnie o bardzo dużej powierzchni i pojemności, którego czas eksploatacji trwa nawet kilkadziesiąt lat.

Obiekty składowisk muszą być bardzo szczelne i minimalnie wpływać na otoczenie.

TECHNOLOGIA SKŁADOWANIA ODPADÓW A OCHRONA ŚRODOWISKA

Nieprawidłowo funkcjonujące, najczęściej stare składowiska odpadów mogą wywierać bardzo negatywny wpływ na środowisko naturalne. Skażeniu często ulegają okoliczne gleby oraz akweny.

Narażone na zanieczyszczenie jest także powietrze. Bardzo ważnym czynnikiem decydującym o stopniu

uciążliwości składowiska dla otoczenia jest właściwie wybrane miejsce pod składowisko.

Po zakończeniu eksploatacji składowisko może nadal oddziaływać niekorzystnie na wszystkie przyrodnicze komponenty.

Minimalizacja szkodliwości zależy od sprawnego monitorowania i wykorzystania urządzeń technicznych.

W Polsce jest ok. 100 wysypisk śmieci

Ile w Polsce jest wysypisk?

Warszawa - Bemowo

Do największych z nich należą:

Kraków

Opole

Dębowiec

Przemyśl

Toruń

Szkodliwość wysypiska odpadów dla środowiska zależy od wielu czynników:

- od właściwości odpadów (fizycznych, chemicznych, biologicznych)

- jakości gruntu- sposobu zagospodarowania otaczającego

środowiska - sposobu rekultywacji i docelowego zagospodarowania terenu.

Wpływ wysypisk na środowisko:

Rozkład śmieci.

Co roku każdy z nas wytwarza około 320 kg śmieci. Biorąc pod uwagę Polskę (ponad 12 milionów ton rocznie), a w dalszej kolejności Europę i świat, trudno sobie wyobrazić piętrzące się ogromne hałdy śmieci, które szybko nie znikną. Jak długo bowiem rozkłada się plastik, metal, szkło?

Rozkład śmieci– metal.

Puszka po konserwie rozkłada się w wilgotnej ziemi około 10 lat. Przyczyną jest aluminium, które ma znacznie mniejszą podatność na korozję. W przypadku metali szlachetnych (złoto, srebro, rod) teoretycznie rozkład nie występuje. Więcej czasu potrzebują większe przedmioty, np. nadwozie samochodu - około 100 lat.

To dużo zważywszy, że w Polsce zużywa się około 400 mln puszek rocznie.

Rozkład śmieci- plastik.Jednorazowe plastikowe reklamówki produkuje się sekundę, natomiast używa średnio przez 25 minut, a rozkładają się do 450 lat.

W Polsce problem tzw. "jednorazówek" jest bardzo poważny, dziennie wydawanych jest ponad 10 milionów reklamówek, do produkcji których, zużyto prawie 3 tys. ton ropy naftowej emitując do atmosfery 3 miliony ton CO2.

Butelki plastikowe rozkładają się około 800 lat.

Rozkład śmieci.W papierosie, czy też niedopałku najszybciej rozkłada się tytoń oraz papier. Pozostaje jeszcze smoła, nikotyna, ołów, arsen oraz filtr, który zawiera syntetyczny octan celulozy. Potrzeba około 5 lat, aby papieros uległ rozkładowi.

Papier Kartka A5, czy też bilet do kina rozkłada się, jeśli leży w wilgotnej ziemi, 3-5 miesięcy. Najpierw ulega rozwarstwieniu, następnie zostaje rozłożony przez grzyby i bakterie.

Rozkład śmieci- guma do żucia.

Składniki gumy do żucia odpowiedzialne są za zanieczyszczenie gleby przez około 5 lat. Najpierw guma ta będzie się lepić (zazwyczaj do podeszwy), a następnie kruszyć pod wpływem działania czynników atmosferycznych, takich jak działanie światła i deszczu.

Ciekawostki:

Auto … z bambusa.

W Filipinach zaprezentowano w pełni ekologiczny samochód. Auto zostało wykonane niemal wyłącznie z materiałów odnawialnych, z wyjątkiem silnika, kół i podwozia, które są metalowe. Pozostałe części są wykonane z bambusa i przetworzonych liści palmowych a paliwo do tego nietypowego samochodu produkowane jest z kokosów!

Kto jest `eko`?

Bank Ochrony Środowiska przeprowadził badanie, z którego wynika, że aż 64% Polaków inwestuje w ekologiczne sprzęty codziennego użytku. „Pro-eko" są najczęściej osoby po 30 roku życia, a jeśli chodzi o płeć to przodują kobiety. Pozytywna postawa wobec środowiska to domena ludzi średnio sytuowanych.

Ekologiczne wakacje.Puszki, stare zabawki, gazety, zardzewiałe kołpaki, zniszczone ubrania – takie śmieci można znaleźć na europejskich plażach. Jednak co dla jednych jest odpadkiem, dla innych może posłużyć jako materiały do budowy hotelu. Taki ekologiczny hotelik stanął niedawno w Rzymie. Do jego wybudowania zużyto około 12 tys. ton śmieci. Inicjatywa ma na celu uświadomienie Europejczykom, że warto troszczyć się o czystość plaż.

Ograniczanie odpadów.-wybieraj produkty, które nie mają zbędnych opakowań

-unikaj kupowania napojów w puszkach aluminiowych

-unikaj plastikowych toreb jednorazowego użytku i reklamówek (rocznie ludzkość zużywa ich około tryliona!)

-zredukuj ilość zużywanego przez siebie papieru w domu i szkole

-wypożycz sprzęt, jeśli używasz go tylko okazjonalnie

-zamiast jednorazowych baterii kupuj baterie nadające się do ładowania, czyli tzw. akumulatorki wraz z ładowarką

-unikaj barów korzystających wyłącznie z naczyń jednorazowych.

Wysypiska śmieci-konieczność czy wybór?

Nieformalne wysypiska śmieci zanieczyszczają i szpecą środowisko.Kontrolowane wysypiska śmieci są trudnymi obiektami pod względem architektonicznym. Wymagają ciągłego monitorowania. Utrzymanie ich, a następnie zabezpieczanie wyłączonych z eksploatacji wysypisk wiąże się z nakładami finansowymi, dlatego w interesie Nas wszystkich i zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej konieczne jest ograniczenie liczby wysypisk śmieci poprzez zmniejszenie liczby odpadów.

Można zmniejszyć ilość odpadów wysypiskowych poprzez: - stosowanie opakowań wielokrotnego użytku - segregację śmieci, która umożliwia wybór efektywnej metody

utylizacji - stosowanie recyklingu - zwiększenie liczby spalarni śmieci - zwiększenie liczby biogazowni, które przetworzą część

niepotrzebnej biomasy.

Wszystkie te działania wymagają dużej świadomości ekologicznej, fachowej wiedzy i współdziałania. Zmniejszenie ogólnej ilości odpadów i mądre gospodarowanie nimi to nasz wspólny cel.

ZA WPROWADZENIEM NOWEJ POWSZECHNEJ OPŁATY ZA ŚMIECI PRZEMAWIA SZEREG ARGUMENTÓW, W TYM M.IN.:

1. Płacił będzie każdy, a nie tylko część mieszkańców ponosząca dodatkowo koszty usuwania dzikich wysypisk .2. Nie będzie podrzucania śmieci do kontenerów na osiedlach spółdzielczych, do pojemników wspólnotowych, koszy ulicznych, zostawiania ich na obrzeżach miasta . 3. Odpady będą wywożone z każdej posesji według ściśle ustalonego harmonogramu, a więc czas i trasy przejazdu "śmieciarki" będą krótsze (obniżenie ceny wywozu).4. Znikną dzikie wysypiska straszące zwałami gruzu.

Wstępna segregacja odpadów w gospodarstwach domowych umożliwia zastosowanie najlepszej metody pozbywania się śmieci.

BIBLIOGRAFIA• http://pl.wikipedia.org/wiki/Sk%C5%82adowisko_odpad%C3%B3w• http://www.pkt.pl/mapsearch.ds?browseCategorySearch=true&what=Wysypiska%20%C5%9Amieci&bottomLeftLatitude

=46.31108&bottomLeftLongitude=12.17285&topRightLatitude=56.18869&topRightLongitude=32.25586&mapLevel=6• http://superbiznes.eu/sortownia-odpadow• http://www.google.pl/images?hl=pl&biw=1280&bih=890&q=%C5%9Bmieci&um=1&ie=UTF-8&source=univ&ei=juQkTfC

3Aomv8QPltPy4Ag&sa=X&oi=image_result_group&ct=title&resnum=1&ved=0CDEQsAQwAA• http://www.e-sochaczew.pl/pokaz.php?pokaz=news&id_news=1732• http://www.egospodarka.pl/43527,Wysypiska-smieci-rosnacym-problemem,1,39,1.html• „Poradnik gospodarowania odpadami" K. Skalmowski , Verlag Dashofer 2009• „Podstawy gospodarki odpadami" C. Rosik-Dulewska, PWN 2008• "Bezpieczne składowanie odpadów" S. Łuniewski, Ekonomia i Środowisko 2000• „Dzikie wysypiska" K. Paczkowska, Arka 2008• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r.)• Lewicki R., Monitoring gazu wysypiskowego, OBREM, Łódź 1991 r.• Lewicki R., Środki techniczne do zapobiegania migracji biogazu wysypisk komunalnych, OBREM, Łódź 1991 r.• Dziędziela W., Procesy fermentacyjne na wysypiskach odpadów komunalnych, OBREM, Łódź 1991 r.• Obrzut L., Jaros – Kamińska B., Opęchowski S., Monitoring gazu wysypiskowego. Służba państwowa, OBREM, Łódź 1992

r.• Piotrowska H., Blum – Kwiatkowski J., Litwin B., Zbiór zaleceń do programowania, projektowania i eksploatacji wysypisk

odpadów komunalnych, OBREM, Warszawa 1993 r.

Prezentacja wykonana w roku szkolnym 2010/2011