dygjh - WordPress.com · Web viewNăm học 2011 – 2012 thực hiện giảm tải một số nội dung ở một số môn học, bài học, trong đó có phân môn Tập làm

www.huongdanvn.comVận dụng bản đồ tư duy vào một số tiết dạy kiểu bài Nói, viết theo chủ điểm ở phân môn Tập làm văn lớp 3

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

Môn Tiếng Việt ở lớp 3 thống nhất với mục tiêu chung của Chương

trình Tiếng Việt toàn cấp học là :

- Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt

(nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động

của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học môn Tiếng Việt, góp phần rèn luyện

các thao tác của tư duy.

- Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về Tiếng Việt và

những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hoá, văn học

của Việt Nam và của nước ngoài.

- Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự

trong sáng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con

người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tập làm văn là phân môn thực hành và rèn luyện tổng hợp bốn kỹ năng

nghe – nói - đọc viết, có tính chất tích hợp các phân môn khác trong môn

Tiếng Việt. Qua tiết Tập làm văn, học sinh có khả năng xây dựng một văn bản

nói hoặc viết.

Ngôn ngữ là công cụ để phát triển tư duy. Chính vì vậy hướng dẫn cho

học sinh nói đúng, viết đúng, rèn luyện kĩ năng sử dụng ngôn ngữ là hết sức

cần thiết. Nhiệm vụ đó phụ thuộc phần lớn vào việc dạy - học Tiếng Việt nói

chung và phân môn Tập làm văn nói riêng.

Trong chương trình Tập làm văn lớp 3, kiểu bài Nói, viết theo chủ điểm

rèn luyện cho học sinh kĩ năng nói, viết, đồng thời cũng tạo điều kiện cho các

em củng cố những hiểu biết về phạm vi hiện thực được phản ánh trong chủ

điểm học tập.

Năm học 2011 – 2012 thực hiện giảm tải một số nội dung ở một số môn

học, bài học, trong đó có phân môn Tập làm văn lớp 3. Ở các tuần 11, 14, 16,

1


không yêu cầu làm các bài tập nghe - kể (Bài tập1), giành thời gian cho hoạt

động nói theo chủ điểm (Bài tập2); tuần 31, không yêu cầu làm bài tập 2,

giành thời gian cho hoạt động nói về bảo vệ môi trường ở bài tập 1. Với thời

lượng 40 phút cho một hoạt động nói theo chủ điểm, đó là điều kiện thuận lợi

để giúp học sinh rèn kĩ năng nói, nhiều học sinh được tham gia trình bày trước

lớp.

Bản đồ tư duy còn gọi là sơ đồ tư duy, lược đồ tư duy, … là hình thức

ghi chép nhằm tìm tòi đào sâu, mở rộng một ý tưởng, tóm tắt những ý chính

của một nội dung, hệ thống hoá một chủ đề… bằng cách kết hợp việc sử dụng

hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh Tiểu

học thường dễ thuộc nhưng chóng quên, các em thường ghi nhớ nhanh nhờ

vào quan sát hình ảnh sống động, nhiều màu sắc. Để giúp các em tiếp cận

được với tri thức của nhân loại đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương

pháp dạy học theo hướng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh. Thay

đổi từ việc dạy cho học sinh kiến thức là chính chuyển sang dạy cho học sinh

cách học là chính. Làm thế nào để học sinh nói, viết được đoạn văn theo chủ

điểm đúng yêu cầu đặt ra, đạt được mục tiêu của môn học? Để đạt được hiệu

quả dạy học, qua tìm hiểu tài liệu, theo dõi trên các trang web dạy học, tôi

mạnh dạn vận dụng bản đồ tư duy vào một số tiết dạy kiểu bài Nói, viết theo

chủ điểm ở phân môn Tập làm văn lớp 3.

B. NỘI DUNG

Trong quá trình dạy một tiết Tập làm văn, để đạt mục tiêu đề ra bên

cạnh việc đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên, học sinh cần phải có

vốn kiến thức ngôn ngữ về đời sống thực tế. Học tốt Tập làm văn sẽ giúp học

sinh học tốt các môn học khác đồng thời giáo dục các em những tình cảm lành

mạnh, trong sáng; rèn luyện khả năng giao tiếp và góp phần đắc lực vào việc

2


giữ gìn, phát huy sự trong sáng của Tiếng việt, hình thành nhân cách con

người Việt Nam.

I. THỰC TRẠNG:

1. Thuận lợi:

Với kiểu bài Nói, viết theo chủ điểm, để tạo điều kiện thuận lợi cho học

sinh, SGK thường đưa ra những đề tài gần gũi với các em và những đề tài ấy

thường cũng là đề tài mở.

Giáo viên luôn không ngừng học hỏi, đổi mới phương pháp dạy học, lựa

chọn và tổ chức những hình thức luyện tập phù hợp mục tiêu dạy và học để

dẫn dắt rèn luyện học sinh thực hành những bài văn nói – viết một cách độc

lập, sáng tạo.

Để giúp học sinh viết được những bài văn hay, ý tưởng phong phú, sáng

tạo giáo viên luôn chú trọng rèn kĩ năng nói cho học sinh vì học sinh nói tốt sẽ

trình bày bài viết tốt.

Học sinh đã nắm vững kiến thức, kĩ năng từ các lớp dưới. Đây là cơ sở

giúp các em học tốt phân môn Tập làm văn lớp ba.

2. Khó khăn:

Tập làm văn là phân môn khó so với các phân môn khác của môn Tiếng

Việt, vì vậy việc dạy – học ở phân môn này có những hạn chế nhất định.

Trong việc rèn kĩ năng nói-viết cho học sinh, giáo viên có đầu tư nghiên

cứu mục tiêu các tiết dạy để lựa chọn các phương pháp và hình thức tổ chức

dạy học sao cho phù hợp từng đối tượng học sinh, nhưng sự đầu tư chưa sâu

nên hiệu quả dạy học phân môn Tập làm văn chưa cao.

Dụng cụ trực quan thiếu, giáo viên chỉ nói suông nên học sinh không

hiểu, không nắm bắt được thông tin vì vậy bài làm không đạt hiệu quả cao.

3


Chất lượng giảng dạy ở phân môn Tập làm văn vẫn chưa đáp ứng được

sự mong mỏi của xã hội. Đối với học sinh lớp 3, để giúp các em nói, viết được

đoạn văn ngắn (5-7 câu) theo chủ điểm giáo viên thường gặp khó khăn khi

hướng dẫn các em nói, viết thành câu, thành đoạn. Bởi vốn từ của các em chưa

nhiều, kiến thực thực tế còn nhiều hạn chế. Một hạn chế nữa đó là do đặc điểm

vùng miền, khả năng ngôn ngữ của học sinh không được lưu loát. Trong quá

trình làm bài, nhiều em còn lúng túng khi dùng từ, diễn đạt ngôn ngữ vụng,

có em viết không đúng yêu cầu của đề bài, có những bài làm đảm bảo về số

câu nhưng không đủ ý.

3. Khảo sát phân môn Tập làm văn:

Thời điểm: Tháng 9/2011

Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 3A

Tổng số Giỏi Khá Trung bình Yếu

36 2/36 = 5,6% 8/36 = 22,2% 21/36 = 58,3% 5/36 = 13,9%

Từ thực trạng trên, tôi đã tiến hành một số biện pháp nhằm nâng cao

hiệu quả giờ dạy kiểu bài Nói, viết theo chủ điểm.

II. CÁC BIỆN PHÁP CHỦ YẾU

1. Hướng dẫn chuẩn bị:

Để có một tiết học hiệu quả, khâu chuẩn bị rất cần thiết với cả thầy và

trò. Với kiểu bài Nói, viết theo chủ điểm, học sinh phải được hướng dẫn chuẩn

bị ngay từ khi bắt đầu học mỗi chủ điểm. Học sinh cần phải tích luỹ vốn từ,

đặt câu qua các tiết học Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính tả; sưu tầm tranh ảnh

và tìm hiểu cách vẽ bản đồ tư duy theo chủ điểm.

4


2. Hướng dẫn tìm hiểu đề bài:

Giáo viên cần cho học sinh tự xác định rõ yêu cầu các bài tập. Giúp học

sinh tự xác định đúng yêu cầu bài tập để khi thực hành các em sẽ không chệch

hướng, đảm bảo đúng nội dung đề tài cần luyện tập.

3. Hướng dẫn tìm hiểu hệ thống câu hỏi gợi ý:

Hệ thống câu hỏi gợi ý tiết Tập làm văn kiểu bài Nói, viết theo chủ điểm

trong SGK sắp xếp hợp lí như một dàn bài của một bài Tập làm văn; học sinh

dựa vào gợi ý để luyện nói, sau đó viết thành một đoạn văn ngắn. Giáo viên

cần cho học sinh đọc toàn bộ các câu gợi ý để hiểu rõ và nắm vững nội dung

từng câu hỏi; từ đó giúp các em trình bày đoạn văn rõ ràng, mạch lạc đủ ý,

dùng từ đúng, câu văn đúng ngữ pháp. Giúp học sinh nắm vững nội dung từng

câu hỏi gợi ý sẽ hạn chế được việc trình bày ý trùng lặp, chồng chéo. Tạo

được sự liên kết giữa các ý với nhau trong đoạn văn.

Giáo viên cần giúp các em hiểu nghĩa của các từ ngữ có trong câu hỏi

để học sinh hiểu và trình bày đúng yêu cầu, các từ ngữ này có thể là các từ

mới hoặc các từ khó hiểu đối với địa phương. VD: Nói về bảo vệ môi trường,

cần giúp học sinh hiểu môi trường gồm những gì? Để bảo vệ môi trường em

cần làm gì? Những việc làm đó có phù hợp, gần gũi với các em không? Các

em đã thực hiện hằng ngày như thế nào?...

Trong các câu gợi ý, có một số câu hỏi gộp khiến học sinh lúng túng khi

diễn đạt ý, do đó ý không trọn vẹn, bài văn thiếu sinh động sáng tạo. Giáo viên

cần chia thành các câu gợi ý nhỏ để giúp các em có những ý tưởng phong phú,

hồn nhiên. Việc chia thành nhiều câu gợi ý nhỏ sẽ có nhiều học sinh được rèn

kĩ năng nói, giúp các em thêm tự tin và giáo viên dễ dàng sửa chữa sai sót cho

học sinh. Ví dụ: Nói về quê hương, cần gợi ý cho học sinh nêu cảnh đẹp ở quê

5


hương em là gì? Cảnh đó có gì đẹp? Yêu quê hương, em làm những gì để quê

hương ngày càng thêm đẹp?...

Như vậy qua hệ thống câu hỏi, giúp học sinh bày tỏ được thái độ, tình

cảm, ý kiến nhận xét đánh giá của mình về vấn đề nêu ra trong bài học. Song

song với quá trình đó giáo viên cần hỏi ý kiến nhận xét của học sinh về câu trả

lời của bạn để học sinh rút ra được những câu trả lời đúng, cách ứng xử hay.

Từ đó giúp học sinh mở rộng vốn từ, rèn kĩ năng diễn đạt mạch lạc, lôgíc, câu

văn có hình ảnh, có cảm xúc. Trên cơ sở đó, bài văn của các em sẽ trôi chảy,

sinh động, giàu cảm xúc đồng thời hình thành cho các em cách ứng xử linh

hoạt trong cuộc sống.

4. Hướng dẫn liên tưởng, tưởng tượng:

Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi nên đa số bài văn của học sinh lớp 3 có ý

tưởng chưa phong phú, sáng tạo, các em thường trình bày hạn hẹp trong

khuôn khổ nhất định. Nếu trong một bài Tập làm văn, học sinh chỉ biết diễn

đạt nội dung bằng những gì đã quan sát; hoặc thực hành một cách chính xác

theo các gợi ý; bài làm như thế tuy đủ ý nhưng không có sức hấp dẫn, lôi cuốn

người đọc, người nghe. Vì vậy, với từng đề bài giáo viên nên có những câu

hỏi gợi ý, khuyến khích học sinh liên tưởng, tưởng tượng thêm những chi tiết

một cách tự nhiên, chân thật và hợp lí qua việc sử dụng các biện pháp so sánh,

nhân hoá, để từ đó học sinh biết trình bày bài văn giàu hình ảnh, sinh động,

sáng tạo. Trí tưởng tượng, liên tưởng ở học sinh lứa tuổi này rất hồn nhiên

ngây thơ và ngộ nghĩnh, cho nên để rèn luyện kĩ năng này cho học sinh, giáo

viên có thể chuẩn bị những câu, đoạn văn hay cho học sinh tham khảo, học hỏi

làm phong phú thêm vốn kiến thức cho các em.

6


4. Hướng dẫn lập bản đồ tư duy:

Có thể hiểu bước lập bản đồ tư duy cũng chính là bước hướng dẫn học

sinh lập dàn ý để chuẩn bị cho phần nói theo chủ điểm.

Yêu cầu học sinh:

+ Nghĩ trước khi viết

+ Viết ngắn gọn

+ Viết có tổ chức

+ Viết theo ý của mình, có chừa khoảng trống để bổ sung

Giáo viên làm mẫu, hướng dẫn học sinh thao tác vẽ và đọc trên bản đồ.

Sau đó yêu cầu học sinh sử dụng vốn từ ngữ đã thu thập được qua quá trình

chuẩn bị để tự hoàn thành bản đồ tư duy của chính mình.

Từ bức ảnh trung tâm hoặc từ trung tâm, học sinh có thể chia thành

nhiều nhánh, mỗi nhánh là một ý chính. Từ nhánh chính học sinh vẽ thêm các

nhánh nhỏ với các từ ngữ để miêu tả cho ý chính đã nêu.

Đặc biệt đây là một sơ đồ mở, không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết chặt chẽ như

bản đồ địa lí, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, mỗi học sinh vẽ một kiểu

khác nhau, dùng màu sắc, hình ảnh, các cụm từ diễn đạt khác nhau, cùng một

chủ đề nhưng mỗi người có thể “thể hiện” nó dưới dạng Bản đồ tư duy theo

một cách riêng, do đó việc lập bản đồ tư duy phát huy được tối đa khả năng

sáng tạo của mỗi học sinh. Ví dụ:

Tuần 11: Nói về quê hương

Hướng dẫn học sinh lập bản đồ tư duy (cá nhân)

- Giáo viên giới thiệu bản đồ tư duy GV đã chuẩn bị

- Hướng dẫn HS chọn từ trung tâm

7


- Hướng dẫn HS viết các từ ngữ chỉ cảnh vật ở các nhánh chính; tìm các

hình ảnh so sánh, gợi tả để điền vào các nhánh phụ,…; tiếp tục tìm các từ ngữ

nói lên tình cảm của mình…với nơi mình đang ở.

Tuần 31: Thảo luận về Bảo vệ môi trường

Hướng dẫn học sinh lập bản đồ tư duy (nhóm)

- GT bản đồ tư duy GV đã chuẩn bị


- Hướng dẫn HS viết các từ ngữ về môi trường ở các nhánh chính; tìm

các biện pháp, việc làm bảo vệ môi trường vào các nhánh phụ…

8


5. Báo cáo, thuyết minh bản đồ tư duy:

Giáo viên hướng dẫn học sinh nêu miệng các câu mà mình lập được.

Ban đầu có thể chưa theo một trình tự nhất định nhưng các em phải nói trọn

vẹn câu. Sau đó, mới yêu cầu học sinh tự sắp xếp các câu sao cho hợp lí hơn.

Đồng thời, giáo viên yêu cầu các học sinh khác lắng nghe để chỉnh sửa

cách dùng từ, đặt câu cho các bạn. Giáo viên chỉ là cố vấn, trọng tài để các em

tự hoàn thiện được bản đồ tư duy, hình thành được đoạn văn.

6. Giao việc về nhà:

Từ bản đồ tư duy mà các em lập được ở lớp, giáo viên yêu cầu học sinh

viết thành đoạn văn theo chủ điểm chuẩn bị cho tiết Tập làm văn viết.

9


III. MỘT SỐ GIÁO ÁN MINH HOẠ

Tuần 11

Tiết Tập làm văn Tuần 11 giảm tải bài tập nghe - kể, giành toàn bộ thời

gian cho bài tập nói về quê hương. Với đối tượng học sinh trường tôi, phần

các em sinh ra và lớn lên trong khu vực thành phố nên giáo viên yêu cầu học

sinh nói về nơi mình đang ở.

Tập làm văn: Nói về quê hương

I. Mục tiêu: Rèn kĩ năng nói

Học sinh biết nói về quê hương (nơi mình đang ở) theo gợi ý trong Sách

giáo khoa. Bài nói đủ ý, dùng từ đặt câu đúng. Bước đầu biết dùng một số từ

ngữ gợi tả hoặc hình ảnh so sánh để bộc lộ tình cảm với quê hương.

II. Chuẩn bị:

GV: Bản đồ tư duy vẽ trên giấy khổ lớn; Giấy A4 để phát cho HS

HS: Màu vẽ

III. Các hoạt động dạy - học chủ yếu:

Hoạt động 1 (5’): Khởi động

- Y/c Hs nêu các từ ngữ chỉ sự vật nơi em ở;

các từ ngữ chỉ tình cảm với cảnh vật nơi em

ở (đã học ở tiết Luyện từ và câu, sau đó mở

rộng thêm theo hiểu biết thực tế của HS)

- GV ghi các từ ngữ HS nêu lên bảng nháp

- Gọi một số HS đọc lại

- HS nêu miệng

- 5 HS đọc thành tiếng, lớp đọc

thầm

Hoạt động 2 (10’): Hướng dẫn lập bản đồ tư duy- Hướng dẫn HS tìm hiểu theo câu hỏi gợi ý: - Lần lượt trả lời

10


+ Gia đình em đang sống ở đâu?

+ Cảnh vật ở đó có gì đẹp?

+ Em thích nhất cảnh vật gì?

+ Tình cảm của em với nơi em ở như thế

nào?

- GT bản đồ tư duy GV đã chuẩn bị


- Hướng dẫn HS viết các từ ngữ chỉ cảnh vật

ở các nhánh chính; tìm các hình ảnh so sánh,

gợi tả để điền vào các nhánh phụ,…; tiếp tục

tìm các từ ngữ nói lên tình cảm của mình…

+ Gia đình em đang sống ở…

+ Những ngôi nhà rộng rãi với

khu vườn nhỏ trước sân/

Những ngôi nhà cao tầng rất

đẹp/…

+ Chiều về được chạy nhảy

trên hè phố sạch sẽ, thoáng

mát/…

+ Em thấy khu phố nơi em ở

thật gần gũi, thân thương/…

- Quan sát

- HS tự tìm từ phù hợp nơi

mình đang ở

- HS tự tìm từ để điền vào bản

đồ của mình

Hoạt động 3 (20’): Báo cáo, thuyết minh

- Gọi 1 HS giỏi dựa vào bản đồ tư duy để nói

mẫu cho cả lớp nghe

Y/c HS nhận xét theo tiêu chí:

- 1 HS lên bảng trình bày

Lớp theo dõi, nhận xét theo

tiêu chí

11


+ Đúng nội dung chưa?

+ Có mấy câu?

+ Dùng từ, đặt câu đúng chưa?

+ Sắp xếp các câu đã hợp lý chưa?

- GV nhận xét, chỉnh sửa

- Y/c HS nói cho nhau nghe theo nhóm

- Gọi HS nói trước lớp

Y/c HS nghe và nhận xét

- GV nhận xét, chỉnh sửa, ghi điểm.

- Lắng nghe

-Nói cho nhau nghe theo N2

- Một số học sinh nói trước lớp

Nhận xét, bổ sung

Hoạt động 4(5’): Củng cố, dặn dò

- GV nhận xét và biểu dương những học sinh học tốt.

- Yêu cầu học sinh tiếp tục bổ sung, hoàn thành bản đồ tư duy rồi viết

thành đoạn văn nói về nơi em ở.

- Chuẩn bị bài:

+ Yêu cầu học sinh mở SGK, đọc gợi ý tiết Tập làm văn tuần 12.

+ Yêu cầu HS sưu tầm tranh, ảnh cảnh đẹp đất nước; Dựa vào câu hỏi

gợi ý lập bản đồ tư duy để nói về cảnh đẹp đất nước chuẩn bị cho tiết Tập

làm văn tuần 22.

Tuần 12

Tập làm văn: Nói, viết về cảnh đẹp đất nước

I. Mục tiêu:

- Rèn kĩ năng nói: Dựa vào một bức tranh (hoặc một tấm ảnh) về một

cảnh đẹp ở nước ta, học sinh nói được những điều đã biết về cảnh đẹp đó (theo

gợi ý). Lời kể đủ ý, có cảm xúc, thái độ mạnh dạn, tự nhiên.

12


- Rèn kĩ năng viết: Học sinh viết được những điều vừa nói thành đoạn

văn (5-7 câu). Dùng từ đặt câu đúng, bộc lộ được tình cảm với cảnh vật trong

tranh (ảnh).

II. Chuẩn bị:

GV: + Ảnh biển Phan Thiết, Hồ Gươm, Cửa Lò

+ Bảng phụ ghi câu hỏi gợi ý.

HS: Sơ đồ tư duy về một cảnh đẹp của đất nước mà em thích

III. Các hoạt động dạy học chủ yếu

Hoạt động 1 (1’): Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh

Hoạt động 2 (7’): Nói về cảnh biển Phan Thiết

13


- Treo bảng phụ, Y/c HS đọc

- Y/c HS quan sát ảnh và trả lời lần

lượt theo câu hỏi:

+ Ảnh chụp cảnh gì? ở nơi nào?

+ Màu sắc của cảnh vật trong ảnh như

thế nào?

+ Cảnh trong bức ảnh có gì đẹp?

+ Cảnh trong bức ảnh gợi cho em suy

nghĩ gì?

- Gọi HS nói lại toàn bộ theo gợi ý

GV theo dõi, cùng HS khác chỉnh sửa

cho HS nói về các dùng từ (nếu cần)

- GV giới thiệu thêm ảnh Hồ Gươm,

Cửa Lò

- 1 HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm

- Quat sát ảnh và trả lời câu hỏi

+ Cảnh biển ở Phan Thiết.

+ Trời trong xanh. Mặt biển xanh màu

ngọc bích. Núi xanh lam. Rặng dừa

ven bờ xanh rì. Bãi cát trắng tinh…

+ Quang cảnh biển thật là đẹp vì có

núi và biển kề bên nhau…

+ Em rất thích/ Em rất tự hào vì đất

nước mình có nhiều cảnh đẹp/ Em

muốn được đến ngắm cảnh biển.

- 1 HS nói theo gợi ý; các HS khác

lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu

cần)

- theo dõi

Hoạt động 3 (15’): Nói về cảnh đẹp đất nước mà em biết- Y/c HS nói tên cảnh đẹp mà em biết

(qua tranh ảnh đã sưu tầm)

- Y/c HS dùng sơ đồ tư duy đã chuẩn

bị để nói cho nhau nghe về cảnh đẹp

mà em biết.

- Tập nói trước lớp

+ Mời HS xung phong

GV cùng HS khác nhận xét về nội

dung, cách dùng từ, đặt câu.

- HS lần lượt nêu tên

- HS dựa vào sơ đồ để nói

- 1 HS nói trước lớp qua ảnh

HS khác nhận xét, bổ sung (nếu cần)

14


+ Gọi 5 HS khác nói

GV biểu dương học sinh nói tốt,

chỉnh sửa cho những học sinh còn

mắc lỗi về dùng từ, đặt câu.

- 5 HS nói trước lớp

Bình chọn bạn nói hay.

Hoạt động 4 (15’): Viết về cảnh đẹp đất nướcBước 1: Giúp học sinh nắm yêu cầu

của bài tập

+ Gọi HS đọc Y/c

+ GV lưu ý HS: không nhất thiết phải

trả lời theo 4 câu hỏi gợi ý. Các em có

thể viết tự do, các câu văn phải liền

mạch. Chú ý dùng từ đặt câu đúng;

nhớ viết hoa các tên riêng.

Bước 2: HS viết bài

GV bao quát lớp

Bước 3: HS đọc bài viết (nếu còn thời

gian)

GV nhận xét, ghi điểm

+ 1 HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm

+ Lắng nghe

- Viết bài vào vở

- Đọc bài viết

- Lắng nghe

Hoạt động 5(2’): Củng cố, dặn dò

- Khen học sinh biết dùng từ hay, đặt câu đúng, đủ ý; chữ viết sạch, đẹp.

- Dặn học sinh chưa làm xong sẽ được hoàn thành tiếp vào giờ tự học.

- Chuẩn bị bài tuần 13: Viết thư

+ Cho HS xem gợi ý (SGK Tiếng Việt Tập 1 trang 110)

Giới thiệu một số bản đồ tư duy học sinh tự thiết lập:

15


16


17


IV. KẾT LUẬN

1. Kết quả đạt được.

Được sự quan tâm, động viên của Ban Giám hiệu nhà trường, tôi mạnh dạn vận dụng bản đồ tư duy vào một số tiết dạy giảm tải ở các tuần 11, 14, 16, 31 và một số tiết dạy khác. Trải qua quá trình vận dụng, vừa làm vừa học, vừa rút kinh nghiệm đã đạt được một số kết quả sau:

+ Học sinh có thói quen làm việc, học tập một cách khoa học.

+ Phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh.

+ Đảm bảo tính linh hoạt, tự chủ, sáng tạo trong mỗi tiết học.

+ Đặc biệt, việc được tự tay “thiết kế” bản đồ tư duy làm cho học sinh vô cùng thích thú học phân môn Tập làm văn, tình cảm thầy trò ngày càng trở nên thân thiện hơn.

+ Kĩ năng nói của học sinh ngày càng được hoàn thiện hơn. Học sinh biết tìm từ, ý; đặt câu đúng; biết vận dụng so sánh, nhân hoá; khả năng diễn đạt ngôn ngữ tiến bộ rõ rệt, các em nói lưu loát, trôi chảy.

Kết quả khảo sát phân môn Tập làm vănThời điểm: Tháng 3/2012

Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 3ATổng số Giỏi Khá Trung bình Yếu

36 10/36 = 27,8% 15/36 = 41,7% 11/36 = 30,5% 0

2. Bài học kinh nghiệm:

Từ những kết quả đã nêu trên, trong quá trình giảng dạy để việc vận dụng bản đồ tư duy có hiệu quả, cũng như để nâng cao chất lượng học tập của học sinh giáo viên cần phải thực hiện tốt những vấn đề sau:

+ Giáo viên phải có định hướng tốt các hoạt động, có hiểu biết thực tế; chuẩn bị công phu, thực sự sáng tạo trong quá trình giảng dạy. Đảm bảo tính tích hợp hợp lí giữa các phân môn Tập đọc – Chính tả - Luyện từ và câu - Tập

18


làm văn. Vận dụng các phương pháp, biện pháp tối ưu, linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học, tránh sự nhàm chán, buồn tẻ cho học sinh.

+ Các đường nét, hình ảnh, màu sắc trong bản đồ tư duy được sử dụng với mức độ, hợp lý, không bị lạm dụng, không quá tải đối với học sinh, không gây nhiễu loạn làm mất tập trung vào bài học.

+ Chú ý cách tổ chức hoạt động của học sinh để phát huy tính tích cực hoạt động của các em trong quá trình học tập bằng việc sử dụng hệ thống câu hỏi đa dạng, phù hợp mọi đối tượng học sinh. Giáo viên linh hoạt trong việc tổ chức các phương pháp học tập nhóm, trao đổi thảo luận.

+ Giáo viên phải đặc biệt chú trọng rèn kĩ năng nói và viết (dùng từ, đặt câu, tạo lập văn bản) trong giờ dạy phân môn Tập làm văn.

Trên đây là một vài suy nghĩ trong việc vận dụng bản đồ tư duy nhằm đem lại niềm hứng thú cho học sinh trong học tập, góp phần rèn luyện kĩ năng nói, viết trong phân môn Tập làm văn lớp 3.

Sáng kiến kinh nghiệm này chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế nhất định. Rất mong sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp và Hội đồng khoa học để vấn đề đưa ra được hoàn thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!

19

Vinh, tháng 4 năm 2012

Documents

dygjh - WordPress.com · Web viewNăm học 2011 – 2012 thực hiện giảm tải một số nội dung ở một số môn học, bài học, trong đó có phân môn Tập làm