Division Chlorophyta เนติ

สาหรายสีเขียว

School of Medical Science, University of Phayao

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

http://www.pdffactory.com


สาหรายสีเขียว DIVISION CHLOROPHYTA

¥ สีเขียวเหมือน หญา ---คลอโรฟลล เอ, บี จํานวนมาก¥ 10 % เปน สาหรายทะเล โดย สาหรายในเขตรอน จะมีลักษณะ

คลายคลึงกัน แต จะแตกตางกับสวนท่ีมีอุณหภูมิต่ํา (ซีกโลกเหนือ/ใต

¥ เปนกลุมท่ีมีความหลากหลายมากท่ีสุด ท้ังรูปราง วงชีวิต





สาหรายสีเขียว DIVISION CHLOROPHYTA

¥ สีเขียวเหมือน หญา ---คลอโรฟลล เอ, บี จํานวนมาก¥ 10 % เปน สาหรายทะเล¥ พบไดเกือบทุกแหง มีสมาชิกเยอะท่ีสุด ประมาณ 750 สกุล

7500 ชนิด¥ มีความแตกตางกันมากท้ังรูปราง การสืบพันธ





ลักษณะทั่วไป : รงควัตถุ¥ คลอโรฟลล เอ, บี อยูในคลอโรพลาสตคลายพืชช้ันสูง¥ แคโรทีนอยด¤ แอลฟา, เบตา, แกมมา แคโรทีนจะสะสมนอกคลอดโรพลาสต ที่ใหมีสีแดง สม¤ แซนโธฟลล ; lutein, zeaxanthin, vioxanthin,

neoxanthin





ลักษณะท่ัวไป : คลอโรพลาสต

¥ รูปราง เปนแบบ grana

¥ คลอโรพลาสต มีรูปรางแตกตางกัน1. เกลียว ( helical, spiral)2. รูปดาว ( stellate)3. แผนแบนหน่ึงแผน ( lamella or flat plate)4. รางแห ( recticulate )5. กระบอกหัวทายเปด ( cylinder)6. รูปถวย ( cup shape)





ลักษณะท่ัวไป : คลอโรพลาสต

¥ สาหรายสีเขียวสวนใหญมี ไพรีนอยด¥ มี เอนไซม amylose synthetase¥ ลักษณะและจํานวน ไพรีนอยด ใชในการจัดจําแนก









Zygnema MougeotiaSpirogyrahelical, spiral Stellate Lamella, flat plate





Ulothix ChlamydomonasOedogonium

reticulate Open cylinder cup shape





รูปราง¥ สาหรายสีเขียว มีรูปราง ครบ ทุกแบบ ตั้งแต

เซลลเดียว-à เนื้อเยื่อแบบพาเรนไคมา¥ เซลลเดี่ยว โคโลน ีเสนสาย หลอด ทัลลัส เนื้อเยื่อ

แบบพาเรนไคมา¥ เซลลเดี่ยว , โคโลน ีแบบที่เคลื่อนที่ได





ผนังเซลล¥ สาหรายสีเขียว โดยทั่วไปมี cellulose เปนโครงหลัก

ประกอบดวยhemicelluloseและ pectin

แบงไดดังนี้

1 ประกอบดวย ไมโครไฟบิล ที่เปนเซลลูโลส2 มีผนังเซลลอยางนอย2 ชั้น ชั้นในเปนซลลูโลสชั้นนอกเปน

สารเพกติน ที่ละลายน้ําได





1 ประกอบดวย ไมโครไฟบริล ที่เปนเซลลูโลส2 มีผนังเซลลอยางนอย2 ชั้น ชั้นในเปนซลลูโลสชั้นนอกเปนสาร

เพกติน ที่ละลายน้ําได3 มีไมโครไฟบริล ที่เปนเซลลูโลสอยูนอยเรียงตัวกระจัดกระจาย แต

มีสารที่ไมคงรูปราง ( amorphous material) อยูมาก Chlorella, Scenedesmus และ Prototheca มีผนังบางๆสามชั้น คลาย ผนังของ ปรง แปะกวย และ ไมโครสปอร ของพืชดอก

บางชนิดสรางเมือกหุมชั้นนอกของผนังเซลล spirogyra, desmids

บางชนิด มี chitin อยุที่ชั้นดานนอกทําให สาหรายพวกอื่นมาเกาะได เชน Cladophora Oedogonium





4 ไมมีไมโครไฟบริลของเซลลูโลส ไดแกTetraspordales, Volvocales ซ่ึงแทนท่ีดวย ไกลโคโปรตีน

Caulerpales, Siphonales เปนสารแมนแนน หรือ ไซแลน

5 ผนังเซลลมี หินปูน ไดแก coralline algae ไดแก Halimida

6 ผนังเซลล มีสาร ซิลิคอน เชน Pediastrum





รงควัตถุ¥ สาหรายสีเขียว มีรูปราง ครบ ทุกแบบ ตั้งแต







รูปราง¥ สาหรายสีเขียว มีรูปราง ครบ ทุกแบบ ตั้งแต







การสืบพันธุและวงชีวิต

¥ การขยายพันธ Fragmentation

¥ ไมอาศัยเพศ

สราง Zoospore , สราง Aplanospore, สราง Autospore

¥ อาศัยเพศ

¥ วงชีวิตแบบ haplontic, diplontic, diplohaplontic





Oedogonium, Chlamydomonasตลอดวงชีวิตเปนเสนสายที่เปน haploid เทานั้น

Caulerpa, Bryopsis, Acetabularia, Fucus





DIPLOHAPLONTIC TYPEเปน ALTERNATION OF GENERATION

*





• ถา HAPLOID PLANT และ DIPLOID PLANT เหมือนกัน เรียกวงจรชีวิตวา ISOMORPHIC DIPLOHAPLONTIC TYPE พบใน ULVA ENTEROMORPHA / ECTOCARPUS

• ถา Haploid plant และ Diploid plant ไมเหมือนกัน เรียกวงจรชีวิตวา Heteromorphic diplohaplontic typeHAPLOID PLANT มีขนาดใหญDIPLOID PLANT มีขนาดเล็ก

HAPLOID PLANT มีขนาดเล็กDIPLOID PLANT มีขนาดใหญ

Monostroma

Laminaria

Enteromorpha Ectocarpus





การจัดจําแนกหมวดหมู¥ Classification according to Bold and Wynne¥ 1 Class 16 orders

VolvocalesTetrasporalesChlorococcalesChlorosarcinalesUlotrichalesSphaeroplealesChaetophoralesTrentepohliales

OedogonialesUlvalesCladophoralesAcrosiphonialesCaulerpalesSiphonocladalesDasycladalesZygnematales

Division ChlorophytaClass Chlorophyceae

Order90% พบในนํ้าจืด 10% พบในทะเล

Oedogoniales Caulerpales

Zygnematales Dasycladales

Siphonnocladales





เซลลเดี่ยว ( แฟลกเจลลัม1,2,4,8 เสน)โคโลนีซีโนเบียม ( เซลลจะม ี2, 4 เสน ตอ เซลล)-Positive phototaxis- pamella stage ระยะท่ีสภาพแวดลอมไมเหมาะสม-ระยะ ไมอาศัยเพศ สรางสปอร , สราง autocolony-ระยะอาศัยเพศ สรางแกมมีท มีการรวมกันแบบ iso, aniso, oogamete-พบสาหรายไดท่ัวไปท้ัง ในนํ้า จืด เค็ม ในดิน-พบการเจริญเติบโตอยางรวดเร็ว ในสกุล Chlamydomonas, Carteria, Chlorogonium, Volvox

มี 6 families

ORDER VOLVOCALESSchool of Medical Science, University of Phayao




มี 6 families¥1 family Polyblepharidaceae¤ เซลลเดียว ไมมีผนังเซลล Chlo. 1 แผน มี นิวเคลียส อายสปอต 1 อัน มีระยะท่ี

สราง ซีสต2 family Chlamydomonadaceae

เซลลเดียว Chlo. เปนรูปถวย ไพรีนอยดเห็นชัด มีแฟลกเจลลัม 2-4 เสนเปนกลุมท่ีมีจํานวนชนิดมาก3 family Volvocaceaeเปน โคโลนี ทรงกลม เหลี่ยม โคงมนรูปไข ที่มีเซลลคลาย Chlamydomonas มารวมกันใน

เมือกจํานวนมาก สืบพันแบบไมอาศัยเพศจะ สราง ออโตโคโลนี

ORDER VOLVOCALESSchool of Medical Science, University of Phayao




Dunaliellaพบในทะเล บางชนิดม ีฮีมาโตรโครม พวก β-แคโรทีน เมื่อความเค็มเพิ่มขึ้นเกิน 250 ppt เซลลจะเปลี่ยนเปนสีสมแดง มีการเพาะเลี้ยงเปนอุตสาหกรรมเพื่อนํามาสกัด β-แคโรทีน

family Polyblepharidaceae





Chlamydomonasคลอโรพลาสตรูปถวย รุปตัว H มีแฟลกเจลลัมสองเสน เมื่อสภาพแวดลอมไมเหมาะสม จะสรางแคโรทีนอยด และผนังเซลลหนาการสืบพันธ

2 family Chlamydomonadaceae

หนังสือหนา 202





Haematococcusรูปราง กลมร ีมีโปรโตพลาสตอยุกลางเซลล เชื่อมกับผนังเซลลดวย

radial strands เมื่อสภาพไมเหมาะสมจะทิ้ง แฟลกเจลลัมสองเสน เมื่อจะสรางฮมีาโตโครม หรือ แอสตาแซนทิน เปนสาหรายที่เพาะเลี้ยงเพื่ออุตสาหกรรมเชนกัน โดยสีที่ไดจะส ีสมแดงคุณภาพสูงการสืบพันธ

2 family Chlamydomonadaceae






Gonium 3 family Volvocaceae


โคโลนี 4 เหลี่ยม ประกอบดวยเซลล 4,8,16,32 เซลล Family Volvocaceaeà motile coenobic colony

G. pectorale





3 family Volvocaceae


โคโลนี 4 เหลี่ยม ประกอบดวยซลล 4,8,16,32 เซลล

G. pectorale

Pandorina โคโลนี กลมร ีเซลล3เหลี่ยม 4-8-16-32 เซลล

Eudorina โคโลนี กลมรี เซลลมี 16-32 เซลล

P. morum

E. elegans





Volvox โคโลนี กลม กลวง มี 150-15000 เซลล มี daugther colony ดานใน เช่ือมดวย protoplasmic stand

daugther colony

protoplasmic stand

หนังสือหนา 205-6





Inversion of the Volvox embryo, cross sections

การสืบพันธSchool of Medical Science, University of Phayao




มี 6 families5 family Astrephomenaceaeเปน โคโลนี ทรงกลม มีเซลล16-164 เซลล แตละเซลลจะมีชีทหุม

6 family Spondylomoraceaeไมมีสารเจลลาตินหุม การจัดเรียงตัวจะเปนช้ันๆ ลดหลั่นกันไป แตละ

ช้ันประกอบดวยเซลล 4 เซลล มี 1 สกุล

ORDER VOLVOCALES

Astrephomene perforataPyrobotrys gracilis





ORDER TETRASPORALES

คลาย order Volvocales แตในระยะปกติ เซลลไมสามารถเคล่ือนที่ได ฝงตัวอยูในเจลลาติน มีแฟลกเจลลัมเทียม

สืบพันธแบบไมอาศัยเพศ โดย โคโลนแียกออกเปนสวนๆ มี 2 families

1 family Palmellaceaeเมื่อนําไปเลี้ยงในอาหารจะสรางแฟลกเจลลา แตเพียง 2-3 วันเทาน้ัน

2 family Tetrasporaceaeไมมีสารเจลลาตินหุม การจัดเรียงตัวจะเปนช้ันๆ ลดหลั่นกันไป แตละ

ช้ันประกอบดวยเซลล 4 เซลล มี 1 สกุล





family Palmellaceae


Gloeocystis เซลลเปนโคโลนี กลมร ีฝงอยุในเจลาตินหนา มักพบลอยอยูในน้ํา

Gloeocystis gigasGloeocystis ampla





family Tetrasporaceae


Tetraspora เซลลเปนโคโลน ีมองเห็นดวยตาเปลา คลายถุงร ีจับดูจะรูสึกลื่นมือ เซลลฝงอยุในเจลาตินหนา มีแฟลกเจลลัมสองเสน มักพบลอยอยูในน้ํา





เปนกลุมท่ีไมเคลื่อนท่ี เปนเซลลเดียว หรือ ซีโนเบียม สืบพันธโดยสรางซูโอสปอร หรือ แกมมีท แบงเปน 7 families

1 family Chlorococcalesเปน เซลลเดี่ยว ไมมีแฟลกเจลลัม ซูโอสปอรมแีฟลกเจลลัม สองเสน

2 family Characiaceaeเปนเซลลเดียวท่ีม ีกาน ยึดกับสาหรายเสนสาย พืชนํ้า โดย เซลลกลม รี รูปกระสวย

หัวทายแหลม คลอโรพลาสตอยูดานขางเกือบเต็มเซลล

3 family Protosiphonaceaeคลายลูกบอลลูน ปลายดานนึงยืดยาวออกมาคลายถุงมองเห็นดวยตาเปลา พบในดิน

โดยจะสรางไรซอยด ฝงลงในดิน อาจเห็นเปนสแดง มีเพียงสกุลเดียว

ORDER CHLOROCOCCALES





4 family Characiosiphonnaceaeรูปรางคลายถุง แคบและยาว ปลายเรียวดานลางมีลักษณะเปน ไรซอยด

พบในน้ํา อาจเกาะกับกอนหิน ไมน้ํา

5 family Hydrodictyaceaeโคโลนแีบบซีโนเบียม มักเจริญในน้ํานิ่ง หรือไหลชาๆ

6 family Oocystaceaeเซลลเดี่ยวหรือกลุม มีการสรางออโตสปอร

7 family Scenedesmusเปนโคโลนี 2 4 8 16 เรียงตอกันตามดานขาง

ORDER CHLOROCOCCALES





family Chlorococcales

¥ เปน เซลลเดี่ยว ไมมีแฟลกเจลลัม ซูโอสปอรมีแฟลกเจลลัม สองเสน

¥ Chlorococcum สภาพปกติเปนเซลลเดียว หรือกลุม 2-4 เซลล ไมเคลื่อนที ่ทรงกลม คลอโรพลาสตรูปถวยเกือบเต็มเซลล

ซูโอสปอร





family Characiaceae

Characium เปนเซลลเดียวที่ม ีกาน ยึดกับสาหรายเสนสาย เซลลกลม ร ีรูปกระสวย หัวทายแหลม คลอโรพลาสตอยูดานขางเกือบเต็มเซลล





family Protosiphonaceae

Protoshiphon คลายลูกบอลลูน ปลายดานนึงยืดยาวออกมาคลายถุงมองเห็นดวยตาเปลา พบในดิน โดยจะสรางไรซอยด ฝงลงในดิน อาจเห็นเปนสแดง มีเพียงสกุลเดียว





family Hydrodictyaceaeโคโลนีแบบซีโนเบียม (non motile coenobic colony) มักเจริญในน้ํานิ่ง หรือไหลชาๆ

Pediastrum โคโลนแีบน 2-128 เซลล

AutosporeAsexual Reproduction





family Characiosiphonaceae

Sorastrum โคโลนแีบบซีโนเบียม กลม แตละเซลล รูปราง เม็ดถ่ัวปลายเซลลจะมีหนาม สวนฐานของเซลลจะยึดกับสวนกลางของโคโลนี

S. americanum





family Characiosiphonaceae

Hydrodictyon โคโลนแีบบซีโนเบียม เรียงตัวกันเปนตาขาย 1 ตารางมีหกเซลล (3 , 9 )มาเรียงกันหกเหลี่ยม ลักษณะเปนถุงยาว หัวทายปด

ตาขายนํ้า [Water net]

Hydrodictyon reticulatum





family Oocystaceae

เซลลเด่ียวหรือกลุม มีการสรางออโตสปอรGolenkinia เซลลกลมม ีหนาม ออกมาเปนรัสมี

G. radiata

Chlorella ขนาดเล็กมาก 2-12 µm มีคลอโลพลาสตรูปถวย นํามาทําเปนอาหารเสริม





family Oocystaceae

Oocystis เปนโคโลนี ท่ีมีออโตโคโลนีอยูภายใน ทรงรี ขั้วเซลลมnีodule

O. marssonii

Ankistrodesmus เซลลยาวเรียว โคง หัวทายแหลม อยูรวมกันเปนกลุม

A. fulcatus





Monoraphidiumเซลลยาวเรียว โคง หัวทายแหลม เดิมจัดเปน Ankistrodesmus แตแยกออกมาภายหลัง ดวย เพราะการเปนเซลลเดี่ยว

family Oocystaceae





Tetraedron เซลลเดี่ยว ทรงพีรามิด สามเหล่ียม ส่ีเหล่ียม เซลลบิด

family Oocystaceae

Botryococcus เซลลกลม รี เกาะเปนโคโลน ีเช่ือมดวยกาน สีเซลลเฺขียว น้ําตาล เหลือง สม เนื่องจากมี globule ท่ีสะสมน้ํามัน

B. braunii

* มีปญหาในการจัดจําแนก >>สีเขียวแกมทอง





Desmodesmus เปนโคโลนี เซลลเรียวยาว เรียงตามดานขาง 4-8-16 เซลล มีหนามยื่นออกมาท่ีปลายเซลล

family Scenedesmaceaeเปนโคโลน ีเซลลเรียวยาว เรียงตามดานขาง 4-8-16 เซลล





Coelastrum โคโลนีทรงกลมเซลลเชื่อมกันดวยทอเล็กๆ

C.reticulatum C. astroideum

Actinastrum เซลลเปนแทงยาวออกจากจุดกึ่งกลางโคโลนี

A. hantzschii

family Scenedesmaceae

Protuberance





Crucigenillaโคโลนี ส่ีเซลลแบน เซลลเปน ส่ีเหล่ียมมุมฉาก เหนชองวางตรงกลางโคโลนี มีเมือกหุม

Crucigenia โคโลนี สี่เซลลแบน เซลลลูกจะอยุ ในตําแหนง 45 องศาจากเซลลลูก มีเมือกหุม

family ScenedesmaceaeSchool of Medical Science, University of Phayao




family Scenedesmaceae

Dictyospaerium โคโลนีประกอบดวยเซลลเดี่ยวจํานวนมากเชื่อมกันดวยกาน คลายพุมไม

Micractinium เซลลกลม รี เกาะเปน โคโลนีทรงลูกบาศก เซลลมีหนามยื่นยาวออกมา 1-8 อัน





family ScenedesmaceaeKirhneriella เซลลกลมรี โคง อยูรวมกันเปนกลุม ในชั้นเมือก 2 , 4, 8,16 เซลล

Selenastrum เซลลยาวเรียว โคง หัวทายแหลม รูปเสี้ยวพระจันทร อยูรวมกันเปนกลุม 4-16 เซลล





Order Chlorosarcinales

โคโลน ีลักษณะคลายเซลลที่กําลังจะแบงตัว เรียกวา desmoschisis อาจมีสารเจลาตินหุม ไมมีแฟลกเจลลา มักพบเปน epiphyte

มีเพียงแฟมิลี่เดียว คือ Borodinellaceae

Chlorosarcina

พบเปน epiphyte บนแหนเปด





Order Ulotrichalesเปนเสนสาย ไมแตกแขนง เซลลมาตอกัน สวนลางเปลี่ยนเปน holdfast

อาจพบลอยเปนแพลงกตอน หรือ ยึดเกาะ คลอโรพลาสต อยูดานขางเปนแผน

Band-like chloroplast ทรงกระบอก สืบพันธแบบ ขาดออกเปนทอนๆ การสรางซโูอสปอร และ การสรางแกมมีทมี 3 families

Ulotrichaceae

Microsporaceae

Cylindrocapsaceae





Family Ulotrichaceae¥ เสนสายไมแตกแขนง มองคลายแบคทีเรียที่ตอกันเปนทอนๆ มี โฮล

ฟาสต พบไดทั้งในน้ําและ ในดิน¥ Ulothrix เซลลทรงกระบอก คลอโรพลาสตรูปแถบอยุกลาง

เซลล





Family Ulotrichaceae

¥ klebsormidium คลาย Ulothrix แต คลอโลพลาสต จะอยูดานขางทึบกวา และไมมีโฮลฟาสต

¥ Geminella คลาย Ulothrix แต ไมมีผนังเซลล ในเสนสาย





Family Ulotrichaceae

¥ Stichococcus เปนเสนสายหรือเซลลเดี่ยวก็ได เวลทรงกระบอกเกาะกันอยางหลวมๆ

¥ Radiofilum คลาย Geminella เซลลทรงกลม





Family Microsporaceae เสนสายไมแตกแขนง เซลลทรงกระบอกผนังเซลล เปนรูปตัว H มีสกุลเดียว เซลลเรียงกันเปนชั้นเดียว ผนังเซลลแตละเซลลหนา ซอนกัน คลอโรพลาสต อยูขางเซลลรูปรางคลายตาขาย

Microsporaภาคเหนือ เรียกรวม กับ Cladophoraวา สาหรายไก





Family Cylindrocapsaceae เสนสายไมแตกแขนง เซลลทรงกลม ไข หรือ สี่เหลี่ยม มีชีทหุมหลายชั้น คลอโรพลาสตเปนรูปดาว หรือแถบขางเซลลCylindrocapsa





Order Sphaeropleaceaeเปนเสนสาย ไมแตกแขนง ทรงกระบอกยาว เซลลแตละเซลลมีความยาวมาก มีคลอโรพลาสตรูปวงแหวน

Sphaeroplea annulina

ring-shaped chloroplasts





Order Chaetophoralesเปนเสนสาย แตกแขนง ทรงกระบอกโคงมน อาจพบเซลลเล็กๆคลายเสนขน แตกแขนงได มีลักษณะการแตกแขนงของเสนสาย สองแบบ

1 เสนสายสวนหนึ่งเจริญยึดเกาะอยูกับที ่และเจริญไปตามพื้นดิน เรียก prostate system มีสวนที่ตอมาสวนนี้จะแตกแขนง เหนือพื้นขึ้นมาเรียก erect system โดยจะเรียกการแตกแขนงแบบนี้วา heterotrichy

2จะเริ่มจากสวน Prostate system จะสรางเนื้อเย่ือพาเรนไคมาเทียม [ pseudoparenchyma] ที่มีลักษณะคลายจานแลวจึงเจริญพัฒนาตอเปน prostate system หรือ erect system

แบงได 3 families





Order ChaetophoralessFamily chaetophoraceae แตกแขนงแบบ heterotrichy แตกตางกันตรง การเจริญของ โพรสเตท บางสกุลสวนปลายจะย่ืนยาวออกไปคลายเข็มChaetophora แตกแขนงแบบ heterotrichy แตกตางกันตรง การเจริญของ โพรสเตท บางสกุลสวนปลายจะย่ืนยาวออกไปคลายเข็ม





Order Chaetophoraless

Stigeoclonium คลาย chaetophora แตไมมีเมือกหุม ทําใหมองเห็นเสนสายแตกแขนงชัดเจน แตกแขนงแบบสลับ ( alternate branching) จํานวนมากจนมองเห็นคลายพุมไม บริเวณปลายเซลลจะเรียวแหลม คลอโรพลาสตเปนแถบ มักพบเปน epiphyte บนกอนหิน พืชน้ําในน้ําที่มีคุณภาพไมคอยดี





Order ChaetophoralessDraparnaldia จีนัสนี้จะมีแกนกลาง เซลลลขนาดใหญคลายถังเบียร ปองตรงกลาง มีอีเรคซิสเตม (แขนงยอย) แตกแขนงหลายๆครั้งจนดูเหมือนพุม เซลลมีคลอโรพลาสตเต็มเซลล ปลายเรียวเล็ก





Order ChaetophoralessFritschiella พบท่ีพ้ืนดิน ใชไรซอยดฝงลงในพ้ืนดิน ดานบนจะแตกแขนงเปนพุม

Microthamnion เสนสายแตกแขนงมีแต อีเลคซิซเตมขนาดเล็ก อาจพบเปนแพลงกตอนพืช

Protoderma พบแตสวน โพรวิสเตม เปนแตกแขนงส้ันๆ





Aphanochaete มักพบเปน epiphyte

Family Aphanochaetaceae เหมือน ในการแตกแขนงจะมีแคสวน โพรซิสเต็ม สวนดานบนจะแตกแขนงคลายเสนผมออกไป

Family Coleochaetaceae ในการแตกแขนงคลายรัสม ีเบียดกันจนคลายจาน มักพบเปน epiphyte

Coleochaetales are the closest algal relatives of embryophytes (land plants).





Order Trentepophlialesเปนเสนสาย แตกแขนง คลายออเดอร Chaetophoraless แตเซลลสืบพันธุพัฒนากลายเปน ซูโอสปอรแรงเจีย และ แกมมีทแทงเจีย

family Trentepohlia

Trentepohlia

ลักษณะเปนแผนสีสม

ติดอยูที่ตนไม เซลลมี

แคโรทีนอยดมาก

บางครั้งพบเจริญรวมกับไลเคนส





Cephaleuros เจริญแบบปรสิตบนใบไมหรือตนออน พบในไมเขตรอน เจริญบริเวณใตคิวติเคิล จะมองเห็นที่ใบเปนรูปรางกลมหรือจุด เสนสาย และ สปอรแรงจิโอพอร แทงเขาไปในคิติเคิลเซลล





Order Oedogonialesเสนสายแตก/ไมแตกแขนง คลอโรพลาสตแบบแผนหรือรางแหลักษณะพิเศษ แบงเซลลท้ังท่ีฐาน และปลองระหวางเซลลท่ีผิดปกต

ซ่ึงเรียกวา Apical caps ซอนกันหลายช้ัน สืบพันธแบบไมอาศัยเพศ สรางซูโอสปอร แบบอาศัยเพศโดยสรางแกมมีท แกมมีทรวมกันแบบโอโอแกมมีท

Family Oedogoniaceaeมีสาม genera





Order Oedogoniales

Oedogonium เสนสายไมแตกแขนง เซลลทรงกระบอก คลอโรพลาสตรางแหชัดเจน จะมีการเจริญและแบงเซลลแบบ intercalary ทําใหเกิดลักษณะของผนังเซลลแบบซอนกันเปนชั้นๆ เรียก apical caps





Order Oedogoniales





การสืบพันธแบบอาศัยเพศ แบบ Oogamy อาจเกิดบนเสนสายเดียวกันหรือตางกันก็ได มี2 แบบ1. Macrandrous ไขสรางใน โอโอโกเนียม แอนเทอโรซอยดสรางในแอนเทอรเิดียม เสนสายเดียวกัน/ตางกัน





2 Nannandrous จะมีการสราง androsporangium ซงเปนดครงสรางที่สราง androspore (คลานแอนเทอโรซอยด) โดย เม่ือหลุดไปเกาะ กับผนังเวลลใกลๆ กับโอโอโกเนียม หลังจากนั้นจะสรางเสนสายแคระ ( dwart male filament) ตรงปลายจะเกิด เปนแอนเทอริเดียม ซ่ึงตอมาจะสรางแอนเทอโรซอยด วายน้ําเปนอิสระและวายเขาผสมกับไข





Balbochaete เสนสายแตกแขนงโดย มีลักษณะเดนคือ เสนสายแกนกลางหรือเสนสายท่ีแตกแขนง เวลลืนอกสุดจะมีลักษณะคลาย เข็มแหลมๆ เรียกวา ซีเต ( setae) โคนของซีเต จะพองออกเล็กนอย ( bulbous basal) การสืบพันธคลายoedogonium

Oedocladium เสนสายท่ีแตกแขนงไปไมมี ซีเต





Order Cladophoralesเสนสายแตก/ไมแตกแขนง พบไดในน้ําจืด เค็ม การสืบพัน มีทั้งสรางซู

โอสปอร ที่มแีฟลกเจลลัม 2-4 เสน สรางแกมมีทที่มแีฟลกเจลลัม สองเสน วงชีวิตเปนแบบ ไอโซมอรฟคดิโพลแอปพลอนติก

Family Cladophoraceaeเสนสายแตกแขนง

Family Anadyomeneแตกแขนงคลายพัด





Cladophora แตกแขนงแบบไดโคโตมัส มีไรซอยดยึดกับพ้ืน พบท้ังนํ้าจืดนํ้ากรอย นํ้าทะเล บางพบเปนกอนกลม เน่ืองจากแตกแขนงเยอะตรงกลางไมไดรับแสงจึงตาย ลอยขึ้นมาท่ีผิวนํ้าเรียก lake ball, cladophora ball





CladophoraSchool of Medical Science, University of Phayao




Rhizoclonium คลาย Oedogonium แตไมมีอะพิคอลแคป มีไพรีนอยดจํานวนมาก

Chaetomorpha เสนสายแตกแขนงเซลลคลายถังเบียร คลอโรพลาสตรางแห





Pithophora เสนสายแตกแขนงพบไดในน้ําจืดเทานั้น ลักษณะเดน คือเซลล ในเสนสายจะเปลี่ยนเปน อะคีนีท เซลลสีเขม ปองกลาง

Family AnadyomenaceaeAnadyomene แตกแขนงแผคลายพัดออกไป





Order Zygnemataceaeมีทั้งเซลลเดียว โคโลน ีเสนสาย คลอโรพลาสตแบบเหนชัดเจน มีไพรนีอยด

หลายอัน คลอโรพลาสต รูป ดาว รูปแทง หรือคลายริบบ้ิน ลักษณะพิเศษ หลายชนิดสามารถปลอยสารเจลลาติน

ออกมารอบๆเซลล ผนังเซลล จะมีสามชั้น ชั้นนอกเปนพวกเมือก ( mucous) ผนังดานในเปนเสนใย และ พวกเดสมิดสผนังเซลลืจะเปนร ู

การสืบพันธุ แกมมีท ไมมแีฟลกเจลลัม เคลื่อนที่แบบอะมีบา หรือบางชนิดสราง ทอ คอนจเูกชั่นระหวางเซลล

สาหรายในออเดอรนี้เปนสาหรายน้ําจืดทั้งสิ้น มี 3 familyZygnemataceaeMesotaeniaceaeDesmidiaceae





Family Zygnemataceae เสนสายทรงกระบอกยาว ผนังเซลลยาวเชื่อมตอกัน มีเมือกหุม มีสามชิกประมาณ 580 ชนิด

Spirogyra มักเกิดในแหลงนํ้าน่ิง มีประมาณ 300 ชนิด เสนสายยาวมากสีเขียวสด จับดูจะลื่นมือ คลอโรพลาสตจะขดเปนเกลียว มีไพรีนอยดเรียงตลอดสาย มีนิวเคลียสขนาดใหญอยกลางเซลล





การสืบพันธแบบไมอาศัยเพศ ขาดออกเปนทอนๆ การสืบพันธืแบบอาศัยเพศ โดยการรวมกันของแกมมีท ผานทอ conjugation ซ่ึงมีสองแบบคือ 1. Scalariform conjugation : เปนการผสมตางสายเสนโดยเซลลทุกเซลลจะสรางแกมมีทเพสเดียวตลอดสาย หรือสรางทั้งสองเพศในเสนเดียวกัน เม่ือใกลระยะผสมเสนสายสองเสนจะอยูใกลกันและปลอยเมือกมาหุมเอาไว ผนังเซลลจะโปงออกมาสรางเปนทอ ยื่นมาแตะกัน โปรโตพลาสในเซลลจะหดเปนกอน เพศผู เพศเมียจะเคลื่อนที่เขาหากันกลายเปนไซโกต





2. Lateral conjugation: เปนการผสมในเสนสายเดียวกัน โดยผนังที่กั้นระหวางสองเซลล โปรโตพลาสในเซลลจะหดเปนกอน เพศผู เพศเมียจะเคลื่อนที่เขาหากันกลายเปนไซโกต ทางชองระหวางเวลล





วงจรชีวิตของ Spirogyra spp.





Sirogonium คลาย Spirogyra แตคลอโรพลาสต จะเปนแถบริบบ้ิน 2-20 สาย จะไมพันเปนเกลียว และชั้นผนังเซลลนอกสุดไมมีเมือกไมสรางทอคอนจเูกชั่น เซลลจะมาแตะกันดดยตรง





Zygnema คลอโรพลาสตรูปดาว การสืบพันธ สรางอะคินีท และ สรางทอคอนจเูกชั่น

Mougeotia คลอโรพลาสตแถบแบน ยาว การสืบพันธ สรางอะคินีท และ สรางทอคอนจเูกชั่น ลักษณะพิเศษ ไซโกตจะเกิดกลางทอคอนจเูกชั่น





( จัดตามหลักของ Bold and Wynne, 1978 )

Order ZygnematalesFamily Mesotaeniaceae (saccoderm desmids)

เซลลเดี่ยวทรงกระบอกยาว ผนังเซลลเรียบ ไมมีรูท่ีผนังเซลล ถือเปนพวก เดสมิดสเทียม

Family Desmidaeceae (Placoderm desmids )เดสมิดสแท เซลลแบงออกเปนสองsemicell มีรอยคอดเวากึ่งกลางเซลล เรียก median constriction

เดสมิดส (DESMIDS)





การมีสมมาตรในแตละดานของเซลลการมีสมมาตรในแตละดานของเซลล

Face view

Top view





SpirotaeniaCylindrocystis

Family Mesotaeniaceae

CleanClean





Family Mesotaeniaceae

Closterium

Family Desmidaeceae

Netrium

Clean-moderate Moderate-polluted





Penium Gonatozygon

Family Desmidaeceae

หนา 128Moderate





Pleuotaenium Triploceras

หนา 164 หนา 190Clean-moderate Clean





Tetmemoras Euastrum

หนา 122Clean Clean-moderate





Micrasterias Cosmarium

หนา 140 หนา 102Clean Clean-moderate





Cosmocladium Staurastrum

หนา 104 หนา 178ModerateClean-moderate Clean-moderate





Staurodesmus Xanthidium

หนา 180 หนา 196Clean-moderate Clean-moderate





Hyalotheca Bambusina

หนา 132 หนา 86Moderate Clean-moderate





Desmidium Spondylosium

หนา 112 หนา 176Clean-moderate Clean-moderate





Sphaerozosma Streptonema

Clean-moderate Clean





OnychonemaTeilingia

Clean-moderate Clean-moderate





Order Ulvalesเปนสาหรายทะเลเกือบทั้งหมด เนื้อเย่ือแบบพาเรนไคมา อาจคลายเสนสาย แผนแบน เซลลแบงตัวสองทิศทาง อาจเกิดชองวางตรงกลางได

Family PercursariaceaeFamily monostromaFamily Ulvaceae **Family SchizomeridaceaeFamily Prasiolaceae





Sea Lettuce - Ulva





Order Acrosiphonnialesเสนสายแตกแขนง แตคลอโรพลาสตเปนรู ( perforate chloroplast)

UrosporaAcrosiphonia





Order Caulerpalesพบในนํ้าทะเล บางท่ีมีรูปรางเปนหลอด หรือทอตอกันตลอด ไมมีผนังเซลลมากั้น ออเดอรน้ี มีรงควัตถ ุแซนโธฟลลอีกสองชนิด คือ siphonin, siphonaxanthin

Family Codiaceae โครงสรางเปนหลอด ทอ สานไปมา บางกลุมมีหินปูนเคลือบCodium

หนา 226





มีสวนสําคัญ 2 สวน คือสวนที่อยูตรงกลางกับสวนบริเวณรอบสวนตรงกลางประกอบดวยทอเล็กๆสานกันไปมา (coenotic filament) เปนสวนที่ไมมีส ีสวนขอบบริเวณปลายทอจะพองออกเปนกระเปาะ ( utricle) ช้ันนี้จะเรียงกันแนนมาก จะมีช้ัน พาลิเสตเซลล ( palisade cell) มาก

แกมมีแทงเจียจะสรางบริเวณ กระเปาะน้ีเมื่อถึงระยะสืบพันธุ





Family Udoteaceaeพบในนํ้าทะเลท้ังหมด ลักษณะพิเศษคือจะมีแคลเซียมคารบอเนต ไปเกาะทําใหแข็งสากมือ โครงสรางเปนทอสานกันไปมา

Halimeda สาหรายใบมะกรูด ไรซอยดมีลักษณะละเอียดแนนจะยึดเกาะดินทรายไดดีแตละยุตริเคิลจะมีหินปูนมาเกาะเปนผลึก อาราโกไนต





Udotea คลายพัด เกิดจากทอเลกๆมาสานตอกันทางดานขางจนแนน แผออกเปนแผน อาจเรียกไดวาPseudoparenchymatous structure

Mermaid's Fan

Penicillus คลายแปรง มีกานเดี่ยว ปลายดานบนแตกแขนงเปนพุม





Family Caulerpaceaeมีจีนัสเดียว แตเปนกลุมท่ีใหญมาก ลักษณะสําคัญคือ สวนของทัลลัสเมื่อตัดตามขวางจะเห็นสวนของผนังเซลลยื่นเขาไปในชองเซลลลักษณะเหมือนตาขาย โดยไมปดกั้นการหมุนวนของ โปรโตพลาสตในเซลล เรียกลักษณะแบบน้ีวา Trabeculae

Caulerpa มักพบในเขตรอน ทัลลัสประกอบดวยทอตอกันตลอด ไรซอยดแตกแขนงออกไปได สวนที่เหมือนใบเรียก ramulus มีรูปรางตางกัน กานยาว กลม รี แบน คลายขนนก บางคร้ังมองดูคลายพวงองุน จึงมีช่ือสามัยวา สาหรายพวงองุน (seagrape)

การสืบพันธสรางแกมมีแทงเจียที่มีลักษณะเปนตุม (papillae)บริเวณ รามูลลัส

Trabeculae









เปนชนิดที่คนนิยมนํามากิน ทั้งใน ฮาวาย ฟลิปนส นํามาทานสดๆคลายสลัด ในประเทศไทย ในภาคใตฝงทะเลอันดามัน สตูล กระบี ่นิยมรับประทาน สด จ้ิมน้ําพริกเรียก สาย หรือ สาหรายขนนก (คนละชนิดกับ Bryopsis)





Family Derbesiaceae ทัลลัสประกอบดวแกนกลาง ( uniaxial systeท) ไมมี trabeculae การแตกแขนงจะเปนแบบ ตรงกันขาม หรือแตกแขนงเปนวงรอบแกนกลาง

Bryopsis คลายขนนก อาจเรียกสาหรายขนนก ทัลลัสมีแกนกลางและจะมีสวนที่แตกแขนงออกไปคลายในในพืชเรียก pinna แตกแขนงแบบตรงขามกัน เวลาสืบพันธจะสรางกอน plug มาอุดระหวางแกนกลางและพินนา โพรโตพลาสจะถูกดันออกมากลายเปนแกมมีแทงเจียซ่ึง แกมมีทเพศเมียจะสรางอยูสวนลาง





Family Phyllosiphonaceae จะอาศัยอยุกับพืชชนิดอ่ืน ภาตในตัวสัตวเสนสายแตกแขนง Phyllosiphon อาศัยในตนบอน

Ostreobium

Family Dichotomosiphonaceae สาหรายนํ้าจืด แตกแขนงแบบคู

ตรงรอยแตกแขนงมีรอดคอด ลักษณะท่ีเห็นจะแนนทึบเปนพุม





Order Siphonocladalesเปนสาหรายทะเลท้ังหมด มัลักษณะพิเศษคือมีการแบงเซลลแบบ segregative cell division คือ แบงโพรดตพลาสต เปนสวนๆ แลวปลอยสารท่ีเปนเยื่อหุมเซลลมาหุม แลวแตละสวนจะขยายไปแตะกับสวนท่ีใกลกัน อาจขยายแบบภายใน หรือภายนอก สวนท่ีขยายจะอยุในถุง เกิดเปน pseudoparenchymatous tissue

Family Siphonocladaceae ทัลลัสเรียงกันหลวมๆ โปรโตพลาสซึมขยายขนาดออกมาภายนอก

CladophoropsisSiphonocladus tropicus





Family Valoniaceae ทัลลัส ไมมีแกนกลาง ลักษณะเปนถุงขนาดใหญ แบงเซลลบริเวณฐาน เซลลขนาดใหญ มองดูคลาย หลอดไฟสีเขียว มักเกาะกับบริเวณที่มีปะการัง

Valonia





Order Dasycladales เปนสาหรายทะเลท้ังส้ินม ี8 genus พบมากท่ีเปนฟอสซิลมากกวา 50 สกุล ลักษณะสําคัญคือ

•มีสมมาตรแบบรัศม ีแกนกลางไมมีผนังกั้น•สืบพันธโดย operculate cyst ทําหนาท่ีคลาย แกมมีแทงเจียม ปลอยแกมมีท•มีแขนงท่ีเรียกวา diaphysis เกิดขึ้นโดยสวนท่ีเกิดขึ้นใหมจะดันอันเกาออกเปนรอยแผลเปน•มีการสะสมหินปูน calcification ทําใหฟอสซิลของสาหรายกลุมน้ีพบซากท่ีสมบูรณ

Paleozoic eraDasycladales fossil





มีหน่ึงแฟมิล่ี คือ Dasycladaceae มีแกนกลางตรง บนกลางแกนน้ีจะแตกแขนงออกเปนวงโดยรอบ แขนงดังกลาวคือ diaphysis หรือ lateral branch แขนงน้ีจะแตกแบบคูไดหลายคร้ัง แกนกลางบางคร้ังมีหินปูนมาเกาะ ทัลลัสมีนิวเคลียส ดิฟพลอยขนาดใหญ เรียก giant nucleus หรือ enormous nucleus

Diaphysis branch









Acetabularia ช่ือ mermaid’s wine glass, mermaid’s cupเพราะม ีgametangial ray เรียงคลายถวย หรือ ดอกไม





เมื่อทัลลัสยังออนจะเปนทอกลวง จะแตกแขนงเมื่ออายุมาก และแขนงนั้นจะแตกไดอีกหลายครั้ง (diaphysis หรือ sterile hair)เมื่อแกจะหลุดรวงเหลือเพียงรอยแผลเปน นิวเคลียสมีขนาดใหญอยุบรเิวณบริเวณฐาน 1 อัน จะสราง gametangial rayเมื่อเซลลอายุ





นิวเคลียสจะแบงเซลลแบบไมโตซิส ได นิวเคลียสจํานวนมาก 7000-15000 nu และจะเคลื่อนที่ไปที่แกมมีแทงเจียล เรย และมีไซโตพลาสซึมมาหุมไวเรียก วา operculate cyst และจะแบงตัวไดประมาณ 20-40 นิวเคลียสในแตละซิสต





เมื่อ แกมมีแทงเจียลเรยแตกปลอยซิสตหลุดออกมา จะคอยๆแก และจะสรางแกมมีท โดยแบงเซลลืแบบไมดอซิส ได แกมมีท ท่ีมีแฟลกเจลลัม 2 เสน เปนแบบ ไอโซแกมมีท วายนํ้าเขามาผสมกันไดเปนไซโกต





Operculate cyst

Zygote





Neomeris พบในเขตรอน เปนสาหรายที่เปนแทงยาวคลายรากกลวยไม มักขึ้นเปนกลุมบนโขดหิน ทัลลัสดานลางเปนสีขาวเนื่องจากหินปูนการแตกแขนงมีสามระดับแขนงที่แตกมาจากแกน แขนงขั้นตน ตรงขั้นนี้จะมีแกมมีแทงเจียมเกิดขึ้น และจะมีการแตกแขนงคร้ังที่สอง เปนคู ปลายของแขนงขั้นที่สองจะมีแขนงขั้นที่สาม ลักษณะเปนเสนละเอียดสีขาว





Batophora เปนสาหรายสกุลเดียวในออเดอรท่ีไมมีแคลเซียมมาสะสม จะมีการแตกแขนงออกจากแกนกลาง แตอาจพบการแตกแขนงถึง 7 คร้ัง แตทัลลัสจะโปรงกวานุมกวา แกมมีแทงเจียมเปนกอนกลมขนาดใหญอยุท่ีปลายแขนง





Cymopolia ทัลลัสยาว มีการแตกแขนงหลายคร้ังแขนงท่ีแตกออกมาเปน ขอ ปลอง มีแคลเซียมมาเกาะคอนขางหนา จัดเปน Coralline algae มองดูคลาย Halimeda

Cymopolia barbata





Cymopolia vanbosseae





Documents

Division Chlorophyta เนติ