Embed Size (px)
Citation preview
WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY
Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW I ROKU
KIERUNKU FARMACJA
Rok akademicki 2018/2019
2
WSTĘP
Przewodnik dydaktyczny wprowadza studentów w tok pracy I roku studiów na Wydziale
Farmaceutycznym z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego.
Zgodnie z programem ministerialnym, studentów I roku obowiązują następujące przedmioty:
anatomia, biologia z genetyką, botanika farmaceutyczna, biofizyka, chemia ogólna i nieorganiczna,
matematyka, statystyka, przysposobienie biblioteczne, historia farmacji, język angielski, szkolenie w
zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, wychowanie fizyczne i język łaciński.
Oddany do użytku studentów I roku przewodnik dydaktyczny szczegółowo przedstawia
organizację jednostek, które prowadzą zajęcia z wyżej wymienionych przedmiotów, cele i formy
nauczania, regulaminy oraz piśmiennictwo w zakresie podręczników i czasopism naukowych.
Przewodnik dydaktyczny ma pomóc studentom I roku w poznaniu ich obowiązków i warunków
studiowania.
Przewodniczącą Rady Pedagogicznej I roku studiów jest Dr Anita Śliwińska z Zakładu Biologii
Farmaceutycznej i Biotechnologii Roślin Leczniczych.
Dziekan Wydziału Farmaceutycznego
z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
3
SPIS TREŚCI
WSTĘP....................................................................................................................................... 2
WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO ............................. 4
DZIEKANAT WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY
LABORATORYJNEJ ................................................................................................................ 5
ANATOMIA .............................................................................................................................. 6
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY ............................................................................ 10
BIOFIZYKA ............................................................................................................................ 11
BIOLOGIA Z GENETYKĄ .................................................................................................... 13
BOTANIKA FARMACEUTYCZNA ..................................................................................... 16
CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA............................................................................ 20
HISTORIA FARMACJI .......................................................................................................... 24
JĘZYK ANGIELSKI ............................................................................................................... 26
JĘZYK ŁACIŃSKI .................................................................................................................. 28
MATEMATYKA ..................................................................................................................... 31
PRZYSPOBIENIE BIBLIOTECZNE .................................................................................... 33
STATYSTYKA ....................................................................................................................... 34
WYCHOWANIE FIZYCZNE ................................................................................................. 36
4
WŁADZE
WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
REKTOR
prof. dr hab. MIROSŁAW WIELGOŚ
Prorektor ds. Dydaktyczno-Wychowawczych
prof. dr hab. BARBARA GÓRNICKA
Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą
prof. dr hab. JADWIGA TURŁO
Prorektor ds. Klinicznych, Inwestycji i Współpracy z Regionem
dr hab. WOJCIECH BRAKSATOR
Prorektor ds. Kadr
prof. dr hab. ANDRZEJ DEPTAŁA
Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, Promocji i Rozwoju
prof. dr hab. KRZYSZTOF FILIPIAK
DZIEKAN WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO
Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
prof. dr hab. PIOTR WROCZYŃSKI
Prodziekan ds. dydaktyczno-wychowawczych
dr hab. JOANNA KOLMAS
Prodziekan ds. nauki
dr hab. MARCIN SOBCZAK
Prodziekan ds. Oddziału Medycyny Laboratoryjnej
prof. dr hab. GRAŻYNA NOWICKA
Prodziekan do spraw Umiędzynarodowienia i Rozwoju
dr hab. PIOTR LULIŃSKI
5
DZIEKANAT WYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO
Z ODDZIAŁEM MEDYCYNY LABORATORYJNEJ
ul. Banacha 1, 02-097 Warszawa
KIEROWNIK ZASTĘPCA KIEROWNIKA
mgr Katarzyna Stańczyk
pokój 07
tel.: (0-22) 57 20 788
fax: (0-22) 57 20 773
mgr Aneta Markucińska
pokój 06
tel.: (0-22) 57 20 713
fax: (0-22) 57 20 773
TOK STUDIÓW KIERUNKU FARMACJA – pokój 010
sprawy I roku, rekrutacja na studia mgr inż. Joanna Sypuła
tel.: (0-22) 57 20 790
sprawy toku studiów II-IV roku,
praktyki po III i IV roku studiów
Anna Ołtuszewska
tel.: (0-22) 57 20 772
sprawy toku studiów V i VI roku
mgr Małgorzata Pyzel
tel.: (0-22) 57 20 771
plany studiów farmacji mgr Grzegorz Wasztewicz
tel.: (0-22) 57 20 727
FINANSE, DELEGACJE
mgr Anna Artymiuk
pokój 05
tel.: (0-22) 57 20 739
6
ANATOMIA ZAKŁAD ANATOMII PRAWIDŁOWEJ i KLINICZNEJ
CENTRUM BIOSTRUKTURY WUM
Warszawa, ul. Chałubińskiego 5, bezp. tel. i fax 22 629-52-83
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Bogdan Ciszek
Odpowiedzialny za dydaktykę: lek med. Ewa Rzeźnicka
godziny przyjęć zostaną podane na tablicy inf. Zakładu na początku roku akademickiego
1. Nazwa przedmiotu
Anatomia
2. Liczba godzin
Zajęcia obejmują 30 godzin w tym; 15h wykładów i 15h ćwiczeń
Wykłady i ćwiczenia odbywają się w pracowni dydaktycznej Zakładu wg grafiku podawanego
do wiadomości przed rozpoczęciem zajęć.
3. Forma zaliczenia przedmiotu
Zajęcia odbywają się w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli anatomicznych, atlasów itp
Studenci zobowiązani są do opanowania przewidzianych programem wiadomości wg podanego
planu
Aby w pełni wykorzystać czas zajęć student obowiązany jest przychodzić przygotowany
teoretycznie z aktualnego materiału bieżącego oraz ze wszystkich poprzednio odbytych
wykładów i ćwiczeń
Na zakończenie każdego ćwiczenia przeprowadzane jest zaliczenie zbiorcze dotyczące
umiejętności logicznej interpretacji materiału
Zaliczenia są przeprowadzane w formie testowej lub ustnej.
Studenci zobowiązani są do opanowania przewidzianych programem wiadomości wg planu
podanego na każde ćwiczenia.
Obecność na wszystkich ćwiczeniach (w swojej grupie!) jest obowiązkowa.
Odrabianie zajęć z inną grupą jest niemożliwe.
Warunkiem zaliczenia i dopuszczenie do egzaminu z Anatomii jest czynny udział w wykładach
i ćwiczeniach.
Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji letniej. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę
pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań
Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy
4. Cel nauczania
W toku zajęć student zdobywa umiejętności i kompetencje w zakresie anatomii prawidłowej,
topograficznej, klinicznej i funkcjonalnej człowieka, z uwzględnieniem specyfiki nauczanej
profesji. Student po zakończeniu kursu powinien omówić teoretycznie poznane w trakcie ćwiczeń
podstawowe struktury anatomiczne człowieka. Scharakteryzować i podać różnice w działaniu
poszczególnych narządów anatomicznych człowieka
Wykłady i ćwiczenia są wzbogacone metodami wizualnymi.
7
Poznanie podstawowych wiadomości o budowie i topografii ciała ludzkiego. podstawowych
i specyficznych pojęć, terminologii z zakresu anatomii, poznanie budowy, topografii
i funkcjonowania wszystkich układów oraz narządów w organizmie człowieka. Zastosowanie
wiedzy z zakresu anatomii i czynności organizmu człowieka w działaniach praktycznych
zastosowania zdobytej wiedzy w postępowaniu klinicznym – do oceny stanu zdrowia i udzielania
pomocy medycznej. Na drodze analizy dochodzimy do syntezy ciała ludzkiego, szczególnie do
znajomości budowy ciała człowieka żywego.
Student po zakończeniu kursu powinien omówić teoretycznie poznane w trakcie ćwiczeń
podstawowe struktury anatomiczne człowieka. Scharakteryzować i podać różnice w działaniu
poszczególnych narządów anatomicznych człowieka.
Opanować umiejętności logicznej interpretacji informacji podawanych na wykładach i na
ćwiczeniach
5.Treść nauczania
Treść nauczania obejmuje zagadnienia omawiane na wykładach i poznawane praktycznie na
ćwiczeniach prowadzonych w pracowni dydaktycznej z użyciem modeli anatomicznych. W trakcie zajęć nacisk kładziony jest na interaktywne omówienie materiału z wykładów.
Elementy anatomii prawidłowej człowieka dotyczące poszczególnych układów i narządów.
Po zakończonym kursie anatomii prawidłowej student powinien
1. posługiwać się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie części ciała
człowieka, narządów i tkanek.
2. przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów
i tkanek, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki związanej z układem pokarmowym
i przemianą materii.
3. zwrócenie uwagi na niektóre aspekty przydatne w udzielaniu pierwszej pomocy przed lekarskiej
Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim brzmieniu.
Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza.
Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku.
6. Tematy wykładów
W1. Ogólna budowa, osteologia, układ mięśniowy
W2. Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy Narządy zmysłów
W3. Układ krążenia, układ oddechowy
W4. Układ trawienny
W5. Układ moczowy, narządy płciowe męskie, narządy płciowe żeńskie i powłoka wspólna
Układ dokrewny
7. Tematy ćwiczeń
1. Osteologia, układ mięśniowy.
2. Układ nerwowy. Narządy zmysłu. Powłoka wspólna.
3. Układ krążenia. Układ oddechowy.
4. Układ trawienny.
5. Układ moczowy. Narządy płciowe żeńskie i męskie.
8
8. Podręczniki i atlasy
Podstawowe
Anatomia Człowieka W.Woźniak Urban & Partner Wrocław
Mały atlas anatomiczny Aleksandrowicz R. , wyd. PZWL
Anatomia Czynnościowa R.Maciejewski, K.Torres Czelej
Uzupełniające Anatomia Człowieka W. Sylwanowicz (red. Sokołowska Pituchowa) PZWL
Anatomia Człowieka A. Bochenek M. Reicher T I-V PZWL (wybrane rozdziały)
Atlas anatomii człowieka Sobotta, wyd. Urban & Partner
9. Regulamin zajęć studenckich
Regulamin zajęć studenckich Wprowadzanie osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.
Wszystkich studentów przebywających na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej oraz całego gmachu Centrum Biostruktury obowiązuje zakaz palenia tytoniu i papierosów elektronicznych, przyjmowania środków psychoaktywnych, bezwzględnego nakazu przestrzegania przepisów BHP i PPoż
Ćwiczenia z anatomii odbywają się w salach dydaktycznych na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej.
Harmonogram zajęć dydaktycznych na dany rok akademicki umieszczony jest w tablicy ogłoszeń Zakładu
Przed wejściem na zajęcia student jest zobowiązany pozostawić ubranie wierzchnie w szatni.
W salach dydaktycznych obowiązuje bezwzględny zakaz jedzenia produktów spożywczych, picia napojów jak również używania telefonów komórkowych oraz innych przekaźników informacji.
W salach ćwiczeniowych przebywają tylko studenci WUM odbywający aktualnie zajęcia, przewidywane programem przedmiotu.
W czasie trwania zajęć student zobowiązany jest do posiadania legitymacji studenckiej i identyfikatora
W czasie trwania ćwiczeń studenci nie opuszczają sal dydaktycznych
1. Warunkiem zaliczenia anatomii i dopuszczenia do egzaminu z tego przedmiotu jest udział w wykładach i ćwiczeniach.
Każdy student korzystający z modeli anatomicznych odpowiada za zniszczenie lub zaginięcie. Po zakończeniu ćwiczeń studenci zobowiązani są do uporządkowania swojego miejsca pracy wg wskazówek asystenta.
2. Obecność obowiązkowa na wszystkich ćwiczeniach. W przypadku usprawiedliwionej jednej nieobecności zaległy materiał musi być zaliczony u asystenta prowadzącego zajęcia.
Odrabianie ćwiczeń z inną grupą jest niemożliwe Nie spełnienie powyższych warunków oznacza nie zaliczenie roku i niedopuszczenie do egzaminu
9
4. Egzamin testowy pierwszy i drugi poprawkowy z anatomii odbywa się w sesji letniej
Zabronione jest posiadanie i używanie w trakcie wykładów, ćwiczeń i egzaminów środków łączności -TELEFON KOMÓRKOWY, SMARTFON oraz wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych wyposażonych w aparat fotograficzny i/lub kamerę. Nie zastosowanie się do tego wymogu będzie powodem do usunięcia studenta z wykładu, ćwiczeń lub egzaminu oraz wpisanie oceny niedostatecznej i skierowanie sprawy do Komisji Dyscyplinarnej Uczelni. Wszelkie kwestie nieuregulowane Regulaminem rozstrzyga Kierownik Zakładu i/lub Koordynator przedmiotu. Od regulaminu nie ma odstępstw.
10
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY ZAKŁAD MEDYCYNY SPOŁECZNEJ I ZDROWIA PUBLICZNEGO
(we współpracy z DZIAŁEM OCHRONY PRACY I ŚRODOWISKA)
Kierownik Zakładu: dr hab. med. Aneta Nitsch-Osuch. Odpowiedzialna za dydaktykę/koordynator przedmiotu : Dr inż. Irena Kosińska [email protected] Program nauczania obejmuje 4 godziny wykładów. CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
bezpieczeństwem pożarowym w trakcie studiów w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, ze
szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z odbywaniem zajęć praktycznych (laboratoryjnych)
na kierunku farmacja. Przedmiot realizowany jest w ramach Rozporządzenia MNiSzW z dnia 5 lipca 2007
roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz. U. Nr 128, poz. 897).
Przedmiot realizowany jest na platformie e-learningowej WUM, dostęp poprzez numer albumu.
Tematy wykładów:
WYKŁAD 1: (dr inż. Irena Kosińska)
1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy (prawa i obowiązki studentów w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy)
2. Zagrożenia zdrowia studentów na stanowiskach nauki/pracy w trakcie studiów (fizyczne,
chemiczne i biologiczne oraz psychospołeczne) i ochrona przed zagrożeniami. Procedura
poekspozycyjną w narażeniu na HIV, HBV, HCV
3. Zasady ergonomii na stanowiskach pracy (stanowisko komputerowe). Oświetlenie
WYKŁAD 2: (mgr inż. Elżbieta Domaszewicz)
1. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagrożeń (pożar, wybuch, awaria,
zagrożenie terrorystyczne, powódź itp.)
2. Zasady ewakuacji z budynków
3. Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej (podstawowe zasady)
Na zaliczenie przedmiotu składa się:
1.Przygotowanie studenta do zaliczenia przedmiotu – zgodnie z tematami zajęć i treściami
kształcenia oraz obowiązującym piśmiennictwem
2.W pierwszej kolejności należy wypełnić ankietę badającą ogólny stan wiedzy Studenta na
temat zasad higieny przed rozpoczęciem rozwiazywania testu (przeznaczony czas na wypełnienie
ankiety 5 min)
3.Rozwiązanie testu (test zawiera 20 pytań)
4.Uzyskanie min 61% prawidłowych odpowiedzi zalicza test na 3.0.
5. Dostarczenie rozwiązanej ankiety i Certyfikatu zaliczenia testu do sekretariatu Zakładu
Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego, ul. Oczki 3. P.101. Literatura
1. Ciuruś M.: Procedury higieny w placówkach ochrony zdrowia. Wydanie II uzupełnione i poprawione, Warszawa 2013, Wydaw. Instytut Problemów Ochrony Zdrowia Sp. z o.o.
2. Marcinkowski J.(red.): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych, PZWL, W-wa, 2004
3. www.ciop.pl, www.who.int
4 Kodeks pracy. Praca zbiorowa. Wyd. LexisNexis (aktualizowane co roku)
11
BIOFIZYKA ZAKŁAD BIOANALIZY I ANALIZY LEKÓW
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.: 5728947 ; 5720961;
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Kierownik Pracowni: dr Marek Wasek
Odpowiedzialni za dydaktykę: dr Marek Wasek
e-mail: [email protected]
Przyjęcia w sprawach studenckich: każdy piątek od 9- 11 ( pracownia biofizyki)
Roczny wymiar zajęć: semestr letni – 30 godzin
Wykład z biofizyki – 10 godzin
Ćwiczenia laboratoryjne – 20 godz.
Miejsce wykładów: aula wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym
Miejsce ćwiczeń laboratoryjnych: Pracownia Biofizyki, blok 3, sala 01
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Celem nauczania jest zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami biofizyki
będącej podstawą nauk ścisłych, a więc również nauk farmaceutycznych. Ćwiczenia laboratoryjne
nauczają studentów ścisłego rozumowania, umiejętności posługiwania się podstawowymi
przyrządami pomiarowymi, poprawnego przeprowadzenia doświadczeń, wyciągnięcia logicznych
wniosków i właściwego matematycznego zapisu wyników.
PROGRAM NAUCZANIA
1. TEMATY WYKŁADÓW Z BIOFIZYKI Metodyka pomiarów wielkości fizycznych. Rachunek niepewności pomiarów.
Niepewności typu A i typu B – 1 godz.
Biofizyka zmysłów słuchu i wzroku – 1 godz.
Biofizyka układu krążenia krwi – 1 godz.
Wpływ promieniowania elektromagnetycznego i magnetycznego na organizm żywy.
O szkodliwości promieniowania jonizującego i niejonizującego (podstawy dozymetrii
jądrowej, hormeza radiacyjna) – 2 godz.
Podstawy biofizyczne metod diagnostycznych in vivo. Pomiar sygnałów bioelektrycznych
(EEG, EKG, wektokardiografia wysokie rozdzielczości). Metody transmisyjne
(ultrasonografia, metody fotodynamiczne, jądrowy rezonans magnetyczny,
rentgenodiagnostyka, CT). Metody emisyjne (SPECT, PET, scyntygrafia) – 3 godz.
Lasery. Promieniowanie laserowe (wpływ promieniowania laserowego na tkanki, układ
optyczny oka, zdolność rozdzielcza oka). Biofizyczne podstawy terapii izotopowej. Terapia
hadronowa– 2 godz.
Sposób zaliczenia wykładów – Test końcowy; pytania otwarte i zamknięte
12
2. TEMATY ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Ćwiczenia laboratoryjne trwają 3 godz. i odbywają się raz w tygodniu w grupach ok. 20 osób
i trzyosobowych zespołach ćwiczeniowych.
W ramach minimum programowego proponujemy wykonanie 7 ćwiczeń laboratoryjnych
z biofizyki. Tematyka ćwiczeń z podziałem na godziny zawarta jest w Tabeli 1.
TABELA 1.
L.p Temat ćwiczeń Liczba
godzin
1.
2.
3.
4.
5.
7.
Rachunek niepewności pomiarów. Niepewności typu A i typu B.
Obserwacje i pomiary mikroskopowe.
Refrakcja molekularna.
Wyznaczanie współczynnika dyfuzji przez błonę
Reometria cieczy newtonowskich i nienewtonowskich. Wyznaczanie
charakterystyki lepkościowo-temperaturowej gliceryny wiskozymetrem
rotacyjnym.
Badanie własności i absorpcji światła z wykorzystaniem lasera.
5
3
3
3
3
3
3
METODY I ORGANIZACJA PRACY
1. Ćwiczenia laboratoryjne. Studenci wykonują ćwiczenia w zespołach trzyosobowych. Przed przystąpieniem do zajęć
asystenci sprawdzają teoretyczne przygotowanie studentów za pomocą kartkówki. Na
pierwszych zajęciach studenci otrzymują instrukcje do wszystkich wykonywanych
doświadczeń. Zawarte są w nich podstawy teoretyczne, sposób wykonywania ćwiczeń, ich
przebieg, sposób prezentacji i obliczenia wyników końcowych. Po wykonaniu ćwiczenia
studenci opracowują w ciągu tygodnia sprawozdanie. Wynik kartkówki, ocena praktycznego
przebiegu ćwiczenia oraz ocena sprawozdania stanowią podstawę do wystawienia oceny
końcowej z wykonanego ćwiczenia.
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA.
Szczegółowe warunki zaliczenia przedmiotu oraz terminy wykonywanych ćwiczeń,
kolokwium końcowego podane są na tablicy ogłoszeń Pracowni.
Wszystkie materiały (wykłady, instrukcje ćwiczeń, programy obliczeniowe) podane będą
w formie skryptu w wersji elektronicznej.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA.
1. Biofizyka. Podręcznik dla studentów pod redakcją Feliksa Jaroszyka,
Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa
2. Materiały do ćwiczeń z biofizyki i fizyki pod redakcją Bolesława Kędzi, PZWL
Warszawa
13
BIOLOGIA Z GENETYKĄ ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN
LECZNICZYCH
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk
Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,
mgr Dorota Gajdzis-Kuls
Konsultacje studenckie: poniedziałek 12.00-13.00.
Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 60 godz. (wykłady 15 godz., ćwiczenia 36 godz., seminaria
9 godz.)
Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym
Miejsce ćwiczeń: pracownia mikroskopowa im. Profesor Mirosławy Goleniewskiej-Furmanowej,
Wydział Farmaceutyczny, gmach III, piętro 3. ul. Banacha 1.
Liczba punktów ECTS = 4
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Celem nauczania biologii z genetyką jest zapoznanie studentów z wybranymi zagadnieniami
z cytologii, genetyki i parazytologii. Znajomość zagadnień związanych z cytologią organizmów
eukariotycznych jest niezbędna do zrozumienia innych przedmiotów o zakresie biologicznym
wykładanych w czasie studiów.
Dla przyszłych farmaceutów ważna jest również wiedza dotycząca podstawowych zagadnień
związanych z genetyką ze szczególnym uwzględnieniem chorób genetycznych oraz zagadnień
związanych z parazytologią lekarską i chorobami pasożytniczymi.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematy wykładów
1. Cel i formy nauczania biologii z genetyką. Zasadnicze różnice w budowie komórek
Procaryota i Eucaryota. Organelle komórkowe.
2. Budowa błon biologicznych. Podstawowe składniki lipidowe i rodzaje białek błonowych.
3. Podstawy transportu substancji przez błony: dyfuzja bierna, dyfuzja ułatwiona, transport
aktywny.
4. Sortowanie białek w komórce. Udział retikulum endoplazmatycznego i aparatu Golgiego
w modyfikacji i sortowaniu białek.
5. Mechanizm transportu pęcherzykowego: kompleksy opłaszczające, adaptyny. Endocytoza,
fagocytoza i egzocytoza, endosomy, lizosomy.
6. Cytoszkielet.
7. Substancja pozakomórkowa.
8. Adhezja komórek i typy połączeń międzykomórkowych.
9. Podstawy mechanizmów regulacji cyklu komórkowego. Wybrane białka biorące udział
w regulacji cyklu komórkowego i konsekwencje mutacji kodujących je genów.
10. Starzenie się i śmierć komórek. Nekroza i apoptoza.
11. Przyczyny mutacji genowych spontanicznych i indukowanych. Wybrane mutageny chemiczne
i fizyczne wpływające bezpośrednio na DNA.
12. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka.
13. Parazytologia - leki przeciwpasożytnicze.
Tematy ćwiczeń
14
1. Porównanie budowy komórki roślinnej i zwierzęcej.
2. Substancje zapasowe komórki roślinnej, struktury komórkowe, w których występują; Reakcje
mikrochemiczne stosowane do wykrywania substancji zapasowych.
3. Elementy substancji pozakomórkowej w tkankach zwierzęcych.
4. Struktury komórkowe w mikroskopie elektronowym,
5. Podziały komórkowe: a) mitoza, b) mejoza, c) struktura chromosomów, d) przykłady
kariotypów roślinnych.
6. Wpływ związków chemicznych na podziały komórkowe: a) hamowanie mitozy w stadium
metafazy (c-mitoza), b) hamowanie cytokinezy (statmodiereza), c) zmiany w strukturze
chromosomów (aberracje chromosomowe, d) mutacje chromosomowe liczbowe u roślin
(euploidy).
7. Mutageneza środowiskowa. Określanie wpływu wybranych mutagenów środowiskowych na
podziały komórkowe i na chromosomy.
8. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka: a) chromosomy człowieka; zróżnicowanie
ich budowy morfologicznej, b) aberracje chromosomów płciowych i autosomów jako
przyczyna chorób genetycznych.
9. Nowotwory różnych narządów człowieka. Zmiany cytologiczne w komórce nowotworowej.
10. Morfotyczne elementy krwi człowieka.
11. Omówienie budowy, rozwoju, chorobotwórczości i metod wykrywania pasożytów.
Profilaktyka.
12. Pasożytnicze pierwotniaki - morfologia, fizjologia, chorobotwórczość: a) Wiciowce -
Mastigophora (Flagellata), b) Korzenionóżki – Rhizopoda, c) Zarodnikowce – Sporozoa,
d) Orzęski – Ciliata, e) Robaki płaskie, f) Przywry wnętrzniaki - Trematoda (Digenea),
g)Tasiemce – Cestoidea.
13. Pasożytnicze robaki obłe: Nicienie – Nematoda.
14. Pasożytnicze owady i pajęczaki - Insecta i Arachnida.
Tematy seminariów
1. Cytologia – cykl życiowy komórki.
2. Prawidłowy i nieprawidłowy kariotyp człowieka.
3. Parazytologia: a) klasyfikacja pasożytów na podstawie różnych kryteriów, b) rodzaje
współżycia organizmów zwierzęcych, c) metody wykrywania i zwalczania pasożytów, d) drogi
i źródła inwazji pasożytów, e) mechanizmy oddziaływania pasożytów na żywiciela,
f) morfologiczne i fizjologiczne cechy adaptacyjne pasożytów, g) profilaktyka chorób
pasożytniczych.
METODY ORGANIZACJI PRACY
Wykłady (15 godzin dydaktycznych) odbywają się w semestrze zimowym w wymiarze jednej
godziny tygodniowo.
Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym w wymiarze
trzech godzin tygodniowo.
Większość ćwiczeń stanowią ćwiczenia mikroskopowe. Materiał ćwiczeniowy do realizacji
poszczególnych tematów stanowią gotowe preparaty mikroskopowe i wykonywane przez
studentów oraz prezentacje multimedialne. Część preparatów została uzyskana dzięki uprzejmości
różnych placówek badawczych. Praca studenta przy mikroskopach jest indywidualna.
Student zobowiązany jest do:
samodzielnego przygotowania się do poszczególnych zajęć;
posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe i nakrywkowe,
żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha laboratoryjnego;
15
prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100) o gładkich
kartkach. Dokumentację stanowią: temat ćwiczeń i wykonane samodzielnie rysunki
z objaśnieniami oglądanych w mikroskopie preparatów.
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest:
obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta na ćwiczeniach
wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);
znajomość całości przerobionego materiału oraz aktywny udział w ćwiczeniach i seminariach;
uzyskanie dostatecznej liczby punktów z pracy na ćwiczeniach, z seminariów, kartkówek,
dwóch zadań pisemnych obejmujących (i) materiał ćwiczeniowy z cytologii z genetyką oraz (ii)
materiał ćwiczeniowy z parazytologii połączony z rozpoznawaniem pasożytów człowieka pod
mikroskopem.
Terminy zadań i egzaminów zatwierdzane są przez Radę Pedagogiczną na początku roku
akademickiego.
Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studenta podawany jest
do wiadomości na pierwszych ćwiczeniach i wywieszony na tablicy ogłoszeń Zakładu.
Egzamin z biologii z genetyką jest testowy i odbywa się w sesji zimowej w terminie
zatwierdzonym przez Radę Pedagogiczną.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Alberts B., Bray D., Hopkin K¸ Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. Podstawy
biologii komorki. PWN Warszawa 2007
2. Seminaria z cytofizjologii (red. J. Kawiak, M. Zabla) Elsevier & Partner 2014.
3. Kadłubowski R., Kurnatowska A. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL Warszawa 1999.
4. Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.” Biologia
Farmaceutyczna” MedPharm Polska 2012.
LITERATURA ZALECANA
1. Stevens A., Lowe J. Histologia człowieka. PZWL, Wyd. Medyczne Słowiński Verlag 2000
2. Zabel M. (red.) Histologia. Podręcznik dla studentów medycyny i stomatologii. Urban
& Partner Wrocław 2008
3. Brown T.A. Genomy. PWN Warszawa 2009
4. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL Warszawa 2004
5. Węgleński P. ( red.). Genetyka molekularna PWN Warszawa 2008.
6. Kilarski W. Strukturalne podstawy biologii komórki. PWN Warszawa 2003
7. Kłyszejko-Stefanowicz L. Cytobiochemia. PWN Warszawa 2002.
8. Buczek A. Choroby pasożytnicze; epidemiologia, diagnostyka, objawy. Koliber, Lublin 2005.
9. Buczek A. Atlas pasożytów człowieka. Koliber, Lublin 2005.
10. Deryło A. (Redaktor naukowy) Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN Warszawa
2002
16
BOTANIKA FARMACEUTYCZNA ZAKŁAD BIOLOGII FARMACEUTYCZNEJ I BIOTECHNOLOGII ROŚLIN
LECZNICZYCH
02-097 Warszawa, ul. Banacha 1, tel.5720983, 5720984
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk
Osoby odpowiedzialne za dydaktykę: prof. dr hab. n. farm. Agnieszka Pietrosiuk,
dr n. farm. Anita Śliwińska
Konsultacje studenckie: poniedziałek 12.00-13.00.
Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 90 godz. (wykłady 30 godz., ćwiczenia 52 godz., seminaria
8 godz.)
Miejsce wykładów: sala wykładowa na Wydziale Farmaceutycznym
Miejsce ćwiczeń: pracownia mikroskopowa im. Profesor Mirosławy Goleniewskiej-Furmanowej,
Wydział Farmaceutyczny, ul. Banacha 1, gmach III, piętro 3.
Liczba punktów ECTS = 6
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Celem nauczania botaniki farmaceutycznej jest zapoznanie studentów z metodami identyfikacji
i opisu składników strukturalnych komórek, tkanek i organów roślin metodami mikroskopowymi
i histochemicznymi oraz rozpoznawania roślin na podstawie cech morfologicznych
i anatomicznych (szczególnie gatunków o znaczeniu farmaceutycznym). Studiowanie systematyki,
morfologii, anatomii i chemotaksonomii, a także biotechnologii roślin stanowiących źródła leku
naturalnego oraz poznanie roślin leczniczych i użytkowych (rośliny jadalne, rośliny stosowane jako
przyprawy i używki), a także roślin działających halucynogennie, teratogennie, toksycznie pozwoli
studentom zdobyć wiedzę związaną z lekiem naturalnym i szeroko pojętą ochroną zdrowia
człowieka i jego środowiska naturalnego. Ponadto studenci poznają tematykę naukową Zakładu
w trakcie tzw. ćwiczeń otwartych, podczas których mają możliwość praktycznego zapoznania się
biotechnologią roślin i dyskusji naukowej z asystentami.
Umiejętności nabywane przez studentów w czasie zajęć z botaniki farmaceutycznej to:
1. posługiwanie się mikroskopem świetlnym,
2. wykonywanie preparatów anatomicznych i rozpoznawanie pod mikroskopem roślinnych
struktur komórkowych i tkanek w celu identyfikacji substancji roślinnych.
3. sporządzanie dokumentacji z obserwacji mikroskopowych,
4. określanie przynależności roślin występujących we florze Polski do poszczególnych grup
systematycznych na podstawie cech morfologicznych.
5. posługiwanie się kluczami do oznaczania roślin w celu ich identyfikacji (określanie gatunku).
6. posługiwanie się nazewnictwem roślin i substancji leczniczych ze szczególnym
uwzględnieniem gatunków opisanych w Farmakopei Polskiej wyd. IX i X.
Wiedza i umiejętności zdobyte na botanice farmaceutycznej przygotowują studentów
do zrozumienia treści nauczania przekazywanych na wyższych latach studiów z takich
przedmiotów jak: farmakognozja, leki pochodzenia naturalnego, bromatologia, farmakologia,
toksykologia, farmacja stosowana.
PROGRAM NAUCZANIA
Tematyka wykładów 1. Cel nauczania botaniki farmaceutycznej. Zasady i metody klasyfikacji roślin, Jednostki
systematyczne (takson) różnej rangi. Zasady nomenklatury botanicznej. Farmakopea Polska
wyd. X.
17
2. Źródła pozyskiwania materiału roślinnego - roślin leczniczych, z których uzyskuje się surowce
lecznicze. Uprawy i zbiór ze stanowisk naturalnych. Poszukiwania nowych gatunków i odmian
roślin leczniczych. Systemy ochrony roślin.
3. Taksonomiczny przegląd grzybów i roślin leczniczych dostarczających surowców
farmakopealnych: diagnostyczne cechy morfologiczne, anatomiczne, chemiczne i ekologiczne.
Kolejno omawiane rośliny okrytozalążkowe, rośliny nagozalążkowe, rośliny zarodnikowe
i grzyby. Wśród roślin okrytozalążkowych są gatunki należące do rodzin: Amborellaceae,
Nymphaeaceae, Illiciaceae, Magnoliaceae, Aristolochiaceae, Ranunculaceae, Berberidaceae,
Papaveraceae, Caryophyllaceae, Amarantaceae, Aizoaceae, Cactaceae, Droseraceae,
Polygonaceae, Loranthaceae, Santalaceae, Casuarinaceae, Fagaceae, Betulaceae,
Juglandaceae, Salicaceae, Cannabaceae, Urticaceae, Guttiferae, Euphorbiaceae,
Hammamelidaceae, Linaceae, Brassicaceae, Rosaceae, Saxifragaceae, Crassulaceae,
Vitaceae, Geraniaceae, Malvaceae, Rhamnaceae, Lythraceae, Apiaceae, Araliaceae,
Ericaceae, Styracaceae Primulaceae, Boraginaceae, Lamiaceae, Verbenaceae, Oleaceae,
Plantaginaceae, Scrophulariaceae, Pedaliaceae, Solanaceae, Caprifoliaceae, Valerianaceae,
Gentianaceae, Rubiaceae, Apocynaceae, Menyanthaceae, Campanulaceae, Asteraceae,
Liliaceae sensu lato, Amaryllidaceae, Iridaceae, Zingiberaceae, Poaceae.
Wsród roślin nagozalążkowych są gatunki lecznicze z rodzin.: Ginkgoaceae, Pinaceae,
Cupressaceae, Taxaceae.
Rośliny zarodnikowe: widłaki, skrzypy, paprocie. Krótka charakterystyka grzybów: grzyby
trujące, zagadnienie mykotoksyn, grzyby - producenci leków.
4. Kierunki rozwoju biotechnologii roślin: mikrorozmnażanie, biosynteza i biotransformacja
wtórnych metabolitów in vitro.
Tematyka ćwiczeń 1. Morfologia grzybów (Mycota) z klasy Ascomycetes.
2. Struktury tkankowe o znaczeniu diagnostycznym.
3. Morfologia i anatomia organów (liście, łodygi, korzenie, kłącza, kwiaty, owoce i nasiona).
4. Oznaczanie roślin leczniczych w pracowni. Zasady posługiwania się kluczem do oznaczania
roślin.
5. Zajęcia w Ogrodzie Botanicznym UW - poznanie roślin leczniczych i użytkowych, polskich
i obcych florze Polski.
Tematy seminariów
1. Cechy morfologiczne, anatomiczne i chemiczne gatunków leczniczych i użytkowych z rodzin
obcych naszej florze: Myristicaceae, Monimiaceae, Lauraceae, Menispermaceae, Piperaceae,
Theaceae, Mimosaceae, Punicaceae, Loganiaceae, Myrtaceae, Apocynaceae, Lobeliaceae,
Sterculiaceae, Dioscoreaceae (2 godz.).
2. Owoce: powstawanie, budowa i klasyfikacja. Owoce charakterystyczne dla wybranych rodzin
(2 godz.).
3. Podstawy biotechnologii roślin leczniczych (4 godz.).
METODY ORGANIZACJI PRACY
Wykłady odbywają się w semestrze zimowym i letnim w wymiarze jednej godziny dydaktycznej
tygodniowo (30 wykładów).
Ćwiczenia laboratoryjne są obowiązkowe i odbywają się w semestrze zimowym i letnim
w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Większość ćwiczeń to ćwiczenia mikroskopowe. Praca
przy mikroskopach jest indywidualna.
Student zobowiązany jest do:
samodzielnego przygotowania się do każdych zajęć;
posiadania na zajęciach instrumentarium (mikroskopowe szkiełka podstawowe i nakrywkowe,
żyletka, igła preparacyjna, ściereczka, ołówek, gumka) oraz fartucha laboratoryjnego;
18
prowadzenia w trakcie zajęć dokumentacji swojej pracy w zeszycie (80-100) o gładkich
kartkach. Dokumentację stanowią: temat ćwiczeń i wykonane samodzielnie i starannie rysunki
z czytelnymi objaśnieniami oglądanych w mikroskopie preparatów. Tematy kolejnych ćwiczeń
wskazane przez osobę prowadzącą ćwiczenia należy bezbłędnie przepisać z Suplementu do
skryptu „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej” do zeszytu przed ćwiczeniami. Po
wykonaniu i obejrzeniu preparatów mikroskopowych należy wykonać rysunki szczegółowe
i/lub schematyczne zgodnie z poleceniem prowadzącego i przedstawić je do zaliczenia.
Studenci proszeni są o zachowanie porządku na stanowisku pracy.
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
W semestrze zimowym sprawdzianem wiadomości są:
trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych dotyczących materiału przerabianego
na ćwiczeniach;
zadanie praktyczne połączone ze sprawdzianem znajomości polskich i łacińskich
nazw gatunków, rodzin i substancji roślinnych, uwzględniającym materiał ćwiczeniowy
i wykładowy.
W semestrze letnim sprawdzianem wiadomości są:
dwa zadania praktyczne, które wymagają znajomości budowy anatomicznej wegetatywnych
organów rośliny, umiejętnego formułowania diagnozy, dokładnego jej uzasadnienia oraz
wykonania rysunków schematycznego i szczegółowego analizowanego organu i objaśnienia
poszczególnych tkanek;
trzy kartkówki z wiadomości teoretycznych obejmujących materiał przerabiany na ćwiczeniach
z włączeniem seminariów;
dwa sprawdziany ze znajomości polskich i łacińskich nazw gatunków, rodzin i substancji
roślinnych uwzględniający materiał ćwiczeniowy i wykładowy.
Warunkiem zaliczenia ćwiczeń w każdym semestrze jest:
obecność na wszystkich zajęciach (w przypadku nieobecności studenta na ćwiczeniach
wymagane jest przedłożenie zwolnienia lekarskiego);
znajomość całości przerobionego materiału oraz aktywny udział w ćwiczeniach i seminariach;
uzyskanie dostatecznej liczby punktów z pracy na ćwiczeniach, z seminariów, kartkówek, zadań
praktycznych, i sprawdzianów ze znajomości polskich i łacińskich nazw gatunków, rodzin
i substancji roślinnych.
Terminy zadań ustalone są przez Radę Pedagogiczną.
Szczegółowy regulamin pracowni oraz system punktowy oceny pracy studentów podawany
jest do wiadomości na pierwszych ćwiczeniach i wywieszony na tablicy ogłoszeń Zakładu.
Egzamin z botaniki farmaceutycznej odbywa się w sesji letniej, w terminie zatwierdzonym przez
Radę Pedagogiczną. Obejmuje on część praktyczną z anatomii i systematyki roślin oraz test
z całego materiału. Egzamin poprawkowy odbywa się we wrześniu.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Bukowiecki H., Furmanowa M. Botanika farmaceutyczna. PZWL 1972.
Reinhard E.; opracowanie Dingermann T., Kreis W., Rimpler H., Zuendorf I.” Biologia
farmaceutyczna” MedPharm Polska 2012.
Michalska Z. Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej. Warszawa, skrypt WUM 2015.
Broda B. Zarys botaniki farmaceutycznej. PZWL Warszawa 2005
Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny Polskie. PWN Warszawa 1986
Malepszy S.(pod.red.). Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 2009
19
Gajdzis-Kuls D. Pietrosiuk A. Olszowska O., Józefowicz J. Botanika Farmaceutyczna. Suplement
do skryptu: „Materiały do ćwiczeń z botaniki farmaceutycznej” wraz z tematami ćwiczeń dla
studentów I roku Wydziału Farmaceutycznego, kierunek Farmacja WUM Warszawa 2018/2019.
LITERATURA ZALECANA
Kohlmünzer S. Farmakognozja. PZWL Warszawa 2007
Słownik botaniczny (red. Alicja i Jerzy Szweykowscy) Wiedza Powszechna, Warszawa 2003
Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika. PWN Warszawa 2006
Ben-Erik van Wyk, Wink M. Rośliny lecznicze świata. MedPharm Polska 2008
Lamer-Zarawska E., Kowal-Gierczak B., Niedworok J. (red.) Fitoterapia i leki roślinne. PZWL
2007
Frohne D. Leksykon roślin leczniczych. Przewodnik naukowy. MedPharm Polska 2010
Strzelecka H., Kowalski J. (pod red.). Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. PWN Warszawa
2000
Strasburger E. (i in.). Botanika. PWLiR
Borkowski B. Zarys farmakognozji. PZWL Warszawa 1974
Malepszy S. (red) Biotechnologia roślin. PWN Warszawa 2009
Zenkteler M. (pod red.). Hodowla komórek i tkanek roślinnych. PWN Warszawa 1984
Rutkowski L. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. 2. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2004.
Flora ojczysta. System identyfikacji gatunków i atlas. Komputerowy program edukacyjny, płyta
CD. Cortex Nova 2004.
20
CHEMIA OGÓLNA I NIEORGANICZNA
KATEDRA CHEMII ANALITYCZNEJ I BIOMATERIAŁÓW 02-907 Warszawa, ul. Banacha 1, tel. 22 5720 784
Kierownik Katedry: prof. dr hab. chem. Wacław L. Kołodziejski
Godziny przyjęć w sprawach studenckich: 14.00 – 14.45
Odpowiedzialni za dydaktykę: prof. dr hab. Wacław Kołodziejski
dr hab. Ewa Olędzka
dr Zdzisława Stefanowicz
Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń: 180 godz. (wykł. 60, sem. 30 godz., ćwicz. 90 godz.).
Miejsce wykładów - sale wykładowe w gmachu Wydz. Farm. ul. Banacha 1,
ćwiczeń i seminariów – pracownia w Katedrze Farmacji Stosowanej i Bioinżynierii
Punkty ECTS - 13
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Program przerabiany jest w czasie 30 tygodni dydaktycznych (cały rok akademicki). Wykłady z chemii
ogólnej i nieorganicznej obejmują wiedzę z podstaw chemii i przygotowują do zrozumienia zagadnień
chemicznych omawianych w trakcie studiów farmaceutycznych. Wykłady z chemii analitycznej
jakościowej przygotowują do przewidzianych w programie zajęć laboratoryjnych. Zajęcia
laboratoryjne z chemii analitycznej jakościowej dają możliwość poznania właściwości wielu substancji
nieorganicznych, reakcji zachodzących między nimi w roztworach wodnych, uczą dokonywania
obserwacji objawów reakcji, wyciągania wniosków i prawidłowego opisu w dzienniku laboratoryjnym.
Celem zajęć laboratoryjnych jest też opanowanie praktycznych umiejętności przeprowadzania reakcji
chemicznych, zapoznanie się z techniką i metodyką pracy analitycznej, przyswojenie zasad bhp
i wykształcenie dobrych nawyków w pracy laboratoryjnej.
PROGRAM NAUCZANIA 1. Tematy wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej – prof. dr hab. W.L. Kołodziejski 1. Mechaniczno-kwantowa teoria atomu, orbitale atomowe.
2. Układ okresowy pierwiastków a budowa atomu. Izotopy promieniotwórcze.
3. Wiązania chemiczne w ujęciu klasycznym.
4. Wiązania chemiczne a orbitale molekularne.
5. Oddziaływania między cząsteczkowe. Elementy krystalografii.
6. Elementy termodynamiki chemicznej, równowaga chemiczna.
7. Układ okresowy pierwiastków a okresowość właściwości chemicznych.
8. Przegląd poszczególnych grup pierwiastków:
wodór, helowce, fluorowce, tlenowce, azotowce, węglowce, borowce, berylowce, litowce,
pierwiastki grup przejściowych.
2. Tematy wykładów z chemii analitycznej jakościowej – dr hab. Ewa Olędzka
1. Chemia analityczna jakościowa w ujęciu klasycznym - rys historyczny, podstawowe pojęcia.
2. Prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Teoria elektrolitów mocnych Debye'a i Hückela.
Aktywność jonów. Wytrącanie osadów. Iloczyn rozpuszczalności. Wytrącanie frakcjonowane, wpływ
wspólnego jonu i innych jonów na rozpuszczalność osadów. Roztwory koloidalne. Współstrącanie.
3. Analiza systematyczna kationów. Oddzielenie grupy kationów tworzących nierozpuszczalne chlorki.
Wybór optymalnych warunków strącania. Reakcje analityczne kationów srebra, ołowiu i rtęci jedno
wartościowej. Analiza systematyczna I grupy kationów.
4. Elektrolity słabe. Prawo rozcieńczeń Ostwalda. Iloczyn jonowy wody, definicja pH wg Sørensena.
Oznaczanie kwasowości roztworów, wskaźniki barwne. pH nasyconego roztworu siarkowodoru.
Zależność stężenia jonów siarczkowych od pH roztworu.
5. Minimalne stężenie jonów S2- wytrącające osady kationów II i III gr analitycznej.
Wybór optymalnego pH do wytrącenia siarczków II gr. Własności siarczków. Reakcje
21
z HC1 i HNO3. Reakcje siarczków kwasotwórczych z zasadami. Tok systematycznej
analizy II grupy wg Freseniusa
6. Roztwory buforowe. pH w buforze amonowym. pH roztworu siarczku amonu. Warunki wytrącania
osadu i tok systematycznej analizy III gr kationów.
7. pH roztworu węglanu amonu. Warunki wytrącania osadu i tok systematycznej analizy IV grupy.
Kationy V grupy analitycznej wg Freseniusa.
8. Potencjał termodynamiczny. Przewidywanie przebiegu reakcji na podstawie wartości
0 Potencjały ogniw elektrochemicznych. Równanie Nernsta. Tablice potencjałów
standartowych półogniw. Reakcje utleniania i redukcji anionów na przykładzie
redukcji KMnO4 i I2 oraz utleniania roztworów KI.
9. Podział anionów według Bunsena. Omówienie poszczególnych grup.
10. Identyfikacja prostych związków chemicznych. Wykrywanie związków rozpuszczających się
w wodzie. Postępowanie z substancjami nierozpuszczalnymi.
3. Tematy ćwiczeń laboratoryjnych 1. Analiza kationów
1.1. I grupa kationów /srebro, ołów, rtęć (I)/,
- próby wstępne /mogą polegać na kontrolowanym przerobieniu reakcji
poszczególnych jonów lub na identyfikacji jonów danej grupy/.
- analiza mieszaniny kationów I grupy.
1.2. IIa grupa kationów /rtęć (II), ołów, miedź, bizmut, kadm/
IIb grupa kationów /arsen, antymon, cyna/ - próby wstępne IIa i IIb
- analiza mieszaniny kationów grupy IIa i IIb .
1.3. III grupa kationów /glin, chrom, żelazo (II) i (III), nikiel, kobalt, mangan, cynk/
- próby wstępne,
- analiza mieszaniny kationów grupy III,
1.4. IV i V grupa kationów /wapń, stront, bar, magnez, sód, potas, amon/
- próby wstępne,
- analiza mieszaniny kationów grupy IV i V.
2. Analiza anionów
2.1. I grupa anionów /Cl- Br-, I- ,CN-, SCN-, [Fe(CN)6]4-, [Fe(CN)6]3-, C1O-/
- próby wstępne,
- analiza mieszaniny anionów I grupy.
2.2. II grupa anionów /S2-, NO2-, CH3COO-/ - próby wstępne,
- analiza mieszaniny anionów II grupy.
2.3. III grupa anionów /CO32-, SO32-,C2O42-,BO2-, winiany/ - próby wstępne,
- analiza mieszaniny anionów grupy III.
2.4. IV grupa anionów /PO43-, AsO33-, AsO43-, S2O32-, CrO42-, / - próby wstępne,
- analiza mieszaniny anionów IV grupy.
2.5. V grupa anionów / NO3-, C1O3-, C1O4-, MnO4-/ i VI grupa anionów /SO42-, F-/
- próby wstępne,
- analiza mieszaniny anionów V i VI grupy.
2.6. próby wstępne anionów grup I -VI
3. Identyfikacje substancji chemicznych
- identyfikacja pojedynczych substancji / rozpuszczalnych i trudno
rozpuszczalnych w wodzie/.
4. Tematy seminariów: 1. Zasady pracy laboratoryjnej, bhp.
2. Przypomnienie materiału m.in.: nomenklatura zw. nieorganicznych, kompleksów, rodzaje
roztworów, zapis reakcji, reakcje redoks. 3. Obliczenia chemiczne związane ze stechiometrią reakcji.
4. Stężenia roztworów wyrażone w % i w mol/dm3 – obliczenia.
22
5. Obliczenia pH roztworów mocnych kwasów i zasad.
6. Strącanie osadów - iloczyn rozpuszczalności, obliczenia. 7. Przygotowanie do wykonania
zaplanowanych analiz.
METODY ORGANIZACJI PRACY Ćwiczenia laboratoryjne odbywają się raz w tygodniu dla każdej grupy ćwiczeniowej. W I i II
semestrze zajęcia trwają po 4 godziny. Studenci I roku podzieleni są na duże (ok 35 - osobowe) grupy
odbywające razem zajęcia w laboratorium. Każda duża grupa rozdzielona jest pod opiekę między trzy
osoby, prowadzące taką małą grupę studentów przez cały semestr lub rok. Prowadzący ćwiczenia mają
godziny konsultacyjne dla studentów (poza
godzinami ćwiczeniowymi).
FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA Studenci są oceniani na podstawie pisemnych kolokwiów (po 3 w każdym semestrze) z określonego
materiału, pisemnych lub ustnych sprawdzianów przed przystąpieniem do analiz (po 6 w każdym
semestrze) oraz wykonanych analiz przewidzianych w programie. Kolokwia obejmują: kolokwium
wejściowe z wybranych zagadnień chemii ogólnej z zakresu programu liceum oraz 5 kolokwiów
z chemii analitycznej jakościowej i obliczeń chemicznych.
Warunkiem zaliczenia pracowni z chemii analitycznej jakościowej, jest przystąpienie do
obowiązujących kolokwiów i sprawdzianów oraz wykonanie wszystkich przewidzianych w programie
analiz.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu „chemia ogólna i nieorganiczna” jest zaliczenie pracowni z chemii
analitycznej jakościowej i zdanie końcowego egzaminu z materiału realizowanego na pracowni oraz
z wykładów z chemii ogólnej i nieorganicznej. Szczegółowe kryteria oceniania studentów zawarte są
w „Regulaminie pracowni z chemii analitycznej jakościowej” udostępnianym studentom I roku na
pierwszych zajęciach.
PIŚMIENNICTWO I MATERIAŁY OBOWIĄZKOWE 1. Kołodziejski W.: „Wykłady z chemii ogólnej i nieorganicznej” – materiały w formacie pdf dostępne
na stronie internetowej Katedry i Zakładu Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
2. Bielański A.: Podstawy chemii nieorganicznej, Wyd.6, PWN Warszawa 2016
5. Kocjan R.: Chemia analityczna”, tom I i II. Wyd. 2, PZWL Warszawa 2014
6. Chreptowicz T.: Pomocnicze materiały multimedialne do analizy kationów wg Freseniusa –
materiały udostępniane na płycie CD
7. Chreptowicz T.: „Wykłady z chemii analitycznej jakościowej” – materiały w formacie ppt dostępne
w Katedrze i Zakładzie Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
8. Galus Z.: „Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej”, Wyd. 10, PWN Warszawa 2016
PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE 1. Cotton F.A., Wilkinson G., Gaus P.L.: Chemia nieorganiczna, PWN Warszawa 2002
2. Lipiec T., Szmal S.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL Warszawa,
1998
3. Żołnowski M.: „Nieorganiczna chemia analityczna” cz. 1 „Kationy” – Skrypt, Warszawski
Uniwersytet Medyczny 2011
4. Żołnowski M.: „Reakcje anionów” – skrypt, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2011
5. Żołnowski M.: „Zwięzły opis chemii wybranych pierwiastków: - skrypt, Warszawski Uniwersytet
Medyczny 2011
6. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna, T. 1 - 2., Wyd. 9, PWN Warszawa, 2016
7. Pajdowski L.: Chemia ogólna, Wyd. 10, PWN Warszawa 1999
8. Sołoniewicz R.: Zasady nowego słownictwa związków nieorganicznych, WNT 1995
9. Atkins P., Jones L.; Chemia ogólna, PWN Warszawa, 2016.
23
10. Nomenklatura chemii nieorganicznej (zalecenia 1990). K. Dyrek, A. Samotus, Z. Stasicka (red.),
Wiad. Chem. Biblioteka, 1998. ISBN 83-229-1879-8. [org. ang. Nomenclature of Inorganic
Chemistry. Recommendations 1990. Blackwell, 1990].
24
HISTORIA FARMACJI
25
26
JĘZYK ANGIELSKI STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH
02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2a, tel. (22) 5720 863
www.sjo.wum.edu.pl
e-mail: [email protected]
Kierownik Studium Języków Obcych: dr Maciej Ganczar
Godziny przyjęć w sprawach studenckich
Godziny przyjęć w sprawach studenckich oraz dyżury lektorów podane są do wiadomości
zainteresowanych na stronie internetowej WUM w zakładce Studium Języków Obcych oraz na
tablicy ogłoszeń w Studium Języków Obcych.
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Jolanta Budzyńska
Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń (po 30 godzin w I i II semestrze)
Miejsce zajęć: SJO, Centrum Dydaktyczne (ul. Księcia Trojdena 2a).
Liczba punktów ECTS – 3
Cel nauczania i zakres przedmiotu
Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego, czyli kształcenie sprawności
językowych pozwalających na:
umiejętność udzielania pacjentom informacji o produktach leczniczych w języku
angielskim,
rozumienie i relacjonowanie tekstów i wypowiedzi o tematyce specjalistycznej,
umiejętność formułowania własnych wypowiedzi w języku angielskim na tematy
zawodowe.
Wymogiem wstępnym jest znajomość języka angielskiego na poziomie B1+ w odniesieniu do
skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ). Absolwent farmacji
powinien posługiwać się językiem obcym na poziomie biegłości C1 wg skali ESOKJ oraz językiem
obcym specjalistycznym z zakresu farmacji.
Program nauczania
Słowotwórstwo medyczne w języku angielskim.
Praca farmaceuty: opis zawodu.
Układy: budowa i funkcje.
Choroby i ich objawy.
Leki: grupy, postacie, drogi podania, reakcje niepożądane.
Ulotka informacyjna dla pacjenta.
Pytania pacjenta i odpowiedzi farmaceuty dotyczące leku.
27
Artykuł z pisma specjalistycznego dla farmaceutów.
Metody organizacji pracy
Lektorat języka angielskiego obowiązuje wszystkich studentów I roku Wydziału
Farmacji.
Ćwiczenia odbywają się w wymiarze rocznym 60 godzin (w semestrach: zimowym
i letnim, po 30 godzin lekcyjnych w każdym semestrze; 1 ćwiczenia 90-minutowe
tygodniowo).
Forma kontroli i ocena wyników nauczania
Podstawę zaliczenia każdego semestru stanowią: udział we wszystkich zajęciach
(30h/semestr), pozytywna ocena z testu pisemnego oraz prezentacja opracowanego
samodzielnie tekstu o tematyce specjalistycznej. Student ma obowiązek zgłosić się na
testy pisemne w wyznaczonym terminie – w przypadku niestawienia się w wyznaczonym
terminie, bądź niezaliczenia testu, studentowi przysługują dwa terminy poprawkowe.
Ocena końcowa po 60 godzinach ćwiczeń: zal. (ocena) / nzal
Piśmiennictwo
Zajęcia prowadzone są w systemie autorskim, z wykorzystaniem podręczników oraz
materiałów własnych opracowanych na podstawie podręczników specjalistycznych,
artykułów z czasopism specjalistycznych i bieżącej prasy oraz źródeł internetowych.
28
JĘZYK ŁACIŃSKI Jednostka prowadząca kształcenie:
Studium Języków Obcych
Centrum Dydaktyczne
ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa
[email protected], , tel. 22 5720863
www.sjo.wum.edu.pl
Kierownik jednostki: dr Maciej Ganczar
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Beata Olędzka
Forma prowadzonych zajęć:
Ćwiczenia - 45 godzin (30 godzin w I semestrze i 15 godzin w II semestrze)
Liczba punktów ECTS: 2
Forma zaliczenia przedmiotu:
1. Lektorat kończy się zaliczeniem lub zaliczeniem na ocenę i egzaminem w zależności od
nauczanego języka oraz kierunku studiów.
2. Przedmiotem nauczania jest język specjalistyczny, dostosowany do potrzeb zawodowych
przyszłych absolwentów.
3. Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowią: udział w zajęciach, pozytywne oceny uzyskane
z kolokwiów cząstkowych oraz pisemnego sprawdzianu końcowego i prezentacji
w przypadku języków nowożytnych.
4. W przypadku nieobecności:
- dwie nieobecności w semestrze – obie należy zaliczyć w terminie do dwóch tygodni od
daty nieobecności
- trzy nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest napisać podanie do kierownika
SJO z prośbą o umożliwienie odrobienia i zaliczenia trzeciej nieobecności w trybie
indywidualnym
- cztery i więcej nieobecności w semestrze – student zobowiązany jest do powtarzania
semestru (w wypadku pobytu w szpitalu lub długotrwałej choroby potwierdzonej
zwolnieniem lekarskim student może ubiegać się o zgodę na zaliczanie nieobecności w sesji
poprawkowej).
5. Student ma obowiązek zgłosić się na pisemny sprawdzian zaliczający semestr
w wyznaczonym terminie. W przypadku niestawienia się, bądź niezaliczenia sprawdzianu,
studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy ustalony przez prowadzącego.
Sprawdzian poprawkowy należy zaliczyć nie później niż przed rozpoczęciem sesji
egzaminacyjnej. W przypadku niezaliczenia poprawy studentowi przysługuje drugi termin
poprawkowy zgodnie z regulaminem studiów. Student otrzymuje wpis do indeksu od
29
wykładowcy i potwierdza go u kierownika lub koordynatora zespołu wykładowców SJO.
Potwierdzenia nie wymagają oceny wpisywane do e-indeksu.
6. Student ubiegający się o zwolnienie z lektoratu (przepisanie oceny) powinien złożyć
stosowne podanie do kierownika SJO w pierwszym tygodniu zajęć. Studentom pierwszego
roku oceny nie będą przepisywane.
7. Forma egzaminu podana jest do wiadomości studentów w przewodniku dydaktycznym dla
danego kierunku i roku studiów.
8. Posiadanie certyfikatu z języka obcego, oceny z lektoratu na innym kierunku studiów
w WUM lub innej uczelni nie zwalnia z uczęszczania na zajęcia przewidziane programem
studiów na aktualnym kierunku studiów.
9. Sprawy nieuregulowane niniejszym regulaminem będą rozstrzygane indywidualnie przez
kierownictwo SJO.
Kryteria oceniania:
2,0 (ndst) poniżej 60%
3,0 (dost) 60%-69,99%
3,5 (ddb) 70%-79,99%
4,0 (db) 80%-85,99%
4,5 (pdb) 86%-90,99%
5,0 (bdb) 91%-100%
Cele kształcenia:
Nauka języka łacińskiego ma zapewnić studentowi opanowanie podstaw gramatyki w stopniu
pozwalającym na prawidłowe posługiwanie się terminami medycznymi i farmaceutycznymi oraz
opanowanie określonego słownictwa w zakresie botaniki, chemii i farmakologii. Wiadomości
nabyte podczas lektoratu są przydatne w późniejszej praktyce farmaceutycznej, zwłaszcza
w prawidłowym realizowaniu i rozumieniu recept.
Tematy zajęć:
1. Alfabet, wymowa, akcent, iloczas. Ćwiczenia w poprawnym czytaniu i akcentowaniu.
2. Nazwy roślin. Rodziny roślin. Rzeczownik i przymiotnik. Wprowadzenie do deklinacji.
3. Nazwy i postaci preparatów leczniczych. Nominativus i Genetivus. Związek rządu,
związek zgody.
4. Części roślin. Stopniowanie regularne i nieregularne przymiotnika. Przymiotnik w nazwach
botanicznych i specjalistycznych. Związek rządu, związek zgody.
5. Wprowadzenie do języka greckiego. Podstawy terminologii anatomicznej.
6. Przedrostki greckie i łacińskie. Ćwiczenia w tworzeniu terminów. Terminologia kliniczna
i anatomiczna.
7. Przyrostki greckie i łacińskie. Ćwiczenia w tworzeniu terminów. Nazwy nowotworów
i stanów zapalnych.
8. Język grecki w botanice. Deklinacja I i II grecka.
9. Liczebniki greckie i łacińskie w nomenklaturze chemicznej, medycznej i botanicznej.
10. Drogi podania leków. Wyrażenia przyimkowe. Accusativus i Ablativus.
30
11. Nazwy leków i środków leczniczych. Kwasy. Ćwiczenia w tworzeniu prostych nazw.
12. Podsumowanie materiału. Ćwiczenia w tworzeniu nazw specjalistycznych.
13. Schemat recepty. Podstawowe skróty recepturowe. Wprowadzenie do koniugacji. Tryb
rozkazujący.
14. Nazwy opakowań recepturowych. Coniunctivus w recepcie.
15. Ćwiczenia w pisaniu i odczytywaniu prostych recept.
16. Pierwiastki. Związki chemiczne. Sole kwasów. Tworzenie nazw środków leczniczych.
17. Imiesłów czasu teraźniejszego i przeszłego w recepcie.
18. Postacie recepturowe preparatów roślinnych.
19. Nazwy leków, środków leczniczych i opakowań w przepisach aptecznych.
20. Ćwiczenia w pisaniu i odczytywaniu recept złożonych.
21. Podsumowanie materiału. Ćwiczenia w pisaniu recept i tworzeniu nazw specjalistycznych.
22. Test zaliczeniowy.
23. Poprawa testu.
Literatura obowiązkowa:
Materiały własne wykładowców.
Literatura uzupełniająca:
Filipczak-Nowicka Sabina: Lingua Latina ad usum pharmaciae studentium. Warszawa: PZWL
2010.
Beata Olędzka: Język łaciński dla lekarzy. Warszawa: MediPage 2018.
31
MATEMATYKA
KATEDRA FARMACJI FIZYCZNEJ I BIOANALIZY
ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ
PRACOWNIA MATEMATYCZNA
02-097 WARSZAWA, ul. Banacha 1, pokój 28, tel. 022-5720-963
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Kierownik Zakładu: dr hab. Dariusz Maciej Pisklak
Kierownik Pracowni: dr Justyna Kurkowiak
Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na stronie Zakładu Chemii Fizycznej
w zakładce Informacje dla studentów.
Odpowiedzialna za dydaktykę: dr Justyna Kurkowiak
Roczny wymiar zajęć dla studentów
I semestr: wykłady 10 godz., ćwiczenia 15 godz.
II semestr: wykłady 10 godz., ćwiczenia 15 godz.
Miejsce wykładów i ćwiczeń: sale wykładowe i seminaryjne Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Matematyka jest jednym z podstawowych narzędzi opisu zjawisk przyrodniczych, a w szczególności
fizycznych, chemicznych i biologicznych. Użycie języka matematyki, tj. ustalenie modelu matematycznego
zjawiska, umożliwia w konsekwencji zastosowanie metod matematycznych do badania zjawiska,
rozwiązanie zagadnień z nim związanych jak również poprawną i ścisłą interpretację otrzymanych
wyników. Program matematyki obejmuje pojęcia rachunku różniczkowego i całkowego.
PROGRAM NAUCZANIA
WYKŁADY
Funkcje wykładnicze i logarytmiczne w farmacji;
Funkcje trygonometryczne;
Ciągi liczbowe. Liczba e;
Granice funkcji;
Pochodne funkcji;
Zastosowania pochodnych;
Funkcje wielu zmiennych, pochodne cząstkowe, różniczka zupełna;
Całki nieoznaczone;
Całki oznaczone. Zastosowania;
Równania różniczkowe.
ĆWICZENIA
Funkcje: kwadratowa, wielomianowa, wymierna, wykładnicza w kontekście zastosowań
farmaceutycznych;
Funkcja logarytmiczna i jej zastosowania w farmacji;
32
Funkcje trygonometryczne;
Granice ciągów liczbowych i funkcji;
Pochodne funkcji;
Zastosowania pochodnych;
Pochodne cząstkowe, różniczka;
Całki nieoznaczone;
Całki oznaczone;
Całka oznaczona w obliczaniu pól obszarów płaskich;
Równania różniczkowe.
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
1. W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 50 punktów za:
3 kartkówki (od 0 do 5 pkt każda)
kolokwium końcowe (od 0 do 35 pkt)
2. Semestr zalicza uzyskanie co najmniej 30 pkt.
3. Końcowy wynik jest sumą punktów uzyskanych w obydwu semestrach.
.
Terminy kolokwiów zostaną ustalone na początku każdego semestru przez Radę Pedagogiczną
w porozumieniu z przedstawicielami studentów.
Kolokwiów i kartkówek nie można poprawiać.
Dla osób, które nie uzyskają zaliczenia zostanie wyznaczony dodatkowy termin kolokwium
z całości materiału w trakcie sesji.
KRYTERIA ZALICZENIA
ocena kryteria
2,0 (ndst) 0 ÷ 59,5
3,0 (dst) 60 ÷ 67,5
3,5 (ddb) 68 ÷ 75,5
4,0 (db) 76 ÷ 83,5
4,5 (pdb) 84 ÷ 91,5
5,0 (bdb) 92 ÷ 100
LITERATURA
1. Matematyka – skrypt dla studentów I roku Farmacji – wersja elektroniczna
2. Chmaj J.: Rachunek różniczkowy i całkowy. Teoria, przykłady, ćwiczenia. Wyd. II.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
33
PRZYSPOBIENIE BIBLIOTECZNE BIBLIOTEKA GŁÓWNA WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
02-091 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 63, informacja tel. (0 22) 116 60 03, 116 60 08
e-mail: [email protected]
www.biblioteka.wum.edu.pl
Dyrektor Biblioteki: mgr Irmina Utrata
e-mail: [email protected]
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: mgr Irmina Utrata
godziny przyjęć: wt., czw. 10.00-15.00
Cel nauczania i zakres przedmiotu: przygotowanie do samodzielnego i efektywnego korzystania
z usług i zasobów Biblioteki Uczelnianej oraz kształtowanie umiejętności wyszukiwania
informacji o zbiorach bibliotecznych z wykorzystaniem warsztatu informacyjnego biblioteki.
Uświadomienie korzyści wynikających z sięgania po zasoby i usługi bibliotek naukowych oraz
uświadomienie potrzeby ustawicznego kształcenia i rozwoju zawodowego.
Treści programowe:
1. Organizacja systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni
2. Zakres działania jednostek usługowych Biblioteki Głównej
3. Charakterystyka zbiorów Biblioteki Głównej – rodzaje gromadzonych dokumentów i ich
wartość informacyjna
4. Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem katalogów w wersji tradycyjnej i online
5. Charakterystyka zasobów i rodzaj usług świadczonych przez biblioteki naukowe na terenie
Warszawy
6. Strona www biblioteki – serwis informacyjny prezentujący zasoby i usługi Biblioteki
Uczelnianej
Metody organizacji pracy: szkolenie online
Formy kontroli i ocena wyników nauczania: podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie
z testu wielokrotnego wyboru 67% poprawnych odpowiedzi (zaliczenie na ocenę).
34
STATYSTYKA
KATEDRA FARMACJI FIZYCZNEJ I BIOANALIZY
ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ
PRACOWNIA MATEMATYCZNA
02-097 WARSZAWA, ul. Banacha 1, pokój 28, tel. 022-5720-963
Kierownik Katedry: prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Kierownik Zakładu: dr hab. Dariusz Maciej Pisklak
Kierownik Pracowni: dr Justyna Kurkowiak
Konsultacje i godziny przyjęć w sprawach studenckich podane na stronie Zakładu Chemii Fizycznej
w zakładce Informacje dla studentów.
Odpowiedzialna za dydaktykę: dr Justyna Kurkowiak
Roczny wymiar zajęć dla studentów
II semestr: wykłady 15 godz., ćwiczenia 30 godz.
Miejsce ćwiczeń: sale wykładowe i seminaryjne Wydziału Farmaceutycznego, ul. Banacha 1.
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU
Rozważane pojęcia i metody statystyki są ściśle powiązane z konkretnymi zagadnieniami
pochodzącymi z nauk farmaceutycznych, medycznych, chemicznych i biologicznych. Nauczanie
statystyki ma za zadanie przygotować studentów do wykorzystania nabytej wiedzy do badań
statystycznych obserwacji i pomiarów, a także interpretacji wyników tych badań. Metody
statystyki są szczególnie przydatne w pracy laboratoryjnej i badawczej na wyższych latach
studiów. Program statystyki obejmuje pojęcia rachunku prawdopodobieństwa będące podstawą
statystyki oraz pojęcia i metody statystyki.
PROGRAM NAUCZANIA
Wykłady
Zdarzenia i prawdopodobieństwo.
Zmienne losowe. Dystrybuanta zmiennej losowej.
Wartość przeciętna i wariancja.
Podstawowe rozkłady zmiennych losowych.
Centralne Twierdzenie Graniczne.
Podstawowe pojęcia statystyki. Estymacja punktowa parametrów.
Przedziały ufności.
Testowanie hipotez
Ogólne pojęcie regresji. Regresja liniowa.
Analiza korelacji. Współczynnik korelacji.
Ćwiczenia:
Obliczanie prawdopodobieństwa warunkowego i zupełnego. Wzór Bayesa.
Rozkład i dystrybuanta zmiennej losowej.
Wyznaczanie wartości przeciętnej i wariancji.
Obliczanie prawdopodobieństw w rozkładach dwumianowym i Poissona.
35
Rozwiązywanie zagadnień związanych z rozkładem normalnym.
Zastosowania twierdzeń granicznych
Statystyka opisowa. Organizacja danych. Szereg rozdzielczy. Wyznaczanie średniej,
mediany, mody i wariancji z próby.
Wyznaczanie przedziałów ufności dla wartości przeciętnej, wariancji i odchylenia
standardowego.
Testowanie hipotez o wartości przeciętne, wariancji i odchyleniu standardowym.
Testowanie hipotez o dwóch wartościach przeciętnych i dwóch wariancjach.
Wyznaczanie prostej regresji. Wyznaczanie wartości prognozowanej.
Badanie korelacji zmiennych losowych na podstawie prób.
Obsługa pakietów statystycznych
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
1. W ciągu semestru student ma możliwość zdobycia od 0 do 100 punktów za:
kartkówki (od 0 do 20 pkt)
kolokwia (od 0 do 80 pkt)
2. Przedmiot zalicza uzyskanie co najmniej 60 pkt.
Terminy kolokwiów zostaną ustalone na początku każdego semestru przez Radę Pedagogiczną
w porozumieniu z przedstawicielami studentów.
Kolokwiów i kartkówek nie można poprawiać.
Dla osób, które nie uzyskają zaliczenia zostanie wyznaczony dodatkowy termin kolokwium
z całości materiału w trakcie sesji.
KRYTERIA ZALICZENIA
ocena kryteria
2,0 (ndst) 0 ÷ 59,5
3,0 (dst) 60 ÷ 67,5
3,5 (ddb) 68 ÷ 75,5
4,0 (db) 76 ÷ 83,5
4,5 (pdb) 84 ÷ 91,5
5,0 (bdb) 92 ÷ 100
LITERATURA
3. Statystyka – skrypt dla studentów I roku Farmacji – wersja elektroniczna.
36
WYCHOWANIE FIZYCZNE STUDIUM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU WUM
02-109 Warszawa ul. Księcia Trojdena 2C, tel: ( 022) 57 20 528 oraz 57 20 529
Kierownik Studium: mgr Jerzy Chrzanowski
Przyjmuje: poniedziałek1000 – 1200, wtorek 1000 – 1200;
Sekretariat Studium czynny w sprawach studenckich: poniedziałek, wtorek, czwartek, piątek
w godz. 900 – 1500 środa dniem bez interesanta, e-mail: [email protected],
Roczny wymiar zajęć: 60 godzin ćwiczeń
Punkty ECTS – 2
CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU Kultura fizyczna, jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do
ludzkiego ciała, harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja
budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu
na bodźce fizyczne i psychiczne ( m.in. odporność na stres), zapoznanie z zasadami i metodologią
programów profilaktycznych w stopniu umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu,
wdrażaniu i realizacji.
PROGRAM NAUCZANIA
Zadaniem przedmiotu jest tworzenie warunków do doskonalenia sprawności fizycznej
i umiejętności ruchowych studenta w nawiązaniu do jego możliwości fizycznych i zdrowotnych
oraz wyposażenie w wiedzę z zakresu kultury fizycznej i wybranych zagadnień z fizjologii wysiłku
sportowego i rehabilitacji ruchowej. Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości,
koordynacji ruchowej, zwinności i gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności
ruchowej, w tym „sportów całego życia” ( indywidualnych i zespołowych), zapewniających
aktywne uczestnictwo w kulturze fizycznej.
METODY ORGANIZACJI PRACY
Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą
elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia
z Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w I i II semestrze, odbywają się przez 15 tygodni
dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo.
Studenci mogą wybrać interesującą ich formę zajęć, aktualny plan, wykaz obiektów oraz system
zapisów - za pośrednictwem strony internetowej: http://www.zapisywf.wum.edu.pl/
FORMY KONTROLI I OCENA WYNIKÓW NAUCZANIA
37
1. Student przestrzega regulamin obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z wychowania
fizycznego i posiada regulaminowy strój sportowy.
2. Studenci zwolnieni przez lekarza z zajęć wychowania fizycznego ze względu na stan
zdrowia są obowiązani zgodnie z kwalifikacją lekarską uczestniczyć w zajęciach
rehabilitacji ruchowej w Studium Wychowania Fizycznego WUM.
3. Podstawowym kryterium zaliczenia przedmiotu przez studenta jest 80% frekwencja na
zajęciach (nie mniej niż 12 zajęć w semestrze), oraz zaliczenie sprawdzianów
w wybranych dyscyplinach rekreacyjno-sportowych.
PIŚMIENNICTWO OBOWIAZKOWE
Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane
na pierwszych zajęciach.
PIŚMIENNICTWO ZALECANE Zgodne z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowane
na pierwszych zajęciach.
![farmacja i medycyna studio mak [Mo]](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/568c4ced1a28ab4916a20260/farmacja-i-medycyna-studio-mak-mo.jpg)
