CARIIN GRAD

Istorija Tri godine po stupanju na presto, 530. godine Justinijan se vraa iz Carigrada u rodni kraj, gde na 40 hektara poinje gradnja Iustinijane Prime, grada irokih poploanih ulica, sa trgovima i fontanama, palatama i crkvama, kupatilima i leilitima, freskama i spomenicima.

Istorija Cariin Grad je jedini antiki grad u Srbiji kroz ije kapije moe da se proe.

To je ouvani kompleks sa devet crkava, Gornjim gradom u kome je ivelo plemstvo i svetenstvo i Donjim, prebivalitem plebstva.

Istorija . Cariin Grad je, zahvaljujui svojoj ustanovljenoj crkvenoj i vojnoj arhitekturi, urbanom planiranju, gradnji kua i velelepnim ostacima materijalne kulture, znaio dostignue ranovizantijske civilizacije koja je poivala na rimsko-grkoj tradiciji icrkveni, administrativni i vojni centar i episkopsko sedite Ilirske provincije Iustinijane Prime.

Istorija Cariin Grad lei na blagim padinama koje se sputaju od planine Radan ka Leskovakoj kotlini, na mestu van glavnih putnih tokova, to je jedan od osnovnih razloga to su se tek krajem 19. veka pojavile prve vesti o znaajnim ostacima grada izgubljenog u dolini Puste reke, na tromei izmeu Bojnika, Medvee i Lebana.

Prikaz grada Utvreno naselje na Cariinom Gradu, duine preko 500 m, podignuto je na izduenoj i uzvienoj gredi koju sa istone strane uokviruje Cariinska, a sa zapadne Svinjarika reka.

Urbano jezgro sainjeno je od tri celine Akropolja, Gornjeg i Donjeg grada, na koje se nadovezuju iroko podgrae i spomenici u blioj i daljoj okolini.

Prikaz grada Ui prostor grada, branjen monim kamenim bedemima, bio je veliine oko 10 hektara, dok je podgrae zauzimalo znatno veu povrinu.

Gradskom arealu pripadao je i zanatski centar smeten u podnoju grada, na obalama reka.

Prikaz grada Prema urbanistikoj shemi, sa Akropoljem, centralnim trgom i nizom ulica sa porticima, Cariin Grad je predstavljao tip naselja nastalog po uzoru na istone gradove, dok projektovani blokovi insule, kojima su reeni unutranji prostori, svoje naslee duguju rimskoj tradiciji.

Akropolj Zaravnjeni plato Akropolja opasan je bedemom ojaanim isturenim potkoviastim kulama, smetenim sa jedne i druge strane istone kapije, kao i na severnom bedemu i pravougaonim isturenim kulama na junoj i severnoj kurtini.

Akropolj Ceo prostor Akropolja, podeljen na dva dela centralnom ulicom sa porticima postavljenom u osi severoistok jugozapad, bio je namenski odreen za sakralni prostor, za smetaj episkopskog sedita.

Akropolj Na junoj polovini podignuta je katedralna crkva sa baptisterijumom i jednim manjim objektom, protumaenim kao Konsignatorijum, dok se na severnom delu nalazio kompleks od tri graevine, u literaturi poznat kao Episkopska palata.

Gornji grad Na blagim padinama koje se u irokom luku sputaju ka istoku, severu i jugu, lei Gornji grad duine oko 300 m, i irine od 230 m u severnom do 100 m u junom delu.

Gornji grad Re je o naknadnom preoblikovanom planu koji je u svom izvornom obliku predstavljao jedinstvenu celinu sa krunim trgom ispred episkopske bazilike i sa glavnim osovinama, cardoom i dekumanusom, koje su se sustizale u sreditu grada.

Gornji grad Sredinji deo Gornjeg grada predstavljao je kruni trg, gde su se ukrtale glavne gradske komunikacije koje su delile povrinu na etiri nejednaka prostora.

Ulice Gornjeg grada istraene su u znaajnoj meri, i to delovi uz kruni trg.

Crkva, bazilika i jo mnogo objekata za koje se zna ili ne zna ta su predstavljali ine ovaj deo grada impresivnjim od ostalih.

Donji grad Donji grad zauzima izduen zaravnjen plato opasan bedemima ojaanim kulama i velikim odbrambenim rovom - valumom sa june, lako pristupane strane.

Donji grad Fortifikacija Donjeg grada je, zahvaljujui novim istraivanjima sprovedenim u poslednjih nekoliko godina, istraena u znatnoj meri, poglavito ako se ima u vidu juna kurtina.

Otkrivene su i dve kapije, istona i juna, priblino slinih osnova, obe flankirane isturenim pravougaonim kulama i sa stepeninim prilazima.

Donji grad Primetna je razlika i u stilu gradnje, i u detaljima, materijalu, rasporedu u ovom delu grada, po emu se vidi da je pripadao niim slojevima stanovnita i da se ciljalo prilikom gradnje na funkcionalnost a ne na lepotu.