VII XII (- ) - ECTBOBAA

-, . . , . , , , , , , , , .

1

'' '' (DAI) 29 30 31 32 33 34 35 36 40 De Ceremoniis I , , . XI XIII . 2

, . . - . . -

, . , . , . : . , , . , , , , 3

, , . -- . , , , , , . , , . , , , . , , . . , . , , . , , . , , , , ; , , , . , . , . , XII , . , , VI VII , . , . , , . . , (, , , , , .)? - , . , , . , , , - , 4

. , , , . , , , , , , , . , , , , , . , , , , , , . , , , , . - , , , . - , , , , , , , . , , , , . . . . , , , , . , , a , , , ? , , , , , , , , , , ? . . . , . , , , . 5

, , , , , . , , , , , , , , , , , . : , , . , . . , , , . , , , . . , . , , , , . . . , , , . , , . , . . , IX , (De administrando imperio-DAI) . , , , , , . , , , , , III .. . . . , , , , , , , . . , , (DAI), , . , 29. 30. , 6

, , . , , , . DAI -, . , , , . , , '' , ''. , . . . ( ) , XII . , , , . , , , , . XII . . , . '' , '', . , , , , . , . , , XII , , (), . . () , , , . , XII , . , () , . . , o , . , '' '' '' '', , '' '' . '' ''. , . , '' '' '' '' . , 7

'' ''? , ? '' '' , , '' .. .'', .

(. , , 1931) VII XII

, , , . , (DAI) (30) , , . : , , , . , , , , () . - . , , , . , , '''' '''' . , , ( ), . , . , 8

, : , , . '''' '''' . '''' '''' 30. ( ) . , , . , . , , '' '', . , 30. . . 30. ( ) '' , '' ( - ) , . , , , , 30. DAI , , , . . . , , , , . , , , . , . , '''' '''' . 30. DAI. . . . () , , , , -. , () . '' '' , , , , , , , , , , . . , , , . , , . . , , . , , , , 9

. . VI VII , , . , , , , . , , , , , , '''' '''' . , , . , , . . , . '' '' '' '' , . , : , . , , VI VII . - . - . . , , , , , , , , , . , , . , , , , , , , , , . . , . , , , , . ( , , , . , (, , , .). 10

, , , . , , . , . , . , , , . . , , , , , ( ). . , , . . , , , , , , . , , , (, , , ), , , po , (, , ). () , -, , , . , , . - . , , , , , . , , , . , , , . , . . , , . . IX , . , , , . , , 11

. IX . , , . XI . .

. . , , , , , , . . . ; . , , ; . , , , , . , . , , . 12

, , . , , , , . . , . , , . . V , , , , , , , , , ., . , , , . ? ( . , , , ? , , , . ? , , , ( . , ce , . , , (). , . , , , . , , , , , , , . . , , , , , , . '' '' '''', . , , . () , , . , , , , (, . 13

, . , , . , , , , . . ( ) . , , ? , , , . , , . , . (), ? ? ? . . , , , , . , , . . , , . , , , . , , . , ; , '' ''. , , , . , . , , , . , , , , , 14

, , , . , , , . , . . , , . , , , , , . , . , , , , , , , . , , . , , , , , , , . , , , . , , , . . , . . , , , , . '''' '''' . . , , , - .

, , , . 15

. , , . , , . , , , , x , - . , , , IX , , . . -, - , IX , , , oa , . , : '' ... Liudevitus Siscia civitate relicta, ad Sorabos, quae natio magnam Dalmatiae partem obtinere dicitur, fugiendo se contulit''1 je , , , , . , , .1

Fr. Raki, Documenta Historiae Chroaticae... Zagrabiae 1877, 327 (: )

, , , ; . , , , , . , , , , . . , , - ( 818. 823. ). 818. , , , . : ''... Erant ibi et aliarum nationum 16

legati, Abodritorum videlicet ac Borne ducis Guduscanorum, et Timocianorum, qui nuper a Bulgarorum societate desciverant, simul et Liudeviti, ducis Pannoniae inferioris .. .''2.2

, 320

, , . , , , , , . , , ( . , . , ''et Timocianorum'' ''Abodritorum videlicet'', a ''ac Bornae ducis Guduscanorum'' . . , , , , , ? . , , , , . , . , , , , - 818-823. , , . ''dux Guduscanorum''. IX , . , , dux Croatorum, jep , , , . , , , , . - - 818. 823. 812. , 812. 818. . , , . : '' ... Postquam (Saxoniam), utramque Pannoniam, et adpositam in altera Danubii ripa Datiam, Histriam quoque et Libuniam atque Dalmatiam, exceptis maritimis civitatibus, quas ob amicitiam et iunctum cum eo foedus Constantinopolitanum imperatorem habere permisit.. .''3. ''exceptis maritimis civitatibus'' , , , . . , 17

, , , . , . , ., 315. : ''U miru obadva cara pristaju, da primorski gradovi, dakle osim Venecije, Spljet, Zadar, Trogir i Dubrovnik odsele pripadaju iztonom carstvu. Njeto je morao toboe i iztoni car rtvovati, pak on odputa Karlu Velikomu Istriju, Dalmaciju Kopnenu, Liburniju itd. t.j. zemlje, kojih u istinu nije posjedovao, ve je samo mislio, da ima na njih njeko staro ali nezastarjelo pravo''. (Tade Smiiklas, Poviest Hrvatska, dio prvi [do 1526], U Zagrebu 1882, 168 (: )3

, . , , , . . , , , . O , , , , , , . , , , , , , , ? , , ''exceptis maritimis civitatibus'' , - .4 : , . , . XXXVII. . 34, . 1971 (: )4

, , , , , , . , , - . . , , a c . . : , , , . ; . . 18

, , . , , 812. . , , . . , , , - 818. 823. . , , , , . , , , . . , ( ) , , , , , , . 30. DAI, , : '' , , , , , , , , , , , , , ''.5 31. DAI, , : '', , , , , , , ''6 , II, , , 1959, 33 (: )6 5

, II, 44

, , , , , . , . e . 30. 31. DAI dux Guduscanorum , , . , . , 818. . , , . , , , , , . 19

. : , , , , , , , , , , , . , . . , , . , , . , . , , , . , , . , . , 819. . : ''Borna vero, dux Dalmatiae, cum magnis copiis ad Colapium fluvium Liudevito ad se venienti occurens, in primo congressione, a Guduscanis deseritur; auxilio tamen praeterianorum suorum protectus evasit.''77

, 322

, , , . . dux Dalmatiae , , . , 818. 819. . , , , 821. . dux Dalmatiae atque Liburniae''. , , . a , , , 812. . , () . , , 819. , . . , . . , , . . ? 20

(''Guduscani domum regressi iterum a Borna subiguntur''). , , , . , , , . ? , , , , ? , . , , , ? , , , : ''At Liudevitus occasionem nanctus cum valida manu Decembri mense Dalmatiam ingressus ferro et igni devastat. Cui cum Borna se poenitus inparem conspiceret, omnia sua castellis inclusit, et ipse cum delecta manu nunc a tergo, nunc a latere insistens, Liudeviti copias et noctu et interdiu quocumque poterat laceravit, neque eum in sua provincia inpune versari permisit.. .''88

. 322323

, , . , , . . , - , , , ? , , ? , , , , , . , . , , () ? . . , ! , ( ), - . , , , . , , , . , . 21

( ), , , , . , , . , , , , . , , , , , , . , . IX . , . , - - . , . , ? , , 819. . . , 819. , , . . , , , , . , , , , . , . , . -- ''dux Dalmatiae atque Liburniae''. , , , , , . ''dux Dalmatiae atque Liburniae'' , , , , . , , 822, . , , : ''ad cuius adventum Liudevitus, Siscia civitate relicta, ad Sorabos, quae natio magnam Daimatiae partem obtinere dicitur, fugiendo se contulit, et uno ex ducibus eorum a quo receptus est per dolum interfecto, 22

civitatem eius in suam redigit dicionem''. Kao , , , , , , , , .99

, 180, . 19. . .

. , . , . 10.10

Nada Klai- Poviest Hrvata u ranom srednjem vijeku, Zagreb 1971, 211 212 (: . )

, , , , ''Siscia civitate'' , ''civitatem eius'' , , , . , . , , , . , , . , . , , , , . , , . , , , , , , . , , . . , , . , . , , , , . , , , , , , . . . , , . , , . , , 23

. , .

. j: 1 812 ( ) 2. ( 1965) 3. 4. 200- 5. . 30. 31. DAI

, , , . , , , , , : ''videi da se nee moi odrati, uzmae k susjednim Srbom''1111

, 175. . Considerazione VIII : ''Li Serviani sono in Dalmazia come rusceli dispersi per le diocesi dei vescovi latini'', Considerazion XI : ''... Nell' inferiore parte della provincia li Serviani sudditi hanno coperto il confine, cominciando da Verlicca, passando il territorio di Knin ed inoltrandosi per il contado superiore di Zara fino alla montagna, che li divide dai Serviani austriaci...'' ( - XV XIX , I. 1899 [ . . .], 304, 316 (: )

24

, . , , , , . , , . , , , . , , . . . , , , , , , , . , , . , : ''adlatum est ei de interitu Liudewiti, quod relictis, um Dalmatiam ad Laudemuhslum avunculum Bornae ducis pervenisset, et aliquantum temporis cum eo moratus fuisset, dolo ipsius esset interfectus''.12 , , , .12

, 328

, , . , , , , . , , . , , . , ? ? , . , , , . . , , , , , , , . , , , 30. DAI , , : '' , ''. , , 25

: 818. , , , , . , . , . - , , , , . , , , , . , , . , , , () (''quae natio magnam partem Dalmatiae obtinuere dicitur''). , , , , . , , ; , . , , , . , , , . , , . , , , . , . '' '', . . . , , . '' '' . . , , , . , , , '' , , , : , , '''', .. .''13 , , , , , , , . , , 26

30. DAI . , . , , . 955. .13

, 158

, , . , , , 819. , 822. : , , , , , (''In quo conventu omnium orientalium Sclavorum, id est Abodritorum, Soraborum, Wiltzorum, Boheimorum, Marvanorum, Praedecentorum et in Pannonia residentium Avarum legationes cum muneribus ad se directas audivit''.1414

, 327

. , . , , , , , . . IX , . . . , , . . . ,15 819. .15

Svetislav Prvanovi, Ko je bio hrvatski knez Borna (Da li je poreklom iz istone Srbije), Rad 311, Zagreb 1957. B. , 169. , . , (3. '' , '' ?), XX, 1973.

, , , . , , , , . , 819. . . . 27

822. , . 819. 822. . , , , (Nortbatrezi) Ostabtreci, . . () . , () , , , , . . (), (), , ? ? . IX () , () , . , , (), , , 819. . . 822. . (''ad utilitatem orientalium partium regni sui.. .".16 , . , , , , , , . () , , . , , , , , , , . , :16

, 327

* , , , , , , . , , . , . '' '' ( , . XXV, 1978)

-, -. . ? . , . , , 28

. , , , . , , , , , , , ''et in Pannonia residentium Avarum'', ( ). . , , , e, , , ( ). , , , , ( ). , , . , .

'' '' (DAI)

29. '' ''. - , . , . , 29. , , , . : '' , , , , , , .. .''.1717

, II, 14. . . , 29. 30. De administrando imperio, , . XIX, , 1972, 554

Kao , , . , . , , DAI , , , 29

, , . 29. , DAI. , , . , 3036. DAI, , , , , DAI . 29. , - , , . 29. , DAI, , . , , . ( 81.8 823. ) , - . , 29. ( 820 829. ) '' , , , , , ".18 ( . .) .18

, II, 14

29. , , , VIII IX 2030- IX . II, . , , : '' , , [. ], , .''1919 20

, 1415 , 16

, , , ( 867 886. ), , , .20 , VIII IX , , , . , II, 30

, , , . , IX . , , , - . , , , 32. , , , . , , 29. , , , , IX , , , . 30. 30. , , . . 30. , , 31. , , , . , , , . , 30. , , , , '' .. .''21 , : '' . , .''2221 22

, 3031 , 3132

, - , DAI , . : '' [] , , , , , , , , , , , ; 31

, . , : , . , , . [. ], [] . [. ] , , . , . , , , [] [. ] . : , , , ; , . , , . , , . , ; ... [] , [] .. .''2323

, 3336

, 30. DAI , . , , . , ( ) . , , . , , . , 30. , 29. '' , ...'' , , , . . ? , , , , , , , , , . . . . , ; . . , , , 32

. , , . IX . , , . . , '' ...'' , , . , . , . , , , , '' ''. . , , . , , . , , , , . , , , , , , , , . , -, . . , : '' ''. , . ('' ''), , . , , , , . , 30, . , , ? DAI . 30. . , . : '' , , ''. , , . . . . 33

, - , ( ) , , , . , , . , , -, , , , , . , , , , , , '' '', . '' '' . . , , . , . , , . . , , () ; , , . , , , . , . '' ''. () , (1780), (2228), (2047), (1797) , 3040. , , , , . , . , , . , , , . , ( ). . , , , . . , , , . , . , . , . '' ... , '', : '' '', , , . . , , 34

, . . , , , : '' ''.

. 30. 40. DAI

35

. , , . '' '' . , . , , '' , ''. , . ? '' '' , , . 30. . , , . . , , . , , : '' , .'' , , . : (, ) '' '' , , ? , , , . , . 31. DAI. . '' '' , , . , , , , . , , . , , ( , ). , . , , . IX (), . IX , . , 30. . , , . , . , , , ( ), , . , , 36

, , 30. , . , , , , , , . 30. . ; . , . . 30. DAI, , , . , . . . . - - . , , , . 30. DAI , , , , . , . : '' , ...'', , . 31. DAI, . 31. , , , . : '' ... , , , , , .''2424

, 3739

, 29. 30. , , '' '', , , . , . 37

, , 30, , . , , . : , , , , , , , .2525

, 44

. 30. DAI , , , , . . , 30. , '' ''. , , '''', ( ), . , , . , , , . , , , , 30. '' , ''. , , 31. 30, , , , 30. , . , , , - . . 822. , . je , , 2931. , , , . , , , ( , ), , , . DAI . DAI , . DAI, 38

a . , , DAI , , , , DAI . 32. , . 32. : '' ''. , . , '' '' , . . , , , - , . , , ; . . . , , . , , . , , ''.2626

, 47,

, , . , , , . , ( ), .. .''.27 ( . .)27

, 48-49

, , 39

. , 30. . , 30. DAI , , , 32. , , , . , , , , , , , . 33. 36. . . , : '' , , . , , , .''2828

, 4950

. , , , , , , . . , , , , '' '', : '' ...''. (, ), , , , , '' '' '' ''. , , 2530 , ( '' '' '' '' 30 ) IX . , 836852. , VIII 30. DAI, , , , . . , , , , , , , . : '' 40

, , .''2929

, 51. . cop , I, 1961, 87 (: )

. IX , , . . . 30. 31. 300 . , , . , , () (). : '' : , .'' 3030

, II, 51

, , . , , . , , . IX , 1020. , . , 31. 30. . , , , . , . , . , , . ( e , , , . : '' , ; , , . , , , . , , , , .''31 41

31

, 52. ,

, . , , (), . : , , , , . , , . , , . . . , . . . ? . , . , , , , , , , , , . . , . (?) , , , , . . , , 30. . . , ( ) , , , . , , , , . , , . , . , , , , '' ''. . , , . '' , '', 42

, , , , . Pac ( ), (?) . . , : '' , , , , , e .''3232

, II, 52

, . , , : , . , , , . '' , , . 20 ...'' '' , , ... , , , , [. ] ... ... , , ... ... .''3333

, 5455

, , , . , , , , . , . '' , , . , , , . , .''3434

, 56

IX , , . , , , . 43

, . . , . , oaaje , , . 30. , . , , , , , , . , . , , , , , . , , , , , '' ''. , . , , , . , , , . . , , , '' , ...'' , , , , , , , , . , . , , . , , . , , . . , , , , . , . , , , . , , , , IX 44

, , , . - . . , . , , , . , , , , . . , , , , (), , , . , '' '' , , . , , , '' , '', , , . , , , , . , , ? . , , . , , . , '' , , ''. , '' . , , ...'' , , , , , '' ...'' , , . ...'' ; . , . 45

. , , : '' , .. .''3535

, 53

, , , , 23 . . , . . : '' , 50 , , .''3636

.

, , . , , , . , '' '', , , , '' '', . . , , . : , , . . , . . , , '' '' , . , 934. . , , , 50 , , . , , 50 , . . . 50 , . . 46

'' , ''. , . , , '' '', . , . ( ) ( ). , . . () '' '', : '' , , .''37, 58. , 123, : '' xa ''.37

, , . , , , , . 32. : ,'' : ( ), , ( ), , , , ( ) .''3838

, II, 58

, , . , , , . , , , . , . , . , , , , . , . , , , . , , , , ? , , . , , 47

, . , . , , , , , , , , DAI . , , . , , . . , , , , . . IX . , , . , . . , . . , ('' '') . , , . , , , , , , ., , ('' ''), , , , , . , , : ''... , , ( ), , ''.3939

, 53

( ), IX . , , 48

- . , XI , . - . , , 30. DAI: ''... ''. , , , . . () , , , , , , , . , . , , , , . , , , , . , , - . , , . , : . :''... ou40

peki v gradh rekomhm rhlh.. .''.40

Monumenta Serbica... ed. Fr. Mikloi, Viennae 1858, 84

( . ) : ''

" u m

41

''.

41

, 73

, . . ''Steno