DETALJNI URBANISTIČKI PLAN ZONA SPORTA€¦ · – Oblikovanje i materijalizacija C.3.4. INFRASTRUKTURA SA TROŠKOVIMA REALIZACIJE PLANA – Saobraćaj – Vodovod i kanalizacija

CETINJEJULI 2013. GODINA

DETALJNI URBANISTIČKI PLANZONA SPORTA

ZAHVAT U OKVIRU ISTORIJSKOG JEZGRA – ZONA A22013-2023

PREDLOG

naručilacPRIJESTONICA CETINJE

obrađivačSTUDIO AC d.o.o. CETINJE

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN ZONA SPORTAZAHVAT U OKVIRU ISTORIJSKOG JEZGRA – ZONA A2

STUDIO AC d.o.o. Cetinje

Planska dokumentacija:

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN ‘‘ZONA SPORTA’’,ZAHVAT U OKVIRU ISTORIJSKOG JEZGRA - ZONA A2

Faza: PREDLOG

Naručilac: PRIJESTONICA CETINJE

Obrađivač: STUDIO AC d.o.o. Cetinje

Datum: Juli 2013. godina

Za obrađivača:

Studio AC d.o.o. CetinjeJevgenije Pavlović, izvršni direktor



Planska dokumentacija: DETALJNI URBANISTIČKI PLAN ‘‘ZONA SPORTA’’,ZAHVAT U OKVIRU ISTORIJSKOG JEZGRA - ZONA A2

Faza: PREDLOG

Naručilac: PRIJESTONICA CETINJE

Obrađivač: STUDIO AC d.o.o. Cetinje

Datum: Juli 2013. godina

RADNI TIM:

Rukovodilac tima: Jevgenije Pavlović, d.i.a.

Odgovorni planeri: Husein Vuković, d.i.g.Simeun Matović, d.i.g.Budimir Vorotović, d.i.e.Željko Maraš, d.i.e.Milica Berberović-Stanković, d.i.pejz.arh.

Saradnici: Tomislav Jović, d.i.a.Saša Ilić, d.i.a.Zorka Slavković, d.i.g.Branislava Milić-Pavlović, d.i.a.

Sintezna obrada: Tamara Djakonović, d.i.a.

Grafička obrada: Ada Asanović, dipl. dizajnerBranislava Milić-Pavlović, d.i.a.



SADRŽAJ:

OPŠTA DOKUMENTACIJA – Odluka o izradi planksog dokumenta i programski zadatak – Uslovi i dokumentacija nadležnih organa za potrebe izrade plana – Ugovor za pružanje usluga – Dokumentacija o registraciji i osiguranju privrednog društva, licenca privrednog društva za izradu planske

dokumentacije, licenca odgovornog planera – Ugovori sa privrednim društvima, licence privrednih društava za izradu planske dokumenatcije, licence planera – Mišljenja na nacrt plana – Izvještaj obrađivača planske dokumentacije o postupanju po mišljenjima na nacrt plana – Izvještaj o javnoj raspravi i Zapisnik sa javne rasprave na utvrdjeni nacrt plana – Ocjena primjedbi i stav obradjivača plana o svakoj dostavljenoj primjedbi na nacrt plana

A. UVOD

B. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJAB.1. ANALIZA LOKACIJE

– PRIRODNE KARAKTERISTIKE – STVORENI USLOVI

B.2. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA I KONTAKTNE ZONE – POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA VIŠEG REDA – KONTAKTNE ZONE – POSTOJEĆE STANJE I PLANSKA DOKUMENTACIJA NIŽEG REDA – POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA NIŽEG REDA ZA PROSTOR DUP ZONA SPORTA

C. PLANC.1. CILJEVI I VREMENSKI OKVIR PLANAC.2. KONCEPT PROSTORNE ORGANIZACIJE

– SCENARIJA RAZVOJA PROSTORA – OCJENA SCENARIJA RAZVOJA – PLANSKI KONCEPT

C.3. PLANSKO RJEŠENJE – PLANSKE JEDINICE I ZONE – NAMJENA POVRŠINA, KAPACITETI I EKONOMSKO-DEMOGRAFSKA PROJEKCIJA – PEJZAŽNO UREDJENJE – INFRASTRUKTURA – URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA – SMJERNICE ZA SPROVODJENJE PLANA – FAZE I TROŠKOVI REALIZACIJE PLANA

D. GRAFIČKI PRILOZI



OPŠTA DOKUMENTACIJA



SADRŽAJ:

OPŠTA DOKUMENTACIJA – Odluka o izradi planksog dokumenta i programski zadatak – Uslovi i dokumentacija nadležnih organa za potrebe izrade plana – Ugovor za pružanje usluga – Dokumentacija o registraciji i osiguranju privrednog društva, licenca privrednog društva za izradu planske

dokumentacije, licenca odgovornog planera – Ugovori sa privrednim društvima, licence privrednih društava za izradu planske dokumenatcije, licence planera

A. UVODA.1. Opis granice i površina obuhvaćenog prostoraA.2. Zakonski osnov za izradu planskog dokumentaA.3. Izvod iz programskog zadatka za izradu DUP Zona sportaA.4. Metodologija izrade plana

B. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJAB.1. ANALIZA LOKACIJE

B.1.1. PRIRODNE KARAKTERISTIKE – Fizičko-geografske karakteristike – Pedološke karakteristike – Seizmo-tektonske karakteristike – Hidrografija – Klima – Ocjena prirodnih uslova za razvoj

B.1.2. STVORENI USLOVIB.1.2.1. SUPRASTRUKTURA

– Namjena površina i stanje fizičkih struktura – Pokazatelji postojećeg stanja namjena površina, kapaciteta i načina korišćenja prostora – Prikaz sadržaja, boniteta i urbanističkih pokazatelja po namjenama

B.1.2.2. INFRASTRUKTURA – Saobraćaj – Vodovod i kanalizacija – Elektro-energetska mreža – Telekomunikaciona infrastruktura

B.1.2.3. EKONOMSKO-DEMOGRAFSKA ANALIZAB.1.2.4. PODRUČJA OD ZNAČAJA I PODRUČJA ZAŠTIĆENA PROPISOM O KULTURNOJ BAŠTINIB.1.2.5. ZAHTJEVI I POTREBE KORISNIKA PROSTORAB.1.2.6. SINTEZNI PRIKAZ I OCJENA STVORENIH USLOVA ZA RAZVOJ

B.2. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA I KONTAKTNE ZONEB.2.1. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA VIŠEG REDA

– Prostorni plan Opštine Cetinje (1988. godina) – Generalni urbanistički plan Cetinja (1987. godina) – Ocjena i stepen realizacije – Planska dokumentacija višeg reda (u procesu usvajanja)

B.2.2. KONTAKTNE ZONE – POSTOJEĆE STANJE I PLANSKA DOKUMENTACIJA NIŽEG REDA – Izmjene i dopune DUP Aerodrom – DUP Donji kraj (Zona E) – Izmjene i dopune DUP-UP Istorijsko jezgro, Cetinje, Zona A1 – Zona gradskog centra – Specijalizovane sektorske studije: – Studija zaštite kulturnih dobara Istorijskog jezgra Cetinja – Ocjena i stepen realizacije

B.2.3. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA NIŽEG REDA ZA PROSTOR DUP ZONA SPORTA – UP Zona sporta – Ocjena i stepen realizacije



C. PLANC.1. CILJEVI I VREMENSKI OKVIR PLANA

– Opšti ciljevi plana – Posebni ciljevi plana – Vremenski okvir plana

C.2. KONCEPT PROSTORNE ORGANIZACIJEC.2.1. SCENARIJA RAZVOJA PROSTORAC.2.2. OCJENA SCENARIJA RAZVOJAC.2.3. PLANSKI KONCEPT

C.3. PLANSKO RJEŠENJEC.3.1. PLANSKE JEDINICE I ZONEC.3.2. NAMJENA POVRŠINA, KAPACITETI I EKONOMSKO-DEMOGRAFSKA PROJEKCIJA

– Namjena površina – Aktivnosti i korišćenje prostora i ekonomsko-demografska projekcija – Prostorni pokazatelji namjena površina, kapaciteta i načina korišćenja prostora

C.3.3. PEJZAŽNO UREDJENJE – Pravila i uslovi uređenja zelenih površina i ambijenata od značaja i mjere zaštite pejzažnih vrijednosti – Oblikovanje i materijalizacija

C.3.4. INFRASTRUKTURA SA TROŠKOVIMA REALIZACIJE PLANA – Saobraćaj – Vodovod i kanalizacija – Elektro-energetska mreža – Telekomunikaciona infrastruktura

C.3.5. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA – Sintezni prikaz urbanističkih pokazatelja po namjenama i parcelama – Parcelacija – Regulacija i nivelacija – Oblikovanje i materijalizacija – Uslovi za izgradnju objekata po namjenama – Mirujući saobraćaj

C.3.6. SMJERNICE ZA SPROVODJENJE PLANA – Smjernice za zaštitu životne sredine – Smjernice za sprečavanje i zaštitu od prirodnih nesreća – Smjernice za povećanje energetske efikasnosti i racionalizaciju potrošnje energije – Smjernice za zaštitu kulturne baštine i ambijenata od značaja – Smjernice za izgranju i oblikovanje u cilju nesmetanog kretanja lica smanjene pokretljivosti

C.3.7. FAZE I TROŠKOVI REALIZACIJE PLANA

D. GRAFIČKI PRILOZI1. IZVOD IZ GENERALNOG URBANISTIČKOG PLANA CETINJA (1987.)2. TOPOGRAFSKO-KATASTARSKI PLAN SA GRANICOM DUP ZONA SPORTA3. KONTAKTNE ZONE I REZIM ZAŠTITE – POSTOJEĆE STANJE4. NAMJENA POVRŠINA – POSTOJEĆE STANJE5. ZELENILO I SLOBODNE POVRŠINE – POSTOJEĆE STANJE6. HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA – POSTOJEĆE STANJE7. ELEKTRO-ENERGETSKA INFRASTRUKTURA – POSTOJEĆE STANJE8. TELEKOMUNIKACIONA INFRASTRUKTURA - POSTOJEĆE STANJE9. PLAN NAMJENE POVRŠINA10. PLAN ZELENILA I SLOBODNIH POVRŠINA11. PLAN PARCELACIJE12. PLAN NIVELACIJE I REGULACIJE13. PLAN SAOBRAĆAJA14. PLAN HIDROTEHNIČKE INFRASTRUKTURE15. PLAN ELEKTRO-ENERGETSKE INFRASTRUKTURE16. PLAN TELEKOMUNIKACIONE INFRASTRUKTURE



B. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA


1STUDIO AC d.o.o. Cetinje

A. UVOD

A.1. OPIS GRANICE I POVRŠINA OBUHVAĆENOG PROSTORA

Detaljni urbanistički plan ‘’Zona sporta’’, zahvat u okviru Isporijskog jezgra (zona A2), u daljem tekstu: DUP Zona sporta, obuhvata prostor (lokaciju) površine 8,2630ha.Granicom DUP Zona sporta su obuhvaćene sledeće Katatsraske parcele:

Broj Katastarske parcele

Katastarska Opština





2320

K.O. Cetinje I

2326/1

K.O. Cetinje I

2338

K.O. Cetinje I

2321 2327/1 (dio) 23392322 2332/1 (dio) 2345

2322/1 2333 23462323/1 2334 2403/12323/2 2335 4701 (dio)2323/3 23362324/1 2337

Granica DUP Zona Sporta je definisana tačkama sledećih koordinata:X Y X Y X Y

1. 6576704.00 4694628.39 31. 6576395.71 4694755.05 61. 6576500.44 4694586.572. 6576702.15 4694635.63 32. 6576397.69 4694751.63 62. 6576497.32 4694581.833. 6576700.64 4694643.74 33. 6576415.60 4694754.77 63. 6576477.07 4694566.124. 6576699.92 4694651.43 34. 6576431.52 4694757.55 64. 6576484.88 4694555.985. 6576699.57 4694657.66 35. 6576431.89 4694752.99 65. 6576487.28 4694554.296. 6576699.17 4694664.63 36. 6576432.58 4694742.95 66. 6576485.86 4694554.007. 6576699.53 4694674.52 37. 6576433.77 4695734.38 67. 6576485.92 4694553.238. 6576701.50 4694703.07 38. 6576434.51 4694730.89 68. 6576497.93 4694531.419. 6576703.98 4694719.91 39. 6576432.78 4694720.80 69. 6576501.00 4694530.9610. 6576707.37 4694727.07 40. 6576430.77 4694720.46 70. 6576536.70 4694529.0411. 6576704.70 4694736.28 41. 6576434.23 4694706.86 71. 6576542.64 4694527.5312. 6576706.19 4695756.09 42. 6576440.07 4694683.59 72. 6576553.12 4694524.9113. 6576704.37 4694799.98 43. 6576442.79 4694673.16 73. 6576563.26 4694522.4814. 6576700.46 4694830.69 44. 6576443.70 4694668.87 74. 6576563.81 4694522.8515. 6576699.89 4694835.24 45. 6576444.54 4694669.18 75. 6576592.67 4694516.5116. 6576687.25 4694837.81 46. 6576445.91 4694663.97 76. 6576593.23 4694514.5917. 6576685.21 4694838.34 47. 6576449.48 4694664.93 77. 6576585.93 4694508.8418. 6576632.35 4694847.07 48. 6576451.19 4694649.67 78. 6576589.75 4694493.3419. 6576591.46 4694851.55 49. 6576452.61 4694635.95 79. 6576607.44 4694507.0420. 6576551.45 4694857.78 50. 6576452.95 4694634.95 80. 6576626.11 4694507.5421. 6576528.51 4694860.62 51. 6576453.73 4694634.58 81. 6576651.16 4694523.1222. 6576500.33 4694865.21 52. 6576459.46 4694626.25 82. 6576656.70 4694528.6823. 6576499.60 4694865.24 53. 6576472.24 4694608.97 83. 6576674.11 4694530.4324. 6576448.98 4694872.52 54. 6576478.85 4694600.52 84. 6576673.45 4694537.1625. 6576445.57 4694871.09 55. 6576481.92 4694603.03 85. 6576669.33 4694536.8226. 6576438.29 4694828.34 56. 6576488.24 4694594.11 86. 6576665.68 4694571.0227. 6576437.43 4694825.55 57. 6576487.55 4694593.48 87. 6576696.55 4694574.7628. 6576430.11 4694819.16 58. 6576489.94 4694591.27 88. 6576689.52 4694625.0029. 6576405.28 4694778.68 59. 6576494.92 4694588.6330. 6576396.47 4694760.37 60. 6576499.70 4694586.71

Prostor DUP Zona sporta predstavlja kontaktnu zonu najužeg gradskog jezgra, sa dominantnim centralnim djelatnostima i površinama namjenjenim sportu i rekreaciji.Saobraćajnice koje okružuju prostor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta su:

1. Na istoku i jugoistoku – Mojkovačka ulica;2. Na sjeveru i sjevero-istoku – Obilića ulica;3. Na jugu – Grahovska ulica;4. Na jugo-zapadu – Ulica Vojvode Boža.



A.2. ZAKONSKI OSNOV ZA IZRADU PLANSKOG DOKUMENTA

Osnov za izradu DUP Zona sporta predstavljaju:1. Odluke Prijestonice Cetinje, sa pratećom dokumentacijom i uslovima javnih preduzeća;2. Zakoni Republike Crne Gore, koji definišu oblast prostornog i urbanističkog planiranja;3. Planska dokumentacija višeg reda (postojeća i koja je u postupku donošenja i usvajanja).

1. Odluke Prijestonice Cetinje, sa pratećom dokumentacijom: – Odluka o izradi Detaljnog urbanističkog plana ‘’Zona sporta’’, zahvat u okviru istorijskog jezgra (zona A2) –

(broj 01-351/13-223, od 10.04.2013. godine); – Obrazloženje Odluke o izradi Detaljnog urbanističkog plana ‘’Zona sporta’’, zahvat u okviru istorijskog jezgra

(zona A2) – (Sekretarijat za planiranje i uređenjeprostora i zaštitu životne sredine, Prijestonica Cetinje); – Programski zadatak za izradu Detaljnog urbanističkog plana ‘’Zona sporta’’, zahvat u okviru istorijskog jezgra

(zona A2) – (01.2013. godine); – Odluka o nepreduzimanju izrade Strateške procjene uticaja na životnu sredinu Detaljnog urbanističkog plana

‘’Zona sporta’’, zahvat u okviru istorijskog jezgra (zona A2) – (broj 05-351/13-121/1, od 18.03.2013. godine) i Obrazloženje Odluke;

– Situacioni plan (geodetski snimak sa katastarskom predstavom) – (Geooko MNE d.o.o. Podgorica, 05.2013. godine);

– Izvod iz katatsra podzemnih instalacija vodovoda i kanalizacije – (JP Vodovod i kanalizacija, br. 1849, od 09.04.2013. godine);

– Izvod iz katastra elektro instalacija – (Elektroprivreda Crne Gore AD, Elektrodistribucija Cetinje, br. 40-16-01/3120, od 10.04.2013. godine);

– Podaci i preporuke za izradu Detaljnog urbanističkog plana ‘’Zona sporta’’ u okviru istorijskog jezgra (zona A2) – (Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, br. 0404-1724/2, od 08.04.2013. godine)

– 2. Zakoni Republike Crne Gore: – Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata (Službeni list CG, br. 51/08, 40/10, 34/11, 47/11); – Pravilnik o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima

urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima – (Službeni list CG, br. 24/10); – Podzakonski akti koji bliže definišu partikularne oblasti od interesa za plan.

3. Planska dokumentacija višeg reda: – Generalni urbanistički plan Cetinja (Sl. list RCG – Opštinski propisi br. 7/90); – Prostorni plan Opštine Cetinje (Sl. list RCG – Opštinski propisi br. 3/92); – Prostorno urbanistički plan Projestonice Cetinje (Planet Cluster i MonteCep d.o.o., prednacrt, 06.2013.

godine).



A.3. IZVOD IZ PROGRAMSKOG ZADATKA ZA IZRADU DUP ZONA SPORTA

Programskim zadatkom za izradu DUP Zona sporta definisani su:1. Granica DUP Zona sporta i površina prostora obuhvaćenog granicom plana;2. Motiv i cilj izrade plana;3. Osnovne namjene u okviru sadašnje eksploatacije prostora obuhvaćenog granicama plana;4. Prirodne karakteristike šireg područja;5. Smjernice za sadržaj i metodologiju izrade plana, planiranje namjena površna, infrastrukturno opremanje,

oblikovanje i uređenje prostora.Kao osnovni razlog izrade plana navodi se da se radi o nedostajućem planu koji je predviđen GUP-om.Programski zadatak prostor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta definiše kao značajan za grad (kako po poziciji u gradskom sklopu, tako i po sadržajima), ali nevalorizovan (u smislu potencijala i iskorišćenosti kapaciteta prostora).Programski zadatak pretpostavlja:

– Izgradnju novih objekata i infrastrukture i rekonstrukciju postojećih sportskih objekata; – Formiranje prijatnog javnog prostora koji će biti kvalitetno infrastrukturno opremljen; – Plansko rješenje koje će omogućiti uklapanje u širi kontekst i uklapanje sa kontaktnim zonama, a u cilju

poštovanja ambijentalnih vrijednosti Istorijskog jezgra Prijestonice.1

A.4. METODOLOGIJA IZRADE PLANA

Uporište za plansko rješenje predstavlja analiza postojećeg stanja. Ista se odnosi na analizu područja plana, kontaktnih zona i planske dokumentacije, i za cilj ima sintezni prikaz parametara koji definišu prostorni razvoj, stečene obaveze, potencijale i ograničenja.Plansko rješenje se, na osnovu valorizovanog postojećeg stanja, definiše kroz različita razvojna scenarija. Scenario koji se analizom pomoću niza kriterijuma pokaže kao najpogodniji za prostor plana, predstavlja koncept i osnov za tehnički dio planskog rješenja.Plansko rješenje se prezentuje kroz standardni set pokazatelja i smjernica za uređenje prostora, s tim da se (imajući u vidu specifičnosti lokacije) uz plansko rješenje prilažu i kartoni lokacija. Kartoni lokacija predstavljaju sintezni prikaz bitnih elemenata za svaku urbanističku parcelu i omogućavaju efikasniji uvid u plansko rješenje pojedinačnih lokacija i efikasniju implementacju plana.

1 Programski zadatak za izradu Detaljnog urbanističkog plana ‘’Zona sporta’’, zahvat u okviru istorijskog jezgra (zona A2) – (01.2013. godine) – str. 6: ‘’Izradom planskog dokumenta pravilno se valorizuje prostor, njegovi stvarni potencijali čime se dobijaju realni kapaciteti koji ne narušavaju sklad izgrađenog i prirodnog okruženja. Izradom Plana rješavaju se osnovni ciljevi razvoja prostora sportske zone na način što će se izgraditi nove objekte i saobraćajnice, rekonstruisati postojeće sportske objekte i formirati prijatan javni prostor koje će biti kvalitetno infrastrukturno opremljen. Planom će se valorizovati potencijali koje prostor posjeduje i dobro osmišljenim rješenjem omogućiti kvalitetan prostorni razvoj. Planiranje ovog prostora mora se sprovesti vrlo pažljivim i promišljenim urbanističkim mjerama koje će podrazumijevati: uklapanje u širi kontekst, uklapanje u odnosu na kontaktne zone, zaštitu i unapređenje postojećeg zelenog fonda i planiranje novog, a sve u cilju poštovanja i uklapanja u postojeće ambijentalne vrijednosti cjelokupnog Istorijskog jezgra.’’



B. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA

Analiza postojećeg stanja prostora obuhvaćenog granicom DUP Zona sporta se vrši u tri koraka:1. Analiza lokacije – prirodne karakteristike i stvoreni uslovi (suprastruktura i infrastruktura), ekonomsko-

demografska analiza, zaštićena i područja od značaja, zahtjevi korisnika prostora;2. Analiza postojeće planske dokumentacije i kontaktnih zona – planovi višeg reda, postojeće stanje i

planovi nižeg reda za kontaktne zone, specijalizovane sektorske studije, planska dokumentacija nižeg reda za prostor DUP Zona sporta;

3. Sintezniprikazpostojećegstanja.Sintezni prikaz postojećeg stanja uređenja prostora se vrši kroz upoređivanje rezultata pojedinačnih navedenih analiza i za cilj ima formiranje osnove za izradu plaskog rješenja.

B.1. ANALIZA LOKACIJE

B.1.1. PRIRODNE KARAKTERISTIKE

Fizičko-geografskekarakteristikeProstor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta pripada Cetinjskom kraškom polju, koje zauzima površinu od oko 3,6km². Ovo je jedna od rijetkih zaravni na Katunskoj kraškoj visoravni, koja se prostire između planinskih vijenaca Lovćena i Orjena na zapadu i sjevero-zapadu i Skadarske depresije na istoku.

Nagib terena – Teren obuhvaćen granicom DUP Zona sporta je relativno zaravnjen, u blagom nagibu od zapada (650,80mnm) i sjevero-zapada (650,50mnm) ka sjevero-istoku (647,40mnm) i jugu (646,70mnm).

Ekspozicija terena – Iako se radi o kotlinskoj pozicji sa potencijalno nepovoljnim zasjenčenjima rubnog pojasa od strane okolnih grebena, na prostoru obuhvaćenom planom nema većih prepreka, tako da je osunčanje povoljno.

Inženjersko-geološke karakteristike terena – Za područja Cetinjskog polja karakteristični su tereni u kojima preovlađuju vezane karbonatne stijene i tereni pokriveni debelim naslagama kvartarnih stijena (odnosno kompleksima poluvezanih i nevezanih stijena). Središnji dio polja karakterišu kvartarni nanosi, koje izgrađuju šljunkovi sa pjeskovima i ilovastim vezivom, i koji imaju ograničenu nosivost u zavisnosti od zbijenosti i nosivosti slojeva. Rubne zone polja imaju veću nosivost i karakteišu ih pijeskovi i šljunkovi i šljunak mjestimično vezan u konglomerat. Obod polja čine karbonatne stijenske mase veoma dobre nosivosti.Teren obuhvaćen granicom DUP Zona sporta je stabilan, nosivosti 20N/cm².

PedološkekarakteristikeZemljište spada u evoluciono-genetsku seriju humuniziranog zemljišta kontinentalnog tipa (buavica) na krečnjačko-dolomitskoj podlozi. Plitke erodirane buavice su zastupljene na padinama i obodom Cetinjskog polja. Spiranje i odnošenje zemljišta se obavlja kroz karstifikovane pukotine i kaverne. Posledica su karakteristična kamenitost (za preko 90% terena), oskudni pašnjaci i niske degradirane šume.Dio ovog zemljišta je akumuliran na kvartarnim nanosima Cetinjskog polja u pretaložene buavice. Debljina sloja u polju ide od 10cm (Bajice) do 40cm (Donje Polje). Oglinjavanjem su obuhvaćeni dublji slojevi, a kameni i drobinski materijal je zastupljeniji u gornjim, jače nagnutim, dijelovima polja.Iako tereni pretaloženih buavica predstavljaju osnovni potencijal obradivog zemljišta, koriste se za izgradnju i širenje gradske teritorije.

Seizmo-tektonskekarakteristikeTeritorija Prijestonice Cetinje je seizmički aktivna, visokog seizmičkog intenziteta od VIII skale MCS. Žarište Budve i druga bliža ili udaljenija žarišta mogu na području Cetinja prouzrokovati zemljotres jakog intenziteta u periodu od 100 godina. Pri tome su tektonska građa, geološki sastav i stabilnost terena od bitnog značaja za seizmički efekat.Sa aspekta seizmičkog hazarda ovo područje je u zoni relativno visokog stepena seizmičke opasnosti.Prostor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta spada većim dijelom u seizmičku zonu Ib (seizmički intenzitet 8a i 8b MCS skale) i malim dijelom u zonu IId (seizmički intenzitet 8b i 9a MCS skale).





HidrografijaOsnovna hidrološka odlika Cetinjskog kraškog polja je da sa njega nema površinskog, već podzemnog oticanja. Propusna moć zemljišta je (podstaknuta erozijom na prostoru okruženja) gotovo uvijek veća od priliva izuzetno velikih atmosferskih padavina.Cetinjsko polje karakterišu dva sliva, oba usmjerena ka Donjem Polju:

– Usahla rijeka Cetina, koja je od Bajica poljem proticala prema Manastirkom ponoru i, prelivom, ka Donjopoljskim ponorima;

– Kanalisane atmosferske i feklane vode usmjerene, sa izgrađenog gradskog područja, prema ponorima Donjeg Polja.

Plavljenje – Do sanacije ponora u Donjem polju, dolazilo je do plavljenja prilikom velikih padavina i zagušenja ponora.

KlimaKlimu Cetinjskog polja određuju nadmorska visina, kotlinski položaj, blizina mora, planinski masiv Lovćena i depresija Skadaskog jezera.Direktan uticaj mediteranske klime je zaustavljen planinskim masivom Lovećna, tako da je klima umereno kontinentalna, sa mediteranskim ciklusom obilnih padavina u jesenjem i zimskom periodu i sušnim ljetima. Zime su hladne sa obilnim snježnim padavinama, ali i prodorima toplih vazdušnih masa.

Temperatura vazduha – Cetinje ima karakterističan trend promjene prosječne temperature vazduha. Najhladniji mjesec je januar (sa prosjekom 0,8ºC i apsolutnim minimumom od -20,5ºC) a najtopliji juli (sa prosjekom 20,4ºC i apsolutnim maksimumom 36,4ºC). Stabilniji termički periodi su u toku zime i ljeta. Apsolutno kolebanje temperature vazduha u toku godine iznosi 56,9ºC.U toku zime pojava južnog vjetra uslovljava znatno kolebanje i podizanje temperature, te naglo topljenje snijega.Negativne temperature se pojavljuju od septembra i završavaju u maju.Ljetnih dana (sa temperaturom max 25ºC) ima prosječno 67,4 godišnje, a tropskih dana ređe.

Padavine – Srednja godišnja količina padavina je 3616mm. Padavina je najviše u toku jeseni i zime (maksimalno u novembru i decembru) a najmanje u toku ljetnih mjeseci.Sniježni pokrivač je znatan (po visini više nego po vremenu zadržavanja). Najveći broj dana sa snijegom je u februaru, januaru i martu. Pojava prvog snijega može biti i u oktobru, a posljednjeg (vrlo rijetko) u maju. Debljina sniježnog pokrivača veća od 10cm javlja se u prosjeku oko 60 dana, a preko 50cm 10-20 dana. Apsolutna maksimalna debljina sniježnog pokrivača je oko 200cm.Specifična težina snijega je znatno veća od uobičajene zbog klimatskih uslova koji izazivaju veliku vlažnost sniježnog pokrivača. Može se konstatovati veliki problem blagovremenog raščišćavanja i odlaganja snijega i sa saobraćajnica i sa objekata.Česte su pojave istovremenog padanja kiše i pojave magle. Grad se češće javlja (u prosjeku 10 dana godišnje) zbog naglih atmosferskih promjena i nepogoda, najčešće u novembru, februaru i aprilu.Prosječno 45-50 dana godišnje karakteriše pojava grmljavine.

Oblačnost i insolacija – Najveća oblačnost (6/10 pokrivenosti neba) je u novembru i decembru, a od oktobra do aprila (7 mjeseci) više od 5/10 pokrivenosti neba oblacima.Broj vedrih dana je najveći u avgustu (prosječno 14,6), zatim u julu i septembru (prosječno 12), a najmanji u novembru (prosječno 4) i aprilu (prosječno 4,8).Ukupno godišnje trajanje sijanja sunca je 2300-2500 sati.

Vjetar – Broj dana sa pojavom jakog vjetra je mali (prosječno 1 dan u toku zime) a ljeti veoma rijetko. Kotlinski položaj Cetinjskog polja za posljedicu ima 57% vremena bez ikakve pojave vjetra.Relativna vlažnost vazduha – Relativna vlažnost vazduha je visoka (posljedica velike količine padavina). Najveća vlažnost vazduha je u zimskim a najmanja u ljetnim mjesecima.Broj dana sa relativnom vlažnošću vazduha od 80% je mali (prosječno godišnnje 29 dana).

OcjenaprirodnihuslovazarazvojFizičko-geografske i pedološke karakteristike nude dobru osnovu za razvoj i izgradnju područja DUP Zona sporta. Sa aspekta seizmičkog hazarda ovo područje je u zoni relativno visokog stepena seizmičke opasnosti. Veći dio spada u seizmičku zonu Ib (seizmički intenzitet 8a i 8b MCS skale) i manji dio u zonu IId (seizmički intenzitet 8b i 9a MCS skale).Klimatski uslovi su specifični i obavezno ih treba uzeti u obzir prilikom bilo kakvog planiranja i izgradnje.



B.1.2. STVORENI USLOVI

Prikaz i analiza stvorenih uslova se odnosi na: – Postojeću suprastrukturu; – Postojeću infrasrukturu; – Postojeći način eksploatacije i zaštite prostora; – Ekonomsko-demografsku analizu; – Zahtjeve i potrebe korisnika prostora.

Rezultati pojedinačnih analiza se sintezno prikazuju i valorizuju, uz konstatovanje potencijala, mogućnosti i ograničenja (nevezano za druge bazne analize postojećeg stanja).

B.1.2.1. SUPRASTRUKTURA I NAMJENA POVRŠINA

NamjenapovršinaistanjefizičkihstrukturaProstor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta je dominantno namjenjen sportu i rekreaciji, na otvorenom (gradski stadion i sportski tereni na Obilića poljani) i u okviru Sportskog centra (bivši Vojni stan). Ovaj objekat (zaštićeni spomenik civilne arhitekture) pored sporta i rekreacije obuhvata i brojne centralne djelatnosti (poslovanje, turizam (hotel), ugostiteljstvo).Prostor obuhvaćen granicom plana se koristi i za namjene stanovanja (zelena zgrada), obrazovanje (predškolska ustanova) i groblje (staro gradsko groblje), a obuhvata i tri bivša vojna smještajna i magacinska objekta.

Sport i rekreacija:Površine namjenjene sportu i rekreaciji u vidu terena na otvorenom su:

– Gradski stadion sa lakoatletskom stazom i gledalištem; – Poligon za male sportove; – Pomoćni fudbalski teren.

Gradski stadion

Poligon malih sportova

Pomoćni fudbalski teren



Ovo su površine kojima gravitira cijeli grad, ali koje svojim sadašnjim kapacitetima, stepenom uređenosti i dostupnosti ne pružaju adekvatne uslove za razvoj namjene:

Gradski stadion – Atletska staza i prostor oko sportskog poligona (tribine i ostali prostor) su potpuno devastirani. Jedina, zapadna, tribina nema dovoljan broj mjesta, nije natkrivena, podtribinski prostor nije iskorišćen, iako je to uobičajena, funkcionalno i ekonomski utemeljena praksa.Saobraćaj za potrebe stadiona uopšte nije riješen: glavni prilaz na istoku je preko slijepe ulice ispred Sportskog centra, a na zapadu imeđu stambenih objekata; nema površina za mirujući saobraćaj, pješačkih prilaza tribinama i površina za prilaz interventnih vozila.Na sjevernoj strani se stadion graniči sa starim gradskim grobljem, bez zaštitne zone zelenila. U ovoj zoni je uz samu ivicu atletske staze spomenik palim borcima.Opšta ocjena je da prostorni kapacitet stadiona neiskorišćen i da bi gabaritom mogao prihvatiti adekvatan razvoj osnovne, ali i razvoj pratećih komplamnetarnih funkcija. Okolni prostor ima kapacitet za formiranje pješačkih, kolskih i prilaza za interventna vozila, kao i rješavanje mirujućeg saobraćaja. Prostor stadiona i okoline je neuređen, devastiran, prostorno i funkcionalno nedefinisan i bez jasnih veza sa okruženjem.

Prostor za parkiranje sa sjevene strane Glavni prilaz sa zapadne strane Spomenik i granica prema groblju

Poligon za male sportove svojim postojećim kapacitetima omogućava korišćenje isključivo u ljetnjem periodu. Poligon i tribine (sa oko 1000 mjesta) nisu natkriveni. Za podtribinski prostor važi isto kao i za stadion. Dostupnost (kolska i pješačka) je loša, što se odnosi i na površine za mirujući saobraćaj i prilaz interventnih vozila.

Pomoćni fudbalski teren, iako smješten uz dvije saobraćajnice nema odgovarajuću dostupnost, jer je njegova neposredna okolina prostorno i funkcionalno nedefisana i devstirana. Sam teren i tribine su dobrom stanju.

Valorizacija i zaključci vezano za namjenu sport i rekreacija: – Postojeće stanje objekata omogućava ograničenu eksploataciju (zastupljena je isključivo osnovna namjena,

a korišćenje ograničeno na ljetnji period); – Postojeći, zadovoljavajući prostorni kapacitet, nije iskorišćen (prostor je dovoljan da prihvati adekvatan razvoj

osnovne namjene, ali i pratećih kompatibilnih namjena, sa uporištem u tržišnim i savremenim potrebama korisnika, ali i ekonomskoj opravdanosti);

– Svi objekti (osim pomoćnog fudbalskog terena) su devastirani; – Dostupnost je loša (na nivou cijele zone), ali postoje prostorni potencijali za rješavanje ovog pitanja; – Pitanje pješačkog, kolskog i mirujućeg saobraćaja nije rješeno; – Funkcionalna veza između sportsko-rekreativne zone i Sportskog centra nema odgovor u prostornom smislu

(nema direktnih pješačkih ili kolskih veza a između sportsko-rekreativne zone i Sportskog centra nalazi se zona sa bivšim vojnim objektima).

Funkcionalna veza između zone sporta i rekreacije i Sportskog centra je prekinuta zonom bivših vojnih objekata



Centralne djelatnosti:Prostor namjenjen centralnim djelatnostima je u okviru objekta Sportskog centra (stara kasarna crnogorske vojske – Vojni stan, zaštićeni spomenik civilne arhitekture). Objekat, izgrađen 1896. godine, je saniran i adaptiran u multifunkcionalni objekat sa dograđenom sportskom salom krajem 80-ih godina XX vijeka. Zastupljeni su:

– Sport i rekreacija – 9 sportskih klubova i sportska sala; – Turizam i ugostiteljstvo – hotel (20 soba) i restoran; – Poslovanje – lokalna radio stanica i javno preduzeće.

Uz zapadnu stranu objekta Sportskog centra je značajna zelena površina, koja sa objektom predstavlja jedinstvenu cjelinu.Iako po svojim funkcijama, istorijskom značaju i položaju u gradskom sklopu predstavlja prostor kome gravitira cijeli grad, Sportski centar karakterišu:

– Dotrajalost spoljašnjsti i unutrašnjosti zbog tekućeg neodržavanja; – Djelimična zapuštenost okolnih zelenih i pješačkih površina, koji sa objektom predstavljaju cjelinu; – Loš kolski i pješački prilaz, bez adekvatnog i očekivanog usmjeravanja kretanja korisnika ka glavnim ulazima

u objekat i bez prostornog naglašavanja različitih funkcija objekta; – Nerješeno pitanje mirujućeg saobraćaja; – Loša pješačka i vizuelna povezanost sa zonom sporta i rekreacije (od koje je odvojen zonom bivših vojnih

objekata i ka kome nije usmjeren na nivou parternog uređenja).

Sportski centar – bivši Vojni stan i okolne saobraćajne i zelene površineSportski centar obuhvata aktivnosti velikog broja sportskih udruženja, koje nije moguće istovremeno usklaiti u okviru jedne sportske sale. To je razlog da pojedina sportska društva koriste neuslovne sale škola i bivših vojnih objekata za svoj rad u toku većeg dijela godine. Ozbiljan potencijal za rasterećenje ove funkcije Sportskog centra predstavlja mogućnost da se na području zone sporta i rekreacije, pokrivanjem postojećeg poligona za male sportove, formira prostor koji bi se mogao koristiti cijele godine.Osnovnu prednost ovog prostora predstavljaju:

– Multifunkcionalnost prostora; – Kapacitet prostora da svojim značajem, arhitektonskom formom, funkcijom i položajem generiše razvoj

čitave zone.

Stanovanje:Stanovanje, zastupljeno na prostoru obuhvaćenom granicom DUP Zona sporta, predstavlja dio stambene zone uz Ulicu Vojvode Boža. Radi se o jednom objektu višeporodičnog stanovanja spratnosti Po+P+2+Pk (zelena zgrada). Iako nije zaštićen kao kulturno dobro, objekat reprezentuje gradsku civilnu arhitekturu nastalu u periodu između dva svjetska rata. Postojeće stanje objekta karakteriše dotrajalost i tekuće neodržavanje.Pozicija lokacije u gradskom sklopu je značajna:

− Pozicija nasuprot stare Vlaške crkve i spomenika Lovćenska vila; – Ugaona pozicija u okviru bloka, ali i posmatrano iz kontaktne zone, jer objekat predstavlja dio fronta koji

uokviruje skver između ulica Grahovske, Jovana Tomaševića i Baja Pivljanina; – Orjentacija prednje fasade objekta prema otvorenom, a u kulturnom, istorijskom i saobraćajnom smislu,

veoma značajnom prostoru između Vlaške crkve i spomenika, uslovljava sagledivost sa različitih strana.Valorizacija i zaključci vezano za namjenu stanovanje:

– Namjena može generisati razvoj stambeih i pratećih komatibilnih djelatnosti u okruženju, na prostoru plana; – Prostorni kapacitet i položaj u gradskom sklopu dozvoljavaju dogradnju objekta, kao i razvoj djelatnosti

kompatibilnih stanovanju; – Postojeća eksploatacija i stanje objekta nisu u skladu sa uslovima savremenog stanovanja;

− Svaka intervencija u prostoru (bilo na postojećem objektu ili u neposrednoj okolini) se mora jasno odrediti prema ambijentalnim i istorijskim vrijednostima okoline.



Obrazovanje:Na prostoru obuhvaćenom granicom DUP Zona sporta se nalazi predškolska ustanova, dio nekadašnje veće cjeline. Dva objekta su uklonjena, a preostali montažni objekat je dotrajao. Okolne prostrane zelene površine su neuslovne i zapuštene. Pored lošeg stanja objekta i okoline, cio prostor svojom pozicijom prekida logičnu vezu između Sportskog centra i zone sporta i rekreacije.Izmještanje predškolske ustanove je bilo predviđeno prethodnim planskim rješenjima i djelimično je sprovedeno. Kako grad raspolaže drugim kapacitetima za ovu namjenu u blizini, a imajući u vidu postojeće stanje namjene na ovoj lokaciji, potrebno je razmotriti izmještanje ove namjene na drugu lokaciju ili u okvir drugih predškolskih ustanova.

Predškolska ustanova sa neposrednom okolinom i zidom stadiona

Groblje:Staro gradsko groblje pred Kapelico sa crkvom Rođenja Bogorodice, podignuto 1892. godine, predstavlja značajan ambijentalni i istorijski motiv grada. Iako nema potrebe za njegovim proširenjem, jer grad raspolaže centralnim grobljem, ovo se povremeno koristi radi ukopavanja u okvirima porodičnih grobnica. Na grobu Jovana Tomaševića se nalazi spomen-bista, upisana u registar kulturnih dobara.Groblje karakteriše nerješen mirujući saobraćaj. Imajući u vidu režim korišćenja groblja, i režim korišćenja okolnih sportsko-rekreativnih sadržaja, moguće je mirujući saobraćaj rješavati integralno, odnosno da pozicijom i kapacitetom bude u funkciji obije namjene.Zaštitni pojas zelenila postoji samo sa istočne strane. Potpuno je neuređen i devastiran, iako pored zaštitne uloge ima značajnu istorijsku vrijednost – četinari i spomen obilježje predstavljaju sjećanje na pale austro-ugarske vojnike. Ovaj prostor je potrebno kultivisati i urediti, i planirati tampone zelenila na južnoj i djelimično zapadnoj strani.

Groblje i postojeći zaštitni pojas četinara

Zapušteno i zaboravljeno obilježje austro-ugarske vladavine

Prema stadionu nema zaštitnog zelenog pojasa, a prostor se, u nedostatku boljeg rješenja, koristi za parkiranje



Napušteni objekti:Na prostoru obuhvaćenom granicom DUP Zona sporta nalazi se zona bivših vojnih objekata, koji nisu u funkciji, niti će se koristiti za svoju primarnu namjenu (parcela je promjenila titulara). Jedan objekat se, iako neuslovan, u nedostatku prostora, koristi za sportske aktivnosti. Okolni prostor je devastiran.

Zelene površine:Postojeće zelene površine se mogu podijeliti u tri osnovne grupe:

– Površine javne namjene - uz postojeću saobraćajnicu; – Površine ograničene namjene - zelenilo oko stambenog objekta, predškolske ustanove i Sportskog centra; – Površine specijalne namjene - tampon zelenila sa istočne strane groblja.

Ostale slobodne površine se mogu smatrati neuređenim i/ili nekultivisanim.Najveći značaj, ne samo za prostor obuhvaćen granicom plana, predstavlja zelena površina ispred Sportskog centra. Potrebno ju je zaštititi i kultivisati, sa posebnim akcentom na postojeće pripadajuće pješačke staze i koridore, koji svojim postojećim stanjem dodatno degradiraju prostor. Sa objektom nesumnjivog značaja i potencijala ova zelena površina predstavlja cjelinu i ima potencijal da generiše i usmjeri buduća saobraćajna kretanja i slobodne prostore.

Objekti izvedeni suprotno zakonu ili planu:Na prostoru DUP Zona sporta nisu evidentirani objekti izvedeni suprotno planu ili zakonu.Postoji nekoliko pomoćnih objekata (garaža) od lakih materijala, koji su isključivo u funkciji stanovanja i koji su katastarski evidentirani, a koji kao pomoćni privremeni objekti ne predstavljaju predmet planske dokumentacije.

Pokazateljipostojećegstanjanamjenapovršina,kapacitetainačinakorišćenjaprostora

Postojeća namjena površina

Namjena površina Površina (ha)Udio

u obuhvatu planaStanovanje srednje gustine 0,2122 2,57%Centralne djelatnosti 0,5406 6,54%Školstvo i socijalna zaštita 0,5220 6,32%Sport i rekreacija 4,0325 48,80%Zelene površine 0,5279 6,39%Groblje 0,7489 9,06%Saobraćaj 0,6614 8,00%Neuređene ili napuštene površine 1,0175 12,32%Ukupno: 8,2630 100%

Odnos namjena na prostoru plana

2,57%

6,39%

9,06%

8,00%

12,32%

6,54% 6,32%48,80%

STANOVANJE SREDNJE GUSTINE

CENTRALNE DJELATNOSTI

ŠKOLSTVO I SOCIJALNA ZAŠTITA

SPORT I REKREACIJA

ZELENE POVRŠINE

GROBLJE

SAOBRAĆAJ

NEUREĐENE ILI NAPUŠTENE POVRŠINE

Površine namjenjene sportu i rekreaciji čine gotovo polovinu ukupnog prostora obuhvaćenog granicom plana. Indikativan pokazatelj je i veliki udio neuređenih površina, odnosno onih na kojima je prestala potreba za prvenstvenom namjenom a koje nisu namjenjene u druge svrhe. Ovaj podatak dodatno potvrđuje potrebu za izradom planske dokumentacije, sa ciljem utvrđivanja smjernica za uređenje prostora i njegovog daljeg razvoja.



Prikaz kapaciteta i sadržaja po namjenama površina2

NAMJENA POVRŠ. SADRŽAJI I AKTIVNOSTI KORISNICI

Nam-jena

Podkategor. namjene

Objekat Sadržaji / aktivnostiPovrem. korisnici

Stalni korisnici

Zaposleni

SPOR

T I R

EKRE

ACIJ

A

Sport i rekreacija

GRADSKI STADION

Tribine (5000 mjesta) 5000

Aktivni sportisti

AK ‘’Lovćen’’ 151FK ‘’Lovćen’’ 173FK ‘’Cetinje’’ 50FK ‘’Dribling’’ 20

Ukupno: 5000 394

POLIGON ZAMALE SPORTOVE

Tribine (1000 mjesta) 1000Aktivni sportisti RK ‘’Cepelin’’ 50*Ukupno: 1000 50

POMOĆNI FUD. TEREN

Tribine (200 mjesta) 200Ukupno: 200

Ukupno: 6200 444

CENT

RALN

E DJ

ELAT

NOST

I

Sport i rekreacija

SPORTSKI CENTAR

Dvorana Sportskog centra (2000 mjesta) 2000

25Aktivni sportisti

Bilijar klub ‘’Biljarda’’ 72Bilijar klub ‘’Artistik’’ 28Džudo klub ‘’Crnogorac’’ 35Body building i fitness k.’’Herkul’’ 30-150Stonoteniski klub ‘’Lovćen’’ 42Stonoteniski klub osoba sa invaliditetom ‘’Cetinje’’

1

RK ‘’Lovćen’’ 130-150RK ‘’Cepelin’’ 50KK ‘’Lovćen’’ 80

Turizam Hotel In Smještajne jedinice (20 soba) 40Ugostiteljstvo Restoran (250 mjesta) 250

Poslovanje JU ‘’Vodovod i kanalizacija’’ 40JLRDS ‘’Radio Cetinje’’ 20

Ukupno: 2000 898 85

ŠKOL

STVO

I SOC

.ZAŠ

.

Predškolsko obrazovanje

PRED-ŠKOLSKA USTANOVA

80 15

Ukupno: 80 15

STAN

O-

VANJ

E Stanovanje srednje gustine

ZELENA ZGRADA 12 stambenih jedinica 48

Ukupno: 48UKUPNO: 8200 1470 100

* Korisnici u ljetnjem periodu.

Korisnici prostora, primarno vezani za aktivnosti Sportskog centra i zone sporta i rekreacije, u nedostatku prostornih kapaciteta, koriste druge objekte u gradu za svoje aktivnosti (sale obrazovnih ustanova ili napuštene objekte). Ovo je djelimično uslovljeno kapacitetom objekta Sportskog centra, koji se teško može povećati bez drastičnih intervencija, i činjenicom da je korišćenje cjelokupne zone sporta u postojećem obliku uslovljeno vremenskim prilikama i godišnjim dobom.Iz navedenog se nameće potreba da se dio Sportski centar rastereti boljim aktiviranjem zone sporta i rekreacije, čiji se prostor ionako može efikasnije koristiti.

2 Izvor: Sekretarijat za planiranje i uređenje prostora i zaštitu životne sredine Prijestonice Cetinje (dopis br. 05-351/13-499 od 02.07.2013. godine)



Udio pojedinih grupa korisnika u ukupnom broju korisnika

0,56%

0,47%

2,92%

1,17%

0,93%

13,07%

86,93%93,95%

STANOVNICIKORISNICI - TURIZAMKORISNICI - UGOSTITELJSTVOZAPOSLENIKORISNICI - OBRAZOVANJESPORT I REKREACIJA:POSJETIOCISPORTISTI

Najveći broj korisnika prostora se vezuje za namjenu sporta i rekreacije. Od toga ubedljivo najveći dio predstavljaju povremeni korisnici – posjetioci sportskih dešavanja. U ukupnom broju korisnika prostora grupa povremenih korisnika učestvuje sa 81,68%. Ova činjenica i način korišćenja prostora (povremeni veliki priliv korisnika) predstavlja bitnu deteminantu njegovog urbanističkog oblikovanja, predviđanja kapaciteta i usmjeravanja razvoja.Važnu prostornu komponentu predviđanja budućeg razvoja može predstavljati način usmjeravanja i distribuiranja sadržaja i različitih grupa korisnika prema njima, kako ne bi došlo do zagušivanja.

Prikazsadržaja,bonitetaiurbanističkihpokazateljaponamjenama*

NAMJENA POVRŠINA Površina namjene

(m²)

ObjekatIz IiOsnovna

namjenaPodkategorija

namjeneNaziv ili

vrstaPodkatego-rija Bonitet Spratnost

Gabarit površ. (m²)**

BGP (m²)*

Stanovanje St. sr. gustine 2.122‘’zelena zgrada’’

Objekat srednji Po+P+2+Pk 335 1.000 0,16 0,47

Centralne djelatnosti

Sport i rekr.

5.406Sportski centar

Objekat srednjiP+1+Pk

2.0003.300 8.300 0,61 1,35

TurizamUgostiteljstvo Sport. hala

(dograđ. dio)loš 1.300Poslovanje

Školstvo i soc. zaštita

Predškolsko obrazovanje 5.220 Vrtić Objekat loš P 190 190 0,04 0,04

Sport i rekreacija

40.325

StadionSport.poligon srednji - 14.680

1.380

2.110 0,05 0,05

Tribine loš P 1.380Trib. stajanje loš - 1.440

Polig. za m.sport.

Sport.poligon srednji - 1.580 730Tribine loš P 730Pomoćni

terenSport.poligon dobar 7.425 -Tribine dobar 160

Zelene površine

5.279 srednji -

Groblje 7.489 srednji P 53 53 0,01 0,01

Neuređene površine

10.175Bivši vojni

objekti

Objekat loš P 465928 928 0,09 0,09Objekat loš P 159

Objekat loš P 304Površina plana 82.630 6.916 12.581 0,08 0,15

* Pošto urb. parcele za pojedine namjene nisu definisane, za proračun je uzeta realna površina pod namjenom.** Za sportske objekte na otvorenom u bruto površinu objekata je računata površina tribina.

Na prostoru obuhvaćenom granicom plana: – Svi postojeći objekti imaju loš ili srednji bonitet, što ukazuje na neophodnne mjere kojima bi se obezbijedilo

neometano i savremenim zahtjevima prilagođeno odvijanje aktivnosti; – Postojeća spratnost je relativno niska, posebno imajući u vidu spratnost kontaktnih zona (sa posebnim

akcentom na ugaone i slobodnostojeće objekte); – Pokazatelji zauzetosti i izgrađenosti upućuju na izuzetno loše raspolaganje prostornim resursima i

iskorišćenosti svih kapaciteta.



B.1.2.2. INFRASTRUKTURA

Saobraćaj

Kada je u pitanju saobraćajna infrastruktura, glavne saobraćajnice se nalaze na obodu zone. Južnim dijelom zone prolazi Grahovska ulica, dio primarne gradske mreže a sa istočne strane, uz samu granicu, je Mojkovačka ulica odnosno regionalni put R-13 (Cetinje – Lovćen). U južnom dijelu zone se nalazi i završetak Skadarske ulice.Van zone ali u neposrednoj blizini sjeverne granice je ulica Miloša Obilića a blizu zapadne granice je ulica Vojvode Boža.Dublje unutar zone zahvata je samo parking saobraćajnica koja se slijepo završava a služi za potrebe Sportskog centra i hotela. Kolovozni zastor saobraćajnica u zoni zahvata je različitog kvaliteta ali kod svih je odvodnjavanje riješeno atmosferskom kanalizacijom. Ukupna površina saobraćajnica i platoa u zoni zahvata iznosi 7 980m2 ili 9.66% zone zahvata.Na pješačkim prelazima nema rampi za invalidska kolica, što znatno otežava kretanje osobama sa smanjenim tjelesnim sposobnostima.

Vodovod

Vodovodna mreža Cetinja podijeljena je na tri visinske zone: – I najniža zona obuhvata djelove grada do kote 657.5mnm. – II srednja zona obuhvata djelove grada između 657.5mnm-705mnm. – III visinska zona treba da obezbijedi vodosnabdijevanje između 705mnm i 750mnm.

Zahvat „Zona sporta“ u okviru Istorijskog jezgra „Zona 2“pripada I visinskoj zoni vodosnabdijevanja.Na predmetnoj lokaciji položen je distributivni cjevovod LŽC DN 150 (Grahovska ulica, zelenim pojasem pored sportskog centra i kružnim putem - Mojkovačka ulica), distributivni cjevovod LŽC DN 100 (ulica 13. novembar) kao i transportni cjevovod II visinske zone ČC DN 400 (Grahovska ulica, pored sportskog centra zelenim pojasem i kružnim putem - Mojkovačka ulica) sa pripadajućim objektima na njima (šahtovi, protivpožarni hidranti i dr.). Takođe u čvoru označenom na podlozi sa CM1-3 nalazi se mjerno mjesto sa mjerno-regulacionom opremom nadzemnim ormarom u koji je smještena mjerna oprema za prikupljanje podataka povezana sa SCADA sistemom.Objekti u ovoj zoni zahvata priključeni su na cjevovode putem kućnih priključaka i priključnog cjevovoda, različitih profila i vrste materijala, koji prelaze-sijeku saobraćajnice ili idu paralelno sa njom. Dubina ukopavanja cjevovoda je cca 50cm.

Kanalizacijazaotpadnevode

Glavni ulični kanali Cetinjske kanalizacije građeni su i koriste po mješovitom sistemu, za zajedničku odvodnju atmosferskih i fekalnih voda.Učešće otpadnih voda u zajedničkom sistemu je vrlo malo, jer su priključene samo većedruštvene stambene i administrativne zgrade, dok je broj individualnih zgrada vezanih za kanalizaciju minimalan.Novim konceptom rješenja kanalizacije Cetinja predviđa se separatni sistem, po kome se postojeći kanali većeg prečnika, koriste za odvod atmosferskih voda, a za odvod fekalnih voda grade se novi kolektori.Na prostoru plana postoji djelimično izgrađena mreža fekalne kanalizacije. Sredinom Zahvata iz pravca sjevera u zelenom pojasu između sportskog centra i ograde vrtića prolazi kolektor fekalne kanalizacije DN300, koji se dalje ulicom 13 Novembra veže na kolektor DN400 u ulici Baja Pivljanina. Na jugo-zapadnoj strani Zahvata u ulici Vojvode Boža Petrovića prolazi kolektor DN300 koji se dalje nastavlja u ulici Jovana Tomaševića i veže na kolektor u ulici Baja Pivljanina.

Atmosferskakanalizacija

Prema dostupnim podlogama, u zoni zahvata postoji izgrađena atmosferska kanalizacija. Obodnom saobraćajnicom istočno od zahvata prolazi koletkor atmosferske kanalizacije DN630, koji dalje prelazi u koletkor DN800 u ulici 13 Novembra. U Ulici Grahovskoj se nalazi postojeći kolektor DN400.



Elektroenergetikainfrastruktura

U granicama DUP-a ‘‘Zona Sporta’’ nalaze se elektroenergetski objekti dva naponska nivoa: 10kV i 1kV.

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV

Unutar granica DUP ‘‘Zona Sporta’’ postoje sledeći elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV (dalekovodi, trafostanice 10/0,4 V i njihove 10kV kablovske veze):

1. Trafostanice 10/0,4kV:U granicama DUP ‘‘Zona Sporta’’ locirana je trafostanica 10/0,4kV :

– BTS 10/0,4kV 630 kVA “Zelena kuća“Potrošači DUP-a napajaju se i iz MBTS 10/0,4kV “Autobuska“, 630kVA koja je locirana izvan granica DUP-a.Trafostanice se napajaju iz TS 35/10kV ‘‘Stari Obod’’.

2. 10kV kablovski vodoviVeze BTS 10/0,4kV ‘‘Zelena kuća’’ sa TS 10/0,4kV izvan DUP-a izvedene su kablovima sledećih tipova:PP-41, 3x150mm², PP-41, 3x185mm² i XHP 48, 3x150mm².

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 0,4kV

Niskonaponska mreža je radijalna i pretežno je nadzemna. Vazdušna NN mreža izvedena je sa SKS kablom na betonskim stubovima. Priključci objekata su većinom podzemnim kablovima, ali ima i vazdušnih priključaka.Instalacija osvjetljenja duž saobraćajnica izvedena je živinim sijalicama visokog pritiska u svetiljkama montiranim na lirama okruglih, željeznih, dvosegmentnih stubova, uz kablovsko (podzemno) njihovo napajanje.

Šema povezivanja,trafostanica 10kV:

TS 35/10 kV "Stari Obod"

"Zelena kuca"

DUP

"Pobjeda"

"Bajova"

"Nikca od Rovina"

"S-53""Aerodrom"

"Autobuska"

"Nova Pijaca" "Dom Zdravlja"

"V Proleterske""Medicinski Centar"



Telekomunikacionainfrastruktura

Na području koje obuhvata DUP Zona sporta, zahvat u okviru Istorisjkog jezgra, zona A-2, postoji izgrađena tk kanalizacija sa 2 PVC cijevi, prečnika 110mm do objekta Sportskog centra, koja je u vlasništvu dominantnog operatera fiksne telefonije, Crnogorskog Telekoma.U kontaktnoj zoni, Crnogorski Telekom posjeduje elektronski komunikacioni čvor LC Cetinje, sa kojeg se napajaju korisnici elektronskih komunikacionih servisa sa ovog područja. Ovaj elektronski komunikacioni čvor je povezan optičkim kablom sa glavnim elektronskim čvorom u Podgorici.

Imajući u vidu dužinu pretplatničke petlje – rastojanje od LC Cetinje do pretplatnika, u odnosu na nove standarde u pružanju savremenih elektronskih komunikacionih servisa, kakvi su ADSL, IPTV i dr., ovaj elektronski komunikacioni čvor je tako lociran da korisnike iz zone ovog DUP-a može da snadbijeva navedenim savremenim servisima.

Iako osim Crnogorskog Telekoma, servis fiksne telefonije na Cetinju pruža i operater mobilne telefonije ‘‘M-Tel’’, on na području ovog DUP-a nema aktivnih pretplatnika.Isti slučaj je sa operaterima koji osim Crnogorskog Telekoma i M-tel-a, na Cetinju pružaju servis širokopojasnog pristupa internetu, a to su, Wimax Montenegro, SBS Net Montenegro i MN News.

Na posmatranom području prisutni su signalom mobilne telefonije i sva tri mobilna operatera.

Područje je pokriveno i TV signalom koji distribuira BBM Montenegro, dok nema korisnika koji koriste usluge dva druga operatera koja na Cetinju pružaju ovaj servis, a to su Media Net i Total TV.

Na posmatranom području nema baznih stanica mobilnih operatera, niti antenskih stubopva RDC.



B.1.2.3. EKONOMSKO-DEMOGRAFSKA ANALIZA

Demografskaanaliza

Period od 1953. do 2011. godine karakteriše priliv stanovnika u Cetinje (povećanje za 50%), praćeno odlivom stanovnika iz ostalih naselja opštine (smanjenje broja od 1/3 do potpunog napuštanja naselja). U toku posljednje decenije je evidentno iseljavanje stanovništva iz Cetinja, kao posledica tržišnog kraha i zatvaranja preko 10 velikih preduzeća u državnom vlasništvu, koja su predstavljala generator zapošljavanja, ekonomske i socijalne stabilnosti i priliva stanovništva.Broj članova prosječnog domaćinstva na Cetinju je manji od prosjeka na državnom nivou, kao posledica smanjenja nataliteta i iseljavanja stanovništva.Prosječna gustina naseljenosti na Cetinju je 19 stanovanika/km², što je višestruko manje od državnog prosjeka (45,3 st./km²). Do 2003. godine broj stanovnika Cetinja se povećavao, kao rezultat priliva seoskog stanovništva, otkada konstantno pada.Migracije su od bitnog značaja sa aspekta planiranja i karakterišu ih: stalne lokalne dnevne migracije (vezane za funkcije grada) i povremene/privremene migracije posjetilaca i turista, naročito velike u određenim periodima godine i usmjerene na istorijski i kulturno značajne dijelove grada.Za prostor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta migracije imaju presudni značaj, s obzirom da je najveći dio korisnika prostora vezan za namjenu sporta i rekreacije (93,95%) od čega 81,68% čine posjetioci, odnosno povremeni i privremeni korisnici. Važnu prostornu komponentu predviđanja budućeg razvoja može predstavljati način usmjeravanja i distribuiranja sadržaja i različitih grupa korisnika prema njima.Na prostoru obuhvaćenom granicom plana zastupljeno je stanovanje srednje gustine (150-250 stanovnika/ha) na samo 2,57% teritorije plana. Imajući u vidu vrstu dominantnih namjena, kao i udio stanovanja, izlišno je davati podatak o gustini naseljenosti za cio prostor plana.

EkonomskaanalizaOpština Cetinje spada u ispodprosječno razvijene u odnosu na državni prosjek.Stopa nezaposlenosti (na nivou jedinice lokalne samouprave) je 2008. godine drastično porasla u odnosu na prethodni period i iznosila je 19,71%, nakon čega se bilježi stagnacija i blagi pad nezaposlenosti.Težište ekonomskog razvoja se, nakon zatvaranja više od 10 velikih državnih preduzeća, pomerilo ka preduzetništvu i javnim ustanovama.Intenziviranje preduzetništva se vezuje za posljednju deceniju XX vijeka. Postojeće stanje lokalne ekonomije (u smislu prihoda) pokazuje dominaciju mikro i malih preduzeća (1-10 zaposlenih), sa djelatnostima na poljima usluga, prehrambene industrije, trgovine, saobraćaja, turizma i ugostiteljstva.Imajući u vidu šire ekonomske trendove na državnom nivou, nije za očekivati razvoj srednjih i velikih preduzeća, niti njihov značajniji udio u ekonomiji grada.

Privredna društva i preduzetnici po djelatnostima3

23,64%

13,11%

2,28%

1,71%

59,26%

PRIVREDNA DRUŠTVA:TRGOVINAUGOSTITELJSTVOZANATSTVOPREVOZ U DRUMSKOM SAOBRAĆAJUPROIZVODNJA

17,17%

2,99%

2,24%

77,61%

PREDUZETNICI:TRGOVINAUGOSTITELJSTVOZANATSTVOPREVOZ U DRUMSKOM SAOBRAĆAJU

3 Izvor: Sekretarijat za finansiranje i razvoj preduzetništva – evidencija izdatih odobrenja



U javnom sektoru, najveći potencijal za podsticaj razvoja drugih ekonomskih grana leži u sektoru kulture i visokoškolskog obrazovanja. Ni jedan plan višeg reda se do sada nije bavio uticajem visokoškolskog obrazovanja na ekonomiju grada, tako da nema bližih podataka vezano za ovu oblast.Nezanemarljiv potencijal se nalazi i u turizmu i djelatnostima vezanim za njega. Odgovarajuća ekonomska politika i strategija lokalne zajednice mogu dovesti do značajnijeg udjela turizma i vezanih djelatnosti u ukupnoj privrednoj aktivnsti i prihodima na nivou grada.Imajući u vidu opšte ekonomske trendove, na prostoru DUP Zona sporta se mogu prepoznati potencijali i smjernice daljeg razvoja:

– Poboljšanje prostornih uslova u kojima se odvijaju postojeće aktivnsoti i namjene bi dovelo do poboljšanja kvaliteta ponude (posebno u domenu turizma i ugostiteljstva);

– Poboljšanje prostornih uslova i dostupnosti cijelog prostora plana i pojedinačnih sadržaja može dovesti do aktivnijeg korišćenja prostora i generisati razvoj trgovine i uslužnih djelatnosti;

– Plaskim ostavljanjem mogućnosti za razvoj multifunkcionalnih objekata se obezbeđuje bazični resurs za namjene kompatibilne i uslovljene osnovnim funkcijama prostora.

B.1.2.4. PODRUČJA OD ZNAČAJA I PODRUČJA ZAŠTIĆENA PROPISOM O KULTURNOJ BAŠTINI

Činjenica da je Istorijsko jezgro Cetinja kao urbana cjelina spomenik kulture I kategorije, ukazuje na postojanje kako pojedinačnih izuzetno vrijednih objekata, tako i širokog spektra elemenata koji sinergički povezuju ovu jedinstvenu strukturu i daju joj osobit karakter.Poseban kvalitet ove cjeline je da je uspjela da u originalnom, gotovo nepromjenjenom, urbanističkom i arhitektonskom sklopu i okviru omogući dug istorijski razvoj grada, sa svim neminovnim menjanjima društvenih, političkih, ekonomskih i kulturnih trendova. Istovremeno je upravo takav urbani i arhitektonski, u svojoj suštini iznenađujuće jednostavan, sklop pokazao izuzetnu elstičnost prilikom:

– Interpolacija objekata najrazličitijih arhitektonskih karakteristika građenih u potonjim istorijskim periodima i – Prihvatanja brojnih promjena namjena, funkcija, aktivnosti i sadržaja, u okvirima prvobitno izgrađenih

objekata.Sve ovo ukazuje da se zaštiti ne može pristupiti na nivou pojedinačnog objekta, već da je neophodno detaljnim planom odrediti uslove zaštite ambijenata (bez obzira da li ih čine objekti, zelene površine, spomenici, ulice ili drugi elementi urbanog sklopa).Takođe je potrebno, u skladu sa tradicijom Cetinja, postojeće vrijedne ambijente odrediti kao generišući element razvoja prostora, kako u funkcionalnom, tako i u oblikovnom smislu.U funkcionalnom smislu se treba voditi oprobanom strategijom da svaki objekat ima kapacitet da obuhvati različite, ali kompatibilne namjene.U oblikovnom smislu, prilikom nove gradnje ne treba upasti u zamku imitiranja i interpretiranja istorijskih stilova postojećih vrijednih objekata, već se treba ponovo voditi oprobanom strategijom Cetinja iz perioda između dva svjetska rata i u periodu 60-ih i 70-ih godina XX vijeka: jednostavnost forme i strogost elemenata arhitektonskog oblikovanja (bez obzira na stil i arhitektonski izraz) ne umanjuju, već ističu upravo ono najvrijednije što čini duh ovog grada i što zajednički imetitelj njegovih najvrijednijih dijelova.

Dio prostora koji obuhvata DUP Zona sporta se nalazi u okviru granica Istorijskog jezgra Cetinja4, u zoni objekta Sportski centar (bivši Vojni stan). Pored ovog, na prostoru plana se nalaze i drugi vrijedni ambijenti i spomen obilježja, a za urbanistički pristup su važne i prostorno-funkcionalne relacije prema ostalim kulturno-istorijskim dobrima u neposrednoj i široj okolini.Prostor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta se posmatra kao dio Istorijskog jezgra, sa fokusiranjem analize ne toliko na pojedinačne vrijedne objekte, već na ambijente kojima pripadaju i veze između njih – prostorne i funkcionalne, postojeće i potencijalne.Zgrada ‘’Vojni stan’’ (sagrađena 1896., prva crnogorska kasarna, korišćena za smještaj stalne formacije crnogorske vojske, a sada sportski centar sa poslovanjem i uslužnim djelatnostima) ima status nepokretnog kulturnog dobra5 (spomenik kulture III kategorije6). Nezavisno od ovoga, svojim gabaritom, funkcijom i pozicijom predstavlja najznačajniju determinantu prostora plana. Sa dograđenom salom na istočnoj strani, prilaznim pješačkim površinama i pojasom zelenila uz zapadnu, glavnu, fasadu čini funkcionalnu i ambijentalnu cjelinu, i ne može se posmatrati izolovano od njih prilikom bilo koje buduće urbanističke ili arhitektonske intervencije.4 Izvor: Studija zaštite kulturnih dobara Istorijskog jezgra Cetinja5 Rješenja br. 320 od 17.03.1952. godine i 01-763/1-61 od 05.07.1961. godine.6 Izvor: Menadžment plan Istorijskog jezgra Cetinja, 2009. godina



Granicom zone Istorijskog jezgra nije obuhvaćena zelena površina uz zapadnu glavnu fasadu objekta, ali je neophodno planskim rješenjem nju tretirati kao neodvojivi dio ambijenta Vojnog stana.Sam objekat je konstruktivno očuvan, ali tekuće neodržavan, što važi i za saobraćajne i zelene površine. Brojne elemente građevine i okolnog prostora je potrebno zamjeniti, kako bi se omogućili adekvatan pristup i korišćenje objekta7.Kompleks i ambijent Vojni stan, odnosno Sportski centar, su u podužnom dominantnom osovinskom pravcu usmjereni ka bivšoj vojnoj zoni, te iza nje, na sjeveru, ka zoni sporta i rekreacije, sa kojom nemaju direktne (očekivane i logične) prostorne veze. Prednjom (zapadnom) fasadom objekat je, preko zelene površine, orjentisan ka nekategorisanoj slijepoj ulici, te prostoru predškolske ustanove, koji je generalno u lošem stanju. Nameće se zaključak da ni okolina ni prilaz ne odgovaraju karakteru, značaju i funkciji kompleksa i da njihovo postojeće stanje i način korišćenja dodatno degradiraju ambijent spomenika kulture.

Prikaz položaja prostora obuhvaćenog granicom plana u odnosu na centar grada i Istorijsko jezgro

7 Izvor: Studija zaštite kulturnih dobara Istorijskog jezgra Cetinja



Spomenici i memorijalna obilježja vezana za crnogorske, oslobodilačke i drugi svjetski rat su u određenom obimu upisani u registar kulturnih dobara pod zaštitom. Na prostoru obuhvaćenom granicom DUP Zona sporta nalaze se:

1. Spomen-bista na grobu Jovana Tomaševića – upisana u registar kulturnih dobara;2. Spomen obilježje austro-ugarskim vojnicima, u zoni zaštitnog zelenila groblja;3. Spomenik palnim borcima, uz sjevernu ivicu stadiona;4. Spomenik ispred Sportskog centra, bivši Vojni stan.

Spomen-bista Jovana Tomaševića, vođe i osnivača komunističkog pokreta Crne Gore, je jedini spomenik pod režimom zaštite na prostoru ovog plana. Smješten u okviru groblja pred Kapelicom, dodatno ističe značaj cijele lokacije groblja u istorijskom, kulturnom i društvenom smislu.

Staro gradsko groblje pred Kapelicom sa crkvom Rođenja Bogorodice ne spada u propisima zaštićene cjeline, međutim postoje inicijative da se grobljanska crkva registruje kao kulturno dobro8. Pošto se radi o važnom svjedočanstvu istorije grada, pažljiv i adekvatan planerski pristup se nameće kao imperativ.Ograda groblja je transparentna, pa je prostor saglediv iz zone sporta i rekreacije. Namjene groblja i sporta i rekreacije je moguće pomiriti i integrisati kultivisanjem postojećeg i pažljivim planiranjem novog zelenila uz ogradu, kao i parternim uređenjem zone sporta. Na osnovu navedenog iznose se sledeći zaključci:

– Granicom Istorijskog jezgra nije obuhvaćena zelena površina ispred Vojnog stana, ali je bez obzira na to ovaj prostor potrebno posmatrati kao cjelinu;

– Stanje ambijenata i spomenika kulture je generalno loše; – Prostori se dodatno degradiraju lošim pristupima i neuređenošću i lošim stanjem okolnih zona; – Ambijenti od istorijskog i kulturnog značaja imaju potencijal da prostorno definišu buduću urbanističku

matricu i naglase okolne zone; – Ambijenti od istorijskog i kulturnog značaja imaju potencijal da usmjere razvoj područja plana u funkcionalnom

smislu (plovalentnost, multifunkcionalnost) i olikovnom smislu (jednostavnost forme i strogost elemenata arhitektonskog izraza, bez obzira na stil arhitekture);

– Uređenje okolnih zona bi doprinelo boljem uklapanju i istaklo spomenička i memorijalna obilježja.

B.1.2.5. ZAHTJEVI I POTREBE KORISNIKA PROSTORA

Kako je nosioc parava na većini katastarskih parcela obuhvaćenih granicom DUP Zona sporta Prijestonica Cetinje odnosno Država Crna Gora, zahtjevi su uglavnom iskazani Programskim zadatkom, i mogu se klasifikovati u tri osnovne kategorije:

1. Zahtjevi vezano za javne prostore;2. Zahtjevi vezano za suprastrukturu i3. Zahtjevi vezano za odnos prema okruženju i Istorijskom jezgru.

Zahtjevi vezano za javne prostore – Iskazana je potreba za izgradnjom nove saobraćajne mreže, koja bi se vezala na postojeću u okruženju prostora plana, zahtjevi za odgovarajućim infrastrukturnim opremanjem gradskog građevinskog zemljišta i poseban akcenat na potrebi formiranja prijatnog javnog prostora.

Zahtjevi vezano za suprastrukturu – Iskazana je potreba za planiranjem objekata namjenjenih sportu i rekreaciji i mješovitoj namjeni, sa posebnim akcentom slobodnim površinama i zelenilu. Takođe je važan zahtjev preispitivanje mogućnosti sanacije postojećeg stanja devastiranih dijelova prostora, bez obzira na njihovu namjenu i status.

Zahtjevi vezano za odnos prema okruženju i Istorijskom jezgru – Iskazana je potreba za usklađivanjem koncepta razvoja i smjernica za arhitektonski pristup sa kriterijumima zaštite graditeljske i kulturne baštine, kao i potreba za boljim povezivanjem prostora plana sa okolnim zonama, od kojih je najznačajnija Istorijsko jezgro.

8 Izvor: Studija zaštite kulturnih dobara Istorijskog jezgra Cetinja



B.1.2.6. SINTEZNI PRIKAZ I VALORIZACIJA STVORENIH USLOVA ZA RAZVOJ

PROBLEMI PREDNOSTI OGRANIČENJA POTENCIJALI

Sport i rekreacija

Neiskorišćenost kapaciteta Zadovoljav. prost. kapacitet Veliki priliv povr.korisnikaNema prostorne veze a sportskim centrom

Funkcionalna veza sa sportskim centrom

Dobra rubna saobraćajna povezanost

Loša dostupnostDevastirani objekti (sa izuzetkom pom. terena)Mogućnost ograničene eksploatacije

Kapacitet za prihvatanje komplam. namjena

Položaj zone bivših vojnih objekata

Položaj groblja Neuređena zona bivših vojnih objekata

Centralne djelatnosti

Dotrajalost ekstarijera i enterijera

Multifunkcionalnost Nemogućnost proširenja kapaciteta

Djelimična zapuštenost parternog uređenja

Značaj objekta, funkcija, forma, položaj i namjena

Zaštićeno kulturno dobro Generišući potencijal za razvoj čitave zone

Nerješeno pitanje mir. saob.Loša povez. sa zonom sportaLoši kolski i pješački prilazi bez naglašavanja glavnog kretanja i funkc. cjelina objektaPreopterećenje kapac. za sport Rasterećenje aktivacijom zone

sporta

Stanovanje

Eksploatacija i stanje objekta neusklađeni sa uslovima savr. stanov.

Ambijentalne i istorijske vrijednosti okoline

Generišući potencijal za razvoj stanovanja okoline

Položaj lokacije u širem sklopuMogućnost povećanja kapaciteta

Obrazovanje

Devastiran i neuslovan prostor Namjena je većim dijelom izmještena sa lokacije

Mogućnost izmještanja namjene

Funkc. i prostorna nepoveza-nost sa neposr. okolinom

Groblje

Nerješen mirujući saobraćaj Nemogućnost formiranja zašt. zel. u okv. parcele

Rješenje mir. saobr. u okviru zone sporta

Zapuštenost postojećeg zelenog tampona

Vrijedan spomenik u tampon zoni zelenila

Rješavanje zašt. zelenila u okviru zone sporta

Nepostojanje zašt. zel. sa svih strana

Bivša vojna zona

Nekompatibilnost sa okolinom Kapacitet prostora Privođenje novim namjenamaPrekidanje prost. i funkc. veza okolineDotralalost i devastacijaNeuređene slob. površine

Zelenilo

Veliki broj i površina neuređenih slob. prostora

Potrebna zaštita cijele zelene zone sprt.centra

Zelenilo ispred sportskog centra ima potencijal da formira parterno uređenje šireg potezaDevastiranost i zapošt. sa

pojedinačnim vrijednim lokacijama i zelenilom

Zaštitna zelena zona groblja sa spomenikom

Demograf.-ekonomski aspekt

Neravnomjerni razvoj zone Migracije povremenih korisnika

Usmjeravanje i distribuiranje sadržaja i razl. grupa korisnika

Neravnomjerna distribucija aktivnosti i korisnika

Poboljšanje prostornih uslova vodi do pobolj-šanja kvaliteta ponude i aktivnijeg korišćenja

Eksploatacija i zaštita

Granicom Ist. jezgra nije buhvaćen kompl. ambijent sport. centra

Multifunkcionalnost namjene Definisati ambijente od značaja koji mogu generisati razvoj područja

Loše stanje ambijenata i spomenika kulture

Položaj u grad. sklopu i na nivou mikrolokacije

Loša vizuelna preglednost i nedovoljno akcentovanje kult. dobara

Zahtjevi korisnika

Problem devastacije izgrađenog i slobo.prostora

Sagledavanje potrebe za novim saobr. rješenjem

Formiranje prijatnog javnog prostora

Sagledavanje potrebe za multifunkc. prostorimaSagledavanje potrebe za boljim povezivanjem lokacije sa ist. jezgrom i okolinom



B.2. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA I KONTAKTNE ZONE

B.2.1. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA VIŠEG REDA

Postojeća planska dokumentacija višeg reda datira iz perioda od prije 25 godina, što njenu aktuelnost dovodi u ozbiljno pitanje, posebno ako se u obzir uzme činjenica da je ovaj period okarakterisala snažna društvena i ekonomska tranzicija, nekoliko ekonomskih kriza i značajne suštinske promjene života i razvoja kako grada, tako i šireg okruženja. Grad je promjenio socijalnu, demografsku i ekonomsku strukturu, što planskom dokumentacijom višeg reda nije moglo biti predviđeno. Polazišta i rješenja planske dokumentacije višeg reda se vezuju za podatke koji su sa sadašnje pozicije zastarjeli i neprimjereni stepenu društveno-ekonomskog i privrednog razvoja. Ipak, do donošenja nove planske dokumentacije višeg reda (postupak koji je u toku) postoji obaveza primjene zakonskih odnosno planskih akata na snazi.Za potrebe izrade DUP Zona sporta daje se izvod iz postojeće planske dokumentacije višeg rada, uz ocjenu stepena realizacije, ali i izvod iz planske dokumentacije višeg reda koja je u postupku usvajanja.

ProstorniplanOpštineCetinje(1988.godina)Prostornim planom je definisan razvoj Cetinja kao gradskog centra. Osim (sa sadašnjeg aspekta) nerealnih pretpostavki društvenog, industrijskog i ekonomskog razvoja, plan nalaže specijalizovane programe na polju očuvanja kulturno-istorijskih vrijednosti grada i razvoj akademskog obrazovanja i specijalizovane turističke ponude. Plan propisuje struktnu kontrolu namjene i korišćenja prostora, radi očuvanja poljoprivrednog zemljišta u okolini, odnosno sprječavanja nekontrolisanog širenja gradske zone što, pored ostalog, iziskuje dodatno komunalno opremanje9. Ova postavka plana je veoma značajna sa sadašnjeg aspekta jer u svojoj suštini sadrži principe racionalnog korišćenja gradskog zemljišta, efikasnog upravljanja gradskim zemljištem i iskošćenja kapaciteta postojećeg prostora.

GUPCetinja(1987.godina)GUP Cetinja predviđa izradu planske dokumentacije nižeg reda za prostor zone sporta, označen kao zona A2 Istorijskog jezgra. Za istorijsko jezgro važi obaveza krupne sanacije infrastrukture i revitalizacije nasleđenog fonda. Zona A2 (u zahvatu od 10ha) podrazumjeva dogradnju gradskog stadiona, sportske terene, izgradnju sportsko-rekreativnih sadržaja (Vojni stan) i konzervirano groblje10.Planom je za zonu A2 utvrđeno:

– 110 stanovnika i razvoj stanovanja niskih i visokih gustina11; – razvoj sporta i rekreacije na prostoru površine 7,40ha, sa 6.200m2 fizičkih struktura u objektima Vojni stan

i stadion, sa ukupno 160 zaposlenih12; – hotelski kapaciteti kategorije A, na prostoru površine 1,40ha, sa 14000m2 fizičkih struktura, kapacitetom

450 ležaja i sa 200 zaposlenih13; – kompleks sportskog parka – zelenih površina, na prostoru površine 8,70ha, koji predtsvlja drugu po

veličini površinu urbanog zelenila na nivou grada. Kolizija različitih sadržaja (npr. centar-groblje) se rješava tretmanom zone kao jedinstvenog vegetacionog kompleksa. Dostupnost sadržaja se ostvaruje lepezom pješačkih staza14;

– najstroži režim zaštite je predviđen za objekat Vojnog stana, ali i za staro groblje i kompleks sportskog centra na Obilića poljani15.

Ocjena i stepen realizacijeRješenja ponuđena planovima višeg reda su zasnovana na podacima i procjenama socijalističkog razvoja i sa aspekta sadašnjeg stepena društvenog i ekonomskog razvitka, nerealna. U smislu egzaktnih, brojčano izraženih podataka, ovi planovi nisu upotrebljivi, jer je na osnovu njih nemoguće ostvariti rentabilno i racionalno planiranje dijelova gradskog područja.Plansko rješenje se može koristiti načelno, u pogledu definisanja zone A2 kao zone sa dominantnom funkcijom sport i rekreacija. Međutim, generalnim planom je ova zona dimenzionisana kao mnogo veća od one koju je realno moguće opredjeliti za ovu namjenu. Takođe sadržaji i namjene, koje po generalnom planu ova zona treba da sadrži, 9 PUP Opštine Cetinje str. 108 i 10910 GUP Cetinja str. 22611 GUP Cetinja str. 23512 GUP Cetinja str. 24713 GUP Cetinja str. 25114 GUP Cetinja str. 26615 GUP Cetinja str. 325



nije moguće realno ostvariti. Ovo važi za broj stanovnika, turističke kapacitete, kompleks zelenih površina i sportskog parka.Osim ovoga, društveno-ekonomske tranzicijske prilike u vremenu od donošenja planske dokumentacije su uticale da se prostor zone A2 namjeni za sadržaje koji planom nisu predviđeni, ili da dođe do ukidanja pojedinih namjena, za čijim je postojanjem potreba u međuvremenu nestala. Tako je na području zone A2 izgrađena predškolska ustanova i čak djelimično iseljena, zatim objekat Vojnog stana je postao multifunkcionalni sa poslovanjem (javna preduzeća), turističkim kapacitetima i sporskim sadržajima, a vojni kompleks je iseljen i predstavlja površinu koja nije privedena ni jednoj namjeni. Pješački koridori nisu uopšte izvedeni, što važi i za kompletne zelene površine zone sporta i rekreacije.Sa aspekta zaštite kulturno-istorijskog nasleđa, planom se predviđaju mjere vezano za cijelo istorijsko jezgro. Što se tiče zone A2 propisuje se isti strogi režim zaštite kompleks stadiona i sportskih terena na Obilića poljani. Ovo nije sprovedeno, i čak je zona istorijskog jezgra u međuvremenu smanjena.

Planskadokumentacijavišegreda(uprocesuusvajanja–formanacrtaplana)Prostorno-urbanistički plan Prijestonice Cetinje – U dijelu Generalna urbanistička rješenja Zona sporta i rekreacije je (zajedno sa objektom bivšeg Vojnog stana) svrstana u neposredno okruženje Istorijskog jezgra Cetinja. Prema specijalizovanoj studiji zaštite kulturnih dobara Istorijskog jezgra Cetinja, koja predstavlja baznu studiju ovog plana, Vojni stan i dio površine isperd njega je obuhvaćen granicom Istorijskog jezgra.Zonu karakteriše stanovanje svih gustina, površine za centralne djelatnosti, sport i rekreaciju, školstvo i socijalnu zaštitu, industriju, komunalne servise i saobraćaj. Prostor DUP Zona sporta je namjenjen sportu i rekreaciji, centralnim djelatnostima, groblju i mješovitim namjenama. Saobraćajno rješenje, važno na nivou cijelog grada, podrazumjeva povezivanje Mojkovačke i Grahovske ulice planiranom saobraćajnicom 1. reda.

B.2.2. KONTAKTNE ZONE – POSTOJEĆE STANJE I PLANSKA DOKUMENTACIJA NIŽEG REDA

Kontaktne zone DUP Zona sporta se kogu klasifikovati u tri grupe:1. Na istoku i jugo-istoku, Mojkovačka ulica, zaobilaznica koja vodi od ulaza u grad do stare industrijske zone,

izdvojena kao posebna kontaktna zona, jer predstavlja jedan od krakova ulaza u grad;2. Zone pretežno namjenene stanovanju (na sjeveru, istoku i (djelimično) sjevero-zapadu);3. Zona istorijskog jezgra, čije granice djelimično obuhvtaju i prostor DUP Zona sporta.

KONTAKTNA ZONA 1 - Mojkovačka ulica – Dio ove saobraćajnice je obuhvaćen granicom DUP Zona sporta. Koristi se kao jedan od dva glavna kraka za saobraćajno povezivanje Cetinja sa magistralnim putem. Planirana je kao zaobilaznica, koja je prije svega predstavljala glavnu direktnu vezu za industrijsku zonu na sjeveru grada. Izdvojena je kao posebna zona od interesa za plan zbog potencijala koji ima za rasterećenje saobraćaja prostora plana i okolnih zona.

KONTAKTNA ZONA 2 - na sjevero-zapadu, sjeveru i istoku – Ova zona je dominantno namjenjena porodičnom i višeporodičnom stanovanju, niskih i srednjih gustina. Spratnost objekata je od P do P+3+Pk. Dio stambene zone uz Ulicu Vojvode Boža (parcela ‘’zelene zgrade’’) je obuhvaćen granicom DUP Zona sporta.Planska dokumentacija koja obuhvata kontaktnu zonu:

1. Izmjene i dopune DUP-a Aerodrom obuhvataju dio kontaktne zone koji se nalazi na zapadu i sjeveru;2. DUP Donji kraj – Zona E obuhvata dio kontaktne zone koji se nalazi na istoku.

IzmjeneidopuneDUP-aAerodrom: – Granica ovog plana obuhvata K.p. 2403/1 K.O. Cetinje I, koju obuhvata i granica DUP Zona sporta. Izmjenama

i dopunama DUP-a Aerodrom je netačno konstatovana postojeća namjena površine parcele kao stambena, iako se radi o neizgrađenom prostoru koji nije priveden ni jednoj namjeni. S toga se odredbe Izmjena i dopuna DUP-a Aerodrom vezano za ovu parcelu ne mogu uzimati u obzir prilikom izrade DUP Zona sporta. Odredbama DUP Zona sporta treba definisati postojeće stanje parcele i dalji planski razvoj.

– Izmjenama i dopunama DUP-a Aerodrom, u kontaktnoj zoni prema DUP Zona sporta, definišu se stambene i centralne namjene uz Ulicu Obilića. Zadržava se postojeća saobraćajna mreža, koja i inače napaja zonu sporta i rekreacije i groblje. DUPDonjikraj–ZonaE:

– Plan predviđa stanovanje srednje gustine uz istočnu stranu Mojkovačke ulice, nasuprot zone sporta, i zelene površine, naspram sale Sporstkog centra (zbog konfiguracije terena).

– Priključak na Mojkovačku ulicu je na mjestu postojećeg.



KONTAKTNA ZONA 3 – Istorijsko jezgro Cetinja – Zona gradskog centra obuhvata i jugo-istočni dio prostora DUP Zona sporta (lokacija Sportskog centra, odnosno bivšeg Vojnog stana, uvrštenog u registar kulturnih dobara). Kontaktna zona Istorijsko jezgro je prepoznata kao visoko vrijedna na nivoima urbanog sklopa i pojedinačnih, propisom zaštićenih, objekata i ambijenata.Za dio istorijskog jezgra koji je obuhvaćen granicom DUP Zona sporta potrebno je primjeniti odredbe planova višeg reda i ostalih dokumenata, kojima se definiše režim zaštite kulturnih dobara.Dio istorijskog jezgra koji predstavlja neposrednu kontaktnu zonu DUP Zona sporta čine:

1. Stanovanje i mješovita namjena (na jugo-zapadu);2. Skver koji formiraju Ulice Grahovska, Jovana Tomaševića i Baja Pivlajnina, a koji obuhvata spomenik

Lovćenska vila i staru vlašku crkvu (oba uvrštena u registar kulturnih dobara);3. Stanovanje i javne ustanove (osnovno obrazovanje) u bloku između Grahovske, Ivanbegove i Ulice Baja Pivljanina;4. Postojeća autobuska stanica (na jugo-istoku).

Ambijent oko Vlaške crkve je od posebnog značaja za prostor DUP Zona sporta sa aspekata: – Saobraćaja, kolskog i naročito pješačkog (pješački koridori i direktne prostorne veze mogu zonu sporta, prije

svega stadiona, i sportski centar povezati sa gradskim jezgrom, aktivirati i dinamizirati prostor i istaći položaj i značaj njegovih dijelova od kulturnog i istorijskog značaja);

– Funkionalnog i vizuelnog povezivanja (pažljivo planiranje namjena, definisanje uličnog fronta Grahovske ulice i odgovarajući tretman prizemlja objekata, koji se nalaze na prostoru DUP Zona sporta a orjentisani su ka ambijentu oko Vlaške crkve, može dovesti do formiranja kvalitetnog i jasno definisanog gradskog skvera koji se nastavlja u zonu sporta).

Planska dokumentacija koja obuhvata kontaktnu zonu: IzmjeneidopuneDUP-UPIstorijskojezgro,Cetinje,dioZoneA1–Zonagradskogjezgra:

– Plan obuhvata postojeću autobusku stanicu sa saobraćajnicama (dijelovi Ulica Mojkovačka, Ivana Crnojevića i Grahovska) i stambenu zonu uz sjevero-istočnu stranu Ulice Ivana Crnojevića.

– Planom se predviđa izmještanje autobuskog terminala na nivo Mojkovačke ulice, te centralne djelatnosti sa podzemnom garažom na prostoru postojeće autobuske stanice i prostoru između nje i zgrade Sportskog centra. Planirani objekti imaju 2 do 3 nadzemne etaže, sa prvom etažom na nivou Ulice Ivana Crnojevića.

– Saobraćajno rješenje značajno aktivira Mojkovačku ulicu, a između Ulica Ivana Crnojevića i Grahovske predviđa kružni tok, sa ulazom u podzemnu garažu. Manju promjenu pravca Grahovske ulice zbog planiranja kružnog toka je potrebno konstatovati i saobraćajnim rješenjem DUP Zona sporta.

Ostali dokumenti od značaja kojima se bliže definišu uslovi eksploatacije i razvoja Istorijskog jezgra: StudijazaštitekulturnihdobaraIstorijskogjezgraCetinja:

– Studijom se konstatuje stanje i mjere zaštite registrovanih kulturnih dobara. Na prostoru DUP Zona sporta odredbe iz Studije se tiču zgrade Sportskog centra, biši Vojni stan, i jednog spomen-obilježja (spomen ploča na grobu Jovana Tomaševića), i definisane su u poglavlju B.1.2.4. Područja od značaja i područja zaštićena propisom o kulturnoj baštini DUP Zona sporta.

– Studijom su definisane: – Granica Istorijskog jezgra Cetinja (nažalost bez koordinata tačaka) – Za prostor DUP Zona sporta je bitno

da zelena površina ispred bivšeg Vojnog stana, koja predstavlja odgovor na monumentalnost objekta i sa njim čini prostornu, funkcionalnu i ambijentalnu cjelinu, nije obuhvaćena ovom granicom. Potrebno je na nivou DUP Zona sporta ovo tretirati jedintveno, kao ambijent.

– Granica zaštićene zone – Studijom se ne daju opšta pravila vezano za planiranje razvoja zaštićene zone. Za prostor DUP Zona sporta se daje predlog da se za montažni objekat predškolske ustanove (jedini koji nije uklonjen) izrade konzervatorski uslovi. Prilikom izrade DUP Zona sporta treba uzeti u obzir dvije decenije staru inicijativu za izmještanje predškolske ustanove (što je u većoj mjeri i sprovedeno), zatim činjenice da se radi o montažnom objektu i da studija iznosi neobavezujući predlog.

Ocjena i stepen realizacijePlanovi nižeg reda kontaktnih zona nemaju rješenja koja bi proizvela značajne posledice za poces planiranja predmetnog područja. Ukontaktnim zonama se planira razvoj postojeće stambene namjene i centralnih djelatnosti. Saobraćajno rješenje dato za prostor postojeće autobuske stanice u dijelu izmjena trase ulice je potrebno primjeniti i prilikom izrade DUP Zona sporta.Od značaja je postavljena granica Istorijskog jezgra Cetinja, u okviru koje na prostoru DUP Zona sporta ne treba predviđati novu izgradnju fizičkih struktura.



B.2.3. POSTOJEĆA PLANSKA DOKUMENTACIJA NIŽEG REDA ZA PROSTOR DUP ZONA SPORTA

Za područje obuhvaćeno granicom DUP Zona sporta nema postojeće usvojene planske dokumentacije nižeg reda. 2000. godine je rađen Urbanistički projekat Zona sporta, koji nije stupio na snagu.Kako je ovo jedini planski dokument nižeg reda, daje se pregled i ocjena planskog rješenja.

UPZonasporta(2000.godina)Sa aspekta saobraćaja, plan predviđa prilaze za parking prostore sa okolnih sobraćajnica i pješačku zonu između Sportskog centra (bivšeg Vojnog stana) i zone sporta i rekreacije. Sa aspekta namjena, plan predviđa:

– Izmještanje obrazovanja (predškolska ustanova) i specijalnih namjena (vojni objekti), i planiranje proširenja zone sporta i rekreacije na ove lokacije. Na lokaciji predškolske ustanove se planira parking a na lokaciji vojnih objekata pomoćni fudbalski teren.

– Povećanje zone namjenjene sportu i rekreaciji i povećanje kapaciteta objekata i to: stadion za 8000 posjetilaca sa djelatnostima u podtribinskom prostoru, pomoćni fudbalski teren, rekonstrukcija i dogradnja poligona za male sportove na kapacitet za 2000 posjetilaca sa djelatnostima u podtribinskom prostoru, tri terena za male sportove, prateće površine za mirujući saobraćaj u funkciji namjene sporta i rekreacije.

– Zadržavanje centralnih djelatnosti u okviru postojećeg gabarita objekta Sportskog centra.

– Zadržavanje namjene stanovanje (u Ulici Vojvode Boža Petrovića) uz dogradnju i nadogradnju. – Zadržavanje starog groblja u formiranim granicama. – Planiranje zelenih površina kao tampon zone prema groblju, i u funkciji zone sporta i rekreacije, pješačkih i

parking površina.Ocjena planskih rješenja:

1. Sa aspekta sadašnje politike upravljanja prostornim resursima, baziranoj na tržišnoj ekonomiji, osnovna karakteristika planskog rješenja je da neracionalno raspolaže velikim dijelom prostora (predimenzionirani slobodni i pješački prostori, bez sadržaja koji bi ih upotpunili, poboljšali ponudu i privukli veći broj korisnika). Sa istog aspekta, rješenja vezano za stadion i poligon malih sportova su bolja, jer obezbeđuju razvoj komplamentarnih djelatnosti.

2. Plan nije obezbijedio rasterećenje sale Sportskog centra, jer su svi objekti zone sporta i rekreacije planirani kao otvoreni, odnosno imaju ograničenu mogućnost korišćenja u toku godine.

3. Saobraćajno rješenje je postavljeno isključivo u funkciji jedne namjene, što nije u skladu sa racionalnim urbanističkim planiranjem, jer ne ostavlja mogućnost za bilo kakav fleksibilniji budući razvoj prostora (ni u smislu namjena ni u smislu aktivnosti i režima korišćenja).

4. Planom je predviđeno izmještanje određenih namjena, što ima sadašnju aktuelnost.



C. PLAN



C. PLAN

C.1. CILJEVI I VREMENSKI OKVIR PLANA

OpšticiljeviplanaOsnovni cilj DUP Zona sporta je valorizacija prostora, koji je u najvećem dijelu degradiran i čiji kapaciteti ni izbliza nisu iskorišćeni. Ovo podrazumjeva iskorišćavanje kompletnih potencijala prostora, uz oslanjanje na postojeću suprastrukturu i infrastrukturu, te njenu kvalitativnu i kvantitativnu nadogradnju.Konačni očekivani efekat i cilj plana je dobijanje realnog kapaciteta prostora i njegova aktivacija.

PosebniciljeviplanaPosebni ciljevi, postavljeni u funkciju osnovnog cilja, su:

1. Razvoj zone sporta i rekreacije kroz: – rekonstruisanje postojećih i izgradnju novih kapaciteta; – aktivaciju prostora planiranjem namjena koje su komplamentarne postojećim, a koje poboljšavaju cjelokupnu

ponudu prostora i omogućavaju ekonomski samoodrživost; – funkcionalno i prostorno povezivanje zone sporta se zonom Sportskog centra, sa posebnim akcentovanjem

saobraćajnog (kolskog i pješačkog) povezivanja.2. Stvarna i suštinska (prostorna, funkcionalna i ambijentalna) integracija zone sporta u neposredno okruženje,

posebno zonu Istorijskog jezgra, kroz: – obezbeđivanje saobraćajnog rješenja koje će urediti saobraćajne tokove na prostoru plana, obezbijediti

protočan prilaz sportskoj zoni i stadionu i povećati dostupnost svim sadržajima; – planiranje jasnih pješačkih i javnih prostora; – definisanje odgovarajućih namjena u ‘’prelaznoj’’ zoni, smještenoj između zone sporta i rekreacije i zone

centralnih djelatnosti Sportskog centra sa jedne strane, i Istorijskog jezgra sa druge strane; – promovisanje dominantnog objekta Sportskog centra u okosnicu razvoja, u smislu planiranja namjena,

pozicioniranja i dimenzionisanja elementata suprastrukture i definisanja uličnih frontova.3. Tržišno orjentisan i ekonomski opravdan razvoj kroz:

– minimiziranje budžetskih ulaganja, odnosno efikasno planiranje infrastrukture (tako da se sa što manjeg javnog prostora, koji podrazumjeva budžetska ulaganja, adekvatno infrastrukturno opreme sve parcele);

– omogućavanje kompenzovanja neophodnih budžetskih ulaganja (planiranjem komercijalnih djelatnosti i namjena koje ostavljaju prostor za partnerstvo privatnog i javnog sektora);

– planiranje multifunkcionalnih i prostora koji su u ekonomskom smislu samoodrživi.4. Zaštita prirodnih i kulturnih vrijednosti kroz:

– akcentovanje i mjere zaštite prostora koji su već prepoznati kao značajni; – definisanje ambijenata koje je potrebno prepoznati kao značajne i mjera njihove zaštite.

VremenskiokvirplanaDUP Zona sporta se, u smislu aktuelnosti ciljeva i realizacije, odnosi na vremenski period od 10 godina.



C.2. KONCEPT PROSTORNE ORGANIZACIJE

Do koncepta prostorne organizacije, koji predstavlja osnov planskog rješenja, se dolazi analizom i valorizacijom različitih scenarija razvoja, sa aspekta zadovoljenja postavljenih ciljeva plana.

C.2.1. SCENARIJA RAZVOJA PROSTORA

Scenario 11. Saobraćajno vezivanje na Mojkovačku ulicu uz

sjevernu fasadu Sportskog centra, i vezivanje na Grahovsku ulicu kružnim tokom.

2. Na mjestu bivših vojnih objekata javna saobraćajnica i parking, kao veza sa parkingom stadiona i ulazom na parcelu namjenjenu centralnim djelatnostima. Jedino mjesto za potencijalni priključak parcele namjenjene centralnim djelatnostima na Mojkovačku ulicu veoma blizu glavne planirane raskrsnice.

3. Između stadiona, zelene zgrade i nove ulice je jedina lokacija za novu izgradnju, i to velikog gabarita (površine osnove cca 1700m²).

Senario 2:1. Povezivanje Mojkovačke i Grahovske ulice

(priključak na Mojkovačku ulicu uz sjevernu fasadu Sportskog centra).

2. Na mjestu bivših vojnih objekata saobraćajnica za prilaz parkingu stadiona i parceli sa planiranim centralnim djelatnostima.

3. Javna pješačka ulica uz zapadnu stranu zelene površine ispred Sporskog centra.

4. Nova izgradnja između zelene zgrade i planirane saobraćajnice i pješačke ulice i planirane saobraćajnice.



Scenario 3:1. Povezivanje Mojkovačke i Grahovske ulice –

priključak na Mojkovačku uz jugo-istočni ugao pomoćnog stadiona.

2. Javna pješačka ulica uz zapadnu stranu zelene površine ispred Sporskog centra.

3. Centralne djelatnosti između sportskog centra, planirane saobraćajnice i Mojkovačke ulice, sa priključkom na planiranu saobraćajnicu. Naspram njega priključak za stadion.

4. Nova izgradnja između zelene zgrade i planirane saobraćajnice i pješačke ulice i planirane saobraćajnice.

C.2.2. OCJENA SCENARIJA RAZVOJA

Scenario 1:1. Priključenje na Mojkovačku ulicu je neudobno – ulazi se pod oštrim uglom u odnosu na Mojkovačku ulicu i

savladava visinska razlika između Mojkovačke ulice i prostora oko Sportskog centra.2. Parcela centralnih djelatnosti odvaja zonu sporta i rekreacije i sportski centar (iako u manjoj mjeri u odnosu

na postojeće vojne objekte).3. Glavni kolski prilaz za stadion je prilično neudoban.4. Velika površina pod javnim budžetski finansiranim saobraćajnicama (zbog prilaza stadionu i parceli centralnih

djelatnosti).5. Trasa nove saobraćajnice zahtjeva savladavanje prilične visinske razlike između Grahovske i (sada slijepe)

Skadarske ulice.6. Trasa planirane saobraćajnice ostavlja mogućnost planiranja nove izgradnje samo sa jedne strane kružnog

toka (prema zelenoj zgradi) na mjestu predškolske ustanove. Oko kružnog toka se ne može formirati adekvatan ulični front ni sa jedne strane. Pored ovoga gabarit potencijalnog novog objekta bi bio veliki, u nesrazmjeri sa okolnim fizičkim strukturama prostor i skver. Ovako veliki objekat dovodi u pitanje mogućnost finansiranja izgradnje.

7. Jedina prednost je korišćenje postojeće trase sijepe ulice ispred Sportskog centra za novu saobraćajnicu, tako da se izmještanje vrtića ne postavlja kao imperativ.

Scenario 2:1. Trasa nove saobraćajnice upravna na Mojkovačku ulicu, ali podrazumjeva savladavanje denivelacije između

Mojkovačke ulice i platoa oko Sportskog centra.2. Trasa planirane saobraćajnice je udobnija sa aspekta korišćenja, jer ne sugeriše beskonačna okretanja u

prostoru, već glavni pravac ka staroj Vlaškoj crkvi.3. Na trasi postojeće slijepe ulice ispred Sportskog centra planirana pješačka ulica.4. Parcela centralnih djelatnosti odvaja zonu sporta i rekreacije i sportski centar (iako u manjoj mjeri u odnosu

na postojeće vojne objekte).5. Prilaz stadionu i parceli centralnih djelatnosti ja pregledan i jednostavan, mada podrazumjeva budžetsko

finansiranje.6. ‘’T’’ raskrsnica na priključku planirane saobraćajnice Grahovskoj ulici ne zahtjeva velike intervencije (kao što

je slučak kod kružnog toka iz Scenarija 1).7. Saobraćajno rješenje omogućućava planiranje nove izgradnje sa obije strane nove ‘’T’’ raskrsnice, formiranje

skvera i formiranje frontova planirane pješačke ulice i saobraćajnice.8. Novi objekti se gabaritima bolje uklapaju u okolinu i omogućavaju faznu izgradnju i lakše finansiranje.9. Pješačka ulica aktivira ambijent Sportskog centra i usmjerava kretanje ka zoni sporta i rekreacije.



Scenario 3:1. Nova saobraćajnica upravna na pravac Mojkovačke ulice, a priključenje kod pomoćnog terena ne

podrazumjeva savladavanje denivelacija.2. Zona centralnih djelatnosti se nastavlja na postojeću (zona Sportskog centra), i prateći front Sportskog

centra definiše pravac glavnog pješačkog kretanja ka zoni sporta i rekreacije, te ističe i akcentuje ambijent zaštićen kao kulturno dobro. (Centralne aktivnosti formiraju ulični front prema zelenoj površini i pješačkoj ulici.)

3. Priključci svih parcela na planiranu saobraćajnicu su direktni, što minimizira budžetska ulaganja u opremanje zemljišta i omogućuje efikasno i komformno korišćenje javnog prostora.

4. ‘’T’’ raskrsnica na priključku planirane saobraćajnice Grahovskoj ulici ne zahtjeva velike intervencije (kao što je slučak kod kružnog toka iz Scenarija 1).

5. Saobraćajno rješenje omogućućava planiranje nove izgradnje sa obije strane nove ‘’T’’ raskrsnice, formiranje skvera i formiranje frontova planirane pješačke ulice i saobraćajnice.

6. Novi objekti se gabaritima bolje uklapaju u okolinu i omogućavaju faznu izgradnju i lakše finansiranje. Položajem i gabaritima omogućuju otvaranje prostora prema staroj Vlaškoj crkvi i akcentovanje ambijenta oko nje.

7. Sve funkcionalne zone su jasno prostorno grupisane, a veza Sportskog centra i zone sporta i rekreacije direktna.

Valorizacija scenarija razvoja, sa aspekta zadovoljenja postavljenih ciljeva planaCILJEVI PLANA SCENARIJA RAZVOJA

Posebni ciljevi PodkategorijeScenario

1Scenario

2Scenario

3

Razvoj zone sporta i rekreacije

Rekonstruisanje postojećih kapaciteta fizičkih struktura ●●● ●●● ●●●Planiranje novih kapaciteta fizičkih struktura ●●● ●●● ●●●Aktivacija prostora planiranjem namjena kompatibilnih postojećim ●●● ●●● ●●●Planiranje namjena koje omogućuju ekonomsku samoodrživost ●●● ●●● ●●●Povezivanje zone sporta i rekreacije sa Sportskim centrom ● ●● ●●●Prostorna koncentracija istih namjena ● ● ●●●

Integracija zone sporta i rekreacije u okruženje

Efikasno saobraćajno rješenje za prostor plana ● ●● ●●●Efikasno povezivanje Istorijskog jezgra i Mojkovačke ulice ● ●● ●●●Jasni pješački i javni prostori ● ●●● ●●●Definisanje ‘’prelazne’’ zone između post. zona i istor. jezgra u smislu:Namjena ●●● ●●● ●●●Gabarita ● ●●● ●●●Mogućnosti finansiranja izgradnje ● ●●● ●●Promovisanje postojeće zaštićene zone u ambijent ●● ●●● ●●●Promovisanje postojeće zaštićene zone u okosnicu razvoja ●● ●● ●●●Mogućnost definisanja jasnih uličnih frontova i skverova ● ●● ●●●

Tržišno orjetisan i ekonomski opravdan razvoj

Minimiziranje budžetskih ulaganja efikasnim planiranjem infrastrukture ● ●● ●●●Mogućnost kompenzovanja budžetskih ulaganja ● ●●● ●●●Mogućnost formiranja multifunkcionalnih samoodrživih prostora ●● ●●● ●●●

Zaštita prir. i kult. vrijednosti

Akcentovanje prostora koji su već prepoznati kao značajni ●● ●●● ●●●Definisanje novih ambijenata od značaja i kvalitat. dopuna postojećih ● ●● ●●●

Ukupno: 34 51 59

Stepen zadovoljenja ciljeva plana ponuđenim scenarijem:●●● mali, ●● srednji, ● veliki.

Sa aspekta zadovoljenja ciljeva plana scenario 3 nudi najbolje mogućnosti.

C.2.3. PLANSKI KONCEPT

Planski koncept podrazumjeva saobraćajno rješenje unutar postojećeg bloka sa priključenjima na Grahovsku i Mojkovačku ulicu (sa priključkom kod jugo-istočnog ugla pomoćnog fudbalskog terena). Sa planirane saobraćajnice se vrši direktan prilaz svim parcelama (osim parceli groblja).Na trasi postojeće slijepe ulice uz zelenu površinu Sportskog centra planira se pješačka ulica.Saobraćajno rješenje sugeriše funkcionalnu kategorizaciju prostora na zonu sporta i rekreacije (sa parcelom groblja), zonu centralnih djelatnosti (nastavljenu na postojeću) i ‘’kontakt’’ zonu prema Istorijskom jezgru (u kojoj se planira mješovita namjena). Koncept podrazumjeva izmještanje namjene školstva i socijalne zaštite sa prostora plana.



C.3. PLANSKO RJEŠENJE

C.3.1. PLANSKE JEDINICE I ZONE

Prostor obuhvaćen granicom DUP Zona sporta je, u skladu sa funkcionalnim i kriterijumima detaljne namjene površina, podjeljen u četiri urbanističke zone. U skladu sa prostornom distribucijom javnih površina podjeljen je u tri urbanistička bloka.

Urbanistička zonaUrbanistički

blokUrbanistička

parcelaA Groblje

1

1B Sport i rekreacija 2

C Mješovita namjena

34

256

DCentralne djelatnosti

378

Površine planskih jedinica:

C.3.2. NAMJENA POVRŠINA, PARCELACIJA I USLOVI IZGRADNJE OBJEKATA

NamjenapovršinaNa prostoru obuhvaćenom granicom DUP Zona sporta definisano je šest osnovnih paniranih kategorija namjena površina:

Centralne djelatnostiPovršine za centralne djelatnosti podrazumjevaju koncentraciju poslovanja, komercijalnih djelatnosti i usluga.Prostor objekata i površina pod ovom namjenom može se koristiti za:

– ugostiteljstvo i komercijalne djelatnosti; – smještaj turista; – poslovne apartmane; – trgovinu i trgovačke centre; – izložbene centre i sajmove; – poslovanje, administraciju, javnu upravu, kulturu, obrazovanje; – sport i rekreaciju; – mirujući saobraćaj (parkiranje i garažiranje); – zelenilo.

Namjena je planirana u urbanističkom bloku 3, i to: – razvoj namjene u okvirima postojećih gabarita i kapaciteta objekta Sportskog centra i pripadajućih zelenih

površina; – razvoj namjene u okvirima planiranih objekata i kapaciteta.

Oznaka Površina (m²) Oznaka Površina (m²)1 7.486,20 2 46.129,53 3 1.739,82 4 2.146,61 5 1.877,87 6 747,32 7 8.148,38 8 3.545,31

Urbanistička parcelaUrbanistički blok

1

2

3

57.502,16

2.625,19

11.693,69



Sport i rekreacijaPovršine podrazumjevaju koncentraciju sportsko-rekreativnih sadržaja i razvoj komplamentarnih funkcija, u cilju poboljšanja ponude i omogućavanja ekonomske samoodrživosti.Prostor objekata i površina pod ovom namjenom može se koristiti za:

– stadione, sportske terene na otvorenom i sportske poligone i staze; – zatvorene sportske terene, sportske sale i sportske hale; – prateće i servisne sadržaje potrebne za odvijanje osnovne namjene (svlačionice, toaleti, tuševi, uređaji i

instalacije za održavanje terena i ostave za sportske rekvizite); – mirujući saobraćaj (parkiranje i garažiranje); – zelenilo; – komplamentarne sadržaje:

– poslovanje, administracija, uprava; – sale za rekreaciju; – smještaj posjetilaca i sportista; – ugostiteljstvo i komercijalne djelatnosti; – izložbene prostore u funkciji osnovne namjene.

Prateći i servisni sadržaji se mogu planirati u okviru objekata namjenjenih sportu i rekreaciji, kao i u zoni otvorenih terena u zasebnim pomoćnim objektima.Komplamentarni sadržaji se mogu planirati isključivo u okviru objekata namjenjenih sportu i rekreaciji.Namjena je planirana:

u urbanističkom bloku 1 i to: – Stadion – na mjestu postojećeg, uz zadržavanje sportskog poligona, rekonstrukciju, dogradnju i natkrivanje

postojeće i izgardnju nove tribine. Ukupan planirani kapacitet tribina je max 8000 mjesta. Prostor ispod tribina se može koristiti za sve sadržaje pobrojane pod namjenom sport i rekreacija.

– Hala za male sportove – na mjestu postojećeg poligona za male sportove na otvorenom, ili kao rekonstrukcija, dogradnja i nadogradnja postojeće fizičke strukture, ili kao izgradnja nove fizičke strukture. Ukupan planirani kapacitet tribina je max 1000 mjesta. Prostor ispod tribina se može koristiti za sve sadržaje pobrojane pod namjenom sport i rekreacija.

– Pomoćni fudbalski teren – na mjestu postojećeg, uz zadržavanje postojećeg sportskog poligona. Dozvoljava se rekonstrukcija tribina, korišćenje prostora ispod tribina isklučivo za prateće i servisne sadržaje ili planiranje pratećih i servisnih sadržaja u pomoćnim objektima uz sportski poligon.

– Tereni za male sportove na otvorenom i sportsko-rekreativni poligoni na otvorenom – na mjestu postojećih ili kao izgradnja novih. Dozvoljavaju se isključivo otvoreni poligoni i tereni za sve sportove.

u urbanističkom bloku 3 i to: – U okviru objekta Sportskog centra bez mogućnosti proširenja gabarita objekta i uz mogućnost rekonstrukcije

postojeće sportske hale.

Mješovite namjenePovršine podrazumjevaju stanovanje i komplamentarne namjene.Kako bi se omogućio budući razvoj prostora u skladu sa ekonomskim trendovima, koje je teško precizno predvidjeti, i kako bi se omogućilo partnerstvo javnog i privatnog sektora u što širem spektru kombinacija, planom se predviđa multifunkcionalnost, odnosno stanovanje i komplamentarni sadržaji. Zbog navedenih razloga, planom se ne definiše precizno odnos stanovanja i ostalih sadržaja. Uslov plana je da gustina stanovanja može biti najviše 500stanovnika/ha, odnosno stanovanje veće gustine.Prostor objekata i površina mješovitih namjena može se koristiti za:

– stanovanje; – trgovinu, ugostiteljstvo i komercijalne djelatnosti; – poslovanje, administraciju, upravu, obrazovanje i socijalnu zaštitu, kulturu; – mirujući saobraćaj (parkiranje i garažiranje); – zelenilo.

Namjena je planirana: u urbanističkom bloku 1 i to:

– na mjestu postojećeg stambenog objekta, kao rekonstrukcija i dogradnja postojećeg objekta ili izgradnja novog;

– u okviru planiranog objekta. u urbanističkom bloku 2 i to:

– u okviru planiranog objekta.



GrobljeNamjena je planirana u okviru postojećih kapaciteta i gabarita.

Površine za pejzažno uređenjeNamjena podrazumjeva zelene i slobodne površine, planom klasifikovane u tri kategorije:

– površine javne namjene – Planom su predviđene u sva tri urbanistička bloka i to: – u urbanističkom bloku 1 – skver; – u urbanističkom bloku 2 – skver i zelenilo uz saobraćajnice; – u urbanističkom bloku 3 – zelenilo uz Mojkovačku ulicu.

– površine ograničene namjene – Planom su predviđene u sva tri urbanistička bloka i to: – u urbanističkom bloku 1 – zelenilo sportsko-rekreativnih površina i stambenih odnosno površina

mješovite namjene; – u urbanističkom bloku 2 – zelenilo stambenih odnosno površina mješovite namjene; – u urbanističkom bloku 3 – zelenilo objekata centralnih djelatnosti (planiranih i postojećih, za postojeće

proširenje postojeće zelene površine). – površine specijalne namjene – Planom su predviđene:

– u urbanističkom bloku 1 – groblje (u postojećem gabaritu) i zaštitni pojas groblja, na parceli sporta i rekreacije (kao rekonstrukcija postojećeg zaštitnog pojasa i planiranje novog).

Dozvoljava se planiranje drvoreda u okviru trotoara postojećih i planiranih saobraćajnica, a uslovljeno širinom trotoara i u skladu sa rješenjima tehničke dokumentacije za izgradnju ili rekonstrukciju saobraćajnica.

Površine saobraćajne infrastrukturePlanom je definisana kategorizacija javnih saobraćajnih površina na:

– površine za drumski saobraćaj (postojeće i planirane) sa pratećim pješačkim površinama: – površine za pješački saobraćaj – pješačka ulica (između urbanističkih blokova 2 i 3); – površine za mirujući saobraćaj – javni parking prostor u okviru urbanističkog bloka 2.

Školstvo i socijalna zaštitaPlanom se predviđa izmještanje ove namjene sa prostora plana, u okvire postojećih kapaciteta na području grada, od kojih je jedan u neposrednoj blizini područja plana.

Bilans detaljnih namjena površina za prostor plana:

Namjena površina Površina (ha)Udio

u obuhvatu planaMješovita namjena 0,5713 6,91%Centralne djelatnosti 0,8887 10,76%Sport i rekreacija 4,6181 55,89%Zelene površine 0,4238 5,12%Groblje 0,7486 9,06%Saobraćaj - drumski 0,9153

1,012611,08%

12,25%Saobraćaj - pješački 0,0388 0,46%Saobraćaj - mirujući 0,0585 0,71%Ukupno: 8,2630 100%

Uporedni prikaz namjena površina postojećeg stanja i planskog rješenja za prostor plana:

Namjena površina

POSTOJEĆE STANJE PLAN

Površina (ha)Udio

u obuhvatu planaPovršina (ha)

Udiou obuhvatu plana

Stanovanje 0,2122 2,57%Mješovita namjena 0,5713 6,91%Centralne djelatnosti 0,5406 6,54% 0,8887 10,76%Školstvo i socijalna zaštita 0,5220 6,32%Sport i rekreacija 4,0325 48,80% 4,6181 55,89%Zelene površine 0,5279 6,39% 0,4238 5,12%Groblje 0,7489 9,06% 0,7486 9,06%Saobraćaj 0,6614 8,00% 1,0126 12,25%Neuređene ili napuštene površine 1,0175 12,32%Ukupno: 8,2630 100% 8,2630 100%



Ubedljivo najveći dio površina je (kao i u postojećem stanju) namjenjen sportu i rekreaciji. Značajno je povećanje površina centralnih aktivnosti, na račun neuređenih ili površina koje nisu bile privedene namjeni. Mješovite namjene su planirane u sličnom obimu kao školstvo i socijalna zaštita postojećeg stanja. Planom se predviđa izmještanje školstva i socijalne zaštite sa prostora plana (proces koji je već u toku) u obližnje postojeće kapacitete za ovu namjenu.

Aktivnostiikorišćenjeprostoraiekonomsko-demograskaprojekcija

Analizom je utvrđena neiskorišćenost kapaciteta cjelokupnog prostora, ali i velike razlike u iskorišćenosti kapaciteta pojedinih lokacija. U cilju boljeg iskorišćenja kapaciteta prostora, ali i uravnoteženja ponude planom se predviđa:

– povećanje kapaciteta prostora kroz povećanje kapaciteta pojedinih postojećih fizičkih struktura i planiranje novih;

– redistribuciju namjena.Ove planske mjere produkuju:

– promjenu strukture i broja korisnika prostora; – redistribuciju korisnika; – rasterećenje lokacija koje su analizom postojećeg stanja ocjenjene kao mjesta velike koncentracije korisnika; – aktivaciju zona koje su analizom postojećeg stanja ocjenjene kao nedovoljno iskorišćene.

Uporedni prikaz sadržaja, aktivnosti i korišćenja prostora postojećeg stanja i plana, po namjenamaNAMJENA POVRŠINA POSTOJEĆE STANJE PLAN

namjena objekatpodkate-gorija

namjeneKapacitet

Korisnici (broj)

Kapacitet

Korisnici (broj)

stan

ovni

ci

zapo

slen

i

stal

ni k

or.

povr

em. k

or.

Ukup

no p

o ob

jekt

ima

stan

ovni

ci

zapo

slen

i

stal

ni k

or.

povr

em. k

or.

Ukup

no p

o ob

jekt

ima

STANOVANJEpostojeći 12 st.jedin. 48 48UKUPNO:

MJEŠOVITE NAMJENE

post. (dog-radnja) ili novi

stanovanje 27 st.jedin. 108116

djelatnosti 8

planiranistanovanje 50 st.jedin. 200

230djelatnosti 30

planiranistanovanje 50 st.jedin. 200

230djelatnosti 30

UKUPNO: 48 127 508 68 576

CENTRALNE DJELATNOSTI

postojeći

sport i rekr. 2000mjesta25

608 2000

2983

2000 mjesta25

610 2000

2985turizam 20 smj.jed. 40 20 smj.jed. 40ugostiteljstvo 250 mjesta 250 250 mjesta 250poslovanje 60 60

planirani djelatnosti 40 40UKUPNO: 85 898 2000 2983 125 900 2000 3025

ŠKOLSTVO I SOC.ZAŠ.

postojeći predš.ustan. 15 80 95UKUPNO: 15 80 95

SPORT I REKREACIJA

postojeći / rekon. i dogr.

stadion 5000mjesta 394 50005394

8000 mjesta110

394 80008504

djelatnostipostojeći / rekon. i dogr.

hala 1000mjesta 50 10001050

1000 mjesta20

150 10001170

djelatnostipostojeći pom. teren 200mjesta 200 200 200 mjesta 200 200UKUPNO: 444 6200 6644 130 544 9200 9874

UKUPNO NA NIVOU PLANA: 48 100 1422 8200 9770 508 323 1444 11200 13475

Kapacitet postojećih centralnih djelatnosti se kvalitativno povećava. Predviđa se korišćenje postojećih kapaciteta u istom obimu kao kod postojećeg stanja, ali i obogaćenje ponude novim komplamentarnim sadržajima iz spektra centralnih djelatnosti koji kod postojećeg stanja nisu prisutni.Kako bi se smanjilo preopterećenje vezano za korišćenje prostora sporta i rekreacije u okviru postojećih centralnih djelatnosti, planom se predviđa značajno kvalitativno povećanje kapaciteta namjene sporta i rekreacije, uglavnom u



okviru postojećih fizičkih struktura. Omogućava se redistribucija dijela stalnih korisnika prostora i stvaraju okviri za intenzivnije korišćenje zone sporta i rekreacije.Značajno se povećavaju kapaciteti stanovanja i djelatnosti na cijelom prostoru plana, sa posledicom u vidu projektovanog broja zaposlenih.

Prostornipokazateljinamjenapovršina,kapacitetainačinakorišćenjaprostora

Prostorni pokazatelji plana se definišu po prostornim jedinicama – urbanističkim blokovima. Kako za ovaj nivo prostorne organizacije, u slučaju DUP Zona sporta, nije moguće dati uporedni prikaz postojećeg stanja i planskog rješenja, jer prostorna organizacija na nivou bloka ne postoji u postojećem stanju, daje se uporedni prikaz različitih prostornih pokazatelja za cijelo područje plana.Detaljni prostorni pokazatelji planskog rješenja se definišu po prostornim jedinicama – urbanističkim parcelama.

Gustina stanovanjaGustina stanovanja se definiše kao odnos između broja stanovnika nastanjenih na području plana i zbira stambenih površina (neto gustina) i površine obuhvaćene granicom plana (bruto gustina).

Uporedni prikaz gustina stanovanja postojećeg stanja i plana

Izgrađena površina i bruto građevinska površina objekata i urbanistički pokazateljiIzgrađena površina (površina pod objektom) je horizontalna projekcija gabarita objekta na parcelu. Podrazumjeva bruto površinu prizemlja objekta i horizontalne projekcije prepusta spratova. Bruto površina objekta predstavlja ukupnu izgrađenu površinu objekta i uključuje neto površine svih etaža, površine pod konstruktivnim elementima objekta, sve horizontalne i vertikalne komunikacije (uključujući i liftovska okna), zajedničke prostorije, erkere, terase, balkone, lođe i sve natkrivene prostore.Izgrađena površina i bruto površina objekata su planom date na nivou prostornih jedinica: urbanističke parcele, blokova i zahvata plana. Planom su definisane najveće dozvoljene vrijednosti.

Indeks zauzetosti zemljišta (Iz) je odnos izgrađene površine objekata i površine prostorne jedinice (urbanistička parcela, blok i zahvat plana).Indeks izgrađenosti zemljišta (Ii) je odnos bruto površine objekata i površine prostorne jedinice (urbanistička parcela, blok i zahvat plana).

Uslovi obračunavanja bruto površina objekata:1. Bruto površine podzemnih etaža ne ulaze u obračun bruto površina objekata datih ovim planom.2. U slučaju otvorenih sportskih poligona sa tribinama koje podrazumjevaju korisni podtribinski prostor, bruto

površina data planom obuhvata bruto površinu tribina.3. U slučaju zatvorenih sportskih poligona sa tribinama koje podrazumjevaju korisni podtribinski prostor, bruto

površina data planom obuhvata bruto površinu tribina i sortskog poligona, odnosno cijelog objekta.4. U slučaju otvorenih sportskih terena sa tribinama čiji se podtribinski prostor koristi isklučivo za prateće i

servisne sadržaje sportskog terena16, bruto površina tribina se ne obračunava ukupnim bilansom.5. Pomoćni objekti uz sportski poligon, namjenjeni isključivo za prateće i servisne sadržaje17, ne ulaze u

obračun bruto površina, ukoliko su postavljeni neposredno uz teren i ukoliko zbir njihovih bruto površina ne prelazi 10m².

16 Pravila data u okviru poglavlja Namjene površina, Sport i rekreacija.


Pn (ha) Pb (ha) Br.st. Gn Gb Pn (ha) Pb (ha) Br.st. Gn Gb0,23 8,26 48,00 208,70 5,81 0,79 8,26 508,00 643,04 61,50

Postojeće stanje Plan



Bilans planiranih fizičkih struktura i osnovni urbanistički pokazatelji po prostornim jedinicama (parcela, blok i zahvat plana:

Nije moguće dati uporedni prikaz postojećeg stanja i planskog rješenja za nivo urbanističkog bloka, jer nije prisutna blokovska prostorna organizacija postojećeg stanja. Planom se daje uporedni prikaz parametara i pokazatelja izgradnje na nivou zahvata plana i po zonama namjena.

Uporedni prikaz bilansa površina fizičkih struktura i parametara postojećeg stanja i plana po namjenama:

Planom se predviđa udvostručenje izgrađene površine (površine pod objektima), što važi i za bruto površine fizičkih struktura, posmatrano na nivou zahvata plana.

Ozn

aka

Kat. parcele u sastavu UP Namjena Površina UP (m²)

Max površ. gabarita (m²)

Max BGP (m²) Spratnost

1 2346 Groblje 7.486,20 53,00 53,00 P 0,007 0,007

stadion 4.200,00hala 2.500,00

46.181,09 6.700,00 6.700,00 P 0,145 0,145

3 2339 dio, 2334, 2335, 2336, 2337 i 2338

Mješovite namjene 1.823,35 729,34 2.005,69 Po+P+2+Pk 0,400 1,100

4 2333 dio i 2339 dio Mješovite namjene 2.002,49 801,00 4.004,98 G+P+4 0,400 2,000

57.493,13 8.283,34 12.763,67 0,144 0,222

5 2333 dio i 2332/1 dio Mješovite namjene 1.877,87 751,15 3.755,74 G+P+4 0,400 2,000

6 2333 dio, 2332/1 dio, 2323/3 dio i 2323/1 dio

Zelenilo / parking 747,32

2.625,19 751,15 3.755,74 0,286 1,431

7 2332/1 dio, 2327/1dio, 2323/3 dio i 2326/1 dio

Central. djelat. 8.148,38 3.300,00 8.300,00 P+1+Pk 0,405 1,019

8 2323/1 dio Central. djelat. 3.545,31 1.418,12 2.836,25 P+1 0,400 0,800

11.693,69 4.718,12 11.136,25 0,403 0,95282.630,00 13.752,61 27.655,65 0,166 0,335

Inde

ks

zauz

et. (

Iz)

Inde

ks

izgr

ađ. (

Ii)

Urb

. blo

k Urbanistička parcela Objekat

Sport i rekreacija

2320,2321,2322, 2322/1dio, 2323/1dio,2323/2,2324/1dio,2332/1dio,2333dio,2345, 2403/2,2403/1

2

UKUPNO ZA PODRUČJE PLANA:

2

1

3

BLOK 1 UKUPNO:

BLOK 2 UKUPNO:

BLOK 3 UKUPNO:

Pov. gabarita (m²) BGP (m²) Pov. gabarita

(m²) BGP (m²)

STANOVANJE 335,00 1.000,00MJEŠOVITE NAMJENE 2.281,49 9.766,41CENTRALNE DJELATNOSTI 3.300,00 8.300,00 4.718,12 11.136,25ŠKOLSTVO I SOC.ZAŠTITA 190,00 190,00SPORT I REKREACIJA 2.110,00 2.110,00 6.700,00 6.700,00GROBLJE 53,00 53,00 53,00 53,00NEUREĐENE POVRŠINE 928,00 928,00

6.916,00 12.581,00 13.752,61 27.655,66

Površina plana (m²) Iz Ii Iz Ii82.630,00 0,084 0,152 0,166 0,335

NamjenaPostojeće stanje Plan



Uku

pno

Sta

no-

vanj

e (m

ax)

Dje

lat-

nost

i (m

ax)

123

467.

486,

20gr

oblje

cr

kva

post

ojeć

eP

53,0

053

,00

53,0

00,

007

0,00

7

stad

ion

reko

n.na

dog.

i do

gr.

P4.

200,

004.

200,

004.

200,

0080

0011

039

480

00ha

lare

kon.

nado

g. i

dogr

.P

2.50

0,00

2.50

0,00

2.50

0,00

1000

2015

010

00po

m.te

ren

postojeć

e20

020

0

46.1

81,0

9sp

ort i

re

krea

cija

P6.

700,

006.

700,

006.

700,

0092

0013

054

492

000,

145

0,14

5

323

39di

o, 2

334,

2335

, 23

36, 2

337,

233

81.

823,

35m

ješo

vite

na

mje

nepo

st. -

reko

n. i

dogr

. ili

izgr

adnj

a no

vog

Po+

P+2

+Pk

729,

342.

005,

681.

504,

261.

002,

8427

108

80,

400

1,10

0

423

33di

o, 2

332/

1dio

2.00

2,49

mje

šovi

te

nam

jene

plan

irano

G+P

+480

1,00

4.00

4,00

3.00

3,00

1.60

1,60

5020

030

0,40

02,

000

57.4

93,1

38.

283,

3412

.762

,68

4.50

7,26

9.35

7,44

7792

0030

816

854

492

000,

144

0,22

2

523

33di

o, 2

332/

1dio

1.87

7,87

mje

šovi

te

nam

jene

plan

irano

G+P

+475

1,15

3.75

5,74

2.81

6,81

1.50

2,30

5020

030

0,40

02,

000

623

33di

o, 2

331/

1dio

, 23

23/3

dio,

2323

/1di

o74

7,32

zele

nilo

/ pa

rkin

g

2.62

5,19

751,

153.

755,

742.

816,

811.

502,

3050

200

300,

286

1,43

1

723

32/1

dio,

2327

/1di

o,

2323

/3di

o, 2

326/

1dio

8.14

8,38

cent

raln

e dj

elat

nost

isp

orts

ki

cent

arpo

stoj

eće

- re

kons

trukc

ijaP

+1+P

k3.

300,

008.

300,

008.

300,

0020

2000

8590

020

000,

405

1,01

9

823

23/1

dio

3.54

5,31

cent

raln

e dj

elat

nost

ipl

anira

noP

+11.

418,

122.

836,

252.

836,

2540

0,40

00,

800

11.6

93,6

94.

718,

1211

.136

,25

11.1

36,2

520

2000

125

900

2000

0,40

30,

952

Indeks zauzetosti Iz

Indeks izgrađenosti Ii

Max

BG

P n

adze

m. d

ijela

obj

ekta

(m

²)

Obj

ekat

Oznaka

Pov

ršin

a U

P (m

²)K

at. p

arce

le u

sas

tavu

U

P

Urb

anis

tička

par

cela

Podkategorija namjene

Stanovnici

Zaposleni

Stalni korisnici

Povremeni korisnici

Kap

acite

t

Max br. stanova/ smj.jedinica

Max br. Mjesta za posjet.

3

Blo

k 3

ukup

no:

Kor

isni

ci (b

roj)

Blo

k 2

ukup

no:

21

Blo

k 1

ukup

no:

2320

, 232

1, 2

322,

23

22/1

dio,

232

3/2,

23

24/1

dio,

2332

/1di

o,

2333

dio,

234

5,

2403

/1, 2

403/

2

2

Urb. blok

Max

pov

. ga

barit

a (m

²)S

prat

nost

Sta

tus

Nam

jena

N

apom

ene:

Za

zon

u sp

orta

i re

krea

cije

za

para

met

re ra

čuna

ta:

Za

sta

dion

: pov

ršin

a tri

bina

odn

osno

pod

tribi

nsko

g pr

osto

ra

Za

pol

igon

trib

ine

i igr

ališ

te je

r su

zatv

oren

i u o

bjek

at.

Pod

zem

ne g

araž

e i p

odru

mi n

e ul

aze

u ob

raču

n B

GP

, gab

arita

i in

deks

a za

uzet

ostio

dnos

no iz

građ

enos

ti.

Sinteznip

rikazp

okazateljap

laniranih

namjenap

ovršina,k

apacitetai

načinakorišćenjaprostora:



C.3.3. PEJZAŽNO UREDJENJE

Pravilaiusloviuređenjazelenihpovršinaiambijenataodznačajaimjerezaštitepejzažnihvrijednosti

Planom utvrđuje pravila i uslove uređenja zelenih površina i uslove i mjere zaštite ambijenata za sve tri kategorije zelenih površina na prostoru plana:

Zelene površine javne namjene:1. Drvoredi - Drvorede sa visokim sadnicama planirati:

– U okviru zelenih površina uz zapadnu stranu Mojkovačke ulice; – U okviru trotoara širine 3m, na dijelu planirane saobraćajnice između priključenja za urbanističke parcele 2

i 4.2. Uslovi za planiranje zelenih površina na urbanističkoj parceli 6:

– Uz pješačku ulicu planirati drvored niskih sadnica; – Prema trotoaru planirane saobraćajnice planirati nisko žbunasto zelenilo; – Zelenu površinu planirati u skladu sa rješenjem parking prostora na parceli.

3. Ambijenti od značaja: – Skver – Zelene površine skvera prilagoditi kratkotrajnom odmoru korisnika i dekorativno uobličiti u skladu

sa položajem u gradskom sklopu i namjenom okolnih parcela. Prilikom odabira vrsta i visina sadnica voditi računa o zadovoljenju uslova preglednosti raskrsnice i o činjenici da se radi o važnom saobraćajnom čvorištu, u neposednoj blizini nekoliko spomenika kulture, preko koga će se stvarati prvi utisak o gradu.

– Zelena površina na urbanističkoj parceli 7 – Zelena površina ima dvojaku funkciju: – Sa zaštićenim kulturnim dobrom, zgradom Sportskog centra, predstavlja funkcionalnu, prostornu i

mabijentalnu cjelinu; – U odnosu na vrstu i položaj javnih površina ima karakter zelene površine uz saobraćajnice, odnosno

pješačku ulicu;Zelenu površinu je potrebno proširiti na sjevernoj strani, kultivisati i dekorativno osmisliti tako da bude u skladu i akcentuje vrijednost spomenika civilne arhitekture. Sve pješačke površine na parceli 7, koje se nalaze u okviru zelene površine i njenoj neposrednoj blizini rekonstruisati. Zadržati fond visokog zelenila. Postojeće linijsko zelenilo (uz istočnu stranu postojeće saobraćajnice na čijem se mjestu planira pješačka ulica) zadržati, ali kultivisati tako da svojom visinom više vizuelno ne zaklanja zelenu površinu, spomen bistu u okviru zelene površine i objekat Sportskog centra.

Zelene površine ograničene namjene:1. Zelenilo objekata mješovite namjene planirati na slobodnim dijelovima parcela. Uz zadržavanje postojećeg

visokog rastinja u što većoj mjeri. Na urbanističkoj parceli 5, na istočnoj strani prema pješačkoj ulici, planirati drvored niskih sadnica, moguće i u okviru perking prostora na otvorenom.

2. Zelenilo objekata centralnih djelatnosti: – Uslovi uređenja za urbanističku parcelu 7 dati u prethodnom poglevlju; – Na urbanističkoj parceli 8, prilikom odabira vrsta i visina sadnica voditi računa o zadovoljenju uslova

preglednosti raskrsnica i o činjenici da se radi o važnom saobraćajnom čvorištu, u neposednoj blizini spomenika kulture, preko koga će se stvarati prvi utisak o gradu. Između parking prostora na otvorenom i planirane saobraćajnice planirati drvored niskih sadnica.

3. Zelenilo sportsko-rekreativnih površina planirati prema sledećim preporukama i uslovima: – Trotoare oko sportskih objekata dimenzionisati prema broju korisnika; – Uz trotoare sportskih objekata i parking prostore velikih površina planirati drvorede visokih sadnica, kako bi

se vizuelno umanjili gabariti objekata i parkirališta; – Parterno uređenje prilagoditi planiranim pješačkim pravcima javnih površina; – Gdje god je moguće, planirati drvorede visokih ili srednje visokih sadnica prema javnim površinama; – Zone parcele prema straom groblju urediti prema pravilima za zelene površine specijalne namjene.

Zelene površine specijalne namjene1. Zelenilo groblja – fond visokog zelenila (koji je relativno mali) zadržati i po mogućstvu kvantitativno i

kvalitativno poboljšati.2. Zaštitni pojas:

– Postojeći zaštitni pojas tretirati kao ambijent od značaja, u postojećem gabaritu, čiju granicu prema zoni



sporta i rekreacije postavlja postojeće visoko četinarsko zelenilo. Fond visokog rastinja zadržati, cijelu zonu kultivisati i parterno riješiti tako da se akcentuje spomen obilježje koje se nalazi u okviru zone zelenila. U zoni visokog rastinja ne planirati parking mjesta.

– Planirati novi zaštitni pojas sa zapadne strane groblja, prema postojećoj saobraćajnici. Zaštitni pojas raditi od visokih sadnica četinara.

– Zaštitni pojas u formi dvoreda visokih sadnica četinara planirati prema stadionu.

Oblikovanjeimaterijalizacija

Prilikom uređenja zelenih površina treba primjenti sve tri kategorije zelenila, visoko, srednje i nisko, uz prethosno navedene uslove.Prilikom izbora vrsta sadnog materijala treba odabrati vrste otporne na mraz, posolicu, prašinu, insolaciju, dominirajući vjetar, kao i vrste koje podrazumjevaju najmanja ulaganja oko održavanja. Treba u što većoj mjeri zadržati postojeća stabla koja su u dobrom stanju. Parterno zelenilo planirati na svim slobodnim površinama javne i ograničene namjene a posebno u okviru razdjelnih traka saobraćajnica i zelenim površinama u okviru trotoara i skverova. Za ozelenjavanje koristiti visokokvalitetne trave, jednogodišnje cvijeće, perene, dekorativne žbunaste vrste. Na prostoru skvera i zelene površine ispred Sportskog centra je potrebno uvesti raznolike visinske i koloritne forme u vidu pejzažnih grupa koje će raščlaniti i oblikovati siluetu. Voditi računa o visini zelenila, sa aspekta sagledavanja objekta i saobraćajne preglednosti raskrsnica. Kod planiranja novih zasada potrebno je ostvariti i proporciju i harmoniju sa postojećom vegetacijom. Predlog sadnog materijalaAbies alba Larix europea Lam. Et DC. Laburnum anagyroides Med. Pseudotsuga taxifolia (Lam.) BrittonPicea abies Picea pungens Arn. Maclura aurantiaca L. Forsythia suspensa (Thunb.) Vahl.Ligustrum ovalifolium Hassk Pinus nigra Arn. Prunus domestica L. Platanus acerifolia (Ait.) Willd.Ginkgo biloba Aesculus hippocastanum L. Philadelphus coronarius L. Syringa vulgaris L.Chamaecyparis lawsoniana Acer pseudoplatanus L. Quercus pedunculata Ehrh. Juniperus communis ‘’hibernica’’Picea omorika Acer platanoides L. Robinia pseudoaccacia L. Picea pungens Engelm.Acer pseudoplatanus Betula verrucosa Ehrh. Tilia parvifolia Ehrh. Sambucus nigra L.Fagus moesiaca Corylus avellana L. Ulmus effusa Willd. Spirea x vanhouttei (Briot.) Zbl.Tilia tomentosa Fraxinus excelsior L. Ulmus montana Willd. Rhodotypus kerrioides S. Et Z.Ulmus effusa Fraxinus americana L. Ligustrum vulgare Hassk. Betula verrucosa Ehrh.Abies concolor (Gord.) Engelm Gleditschia triacanthos L. Cornus mas L.



C.3.4. INFRASTRUKTURA SA TROŠKOVIMA REALIZACIJE PLANA

Saobraćaj

Planiranom novom saobraćajnicom, između dvorane i stadiona, potpuno se mijenja koncept saobraćaja unutar zone. Nova saobraćajnica predstavljaće glavni ulaz u gradsko jezgro. Na saobraćajnici su, prema planskom rešenju, u raskrsnicama predviđene trake za lijeva skretanja. Traka za lijeva skretanja predviđena je i u Grahovskoj ulici na vezi sa novom saobraćajnicom. Grahovska ulica, poslije te raskrsnice, malo mijenja položaj zbog planiranog kružnog toka ispred autobuske stanice (DUP ‘’Autobuska stanica’’).Prema GUP-u, Grahovska ulica je dio primarne gradske mreže, baš kao i Mojkovačka ulica (obilaznica), koja je dionica regionalnog puta R-13 (Cetinje – Lovćen).

U GUP-om definisanu sekundarnu saobraćajnu mrežu se nalaze i ulice Miloša Obilića i Vojvode Boža, koje se ne nalaze u zoni zahvata ali su u neposrednoj blizini.

Navedene saobraćajnice predstavljaju osnovnu saobraćajnu mrežu u zoni. Sve ostale saobraćajnice su pristupne odnosno omogućavaju prilaz pojedinim parcelama i služe za parkiranje.

Potrebe za parkiranjem kod novoplaniranih objekata treba rešavati u okviru urbanističke parcele. Na situaciji su ucrtani prilazi parcelama sa nove ulice koja prolazi između dvorane i stadiona. Način parkiranja odnosno položaj parking mjesta unutar parcela bit će određen prilikom izrade projektne dokumentacije a broj parking mjesta mora da zadovolji potrebe za parkiranjem korisnika, saglasno normativima iz Pravilnika o bližem sadržaju i formi planskih dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima.

Zastor svih ulica je od asfalt betona trotoara od kamena, betona ili od prefabrikovanih betonskih elemenata.

Ukupna površina javnih saobraćajnica je oko 9 000m2 ili 10.89% zone zahvata.Od toga je površina kolovoza 5 975 m2 (7.23%) a pješačkh staza 3 025 m2 (3.66% zone zahvata).

Sve saobraćajne površine predstavljaju izgradnju potpuno novih saobraćajnica i značajnu rekonstrukciju postojećih površina i procijenjena vrijednost izgradnje odnosno rekonstrukcije iznosi:

– kolovoz 4 050 x 55 = 222 750.00 eura – parking 3 025 x 40 = 121 000.00 eura – Ukupno: 343 750.00 eura

Planirane saobraćajnice definisane su koordinatama tjemena i centara raskrsnica a u grafičkom prilogu dati su njihovi poprečni presjeci.

Sve saobraćajnice treba da su opremljene odgovarajucom rasvjetom a na raskrsnicama treba predvidjeti prelaze za hendikepirana lica saglasno važećim standardima i Pravilniku o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti.

Odvodnjavanje je riješeno atmosferskom kanalizacijom.



Vodovod

Potrebe za vodom:Na prostornoj cjelini “Zona sporta”, predviđeno je 508 stanovnika, 1058 sportista i 323 zaposlena. Ovim brojemobuhvaćeni su kako stanovnici(zaposleni), koji se planiraju izgradnjom stanova po ovom DUP-u,tako i stanovnici(zaposleni) u već izgrađenim djelovima prostora. Usvojena je norma potrošnje 250l/st./danUz pretpostavljeni sadržaj poslovanja u datoj zoni u proračun potreba za vodom uključene su i poslovne jedinice sa normom potrošnje 40 l/zaposl.dan:

Namjena Potrošnja Norma potrošnje Potrošnja (m³/dan)Sport i rekreacija 1058 (sportisti) 200 (l/st/dan) 211,60Centralne djelatnosti 323 (zaposleni) 40 (l/zap/dan) 12,92Stanovanje 508 (stanovnici) 250 (l/st/dan) 127,00

Ukupno: 351,52Prema tome:

– srednja dnevna potrošnja Q sr = 351.52 m3/dan = 4.07 l/s – maksimalna dnevna potrošnja (s obzirom da je korišćenje prostora podložno sezonskom variranju, uvodi se

koeficijent 1.6) Q maxd = Q sr * 1.6 = 6.51 l/s – maksimalna časovna potrošnja Q maxh = Q maxd * 1.75 = 11.4 l/s

Potrošnja vode za gašenje požara:Za naseljenu zonu ovog tipa treba obezbijediti protivpožarni proticaj za rad dva hidranta po 5.0 l/s, tj. ukupno 10.0 l/s.Postojeća vodovodna mreža svojim kapacitetom i položajem zadovoljava i odgovara planiranom stanju.

Organizacija mreže, prečnici, materijal:Vodosnabdijevanje ovog zahvata riješi će se sem postojećih cjevovoda koji se pružaju duž Grahovske i Mojkovačke ulice i preko planiranog cjevovoda PEVG 150 mm koji je predviđen u novoplaniranoj ulici i koji bi se vezao na postojeći cjevovod LŽC DN 150 mm iz pravca kružnog puta i u Grahovskoj ulici na postojeći LŽC DN 150 mm. Razlog planiranja novog cjevovoda duž planirane ulice je stvaranje povoljnijih uslova za priključenje budućih objekata na gradsku vodovodnu mrežu imajući u vidu da se postojeći cjevovod dijelom nalazi u parku „Ujedinjenih nacija“ . Na ovaj cjevovod će biti izvedeni priključni cjevovodi do vodomjera u šahtu ili do ormarića u hodniku budućih planiranih objekata prečnika DN 90 mm (zbog potrebe za protivpožarnim hidrantima) ili manji a što će se tačno definisati hidrauličkim proračunom koji je sastavni dio glavnog projekta..

Predloženi sistem prati novoplaniranu mrežu saobraćajnice. Rjejšavanje hidrotehničkih instalacija će se takođe realizovati u sklopu projektovanja saobraćajnica. Težilo se smještanju svih vodova uz saobraćajnice, kako bi uvijek bili pristupačni za održavanje i potrebne intervencije.

Vodovod vodi ispod trotoara ili pored kolovoza (na drugoj strani uz sam ivičnjak vodi atmosferska kanalizacija). (Ovakav raspored je uobičajen. Projektima ulične mreže može se, uz opravdanje, predložiti drugačiji raspored.)Minimalna dubina ukopavanja je 80cm, radi zaštite od smrzavanja.

Za izradu vodovodne mreže predlažu se cijevi od PEVG, klase PE 100, za radni pritisak do 10 bara, za izradu čvorova liveno gvozdeni fazonski komadi i armature. Konačan izbor materijala neophodno je konsultovati sa preduzećem nadležnim za upravljanje vodovodnom mrežom (JP “Vodovod i kanalizacija” Cetinje).

Na svim čvorovima predvidjeti šahtove. Na uličnoj mreži projektovati potrebni broj hidranata u propisanom rastojanju. Kod ukrštanja sa kanalizacijom vodovodna mreža treba da vodi iznad fekalne kanalizacije, odvojena zaštitnim slojem.

Položaj vodovodne cijevi sa pratećim objektima u odnosu na podzemne instalacije fekalne i atmosferske kanalizacije i elektro instalacija mora biti :

– kota vrha kanalizacione cijevi mora biti na min 30cm ispod kote dna vodovodne cijevi, dok međusobno horizontalno rastojanje od spoljnjeg oboda cjevovoda treba da iznosi min 50 cm,

– vodovodna cijev mora biti na min 30 cm ispod elektro i PTT kablova dok međusobno horizontalno rastojanje od spoljnjeg oboda cjevovoda treba da iznosi min 80 cm.

(Izuzetno, ukoliko topografski ili drugi elementi to uslove, kanalizacija se uz posebne zaštitne mjere možepostaviti iznad vodovoda.)

Odstojanje vodovodnih cijevi od spoljnih zidova septičke jame ili upojnog bunara mora biti min 3.00m, od temelja



objekata 2.00 m dok je zaštitni pojas min 1.00m osovinski na obje strane cjevovoda za planirani prečnik cijevi u suprotnom predvidjeti posebne mjere zaštite vodovodnih cijevi.

Za registrovanje utroška voda potrebno je da svaka stambena ili poslovna jedinica ima vlastiti vodomjer na daljinsko očitavanje u zajedničkim prostorijama kojima je pristup uvijek obezbijeđen a sve u skladu sa uslovima JP “Vodovod i kanalizacija” Cetinje.

Kanalizacijazaotpadnevode

Kanalisanje astmsferskih i otpadnih voda predviđeno je na sledeći način : – usvojen je separacioni sistem za odvojeno vođenje otpadnih i atmosferskih voda; – odvođenje svih voda izvan područja Cetinjskog polja predviđeno je odvodnim tunelom; – ostvarivanje preliminarnog i konačnog prečišćavanja otpadnih voda. – Širenje kanalizacione mreže na čitavom prostoru grada sa izuzetkom nekihzona gdje je niska izgrađenost i

velika propusna moć terena.Izbor sistema odvojenog vođenja otpadnih voda u slučaju Cetinja ima i niz prednosti, u prvom redu stvorena je mogućnost kanalisanja i prečišćavanja voda i ekonomičnost izvođenja djelova sistema uprkos velikom obimu izgradnje i rekonstrukcije u prvoj fazi realizacije.

Prema Idejnom projektu fekalne i atmosferske kanalizacije, planiran je novi kolektor fekalne kanalizacije DN400 koji prolazi kružnim putem, tj. obodnom istočnom saobraćajnicom.On zatim prolazi kroz zahvat DUP-a „Zona sporta“ planiranom saobraćajnicom i dalje se veže Grahovskom ulicom na postojeći kolektor DN400. Kako postojeći kolektor fekalne kanalizacije DN300, koji prolazi centralnim dijelom zahvata pored sportskog centra u zelenom pojasu , ne odgovara svojim položajem planiranom rešenju, predviđeno je njegovo djelimično ukidanje na deonici gdje je planirana izgradnja objekta mješovite namjene. Planirano je povezivanje postojećeg kolektora DN300 na planirani DN400 u novoprojektovanoj ulici koja prolazi zahvatom . Sjevernim dijelom zahvata tj ulicom Miloša Obilića planiran je kolektor DN 250 koji se veže na planirani kolektor DN 400 u Mojkovačkoj ulici.

Procjena količine otpadnih voda: – Dnevna norma prosječnog oticanja prema Master planu razvoja kanalizacionog sistema crnogorskog

primorja i opštine Cetinje je 200 l/dan po stanovniku Broj stanovnika –1058+508=1566 200.0 / 1000 x 1566 = 313,2

– Prosječnim oticaj fekalnih voda iz predmetnog zahvata je 313,2 m³/dan. – Koeficijent neravnomjernosti 1.5

200.0 / 86 400 x 1566 x 1.5 = 5,44Maksimalno časovno oticanje fekalnih voda sa razmatranog zahvata biće 5,44 l/s.

Organizacija mreže, prečnici, materijal:Minimalni prečnik uličnog kolektora usvojen je DN250. Prilikom projektovanja potrebno je poštovati minimalne i maksimalne padove cjevovoda.Mreža je predviđena tako, da se otpadne vode slivaju gravitaciono na svim mjestima gdje je to moguće.Predviđeno je da se mreža fekalne kanalizacije izvede od PVC cijevi za uličnu kanalizaciju. (Konačan izbor materijala neophodno je konsultovati sa preduzećem nadležnim za upravljanje vodovodnom mrežom (JP “Vodovod i kanalizacija” Cetinje).Novoizgrađeni cjevovodi vode ispod kolovoza i prate osovine saobraćajnice. (Na detaljnijem nivou projektovanja može se obrazložiti i drugačiji raspored.) Ukopavaju se ispod terena minimalno na 0.8 m od gornjeg tjemena cijevi. Pad cijevi potrebno je odrediti prema važećim tehničkim propisima. Na svakom lomu, kaskadi ili spojnom mjestu, potrebno je izvesti šaht. Reviziona okna su potrebna i na pravim deonicama na svakih 50 m. Ovi objekti trebaju imati poklopce od livenog gvožđa za odgovarajući intenzitet saobraćaja i propisne penjalice.Položaj kanalizacionih cijevi sa pratećim objektima u odnosu na podzemne instalacije vodovoda, i elektro instalacija mora biti :


– cijev fekalne kanalizacije mora biti na min 30 cm ispod elektro i PTT kablova dok međusobno horizontalno rastojanje od spoljnjeg oboda cjevovoda treba da iznosi min 80 cm.



(Izuzetno, ukoliko topografski ili drugi elementi to uslove, kanalizacija se uz posebne zaštitne mjere možepostaviti iznad vodovoda.)Za ugostiteljske objekte s većim kuhinjama potrebno je definisati obavezu postavljanja separatora masti prije ispuštanja u gradsku kanalizaciju.

Atmosferskakanalizacija

Problem odvođenja vode iz Cetinja rešavan je u sprezi sa zaštitom Cetinja od poplava, jer postojeći recipijenti ne obezbjeđuju stalna i potpuna oticanja ovih voda.

Postojeći kolektor atmosferske kanalizacije DN630 se zadržava dok je u novoprojektovanoj saobraćajnici planiran kolektor DN 400 koji se veže na postojeću u Grahovskoj ulici.

Treba napomenuti da postojeći kolektor DN1000/1200 koji se zadržava dalje prelazi u koletkor DN800 u ulici 13 Novembra. Imajući u vidu da pomenuta ulica 13 Novembar nije u predmetnom zahvatu neće se detaljno dimenzionisati pomenuti kolektor ali se predlaže zamjena kolektora sa prečnikom minimum 1000/1200 .

Kanali za atmosferske vode planirani su duž svih saobraćajnica koje su oivičene sa jedne ili obje strane trotoarima.

Procjena količine atmosferskih voda:Za preliminarni proračun kanala usvojena je računska kiša izdašnosti q = 300 l/s.ha.

Sa našeg zahvata DUP „Zona sporta“ na planirane kolektore će doći sledeća količina vode:

Q = F × ψ × q

Q – količina oticanja lit/sec F – ukupna površinaψ - koeficijenat oticanja q – usvojeni intezitet padavina300lit/s/ha

Ukupno F = 8,26ha od čega : – pod objektima 1,38ha – pod saobraćajem 0,9ha – zelene površine 5,98ha – uključujući i otvorene terene

Koeficijentoticanja ψ – za objekte 0,9 – za saobraćajnice i trotoare 0,8 – za zelenepovršine 0,05

Q= 1,38 x 0,9 x 300 + 0,9 x 0,8 x 300 + 5,98 x 0,05 x 300 =678,30 l/s

Organizacija mreže, prečnici, materijal:

Zatvoreni vodovi predviđeni su ispod kolovoza uz sam ivičnjak saobraćajnice. (U projektovanju detaljnijeg reda moguće je opravdati i drugačiji raspored.)Na vodovima projektovati potrebni broj slivnika s odgovarajućim rešetkama i šahtove na lomovima, kaskadama i spojnim mjestima, koji će imati LŽ poklopce za odgovarajuće saobraćajno opterećenje.Položaj kanalizacionih cijevi sa pratećim objektima u odnosu na podzemne instalacije vodovoda, i elektro instalacija mora biti :


– cijev fekalne kanalizacije mora biti na min 30 cm ispod elektro i PTT kablova dok međusobno horizontalno rastojanje od spoljnjeg oboda cjevovoda treba da iznosi min 80 cm.

(Izuzetno, ukoliko topografski ili drugi elementi to uslove, kanalizacija se uz posebne zaštitne mjere možepostaviti iznad vodovoda.)Prilikom projektovanja je potrebno pridržavati se pravilnika javnog preduzeća zaduženog za održavanje kanalizacione mreže.Upotrebljene vode sa garaža, ako se ulivaju u mrežu fekalne kanalizacije, moraju se prethodno tretirati u separatorima ulja i benzina.



PROCJENA TROŠKOVA

VODOVOD 1. Izrada vodovoda od nodularnog liva i PEVG za radne pritiske od 10bara, računajući sa svim zemljanim radovima i izradom šahtova sa čvorovima i protivpožarnim hidranatima i to za: - DN 150mm m 295 x 110 = 32.450,00EUR - DN 90mm m 27 x 75 = 2.025,00EUR UKUPNO VODOVOD : 34.475,00EUR

FEKALNA KANALIZACIJA 1. Izrada ulične mreže i blokovskih kanala fekalne kanalizacije od PVC cijevi računato sa svim zemljanim, vodoinstalaterskim,zidarskim i betonskim radovima i ugradnjom poklopaca i penjalica u revizionim oknima:- Ø 250mm m 100 x 90 = 9.000,00EUR - Ø 400mm m 460 x 145 = 66.700,00EUR UKUPNO FEKALNA KANALIZACIJA : 75.700,00EUR

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA 1. Izrada uličnih i blokovskih kanala atmosferske kanalizacije od PVC cijevi za uličnu kanalizaciju i AB cijevi, računato sa svim zemljanim radovima , sa izradom potrebnog broja slivničkih okana i revizionih slivnika : - Ø 300mm m 240 x 130 = 31.200 ,00EUR UKUPNO ATMOSFERSKA KANALIZACIJA : 31.200,00EUR _____________________________________________________________ UKUPNO HIDROTEHNIČKE INSTALACIJE : 141.375,00EUR



Elektroenergetskainfrastruktura-programrazvoja

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV - procjena potrebe za električnom snagom

1. Procjena vršne snage domaćinstavaZa odredjivanje vršnog opterećenja ove skupine potrošača koriste se Tehničke preporuke Poslovne zajednice Elektrodistribucije Srbije:

– TP13 ‘‘Priključci na niskonaponsku mrežu i električne instalacije u zgradama’’ i – TP14b ‘‘Osnovni tehnički uslovi za planiranje, projektovanje i gradnju niskonaponskih mreža i pripadajućih

transformatorskih stanica 10(20)/0,4kV stambenih naselja ‘‘koje se odnose na određivanje vršnog opterećenja domaćinstava u zimskom periodu.

Vršna snaga mjerodavna za planiranje objekata TS 10/0,4kV i NN mreže određuje se prema sledećem obrascu, dobijenom na osnovu teoriskih razmatranja, iskustva i snimanja (mjerenja) postojećeg stanja:

gdje je: Pvrd - Maksimalno godišnje jednovremeno opterećenje domaćinstava (kW),Pieg - Prosječna instalisana snaga sa kojom učestvuje grupa od ‘‘n’’ domaćinstava u maksimalnom jednovremenom

opterećenju - dio koji potiče od električnog zagrijavanja u stanu (kW/dom), n - broj domacinstava keg - koeficijent jednovremenosti maksimalnog godišnjeg opterećenja za veoma veliki broj domaćinstava – dio

koji se odnosi na instalisanu snagu trošila koja se koriste za električno zagrijavanje stanova kgt - koeficijent koji zavisi od procentualnog učešća broja stanova koji se griju na električnu energiju

Kgt=0,6 ako 75% stanova koristi električno grijanje Kgt=0,9 ako svi stanovi koriste električno grijanje p - procenat prosječnog porasta maksimalnog godišnjeg jednovremenog opterećenja (%) t - godina za koju se računa maksimalno godišnje jednovremeno opterećenje (t >=1990)Na području DUP Zona Sporta prisutna su dva tipa stambenih naselja:

– Tip naselja 2 ‘‘Šire gradsko područje’’ obuhvata stanove u djelu grada izvan užeg gradskog područja spratnosti preko P+1.

– Tip naselja 5 obuhvata stanove u urbanizovanom naselju u kojem se ne može sagledati period uvođenja centralnog grijanja sa objektima istog ili sličnog tipa, spratnosti P, P+1 i P+1+Pk.

Tip naselja Pieg (kW) keg p (%) godina proračunatip naselja 2 3,5 0,65 1,5 2017tip naselja 5 3,0 0,55 1,5 2017

2. Procjena vršne snage potrošača opšte potrošnjeZa odredjivanje vršnog opterećenja ostale potrošnje koristi se srednja vijednost podataka iz tabele 9.5. TP14a ‘‘Planovi razvoja i osnovna koncepciska rešenja za planiranje elektrodistributivne mreže’’, i oni su dati u sledecoj tabeli:

Djelatnost Specifično opterećenje (W/m²) Srednja vrijednost spec. opterećenja (W/m²)Prosvjeta 10-25 17,5Zdravstvo 10-35 22,5Sportski centri 10-50 30Hoteli sa klima uređajima 30-70 50Hoteli bez klima uređaja 20-30 25Male poslovne zgrade 15-30 22,5Trgovine 25-60 42,5

3. Procjena vršne snage za osvjetljenje saobraćajnica, parking prostora i šetališta Procjena vršne snage osvetljenja saobraćajnica u planiranom prostoru izvršena je na osnovu sledećih parametara:

Pvrs - Vršna snaga rasvjete saobraćajnica za procinjeni broj svjetiljki snage 250w, Pvrpp - Vršna snaga rasvjete parking prostora za procinjeni broj svjetiljki snage 150w (Pin=170W)

(svjetiljke sa sijalicom natrijum visokog pritiska), Pvps - Vršna snaga rasvjete pješačkih staza za procinjeni broj svjetiljki snage 100w.

,)1

(**8)75,025,0(**5,8n

kkn

nnPvrd gt

gt

n<20

,)100

1(**86,2)1

(* )1990(88,0

tegeg

pnn

kkPiegPvrd 20<=n<=500

,)85,015,0(**2,7)1

(* )1990(

tegeg n

nn

kkPiegPvrd 500<n

,)1

(**8)75,025,0(**5,8n

kkn

nnPvrd gt

gt

n<20

,)100

1(**86,2)1

(* )1990(88,0

tegeg

pnn


,)85,015,0(**2,7)1

(* )1990(

tegeg n

nn

kkPiegPvrd 500<n

,)1

(**8)75,025,0(**5,8n

kkn

nnPvrd gt

gt

n<20

,)100

1(**86,2)1

(* )1990(88,0

tegeg

pnn


,)85,015,0(**2,7)1

(* )1990(

tegeg n

nn

kkPiegPvrd 500<n

Parametri tipova naselja:



Procjena vršne snage

Na osnovu podataka procijenjuje se aktivna vršna snaga na nivou DUP Zona Sporta i traforeona kao:gdje je: Ped_max - najveća aktivna vršna snaga kategorije potrošača Ped_i - aktivna vršna snaga ostalih kategorija potrošača

kji - factor učešća u maksimumu vršne snage

cos - factor snage kada je izvršena kompenzacija.Vršna snaga na nivou DUP Zona Sporta:

DUP Zona sporta Vršna snaga - Pjv (kW) Koef. jed. - Kj Kj*PjvSTANOVANJE broj

stanova u naselju Tipa 2 127 610,88 0,9 549,79stanova u naselju Tipa 5 20 99,62 0,9 89,66

POSLOVNI PROSTORI površina kW/m²mješovite namjene 4215 0,060 252,90 0,9 227,61

stadion - poslovni prostori 4200 0,050 210,00 0,9 189,00stadion rasvjeta 7124 0,070 498,68 0,9 448,81

sportska hala 2500 0,050 125,00 0,9 112,5rasvjeta pomoćnog terena 6220 0,035 217,70 0,9 195,93

centralne djelatnosti 11100 0,060 666,00 1 666,00JAVNA RASVJETA broj svjet. kW/svjet.

putevi 44 0,25 11,00 0,9 9,90parkinzi 15 0,17 2,55 0,9 2,30

SUMA Kj*Pjv (kW) 2491,50Vršna snaga (kVA) 2622,63

Vršna snaga (planirana) potrošača DUP Zona Sporta je Pv=2622.63 kVA. Planirano je da se potrošači ovog DUP-a napajaju iz TS 35/10 kV ‘‘Stari Obod’’.

Definisanje broja trafostanica – raspored po traforeonima

Na osnovu navedenih metoda proračuna, dispozicije planiranih i postojećih objekata kao i postojećeg stanja elektroenergetske infrastrukture prednjim tabelama dat je prikaz snaga postojećih i planiranih trafostanica u DUP sa definisanjem snaga novih trafostanica.Kod definisanja instalisanih snaga trafostanica racunato je sa gubicima od 10% i rezervom u snazi od 10%.

Traforeon NDTS 10/0,4kV ‘‘Br-1-NOVA’’ Vršna snaga - Pjv (kW) Koef. jed. - Kj Kj*PjvPOSLOVNI PROSTORI površina kW/m²

stadion - poslovni prostori 4200 0,050 210,00 0,9 189,00stadion rasvjeta 7124 0,070 498,68 0,9 448,81

sportska hala 2500 0,050 125,00 0,9 112,5rasvjeta pomoćnog terena 6220 0,035 217,70 0,9 195,93

JAVNA RASVJETA broj svjet. kW/svjet.putevi 22 0,25 5,50 0,9 4,95

parkinzi 7 0,17 1,19 0,9 1,07SUMA Kj*Pjv (kW) 1002,13

Vršna snaga (kVA) 1054,87

NDTS 10/0,4kV‘‘Br-1-NOVA’’

Sn Potrošnja Gubici 10% Ukupno Rezerva RezervakVA kVA kVA kVA kVA % Sn

1260 1054,87 105,49 1160,36 99,643 7,91

Traforeon NDTS 10/0,4kV ‘‘Br-2-NOVA’’ i MBTS ‘‘Autobuska’’ Vršna snaga - Pjv (kW) Koef. jed. - Kj Kj*PjvSTANOVANJE broj

stanova u naselju Tipa 2 127 610,88 0,9 549,79stanova u naselju Tipa 5 20 99,62 0,9 89,66

POSLOVNI PROSTORI površina kW/m²mješovite namjene 4215 0,060 252,90 0,9 227,61

centralne djelatnosti 11100 0,060 666,00 1 666,00JAVNA RASVJETA broj svjet. kW/svjet.

putevi 22 0,25 5,50 0,9 4,95parkinzi 8 0,17 1,36 0,9 1,22

SUMA Kj*Pjv (kW) 1539,23Vršna snaga (kVA) 1620,25

ied

n

jiedvr PkPP _1

max_ *

cos/vrvr PS



NDTS 10/0,4kV‘‘Br-2-NOVA’’

i MBTS ‘‘Autobuska’’

Sn Potrošnja Gubici 10% Ukupno Rezerva RezervakVA kVA kVA kVA kVA % Sn

2630 1620,25 162,02 1782,28 847,725 32,23Na osnovu prethodno navedenog se zaključuje da je za napajanje DUP Zona Sporta sa aspekta potreba u snazi potrebno izgraditi 2 nove trafostanice kako je dato prethodnim tabelama.

Prikaz planirane elektrodistibutivne mreže

Koncept rješenja napajanja planiranih objekata u DUP Zona Sporta električnom energijom je baziran na postojećoj i planiranoj infrastrukturi 10kV mreže.

1. Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kVPolazeći od izvršenog proračuna potreba u snazi, i rasporeda novih potrošača po traforeonima, kao i postojećeg stanja 10kV mreže planom razvoja su predvidjeni sledeći 10kV elektrenergetski objekti: Trafostanice 10/0,4kV:

1 BTS 10/0,4kV 630 kVA ‘‘Zelena kuća’’ se uklanja i na njeno mjesto se izgrađuje novaNDTS 10/0,4kV 2x1000kVA ‘‘Br. 2’’

2 TS 10/0,4kV 2x630kVA ‘‘Br. 1’’ Nova3 NDTS 10/0,4kV 2x1000kVA ‘‘Br. 2’’ Nova

Nove TS su bar dva puta prolazne na strani visokog napona, izradjene u SF6 tehnologiji sa potrebnim brojem NN izvoda, odnosno osam po transformatoru 630kVA, a dvanaest po transformatoru 1000kVA. Pri projektovanju i izgradnji trafostranice, opremu tipizirati u skaldu sa tehničkim preporukama EPCG A.D. – Niksić TP1-b: ‘‘Distributivna transformatorska stanica DTS - EPCG 1x1000kVA (DTS 1x630)’’, odnosno zahtjevima nadležne Elktrodistribucije.

2. 10kV kablovska mrežaZa realizaciju Plana razvoja 10kV mreže u okviru DUP-a potrebno je izvesti veze prema priloženoj šemi.

TS 35/10 kV "Stari Obod"

"Br.2 Nova"

DUP

"Pobjeda" "Bajova"

"Nikca od Rovina"

"S-53""Aerodrom"

"Autobuska"

"Nova Pijaca" "Dom Zdravlja"

"V Proleterske""Medicinski Centar"

"Br.1 Nova"



Predloženim planom razvoja 10kV mreže planirane TS10/0,4kV su uključene u postojeći sistem napajanja – koncept otvorenih prstenova uz njihovo kablovsko izvođenje sa napajanjem iz TS 35/10 kV ‘‘Stari Obod’’.Novi izvod TS 35/10kV ‘‘Stari Obod’’ – NDTS ‘‘Br. 1’’ NOVA i nove dionice između TS 10/0,4kV izvesti sa 3xXHE 49A, 240 mm², 20kV (prenosne moći oko 7,96 MVA).Na posebnom prilogu urbanističkog Plana je takođe prikazana lokacija planirane TS10/0,4kV kao i planirane trase 10kV kablovske mreže.

3. Niskonaponska kablovska mreža 0,4kV Niskonaponsku mrežu izvesti kao kablovsku (podzemnu) do lokacija priključnih ormarića. Mreža treba da je radijalna, a za važnije objekte u okviru njihove instalacije riješti prstenasto napajanje . Mreže izvesti nn kablovima tipa PP00 ili XP00, 6/1kV (ili drugim, prema zahtjevima stručne službe Elektrodistribucije), presjeka prema nominalnim snagama pojedinih prostora objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedničkom rovu na propisanom odstojanju uz ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima. Broj nn izvoda TS10/0,4kV će se definisati glavnim projektima objekata i TS10/0,4kV.

4. Elektroinstalacije objekataElektroinstalacija svih novih objekata mora biti izvedena u skladu sa važećim tehničkim propisima i standardima, a kod stambenih objekata i sa normativima iz plana višeg reda.Instalacije moraju zadovoljavati sada važeće tehničke propise i standarde iz oblasti elektroinstalacija niskog napona. Za zaštitu od indirektnog dodira u objektima primijeniti sistem TN-S.

5. Osvjetljenje javnih površina Pošto je javno osvetljenje sastavni dio urbanističke cjeline, treba ga tako izgraditi da se zadovolje i urbanistički i saobraćajno - tehnički zahtjevi, istovremeno težeći za tim da instalacija osvetljenja postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi računa da osvetljenje saobraćajnica i ostalih površina mora osigurati minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i komfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i da ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rješavanju uličnog osvetljenja mora voditi računa o sva četiri osnovna mjerila kvaliteta osvetljenja:

– nivo sjajnosti kolovoza, – podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti, – ograničenje zaslepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja) i – vizuelno vodjenje saobraćaja.

Izbor rasvjete treba izvršiti po važećim evropskim standardima EN 13201.

Urbanisticko-tehnički uslovi za izgradnju planirane elektrodistributivne mreže i javnog osvetljenja

1. Trafostanice 10/0,4kV na području plana – Novoplanirane trafostanice su predvidjene za ugradnju u objekte LSL i kao slobodno stojeće. Raspored

opreme i položaj energetskih transformatora moraju biti takvi da obezbjede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omogućava efikasnu zaštitu od direktnog dodira djelova pod naponom.

– Projektima uredjenja okolnog terena svim trafostanicama obezbjediti kamionski pristup, najmanje širine 3m. – Trafostanica mora biti bar dva puta prolazne na strani visokog napona u tehnici SF6. Opremu trafostanice

predvidjeti u skladu sa “Tehničkim preporukama EPCG –TP1-b: Distributivna transformatorska stanica DTS - EPCG 1x1000 kVA (DTS 1x630)”, donesenim od strane Sektora za distribuciju - Podgorica “Elektroprivrede Crne Gore”, A.D. – Nikšić.

– Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za građenje planirane trafostanice, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole.

2. Izgradnja 10 kV kablovske mreže – Novi izvod TS 35/10kV ‘‘Stari Obod’’ - NDTS ‘‘Br. 1’’ NOVA, i nove dionice između TS 10/0,4kV izvesti sa

3xXHE 49A, 240mm², 20kV (prenosne moći oko 7,96MVA). – Preporučuje se polaganje jednožilnih kablova u trouglastom snopu. Na kraćim dionicama dozvoljeno je i

polaganje u horizontalnoj ravni na medjusobnom razmaku 70mm.



– Snop se formira provlačenjem kablova kroz odgovarajuću matricu pri odmotavanju sa tri kalema.Formirani snop se na svakih 1 do 2m omotava obujmicom, samoljepljivom trakom itd.

– Međusobni razmak više energetskih kablova (višežilnih, odnosno kablovskih snopova tri jednožilna kabla) u istom rovu odredjuje se na osnovu strujnog opterećenja, ali ne smije da bude manji od 70mm pri paralelnom vodjenju odnosno 2m pri ukrštanju.

– Da se obezbijedi da se u rovu sa više energetskih kablova (višežilni, odnosno kablovski snopovi tri jednožilna kabla) kablovi međusobno ne dodiruju, između kablova može da se cijelom dužinom trase postavi niz opeka, koje se polažu nasatice na međusobnom razmaku od 1m.

– Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu dubine 0,8m, a na mjestima prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može očekivati povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi) kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0m.

– Dozvoljeno je pojedinačno provlačenje jednožilnog kabla kroz cijev od neferomagnetnog materijala, pod uslovom da cijev nije duža od 20m.

– Kroz čeličnu cijev dozvoljeno je provlačenje snopa koga čine jednožilni kablovi sve tri faze. – Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje tačnog

položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama. Na grafičkom prikazu trase kabla treba označiti tip i presjek kabla, tačnu dužinu trase i samog kabla, mjesta njegovog ukrštanja, približavanja ili paralelnog vodjenja sa drugim podzemnim instalacijama, mjesta ugradjenih kablovskih spojnica, mjesta položene kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih cijevi (otvora) itd.

– Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe Elektrodistribucije - Podgorica, zajedno sa kablom (na oko 40cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe-Zn 25x4mm.

– Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, opromjenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili paralelna vodjenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama i sl.

– Prije izvođenja radova pribaviti katastre podzenmnih instalacija i u tim slučajevima otkopavanje kabla vršiti ručno. – Pri izvodjenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštnim mjerama

omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gdje je, radi polaganja kablova, izvršeno isjecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje.

– Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvodjenje dionica kablovskih 10 kV vodova, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje gradjevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvodjenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole.

3. Izgradnja niskonaponske mreže – Nove niskonaponske mreže i vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje kablova tipa PP00 (ili

XP00 zavisno od mjesta i nacina polaganja), ukoliko strucna služba Elektrodistribucije - Podgorica ne uslovi drugi tipa kabla. Mreže predvidjeti kao trofazne, radijalnog tipa.

– Zbog potrebe vršenja preraspodjele potrošača po traforeonima, ne rješavati pojedine slučajeve odvojeno od cjeline, vec sagledati uticaj svake izmjene na širi prostor.

– Što se tiče izvođenja niskonaponskih mreža i vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovske 10kV mreže.

– Zaštitu od preopterećenja i kratkog spoja obezbjediti pravilnim izborom osigurača na početku voda u skladu sa važeđim tehničkim propisima. Primjeniti sistem zaštite od opasnog napona dodira TN-C do mjesta prikljucka NN kablova na objektima *(u GRT).

– Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvodjenje instalacije osvjetljenja, kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata.

4. Izgradnja spoljneg osvjetljenja – Izgradnjom novog javnog osvetljenja otvorenog prostora i saobraćajnica oko kompleksa obezbjediti

fotometrijske parametre date evropskim standardom EN 13201. – Kao nosače svetiljki koristiti metalne dvosegmentne stubove, predvidjene za montažu na pripremljenim

betonskim temeljima, tako da se po potrebi mogu demontirati, a napajanje javnog osvetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 000 4x25mm²; 0,6/1kV za ulično osvetljenje i PP 00 3(4)x16mm²; 0,6/1kV za osvetljenje u sklopu uredjenja terena). Pri projektovanju instalacija osvetljenja u sklopu uredjenja terena oko planiranih objekata poseban znacaj dati i estetskom izgledu instalacije osvetljenja.

– Sistem osvetljenja treba da bude cjelonoćni. Pri izboru svetiljki voditi računa o tipizaciji, odnosno a u cilju jednostavnijeg održavanja.



– Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obezbjediti selektivnu zastitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svetiljki.

– Obezbjediti mjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem javnog osvetljenja obezbjediti preko uklopnog sata ili foto ćelije.

– Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova. – Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvodjenje instalacije osvjetljenja, kao i da

obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje gradjevinske dozvole, kao i strucni nadzor nad izvodjenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole.

Orjentacioni troškovi realizacije u domenu elektroenergetske infrastrukture i javnog osvetljenja

1Izgradnja novih TS prema planu u prilogu tipa TS 2x630 kVA sa opremom prema tehničkoj preporuci TP-1b(EPCG): kom 1 x 57.000 = 57.000EUR

2Izgradnja novih TS prema planu u prilogu tipa NDTS 2x1000 kVA sa opremom prema tehničkoj preporuci TP-1b(EPCG): kom 1 x 80.000 = 80.000EUR

3 Demontaža BTS 10/0,4kV “Zelena kuća”kom 1 x 3.000 = 3.000EUR

4Izrada novih dionica kablovskih 10kV vodova sa uklapanjem na području DUP-a i izrada novih kablovskih 10kV izvoda (dužina u području DUP-a): m 820 x 40 = 32.800EUR

UKUPNO: 172.800EURNapomena: Nisu uzete u obzir dužine kablova izvan područja DUP-a.



Telekomunikacionainfrastruktura

Implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacija tržišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija će doprinijeti bržem razvoju elektronskih komunikacija, povećanju broja servisa, njihovoj ekonomskoj i geografskoj dostupnosti, boljoj i većoj informisanosti kao i bržem razvoju privrede i opštine u cjelini. Jedan od ciljeva izrade ovog DUP-a jeste da se želi obezbjediti planiranje i građenje elektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljiti zahtijeve više operatora elektronskih komunikacija, koji će građanima ponuditi kvalitetne savremene elektronske komunikacione usluge po ekonomski povoljnim uslovima.Treba voditi računa o slijedećem:

– da se kod gradnje novih infrastrukturnih objekata posebna pažnja obrati zaštiti postojeće elektronske komunikacione infrastrukture

– da se uvjek obezbijede koridori za telekomunikacione kablove duž svih postojećih i novih saobraćajnica, – da se gradnja, rekonstrukcija i zamjena elektronskih komunikacionih sistema mora izvoditi po najvišim

tehnološkim, ekonomskim i ekološkim kriterijumima,Akt kojeg se treba pridržavati prilikom izgradnje nove telekomunikacione infrastrukture, jeste Pravilnik o određivanju elemenata elektronskih komunikacionih mreža i pripadajuće infrastrukture, širine zaštitnih zona i vrste radio-koridora u čijoj zoni nije dopuštena gradnja drugih objekata (Službeni list Crne Gore” broj 83/09).Kao što je već rečeno u opisu postojećeg stanja, u posmatranoj zoni ovog DUP-a, postoji izgrađena tk kanalizacija sa 2 PVC cijevi prečnika 110mm do objekta Sportskog centra.Veći dio ove kanalizacije će izgradnjom novh saobraćajnica u zoni ovog DUP-a morati da se napusti, a takođe će i svi kablovi koji se u njoj nalaze morati da se napuste i da se kroz planiranu kanalizaciju provuku novi kablovi kao njihova zamjena.U odnosu na moguće planove dominantnog operatera fiksne telefonije, Crnogorskog Telekoma i ostalih operatera fiksne i mobilne telefonije, projektant predviđa da se napusti postojeća telekomunikaciona kanalizacija prema Sportskom centru, a da se na svim potezima na kojima je to neophodno, izgradi nova telekomunikaciona kanalizacija sa 4 PVC cijevi 110mm.Pri tome, potrebno je da se u dogovoru sa vlasnikom postojeće telekomunikacione kanalizacije i kablova u njoj, a radi se o Crnogorskom Telekomu, prije početka izvođenja radova koji mogu ugorziti postojeće infrastrukturu, napravi dogovor o načinu izvođenja radova u blizini trasa postojeće infrastrukture i njenom eventualnom izmještanju. Telekomunikaciona kanalizacija bi se koristla za provlačenje kablova različitih kablovskih operatera koji pokažu interesovanje za pružanje elektronskih komunikacionih servisa u ovoj zoni, bilo da se radi o Crnogorskom Telekomu, bilo da se radi o nekom drugom postojećem operateru u Crnoj Gori.Na taj način, u odnosu na situaciju koja se trenutno dešava na tržištu elektronskih komunikacionih servisa u Crnoj Gori, korisnici iz posmatrane zone bi bili na kvalitetan način opsluženi različitim vrstama servisa (telefonija, prenos podataka, prenos TV signala i dr.).Pri planiranju broja PVC cijevi u novoj tk kanalizaciji, moraju se u obzir uzeti podaci o planiranim gradjevinskim površinama, površinama namijenjenim stambenim, poslovnim i uslužnim djelatnostima, broju stanovnika unutar zone, aktuelnim trendovima u rješavanju pitanja kablovske televizije i dr. Kanalizacioni kapaciteti omogućavaju dalju modernizaciju elektronskih komunikacionih mreža bez potrebe za izvođenjem naknadih građevinskih radova, kojima bi se iznova devastirala postojeća infrastruktura.Ukupna dužina planirane telekomunikacione kanalizacije sa 4 PVC cijevi 110mm iznosi oko 1000 metara, a planirana je i izgradnja 20 novih telekomunikacionih okana. Savremene telekomunikacije koje obuhvataju ditribuciju sva tri servisa, telefonije-fiksne i mobilne, prenos podataka i TV signala, omogućavaju više načina povezivanja sa telekomunikacionim operaterima. Imajući u vidu veliki broj različitih objekata i samu lokaciju, kroz telekomunikacionu kanalizaciju treba graditi savremene telekomunikacione optičke mreže u tehnologiji FTTx (Fiber To The Home, Fiber To The Building,...), sa optičkim vlaknom do svakog objekta, odnosno korisnika. Ovo rješenje je u skladu sa dugoročnim rješenjima u oblasti telekomunikacija, sa optičkim pristupnim mrežama.Kućnu tk instalaciju u kolektivnim stambenim objektima, treba izvoditi u tipskim ormarićima ITO LI, lociranim u ulazu u objekte na propisanoj visini ili u RACK ormarima u zasebnim tehničkim prostorijama .Na isti način izvesti i ormariće za koncentraciju instalacije za potrebe kablovske distribucije TV signala, sa opremom za pojačavanje TV signala. Kućnu tk instalaciju u svim prostorijama realizovati telekomunikacionim kablovima koji će omogućavati korišćenje naprednijih servisa koji se pružaju ili čije se pružanje tek planira, FTP kablovima cat 6 i cat 7 i kablovima sa optičkim vlaknima ili drugim kablovima sličnih karakteristika i provlačiti kroz PVC cijevi, sa ugradnjom odgovarajućeg broja kutija, s tim da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti minimalno po 4 tk instalacije, a u stambenim



jedinicama minimalno po 2 tk instalacije .U slučaju da se trasa tk kanalizacije poklapa sa trasom vodovodne kanalizacije i trasom elektro instalacija, treba poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti.U objektima funkcionalne namjene kao što su škole, vrtići, restorani, tržni centri itd., predvidjeti mogućnost montaže javnih telefonskih govornica. Obzirom da mobilni operatori u momentu izrade DUP-a nijesu dostavili podatke o postojećim lokacijama baznih stanica, niti su iskazali potrebu za montiranjem novih baznih stanica na ovom području, nijesu definisane nove lokacije za postavljanje stubova za mobilnu telefoniju. U odnosu na savremene trendove u oblasti mobilne telefonije, projektant naglašava da ovo ne znači da neki od postojećih ili eventualno novih operatora mobilne telefonije neće imati potrebu da u nekom momentu postavi novu baznu stanicu na posmatranom području.Lokalna uprava bi takvim zahtjevima trebala da izađe u susret, sagledavajući sve neophodne parametre.Prilikom određivanja detaljnog položaja bazne stanice mora se voditi računa o njenom ambijentalnom i pejzažnom uklapanju, i pri tome treba izbjeći njihovo lociranje na javnim zelenim površinama u središtu naselja, na istaknutim reljefnim tačkama koje predstavljaju panoramsku i pejsažnu vrijednost, prostorima zaštićenih djelova prirode,Gdje god visina antenskog stuba, u vizualnom smislu ne predstavlja problem (mogučnost zaklanjanja i skrivanja), preporučuje se da se koristi jedan antenski stub za više korisnika. Postavljanjem antenskih stubova ne mijenjati konfiguraciju terena i zadržati tradicionalan način korištenja terena. Za vizualnu barijeru prostora antenskog stuba, u zavisnosti od njegove lokacije, koristiti šumsku ili parkovsku vegetaciju.

Predmjer i predračun materijala i radova

Br. A/ MATERIJAL Jedinica Količina Jedinična cijena Ukupna cijena E 1. PVC cijev Ø 110/3,2 mm dužine 6 m kom 670.00 12.50 8,375.00 2. Gumene brtve za nastavljanje PVC cijevi Ø 110/3,2 mm kom 670.00 0.20 134.00 3. PVC uvodnica Ø 110/3,2 mm duž. 0,5m kom 80.00 2.50 200.00 4. PVC držač odstojni 110/2 kom 670.00 0.80 456.00 5. Čep za zatvaranje cijevi Ø 110/3,2 mm kom 80.00 1.50 120.00 6. PTT traka za upozorenje m 1000.00 0.10 100.00 7. Laki tk poklopac sa ramom (min. nosivosti 50 kN) kom 20.00 175.00 3,500.00 Ukupno: 12,881.00

Br B/ TK KANALIZACIJA Jedinica Količina Jedinična cijena Ukupna cijena E 1. Trasiranje - određivanje trase rova nove i postojeće

kanalizacije i lociranje postojećih i novih okana prije iskopa m 1000.00 0.10 100.00 2. Traženje postojećih instalacija ručnim kopanjem poprečnog

rova (šlica) m 50.00 4.00 200.00 3. Izrada kablovske tk kanalizacije od PVC cijevi sa opisom

radova: -ručni iskop rova sa razupiranjem; -nasipanje donjeg sloja pijeska d=10cm, -polaganje PVC cijevi, -nasipanje pijeska između cijevi; -nasipanje zaštitnog sloja pijeska d=10, -zatrpavanje rova u slojevima sa nabijanjem, -postavljanje pozor trake; -uređenje trase sa utovarom i odvozom viška materijala: za 2x2xPVCØ110mm(68x101cm) m 1000.00 10.00 10,000.00

4. Nepredviđeni radovi (3% od zbira radova za KK) 300.00 Ukupno: 10,600.00

Br C/ KABLOVSKA OKNA Jedinica Količina Jedinična cijena Ukupna cijena E 1. Izrada AB okna unutrašnjih dimenzija 1,60x1,40x1,90m: ručni

iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=15cm(zidova,donje i gornje ploče)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom) kom 20.00 680.00 13,600.00

2. Nepredviđeni radovi (3% od zbira radova za KK) 400.00 Ukupno: 14,000.00

Sveukupna cijena: 37,481.00



C.3.5. URBANISTIČKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA

Planom su utvrđena pravila i uslovi izgradnje objekata na urbanističkim parcelama, i to:

– opšti uslovi formiranja i uređenja urbanističkih parcela, kroz planiranu parcelaciju – opšti uslovi izgradnje na urbanističkim parcelama, kroz planiranu nivelaciju i regulaciju i urbanističke pokazatelje zauzetosti, izgrađenosti, spratnosti

– opšti uslovi oblikovanja i materijalizacije – opšti uslovi za rješavanje mirujućeg saobraćaja – uslovi izgradnje, oblikovanja i materijalizacije po planiranim namjenama sa definisanjem specifičnosti

Uslovi vezano za infrastrukturno opremanje parcela i priključivanje objekata na infrastrukturnu mrežu su dati u poglavlju C.3.4. Infrastruktura.Uslovi vezano za uređenje zelenih površina svih urbanističkih parcela su, zbog specifičnosti koje postoje na planskom području, dati u poglavlju C.3.3. Pejzažno uređenje.Posebne mjere urađenja su date poglavljem C.3.6. Smjernice za sprovođenje plana.

Parcelacija

Urbanističke parcele su definisane u skladu sa potrebnim prostorom za pojedinačne namjene i saobraćajnim rješenjem, i imaju direktan kolski i pješački prilaz sa prostora javne namjene.Urbanističke parcele su definisane grafički i numerički (koordinatama tačkama i površinama).

Uslovi parcelacije:

Prije podnošenja zahtjeva za izdavanje odobrenja za izgradnju objekta potrebno je formirati urbanističku parcelu od katastarskih vlasničkih, prema podacima datim ovim Planom.Dozvoljava se spajanje više urbanističkih parcela u jednu, ukoliko se za novoformiranu parcelu mogu ispuniti sledeći uslovi:

1. Direktan saobraćajni, kolski i pješački, i infrastrukturni priključak na površinu javne namjene;2. Moraju se zadržati planirani saobraćajni i infrastrukturni priključci (zabranjuje se njihova promjena u bilo kom

smislu);3. Moraju se zadržati planom propisani uslovi namjene, korišćenja prostora, nivelacije i regulacije.

Dozvoljava se dijeljenje urbanističkih parcela, ukoliko se za novoformirane parcele mogu ispuniti sledeći uslovi:1. Minimalna površina 900m²;2. Direktan saobraćajni, kolski i pješački, i infrastrukturni priključak na površinu javne namjene, na mjestima

propisanim ovim Planom (zabranjuju se novi priključci i službenost prolaza i korišćenja infrastrukture);3. Moraju se zadržati planom propisani uslovi namjene, korišćenja prostora, nivelacije i regulacije;4. Ukoliko novoformirana granica prolazi zonom izgradnje parcele koja se dijeli, bočne građevinske linije

uzmeđu novoformiranih parcela se postavljaju na tu granicu.

Oznaka Namjena Kat. parcele u sastavu UP Površina UP (m²)

1 Groblje 2346 7.486,20

2 Sport i rekreacija

2320, 2321, 2322, 2322/1dio, 2323/1dio, 2323/2, 2324/1dio, 2332/1dio, 2333dio, 2345, 2403/2, 2403/1 46.181,09

3 Mješovite namjene 2339 dio, 2334, 2335, 2336, 2337 i 2338 1.823,35

4 Mješovite namjene 2333 dio i 2339 dio 2.002,49

5 Mješovite namjene 2333 dio i 2332/1 dio 1.877,87

6 Zelenilo / parking 2333 dio, 2332/1 dio, 2323/3 dio i 2323/1 dio 747,32

7 Central. djelat. 2332/1 dio, 2327/1dio, 2323/3 dio i 2326/1 dio 8.148,38

8 Central. djelat. 2323/1 dio 3.545,31

11.693,69

Urb. blok

Urbanistička parcela Površina blokova

(m²)

57.493,13

2.625,19

1

2

3



Urbanističkipokazateljipoparcelama(inamjenama)

Planom je za svaku urbanističku parcelu dat pregled osnovnih urbanističkih pokazatelja kojima se bliže definiše maksimalna dozvoljena izgradnja na urbanističkoj parceli, kao i namjena planiranih objekata.

Prikaz urbanističkih pokazatelja za urbanističke parcele na prostoru Plana:

Planom su definisane najveće dozvoljene vrijednosti parametara izgradnje objekata.

Uslovi obračunavanja bruto površina objekata:1. Bruto površine podzemnih etaža ne ulaze u obračun bruto površina objekata datih ovim planom.2. U slučaju otvorenih sportskih poligona sa tribinama koje podrazumjevaju korisni podtribinski prostor, bruto

površina data planom obuhvata bruto površinu tribina.3. U slučaju zatvorenih sportskih poligona sa tribinama koje podrazumjevaju korisni podtribinski prostor, bruto

površina data planom obuhvata bruto površinu tribina i sportskog poligona, odnosno cijelog objekta.4. U slučaju otvorenih sportskih terena sa tribinama čiji se podtribinski prostor koristi isklučivo za prateće i

servisne sadržaje sportskog terena18, bruto površina tribina se ne obračunava ukupnim bilansom.5. Pomoćni objekti uz sportski poligon, namjenjeni isključivo za prateće i servisne sadržaje19, ne ulaze u

obračun bruto površina, ukoliko su postavljeni neposredno uz teren i ukoliko zbir njihovih bruto površina ne prelazi 10m².



Ozn

aka

Kat. parcele u sastavu UP Namjena Površina UP (m²)

Max površ. gabarita (m²)

Max BGP (m²) Spratnost

1 2346 Groblje 7.486,20 53,00 53,00 P 0,007 0,007

stadion 4.200,00hala 2.500,00

46.181,09 6.700,00 6.700,00 P 0,145 0,145

3 2339 dio, 2334, 2335, 2336, 2337 i 2338

Mješovite namjene 1.823,35 729,34 2.005,69 Po+P+2+Pk 0,400 1,100

4 2333 dio i 2339 dio Mješovite namjene 2.002,49 801,00 4.004,98 G+P+4 0,400 2,000

57.493,13 8.283,34 12.763,67 0,144 0,222

5 2333 dio i 2332/1 dio Mješovite namjene 1.877,87 751,15 3.755,74 G+P+4 0,400 2,000

6 2333 dio, 2332/1 dio, 2323/3 dio i 2323/1 dio

Zelenilo / parking 747,32

2.625,19 751,15 3.755,74 0,286 1,431

7 2332/1 dio, 2327/1dio, 2323/3 dio i 2326/1 dio

Central. djelat. 8.148,38 3.300,00 8.300,00 P+1+Pk 0,405 1,019

8 2323/1 dio Central. djelat. 3.545,31 1.418,12 2.836,25 P+1 0,400 0,800

11.693,69 4.718,12 11.136,25 0,403 0,95282.630,00 13.752,61 27.655,65 0,166 0,335

Inde

ks

zauz

et. (

Iz)

Inde

ks

izgr

ađ. (

Ii)

Urb

. blo

k Urbanistička parcela Objekat

Sport i rekreacija

2320,2321,2322, 2322/1dio, 2323/1dio,2323/2,2324/1dio,2332/1dio,2333dio,2345, 2403/2,2403/1

2

UKUPNO ZA PODRUČJE PLANA:

2

1

3

BLOK 1 UKUPNO:

BLOK 2 UKUPNO:

BLOK 3 UKUPNO:



Regulacijainivelacija

Regulacione linije

Regulacione linije su postavljene po granicama urbanističkih blokova prema površinama javne namjene, i definisane su grafički i numerički (koordinatama tačaka).

Građevinske linije

Prednje, bočna i zadnje nadzemne građevinske linije su definisane grafički i numerički (koordinatama tačaka) za svaku urbanističku parcelu.Uslovi pozicioniranja objekta nadzemno i podzemno:

1. Dozvoljava se prekoračenje prednjih građevinskih linija isključivo konzolno (erkerima) za dužinu 1m i to počev od nivoa treće nadzemne etaže (odnosno drugog sprata objekta), pod uslovom da se ne smije prekoračiti regulaciona linija ili linija granice urbanističke parcele.

2. Planirani objekti mješovite namjene na urbanističkim parcelama 4 i 5 se moraju postaviti na prednje građevinske linije. Za ostale parcele važi da je prednja građevinska linija linija do koje se može graditi.

3. Ivice temelja objekta podzemno ne smiju prekoračiti regulacione linije ni granice urbanističke parcele.4. Podzemne građevinske linije nisu grafički i numerički definisane. Ivice gabarita podzemnih etaža ne

smiju prekoračiti prednje nadzemne građevinske linije. Podzemne etaže mogu svojim gabaritom (bruto građevinskom površinom) zauzimati najviše 60% površine parcele i to isključivo ako se ispune sledeći uslovi:

– Ivice gabarita podzemnih etaža ne smiju prekoračiti prednje nadzemne građevisnke linije, regulacione linije, ni granice urbanističke parcele;

– Ivice temelja ne smiju prekoračiti regulacione linije ni granice urbanističke parcele; – Krov dijela gabarita podzemne etaže koji prelazi bočne i zadnje nadzemne građevinske linije se može koristiti

isklučivo za saobraćajne i zelene površine.

Vertikalni gabarit

Etaža je dio objekta sa jedinstvenom visinom ili sa odstupanjima u nivelaciji koja ne prelaze polovinu visine etaže.Visina etaže je vertikalno udaljenje između gornjih kota dvije susjedne međuspratne konstrukcije ili gornje kote poda na tlu i gornje kote prve sledeće međuspratne tavanice.Nadzemne etaže su prizemlje, spratovi i potkrovlje. Tavan je dio objekta bez nazitka, isključivo ispod kosog krova a iznad međuspratne konstrukcije posljednje etaže. Podzemne etaže su podrum i garaža.Planom je definisana najveća dozvoljena spratnost za svaku urbanističku parcelu.Uslovi vezano za vertikalni gabarit objekata:

1. Za podzemne etaže: – Podzemne etaže se dozvoljavaju na urbanističkim parcelama 2, 3, 4, 5 i 8. – Podzemne etaže mogu najviše 1m nadvisiti najnižu kotu trotoara ili konačno uređenog i nivelisanog terena

oko objekta.2. Za prizemlja:

– Ukoliko je namjena prizemlja stanovanje, kota poda prizemlja može najviše 1m nadvisiti najnižu kotu trotoara ili konačno uređenog i nivelisanog terena oko objekta.

– Ukoliko je prizemlje namjenjeno djelatnostima, kota poda prizemlja može najviše 0,20m nadvisiti najnižu kotu trotoara ili konačno uređenog i nivelisanog terena oko objekta.

3. Za završne spratove i potkrovlja: – Najniža svijetla visina potkrovlja (osim u slučaju rekonstrukcije) ja max 1,20m na mjestu gdje se građevinska

linija potkrovlja i spratova poklapaju. – Završni sprat se može raditi kao mansarda, uz uslov zabrane prepusta donje ivice, strehe, mansardnog

krova u odnosu na nadzemne građevinske linije. – Završni sprat se može raditi kao potkrovlje, uz uslov da je najniža svijetla visina potkrovlja max 1,20m na

mjestu gdje se građevinska linija potkrovlja i spratova poklapaju. – Krov iznad završne etaže ne smije imati otvore, osim u slučaju ravnog krova i tavana koji se koristi za

namjenu stanovanja. – Dozvoljava se upotreba tavana za namjenu stanovanja, ukoliko visina sljemena to omogućuje. U tom slučaju

bruto površina tavana sa 100% ulazi u bruto površinu objekta. Tavan ni u kom slučaju ne može imati viđenice – dozvoljavaju se samo minimalni krovni prozori.



– Zabranjuju se prepusti krovnih streha u odnosu na građevinske linije (bez obzira na vrstu krova). Dozvoljavaju se olučni, krovni fasadni venci.

– Vidjenice, ukoliko su neophodne, raditi kao povučene u odnosu na liniju krova, po ugledu na objekat Sportskog centra (bivši Vojni stan) u smislu odnosa dimenzija, ritma, svedenog arhitektonskog izraza i odnosa dimenzija viđenica i cijelog objekta.

Postojeća podzakonska rješenja Crne Gore definišu najveće dozvoljene visine etaža: – Garaža i tehničke prostorije 3m; – Stambene 3,5m; – Poslovanje 4,5m.

Pošto na području plana nema interpolacija. Ne definišu se najveće dozvoljene visine krovnih i olučnih vijenaca, ni najveća dozvoljena visina sljemena krova.

Oblikovanjeimaterijalizacija

Oblikovanje objekata mora biti usklađeno sa fizičkim strukturama okruženja.Prilikom nove gradnje se ne smije upasti u zamku imitiranja i interpretiranja istorijskih stilova postojećih vrijednih objekata.Obavezno je slijediti postojeće obrasce, karakteristične za Istorijsko jezgro Cetinja, a posebno uočljive na slobodnostojećim objektima i interpolacijama iz perioda između dva svjetska rata i 60-ih i 70-ih godina XX vijeka: jednostavnost forme i strogost elemenata arhitektonskog oblikovanja (bez obzira na stil i arhitektonski izraz) ne umanjuju, već ističu upravo ono najvrijednije što čini duh Cetinja i što je zajednički imetitelj njegovih najvrijednijih dijelova.Materijalizacija mora poštovati ambijentalna svojstva područja (bez obzira da li se radi o upotrebi autohtonih ili savremenih materijala). Objekat bojom, teksturom i ostalim vizuenim svojstvima spoljne materijalizacije ne smije odstupati od karakteristika neposrednog okruženja.Za sve nove objekte važe sledeća pravila i uslovi:

1. Elementi oblikovanja, forma i materijalizacija moraju odgovarati namjeni i gabaritu objekta, kao i neposrednom okruženju i obrascima postavljenim za taj tip objekata na nivou postojećih fizičkih struktura Istorijskog jezgra Cetinja.

2. Materijlizaciju i oblikovanje prilagoditi specifičnim klimatskim uslovima (posebno uzeti u obzir veliku količinu atmosferskih padavina, veliku debljinu sniježnog pokrivača, specifičnu težinu snijega veću od uobičajene proračunske i karakteristično naglo topljenje snijega).

3. Oblikovanje: – Forma objekta mora biti jednostavna; – Elementi arhitektonskog oblikovanja moraju biti strogi i svedeni;

4. Fasade: – Izbor materijala, boja i tekstura moraju odgovarati neposrednom okruženju; – Objekti se materijalizacijom ne smiju isticati u okruženju; – Koristiti autohtone i savremene materijale; – Izbegavati fasadnu plastiku i vijence složene profilacije;

5. Otvori: – Proporcije, oblik i ritam otvora po ugledu na okruženje (posebno vrijedne objekte u neposrednoj okolini i

objekte s početka druge polovine XX vijeka u okruženju); – Zabranjuje se upotreba refleksnog stakla u boji na većim površinama;

6. Krovovi: – Izbor vrste krova mora odgovarati gabaritu i namjeni objekta; – Krovovi kogu biti ravni, kosi, bačvasti i mansardni; – Nagib krovnih ravni i materijalizaciju prilagoditi vrsti krova i klimatskim karakteristikama područja; – Izbjegavati kose krovove nagiba većeg od 23º za objekte mješovite namjene i centralnih djelatnosti; – Nije dozvoljeno raditi strehe i prepuste krovnih ravni preko linije fasade; – Tavani ne smiju imati otvore, osim ako se koriste za stanovanje u kom slučaju se smiju postavljati kosi krovni

prozori; – Vidjenice, ukoliko su neophodne, raditi kao povučene u odnosu na liniju krova, po ugledu na objekat

Sportskog centra (bivši Vojni stan) u smislu odnosa dimenzija, ritma, svedenog arhitektonskog izraza i odnosa dimenzija viđenica i cijelog objekta;



7. Ograde: – Ograde terasa, balkona, lođa i francuskih balkona objekata viših od P+2 ne smiju biti složene profilacije, bez

obzira na materijal od koga se izrađuju;8. Posebni uslovi:

– Objekti planirani na urbanističkim parcelama 4 i 5 moraju imati potpuno isti eksterijer (zbog položaja u sklopu, gabarita, visine, blizine vrijednih ambijenata). Za ove objekte je od posebne važnosti svedenost i strogost elemenata arhitektonskog oblikovanja, bez upotrebe složenih formi fasadne plastike. Prilikom oblikovanja se mora voditi računa se se ne koriste detalji karakteristični za porodične stambene objekte Istorijskog jezgra Cetinja, već oni koji odgovaraju gabaritu i namjeni objekata.

– Dozvoljava se izgradnja pomoćnih montažnih objekata namjenjenih isključivo pratećim i servisnim sadržajima otvorenih sportskih terena i to neposredno uz sportski teren sa ukupnom bruto površinom objekata najviše 10m².

Uslovi uređenja parcela:1. Parcele 4, 5 i 8 nije dozvoljeno ograđivati prema javnoj površini;2. Na parcelama planirati kolske i pješačke prilaze, površine za mirujući saobraćaj i zelenilo;3. Za materijalizaciju koristiti autohtone i savremene materijale;

Mirujućisaobraćaj

Mirujući saobraćaj je potrebno rješiti na nivou svake urbanističke parcele, osim za urbanističke parcele 1 i 7. Imajući u vidu vrstu namjene i režim korišćenja, potrebe za parkiranjem za urbanističku parcelu 1 se rješavaju izgradnjom parkinga zone sporta i rekreacije (parcela 2).Potrebe za parkiranjem urbenističke parcele 7 se djelimično rješavaju javnim parkingom, planiranim na parceli 6, a djelimično planskim dokumentom za susjedno područje.Potrebe za parkiranjem na urbanističkoj parceli 2 (sport i rekreacija) moguće je djelimično rješiti na nivou grada, postojećim i planiranim rezervnim površinama za parkiranje u blizini.Prilikom utvrđivanja potreba za brojem parking mjesta po namjenama, treba slijediti sledeće normative (osim ako se studijom saobraćaja planske dokumentacije višeg reda za Cetinje ne utvrde drugi normativi, prilagođeni konkretnom uslovima i nastali kao razultat sagledavanja mogućnosti prostora cijelog gradskog područja):

stanovanje

na 1000m²

15PM (lokalni uslovi min12PM a max18PM)poslovanje 30PM (10-40PM)

trgovina 60PM (40-80PM)hoteli 10PM (10-20PM)

restorani 120PM (4-200PM)sportske dvorane i stadioni na 100 posjetilaca 25PM

Prostorno-urbanističkim planom Prijestonice Cetinje (koji je u fazi nacrta) u dijelu Generalna urbanistička rješenja dati su sledeći normativi za proračun i planiranje broja parking mjesta:

stanovanjepostojeće

1PM na

1 stanplanirano 1,2 stana

hotel (prema kategoriji) 2-10 kreveta + 1PM za autobuse na 30 krevetaugostiteljstvo 4-8 mjesta

trgovina30m² BGP1 lokal ukoliko je manji od 30m² neto površine

pijace 3 tezgeposlovanje i administracija 60m² BGP

škole svaku učionicudom zdravlja, apoteka 30-55m² BGP

sport 10-14 sjedištabioskop, kult. centar 5-10 sjedišta

skladišta / RTC 100-150m² BGP ili ukupan broj PM za 35% zapos.proizvodno-prerađivački objekti 8 zaposlenih



Uslovizaizgradnjuobjekataponamjenama

SPORT I REKREACIJAProstor objekata i površina pod ovom namjenom može se koristiti za:

– stadione, sportske terene na otvorenom i sportske poligone i staze; – zatvorene sportske terene, sportske sale i sportske hale; – prateće i servisne sadržaje potrebne za odvijanje osnovne namjene (svlačionice, toaleti, tuševi, uređaji i

instalacije za održavanje terena i ostave za sportske rekvizite); – mirujući saobraćaj (parkiranje i garažiranje); – zelenilo; – komplamentarne sadržaje:

– poslovanje, administracija, uprava; – sale za rekreaciju; – smještaj posjetilaca i sportista; – ugostiteljstvo i komercijalne djelatnosti; – izložbene prostore u funkciji osnovne namjene.

Prateći i servisni sadržaji se mogu planirati u okviru objekata namjenjenih sportu i rekreaciji, kao i u zoni otvorenih terena u zasebnim pomoćnim objektima.Komplamentarni sadržaji se mogu planirati isključivo u okviru objekata namjenjenih sportu i rekreaciji.Indeks zauzetosti 0,145; Indeks izgrađenosti 0,145; spratnost P.

Uslovi izradnje:1. Stadion - Dozvoljava se rekonstrukcija, dogradnja i natkrivanje postojeće i izgradnja nove natkrivene tribine,

u horizontalnim gabaritima datim grafičkim dijelom plana u okviru nivelacije i regulacije. Prostor ispod tribina se može koristiti za sve sadržaje pobrojane pod namjenom sport i rekreacija.

2. Hala za male sportove – Dozvoljava se rekonstrukcija, dogradnja i natkrivanje postojećeg poligona za male ili izgradnja nove fizičke strukture prema horizontalnim i vertikalnim gabaritima datim grafičkim i tekstualnim dijelom plana u okviru nivelacije i regulacije. Prostor ispod tribina se može koristiti za sve sadržaje pobrojane pod namjenom sport i rekreacija.

3. Pomoćni fudbalski teren – Dozvoljava se rekonstrukcija tribina, korišćenje prostora ispod tribina isklučivo za prateće i servisne sadržaje ili planiranje pratećih i servisnih sadržaja u pomoćnim objektima uz sportski poligon, u svemu prema odredbama datim u poglavljima urbanističko-tehničkih uslova ovog Plana.

4. Tereni za male sportove isportsko-rekreativni poligoni – Dozvoljava se rekonstrukcija postojećih ili izgradnja novih i to u formi poligona na otvorenom.

5. Važe sva opšta i specifična pravila izgradnje, oblikovanja i materijalizacije data u okviru Urbanističko-tehničkih uslova ovog Plana (posebno obartiti pažnju na uslove izgradnje pratećih i servisnih sadržaja i obračun bruto površina).

6. Važe uslovi dati za uređenje zelenih površina, dati poglavljem Pejzažno uređenje. Posebno obratiti pažnju na uslove uređenja zelenih tampon zona i površina prema groblju.

CENTRALNE DJELATNOSTIProstor objekata i površina pod ovom namjenom može se koristiti za:

– ugostiteljstvo i komercijalne djelatnosti; – smještaj turista; – poslovne apartmane; – trgovinu i trgovačke centre; – izložbene centre i sajmove; – poslovanje, administraciju, javnu upravu, kulturu, obrazovanje; – sport i rekreaciju; – mirujući saobraćaj (parkiranje i garažiranje); – zelenilo.

Namjena je planirana u urbanističkom bloku 3, i to: – razvoj namjene u okvirima postojećih gabarita i kapaciteta objekta Sportskog centra; – razvoj namjene u okvirima planiranih objekata i kapaciteta.



Indeksi zauzetosti i izgrađenosti parcela i spratnost za postojeće i novoplanirane objekte se u manjoj mjeri razlikuju:1. za postojeći objekat Sportskog centra Iz=0,41 Ii=1,02 postojeća spratnost P+1+Pk2. za planirani objekat Iz=0,40 Ii=0,8 spratnost P+1

Planirani objekat je niže spratnosti od postojećeg jer je pozicioniran između postojećeg i saobraćajnice odnosno sportskih terena na otvorenom, tj. predstavlja prelaz od izgrađene ka zoni bez objekata. Treba imati u vidu i da je postojeći objekat centralnih djelatnosti prvobitno planiran za drugu namjenu (u vojne svrhe) i da mu je dograđena sportska sala, odnosno da njegovi pokazatelji mogu biti atipični.Uslovi izradnje:

1. Za postojeće objekte namjenjene centralnim djelatnostima nije dozvoljena dogradnja i nadogradnja. Kako se radi o zaštićenom kulturnom dobru, važe konzervatorski uslovi i naročito smjernice za zaštitu kulturne baštine i ambijenata od značaja, date ovim Planom, u okviru poglavlja Smjernice za sprovođenje plana.

2. Za postojeće zelene površine uz objekte centralnih djelatnosti važe opšti i posebni uslovi dati poglavljem Pejzažno uređenje.

3. Za planirane objekte važe opšti i posebni uslovi dati u okviru Urbanističko-tehničkih uslova ovog plana, u pogledu urbanističkih parametara, horizontalne i vertikalne regulacije, oblikovanja i materijalizacije.

MJEŠOVITE NAMJENE

Prostor objekata i površina mješovitih namjena može se koristiti za: – stanovanje; – trgovinu, ugostiteljstvo i komercijalne djelatnosti; – poslovanje, administraciju, upravu, obrazovanje i socijalnu zaštitu, kulturu; – mirujući saobraćaj (parkiranje i garažiranje); – zelenilo.

Indeks zauzetosti je 0,40. Indeks izgrađenosti je 1,10 osim za ugaono pozicionirane parcele za koje je 2,00. Spratnost je P+2+Pk osim za ugaone parcele za koje je P+4.Uslovi izradnje:

1. Za postojeće stambene objekte se dozvoljava rekonstrukcija, dogradnja i nadogradnja ili nova izgradnja na mjestu postojećih objekata, prema uslovima nivelacije i regulacije ovog Plana.

2. Za planirane objekte važe sva opšta i posebna pravila data urbanističko-tehničkim uslovima ovog Plana, u pogledu urbanističkih parametara, horizontalne i vertikalne regulacije i nivelacije, formiranja podzemnih etaža, oblikovanja i materijalizacije.

3. Dozvoljava se izgradnja podzemnih garaža, prema uslovima horizontalne i vertikalne regulacije i nivelacije koji su dati urbanističko-tehničkim uslovima ovog Plana.

4. Posebno obratiti pažnju na uslove materijalizacije i oblikovanja ugaono pozicioniranih objekata, u pogledu neophodnosti da oblikovanje i materijalizacija planiranih objekata mješovite namjene bude istovetno.

5. Važe uslovi dati za uređenje zelenih površina, dati poglavljem Pejzažno uređenje.



C.3.6. SMJERNICE ZA SPROVODJENJE PLANA

Smjernicezazaštituživotnesredine

Zaštita i očuvanje životne sredine i obezbjeđivanje ekološke ravnoteže se u prvom stepenu vrši pravilnom distribucijom namjena i odgovarajućim planiranjem slobodnih zelenih površina, i u drugom odgovarajućim planiranjem i uređenjem najmanjih prostornih jedinica plana.Detaljnim urbanističkim planom se ne mogu rješiti problemi determinisani na nivou čitavog gradskog područja, ali uspostavljanje ravnoteže na mikronivou može doprinjeti opštem stanju u pozitvnom smislu. Mjere i preporuke od značaja za zaštitu životne sredine:

– Planom je definisano infrastrukturno opremanje građevinskog zemljišta, čime se umanjuje mogućnost zagađenja podzemnih voda i tla;

– Preporučuje se korišćenje obnovljivih izvora energije, kako bi se zagađenje vazduha minimiziralo i uštedela energija;

– Kako bi se umanjilo akutno zagađenje vazduha u zimskom periodu, posebno u periodu temperaturnih inverzija, preporučuje se korišćenje savremenih agregata za individualne sisteme grijanja, rekonstrukcija postojećih ložišta, kotlarnice na tečna goriva;

– Planom su date mjere zaštite i uređenja zelenih površina, i definisani ambijenti od značaja; – Planom propisana prostorna distribucija namjena i sledstveno njoj distribucija zelenih površina doprinosi

uspostavljanju ekološke ravnoteže prostora.Problem zaštite životne sredine na nivou grada nije nerješiv. Sa aspekta namjena koje ne podrazumjevaju zagađivače i obuhvataju značajne zelene površine, prostor DUP Zona sporta u svakom slučaju doprinosi opštem benefitu.Prilikom izrade tehničke dokumentacije za izgradnju ili rekonstrukciju objekta konsultovati zakonska i podzakonska akta, u pogledu potrebe za sprovođenjem postupka procjene uticaja na životnu sredinu.

Suspenzija smeća i otpadaSuspenzija smeća i otpada se vrši prema komunalnim propisima. Potrebno je na urbanističkim parcelama 2, 4, 5, 6 i 8, prilikom izrade tehničke dokumentacije za izgradnju/rekonstrukciju objekata i uređenja terena, predvidjeti prostor za odlaganje smeća, u blizini javnih površina, odnosno na mjestima dostupnim komunalnim vozilima. Eventualno postavljanje kontejnera na ove lokacije će zavisiti od programa javnog preduzeća zaduženog za komunalne poslove. Mjesta za postavljanje kontejnera i njihov broj planirati u saradnji sa nadležnim komunalnim preduzećem, imajući u vidu produkciju čvrstog otpada.

Smjernicezasprečavanjeizaštituodprirodnihnesreća

Zaštita od zemljotresaZaštita područja DUP Zona sporta od razornih dejstava zemljotresa vrši se sledećim mjerama:

– Pri projektovanju konstrukcije građevinskih objekata obavezna je primjena i poštovanje zakonskih i podzakonskih akata, standarda i normativa za aseizmičko projektovanje i građenje objekata, uz uslove i ograničenja koja podrazumjeva mikroseizmička rejonizacija prostora plana (data u analitičkoj osnovi ove planske dokumentacije);

– Planom su predviđena pravilna udaljenja između objekata, povoljan odnos površine gabarita i visine objekata, a saobraćajnice i slobodne površine su dimenzionisane uzimajući u obzir međusobna udaljenja objekata zonu zarušavanja objekata pri seizmičkoj aktivnosti;

– Planom predviđeno saobraćajno rješenje, uklopljeno u saobračajnu mrežu šireg područja, sa odgovarajućim poprečnim profilima omogućuje efikasnu evakuaciju u vanrednim situacijama, a na mikronivou prilaz interventnih vozila do svih planiranih fizičkih struktura.

Zaštita od požaraZaštita područja DUP Zona sporta od požara i drugih prirodnih nesreća vrši se sledećim mjerama:

– Planom su predviđena pravilna udaljenja između objekata, a saobraćajnice i slobodne površine su dimenzionisane uzimajući u obzir međusobna udaljenja objekata i njihovu visinu, čime je obezbjeđen osnovni nivo zaštite od prenošenja požara. U smislu zaštite od požara neophodno je poštovati Planom datu horizontalnu i vertikatlnu regulaciju i nivelaciju fizičkih struktura i opšte uslove izgradnje objekata;

– Svi pllanirani objekti su slobodnostojeći, odnosno na parcelama pozicionirani tako da nemaju zajedničkih zidova ili dilatacija prema susjednim objektima;

– Spratnost svih planiranih objekata je takva da omogućuje prilaz i intervenciju prilikom požara sa spoljne



strane objekta; – Planom predviđena prostorna distribucija fizičkih struktura, priključenja parcela na javnu saobraćajnu mrežu,

kao i samo saobraćajno rješenje, uklopljeno u mrežu šireg područja, sa odgovarajućim poprečnim profilima omogućuju efikasnu evakuaciju u vanrednim situacijama i direktan prilaz interventnih vozila do svih planiranih fizičkih struktura;

– Sve urbanističke parcele imaju direktan saobraćajni priključak na površinu javne namjene, poprečnog profila koji zadovoljava uslove kretanja i prilaza interventnih vozila;

– Planom je predviđena mogućnost prilaza objektima sa svih strana, što je posebno značajno prilikom evkuacije, intervencije u slučaju požara i drugih potencijalnih hazadra;

– U okviru urbanističko-tehničkih uslova i smjernica ovog Plana predviđeno je korišćenje savremenih materijala i tehnologija za izradu konstrukcije objekata i jihovu materijalizaciju. Ovo podrazumjeva materijale koji zadovoljavaju odgovarajuće uslove otpornosti na požar;

– Na prostoru plana nisu predviđeni industrijski pogoni, kao ni objekti u kojima se skladišti, pretače, koristi ili vrši promet opasnih materija;

– Planom je predviđena hidrantska mreža, u okviru poglavlja Hidrotehnička infrastruktura.Posebni uslovi i mjere za planiranje i izgradnju garaža ispod planiranih objekata:

– Ukoliko se ispod planiranih objekata planira ukopani ili djelimično ukopani prostor za garažiranje vozila neophodno je, pored poštovanja urbanističko-tehničkih uslova propisanih ovim Planom (u pogledu horizontalne i vertikalne regulacije i nivelacije, prilaza, materijalizacije) slijediti smjernice za zaštitu od seizmičkog hazarda, odgovarajuće propise za aseizmičko projektovanje, te posebno zakonsku i podzakonsku regulativu kojom se liže definiše oblast zaštite od požara (Pravilnik o tehničkim zahtjevima za zaštitu garaža za putničke automobile od požara i eksplozija).

Prilikom izrade investiciono-tehničke dokumentacije obavezno je: – izraditi projekte ili elaborate zaštite od požara (i eksplozija, ukoliko se radi o objektima ili dijelovima objekata

u kojima se definišu zone opasnosti od požara i eksplozija), planovi zaštite i spašavanja prema izrađenoj procjeni ugroženosti za svaki hazard posebno

– pribaviti mišljenja i saglasnosti na projekte i elaborate, odnosno planove zaštite i spašavanja u skladu sa zakonskom regulativom;

– za objekte u kojima se skladišti, pretače, koristi ili vrši promet opasnih materija obavezno je pribaviti Mišljenje na lokaciju od strane nadležnog organa u skladu sa posebnim propisima.

Nacionalnom strategijom za vanredne situacije su detektovani problemi zaštite od hazarda kao i date smjernice zaštite:

– Preventivne mjere: – Potrebno je graditi objekte i instalacije u skladu sa svim parametrima koji utiču na samanjenje rizika od vanrednih situacija, odnosno respektovati tehničke normative za tu oblast,

– Potrebno je intenzivno realizovati monitoring prometa opasnih materija i prometa naoružanja i vojne opreme i robe dvostruke namjene,

– Potrebno je izraditi odgovarajuće planove zaštite u odnosu na sve važne hazarde, kojima će se konkretizovati mjere i aktivnosti na sprječavanju nastanka štetnih posljedica kao i mjere i aktivnosti u slučaju nastanka takvih posledica i za njihovo saniranje;

– Vršiti povremenu provjeru spremnosti odgovornog personala i mobilnih ekipa za sve vrste pretpostavljenih mogućih katastrofa. Ovakve provjere, uz obaveznu dodatnu obuku trebalo bi sprovoditi majmanje jednom godišnje,

– Razvoj državnih planova za slučaj opasnosti, koji su bazirani na unutrašnjim planovima, sa informacijama o postrojenjima i specifičnim aktivnostima u slučaju opasnosti.

– U slučaju nesreće, intervencije treba da budu koordinirane. Efikasno i sveobuhvatno prikupljanje i razmjena informacija o nesrećama su neophodni da bi se poboljšale metode sprečavanja i procedure brzog djelovanja u slučaju opasnosti. Procedure za prikupljanje i razmjenu informacija moraju biti definisane i uspostavljene.

– Blagovremeno informisanje i obaveštavanje u pripremanju i realizaciji protivpožarnih i protiveksplozivnih mera na svim nivoima organizovanja i djelovanja zaštite od požara, kao sastavnog dijela društvene samozaštite.

– Mjere na sprovođenju vaspitno-obrazovnog rada u oblasti zaštite od požara; – U cilju smanjenja požarne ugroženosti i povredljivosti fizičkih struktura gradskih aglomeracija, treba definisati

i urbanističkim normativima ograničiti procenat izgrađenosti i koeficijent iskorišćenja zemljišta (tj. visinu objekata) u užim gradskim zonama.

– –



Smjernicezapovećanjeenergetskeefikasnostiiracionalizacijupotrošnjeenergije

Racionalizacija potrošnje energije – Mjere i preporuke:1. Štednja energije:

– Preporuka plana je poboljšanje toplotne izolacije postojećih fizičkih struktura; – Elaborat toplotne zaštite je obavezan dio tehničke dokumentacije za izgradnju/rekonstrukciju objekata, i

shodno njemu odabir materijala i dimenzionisanje slojeva toplotne izolacije objekata; – Preporuka plana je racionalno dimenzionisanje i pozicioniranje fasadnih otvora, poštujući klimatske, uslove

insolacije i ostale prirodne karakteristike područja; – Preporučuje se korišćenje energetski efikasnih i obnovljivih izvora toplote; – Preporučuje se izbor završnih fasadnih materijala koji će na najbolji način odgovoriti uslovima klime i

insolacije u ljetnjem i zimskom periodu.2. Korišćenje alternativnih izvora energije:

– Preporučuje se upotreba solarnih kolektora (što se iskustveno na teritoriji grada pokazalo kao veoma dobro i efikasno i u ljetnjem i u zimskom periodu, s obzirom da nema stučnih radova i studija na ovu temu). Generalno posmatrano, klimatski uslovi i nezasjenjenost područja gradskog centra obezbjeđuju zadovoljavajuće parametre za korišćenje sunčeve energije.;

– Preporuka je korišćenje solarne energije za grijanje vode (klasični solarni kolektori) i za proizvodnju električne energije (fotonaponske ćelije).

Povećanje energetske efikasnosti – Mjere i pereporuke: – Preporučuje se projektovanje i izgradnja niskoenergetskih objekata; – Preporučuje se upotreba sistema za klimatizaciju i grijanje vode korišćenjem solarnih kolektora; – Preporučuje se upotreba izvora vještačkog osvjetljenja sa malom instalisanom snagom; – Pri projektovanju i izgradnji preporučuje se primjena savremenih direktiva o energetskim svojstvima zgrada.

Smjernicezazaštitukulturnebaštineiambijenataodvažnosti

Režim zaštite na području DUP Zona sporta je obavezno sprovoditi za:1. Registrovane objekte civilne arhitekture i spomenike od kulturnog i istorijskog značaja, odnosno za zgradu

Sportskog centra, bivši Vojni stan, i spomen-bistu na grobu Jovana Tomaševića, u okviru starog groblja pred Kapelicom;

2. Za ambijente i prostore koji su DUP-om utvrđeni kao vrijedni, odnosno staro groblje, zaštitno zelenilo starog groblja sa spomen obilježjem, i zelena površina ispred zgrade Sportskog centra.

Mjere i uslovi zaštite kulturne baštine i ambijenata od značaja:1. Obavezna je primjena standardnih sektorkih mjera zaštite, koje propisuje nadležni organ državne uprave za

objekte i spomenike u registru kulturnih dobara;2. Planom se predviđa rekonstrukcija u postojećim gabaritima zaštićenog objekta Sportskog centra uz obavezu:

– očuvanja arhitektonskog rješenja u pogledu gabarita, oblika, izgleda, konstrukcije, rasporeda i dimenzija otvora, konstruktivnog rješenja i nagiba krova, elemenata spoljašnje materijalizacije, fasadne kamene plastike;

– zabrane dogradnje i nadogradnje objekta; – rekonstruisanja oštećenih ili nedostajućih elemenata konstrukcije i arhitekture prema dokumentovanim

podacima u cilju autentičnosti; – rekonstrukcije i osavremenjivanja instalacija objekta i priključaka na infrastrukturu; – poštovanja konzervatoskih uslova;

3. Planom su (sagledavajući odnose na prostoru plana i širi kontekst) predviđene sledeće mjere kojima se postiže zaštita kulturne baštine i ambijenata od značaja:

– Planiranje namjena, pozicioniranje i kapacitiranje prostora za pojedine namjene omogućava formiranje zone centralnih djelatnosti uz Sportski centar, bez kontradiktornih funkcija;

– Pozicioniranje, dimenzionisanje i kapacitiranje planiranih fizičkih strutura je takvo da se: – Naglašava ulični front koji formira objekat Sportskog centra; – Omogućuje dovoljno udaljenje između objekta Sportskog centra i okolnih planiranih fizičkih struktura; – U središnjem dijelu sa sjevero-zapadne strane objekta Sportskog centra izbegne planiranje fizičkih



struktura, kako bi se vizuelno istakao značaj ovog objekta i ostvarila vizuelna i prostorena veza sa zonom sporta i rkreacije;

– Definisanjem uličnog fronta i skvera planirane saovraćajnice istakne ‘’ulaz’’ u Istorijsko jezgro i stara Vlaška crkva u neposrednoj okolini;

– Zaštita neposredne okoline spomenika kulture (objekta Sportskog centra) se vrši: – povećanjem postojeće zone zelenila prema sjeveru; – tretmanom slobodne površine i objekta kao jedinstvene ambijentalne cjeline, pod režimom zaštite; – planom propisanim mjerama za uređenje, rekultivaciju i unapređenje slobodne površine i parternog

uređenja; – Akcentovanje pozicije i povećanje dostupnosti ambijenata od značaja i objekata kulturne baštine se vrši:

– Planiranjem, pozicioniranjem i dimenzionisanjem pješačke ulice uz zapadnu ivicu zelene površine Sportskog centra;

– Mjerama oblikovanja okolnih zelenih površina (u cilju obezbjeđenja vizuelne dostupnosti); – Planiranjem, pozicioniranjem i dimenzionisanjem saobraćajnih koridora na lokaciji i skvera akcentuje

se ne samo spomenik kulture na prostoru plana, već i spomenici u neposrednom okruženju i ‘’ulaz’’ u Istorijsko jezgro grada;

– Planiranjem površina mirujućeg saobraćaja; – Definisanje ambijenata od vrijednosti i mjere uređenja (posebno značajno za postojeću zonu zaštitnog

zelenila strarog groblja koja podrazumjeva i lokaciju spomenika); – Sve mjere i uslovi oblikovanja i materijalizacije planiranih fizičkih struktura su postavljeni u funkciju očuvanja

i zaštite ambijenata od vrijednosti i objekata kulturne baštine, na prostoru plana i okoline; – Primjena savremenih rješenja u pogledu planiranja infrastrukture na području plana.

Smjernicezaizgradnjuioblikovanjeuciljunesmetanogkretanjalicasmanjenepokretljivosti

U poglednu uslova i načina obezbjeđivanja nesmetanog pristupa, kretanja, boravka i rada licima smanjene pokretljivosti potrebno je u svemu postupati u skladu sa važećom zakonskom regulativom vezano za ovu oblast (trenutno na snazi Pravilnik o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti (“Sl. list Crne Gore”, br. 10/09 od 10.02.2009).

– Pristupačnost licima smanjene pokretljivosti se mora obezbijediti za objekte u javnoj upotrebi, objekte mješovitih namjena (sa 10 i više stanova) u obimu koji zavisnosti od strukture i namjene poslovnog dijela objekta, a za stambene objekte sa 10 i više stanova se mora obezbijediti jednostavno prilagođavanje pristupačnosti.

– Izradom tehničke dokumentacije i izgradnjom se moraju obezbjediti obavezni elementi, koji ispunjavaju uslove upotrebe pomagala lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom. Obavezni elementi pristupačnosti podrazumjevaju određivanje veličine, svojstva, instalacije, uređaja i druge opreme objekata prilagođeno pristupu, kretanju, boravku i radu lica sa invaliditetom i lica smanjene pokretljivosti na istom nivou kao i ostalim licima.

– Obavezni elementi prostupačnosti su: za savladavanje visinskih razlika, za samostalan život i elementi pristupačnosti javnog saobraćaja. Prve dvije grupe elemenata obezbjediti na nivou izrade tehničke dokumentacije za izgradnju objekata i prilikom same izgradnje, uključujući i uslove rješevanja mirujućeg saobraćaja u okviru ubanističke parcele.

– Elementi pristupačnosti javnog saobraćaja su obavezni i podrazumjevaju sledeće uslove i mjere: – Javna pješačka površina - širine min 1,50m, odgovarajuće obrade, sa ostalim pješačkim površinama

povezana bez prepreka, uzdignuta od kolovoza min3cm ili razdvojena tipskim elementom, sa obaveznim rampama propisanog nagiba postavljenim uz pješačka stepeništa, sa svom komunalnom opremom i mobilijarom postavljenim uz ivicu javne pješačke površine;

– Raskrsnice, semofori, pješački prelazi i pješačka ostrva moraju biti izvedeni u skladu sa zakonskom i podzakonskom regulativom, tako da obezbjede kretanje svih lica. Ovo se naročito odnosi na zvučnu signalizaciju semafora, ukošene ivičnjake nagiba max10% i min širine 1,20m, taktilne površine, i dr.



D. GRAFIČKI PRILOZI

Documents

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN ZONA SPORTA€¦ · – Oblikovanje i materijalizacija C.3.4. INFRASTRUKTURA SA TROŠKOVIMA REALIZACIJE PLANA – Saobraćaj – Vodovod i kanalizacija