40
Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler Dr.S.Süreyya Özbek EÜTF Radyoloji

Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

  • Upload
    hadieu

  • View
    226

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Doppler Ultrasonografi:

Karotis ve Vertebral

Arterler

Dr.S.Süreyya Özbek

EÜTF Radyoloji

Page 2: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Öğrenim Hedefleri

Serebrovasküler Hastalık

Karotis ve Verteral Arter Doppler USG

Teknik

Patolojilerde tanı

Stenoz ve oklüzyonlar

Çalma sendromları

Sınırlamalar

Page 3: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Serebrovasküler Hastalık

En önemli morbidite ve mortalite nedenlerinden

SVH Ekstrakranyal karotis arter hastalığı

SVH mortalitesi Ekstrakranyal karotis arter darlık

derecesi

Page 4: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Serebrovasküler Hastalık

Ultrasonografi (USG): Güvenilir

Karotis arter darlığını

Göstermede

Derecelemede

SADECE, doğru ve standart teknikle yapılması

halinde

Page 5: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS ARTER DOPPLER US

Page 6: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS VE VERTEBRAL A.

GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ

Hasta pozisyonu

Sırtüstü / Yarı oturur

Boyun: Nötral / Hafif

hiperekstense

Başın hafif karşı rotasyonu

(10-40°)

Yüksek frekanslı lineer

transdüserler >7 MHz; gerekirse, daha düşük

Page 7: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Transvers değerlendirme

Ana karotis arter (CCA) orifis

ve gövde

Karotis bifurkasyonu

İnternal karotis a. (İCA)

Eksternal karotis a. (ECA)

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ

Gri skala USG

Page 8: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ

Gri skala USG

Transvers karotis a. tetkiki

ile

Hızlı arter ön

değerlendirmesi

Anatomik oryantasyon

İCA ve ECA ‘nın

pozisyonları

Büklümlü segmentlerin

çözümlenmesi

Majör bazı patolojilerin

ortaya konulması

Page 9: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ

Gri skala USG

Sagital düzlemde Karotis arter değerlendirmesi

Page 10: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Gri-skala değerlendirme

İntima-media

kalınlığı

İntimal flep

Page 11: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Plaklar

Morfoloji

Homojen/ Heterojen

Yumuşak / Sert / Kalsifiye

Yüzey özellikleri

Düzgün

Düzensiz

Ülsere

Karotis Arter Doppler US

Gri-skala değerlendirme

Page 12: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Ülsere Plak

Cerrahi endikasyon

Derinlik > 2 mm

Karotis Arter Doppler US

Gri-skala değerlendirme

Page 13: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

“Twinkling”

Ülsere girip çıkan zayıf akım

•RDUS

•“Power” Doppler USG

•Gri skala / B-Flow görüntüleme

“Twinkling” artefakta DİKKAT:

Yalancı ülser görünümü !!

Page 14: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme

Karotis Arter Değerlendirme CCA

CCA bifurkasyonu

ICA & ECA

Page 15: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG

Transvers renkli görüntüleme ile

çözümlenebilir:

Büklümlü damar seyirleri

Tıkalı damarlar

İCA ve ECA ayrımı

Page 16: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG

Sagital değerlendirme: CCA

Karotis bifurkasyonu

İCA ve ECA

Page 17: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG

Uygun teknik ayarlar:

Ön ayarlar (“preset”)

Renk lümeni tam doldurmalı

Kaçınalım:

Fazla yüksek renk kazancı

Renk taşması

Fazla düşük renk kazancı

Yavaş akımların kaçırılması

Büyük renk kutucuğu

Ekran hızında yavaşlama

Page 18: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG

Dikkat:

Doppler açısı =

Ses demeti – damar lümeni

açısı < 60°

Açı gerekirse elle oluşturulacak

Page 19: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG - Spektral Analiz

Page 20: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

KAROTİS A. GÖRÜNTÜLEME TEKNİĞİ Renkli Doppler USG - Spektral Analiz

Teknik parametreler Örnekleme aralığı (“sample

volume”) = 2-3 mm

Lümen ortası

Açı düzeltmesi: Akım (ve duvar) yönüne paralel

Örneklemeden kaçınalım: Büklümlü damarlarda keskin

dönüş noktaları

Damar duvarına çok yakın lümen bölümü

Page 21: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme

Stenoz Kriterleri Stenotik segmentte

Renkte “aliasing”

Spektral genişleme

CCAstenotik / CCAprestenotik PSV oranı > 2

CCA Stenozu (fokal)

Page 22: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme CCA Stenozu (diffüz)- Takayasu arteriti

X X

Page 23: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Grant E G et al. Radiology 2003

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu

Page 24: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: Doppler kriterleri ve tanısal performans

Grant E G et al. Radiology 2003

Page 25: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: Gri-skala & Doppler US Kriterleri

Society of Radiologists in Ultrasound- Consensus Conference 2003

Grant E G et al. Radiology 2003

Page 26: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: < %50 çap azaltan

CCA 120 cm/sec CCA 120 cm/sn ICA 223 cm/sn

Page 27: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: %50-69 çap azaltan

Page 28: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: %70 çap azaltan

CCA 60 cm/sec CCA 60 cm/sn ICA 261 cm/sn

Page 29: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: %70 çap azaltan

Page 30: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Stenozu: Preoklüziv (%95 üstü çap azaltan)

ICA 45 cm/sn

Page 31: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Tıkanması (oklüzyon)

Page 32: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme ICA Tıkanması

Page 33: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

SORU

ECA’da proba göre

akım yönü?

A. Yaklaşıyor

B. Uzaklaşıyor

C. Karar verilemez

Page 34: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Çalma Fenomeni

Page 35: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Subklavian Çalma Sendromu

subclavian.net

Page 36: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Subklavian Çalma Sendromu

subclavian.net

Page 37: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Subklavian Çalma Sendromu

subclavian.net

Koroner-

subklavian

çalma

Page 38: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Karotis Arter Doppler US

Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar

•Kalsifiye plaklar

•Aritmi

•Kısa boyun

•Yüksek CCA

bifurkasyonu

•Yetersiz hasta

uyumu

Page 39: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

Aklımızda kalsın:

Gri-skala

Transvers değerlendirme

Hız ölçümlerinde açıya ve açı

düzeltmesine dikkat

Akım yönüne dikkat…

Page 40: Doppler Ultrasonografi: Karotis ve Vertebral Arterler · 2014-09-16 · Hemodinamik değerlendirme Sınırlamalar •Kalsifiye plaklar •Aritmi •Kısa boyun •Yüksek CCA bifurkasyonu

SORU

Rapor cümleniz? İCA ağzında,

A. Anlamlı olmayan darlık

B. %43 darlık

C. %50-69 aralığında darlık

D. %54 darlık