Delme ve Raybalama

8/8/2019 Delme ve Raybalama

1/38

Mak-204

retim YntemleriDelme ve Raybalama

retim Yntemleri 1

Kubilay ASLANTAAfyon Kocatepe niversitesi Teknik Eitim Fakltesi

Makine Et. Blm


2/38

Delme ve Raybalama

Delik delme ilemitalal imalat tekniklerinden biriolup, Matkap dediimiz zel imal edilmi kesicitakmlarla i paras zerine silindirik delikler amaktr.

retim Yntemleri 2

paras zer ne u s n r e er ama ntasarlanp imal edilmi tezgahlara da Delik DelmeTezgahlardenir


3/38

Delik delmede kullanlan Tezgahlar

El MatkaplarMasa Matkaplar

retim Yntemleri 3

un u a ap ezga arRadyal Matkap TezgahlarYatay Delik Delme Tezgahlar(Bohrverk)


4/38

El Matkaplar

El matkaplar elletanabilecek kadar kk bir gvdeye sahiparlklar 2.5-8 Kgarasnda deien delmemakineleridir.

retim Yntemleri 4


5/38

El Matkaplar (Devam)

retim Yntemleri 5

El matkaplar tek fazl alternatif akmla alrlar. Gvde ierisineyerletirilen motor d ortamdan yaltlmtr. Arlklar ve boylarnn kk olmasna ramen 13mm apa kadar delik delme kapasitesine sahiptirler.Bununla birlikte 13mm den daha byk delik delebilen zel el matkaplarda vardr.


6/38

Masa MatkaplarMasa matkaplar kk gvde yaps nedeniyle bir

masa veya sehpa zerinemonte edilirler.elik malzemelerde 16mmkadar ve alminyum gibi hafif

retim Yntemleri 6

delik delebilirlerBu tip matkaplar motordanalnan hareketi kay kasnak yada dili kutusu vastasyla

matkap miline iletir.Masa matkaplarnda ki devir says kullanlan kay kasnak sistemine yadadili kutusuna bal olarak deiir. Fakat genellikle 400-3000dev/dak arasnda alrlar


7/38

Stunlu Matkap Tezgah

Biim olarak masa tipi matkap

tezgahna benzemektedir.Fakat Tezgahn kendisinemahsus bir alt tablasbulunmaktadr.

retim Yntemleri 7

Bu matkap tezgahlar kendiierisinde iki gruba ayrmak mmkn

lem sral matkaptezgahok milli matkap tezgah


8/38

retim Yntemleri 8

lem sral matkap tezgah ok milli matkap tezgah


9/38

Radyal Matkap TezgahRadyal matkap tezgah biimitibariyle stunlu matkap

tezgahna benzemektedir. Ancak en nemli zellii radyal birgvdenin stun etrafnda 360odnebiliyor olmasdr.

retim Yntemleri 9

Dier matkap tezgahlarndamatkap mili sabit iken radyalmatkap tezgahnda matkap miliradyal gvde boyunca hareketedebilmektedir.

Radyal matkap tezgah daha ok byk ktleye sahip i paralarnndelinmesinde kullanlr. parasnn arl tezgah iin herhangi bir tehlikearz etmez.


10/38

Yatay Delik Delme Tezgah

retim Yntemleri 10

Bu tr tezgahlarda yine byk i paralarnn delinmesi ileminde kullanlrlar.Bu tezgahlarda ayn zamanda kanal ama, vida ama ve dzlem yzeylerdeilenebilmektedir. Bu tezgahlarda ayn zamanda matkap milinin karsndakarlk puntas bulunmaktadr. parasnn baland tabla ise dorusalhareketinin yan sra kendi etrafnda da 360o dbebilmektedir


11/38

Matkap Ular

retim Yntemleri 11


12/38


13/38

Helisel matkap; silindirik bir gvde zerindekarlkl olarak iki helis

kanal olan her ikikanaln ucunda birer azbulunan kesici birtakmdr. Helisel

retim Yntemleri 13

,oluklu olarak imaledilmektedirler. 2 olukluolan matkaplar normaldelme ilemlerinde

kullanlrken 3 veya dahafazla oluklu olan heliselmatkaplar delik bytmeilemlerinde kullanlrlar.


14/38

zel matkap ular

1- Namlu matkaplar:Namlu

matkaplar heliselmatkaplardan olduka farklbir yapya sahiptir. Matkabngvdesi dz olup

retim Yntemleri 14

paralel ekilde kesilmitir.Bu matkaplarda kesici aziki tanedir. kan talalartala boluundan dar

atlr. Soutma svs ayr birdelikten basnl olarak verilir.


15/38

2- Punta matkab: Punta matkaplar her iki ucu ile kesme yapabilen birkesicidir. Bu matkaplar i parasna punta delii amak iin kullanlrlar.

Punta delii i parasnn tornaya tezgahna karlk puntas yardmylaeksende balamak iin delinir. Bu nedenle punta matkaplarnn uksmlar ksa boylu ve gvdesi kaln olduunda delme esnasnda sapmayapmaz.

zel matkap ular(Devam)

retim Yntemleri 15


16/38

zel matkap ular(Devam)3- Hava matkaplar: Adndanda anlalaca gibi deliklere

hava amak iin kullanlanmatkaplardr. Bu matkaplarndakonik, helisel, memeli ve kobrabal olmak zere farkl trleri

retim Yntemleri 16

sanay e en okullanlanlardr.


17/38


18/38


19/38

Matkapta u alar

U kenar as:ki serbest

yzey bilenirken verilenboluk alarna balolarak oluan adr.Yaklak 55o dir

retim Yntemleri 19

U as:Helisel matkaplarnkesme esnasnda iparasna dalmalarnsalayan adr. Matkaplardau as kesilen malzemeyegre 118o ile 130o arasndadeimektedir.


20/38


21/38

N tipi:Normal elikleriin

H tipi:Sert elikler iin

Matkaplarn snflandrlmas

retim Yntemleri 21

W tipi:Yumuak malzemeleriin


22/38

Matkap ularnn tezgahabalanmas

Helisel matkaplar sap biimlerinegre silindirik veya konik olarak imal edilirler. 16mm apa kadarsilindirik sapl 16mm den byk olan matka lar konik sa l olarak

retim Yntemleri 22

imal edilirler.Silindirik sapl matkaplarmandrenvastasyla tezgah milinebalanrken, konik sapl matkaplar

iinmors kovanlarkullanlr.


23/38

retim Yntemleri 23Mors kovan

Matkabn kartlmas


24/38

Matkaplarda Kesme hz hesab

dn

Matkap

ap(mm)

retim Yntemleri 24

1000=

Kesme hz(m/dak)

Devir says


25/38

Kesme hzn etkileyen unsurlar

parasnn cinsiMatkap malzemesinin cinsi

retim Yntemleri 25

Soutma svsnn kullanlp kullanlmayacaTezgah kapasitesi

Matkabn tipi(N, H, W)


26/38


27/38

Matkaplarda ilerleme formlle hesaplanabildii gibi daha

nce yaplm almalardan elde edilen tecrbeleredayanlarak oluturulan tablolardan da alnabilir.

Matkaplarda lerleme hesab(Devam)

retim Yntemleri 27

Matkap ap(mm) lerleme(mm/dev)25.4 0.38-0.64


28/38

Matkap Ularnn Krlenmesi

Bir matkabn kullanma

sresince en ok ananblgelernumaralandrlmtr. Budurumda bir matkabn en

retim Yntemleri 28

gsterilen ksmdr.

1 numara ile gsterilenke biraz krlendiindezrhn anmasn nlemek iin matkabn hemenbilenmesi gereklidir.


29/38

Matkap Ularnn Bilenmesi

retim Yntemleri 29


30/38


31/38

Raybalama

retim Yntemleri 31

a)Helisel rayba

b)Kesicilerideitirilebilen rayba


32/38

Klasik bir rayba ve

ona ait ksmlarRaybalama: Deliin matkapladelinmesinin ardndan raybadenilen bir kesici takm ilekk miktarlarda talakaldrma ilemine raybalamadenir.

retim Yntemleri 32

Raybalama ile 0.006mm dendaha kk hassasiyetlerdel elde etmek mmkndr.Bunun nedeni ise; raybannkesici azlarnn okluundantala paynn az oluundan vedevir saysnn dk olmasndankaynaklanmaktadr.


33/38

Rayba eitleri

Dz RaybalarHelisel Raybalar

retim Yntemleri 33

.2. Makine Raybalar3. Konik Raybalar


34/38

El RaybalarEl raybalarnn kesme yapan az boyu ve bunu takipeden yardmc az boyu uzundur. Bunun nedeni iseraybann delik ierisinde kolay azlamasn salamak veelle dndrme kuvvetinin azaltlmasdr. El raybalar boyuen az ap kadar olan boydan boya delinmi deliklere

retim Yntemleri 34

ekilir.


35/38

Makine Raybalar

Makine raybalarnn yataklanan zrhl ksmlar ile esaskesme yapan az ksmlar el raybalarndan daha ksadr.nk rayba makinede ekilirken makinenin militarafndan yataklanmaktadr. Makine raybalar genellikle

retim Yntemleri 35


36/38

Makine Raybalar(Devam)Ayrca makine raybalarnn u koniklik boyu daha ksadr.Esas kesici kenar bu azlar oluturmaktadr. Bu nedenlemakine raybalar kr delikler iin daha uygundur.

Konik RaybalarKonik raybalar silindirik delikleri konik hale getirmek iin

retim Yntemleri 36

u an an ray a ar r. on p m er n e er , morskovanlar gibi konik yuvalar konik raybalarla ilenir. Konik raybalar koniklik oranlarna bal olarak tiptir1- Pim raybalar(1/50)2- Mors raybalar(1/20)3- Musluk raybalar(1/10)


37/38


38/38

S1- Stunlu matkap tezgah ile Radyalmatkap tezgah

arasndaki farklar yazn.S2- ap10mm olan bir delik delinecektir. Matkap milinin

retim Yntemleri 38

bulunuz. Eer bu delie raybalama ilemi yaplacaksarayba pay ne olmaldr.

S3- Standart bir helisel matkaptaU AISIve BOLUK AISIka derecedir.

Documents

Delme ve Raybalama