Dobitnici Nobelove nagrade za hemiju

JU Gimnazija „Meša Selimović“ Tuzla

Seminarski rad iz hemije na temu:

Dobitnici Nobelove nagrade za hemiju

1

Učenik: Atić Armin

Sadržaj: Strana:

1. O Nobelovoj nagradi 3

2. Lista dobitnika Nobelove nagrade 4-55

2

Seminarski rad iz hemije na temu „Dobitnici Nobelove nagade za hemiju“-Atić Armin

O Nobelovoj nagradi

Nobelova nagrada, odnosno nagrade, se dodjeljuju svake godine pojedincima ili grupama ljudi čiji su uspjesi iznimni. To uključuje istraživanja, nove tehnike, tehnologije ili izniman doprinos društvu. Nagrada nosi ime po Alfredu Nobelu, švedskom izumitelju, poznatom kao izumitelj dinamita. On je 1895. godine u Parizu iznio ideju o osnivanju fonda iz kojeg bi se nagrađivali najzaslužniji. Jedan od razloga njegove ideje za nagrađivanje onih koji najviše doprinose čovječanstvu je taj što je on bio razočaran i zaprepašten načinom na koji se upotrebljavao njegov izum, dinamit. Prva svečanost dodjele Nobelovih nagrada za književnost, fiziku, hemiju i medicinu je održana u Stockholmu, 1901. godine. Od 1902. godine nagrade formalno dodjeljuje kralj Švedske. Nagrada za mir se dodjeljuje u norveškoj metropoli Oslu jer su početkom 20. stoljeća, kada je dodjeljivanje započelo, te dvije države bile unutar jedne države, Kraljevine Švedske. Nagrade se dodjeljuju jednom godišnje na svečanosti koji se održava u pravilu 10. decembra – dana kada je preminuo Alfred Nobel. No, imena dobitnika (laureata) nagrada se u pravilu objavljuju već u oktobru. Nobelova je nagrada financijski utemeljena. Iznos je nešto većiod 1 miliona eura. Inače, Nobelova Alfred Nobelnagrada je najprestižnija nagrada koju ljudsko biće može dobiti.

Nagrade se dodjeljuju u više različitih kategorija:

Nobelova nagrada za ekonomiju (Od 1969.) Nobelova nagrada za fiziku Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu Nobelova nagrada za hemiju Nobelova nagrada za književnost Nobelova nagrada za mir

3

http://hr.wikipedia.org/wiki/Knji%C5%BEevnost

http://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada_za_mir

http://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada_za_knji%C5%BEevnost

http://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada_za_kemiju

http://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada_za_fiziologiju_ili_medicinu

http://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada_za_fiziku

http://hr.wikipedia.org/wiki/1969.

http://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada_za_ekonomiju

http://hr.wikipedia.org/wiki/Euro

http://hr.wikipedia.org/wiki/10._prosinca

http://hr.wikipedia.org/wiki/20._stolje%C4%87e

http://hr.wikipedia.org/wiki/Oslo

http://hr.wikipedia.org/wiki/Norve%C5%A1ka

http://hr.wikipedia.org/wiki/1902

http://hr.wikipedia.org/wiki/1901

http://hr.wikipedia.org/wiki/Stockholm

http://hr.wikipedia.org/wiki/Medicina

http://hr.wikipedia.org/wiki/Kemija

http://hr.wikipedia.org/wiki/Fizika

Nagrada nije dodjeljivana 8 puta, i to 1916., 1917., 1919., 1924., 1933., 1940., 1941. i 1942. zbog svjetskih ratova, odnosno zbog nedovoljne naučne vrijednosti za čovječanstvo.

Dobitnici Nobelove nagrade za hemiju

Nobelova nagrada za hemiju 1901. godine

Jacobus Henricus van 't Hoff

Prvu nagradu je dobio nizozemac Jacobus Henricus van 't Hoff za otkriće zakona hemijske dinamike i osmotskog pritiska u otopinama.


Hermann Emil Fischer

Njemački hemičar nagradu je dobio za rad na sintezama šećera i purina.

4

http://hr.wikipedia.org/wiki/Otopina

http://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmotski_tlak&action=edit&redlink=1

http://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kemijska_dinamika&action=edit&redlink=1

http://hr.wikipedia.org/wiki/Jacobus_Henricus_van_'t_Hoff

http://hr.wikipedia.org/wiki/Jacobus_Henricus_van_'t_Hoff


Svante August Arrhenius

Švedski naučnik nagradu je dobio za elektrolitnu teoriju disocijacije.


Sir William Ramsey

Sir William Ramsey svoju nagradu je dobio za otkrivanje inertnih plinova u zraku i određivanje njihovog položaja u periodnom sistemu elemenata.

5


Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer

Njemački hemičar, koji se pretežno bavio organskom hemijom, i prvi je sintetisao indigo. Nagradu je dobio za rad na organskim bojama i hidroaromatičnim jedinjenjima.


Henri Moissan

Bavio se hemijom fluora, doprinijeo je razvoju električnih lučnih peći i otkrio mineral moasanit. Nagradu je dobio za dobijanje elementa fluora i razvoj električne peći.

6

http://hr.wikipedia.org/wiki/Adolf_von_Baeyer


Eduard Buchner

Bio je nemački hemičar. Bavio se istraživanjima fermentacije. Nagradu je dobio za biohemijska istraživanja i otkriće fermentacije bez prisustva žive ćelije.


Sir Ernest Rutherford

Britanski fizičar, bavio se proučavanjem radioaktivnih raspada, uveo je termin vrijeme poluraspada, prvi je upotrebio riječ proton za pozitivno naelektrisanu česticu, izvršio je prvu nuklearnu reakciju. Nagradu je dobio za primjenu alfa-čestica pri razbijanju atoma elemenata, kao i za radove u oblasti radioaktivnih supstanci.

7


Wilhelm Ostwald

Njemački hemičar, zajedno sa Arrheniusom se smatra osnivačem moderne fizičke hemije. Nagradu je dobio za rad na katalizi, hemijskoj ravnoteži i brzinama hemijske reakcije.


Otto Wallach

Njemački hemičar, bavio se organskom hemijom. Nagradu je dobio za rad na ispitivanju alicikličnih jedinjenja.

8


Marie Sklodowska-Curie

Poljska naučnica, jedna od samo četiri osobe, i jedina žena kojoj su dodijeljene dvije Nobelove nagrade, prvu je dobila 1911. godine Radila je mnogo na teoriji radioaktivnosti, tehnikama razdvajanja radioaktivnih supstanci i otkrila je radon i polonijum. Nagradu za hemiju dobila je za otkriće elemenata polonijuma i radijuma, izolovanje radijuma i izučavanje prirode i osobina tog elementa.


François Auguste Victor Grignard i Paul Sabatier

Victor Grignard je bio francuski hemičar. Bavio se organskom hemijom. Nagradu je dobio za otkriće Grinjarovog reagensa. Paul Sabatier je bio takođe francuski hemičar. Bavio se proučavanjem katalizatora. Dobio je nagradu za otkriće katalitičke hidrogenizacije.

9

http://hr.wikipedia.org/wiki/Victor_Grignard


Alfred Werner

Švajcarski hemičar, razvio je osnovu za modernu koordinacionu hemiju. Nagradu je dobio za rad na polju povezivanja atoma u molekule.


Theodore William Richards

Bio je američki hemičar. Izumio je adijabatski kalorimetar i nefelometar. Nagradu je dobio za određivanje relativnih atomskih masa velikog broja elemenata.

10

http://hr.wikipedia.org/wiki/Molekula

http://hr.wikipedia.org/wiki/Atom


Richard Martin Willstätter

Njemački hemičar, bavio se istraživanjima na polju fotosinteze, kao i na prirodi i aktivitetu enzima. Smatra se pretečom moderne biohemije. Nagradu je dobio za istraživanja na polju biljnih pigmenata.


Nije dodijeljena


11

Nije dodijeljena


Fritz Haber

Bio je njemački hemičar. Smatra se ,,ocem hemijskog rata'', jer je razvio hlor i druge bojne otrove tokom Prvog svjetskog rata. Nagradu je dobio za sintezu amonijaka.


Nije dodijeljena


Walther Hermann Nernst

12

Bio je nemački hemičar i fizičar. Poznat je po Nersntovoj jednačini, a znatno je doprineo razvoju fizičke hemije i elektrohemije. Nagradu je dobio za studije toplotnih promena u hemijskim reakcijama.


Frederick Soddy

Bio je britanski hemičar. Bavio se istraživanjima za ratnu industriju. Nagradu je dobio za proučavanje radioaktivnih supstanci i porijekla prirodnih izotopa.


Francis William Aston

Bio je britanski hemičar. Bavio se proučavanjem elektronskih cijevi, usavršio je maseni spektrometar i radio je na proučavanju izotopa. Nagradu je dobio za otkriće mnogih izotopa masenim spektrografom i objašnjenje pravila cijelih brojeva.

13


Fritz Pregl

Bio je austrijski hemičar i fizičar. Bavio se elementarnim analizama. Nagradu je dobio za razviće metode mikroanalize organskih supstanci.


Nije dodijeljena


Richard Adolf Zsigmondy

14

Bio je austrijanski hemičar. Bavio se istraživanjem koloida. Jedan krater na Mjesecu nosi njegovo ime. Nagradu je dobio za dokaz heterogene prirode koloidnih rastvora.


Theodor H.E. Svedberg

Bio je švedski hemičar. Razvio je tehniku analitičkog ultracentrifugiranja. Nagradu je dobio za rad na disperznim sistemima, uključujući koloide.


Heinrich Otto Wieland

Bio je njemački hemičar. Bavio se uglavnom organskom hemijom. Nagradu je dobio za ispitivanje strukture žučne kiseline i srodnih supstanci.

15


Adolf Otto Reinhold Windhaus

Bio je njemački hemičar. Bavio se uglavnom biohemijom. Nagradu je dobio za ispitivanje strukture steorida i njihove veze sa vitaminima.


Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin i Arthur Harden

Arthur Harden je bio britanski hemičar. Bavio se biohemijom. Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin je bio švedski hemičar. Takođe se

16

bavio biohemijom. Dobili su nagradu za ispitivanja fermentacije šećera i fermentativnih enzima.


Hans Fischer

Bio je njemački hemičar. Bavio se organskom hemijom. Dobio je nagradu za istraživanje hemina i hlorofila.


Carl Bosch i Friedrich Bergius

Carl Bosch je bio njemački hemičar i inženjer. Bavio se istraživanjem visokih pritisaka u hemijskoj industriji. Friedrich Bergius je bio takođe

17

njemački fizičar. Poznat je po Bergiusovom procesu proizvodnje benzina. Dobili su nagradu za doprinos primjeni visokih pritisaka u hemijskim procesima, kao i za dobijanje sintetičkog benzina.


Irving Langmuir

Bio je američki hemičar i fizičar. Bavio se atomskom strukturom i izumio je visokovakuumsku cijev. Dobio je nagradu za otkrića i istraživanja u oblasti hemije površinskih pojava.


18

Nije dodijeljena


Harold Clayton Urey

Bio je američki fizikohemičar. Doprinijeo je razvoju atomske bombe izumivši metod gasne difuzije koji je izdvajao izotop uranijuma neophodan za atomsku bombu. Dobio je nagradu za otkriće deuterijuma, tzv. teškog vodonika.


Frederic Joliot-Curie i Irene Joliot-Curie

Frederic Joliot je bio francuski fizičar. Bavio se nuklearnom fisijom i elektrohemijom. Irena Joliot-Curie (kćerka Marie Curie) takođe je bila francuska hemičarka. Bavila se vještačkom radioaktivnošću i nuklearnom fizikom. Dobili su nagradu za sintezu novih radioaktivnih elemenata.

19


Petrus Josephus Wilhelmus Debye

Bio je holandski hemičar i fizičar. Poznat je po Debajevom modelu i Debajevoj temperaturi. Nagradu je dobio za rad na molekulskoj strukturi kroz istraživanje dipolnog momenta, difrakcije X-zraka i elektrona u gasovima.


Walter Norman Haworth i Paul Karrer

Walter Norman Haworth je bio britanski hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za istraživanje ugljenih hidrata i vitamina C. Paul Karrer je bio švajcarski hemičar. Bavio se organskom hemijom i biohemijom. Dobio je nagradu za istraživanje karotinoida, flavina i vitamina A i B2.

20


Richard Kuhn

Bio je njemački hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za rad na karotenoidima i vitaminima.


Adolf Friedrich Johann Butenandt i Lavoslav (Leopold) Ružička

Adolf Freidrich Johann Butenand je bio njemački hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za rad na polnim hormonima. Leopold Ružička je bio hemičar hrvatskog porijekla. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za rad o polimetilenima i višim terpenima.

21


Nije dodijeljena


Nije dodijeljena


Nije dodijeljena


George de Hevesy

Bio je mađarski hemičar. Bavio se metabolizmom životinja i otkrio je hafnijum. Dobio je nagradu za primjenu izotopa kao pokazivača u proučavanju hemijskih procesa.

22


Otto Hahn

Bio je njemački hemičar. Smatra se pionirom radiohemije. Otkrio je nuklearnu izomeriju. Dobio je nagradu za otkriće fisije teških atomskih jezgara.


Artturi Ilmani Virtanen

Bio je finski hemičar. Bavio se agrikulturnom biohemijom. Dobio je nagradu za istraživanje u poljoprivrednoj i hemiji ishrane.

23


James Betcheler Sumner, John Howard Northrop i Wendell Meredith Stanley

Sva trojica bili su američki hemičari. James Betcheler Sumner je prvi ukazao na to da je enzim protein. Dobio je nagradu za dokaz da enzimi mogu da kristalizuju. John Howard Northrop se bavio biohemijom. Wendell Meredith Stanley se bavio biohemijom i virusima. Dobili su nagradu za pripremanje enzima i proteina virusa u čistoj formi.


Robert Robinson

Bio je britanski hemičar. Razvio je organske sinteze. Dobio je nagradu za ispitivanje biljnih supstanci biološkog značaja, posebno alkaloida.

24


Arne Wilhelm Kaurin Tiselius

Bio je švedski hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za istraživanje elektroforeze i adsorpcione analize, a posebno za otkriće prirode serumskih proteina.


William Francis Giauque

Bio je kanadski hemičar. Bavio se fizičkoj hemijom. Dobio je nagradu za ispitivanje ponašanja supstanci pri ekstremno niskim temperaturama.

25


Otto Paul Hermann Diels i Kurt Adler

Bili su njemački hemičari. Obojica su se bavila organskim sintezama. Dobili su nagradu za otkriće i razvoj Dils-Alderove reakcije.


Edwin Mattison McMillan i Glenn Theodore Seaborg

Bili su američki hemičari. Bavili su se transuranskim elementima. Dobili su nagradu za otkriće plutonijuma i ostalih transuranskih elemenata.

26


Archer John Porter Martin i Richard Laurence Millington Synge

Bili su britanski hemičari. Archer John Porter Martin bavio se biohemijom. Richard Laurence Millington Synge se bavio proučavanjem peptida. Dobili su nagradu za otkriće particione hromatografije.


Hermann Staudinger

Bio je njemački hemičar. Pronašao je ketene i opisao polimere. Postoji i hemijska reakcija u organskoj hemiji koja nosi njegovo ime. Dobio je nagradu za otkrića u oblasti makromolekulske hemije.

27


Linus Carl Pauling

Bio je američki hemičar. Bavio se kvantnom hemijom, molekularnom biologijom i ortomolekularnom medicinom. Dobio je nagradu za rad o prirodi hemijske veze i strukturi složenih supstanci.


Vincent du Vigneaud

Bio je američki hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za rad na jedinjenjima sumpora, a posebno za prvu sintezu polipeptidnog hormona.

28


Sir Cyril Norman Hinshelwood i Nikolaj Nikolajevič Semjonov

Cyril Norman Hinshelwood bio je britanski hemičar. Bavio se fizičkom hemijom. Nikolaj Nikolajevič Semjonov je bio ruski hemičar. Poznat je po izučavanju hemijskih transformacija. Dobili su nagradu za rad o kinetici hemijskih reakcija.


Alexandar Robertus Todd

Bio je britanski hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za rad o nukleotidima i nukleotidnim koenzimima.

29


Frederick Sanger

Bio je britanski hemičar. Jedini je hemičar koji je dobio dvije Nobelove nagrade (iz hemije), i jedina je živa osoba sa dvije Nobelove nagrade. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za određivanje strukture hormona insulina.


Jaroslav Heyrovsky

Bio je čehoslovački hemičar. Tvorac je elektroanalitičke hemije. Dobio je nagradu za otkriće i razvoj polarografije.

30


Willard Frank Libby

Bio je američki hemičar. Bavio se fizičkom hemijom i radioaktivnim elementima. Dobio je nagradu za primjenu izotopa C-14 u određivanju starosti u arheologiji, geologiji, geofizici i drugim granama nauke.


Melvin Calvin

Bio je američki hemičar. Bavio se i biologijom. Dobio je nagradu za izučavanje fotosinteze.

31


Max Ferdinand Perutz i John Cowdery Kendrew

Bili su britanski hemičari. Bavili su se biohemijom. Dobili su nagradu za istraživanje strukture globularnih proteina.


Karl Ziegler i Giulio Natta

32

Karl Ziegler je bio njemački hemičar. Bavio se uglavnom organskom hemijomr. Giulio Natta je bio talijanski hemičar. Bavio se takođe organskom hemijom. Dobili su nagradu za razvoj i primjenu polimerizacionih katalizatora.


Dorothy Crowfoot Hodgkin

Bila je engleska hemičarka. Osnovala je proteinsku kristalografiju. Dobila je nagradu za utvrđivanje struktra važnih biohemijskih jedinjenja tehnikama X-zraka.


Robert Burns Woodward

33

Bio je američki hemičar. Bavio se organskom hemijom. Poznat je po Vudvord-Hofmanovom pravilu. Dobio je nagradu za izvanredne doprinose organskoj sintezi.


Robert Mulliken

Bio je američki hemičar i fizičar. Bavio se strukturom atoma i molekula. Dobio je nagradu za razvoj teorije molekulskih orbitala.


34

Manfred Eigen, Ronald Geoge Wreyford Norrish i George Porter

Manfred Eigen je njemački hemičar, a Ronald George Wreyford Norrish i George Porter su bili britanski hemičari. Bavili su se hemijskim brzinama. Dobili su nagradu za proučavanje ekstremno brzih hemijskih reakcija.


Lars Onsager

Bio je američki hemičar i teorijski fizičar. Bavio se fizičkom hemijom. Dobio je nagradu za doprinos termodinamici nepovratnih procesa.


Derek Harold Richard Barton i Odd Hassel

35

Derek Harold Richard Barton je bio britanski hemičar. Bavio se organskom hemijom. Odd Hassel je bio norveški hemičar. Bavio se fizičkom hemijom. Dobili su nagradu za doprinose razvoju koncepta kondormacije organskih jedinjenja.


Luis Federico Leloir

Bio je argentinski hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za otkriće nukleotidnih šećera i njihovu ulogu u biosintezi ugljenih hidrata.


36

Gerhard Herzberg

Bio je kanadski hemičar. Bavio se fizičkom hemijom. Dobio je nagradu za rad na istraživanju molekulskih struktura, posebno slobodnih radikala.


Christian Boehmer Anfinsen Jr., Stanford Moore i Wilhelm Howard Stein

Sva trojica bili su američki hemičari. Christian Anfinsen se bavio biohemijom. Dobio je nagradu za izolovanje ribonukleinske kiseline. Stanford Moor i William Stein takođe su se bavili biohemijom. Dobili su nagradu za doprinose razumijevanju veze između hemijske strukture i katalitičke aktivnost molekula ribonukleaze.


37

Ernst Otto Fischer i Geoffrey Wilkinson

Ernst Otto Fischer bio je njemački hemičar. Poznat je po radu sa kompleksnim jedinjenjima. Geffrey Wilkinson je bio britanski hemičar. Bavio se neorganskom hemijom. Dobili su nagradu za rad o organometalnim (sendvič) jedinjenjima.


Paul John Flory

Bio je američki hemičar. Bavio se fizičkom hemijom. Dobio je nagradu za rad o fizičkoj hemiji makromolekula.

38


John Warcup Cornforth i Vladimir Prelog

John Warcup Cornforth bio je britanski hemičar. Bavio se hemijom penicilina. Dobio je nagradu za rad na stereohemiji enzimski katalizovanih reakcija.

Vladimir Prelog bio je švicarski hemičar rođen u Bosni i Hercegovini. Bavio se organskom hemijom. Dobio je nagradu za istraživanje stereohemije organskih molekula i reakcija.

39


William Nunn Lipscomb Jr.

On je američki hemičar. Bavi se neorganskom i teorijskom hemijom. Dobio je nagradu za ispitivanje strukture borana.


Ilya Prigogine

Bio je belgijski hemičar. Bavio se fizičkom hemijom. Dobio je nagradu za doprinos neravnotežnoj termodinamici.

40


Peter Dennis Mitchell

Bio je britanski hemičar. Bavio se biohemijom i pronašao je mehanizam za sintezu ATP-a. Dobio je nagradu za formulaciju hemiosmotske teorije.


Herbert Charles Brown i Georg Wittig

Herbert Brown je bio američki hemičar. Bavio se neorganskom hemijom. Georg Wittig je bio njemački hemičar. Poznat je po metodu za sintezu alkena od aldehida i ketona (Vitigova reakcija). Dobili su nagradu za razvoj korišćenja jedinjenja koja sadrže bor i fosfor, respektivno, kao reagenasa u organskoj sintezi.

41


Paul Berg, Walter Gilbert i Frederick Sanger

Paul Berg je američki hemičar. Bavi se biohemijom. Dobio je nagradu za cjelokupna istraživanja biohemije nukleinskih kiselina, posebno rekombinantne DNK. Walter Gilbert je američki hemičar. Bavi se biohemijom i molekularnom biologijom. Frederick Sanger je britanski hemičar. Dobili su nagradu za doprinose u vezi sa određivanjem sekvence baza u nukleinskim kiselinama.


Kenichi Fukui i Roald Hoffman

Kenichi Fukui je bio japanski hemičar. Bavio se hemijskim vezama. Roald Hoffman je američki hemičar. Bavio se mehanizmom reakcija. Dobili su nagradu za razvoj teorije koja omogućuje predviđanje toka hemijskih reakcija.

42


Aaron Klug

On je britanski hemičar. Bavi se biofizikom i biohemijom. Dobio je nagradu za razvoj kristalografske elektronske mikroskopije i razjašnjenje strukture biološki važnih kompleksa nukleinskih kiselina sa proteinima.


Henry Taube

Bio je američki hemičar. Bavio se proučavanjem razmjene elektrona između jona u hemijskim reakcijama. Dobio je nagradu za istraživanje mehanizama reakcija sa prenosom elektrona, posebno kod metalnih kompleksa.

43


Robert Bruce Merrifield

Bio je američki hemičar. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za razvoj metode za sintezu peptida na čvrstoj podlozi.


Herbert Aaron Hauptman i Jerome Karle

Obojica su američki naučnici. Herbert Hauptman je matematičar. Džerom Karle se bavi fizičkom hemijom. Dobili su nagradu za doprinos razvoju direktnih metoda određivanja kristalnih struktura.

44


Dudley Robert Herschbach, Yuan Tseh Lee i John Charles Polanyi

Dudley Hershbach i Yuan Lee su američki hemičari, a John Polanyi kanadski. Sva trojica se bave uglavnom fizičkom hemijom. Dobili su nagradu za primjenu infracrvene hemiluminiscencije u istraživanju dinamike za vrijeme hemijskih reakcija.


Donald James Cram, Jean-Marie Lehn i Charles John Pedersen

Donald Cram i Charles Pedersen bili su američki hemičar, a Jean-Marie Lehn je francuski. Sva trojica su se bavila/bave se uglavnom organskom hemijom. Dobili su nagradu za doprinos razvoju klatratnih jedinjenja, jedinjenja ,,domaćina'' i ,,gosta''.

45


Johann Deisenhofer, Robert Huber i Harmut Michel

Sva trojica su nemački hemičari. Bave se biohemijom. Dobili su nagradu za određivanje trodimenzionalne strukture jednog fotosintetičkog reakcionog centra.


Sidney Altman i Thomas Robert Cech

Obojica su američki naučnici. Sidney Altman se bavi molekularnom biologijom, i poznat je po proučavanju ribozoma. Thomas Cech se bavi uglavnom biohemijom. Dobili su nagradu za određivanje katalitičkih osobina ribonukleinske kiseline.

46


Elias James Corey

On je američki hemičar. Bavi se organskom hemijom. Dobio je nagradu za razvoj teorije i metodologije organske sinteze.


Richard Robert Ernst

On je švajcarski hemičar. Bavi se fizičkom hemijom. Dobio je nagradu za doprinose razvoju nuklearno magnetno rezonantne (NMR) spektroskopije visokog razlaganja.

47


Rudolph Arthur Marcus

On je američki hemičar kanadskog porijekla. Poznat po Markusovoj teoriji. Dobio je nagradu za doprinos teoriji prenosa elektrona u hemijskim sistemima.


Kary Banks Mullis i Michael Smith

Kary Mullis je američki hemičar. Bavi se biohemijom. Dobio je nagradu za doprinos razvoju polimerazne lančane reakcije. Michael Smith je bio kanadski hemičar britanskog porijekla. Bavio se biohemijom. Dobio je nagradu za doprinos razvoju mutageneze zasnovane na oligonukleotidima i njenom razvoju za ispitivanje proteina.

48


George Andrew Olah

On je američki hemičar mađarskog porijekla. Bavi se organskom hemijom. Dobio je nagradu za pionirska istraživanja karbokatjona i njihove uloge u hemijskim reakcijama ugljovodonika.


Paul Jozef Crutzen, Jose Mario Molina-Pasquel Henriquez i Frank Sherwood Rowland

Sva trojica su američki hemičari. Bave se hemijom Zemlje. Dobili su nagradu za rad u području hemije atmosfere, posebno za doprinos razumijevanju procesa formiranja i razlaganja ozona.

49


Robert Curl i Richard Smalley su američki hemičari, a sir Harold Kroto britanski. Bave se organskom hemijom uglavnom. Dobili su nagradu za otkriće alotropske modifikacije ugljenika, fulerena.


Paul Delos Boyer, John Ernest Walker i Jens Christian Skou

Paul Boyer je američki hemičar. Bavi se biohemijom. John Walker je britanski hemičar. Bavi se molekularnom biologijom. Dobili su nagradu za objasnjenje enzimskih mehanizama u sintezi ATP-a. Jens Skou je danski hemičar. Bavi se biohemijom. Dobio je nagradu za otkriće prvog jontransportnog enzima, Na+,K+-adenozin-trifosfata.

50


Walter Kohn i John Anthony Pople

Walter Kohn je američki teorijski fizičar. Bavi se i kvantnom hemijom. Dobio je nagradu za razvoj funkcionalne teorije gustina. John Pople je takođe američki hemičar. Bavi se teorijskom hemijom. Dobio je nagradu za razvoj računskih metoda u kvantnoj hemiji.


Ahmed Hassan Zewail

On je američki hemičar egipatskog porijekla. Bavi se hemijskim reakcijama. Dobio je nagradu za istraživanja prelaznih stanja hemijskih reakcija pomoću femtosekundne spektroskopije.

51


Alan Jay Heeger, Alan Graham McDiarmid i Hideki Shirakawa

Alan Hifer i Alan Mekdajarmid su američki hemičari, a Hideki Širakava je japanski. Bave se/bavili su se organskom i fizičkom hemijom. Dobili su nagradu za otkriće polimernih električnih provodnika.


William Standish Knowles, Ryoji Noyori i Karl Berry Sharpless

Vilijam Nouls je američki hemičar. Bavi se kompleksnim jedinjenja. Rjodži Nojori je japanski hemičar. Bavi se kompleksnim jedinjenjima i organskom hemijom. Dobili su nagradu za rad o hiralnim katalitičkim hidrogenizacionim reakcijama. Bari Šarples je američki hemičar. Bavi se kompleksnim jedinjenjima, i poznat je po radu o stereoselektivnim reakcijama. Dobio je nagradu za otkriće hiralnih kataličkih oksidacionih reakcija.

52


John Bennett Fenn, Koichi Tanaka i Kurt Wuetrich

Kurt Vitrih je švajcarski hemičar. Bavi se instrumentalnim metodoma identifikovanja jedinjenja. Dobio je nagradu za razvoj nuklearno magnetno rezonantne spektroskopije za određivanje trodimenzionalne strukture bioloških makromolekula u rastvoru. Džon Fen je američki hemičar. Bavi se analitičkom hemijom. Koiči Tanaka je japanski hemičar. Bavi se organskom hemijom. Dobili je nagradu za razvoj mekane desorpcione jonizacije za maseno-spektrometrijsku analizu bioloških makromolekula.


Peter Agre i Roderick MacKinnon

Obojica su američki naučnici. Piter Agre se bavi biohemijom. Dobio je nagradu za otkriće kanala vode u ćelijskim membranama. Roderik Makinon se bavi biofizikom i molekularnom neurobiologijom. Dobio je nagradu za strukturna i menanistička ispitivanja jonskih kanala u ćelijskim membranama.

53


Aaron Ciechanover, Avram Hershko i Irwin Rose

Aron Čikanover i Avram Herško su izraelski naučnici, a Irvin Rouz američki. Arom Čikanover i Irvin Rouz se bave biologijom, a Avram Herško biohemijom. Dobili su nagradu za otkriće ubikvitinom posredovane razgradnje proteina.


Yves Chauvin, Robert Howard Grubbs i Richard Royce Schrock

Rober Grabs i Ričard Šrok su američki hemičari, a Iv Šoven francuski. Sva trojica se bave organskom hemijom. Dobili su nagradu za razvoj metode metateze u organskoj sintezi.


54

Roger David Kornberg

On je američki hemičar. Bavi se biohemijom, a predaje strukturalnu biologiju. Dobio je nagradu za proučavanje molekularne osnove eukariotske genetske transkripcije.


Gerhard Ertl

On je njemački fizičar. Bavi se i fizičkom hemijom. Dobio je nagradu za istraživanje hemijskim procesa na čvrstim površinama.

55


Osamu Shimomura, Martin Schalfie i Roger Yonchien Tsien

Osamu Šimomura je japanski hemičar. Bavi se organskom hemijom i biologijom mora. Martin Čalfi je američki naučnik. Bavi se neurobiologijom. Rodžer Čen je američki hemičar. Bavi se biohemijom. Dobili su nagradu za otkriće i razvoj zelenog fluorescentnog proteina.

Izvori:

Wikipedija-slobodna enciklopedija

http://www.svethemije.com/istorija-hemije?q=node/1091

Nobel prize in chemistry-esej scribd.com

56

Documents

Dobitnici Nobelove nagrade za hemiju