Dwarsverbanden m.b.t. onderwijs in de KaHo Sint-Lieven

Dwarsverbanden m.b.t. onderwijs in de KaHo Sint-Lieven

Erik PeetersHoofd Dienst Onderwijsondersteuning en –ontwikkeling

KaHo Sint-Lieven

1Erik Peeters Hoofd Dienst Onderwijsondersteuning en -ontwikkeling KaHo Sint-Lieven - Dwarsverbanden

Overzicht

• (Voorstelling KaHo Sint-Lieven)• Inleidende beschouwingen over “dwarsverbanden”• Enkele dwarsverbanden

– Onderwijs– (Onderzoek)

• Faciliterende factoren• Belemmerende factoren• Maatregelen voor versterking?• Tot slot

Erik Peeters Hoofd Dienst Onderwijsondersteuning en -ontwikkeling KaHo Sint-Lieven - Dwarsverbanden 2

De KaHo Sint-Lieven


• Op 3 locaties in Oost-Vlaanderen: Gent, Aalst, Sint-Niklaas

• ± 6400 studenten

• ±700 personeelsleden

• 18 professionele bacheloropleidingen

• 4 academische bacheloropleidingen

• 7 masteropleidingen

De KaHo Sint-Lieven


Technologiecampus Gent

Campus Dirk Martens AalstCampus Waas Sint-Niklaas

Studiegebieden:– Biotechniek– Gezondheidszorg– Handelswetenschappen en

bedrijfskunde– Industriële wetenschappen

en technologie– Onderwijs

Inleidende beschouwingen over “dwarsverbanden”

• Verbanden… verbindingen … linken … relaties …– met externen (secundair onderwijs, andere

hogeronderwijsinstellingen, de professionele wereld, de maatschappij, …)

– en intern (in de eigen instelling, in de Associatie K.U. Leuven, …)

• Versterking en verdere ontwikkeling van dwarsverbanden is belangrijke prioriteit voor de Associatie K.U.Leuven (Tussen de academische en de professionele opleidingen, zowel op het vlak van onderwijs, onderzoek als ondersteunende processen)

• Dwarsverbanden tussen het professioneel en academisch hoger onderwijs: nuttig, logisch, … In de praktijk een uitdaging!


Gezamenlijke curriculumontwikkeling en profilering

1. Samenwerking bij curriculumontwikkeling van (nieuwe) opleidingen

– Overlegorganen verpleegkunde-vroedkunde-geriatrie: samenwerking op Associatie-niveau

• Deelwerkgroep curriculum verpleegkunde

• Deelwerkgroep curriculum vroedkunde

– OOF-project voortgangstoets: Centrum voor ziekenhuis- en Verplegingswetenschap (K.U.Leuven) en de 11 hogescholen werken samen aan een voortgangstoets en implementeren die in het curriculum

• Deze toets maakt het mogelijk om het niveau van integratie van de opleiding verpleegkunde te toetsen en faciliteert bijsturingen


Gezamenlijke curriculumontwikkeling en profilering

2. Organiseren van schakel- en voorbereidingsprogramma’s– Instapcursussen wiskunde, chemie,… om de voorkennis van nieuwe

studenten op te krikken voor de start van de hogere studies– OOF-project instapcompetenties: Studiekeuzebegeleiding van

instromers in het hoger onderwijs: (zelf)toetsingsinstrument voor toetsing van instapcompetenties en draaiboek met scenario’s voor een oriëntatiegesprek

– Studenten met een diploma professionele bachelor binnen het studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie kunnen in twee jaar het diploma Master in Industriële Wetenschappen (industrieel ingenieur) behalen dankzij een schakelprogramma’s

• Het schakeljaar van 60 studiepunten: voorbereiden op meer wetenschappelijke kennis en inzicht voor de masteropleiding

• Het masterjaar van 60 studiepunten



Gezamenlijk onderwijsactiviteiten opzetten

1. Associatiebrede afspraken maken over stages in het studiegebied gezondheidszorg– Op Associatieniveau bestaat er een “leergemeenschap stage” die

afspraken maakt over stages

2. Gemeenschappelijke docenten in professionele en academische opleidingen van de hogeschool– Docenten Industrieel ingenieur geven gastpractica aan studenten

die studeren voor professionele bachelor– Lectoren professioneel HO (bv.vakgroep ICT) maken deel uit van

onderzoeksgroepen academisch HO (bv.vakgroep Fysica)• Ondersteuning vanuit de vakgroep ICT (prof. HO) om applicaties te

ontwikkelen/onderhouden en (nieuwe) toestellen in gebruik te nemen die gebruikt worden in allerlei onderzoeksprojecten in de vakgroep Fysica (acad. HO)


Gezamenlijk onderwijsactiviteiten opzetten

3. Gezamenlijk organiseren van studiereizen en studiebezoeken– Tijdens het derde jaar gaan studenten industrieel ingenieur (AHO) en

mechanica (PHO) samen op studiereis in Duitsland

4. Wederzijds participeren in examen- en beoordelingscommissies – Binnen het studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie

hebben docenten PHO opgetreden als jurylid van een masterproef bij het departement II opleiding bouw, chemie, elektromechanica en elektrotechniek


Onderwijsondersteunende middelen delen en ontwikkelen

1. Cursusmateriaal– Studiegebied Industriële wetenschappen en technologie:

gezamenlijke aankoop van leermateriaal (software en hardware) voor o.a. elektrische automatisering en aandrijvingen

– Docenten die zowel in het professioneel als academisch hoger onderwijs les geven, gebruiken gedeeltelijk hetzelfde cursusmateriaal

2. Multimediale leermiddelen– Videomateriaal, ontwikkeld voor professionele bachelor opleidingen,

wordt ook gebruikt in de academische opleidingen en omgekeerd


Gezamenlijk infrastructuur delen en ontwikkelen

1. Gemeenschappelijk gebruik laboratoria en leslokalen– Chemie– Labo CAD– Labo Meetkunde– …



2. Gemeenschappelijk gebruik maken van ICT-ondersteuning waardoor interferentie ontstaat – Dezelfde elektronische leeromgeving (Toledo)– Gemeenschappelijke ondersteuning door de dienst

Onderwijsondersteuning en -ontwikkeling



3. Gezamenlijke mediatheek– Elke campus heeft een niet-opleidingsgebonden mediatheek


Gezamenlijk structuren en netwerken uitbouwen

1. Oprichting en uitbouw van ‘schools’ waarin professioneel en academisch hoger onderwijs samengebracht worden per studiegebied – School of education

2. (Inter)disciplinaire netwerking tussen personeelsleden van academisch en professioneel HO– Studiegebied Gezondheidszorg

Overlegorganen op Associatieniveau– Studiegebied Industriële wetenschappen en technologie

• De vraag “Wie is waar goed in?” creëert spontane samenwerking

• Gemeenschappelijk budget voor laboratoriumuitrusting


Gezamenlijk structuren en netwerken uitbouwen

3. Gezamenlijke vakgroepen (expertisecellen)– Stuurgroep bachelor–master verpleegkunde en vroedkunde (BAMA)

Associatie K.U.Leuven• Overleg rond algemeen beleid vanuit de Associatie en de verschillende

hogescholen op vlak van gezondheidszorg

• Communicatie met ministeriële richtlijnen of vragen

– Expertisecellen in de KaHo Sint-Lieven


Gezamenlijk systeem voor kwaliteitszorg gebruiken & ontwikkelen

1. Gecoördineerde kwaliteitszorg

2. Gestructureerde en geautomatiseerde kwaliteitsbevragingen

3. Onderwijsontwikkelingsfonds projecten: innovatieve samenwerkingsprojecten met een focus op onderwijsontwikkeling– OOF instroombegeleiding: Studiekeuzebegeleiding van instromers in

het hoger onderwijs: (zelf)toetsingsinstrument voor toetsing van instapcompetenties en draaiboek met scenario’s voor een oriëntatiegesprek

– OOF webcolleges: Didactische scenario’s voor audiovisuele ondersteuning bij leermateriaal

– …


Gezamenlijk studie- en studentenbegeleiding organiseren


1. SoVo: Sociale Voorzieningen

2. Studie- en studentenbegeleiding: gezamenlijke werkgroep– Per campus:

• Algemene studievaardigheid

• Psychosociale begeleiding

– Per opleiding:• Vakgebonden begeleiding

• Monitoraat

Gezamenlijk personeelsbeleid voeren

1. Uitwisseling van (gast)docenten in twee richtingen

2. Gezamenlijke professionalisering – Navormingen voor docenten– Deelwerkgroep professionalisering van docenten

• Overleg om de professionalisering van docenten te optimaliseren en wetenschappelijke output te genereren.

– Deelwerkgroep Banaba en permanente vorming• Afstemming van de Banaba opleidingen en permanente vormingen in het

kader van de bachelor- master doorstroom en maatschappelijke relevantie.

3. Gemengde aanstelling– Sommige docenten geven les bij zowel professionele als

academische bachelor


Gezamenlijk internationalisering vorm geven

Gemeenschappelijke Dienst InternationalisatieActies gericht op alle docenten en studenten

• De website en toledo Community

• De werkgroep internationalisering met 1 vertegenwoordiger per opleiding

• De informatiebrochure “introducing KaHo Sint-Lieven”

• De informatiebrochure “leidraad voor studentenuitwisselingen aan KaHo Sint-Lieven”

• De infosessies op elke campus

• De kaas- en wijnavond als ontmoeting met uitwisselingsstudenten van vorig jaar

• Gemeenschappelijk fonds voor internationalisering

• Etc…


Gezamenlijk internationalisering vorm geven

Gezamenlijk uitwisselingsmogelijkheden opzetten– Studiegebied Industriële wetenschappen en technologie:

Erasmusstudenten industrieel ingenieur kunnen lessen van in opleidingen van de professionele bachelors meevolgen

– Studiegebied Gezondheidszorg: Leergemeenschap internationalisering: Overleg rond internationale projecten en nieuws vanuit het Florence Netwerk (verpleegkunde en vroedkunde)


Gezamenlijke reglementering opstellen

1. Onderwijs- en Examenreglement (OER)


1. Sid-in beurzen

2. Website

3. Infobrochures

Gezamenlijke rekrutering van studenten

(Dwarsverbanden binnen hogescholen: onderzoek)

•(Samen aanvragen, opzetten, uitvoeren en evalueren van onderzoeksprojecten)•(Gezamenlijke valorisatie van onderzoek: studiedagen, publicaties, implementatie in bedrijven en organisaties) •(Uitbouwen van netwerken en expertise-uitwisseling)

Overzicht

• Inleiding• Enkele dwarsverbanden

– Onderwijs– (Onderzoek)

• Faciliterende factoren• Belemmerende factoren• Maatregelen voor versterking?• Tot slot


Faciliterende factoren voor dwarsverbanden

1. Economisch sterker staan– Gezamenlijke uitbouw en aankoop van infrastructuur (labo’s,

machines, ICT-apparatuur, (budgetten worden samengelegd)– Specialisten kunnen delen

2. Goede persoonlijke contacten

3. Expertise binnen een vakgebied

4. Decretale afspraken– Bv: Omschrijving in het decreet van postgraduaat als een concept

permanente vorming voor zowel bachelor als master

5. Gedeelde algemene diensten

6. Praktische redenen– Gemeenschappelijke infrastructuur– …


Belemmerende factoren voor dwarsverbanden

1. Verschillend profiel van de professionele versus de academische opleidingen (praktijk vs onderzoeksgericht)

2. Interne structuur van de KaHo Sint-Lieven– Departement Industrieel Ingenieur: academische bachelors– 3 regionale departementen: professionele bachelors– Ze hebben een eigen bestuur, eigen vakgroepen en eigen

budgetten

3. Menselijke factoren– Beperkte aanwezigheid en medewerking voor sommige

werkgroepen van de associatie – Drang naar onafhankelijkheid van opleidingen en departementen– Vooroordelen en onwetendheid


Belemmerende factoren

4. Praktische problemen– Bezettingsgraad gedeelde labo’s kan (te) hoog worden– Afstanden tussen verschillende partners– De beperkte toegang van de lectoren van de hogescholen mbt

databanken en tijdschriften die essentieel zijn om te participeren in (fundamenteel) wetenschappelijk onderzoek

5. De structuur van het Vlaams hoger onderwijs: het Vlaamse onderscheid tussen professionele en academische bachelors:– belemmert dwarsverbanden tussen Vlaamse professionele

bacheloropleidingen en buitenlandse. Het Vlaamse model is niet in overeenstemming met het model dat in vele landen (Europese en mondiale) in gebruik is


Belemmerende factoren

5. De structuur van het Vlaams hoger onderwijs: het Vlaamse onderscheid tussen professionele en academische bachelors:– Belemmert de doorstroming van professionele bachelors naar

masteropleidingen. In Vlaanderen is er geen substantiële doorstroom van professionele bachelors in vergelijking met academische bachelors naar masteropleidingen. In andere landen is er vaak een directe doorstroommogelijkheid voor bachelors naar een masteropleiding.

– De binariteit professioneel versus academisch is niet transparant voor de Vlaamse abituriënten, niet voor de Vlaamse arbeidsmarkt en ook niet internationaal. (Er kunnen vragen gesteld worden bij de civiele waarde van de twee soorten bachelors op de Vlaamse en internationale arbeidsmarkt.)


Maatregelen voor versterking van dwarsverbanden?

• Personeel– Grotere toegankelijkheid van databanken voor lesgevers en

onderzoekers van de hogescholen– Gedeelde lesgevers en onderzoekers: die zowel actief zijn in de

universiteit als in de hogeschool– Lectoren die een onderzoeks- en lesopdrachten combineren

• Regelgeving m.b.t. het Vlaams hoger onderwijs…• Goede afspraken over PWO en OOF, rekening houdende

met mogelijke dwarsverbanden • Werkgroepen

– Sterkere begeleiding van de sommige werkgroepen vanuit de associatie

– Nieuwe werkgroepen oprichten


Conclusies

• Dé doorslaggevende reden voor een “dwarsverband” is vaak economisch

• Expertise en persoonlijke contacten creëren dwarsverbanden

• De meest uitgesproken dwarsverbanden zijn organisatorisch: een gedeelde campus, gedeelde sociale voorzieningen, gedeelde onderwijsondersteuning,…

• Dwarsverbanden zijn aanwezig in alle studiegebieden• Er is vraag naar een aangepaste regelgeving


Documents

Dwarsverbanden m.b.t. onderwijs in de KaHo Sint-Lieven