18
NEDERLAND EN DE ZES CARIBISCHE EILANDEN KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM Deze les hoort bij de website tijdlijn.200jaarkoninkrijk.nl Deze website is een digitale tijdlijn over de geschiedenis van de Nederlandse Caribische eilanden. De website is gepubliceerd ter gelegenheid van de viering van 200 jaar koninkrijk. De les bestaat uit drie delen: 1. Introductie – Wat weet je van de Cariben? (alle niveaus) 2. Startopdracht – Wegwijs op de Cariben + Caribische Bingo (alle niveaus) 3. Verdiepingsopdracht – De eilanden binnenstebuiten (havo-vwo) LEERDOEL Leerlingen leren dat de zes Caribische eilanden onderdeel zijn het Koninkrijk der Nederlanden. Leerlingen leren over de geschiedenis en het bestuur van de zes Caribische eilanden. BENODIGHEDEN Werkblad: Wegwijs op de Cariben Opdrachtblad: De eilanden binnenstebuiten Werkblad: De eilanden binnenstebuiten Bingokaarten (te downloaden op www.prodemos.nl/kleio) DUUR Deel 1: 20 minuten Deel 2: 35 minuten Deel 3: 1 lesuur + huiswerk HANDLEIDING DEEL 1: WAT WEET JE VAN DE CARIBEN? 1. Vertel dat het Koninkrijk der Nederlanden niet alleen uit Nederland bestaat. Vraag de leerlingen welke eilanden in de Caribische zee nog meer bij het Koninkrijk horen. Antwoord: Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten. 2. Schrijf op het bord ‘Caribisch gebied’ Schrijf namen van de zes eilanden daaromheen. 3. Vraag leerlingen waar ze aan denken als ze aan de Caribische eilanden denken? Schrijf alle woorden die genoemd worden op het bord in een woordweb. 4. Bespreek met de klas hoeveel de leerlingen al weten over het Caribisch deel van het Koninkrijk. En vertel dat ze met de volgende opdrachten meer gaan leren over de eilanden.

Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

NEDERLAND EN DE ZES CARIBISCHE EILANDEN

KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM

Deze les hoort bij de website tijdlijn.200jaarkoninkrijk.nl Deze website is een digitale tijdlijn over de geschiedenis van de Nederlandse Caribische eilanden. De website is gepubliceerd ter gelegenheid van de viering van 200 jaar koninkrijk. De les bestaat uit drie delen:

1. Introductie – Wat weet je van de Cariben? (alle niveaus)

2. Startopdracht – Wegwijs op de Cariben + Caribische Bingo (alle niveaus)

3. Verdiepingsopdracht – De eilanden binnenstebuiten (havo-vwo)

LEERDOEL

Leerlingen leren dat de zes Caribische eilanden onderdeel zijn het Koninkrijk der Nederlanden.

Leerlingen leren over de geschiedenis en het bestuur van de zes Caribische eilanden.

BENODIGHEDEN

Werkblad: Wegwijs op de Cariben

Opdrachtblad: De eilanden binnenstebuiten

Werkblad: De eilanden binnenstebuiten

Bingokaarten (te downloaden op www.prodemos.nl/kleio)

DUUR

Deel 1: 20 minuten Deel 2: 35 minuten Deel 3: 1 lesuur + huiswerk

HANDLEIDING

DEEL 1: WAT WEET JE VAN DE CARIBEN?

1. Vertel dat het Koninkrijk der Nederlanden niet alleen uit Nederland bestaat. Vraag de leerlingen

welke eilanden in de Caribische zee nog meer bij het Koninkrijk horen.

Antwoord: Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten.

2. Schrijf op het bord ‘Caribisch gebied’

Schrijf namen van de zes eilanden daaromheen.

3. Vraag leerlingen waar ze aan denken als ze aan de Caribische eilanden denken?

Schrijf alle woorden die genoemd worden op het bord in een woordweb.

4. Bespreek met de klas hoeveel de leerlingen al weten over het Caribisch deel van het Koninkrijk.

En vertel dat ze met de volgende opdrachten meer gaan leren over de eilanden.

Page 2: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

DEEL 2: WEGWIJS OP DE CARIBEN

5. Zorg dat iedere leerling achter een computer kan werken en deel de werkbladen uit.

Leerlingen moeten naar tijdlijn.200jaarkoninkrijk.nl en krijgen 20 minuten de tijd om de opdracht te

maken.

6. Sluit de les af met de Caribenbingo (zie handleiding verderop). Met deze bingo test je wat de

leerlingen hebben geleerd tijdens de opdracht. Zorg voor een klein presentje voor de winnaar van

de Bingo

DEEL 3: DE EILANDEN BINNENSTEBUITEN

7. Verdeel de klas in 10 groepjes.

8. Ieder groepje krijgt een onderwerp, er zijn vijf onderwerpen:

Curaçao

Aruba

Bonaire

Sint Maarten

Sint Eustatius en Saba

9. Geef ieder groepje een werkblad met de vlag en de kaart van het eiland (bij voorkeur op A3, maar

A4 kan ook)en het opdrachtblad. Geef leerlingen de volgende opdracht:

Zoek in de digitale tijdlijn zoveel mogelijk informatie over jouw eiland(en).

Vul deze informatie in op het werkblad, en maak hier een poster van waarmee je aan je

medeleerlingen kunt vertellen over de geschiedenis van jouw eiland(en).

Je moet over minimaal vier van onderstaande onderwerpen iets kunnen vertellen:

Handel

Economie

Beroemde personen

Slavernij

Tweede Wereldoorlog

Bestuur en politiek

10. Dit is een huiswerkopdracht, vraag leerlingen om de volgende les hun werkblad mee te nemen.

Of werk in het computerlokaal en laat de opdracht in de les maken.

11. Laat ieder groepje een korte presentatie houden over hun eiland (max 3 minuten).

Page 3: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

CARIBISCHE BINGO

DOEL

Op een speelse manier de kennis van leerlingen over het Caribisch deel van het koninkrijk testen.

HOE WERKT HET?

Alle leerlingen krijgen een bingokaart. Op deze kaart staan negen vakjes met daarin antwoorden. U leest de vragen op. Staat het juiste antwoord op de kaart? Dan strepen leerlingen dit antwoord af. Wie het eerst één rijtje (horizontaal, verticaal, diagonaal) goede antwoorden heeft roept BINGO. Voor leerlingen zijn er dus twee uitdagingen:

Weet je het antwoord op de vraag?

Staat het antwoord op de bingokaart?

Als er een Bingo wordt geroepen, controleert u of alle antwoorden correct zijn en gaat u door voor twee rijen en daarna voor volle kaart. Stel voor de winnaars een klein prijsje beschikbaar. Bespreek na afloop de antwoorden op de vragen.

DUUR

15 minuten

BENODIGDHEDEN

Bingokaarten (te downloaden op www.prodemos.nl/kleio)

Powerpoint (te downloaden op www.prodemos.nl/kleio )

Presentje voor de winnaars

BINGOVRAGEN

1. Uit hoeveel landen bestaat het Koninkrijk der Nederlanden? 4

2. Welk product haalden de Nederlanders in 1624 van Bonaire? Zout

3. Hoe worden Aruba, Bonaire en Curaçao vaak samen genoemd? ABC-eilanden

4. In welk document staan de afspraken over de staatkundige relatie van Nederland met de

Caribische eilanden? Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden

5. In welk jaar werd de slavernij in Nederland afgeschaft? 1863

6. Wat is het kleinste Caribische eiland van Nederland? Saba

7. Hoe heette de leider van de grote slavenopstand in 1795? Tula

8. Welke Nederlandse handelsmaatschappij veroverde in de 17e eeuw de Caribische eilanden? WIC

9. De helft van Sint-Maarten hoort bij Nederland. Bij welk land hoort de andere helft? Frankrijk

10. Wat was de naam van het Caribisch deel van Nederland voor 2010? Nederlandse Antillen

11. Welk ministerie gaat over het contact met de Caribische Nederlanden? Binnenlandse Zaken en

Koninkrijksrelaties

12. Welke taal spreekt men op Curaçao, Bonaire en Aruba, naast Nederlands en Engels? Papiaments

13. Welk eiland werd als eerste een zelfstandig land binnen het koninkrijk? Aruba

14. Wat zijn de Bovenwindse eilanden? Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten

15. Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn …. van Nederland. Bijzondere gemeenten

Page 4: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

WERKBLAD – WEGWIJS OP DE CARIBEN

Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat niet alleen uit Nederland, maar ook uit zes eilanden in het Caribisch gebied: Aruba, Curaçao, Bonaire, Sint-Maarten en Sint Eustatius.

Het Caribisch gebied ligt boven Zuid-Amerika in de Caribische zee.

OPDRACHT A

1. Lees de inleiding op de website: tijdlijn.200jaarkoninkrijk.nl

2. Bekijk onderstaand kaartje.

Kleur de Benedenwindse eilanden met een markeerstift geel.

Kleur de Bovenwindse eilanden met een markeerstift roze.

Omcirkel de 3 eilanden die een gemeente van Nederland zijn.

Zet een sterretje * bij de 3 eilanden die een zelfstandig land zijn.

3. Welk eiland is het grootst? ……………………………….

Hoeveel mensen wonen daar? ……………………………….

4. Welk eiland is het kleinst? ……………………………….

Hoeveel mensen wonen daar? ……………………………….

Page 5: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

OPDRACHT B

Bekijk de jaartallen op de digitale tijdlijn. Zet achter elk jaartal de letter die hoort bij de juiste omschrijving.

1634 A. De naam “Nederlandse Antillen” wordt ingevoerd.

1624 B. Op de Bovenwindse eilanden wordt Engels de officiële taal op de

basisschool, op de Benedenwindse eilanden Papiaments.

1634 C. De slavernij wordt afgeschaft.

1648 D. Het bestuur van de West-Indische Koloniën wordt door koning

Willem II gesplitst. De zes eilanden worden vanuit Curaçao bestuurd en Suriname krijgt een eigen bestuur.

1665 E. Om de kosten te verlagen wordt het bestuur van de zes Caribische eilanden

samengevoegd met het bestuur van Suriname.

1791 F. De WIC begint met slavenhandel.

1795 G. Aruba wordt een zelfstandig land binnen het koninkrijk. En hoort dus niet

meer bij de Nederlandse Antillen.

1795-1816

H. Curaçao, Aruba, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba komen na de val van Napoleon weer onder Nederlands bestuur.

1815 I. De West-Indische Compagnie (WIC) verovert Curaçao. Curaçao wordt

uitvalsbasis voor handel en kaapvaart.

1828 J. Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden wordt ondertekend. Hierin

staat de staatkundige relatie tussen Nederland, de Nederlandse Antillen en Suriname beschreven.

1845 K. Grote slavenopstand op Curaçao onder leiding van Tula.

1863 L. Nederland en Frankrijk ondertekenen het Verdrag van Concordia, waarin

Sint-Maarten wordt verdeeld tussen beide landen.

1936 M. Nederlanders komen voor het eerst op de eilanden om zout te halen.

1948 N. Curaçao wordt ontdekt door Alonso de Ojeda.

1954 O. Er wordt afgesproken dat Curaçao en Sint-Maarten zelfstandige landen

binnen het koninkrijk worden (net als Aruba). Sint Eustatius, Bonaire en Saba worden bijzondere gemeenten van Nederland.

1979 P. In de Franse tijd is het onrustig door oorlogen tussen Engeland en Frankrijk.

De eilanden zijn in die jaren afwisselend in Engels en Frans bezit.

1986 Q. Curaçao wordt een kolonie van Nederland als de WIC failliet gaat.

2006 R. Er komt een parlement op Curaçao. Alleen mannen die genoeg inkomen

hebben, mogen stemmen.

Page 6: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

OPDRACHT – DE EILANDEN BINNENSTEBUITEN

1. Zoek op de digitale tijdlijn tijdlijn.200jaarkoninkrijk.nl zoveel mogelijk informatie over jouw

eiland(en).

2. Van je docent heb je een werkblad/poster gekregen. Deze ga je aanvullen met informatie over de

geschiedenis van het eiland.

3. In de digitale tijdlijn kun je informatie over verschillende onderwerpen vinden:

Handel

Economie

Bestuur en politiek

Slavernij

Tweede Wereldoorlog

Beroemde personen

Kies minimaal 4 onderwerpen die je op je werkblad behandelt.

4. Kies wie in jullie groepje de poster kort kan presenteren aan de rest van de klas (in maximaal 3

minuten).

Klasgenoten hebben ieder een ander eiland bestudeerd. Jullie vertellen elkaar dus over de

eilanden.

Page 7: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

CURAÇAO

Page 8: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

BONAIRE

Page 9: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

ARUBA

Page 10: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

SINT MAARTEN

Page 11: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

SINT EUSTATIUS EN SABA

Page 12: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

ANTWOORDMODEL – WEGWIJS OP DE CARIBEN

OPDRACHT A

1. ---

2. Bekijk onderstaand kaartje.

Kleur de Benedenwindse eilanden met een markeerstift geel.

Aruba, Curaçao, Bonaire

Kleur de Bovenwindse eilanden met een markeerstift roze.

Saba, Sint Maarten, Sint Eustatius

Omcirkel de 3 eilanden die een gemeente van Nederland zijn.

Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Zet een sterretje * bij de 3 eilanden die een zelfstandig land zijn.

Aruba, Curaçao en Sint Maarten

3. Welk eiland is het grootst? Curaçao

Hoeveel mensen wonen daar? 150.000

4. Welk eiland is het kleinst? Saba

Hoeveel mensen wonen daar? 2000

OPDRACHT B – TIJDLIJN

1499 Curaçao wordt ontdekt door Alonso de Ojeda.

1624 Nederlanders komen voor het eerst op de eilanden om zout te halen.

1634 De West-Indische Compagnie (WIC) verovert Curaçao. Curaçao wordt uitvalsbasis voor handel en kaapvaart.

1648 Nederland en Frankrijk ondertekenen het Verdrag van Concordia, waarin Sint-Maarten wordt verdeeld tussen beide landen.

1665 De WIC begint met slavenhandel.

1791 Curaçao wordt een kolonie van Nederland als de WIC failliet gaat.

1795 Grote slavenopstand op Curaçao onder leiding van Tula.

1795-1816

In de Franse tijd is het onrustig door oorlogen tussen Engeland en Frankrijk . De eilanden zijn in die jaren afwisselend in Engels en Frans bezit.

1815 Curaçao, Aruba, Sint Maarten, Bonaire, Sint Eustatius en Saba komen na de val van Napoleon weer onder Nederlands bestuur.

1828 Om de kosten te verlagen wordt het bestuur van de zes Caribische eilanden samengevoegd met het bestuur van Suriname.

1845 Het bestuur van de West-Indische Koloniën wordt door koning Willem II gesplitst. De zes eilanden worden vanuit Curaçao bestuurd en Suriname krijgt een eigen bestuur.

1863 De slavernij wordt afgeschaft.

1936 Er komt een parlement op Curaçao. Alleen mannen die genoeg inkomen hebben, mogen

Page 13: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

stemmen.

1948 De naam “Nederlandse Antillen” wordt ingevoerd.

1954 Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden wordt ondertekend. Hierin staat de staatkundige relatie tussen Nederland, de Nederlandse Antillen en Suriname beschreven.

1979 Op de Bovenwindse eilanden wordt Engels de officiële taal op de basisschool, op de Benedenwindse eilanden Papiaments.

1986 Aruba wordt een zelfstandig land binnen het koninkrijk. En hoort dus niet meer bij de Nederlandse Antillen.

2006 Er wordt afgesproken dat Curaçao en Sint-Maarten zelfstandige landen binnen het koninkrijk worden (net als Aruba). Sint Eustatius, Bonaire en Saba worden bijzondere gemeenten van Nederland.

ANTWOORDMODEL – DE EILANDEN BINNENSTEBUITEN

Hieronder vindt u een lijst met mogelijke antwoorden per eiland.

BONAIRE

Belangrijkste handelsproduct is zout.

1636 - Eerste Nederlanders op Bonaire.

Bonaire hoort bij de Benedenwindse eilanden.

Tussen 1804 en 1816 valt Bonaire in Engelse handen.

In 1816 komt Bonaire weer onder Nederlands bestuur.

1815 - Bonaire hoort samen met Aruba, Saba, Sint Maarten en Sint Eustatius bij de

onderhorigheden. Dit zijn de eilanden die vanuit Curaçao worden bestuurd.

1835 - Martinus Nieuwindt (hoofd van de Katholieke missie) schrijft een brief over de slechte

leef- en werkomstandigheden van slaven in de zoutpannen op Bonaire.

1833 - functie van gezaghebber wordt ingesteld. Deze bestaat nog steeds op Bonaire en lijkt

op de functie van burgemeester.

1868 - Mensen mogen op Bonaire gaan wonen. Hiervoor was Bonaire alleen een plantage.

Tijdens WOII zorgen Amerikanen dat de luchthavens op Aruba en Bonaire verbeterd worden.

In 1940 wordt op Bonaire een interneringskamp ingericht waar ‘gevaarlijke’ personen, zoals

Duitse inwoners, NSB’ers en gevluchte Joden, worden ondergebracht.

1969 - De Wereldomroep opent een zendstation op Bonaire.

1962 - Cola Debrot eerste Antilliaanse Gouverneur, geboren op Aruba.

1975 - Opening olie- en overslagstation Bonaire Petroleum Corporation NV (BOPEC).

Bonaire wordt in 2006 een bijzondere gemeente van Nederland.

Page 14: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

ARUBA

1636 - Eerste Nederlanders op Aruba.

Aruba hoort bij de Benedenwindse eilanden.

Tussen 1804 en 1816 is Aruba in Engelse handen.

In 1816 komt Aruba weer onder Nederlands bestuur.

1815 - Aruba hoort samen met Bonaire, Saba, Sint Maarten en Sint Eustatius bij de

onderhorigheden. Dit zijn de eilanden die vanuit Curaçao worden bestuurd.

1824-1916 - Goudwinning op Aruba.

1871-1874 - Er wordt Fosfaat op Aruba ontdekt, hierdoor komt er meer werkgelegenheid.

1914-1918 - Veel Arubanen gaan naar Cuba om te werken in de suikerindustrie.

De Lago (Esso) start een olie overslagbedrijf op Aruba.

Ook Shell opent een raffinaderij.

In WO II wordt Aruba beschermd door Franse, Britse en Amerikaanse troepen.

Luchthaven wordt in WOII verbeterd door Amerikanen.

80% van de geallieerde vliegtuigbrandstof komt tijdens WOII uit raffinaderijen van Curaçao en

Aruba.

Veel arbeiders uit de Bovenwindse eilanden komen naar Aruba om te werken. De bevolking

groeit van 8200 naar 56.000 inwoners.

1944 - de Arubaanse verzetsstrijder Segundo ‘Boy’ Ecury wordt door de Nazi’s gefusilleerd. Hij

was in Nederland actief in het verzet.

1944 - Aruba wil graag zelfstandig worden. Henny Eman richt de Arubaanse Volkspartij (AVP)

op.

1949 - Juan Yrousquin richt de Partido Patriotico Arubana (PPA) op. Die wil grotere autonomie

voor Aruba, maar geen afscheiding.

Vanaf de jaren 60 is er meer toerisme op Aruba, mede door de revolutie op Cuba.

1961 - invoering militaire dienstplicht.

1971 - oprichting MEP, Movimiente Electoral di Pueblo door Gilberto ‘Betico’ Croes. Die streeft

naar onafhankelijkheid van Aruba.

1983 - Betico Croes regelt status aparte voor Aruba.

1985 - oliecrisis, Lago moet deuren sluiten. Veroorzaakt veel werkeloosheid.

1985 - eerste parlementsverkiezingen op Aruba.

1986 - Aruba wordt een autonoom land binnen het koninkrijk.

Irritatie tussen Nederland en Arubaans bestuur. ‘Roversnest’.

1996 - Oprichting van de Kustwacht Nederlandse Antillen en Aruba als middel in de strijd tegen

internationale misdaad in het Caribisch gebied.

2000 - De Amerikaanse FOL-bases (Forward Operation Locations) op Curaçao en Aruba in het

kader van de drugsbestrijding leiden tot spanningen met Venezuela.

2005 - Start Ronde Tafelconferentie op Curaçao.

2006 - Joint Caribbean Lion, grootscheepse militaire oefening op Curaçao, Aruba en Sint

Maarten.

Page 15: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

SINT MAARTEN

1630 - Nederlanders vestigen zich voor het eerst op Sint Maarten, om zout te halen.

1648 - Op Sint Maarten vestigen zich zowel Fransen als Nederlanders, na de Vrede van

Münster. Het Verdrag van Concordia regelt de verdeling van Sint Maarten tussen Frankrijk en

Nederland.

Sint Maarten is een Bovenwinds eiland.

1818 - Sint Maarten hoort samen met Aruba, Bonaire, Saba en Sint Eustatius bij de

onderhorigheden. Dit zijn de eilanden die vanuit Curaçao worden bestuurd.

In 1863 wordt de slavernij afgeschaft. In Franse kolonies was de slavernij al in 1848 afgeschaft.

Op Sint Maarten zorgde dit voor een onduidelijke situatie omdat het Nederlandse deel

juridisch nog wel slavernij had.

1943 - Amerikanen leggen een vliegveld op Sint Maarten aan.

1951-1983 - Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba vormen samen een bestuurlijke eenheid

binnen de Nederlandse Antillen. Grote mate van zelfstandigheid.

1960 - De revolutie op Cuba schrikt toeristen in die regio af en zorgt voor opkomst toerisme op

Aruba en Sint Maarten.

1992 - Sint Maarten wordt onder bestuurlijk toezicht (curatele) geplaatst vanwege wanbestuur

en corruptie.

1993 - Sint Maarten en Curaçao willen ook status aparte, net als Aruba.

1995 - Grote verwoestingen op Sint Maarten door orkaan Luis.

2000 - In een referendum stemt bijna 70% van de bevolking voor een autonome status binnen

het koninkrijk.

2004 - Rapport ‘Nu moet het, nu kan het’ verschijnt. Hierin pleit men voor de opheffing van de

Nederlandse Antillen.

2006 - Joint Caribbean Lion, grootscheepse militaire oefening op Curaçao, Aruba en Sint

Maarten.

2006 - In slotverklaring wordt afgesproken dat Sint Maarten een autonoom land kan worden.

2010 - Sint Maarten wordt een zelfstandig land binnen het koninkrijk.

2014 - Koninkrijksjeugdparlement op Sint Maarten.

SABA EN SINT EUSTATIUS

1632 - Nederlanders vestigen zich op Saba.

1635 - Sint Eustatius wordt door Nederlanders in bezit genomen.

1670 - Sint Eustatius wordt aangewezen als depot voor slavenhandel.

Sint Eustatius maakt in de tweede helft van de 18e eeuw als ‘Gouden Rots’ een grote bloei

door.

In Oranjestad leggen in 1779 meer dan 3000 schepen uit Europa, Amerika en Afrika aan. In

1781 wordt de stad platgebrand door de Engelsen.

Sint Eustatius levert in de Amerikaanse Vrijheidsoorlog goederen en wapens aan de

opstandelingen en geeft in 1776 saluutschoten aan een Amerikaans schip, als teken dat ze hun

onafhankelijkheid erkennen.

Page 16: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

Als gevolg verklaren de Engelsen Nederland de oorlog en nemen ze het eiland in. De economie

van Sint Eustatius stort volledig in.

Sint Eustatius en Saba vormen samen met Sint Maarten de Bovenwindse eilanden.

In de periode 1804-1816 zijn Saba en Sint Eustatius afwisselend in handen van de Engelsen en

de Fransen.

1815 – Saba en Sint Eustatius horen samen met Aruba, Bonaire en Sint Maarten bij de

onderhorigheden. Dit zijn de eilanden die vanuit Curaçao worden bestuurd.

1827–1828 - Koning Willem I ziet mogelijkheden voor Curaçao en Sint Eustatius als regionaal

knooppunt in het handelsverkeer tussen Europa en Amerika.

1833 - De functie van gezaghebber wordt ingesteld. Zij vertegenwoordigen de gouverneur-

generaal in Paramaribo op de eilanden. De functie van gezaghebber bestaat nog steeds op Sint

Eustatius en Saba, en is het beste vergelijkbaar met die van een burgemeester.

1838-1947 - Bouw eerste weg op Saba.

1848 - Onrust onder slaven op Sint Eustatius.

1951-1983 - Bovenwindse eilanden vormen samen een bestuurlijke eenheid binnen de

Nederlandse Antillen.

1963 - Opening vliegveld op Saba.

1982 - Opening Statia Oil Terminals NV op Sint Eustatius.

1983 - Eilandgebied Bovenwindse eilanden wordt gesplitst. Saba en Sint Eustatius krijgen eigen

zetels in de Staten van de Nederlandse Antillen.

2004 - Rapport ‘Nu moet het, nu kan het’ verschijnt. Hierin pleit men voor de opheffing van de

Nederlandse Antillen.

2010 - Saba en Sint Eustatius worden bijzondere gemeenten van Nederland.

CURAÇAO

1499 - Curaçao wordt ontdekt door Alonso de Ojeda

1634 - Johannes van Walbeeck verovert Curaçao in naam van de WIC.

Curaçao wordt uitvalsbasis voor handel en kaapvaart.

Fort Amsterdam wordt gebouwd, de eerste wijk van Curaçao ontstaat: Punda.

Aruba Bonaire en Curaçao vormen de Benedenwindse eilanden.

1665 - WIC begint met slavenhandel. Vanuit Curaçao worden slaven verhandeld naar Midden-

en Zuid-Amerika.

Curaçao wordt het Nederlandse verzamelpunt voor slavenhandel: asiento

1791 - Curaçao wordt een echte Nederlandse kolonie.

1795 - Slavenopstand o.l.v. Tula op plantage Knip.

In Franse tijd is Curaçao net als Nederland verdeeld tussen Fransgezinde patriotten en

Prinsgezinden.

Vanaf 1807 is Curaçao in bezit van de Engelsen.

Curaçaoënaar Louis Pedro Brion vecht mee in Venezuela in de strijd tegen de Spanjaarden.

Vrijheidsstrijder Simon Bolivar schuilt in 1812 op Curaçao.

In 1830 komt er een verbod op internationale slavenhandel, maar de lokale handel in slaven

van Curaçao naar de andere Caribische kolonies gaat nog tot 1847 door.

Page 17: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

1815 - Na de val van Napoleon komt Curaçao weer onder Nederlands bestuur.

Er komen drie West-Indische koloniën: Suriname, Curaçao en onderhorigheden en Sint

Eustatius en onderhorigheden.

Curaçao krijgt een Gouverneur-Generaal en een adviesorgaan (Raad van de Politie).

1827-1828 – Hervormingen op Curaçao. Curaçao heeft jarenlang verdiend aan wapensmokkel

tijdens de vrijheidsoorlogen van Spaanse koloniën.

Koning Willem I wil van Curaçao een regionale ‘hub’ maken in de handel tussen Europa en

Amerika.

1845 - De West-Indsche kolonie wordt gesplitst in twee koloniën: Suriname en Curaçao en

onderhorigheden.

1848 - Gouverneur wordt de hoogste gezagsdrager op Curaçao.

1863 - Afschaffing slavernij. Op Curaçao en de vijf andere eilanden zijn op dat moment nog

11.654 mensen slaaf.

1871 – Ontdekking van fosfaat op Klein-Curaçao en in 1874 op Curaçao . Werkgelegenheid

trekt aan.

1914 – Bouw olieraffinaderij op Curaçao door N.V. Bataafsche Petroleum Maatschappij.

1917-1922: Duizenden Arubanen en Curaçaoënaars gaan naar Cuba om te werken in de

suikerindustrie.

1929 – Venezolaanse opstandelingen proberen vanaf Curaçao een staatsgreep in Caracas te

plegen.

VKC, Vrijwilligers Korps Curaçao wordt opgericht om de orde op het eiland te handhaven.

1934 – Eerste KLM-vlucht naar Curaçao

1935 – ‘Mijn zuster de negering’ verschijnt. Klassieker uit de Antilliaanse literatuur.

1936 – De Staten van Curaçao worden ingevoerd als plaatsvervanging van de Koloniale Raad.

Andere eilanden krijgen iets meer invloed op het bestuur.

1937 – Eerste verkiezingen voor de Staten van Curaçao. Sinds 1936 zijn er politieke partijen op

Curaçao.

1940-1945 – Curaçao en de andere eilanden zijn tijdens WOII niet bezet door de Duitsers.

Curaçao en Aruba krijgen bescherming van Franse, Britse en Amerikaanse troepen.

Luchthaven wordt door Amerikanen verbeterd en de Amerikanen leggen een marinebasis aan.

80% van de geallieerde vliegtuigbrandstof komt tijdens WOII uit raffinaderijen van Curaçao en

Aruba.

Door immigratie groeit de bevolking van Curaçao van 33.000 naar 125.000 inwoners.

1942 – Twaalf Chinese stokers van de Curaçaose Scheepvaart Maatschappij worden

doodgeschoten tijdens een staking, door ordebewakers van Shell Curaçao.

Geldinzamelingen op de eilanden zorgen voor de basis van het Prins Bernardfonds. In 1942

bezoekt Prins Bernard Curaçao.

1945 – Verzetsstrijder George Maduro komt om in het concentratiekamp Dachau.

1940 – Charles Marius Debrot sneuvelt bij gevechten om vliegveld Ockenburg.

1942 – Jan Frederik Haayen overlijdt tijdens de Slag in de Javazee.

1942 – ‘Doktor’ Moises Frumencio da Costa Gomez wordt door de Staten van Curaçao

voorgedragen als lid van de in London ingestelde Buitengewone Raad van Advies die adviseert

over de na de oorlog in te voeren nieuwe rechtsorde van het koninkrijk.

Page 18: Docentenhandleiding digitale tijdlijn.pdf

1944 – Oprichting Democratische Partij (DP) Hun leus wordt ‘baas in eigen huis’. Efrain

Jonckheer is van 1944-1968 voorzitter van de DP.

1947 – Radio Nederland Wereldomroep begint met uitzendingen voor Curaçao.

1948 – De naam van het gebiedsdeel Curaçao wordt vervangen door Nederlandse Antillen.

1948 – Da Costa Gomez richt de Nationale Volkspartij op (NVP)

1953 – Grote inzamelingsactie op Curaçao voor slachtoffers van de watersnoodramp in

Nederland.

1955 – Onthulling van het Statuut- of Autonomiemonument op Curaçao door koningin Juliana.

1960-2005 – Amstel bierbrouwerij op Curaçao.

1961 – Invoering militaire dienstplicht.

1962 – Cola Debrot wordt als eerste Antilliaan genoemd tot gouverneur van de Nederlandse

Antillen.

1967 – Koninigin Julianabrug over de Sint Annabaai stort in. Er vallen 15 doden.

1969 – Onrust op Curaçao. Arbeidersopstand bij de Shell-raffinaderij Keerpunt in Curaçaose

politiek. Na 1969 wordt de overheid en veel bedrijven ‘geantillianiseerd’. Er komt meer

aandacht voor het Papiaments en de Afro-Curaçaose cultuur.

1984 – 2 juli, instelling viering Dia di Bandera (dag van de vlag).

1985 – Shell verlaat Curaçao veel migratie naar Nederland.

1993 – Toekomstconferentie waarin wordt gesproken over status aparte voor Curaçao en Sint

Maarten.

1998 – Onthulling Tula-monument ter herdenking van de slavenopstand in 1795.

2000 – Vestiging van de Amerikaanse FOL-bases (Forward Operation Locations) op Curaçao en

Aruba in het kader van drugsbestrijding in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied, leidt tot

spanningen met Venezuela.

2005 – In een referendum kiest 68% van de inwoners voor een autonome status binnen het

koninkrijk.

2004 – Rapport ‘nu moet het, nu kan het’ verschijnt, waarin wordt gepleit voor de opheffing

van de Nederlandse Antillen.

2005 – Start Ronde Tafelconferentie op Curaçao over de komende staatkundige

veranderingen.

2006 – Militaire oefening Joint Caribbean Lion.

2006 – Slotverklaring over staatkundige veranderingen.

2009 – referendum over het slotakkoord (52% stemt voor).

2010 – Curaçao krijgt autonome status binnen het koninkrijk.