146
MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT KENT Doğa, çevre ve kent ÇEVRE SORUNLARI

Doğa, çevre ve kent ÇEVRE SORUNLARI

  • Upload
    callia

  • View
    137

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Doğa, çevre ve kent ÇEVRE SORUNLARI. Çevre sorunları ve ekoloji kavramı. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Doğa, çevre ve kent ÇEVRE SORUNLARI

Page 2: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 3: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 4: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Çevre sorunları ve ekoloji kavramı

Çevre sorunları dünyanın pek çok yerinde bu arada Türkiye’de son yirmi yılda güncel yaşama iyice girmiş durumdadır. Ormanların tahribi ve erozyon sorunu, hızlı nüfüs artışı, düzensiz şehirleşme ve yeşil alanların eksikliği, kıyıların bozulması, sanayide kullanılan kimyasal maddelerin insan sağlığına etkisi, nükleer enerji ve termik santrallerle ilgili sorunlşar sadece Türkiye’de değil, dünyanın pekçok ülkesinde çözümleri aranan sorunlar haline gelmiştir.Çevre sorunlarına bağlı olarak, 1970 yıllara kadar biyolojinin bir alt kolu olan ve bitki ve hayvanların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir dalı olan ekoloji, 1970li yıllardan itibaren artan çevre sorunlarına bağlı olarak insan ve diğer canlıların birbiriyle ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaya başlamıştır. Kısaca ekoloji insan – doğa ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Ekoloji bilimleri, çevre bilimlerinden farklılık göstermektedir. Çevre bilimleri, çevrenin tanımından yola çıkarak ormanclık, ziraat, tıp, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, ekonomi, fizik, kimya, hukuk, yer bilimleri gibi alanların katkısıyla gelişmektedir. Ekolojik ilkeler, çevre bilimleri için yukarıda sayılan bilim dallarından birisidir. Ancak ekoloji çevre bilimi için kullanılacak en doğal bilimsel çerçevedir.

Page 5: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE, SAĞLIK VE TOPLUM PROBLEMLERİ

1. İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİ (SERA TESİRİ)

2. HAVA KİRLENMESİ3. OKSİJEN AZALMASI4. ASİT YAĞMURLARI5. OZON TABAKASI DELİNMESİ6. ÇEVRE KİRLENMESİ 7. SAÇILAN PETROLLER8 GÜRÜLTÜ9. GÖRÜNTÜ KİRLENMESİ10. PETROL HARPLERİ

11. NÜFUS ARTIŞI

Page 6: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

HAVA KİRLİLİĞİNE SEBEP OLAN FAKTÖRLER

1. SÜLFRİK MADDELER

2. TANECİKLİ MADDELER (TOZ)

3. HİDROKARBONLAR

4. AZOT İÇEREN MADDELER

5. KARBONMONOKSİT(CO)

6. FOTOKİMYASAL OKSİDASYON

7. RADYOAKTİF MADDELER

8. SPESİFİK KİRLETİCİLER

KİRLİLİK KAYNAKLARI

I. DOĞAL KAYNAKLAR a) VOLKANİK PATLAMALAR b) ORMAN YANGINLARI c) BİTKİ & ORGANİK MADDELER AYRIŞMAII. YAPAY KAYNAKLAR

a) FOSİL YAKIT TÜKETİMİ

b) MADEN ÇIKARMA,

b) MİNERAL PROSESLER

(KÖMÜR, ASBEST, ÇİMENTO,

CAM , SERAMİK vb..)

c) METALURJİK PROSESLER

d) KİMYASAL PROSESLER

e) KAĞIT ÜRETİMİ

f) NÜKLEER

Page 7: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Dünya Doğal Kaynaklarının Tükenmesiyle ilgili Bazı Trendler (WWR),

AZALMA TAHMİNİ TREND

Dünya ekosistem sağlığı:

% 30 son 25 yılda Artan azalış

Doğal ormanların alanı % 13 son 30 yılda

Doğal su ekosistem endeksi

% 50 son 25 yılda Daha hızlı azalma

Deniz ekosistem endeksi % 40 son 25 yılda Daha hızlı azalma

Verimli topraklar: % 25 son 25 yılda

Aynı ya da daha büyük azalma

Afrika % 30

Asya % 27

Latin Amerika % 18

DÜNYANIN SAĞLIK DURUMU

Page 8: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Kalkınma – Çevre Koruma Çelişkisi

İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler yarattıkları çevre sorunları nedeniyle insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamışlardır.

Page 9: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 10: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 11: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 12: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 13: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 14: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 15: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 16: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 17: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 18: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 19: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 20: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 21: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 22: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 23: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 24: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 25: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 26: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 27: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 28: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 29: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 30: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Doğa, çevre ve kent KÜRESEL ISINMA

Page 31: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Küresel Isınma nedir?• Sera gazlarının atmosferde birikmesi ile yeryüzü ile yeryüzüne yakın atmosfer tabakalarında sıcaklığın artması

Küresel İklim Değişimi nedir?• Küresel ısınmaya bağlı olarak, diğer iklim elemanlarının değişmesi

Page 32: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Patagonya Buzulları 1928

Patagonya Buzulları 2004

Kuzey Kutbu 2002

1998 yılında Dünya sıcaklık ortalaması, 1961 – 1990 yılları arasındaki ortalama dünya sıcaklığından 0,57ºC fazla

Kuzey Kutbu 1918

Binlerce, milyonlarca yıllık buzullar erimeye başladı.

Page 33: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

• Son 50 yılda Antarktika’da 2,5 °C’lik sıcaklık artışı ölçüldü.

Klimanjaro Dağı (1993 Yılı) Klimanjaro Dağı (2000 Yılı)

• 1860 yılından günümüze küresel ortalama hava sıcaklıklarında 0,4 - 0,8ºC artış olmuştur. Bu geçen 1000 yılın herhangi bir döneminden daha büyüktür.• Son buzul çağında yerküre ortalama sıcaklığı bu güne göre 5 ºC daha soğuktu.

Klimanjaro’nun buzullarını eriten sebep nedir?

Kaynak: Bergkamp, G. Orlando, B. And Burton I. (2003). Change. Adaptation of water management to climate change. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. page.3

Page 34: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

• Sera gazlarını fazla üretiyoruz • Ormanları yok ediyoruz, yakıyoruz.

• Çarpık kentleşiyoruz

• Hızlı sanayileşiyoruz

• Denizlerdeki bitkisel planktonların yok olmasına sebep oluyoruz

Küresel ısınmaya biz sebep oluyoruz !

• Yanlış tarım yapıyoruz

Page 35: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Kömür Petrol Doğal gaz

Karbondioksit

Halokarbonlar

Buzdolapları İtici gazlarKlimalar

İşte bu gazları atmosfere salarak küresel ısınmaya neden oluyoruz.

Page 36: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Ya

şam

düş

man

ı ozo

n

OzonDiazot monoksit

Egzoz Gazları Azotlu Gübreler Anız Yakma

Metan

Çöp Yığınları Hayvan Gübresi Pirinç TarlalarıBataklıklar

Sadece onlar değil bu gazlar da var

Page 37: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Karbondioksit% 50

Azot oksitler% 5Ozon

% 7

Metan% 13

Halokarbonlar(CFC,HCFC,HFC)

% 17

Kaynak: Dialog-Zeitschr-3/1995, s.9

Peki, “suçlu” gazların payları ne kadar?

Page 38: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Geleceğimiz daha sıcak ve daha kurak olabilir.

KuraklıkAşırı sıcaklık ve yangınlar

Page 39: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Seller

Artan doğal afetlerin ve yangınların nedenini biliyor muyuz?

Kasırgalar

2005 yılı Katrina ve Wilma, 2007 yılı Florida Kasırgaları

Page 40: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

Enerji ve Enerji ve

İklimİklim

Global Sıcaklik °C

Fırtına hasarı

Fosil yakıt tüketimi

Page 41: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

RUSYA

KUZEYKUTBU

KANADAALASKA(U.S.A)

GRÖNLANDADASI

Kuzey kutbundaki buzulların erimesiKuzey kutbundaki buzulların erimesi

RUSYA

KUZEYKUTBU

KANADAALASKA(U.S.A)

GRÖNLANDADASI

(YAZ) (YAZ)

Page 42: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

Hidrokarbonlardan meydana gelen tortul kayalarda oluşan koyu renkli, yoğun yanıcı

petrol

Petrol

Kirliliğin ana kaynaklarından biri

Page 43: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

Petrol mağduru bir kuşAtmosfere atılan sınai emisyonlar

Bir tanker enkazıİklim DeğişikliğiFosil yakıtların yakılması karbondioksit üreterek sera etkisini arttıracak ve gelecekte iklim üzerinde büyük bir değişikliğe sebep olacak küresel ısınmaya yol açacaktır.

Deniz kirliliği

Sağlık Konuları

Her yıl denize dökülen petrol, denizde yapılan sondaj çalışmaları ve lağım atıkları yüzünden tahmini olarak 3 milyon ton petrol denize dökülmeketedir.

Petrolün yan atıkları (ozon, karbon monoksit,Azot oksit ve kükürt dioksit) insan sağlığını ciddi şekilde tehdit etmektedir.

Page 44: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-1OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-1

MİKTAR TANKER SENE KONUM (Ton)

257,000 Atlantic Empress 1979 Batı Hint Adaları

239,000 Castillo de Believer 1983 Güney Afrika

221,000 Amoco Cadiz 1978 Fransa

132,000 Odyssey 1988 Mid Atlantic

124,000 Torrey Canyon 1967 İngiltere, Channel

123,000 Sea Star 1972 Umman Körfezi

101,000 Hawaiian Patriot 1977 Hawaii Adaları

95,000 Independenta 1979 Türkiye

91,000 Urquiola 1976 İspanya

Page 45: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-2OKYANUS TANKER FACİALARINDA DÖKÜLEN PETROL-2

MİKTAR (ton) TANKER SENE KONUM

85,000 Braer 1993 Shetland Adaları

82,000 Irene's Serenade 1988 Yunanistan

80,000 Aegean Sea 1992 İspanya

77,000 Prestige 2002 İspanya

76,000 Khark 5 1989 Fas

68,000 Nova 1985 İran körfezi

62,000 Wafira 1971 Güney Afrika

58,000 Epic Colocotronis 1975 Batı Hint Adaları

57,000 Sinclair Petrolore 1960 Brezilya

Page 46: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Fosil Yakıt Zararları Kömür Petrol D. Gazİnsanlara 4.48 3.83 3.09Hayvanlara 0.71 0.72 0.40Orman ve Bitkilere 1.85 1.49 1.21Su Sistemlerine 0.28 1.25 0.21Yapılara 1.22 1.22 0.77Havaya 1.28 1.13 0.82Yüzey Madenciliği 0.69 - -İklim Değişikliği 2.39 1.34 0.94Deniz Yükselmesi 0.32 0.49 0.29Toplam Zarar 13.32 11.47 7.73

FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE ZARARI(2000 $/GJ)

Page 47: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

DÜNYA FOSİL YAKIT TÜKETİMİ (2000)

FOSİL YAKIT TÜKETİMİ MİLYON TON PETROL EŞDEĞERİ (MTOE)

Kömür 2580

Petrol 3146

Doğal Gaz 2241

TOPLAM 7967

Page 48: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

FOSİL YAKITLARIN ÇEVREYE VERDİĞİ ZARAR (2000)

Tahmini Çevresel Zarar Miyar USD $

Kömür 1128

Petrol 1188

Doğal Gaz 560

TOPLAM HASAR 2876

Page 49: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Source: Canadian Energy Supply Source: Canadian Energy Supply and Demand 1993-2010. National and Demand 1993-2010. National

Energy BoardEnergy Board

AKICI FOSİL YAKIT ÜRETİM/TALEP(Petrol ve Doğal Gaz)

Dünya Üretimi/TalebiÜretim Tahmini

Talep Tahmini

Page 50: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 51: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 52: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 53: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 54: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 55: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 56: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 57: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 58: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 59: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 60: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 61: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 62: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 63: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 64: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 65: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 66: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 67: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 68: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 69: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 70: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 71: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 72: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 73: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 74: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Doğa, çevre ve kent KURAKLIK TEHDİTİ VE KÜRESEL

AÇLIK

Page 75: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Yasamayan kahramanlardan ve onlarin sahadetlerinin yasayanlarin omuzlarina yiktigi buyuk yuklerden ne kadar cekinsem de bir kehanette bulunmaksizin edemeyecegim. Bunu bir uyari da sayabilirsiniz. Bu gezegende 3 milyari askin insan yasamlarini surdurmek icin gunde 2 dolari bile bulamiyor. Ve dogan her gunle birlikte 40 bin cocuk -yani her saniyede bir cocuk!- suregen aclikla ilintili hastaliklara yakalaniyor.

Ariel Dorfman bu makaleyi ABD'de yayimlanan haftalik haber dergisi TIME'in 20. yuzyilin yuz onemli insani arasinda yer verdigi Che Guevara anisina 14 Haziran 1999'da kaleme almisti. Makaleyi Ertugrul Kurkcu Ingilizce'den cevirdi.

Page 76: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Gıda üretim düzeni bozulacak

Örnek olarak; orta kuşak iklim bölgesinde bulunan buğday yetiştirme alanları kutuplara doğru kayacak. Bu durum bir çok ürün için de geçerlidir.

Anadolu’da buğday yetişmeyecek mi?

Page 77: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Açlık, yoksulluk ve hastalıklar

Bizleri bekleyen tehlikelerin gerçekten farkında mıyız?

Önce adalar, sonra kıyılar sular altında kalacak

Page 78: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 79: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 80: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 81: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 82: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 83: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 84: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 85: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 86: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 87: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 88: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Doğa, çevre ve kent SAVAŞLAR

Page 89: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 90: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 91: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 92: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 93: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 94: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 95: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Page 96: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Doğa, çevre ve kent ÇÖZÜM ARAYIŞLARI

Page 97: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Çözüm Yolu

Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde kullanmak ve çözümler ortaya koymak.

Sürdürülebilir Kalkınma

Page 98: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Bu dünya bize atalarımızın mirası değil gelecek nesillerin bir emanetidir.

Emanete ihanet edildiğini görmek istemiyoruz !

Page 99: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

• Petrol, kömür ve doğal gaz (fosil yakıtlar) kullanımını sınırlandıralım• Enerjiyi tasarruflu kullanalım

• Güneş, rüzgâr ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelelim.

Güneş pilli lamba

Herkesin yapabileceği bir şeyler var !

Page 100: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Ormanları koruyalım ve miktarını arttıralım

Plansız ve çarpık kentleşmeye izin vermeyelim

1,7 kg Oksijen

2,3 kg CO2

1 saatte

Yetişkin bir ağaç 1 saatte 2,3 kg karbondioksiti alıp 1,7 kg oksijen

verir.

Herkesin yapabileceği bir şeyler var !

Page 101: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Buzdolabınızın kapağının iyi kapanıp kapanmadığını kontrol ederek enerji tasarruf edin.

Yeni bir buzdolabı 8-10 yaşında olandan çok daha az enerji tüketir.

Buzdolabınızı güneş alacak yere, soba veya radyatör yanına yerleştirmeyiniz.

Buzdolabına sıcak malzeme koymayınız.

Üstü açık sıvı yiyecekler nem oranını arttırarak kompresörün daha fazla çalışmasına neden olur.

Kaynak: www.eie.gov.tr

Enerjiyi tasarruflu kullanın

Enerji tasarruflu ampulleri kullanın.

Tasarruf ampullerin kullanılması konusunda dünya çapında bir karar alınsaydı ; kömürle çalışan yüzlerce santral kapatılırdı.

Enerji tasarruflu lamba akkor lamba göre % 80 kadar enerji tasarrufu sağlar.

Page 102: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Televizyon, bilgisayar, yazıcı, VCD, CD gösterici, gibi elektronik aletleri “bekleme durumunda” (stand-by) bırakmayın.

Bu tip enerji tüketimine sızıntı adı verilmektedirve aletin açık iken harcadığı enerjinin yaklaşık % 5'i kadardır.

Energy Star etiketli yeni teknoloji TV ve VCR'lar kayıp enerjiyi %75'e kadar azaltmaktadırlar.

Kaynak: www.eie.gov.tr

Yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık veya soğuk suyla yıkamalı, durulama ise soğuk su ile yapılmalıdır.

Çok kirli değil Ilık su

Eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve rüzgardan yararlanarak kurutulmalıdır.

Enerjiyi tasarruflu kullanın

Page 103: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT Kaynak: www.eie.gov.tr

Tüketim alışkanlığınızı değiştirin.

Geri dönüşümü mümkün olan şişe ve kutulardaki yiyecek ve içecekleri tüketin. Kağıtları geri dönüşüm çöp kutusuna atın.

Çöplerin yüzde 50’si geri dönüşüme uğrasa, daha az karbondioksit gazı açığa çıkar.

Damlayan bir musluk ayda 2250 litre, günde 75 litre su kaybına neden olur. Bu suyla yılda 900 kere duş yapılabilir.

5 dakikalık duşla yetinin. Daha az su tüketirsiniz.

Page 104: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Binaların yalıtımı ile %25 den %50’ye varan yakıt tasarrufu sağlar. Çatı, kapı ve pencerelerinizin yalıtımını yapınız.

Evinizin dış cephesini koyu renkle boyamak sıcaklığı muhafaza eder.

Pencereler ve kapılar, ısının dörtte birinin kaybına neden olmaktadır. Çift cam veya ısıcam ısı kaybını yarı yarıya azalmaktadır.

Pencere bandı ve süngerler kullanınız.

Evinizin duvarlarını yalıtın.

Kaynak: www.eie.gov.tr

Havayı değil binalarımızı ısıtalım.

Page 105: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Kaloriferin derecesini çok açmayın.

068

+ºC

20

Oda sıcaklığını 1°C arttırmak için yaklaşık % 6 oranında daha fazla yakıt gerekmektedir.

Oda sıcaklığı • 23 °C iken ısı kaybı 100 ise;• 22 °C olursa % 6 tasarruf• 21 °C olursa % 12 tasarruf • 20 °C olursa % 18 tasarruf sağlanabilir.

Fazla sıcakta pencereleri açmak yerine radyatör musluğunu kısınız. 2 saat açık duran pencerelerden50-75 kW/m2 yıl ısı kaybı olduğu söylenebilir.

Oda ısısına duyarlı termostatik vanalar kullanın.Kaynak: www.eie.gov.tr

Fosil yakıt tüketiminizi azaltın.

Page 106: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Aracınızı gerekmediği zamanlarda kullanmayın. Toplu ulaşım araçlarını kullanın.

Lastiklerinizin hava basınçları düşük ise yakıt tüketimi artar.Gereksiz yere ani fren ve gaza basmak benzin tüketimini % 5 arttırır. Camları açık olarak Saatte 100 Km'lik bir hızla otomobilinizi sürmeniz % 4 aşırı yakıt tüketimine sebep olur.

Kaynak: www.eie.gov.tr

Tatilinizi yakın yerlerde yapın. Böylece kişi başına harcanan yakıt azalmış olur.

Araçlar da fosil yakıt kullanır!

Mevsim sebze ve meyvesi tüketin. Dış ülkelerden ithal edilen ürünler çok yakıt tüketilmesine neden olur.

Page 107: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

YENİ BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARI

1. NÜKLEER REAKTÖRLER2. GÜNEŞ ENERJİSİ3. RÜZGAR ENERJİSİ4. BİYOKÜTLE 5. DENİZ / SU ENERJİSİ6. JEOTERMAL ENERJİ

Page 108: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

YENİ ENERJİ KAYNAKLARININ DEZAVANTAJLARI

SONUÇ:DEZAVANTAJLARI ORTADAN KALDIRACAKBİR BAĞLAYICIYA GEREK VAR

1. KESİNTİLİ OLMALARI 2. TÜKETİM MERKEZLERİNDEN

UZAKTA3. YAKIT DEĞİL4. DEPOLANMAZ (NÜKLEER HARİÇ)5. TAŞINMAZ (NÜKLEER HARİÇ)

Page 109: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

BAĞLAYICI SİSTEMİN NİTELİKLERİ

SONUÇ:BAĞLAYICI SİSTEM SENTETİK YAKIT OLMALI

1. DEPOLANABİLİR OLMALI

2. TAŞINABİLİR OLMALI3. YAKIT OLMALI4. EKONOMİK OLMALI5. YENİLENEBİLİR

OLMALI6. TEMİZ OLMALI

Page 110: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

YAKIT SEÇİM KRİTERLERİ

Araç yakıtı Enerji çevirim yöntemleri Kullanım verimi Çevreye uyumluluk Güvenlik Ekonomik (efektif maliyet)

Page 111: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Neden Hidrojen Enerjisi ?• Petrol, kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtların KESİNLİKLE

tükeneceğinin herkes tarafından iyi bilinmesi

• Bu yakıtları fiyatlarının gün geçtikçe artacağı

• Alternatif bir sentetik yakıta ihtiyaç duyulması

• Roketler için hidrojen’in mükemmel bir yakıt olması

• Hidrojenin son derece güvenli olması

• Fosil yakıtlardan farklı olarak, alevli yanmanın yanı sıra

katalitik, kimyasal veya elektro-kimyasal çevrimlerle enerji

üretebilmesi

Page 112: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif arayışları Gerçek olmayan insan ilişkileri, sanal bağımlılık,

kendimizin planlamadığı bir mesai, stresli çalışma ortamı, kafaya saksı düşme riski, deprem riski, ulaşımda-sanal ortamlarda yitirilen zamanlar, hızlı yaşama metabolizmanın tepkisi, sağlıksız beslenme, artan kanser, kalp, tansiyon gibi yıkıcı hastalıklar, tüketim çılgınlığı, TV, çocukların eğitimi, ekosistemin çöküşü, savaşlar, işgaller, küresel iklim değişikliği, ötelenen buzul çağı, ozon tabakası, pahalıya satılan organik ürünler, ekoloji tacirleri, GDO’lu gıdalar, doğadan kopuk bir yaşam...

Page 113: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Birlikte üretip, doyup, yaşayan, doğadan almaktan çok vermeyi düşünen bir projeye yaşamları uyarlamak…

 Küreselleşmeyle başlayan sürecin kültürdeki olumsuz etkilerini ve olası çözümleri bulmaya çalışmak

Alternatif arayışları

Page 114: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar

Kimi zaman yaşama atfettiğimiz anlamlar ve değerler farklı olsa da tüm bu zenginlikleri yaşamak, arayışların bitmediğini görmek çok güzel..

Page 115: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar

Birkaç yüz (ya da daha fazla) kişiden oluşan ve özellikle küresel ekonomiye alternatif yaratma idealini paylaşan bir topluluğun başarı şansı büyük ölçüde artar. Böylece ekoköy modeli, bir deneme ve icat laboratuarı olarak kendiliğinden ortaya çıkar.

Page 116: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar - ekoköy Findhorn ve Damanhur’un birçok ortak yönü var. Her ikisi de çok belirgin

tarihsel anlarda, 1960’lar ve 1970’lerin başında çok küçük girişimler olarak başladı. Her ikisi de geçmişte ve bugün bulundukları faaliyetlerinde çok güçlü ruhsal bir odaklanmaya sahip. Her ikisi de kendilerini ekonomik olarak çökertilmiş ve marjinalleştirilmiş alanlara yerleştirdiler. Elle tutulur şekilde hissedilebilen aktivite ve canlılık, her iki ekoköye girerken göze çarpan ilk şey. Topluluk üyelerinin sahip olduğu ve yine topluluk üyelerinin çalıştığı şirketler tarafından yeni binalar inşa ediliyor. Ziyaretçileri çeken fırınlar, tiyatrolar, dükkânlar ve kafeler var. Yerli, ekolojik peynirler, şaraplar (ne yazık ki sadece Damanhur için geçerli!), meyve ve sebzeler üretiliyor. El sanatları stüdyolarında güzel seramikler, tekstil ürünleri, heykeller ve mumlar yaratılıyor. Çocuklar ve yetişkinler için okullar ve eğitim merkezleri çoğalıyor. Basım evleri, yazı makineleri; solar panel üreticileri, atık su sistem tasarımcıları, danışmanlık şirketleri… Her yerde ekonomik canlılığın ve çeşitliliğin izleri var.

Page 117: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar - ekoköy Damanhur ve Findhorn bu probleme ikili bir cevap bulmuşlar:

Üyelerinin birikimlerinin toplulukta kalmasını sağlamak amacıyla kendi bankalarını kurmak ve paranın yerel olarak sirküle olması için kendi para sistemlerini yaratmak. Damanhur’da bankacı rolü, topluluğun konut kooperatifi tarafından üstleniliyor. Bu oluşum, topluluk üyelerinin birikimlerini, yine topluluk üyeleri ve iş yerleri için arsa alımı, ev yapımı; workshop ve ofis alanı alımı gibi yatırımlara dönüştürebilmeleri için bir araç olarak yaratılmış. Çok yakın bir geçmişte de, bu oluşum, iş fırsatlarını belirleyen ve bu fırsatları değerlendirmek isteyen topluluk üyelerine kredi sağlayan ve tavsiyelerde bulunan bir rol oynamaya başlayarak, gerçek bir banka rolüne yaklaşmış.

Page 118: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Her iki sistem de ulusal para birimi ile eşit şekilde alışveriş yapıyor. Damanhur’da tüm muameleler Creditos ile yapılırken, Findhorn’un sakinleri ve ziyaretçilerinin bir seçeneği var ve hem ulusal hem de topluluğun para birimini kullanabiliyorlar. Her iki toplulukta da tüm ürün ve servisler-eğitsel dersler, bina servisleri, kitaplar, yiyecek, tiyato biletleri, basım, bilgi teknolojisi servisleri vb. topluluğun para birimi ile satın alınabiliyor.

Bu para birimlerinin topluluk ekonomisi açısından en güzel yanı, sadece yerel olarak harcanabilmeleri ve dolayısıyla birbirleri ile alışveriş etmek isteyen yerel topluluk üyeleri için hazır bulunmaları.

Alternatif yaşamlar - ekoköy

Page 119: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar

Amish insanları, modern yaşamın getirdiği hızlı tüketimden uzak kalarak, 17. yüzyıl sonundaki geleneksel toplum değerlerinin devamlılığına yönelik bir yaşam sergiliyorlar. Elektrik, otomobil, telefon gibi teknolojik araçları kullanmayı reddederek, şiddet içermeyen bir yaşamı seçiyorlar.

Page 120: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar

Amish grupları, bugün ABD’deki 22 farklı eyalette ve Kanada’da yerleşik bir yaşam sürüyorlar. En eski Amish grubu, yaklaşık 16-18 bin kişiden oluşuyor ve Amerika’nın Lancaster –Pelsinvaya eyaletinde…

Page 121: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar

Amishler, farklı kıyafetlerin alçak gönüllüğü azalttığını, ayrımcılığa neden olduğuna inanıyorlar. Bu nedenle, siyah rengin ağırlıkta olduğu süsten uzak, basit çizgilerden oluşmuş kıyafetleri, renkli ama yazısız tişörtleri tercih ediyorlar.

Page 122: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar Amishler, teknoloji kullanımını sınırlayarak

insanlar arasındaki duygusal yakınlığın artacağına inanıyorlar. Kimi zaman yaşamımızı kolaylaştırmak adına ürettiğimiz makinalar, kalan zamanlarda güçlendirmeyi düşündürdüğümüz ilişkilerimizi fark edemediğimiz bir biçimde zayıflatabiliyor. Ayrıca yapay mekanlarda yapılan egzersizler yerine hem işlerini yapabilecekleri hem de bedenlerini sağlıklı kılan bir yolu -çiftçiliği- tercih ediyorlar.

Page 123: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar Çiftlikteki olağan işlerin yanı sıra yün ve dokuma ile ilgili işlerde de çalışıyorlar. 14-15 yaşlarındaki gençleri, yakın çevrelerindeki dükkanlarda el emeği ürünlerini satarken görebiliyorsunuz. Toprakla yaptıkları işleri bir temizlenme olarak görüyorlar. Genel olarak sekizinci sınıfın sonuna kadar matematik, okuma-yazma gibi basit derslerden oluşan bir eğitimi, tek bir sınıf içinde alıyorlar. Sonrasında, günlük yaşam pratiklerine katılarak eğitimlerini topluluk içerisinde devam ettiriyorlar. Erkek çocukları ticareti kız çocukları ise ev işlerini öğrenebilecekleri, el becerileri geliştirebilecekleri bir yaşamı tercih ediyorlar. Farklı desen ve renklerde, sadece elleriyle yaptıkları pek çok güzel şey... Kadınların bir araya gelerek 8-9 ayda yaptıkları örtüleri görünce yüzlerindeki mutluluğun nedenini anlıyorum. Bir şeyleri ortak yapmanın verdiği keyif, emek ve huzur.. Ev, Amish insanları için yaşamın merkezi. Evlerin büyüklükleri yaşayanların sayısına bağlı olarak değişiyor. Basit dekorlardan oluşan bu evler için aslolan temizlikleri ve işlevsel olmaları. 

Page 124: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Alternatif yaşamlar topluluk içerisindeki dayanışmanın bozulmaması

adına herhangi bir sosyal güvenceden yararlanmak istemiyorlar. Topluluktaki birlikteliğin kendileri için en önemli güvence olduğuna inanıyorlar. Batının bu uç noktasında doğuya yakın bir felsefe… Büyük çoğunluğu elektriği, televizyonu reddetmesine karşın pil ile çalışan hesap makinası gibi aletleri veya satış dükkanlarında elektriği sağlaması açısından gazla çalışan jeneratörleri kullanıyorlar.

Page 125: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Kalkınma – Çevre Koruma Çelişkisi

İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek amaçlı kalkınma ve teknolojik gelişimler yarattıkları çevre sorunları nedeniyle insanın yaşam kalitesini düşürmeye başlamışlardır.

Page 126: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Çözüm Yolu

Kullanma – Koruma Dengesi çerçevesinde kullanmak ve çözümler ortaya koymak.

Sürdürülebilir Kalkınma

Page 127: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE ve YÖNETİMÇEVREBir canlının yaşamını, gelişmesini ve neslini sürdürebilmesine etki eden fiziksel, kimyasal ve biyolojik dış şartlardır.

YÖNETİMBirden çok alternatifin bulunduğu ve en iyi alternatifin hangisi olduğuna dair belirsizliğin söz konusu olduğu durumlarda bir veya birden çok amaca ulaşmak için sınırlı kaynak kullanımıyla doğru karar vermekle ilgili bir bilim dalıdır.

Page 128: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE YÖNETİMİ İnsanlar ve doğa arasındaki ilişkilerin

yönetilmesidir.

İnsanların yer kürenin doğal kaynaklarına olan talebini, doğanın talebi karşılama kapasitesi ile sürdürülebilir şekilde dengelemeyi amaçlamaktadır.

Page 129: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE YÖNETİMİ(üç aşamalı değerlendirme)

Faaliyetlerin muhtemel etkilerinin değerlendirilmesi (etki değerlendirilmesi)

Faaliyetlerden dolayı geçmişte oluşmuş çevresel değişikliklerin ortadan kaldırılması için muhtemel yöntemler (düzeltici faaliyetler)

Doğal olayların veya faaliyetlerin çevresel etkilerinin azaltılması için muhtemel yöntemler

Page 130: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE YÖNETİMİNİN ANA BİLEŞENLERİ

Politika:Bilimsel veriler ve çakışan politik ve ekonomik çıkarlarla ilgili değer yargılarına dayanan çevresel amaçları tanımlar.

Mevzuat:Politikaların formüle edilmesi uygulanması için araçtır.

İdari Yapılanma: Belirlenen çevresel amaçları geliştirmek ve hayata geçirmek için çerçeve ve ortam sağlar.

Page 131: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Konuyla ilgili yasal mevzuat ÇED Yönetmeliği 16/12/2003-25318 Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği 21/01/2004-25353 Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 18/03/2004-25406 Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2003/17/AT ile değişik 98/70/AT)11/06/2004-25489 Ambalaj Ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 30/07/2004-25538 Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşmenin

Uygulanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 06/08/2004-25545 Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği 31/08/2004-25569 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 29/09/2004-25598 Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 05/10/2004-25604 Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği 07/10/2004-25606 Yaban Hayatı Koruma ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları İle İlgili Yönetmelik08/11/2004-25637 Endüstri Bölgeleri Yönetmeliği 16/12/2004-25672 Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği26/12/2004-25682 Su Kirliliği Kontrolu Yönetmeliği 31/12/2004-25687 Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliği Yönetmeliği13/01/2005-25699 Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliği 03/02/2005-25716 Zararlı Kimyasal Madde ve Ürünlerinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

17/02/2005-25730 Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 31/05/2005-25831 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (2002/49/EC)01/07/2005-25862 Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair

Yönetmelik 08/07/2005-25869 Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 22/07/2005-25883 Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (76/464/ AB) 26/11/2005-

26005 Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği 08/01/2006-26047 Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (76/160/AB)09/01/2006-26048 İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (79/869/AB ile

değişik 75/440/AB) 20/11/2005-25999 Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına Dair Revize Yönetmelik Türkiye'de Koku Emisyonları ve İmisyonları Yönetimi

Page 132: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

Taslak Yönetmelikler

Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği - Taslak Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği Taslağı STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME YÖNETMELİĞİ İYONLAŞTIRICI OLMAYAN RADYASYONDAN KAYNAKLANAN

ELEKTROMANYETİK ALANLARDAN HALKIN KORUNMASINA YÖNELİK YÖNETMELİK Taslağı

Çevresel Gürültünün değerlendirilmesi ve yönetimi yönetmeliği taslağı Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Taslağı Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Emisyonlarının

Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik Taslağı Bitkisel ve Hayvansal Atık Yağların Kontrolu Yönetmelik Taslağı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Taslağı KOKU KONTROLÜ Yönetmeliği Taslağı ve Kılavuzlar Hidrofloroklorokarbonların Azaltılmasına Dair Yönetmelik Taslağı

Page 133: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRESEL KARARLARIN ALINMASINDA KATILIMCILAR VE KRİTERLER

ÇEVRE YÖNETMELİKLERİN

İN TASARIMI VE UYGULANMASI

ÇEVRE YÖNETİMİ PROGRAMLARI

ÇEVRE PLANLAMADA TAHMİNLER VE

DEĞERLENDİRMELER

ETKİ DEĞERLENDİRMEDE

KULLANILAN TEKNİKLER VE YASAL

DÜZENLEMELER

ÇEVRE YÖNETİMİ

Page 134: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRESEL KARARLARIN ALINMASINDA KATILIMCILAR VE KRİTERLER

Çevresel düzenlemeler ve etki değerlendirmesinde rol alan kuruluşlar ve bu kuruluşların karar verme sürecinde kullandıkları kriterlerin analizi

Çağdaş çevrecilik anlayışı 1960larda ortaya çıkmıştır.

•Hava ve su kirliliğinin kontrolü için kullanılan önlemler birçok ülkede yaygınlaşmıştır.

•Yeni kanunlar ve düzenlemeler hükümetlere aldıkları kararların çevresel etkilerini düşünmeleri gerekliliğini getirmiştir.

•İnsan faaliyetlerinin çevresel etkilerine olan ilgi ve önemin artması yeni bir çalışma alanının ortaya çıkmasına neden olmuştur:

ÇEVRE PLANLAMA VE YÖNETİMİ

Page 135: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

İNSANLAR NİYE ÇEVREYİ KORUMAK İSTER?

BUNUN NEDENİ ÇEVRE KORUMANIN İYİ BİR EKONOMİK YATIRIM OLMASI MIDIR?

ÇEVRE KONTROLLERİ TÜRLERİN VE HABİTATLARIN KORUMASINDAKİ YASAL VE AHLAKİ ZORUNLULUKLAR

NEDENİYLE Mİ UYGULANMAKTADIR?

ÇEVRECİLİK VE ÇEVRE PLANLAMA VE YÖNETİMİ FARKLI TANIMLAMALAR MIDIR?

BÖLÜM I

Page 136: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRENİN KORUNMASINDA ANTROPOJENİK (İNSAN MERKEZLİ) ETKENLER:

Kamu sağlığının korunması Doğal kaynakların etkin şekilde kullanılması Yerkürenin insan yaşamına ev sahipliği yapabilme yeteneğinin

sürdürülmesi Estetik değerlere ve manevi tatmin yaratma özelliklerine sahip

alanların korunması

ÇEVRESEL ADALET İÇİN ÇAĞDAŞ HAREKETBu hareket zararlı atık deşarjı yapan tesislerin etnik azınlığa sahip toplumların bulunduğu yerlerde kurulmasının protestosuyla birlikte ortaya çıkmakla birlikte, karar vericileri çevre koruma maliyet ve kazançlarının dağılımı konusunda daha dikkatli olmaya zorlamıştır.

BİOCENTRİSM’İN (BİYO-ODAKLILIK) ORTAYA ÇIKMASIYLA İNSAN HARİCİ TÜRLERİN DİĞER KULLANIM/FAYDALANMA AMAÇLARININ YANISIRA İNSAN HAYATININ DESTEKLENİP ZENGİNLEŞTİRİLMESİNDE AYRICA GENETİK/KALITSAL ÖNEME DE SAHİP OLDUĞU ANLAYIŞI GELİŞMİŞTİR.

Page 137: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE YÖNETİMİNİN ANTROPOJENİK YÖNÜ

Kamu sağlığının korunması Temiz su ve temel sağlık ihtiyaçlarının

karşılanmasında mühendislik hizmetlerinin sağlanmasın.

Kaynakların etkin şekilde kullanılması Doğal kaynakların verimli şekilde kullanılmasıyla

atıklardan kaçınılması. Doğal sistemlerin korunması İnsanlar ve insanlar için önemi olan diğer türler için

gezegenimizin yaşanabilirliğinin korunması. Yaban hayatının korunması İnsanlar tarafından estetik ve rekreasyon özellikleri

nedeniyle kullanılan alanların korunması.

Page 138: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ENDÜSTRİLEŞEN ŞEHİRLERDE KAMU SAĞLIĞI

Kötü sağlık şartları sebebiyle 19. yüzyılın ortalarında Amerika’nın büyük şehirleri tifo, kolero ve tifüs gibi tekrar eden epidemik olaylarla karşı karşıya kaldı.

Hastalıklarının nedeninin çok iyi bilinmiyor olması, epidemik olayların ele alınması çabalarında artışlara neden oldu. Temel bilgi kaynakları ilk etapta belirli çevre şartları ve hastalığın ortaya çıkmasındaki ilişkilerin dokümentasyonu çalışmalarından oluşmaktaydı. Modern Epidemiyoloji biliminin anahtarı olan bu yaklaşım, 1842’de Edwin Chadwick tarafından İngiliz işçilerin yaşam şartlarının sağlıklarını nasıl etkilediği hakkındaki önemli çalışmasının temelini oluşturmuştur.

20. yüzyılın başlarında birçok mühendis atıksuların arıtılmasını gereksiz bir masraf olarak görmekteydi. Bu dönemdeki sağlık mühendisliği uygulamalarının çoğu “seyreltme kirliliğin çözümüdür” anlayışına dayanmaktaydı.

Page 139: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

KAYNAKLARIN ETKİN KULLANARAK KORUNMASI

Pichot Amerikan Ormancılık Servisi’ninbaşı ve ormanların bilimsel şekilde yönetilmesi konusunda önde gelen bir savunucuydu. Çevreye olan bu yaklaşımı aşağıdaki kendi oluşturduğu üç prensiple anlatılmaktadır:

Kıtamızda bulunan mevcut doğal kaynakların burada yaşayan insanların yararına kullanılması.

Koruma atıkların önlenmesini temsil etmektedir. Doğal kaynaklar sadece birkaç kişinin çıkarı için değil birçok insanın yararına

geliştirilmeli ve korunmalıdır.

•Ekonomistler iş,doğal kaynak ve mal ve hizmetlerin etkin şekilde üretilmesinde kullanılabilecek diğer girdilerin tanımlanması konusunda eğitilirler. Ekonomistlerin fayda ve maliyetler arasındaki farkın maksimize edilmesi hedefi verimli etkinlik amacını açıklamaktadır.

•Son yıllarda yeni bir uzmanlık alanı ortaya çıkmıştır: çevre ekonomisi. Bu alandaki yaklaşımlardan biri endüstri ve belediyelerden gelen atıkların kabulü çevrenin uygun biçimde kullanılması şeklindedir.

•Birçok çevre ekonomisti atıklardaki azaltma miktarına, ekonomik fayda maliyet analizi yaparak karar verilmesi gerektiğine inanmaktadır.

Page 140: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

DOĞAL SİSTEMLERİN KORUNMASIÇevre sorunları dünyanın pek çok yerinde bu arada Türkiye’de son yirmi yılda güncel yaşama iyice girmiş durumdadır. Ormanların tahribi ve erozyon sorunu, hızlı nüfus artışı, düzensiz şehirleşme ve yeşil alanların eksikliği, kıyıların bozulması, sanayide kullanılan kimyasal maddelerin insan sağlığına etkisi, nükleer enerji ve termik santrallerle ilgili sorunlar sadece Türkiye’de değil, dünyanın pek çok ülkesinde çözümleri aranan sorunlar haline gelmiştir.Çevre sorunlarına bağlı olarak, 1970 yıllara kadar biyolojinin bir alt kolu olan ve bitki ve hayvanların çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bir dalı olan ekoloji, 1970li yıllardan itibaren artan çevre sorunlarına bağlı olarak insan ve diğer canlıların birbiriyle ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaya başlamıştır. Kısaca ekoloji insan – doğa ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Ekoloji bilimleri, çevre bilimlerinden farklılık göstermektedir. Çevre bilimleri, çevrenin tanımından yola çıkarak ormancılık, ziraat, tıp, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, ekonomi, fizik, kimya, hukuk, yer bilimleri gibi alanların katkısıyla gelişmektedir. Ekolojik ilkeler, çevre bilimleri için yukarıda sayılan bilim dallarından birisidir. Ancak ekoloji çevre bilimi için kullanılacak en doğal bilimsel çerçevedir.

Page 141: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

YABAN HAYATININ KORUNMASI

Yaban hayatının korunmasındaki birçok neden ekonomik ve ekolojik tabanlıdır. Örneğin, yaban hayatı bilim adamlarına doğal süreçleri inceleme olanağı sağlamaktadır ve birçok türün bir araya gelmesiyle; ziraat, endüstri ve tıp için son derece önemli ve faydalı kaynaklar sağlayan genetik bir çeşitlilik havuzu oluşmaktadır.

Buna ek olarak, yaban hayatı avcılara ve diğer dış mekan rekreasyonunda bulunan kişilere farklı olanaklar sunmaktadır. Bu gibi nedenler yaban hayatının korunmasında önemlidir ve birçok çevre yönetim programları için temel oluştururlar. Burada bunlardan bahsedilmemekte, daha çok yaban hayatının korunması konusundaki felsefi ve manevi tartışmalar anlatılmaktadır.

Yabani ve görsel öneme sahip alanların korunmasıyla ilgili mücadele genellikle boş vakitlerini doğada geçirmeye geliri yeten bireyler tarafından desteklenmektedir. Bunun aksine, çevresel adalet hareketinin ortaya çıkışı ortalama finansal kaynaklara sahip insanların ilgi alanını yansıtmaktadır.

Page 142: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRESEL ADALET HAREKETİ Çevre programları, sık sık insanlar ve onların

etkilediği gruplar üzerindeki eşit olmayan maliyetleri konu alır. Bu da fayda ve kazançların nihai dağılımlarının adil olup olmadığı sorularını ortaya çıkarmaktadır. Örneğin, eski motorlu taşıtlar üzerine pahalı emisyon kontrol araçlarını yerleştirmeyi gerektiren hükümet yaptırımları çoğunlukla fakir kesim üzerine orantısız yükler yüklediği için eleştirilmektedir.

Page 143: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÇEVRE HAKKINDA BİOCENTRİC BAKIŞ AÇILARI Çevre etiğinin tipleri

İnsanların doğası gereği (insan oldukları için) ve çevrenin sağladığı faydalar açısından değerlendirildiği bir antropojenik etik. Bu etik sistemi geleneksel etikleri çevreye uygular.

Hayvanların durumunun ahlaki olarak ele alındığı hayvan etiği. Bazı filozoflar bilinçli olan ve olmayan şeklinde hayvanları ayırır ve sadece bilinçli olanların ele alınması gerektiğini tartışırlar.

Bitki ve hayvanlar dahil tüm yaşama saygı duyulması temeline dayalı bir etik.

Tehlike altındaki türleri ahlaki olarak daha ön planda tutan bir etik. Bu etikte yaşama tür bazında saygı vardır.

Biyotik toplumların ele alındığı arazi etiği.

Page 144: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

YENİ BİR UZMANLIK:ÇEVRE PLANLAMA VE YÖNETİMİ

• Çevre plancıları ve yöneticileri oldukça geniş bir yelpazedeki konular dahilinde çalışırlar ve aşağıdaki listede tipik çalışma şekilleri ve faaliyetleri hakkında genel bir fikir vermektedir.

• Öneri projelerin etkilerinin değerlendirilmesi, konstrüksiyon sırasında çevresel etkilerin azaltılması ve proje sonrası çevresel etkilerin izlenmesi faaliyetlerini de kapsayan yeni tesislerin geliştirilmesi işi. Burada kamu işleri ve özel şirketlere ait geliştirme projeleri de söz konusudur.

• Eski tesislerin faaliyetine son verilmesi; örneğin eskimiş nükleer güç santrallerinin tasviye edilmesi, kapanması öngörülen askeri alanlardaki toksik atıkların temizlenmesi ve ekolojik anlamda terk edilmiş arazilerin rehabilitasyonu (maden aramalarının yapıldığı arazi parçaları gibi).

• Kirlilik kontrol gerekliliklerine uygunluğun izlenmesi, materyallerin geri dönüşümü vasıtasıyla atık üretiminin azaltılması ve tesis performansının çevresel denetimlerinin yapılması gibi tesis operasyonları.

• Çevre kanunları ve politikalarının etkinliğini değerlendiren çalışmalarda gösterildiği şekliyle hükümet politika analizi ve çevre programlarının uygulanması.

• Arazilerin farklı amaçlarla kullanılmasının uygunluğunun analiz edilmesi ve arazi kullanımının kaynakları koruyup toprak kayması ve su baskınları gibi kamuyu tehdit eden doğal afetlerin azaltılması yönünde gerçekleştirilmesini kontrol altına alan politikaların geliştirilmesi faaliyetleri de dahil olmak üzere kentsel ve bölgesel gelişmelerin yapılması.

Page 145: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ETKİNLİK, EŞİTLİK VE HAKLAR ÜZERİNE DAYALI KARAR VERME

Üretim Etkinliği ve Fayda Maliyet Analizi (FMA) FMA’nın gerekçelerinin ortaya konması FMA ve and dağılımsal sonuçları İnsan yaşamının değeri Mevcut değere inme FMA ve hakların kaliteli çevre için kullanılması

Ahlaki ve Yasal Hakların Ayrımı Ahlaki etkenler Ahlaki prensipler Bakış açısına karşı tanımlayıcı haklar claims Bilinçli canlılar Hak sahipleri

Page 146: Doğa, çevre ve kent  ÇEVRE SORUNLARI

MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT MSI 224 DOĞA ÇEVRE VE KENT

ÜRETİM ETKİNLİĞİ VE FAYDA MALİYET ANALİZİ (FMA)

Bir ulusun kendi içinde ve uluslar arasında çevre korumanın fayda ve maliyetleri ne kadar adil olarak dağıtılıyor?

Gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneklerini tehlikeye atmaları halinde bu yaklaşımlar yürütülmeli midir?

Bazı ahlaki ve yasal haklar insanlarla ilgilidir; örneğin yurttaşların yaşanabilir çevrelerde sahip olma hakkı. Bazı haklar hayvanlarla ilgilidir. Bazı insanlar bazı hayvanların insani muameleyi hakettiklerine inanmaktadır.1930larda Gifford Pinchot ve diğer öncü konservatistlerin doğal kaynakların etkin biçimde kullanılması hakkındaki fikirleri fayda-maliyet analizi (FMA) olarak bilinen prosedürün ortaya çıkmasıyla birlikte desteklenmiştir.Kamu kararının bir hedefi olarak etkin kaynak kullanımı çevre politikası ve doğal kaynak yönetimi literatüründe önde gelen bir konudur. Etkin kullanımın savunucuları FMA’nın daha sık kullanılması gerektiğini vurgulamaktadırlar. Bazen FMA’nın taraftarları çevresel ve doğal kaynak yönetim plan ve programlarının kabul edilebilirliğine karar verilmesi sürecinde etkin kaynak kullanımını bir kriter olarak kullanmaları konusunda karar vericileri ikna etmeyi başarmışlardır.