57
Deelprogramma DSO Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale Architectuur Schets Samenwerkfunctionaliteit Versie 1.0 (definitief) dd. 16 mei 2019

Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Deelprogramma DSO

Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet

Globale Architectuur Schets

Samenwerkfunctionaliteit

Versie 1.0 (definitief) dd. 16 mei 2019

Page 2: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 2 van 57

Deelprogramma DSO

Colofon

Titel : Globale Architectuur Schets Samenwerkfunctionaliteit

Versie : 1.0 (definitief)

Datum : 16 mei 2019

Opdrachtgever : Programma Implementatie Omgevingswet

Opdrachtnemer : Deelprogramma DSO

Auteurs : Mickel Langeveld

Silvion Moesan

Nico Plat

Contactpersoon : Anton van Weel

Lead architect PDSO

+31 6 1106 1783

[email protected]

Gebaseerd op : Visie 1.0

GpvE 2.22

Doelarchitectuur 3.1

Overall GAS 1.8

Templateversie : 1.7

Page 3: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 3 van 57

Deelprogramma DSO

Versiehistorie

Versie Status Datum Auteur(s) Toelichting

0.15 Concept 15-02-2019 Nico Plat Initiële versie t.b.v. kernteam.

0.32 Concept 20-02-2019 Mickel Langeveld,

Silvion Moesan,

Nico Plat

Versie voor interne review.

0.4 Concept 18-03-2019 Mickel Langeveld,

Silvion Moesan,

Nico Plat

Versie voor externe review.

0.5 Concept 01-04-2019 Mickel Langeveld,

Silvion Moesan,

Nico Plat

Versie voor SAT

0.51 Concept 23-04-2019 Nico Plat, Silvion

Moesan

Aangepaste versie na bespreking in SAT

dd. 8 april en 23 april 2019.

0.52 Concept 10-05-2019 Nico Plat, Silvion

Moesan

Restpunten commentaar SAT verwerkt.

1.0 Definitief 16-05-2019 Nico Plat, Silvion

Moesan

Vastgesteld door DSO - PMT

Goedkeuring

Functie Naam Versie Datum Handtekening

Stelselarchitect namens het

Opdrachtgevend Beraad

René Kint

1.0 16-05-2019

Programmadirecteur

Implementatie Omgevingswet

namens de Programmaraad

Bert Uffen 1.0 16-05-2019

Productmanager PDSO Joyce de Jong 1.0 16-05-2019

Lead architect programma Anton van Weel 1.0 16-05-2019

Distributie

Functie/Orgaan Versie Opmerkingen

Opdrachtgevend Beraad (OGB) Omgevingswet

Programma Raad (PR) Implementatie Omgevingswet

Stelsel Architectuur Board (SAB)

Stelsel Architectuur Team (SAT)

Architectuur Team Overleg (PAT)

Project

Strategische Ontwikkelpartners

Page 4: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 4 van 57

Deelprogramma DSO

Review

Naam Versies

Rien Berkhout 0.12, 0.32

Anton van Weel 0.32

Tony Sloos 0.32

Bas Crompvoets 0.32

Jeroen den Hond 0.32

Jan Jaap Zoutendijk 0.32

Jan bij de Vaate, Frank Eggels, Jort Postema, Nol Witte,

Miquel Hassink, Alexander Hermans, Anda van der Mark, Tony

Johnson, Arjan Kloosterboer, Wilma Ooms, Monique Dekker,

P.J.H. Speerstra, André Batenburg, Albertine Posthumus, Jan

van Langeveld, Miriam van de Plas, Erwin Oord, Arno van der

Most, Paul Jansen, Frans de Waal, Theo van Diek, M. van

Bokhorst, Arno van der Most, Niek Pluijmert, Paul Jansen,

Menno Stigter, Stan van Bosbeek, Jerry Kempers, en Paul de

Frankrijker.

0.40

Page 5: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 5 van 57

Deelprogramma DSO

Inhoudsopgave

1 INLEIDING .............................................................................. 7

1.1 Doelgroep ............................................................................................ 7

1.2 Doel ................................................................................................... 7

1.3 Afkortingen en begrippen......................................................................... 8

1.4 Resultaat .......................................................................................... 11

1.5 Positionering ...................................................................................... 12

1.6 Samenhang andere documenten .............................................................. 12

1.7 Organisatieonafhankelijk ....................................................................... 12

1.8 Architectuurkader en principes ................................................................ 13

1.9 ArchiMate-notatie ................................................................................ 13

1.10 Leeswijzer ......................................................................................... 13

2 BUSINESS ARCHITECTUUR .......................................................... 14

2.1 Overzicht business architectuur ............................................................... 14

2.2 Organisatie ........................................................................................ 18

2.3 Diensten en producten .......................................................................... 19

2.4 Processen .......................................................................................... 20

3 INFORMATIE-ARCHITECTUUR ....................................................... 22

3.1 Kern van de informatie-architectuur ......................................................... 22

3.2 Applicaties, services en gegevens ............................................................. 23

3.2.1 Starten/stoppen/verwijderen ....................................................... 24

3.2.2 Autorisatiebeheer ...................................................................... 26

3.2.3 Dossierbeheer ........................................................................... 28

3.2.4 Notificatiecomponent ................................................................. 31

3.2.5 Actieverzoeken ......................................................................... 32

3.2.6 Gebruikerstoepassing SWF ............................................................ 33

3.2.7 Identity en Access Management (IAM) .............................................. 33

3.2.8 Beheertoepassing ....................................................................... 34

3.3 Gegevens .......................................................................................... 34

3.4 Informatie-uitwisseling (interactie) .......................................................... 36

3.5 Herbruikbare bouwblokken ..................................................................... 38

4 BEHEER ................................................................................ 39

5 BEVEILIGING & PRIVACY ............................................................ 40

5.1 Beveiligingsclassificaties ........................................................................ 40

5.1.1 Beschikbaarheid ........................................................................ 40

Page 6: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 6 van 57

Deelprogramma DSO

5.1.2 Integriteit ................................................................................ 41

5.1.3 Vertrouwelijkheid ...................................................................... 41

5.2 Authenticatie ..................................................................................... 42

5.2.1 Gebruikerstoepassing SWF ............................................................ 42

5.2.2 Externe systemen ....................................................................... 42

5.3 Autorisatie ......................................................................................... 43

5.4 Bewaartermijnen ................................................................................. 43

5.5 Auditlog events ................................................................................... 44

5.6 Aansluitvoorwaarden ............................................................................ 44

5.7 BIR-compliancy ................................................................................... 44

6 PRINCIPES ............................................................................. 45

6.1 Overzicht .......................................................................................... 45

6.2 Business architectuur ............................................................................ 46

6.2.1 Organisatie .............................................................................. 46

6.2.2 Diensten & Producten ................................................................. 47

6.2.3 Processen ................................................................................ 47

6.3 Informatie-architectuur ......................................................................... 47

6.3.1 Applicaties en gegevens ............................................................... 47

6.3.2 Gegevens ................................................................................. 48

6.3.3 Informatie-uitwisseling (interactie) ................................................ 48

6.4 Beheer ............................................................................................. 48

6.5 Beveiliging & privacy ............................................................................ 48

7 STANDAARDEN ........................................................................ 50

7.1 Forum Standaardisatie .......................................................................... 50

7.2 Overige standaarden ............................................................................ 51

8 ROADMAP ............................................................................. 52

8.1 Huidige situatie................................................................................... 53

8.2 Plateau 1: Bèta-release ......................................................................... 54

8.3 Plateau 2: Basisniveau .......................................................................... 54

8.4 Plateau 3: Buiten-basisniveau ................................................................. 54

9 BIJLAGE A: OPENSTAANDE PUNTEN ............................................... 55

9.1 Betrekking hebbende op deze GAS............................................................ 55

9.2 Onderwerpen opgepakt tijdens de uitbouwfase ............................................ 56

10 BIJLAGE B: BRONNEN ............................................................... 57

Page 7: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 7 van 57

Deelprogramma DSO

1 Inleiding

Dit document bevat de Globale Architectuur Schets (GAS) voor het project

Samenwerkfunctionaliteit.

Het doel van een GAS is het beschrijven van de globale architectuur en de keuzen die

daarin voor het project “Samenwerkfunctionaliteit” gemaakt zijn. Deze versie van het

GAS probeert een basis te leggen aan de verschillende samenwerkingsvormen, maar

legt de focust op de samenwerkingsvorm ‘Samenwerken aan behandelen’. Zaken die

specifiek te maken hebben met ‘Samenwerken aan plannen’ en ‘Samenwerken aan

initiatieven’ worden niet integraal meegenomen bij de uitwerking van deze GAS.

De GAS beschrijft het eindbeeld van de oplossing en hoe dit eindbeeld in een aantal

realiseerbare stappen bereikt wordt. Daarnaast zorgt de GAS dat de oplossing aansluit

op architectuur van de interbestuurlijke partners (Rijk, provincies, gemeenten en

waterschappen). Dit geheel zorgt ervoor dat de veranderopgave in samenhang met

andere veranderingen wordt gerealiseerd en past binnen de gewenste toekomstvaste

informatievoorziening van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).

Een GAS stelt de opdrachtgever in staat gedurende het opstellen ervan besluiten te

nemen over onderkende architectuurkeuzen. De GAS beperkt zich tot de

bedrijfsarchitectuur en informatie-architectuur. De GAS vormt het kader voor de

verdere uitwerking in een Project Start Architectuur (PSA) waar het zwaartepunt

verschuift naar de technische architectuur. De PSA is gehouden aan de oplossings-

richting en de kaders beschreven in deze GAS en kan hiervan niet afwijken zonder

akkoord van de Stelsel Architectuur Board (SAB) van het DSO.

Sommige onderdelen van de GAS zijn nog onderwerp van nader onderzoek in o.a.

definitiestudies. Besluitvorming over mogelijke scopewijzigingen die hieruit

voortvloeien, vindt plaats in het interbestuurlijk Opdrachtgevend Beraad en in het

Bestuurlijk Overleg.

De Overall GAS (OGAS) is de overkoepelende kapstok met algemene kaders en richt-

lijnen voor het stelsel waar elke GAS aan moet voldoen om een digitaal stelsel te

realiseren dat werkt en op een eenduidige en samenhangende manier is opgezet.

1.1 Doelgroep

De GAS richt zich op opdrachtgever en opdrachtnemer (programmaraad). Daarnaast

zijn ook interbestuurlijke partners, PSA-schrijvers, projectmanagers en business

analisten belangrijke stakeholders.

1.2 Doel

De GAS helpt in het scherp krijgen van:

De context van de oplossing.

De belangrijkste requirements van de opdrachtgever.

Criteria waaraan de oplossing wordt getoetst.

Page 8: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 8 van 57

Deelprogramma DSO

1.3 Afkortingen en begrippen

In de laatste versie van het document “DSO - Architectuur - Afkortingen Begrippen”

staan de definities van algemene begrippen en afkortingen die in het DSO gehanteerd

worden.

Hieronder een overzicht van een reeks specifieke afkortingen die in deze GAS

gehanteerd worden.

Afkorting Betekenis

APIM API Manager

DOP’s Domeinoverstijgende processen

DSO-LV Digitaal Stelsel Omgevingswet – Landelijke Voorziening

GT SWF Gebruikerstoepassing Samenwerkfunctionaliteit

IAM Identity Access Manager

OSvD Open Stelsel voor Derden

SOP’s Stelselondersteunende processen

SWF Samenwerkfucntionaliteit

UI User Interface

VTH Vergunning, Toezicht en Handhaving

Hieronder het begrippenkader dat relevant is in de context van de Omgevingswet en

specifiek geharmoniseerd is voor de GAS Samenwerkfunctionaliteit.

Begrip Synoniem(en) Betekenis

Gebruikerstoepassing

Samenwerkfunctionaliteit

GT SWF, GUI SWF Door het DSO geleverde eenvoudige,

webgebaseerde toepassing die gebruik maakt van

de Samenwerkfunctionaliteit.

Initiator van de

samenwerking

De gebruiker die een samenwerking start.

Ketenpartner Eén van de volgende soorten organisaties die

betrokken zijn bij een samenwerking:

ander betrokken bestuursorgaan dan bevoegd

gezag;

bestuursorgaan met adviesrecht;

bestuursorgaan met instemmingsrecht, en

adviseurs zonder formele status op grond van

de omgevingswet

Page 9: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 9 van 57

Deelprogramma DSO

Begrip Synoniem(en) Betekenis

Samenwerken aan

behandelen

Samenwerken aan

vergunningen,

samenwerken aan

meldingen

Samenwerkingsvorm waarbij het bevoegd gezag,

tijdens het behandelen van een verzoek1

samenwerkt met één of meerdere ketenpartners,

al dan niet op basis van een wettelijke verplichting

daartoe. De ketenpartner richt zich typisch op een

bepaald aspect of onderdeel van het verzoek, en

levert daarbij advies dat betrokken wordt bij de

besluitvorming om al dan niet te komen tot

vergunningsverlening.

Samenwerken aan

initiatieven

Samenwerken aan

oriënteren,

samenwerken aan

aanvragen,

samenwerken aan

opstellen

Samenwerkingsvorm waarbij de initiatiefnemer,

voordat een verzoek is ingediend,

belanghebbenden wil betrekken, hetzij om

draagvlak te peilen/vergroten, hetzij om een

adviserende rol te vervullen bij het opstellen van

het verzoek.

Samenwerken aan plannen Samenwerkingsvorm waarbij het bevoegd gezag,

tijdens het opstellen of wijzigen van een

omgevingsdocument, samenwerkt met één of

meerdere ketenpartners, al dan niet op basis van

een wettelijke verplichting daartoe. De

ketenpartner wordt bijvoorbeeld gevraagd het

omgevingsdocument reviewen en kan ook de

impact ervan bepalen op eigen

omgevingsdocumenten. Burgerparticipatie vormt

nadrukkelijk géén onderdeel van deze

samenwerkingsvorm.

Samenwerkdossier Samenwerkmap Het samenwerkdossier is een elektronisch dossier

van de initiator van de samenwerking. Eén dossier

per samenwerking. Het is een tijdelijk dossier dat

alleen tijdens de onderhavige samenwerking

bestaat. Het samenwerkdossier wordt tijdens de

samenwerking gebruikt voor het opslaan en

uitwisselen van informatieobjecten die van belang

zijn voor de samenwerking. De initiator is

verantwoordelijk voor het aanmaken, opschonen

en vernietigen van het samenwerkdossier. De

inhoud kan eventueel worden overgenomen in een

eigen systeem/omgeving.

Samenwerkingsdienst Geautomatiseerde service die voor gebruik wordt

aangeboden aan externe systemen waarmee een

bepaalde (deel)functionaliteit van de

Samenwerkfunctionaliteit wordt ontsloten.

1 “Verzoek” is de term die bij het DSO in de architectuurdocumentatie wordt gebruikt voor een

vergunningaanvraag of melding. Het hoeft daarbij niet alleen om een vergunningaanvraag te

gaan, kan ook gaan om andere aanvragen.

Page 10: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 10 van 57

Deelprogramma DSO

Begrip Synoniem(en) Betekenis

Samenwerkingsvorm De typering van een samenwerking:

Samenwerken aan behandelen, of

Samenwerken aan initiatieven, of

Samenwerken aan plannen, of

Vooroverleg.

Samenwerkfunctionaliteit De combinatie van samenwerkingsdiensten en

samenwerkdossier, die tezamen de verschillende

vormen van samenwerking ondersteunen.

Verzoek Vergunningaanvraag,

aanvraag of melding

Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter

voldoening aan een informatieverplichting anders

dan een melding, ingediend door een

initiatiefnemer bij een bevoegd gezag, gedaan in

het kader van de Omgevingswet.

Vooroverleg Vorm van samenwerking waarbij over een

(complex) verzoek wordt gesproken met de

initiatiefnemer, voordat het verzoek formeel is

ingediend. Het initiatief voor het proces ligt bij de

initiatiefnemer. De uitvoering geschiedt onder

verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag2, die

daarmee de initiator van de samenwerking is.

In de praktijk komt ook het ambtelijk

samenwerken tijdens een vooroverleg voor. Ook in

een vooroverleg kan ten slotte sprake zijn van

ambtelijke adviezen die tussen ketenpartners

gedeeld moeten kunnen worden maar die niet voor

de initiatiefnemer van het vooroverleg bedoeld

zijn. Dit noemen we “samenwerken aan

vooroverleg”, en kan verder worden ondersteund

conform “samenwerken aan behandelen”.

Werkmap Een werkmap is een DSO-map van het bevoegd

gezag. Eén map per verzoek (inclusief bijlagen,

aanvullingen etc.). Het is een tijdelijke map binnen

DSO. Deze werkmap wordt automatisch

aangemaakt bij het indienen van een verzoek. De

inhoud wordt door bevoegd gezag overgenomen in

een eigen systeem, bijvoorbeeld een VTH-

systeem. Eigenaar van een werkmap is het voor

de behandeling van het verzoek verantwoordelijke

bevoegd gezag. Dat bevoegd gezag is als eigenaar

verantwoordelijk voor het opschonen van deze

werkmap. De werkmap maakt onderdeel uit van

de DSO-LV.

2 Er moet nog worden onderzocht of dit juridisch gezien op deze wijze correct is.

Page 11: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 11 van 57

Deelprogramma DSO

1.4 Resultaat

De GAS is het startpunt voor de uitwerking van de PSA en geeft de opdrachtgever het

vertrouwen dat de vraag goed begrepen is en de oplossing passend zal zijn.

Met het resultaat van de GAS:

Tonen de domeinarchitect van het programma en de projectarchitect van de

strategische ontwikkelpartij aan dat zij de architecten van de opdrachtgever goed

begrepen hebben.

Is een gemeenschappelijk beeld over de kaders en de oplossingsrichting ontstaan.

Is een gemeenschappelijk beeld met afhankelijke projecten en zijn wederzijdse

afhankelijkheden inzichtelijk en koppelvlakken bekend.

Zijn discussiepunten en onduidelijkheden naar boven gebracht en gezamenlijk

opgelost.

Is een aanzet gegeven tot de belangrijkste onderdelen van de oplossingsrichting.

Beschikt de opdrachtgever over een begrijpelijk resultaat om te accorderen en op

te sturen.

Page 12: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 12 van 57

Deelprogramma DSO

1.5 Positionering

Hieronder wordt de basis architectuurplaat van het DSO weergegeven. Hierop is de

positionering van de samenwerkfunctionaliteit op langere termijn aangegeven (de focus

van onderliggende GAS is vastgelegd in paragraaf 2.1).

Figuur 1 - Positionering GAS op basis architectuurplaat DSO

1.6 Samenhang andere documenten

In de laatste versie van het document “DSO - Architectuur - Toelichting samenhang

documenten” wordt toegelicht hoe een GAS samenhangt met andere documenten.

1.7 Organisatieonafhankelijk

De GAS is neutraal, dat wil zeggen niet ‘gekleurd’ door de strategie van een specifieke

organisatie. De GAS is beperkt tot de Bedrijfsarchitectuur en Informatie-architectuur

lagen, aangevuld met de Beheer en Beveiliging & Privacy aspecten van deze lagen. Er

is bewust gekozen om geen uitspraken te doen over de Technische Architectuur. De

GAS schrijft geen techniek voor en is dus onafhankelijk van de techniek. De

strategische ontwikkelpartner verantwoordelijk voor de implementatie van een GAS

behoudt zo de vrijheid haar eigen technologiekeuzen te maken, maar met de OGAS en

GAS zijn die keuzen nadrukkelijk verbonden aan de kaders, principes en meegegeven

Digitale Stelsel Omgevingswet

Beveiliging & Privacy

Beheer

Gegevens en informatieproducten beschikbaar stellen

e-Overheid bouwstenen van Generieke Digitale Infrastructuur en anderen

Gebruikerstoepassingen

Gegevens uitwisselenSystemen & Apps

Afnemen Aanbieden

Waarde toevoegende

functionaliteiten

Generieke Gegevens-

verzamelingen

``Informatiehuis X

Informatiehuis XLeveranciers van

Omgevingsinformatie

Informatieproducten

Pijl geeft initiatierichting aan

Ingediende

Aanvragen en

Meldingen

Stelselcatalogus DSO

Content

Toepasbare

Regels

Onderzoeksrapporten-

index

Eenieder

Initiatiefnemer

Belanghebbende

Bevoegd gezag

Derde

Rechterlijke macht

Informatiesystemen van bevoegd gezagen

Objectgericht Ontsluiten

Omgevingsdocumenten

(OZON)

Systemen & Apps

e-Overheid

bouwstenen

LV Bekendmaken en

Beschikbaar stellen

Bron

BronhouderOmgevingsloket

Gebruikers-

Toepassing Digitaal

Loket Omgevingswet

Informatie

Gebruikers-

Toepassing DLO

beheerportaal

Gebruikers-

Toepassing DLO voor

Derden Samenwerken aan

Plannen

Samenwerken aan

Behandelen

Uitvoerbare

Regels

Projectmap

Initiatiefnemer

Samenwerken aan

initiatief

`

`

`

DSO-LV

Page 13: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 13 van 57

Deelprogramma DSO

oplossingsrichting. Uitzondering hierop zijn herbruikbare GDI- en DSO-bouwblokken.

De GAS zal hier nadrukkelijk op sturen.

1.8 Architectuurkader en principes

In de laatste versie van het document “DSO - Architectuur - Toelichting

architectuurkader en principes” wordt het gehanteerde architectuurkader toegelicht en

de manier waarop principes beschreven worden.

1.9 ArchiMate-notatie

In de laatste versie van het document “DSO - Architectuur - Toelichting ArchiMate-

notatie” staat een korte toelichting hoe ArchiMate wordt toegepast en wordt de

ArchiMate-notatie kort toegelicht.

1.10 Leeswijzer

In hoofdstuk 2 wordt de business architectuur beschreven.

In hoofdstuk 3 wordt de informatie-architectuur beschreven.

In hoofdstuk 4 worden de beheeraspecten beschreven.

In hoofdstuk 5 worden de beveiliging & privacy aspecten beschreven.

In hoofdstuk 6 wordt aangegeven welke principes uit de Overall GAS (OGAS) van

toepassing zijn en hoe deze toegepast worden voor deze GAS.

In hoofdstuk 7 worden de standaarden benoemd die van toepassing zijn voor deze

GAS.

In hoofdstuk 8 wordt de roadmap beschreven hoe het eindbeeld in controleerbare en

haalbare stappen wordt gerealiseerd: van de huidige situatie naar de eindsituatie met

eventuele tussenstappen.

Tot slot zijn de volgende bijlagen opgenomen:

Bijlage A: Openstaande punten die wel bekend zijn, maar nog niet opgelost zijn.

Bijlage B: Bevat de lijst met bronnen die voor het opstellen van deze GAS gebruikt

zijn.

Page 14: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 14 van 57

Deelprogramma DSO

2 Business architectuur

In dit hoofdstuk wordt de bedrijfsarchitectuur beschreven voor zover die van belang is

voor de positie en rol van Samenwerkfunctionaliteit. Het is een beschrijving in brede

zin, dat wil zeggen de wat en hiermee onafhankelijk van de te kiezen oplossing.

De bedrijfsarchitectuur omvat de volgende aspecten:

Wie zijn betrokken (organisatie).

Wat zijn de diensten en producten.

Hoe verlopen de processen.

2.1 Overzicht business architectuur

De Samenwerkfunctionaliteit maakt samenwerking tussen bestuursorganen onderling

en tussen bestuursorganen en initiatiefnemers mogelijk, zodat partijen weten aan

welke zaak zij werken, wat de status is en welke documenten er zijn (inclusief status).

Doel is om snellere doorlooptijden te bereiken3.

Deze samenwerking vindt plaats in de context van activiteiten die worden uitgevoerd

in directe samenhang met de Omgevingswet.

Hiertoe worden diensten (services) ontwikkeld én een webapplicatie (GT SWF)

waarmee deze services gebruikt kunnen worden. De services worden tevens ontsloten

via het Open Stelsel voor Derden (OSvD), zodat ze ook direct door een externe

toepassing gebruikt kunnen worden.

3 Bron: Bestuursakkoord Implementatie Omgevingswet.

Page 15: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 15 van 57

Deelprogramma DSO

Hieronder is aangegeven welke processen (als onderdeel van de DOP: Domein

Overstijgende Processen), via het leveren van samenwerkfunctionaliteit, worden

ondersteund.

Figuur 2 - Domeinoverstijgende en stelselondersteunende processen

De Samenwerkfunctionaliteit ondersteunt dus een aantal specifieke processen die

onderdeel zijn van de DOP’s. Het betreft processen waar een veelvoud van rollen bij

betrokken (kunnen) zijn, waaronder de initiatiefnemer en het bevoegd gezag, maar

ook belanghebbenden, en ketenpartners (waaronder adviseurs). Het

“samenwerkingsproces” vormt een integraal onderdeel van de genoemde processen.

We onderkennen de volgende samenwerkingsvormen (voor een uitleg van de

begrippen zie paragraaf 1.3):

Samenwerken aan behandelen.

Samenwerken aan initiatieven.

Samenwerken aan plannen.

Vooroverleg.

business DOP's

Categorie

Stelselondersteunende processen (SOP's)

Eenieder

Domeinoverstijgende processen (DOP's)

Toewijzenterugmelding

Afhandelen storing ofverzoek

Indienen terugmelding

Gerede twijfelgeconstateerd

Storinggeconstateerd

BronhouderLeverancier vanomgevingsinformatie

Oriëntatie gestart

Plan globaaluitgewerkt

Plan gereed

Aansluitenstelselaanbieder of -

afnemer

Beheren standaardenen configuraties

OntwikkelenInformatieproduct

AansluitenInformatieproduct

Verstrekkeninformatieproduct

Beheren informatieover objecten

Initiatiefnemer / Belanghebbende Bevoegd gezag

Bekendmaken ofkennisgeven

Maken toepasbareregels

Opstellen of wijzigenbeleid/regelgeving

Besluit genomen

Behandelen aanvragenen meldingen

Aanvraag of meldingingediend

Opstellen aanvragen /meldingen

Voorlichten enbeantwoorden vragen

Checken

Oriënteren Informatieverzoekingediend

Indienen storing ofverzoek

Uitvoeren toepasbareregels

Toezicht houden enhandhaving

Bezwaar en beroep

Nieuw verzoekgeformuleerd

Service gebruiken

Gebeurtenis Rol (eigenaar)Bedrijfsproces

Bedrijfsproces(niet in scope)

Proces

Gebeurtenis

Toegekend aan deze rol

Proces (initiator) Proces (verwerker)

Initiator(gebeurtenis)

LEGENDA

Samenwerkingsverband

Rol

Aanleveren brondata

Behandelenterugmelding

Objectvorming enobjectgericht ontsluiten

triggert

triggert

aggregeert

triggert

Page 16: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 16 van 57

Deelprogramma DSO

Hoewel de ondersteunde processen divers van karakter zijn, is de geleverde

voorziening zelf grotendeels generiek en onafhankelijk van het specifieke proces dat

wordt ondersteund. De voorzieningen hebben een directe relatie met de eisen

(basisniveau) gesteld in [GpvE], en zijn gebaseerd op de uitkomsten van de analyses

die ten grondslag hebben gelegen aan de business cases voor “Samenwerken” die in

2e helft van 2018 zijn opgesteld (zie [BuCa SAB] en [BuCa SP]).

We vatten deze in de figuur hieronder samen. Donkerblauw gemarkeerd zijn de

onderdelen die binnen basisniveau vallen én waarvan is afgesproken dat ze als eerste

zullen worden opgepakt. Ze vormen daarmee ook de scope van deze GAS.

Lichtblauwe onderdelen vallen buiten de genoemde afspraken, en zullen daarom in

een later stadium worden opgepakt (buiten scope van deze versie van het GAS). Wél

houden we rekening met het wenkend perspectief van andere samenwerkingsvormen,

en de teksten waarbij dit expliciet naar voren komt zijn geel gemarkeerd.

Figuur 3: Scope-afbakening van de GAS Samenwerkfunctionaliteit

Voor de verschillende samenwerkingsvormen geldt:

Page 17: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 17 van 57

Deelprogramma DSO

Samenwerken aan behandelen. Deze vorm van samenwerking vormt de focus van

deze GAS.

Samenwerken aan plannen. Voor samenwerken aan plannen worden dezelfde

diensten gebruikt als in deze GAS beschreven. Echter, aanvullende functionaliteit

die nodig is voor samenwerken aan plannen, inclusief aansluiting bij plansoftware,

OZON en LVBB vallen buiten de scope van deze GAS.

Samenwerken aan initiatieven. Deze vorm van samenwerking wordt in deze GAS

vooralsnog alleen op het niveau van bedrijfsprocessen meegenomen.

Ondersteuning in minimale vorm is nu al voorzien voor de DSO-LV door middel van

het “autoriseren” op de projectmap.

Vooroverleg. Op deze vorm van samenwerken heeft de DSO-LV al voorgesorteerd.

Een verzoek kan worden ingediend met de vermelding “Doel Vooroverleg”

(gefaciliteerd binnen STAM), waarna bevoegd gezag de samenwerking kan starten

naar analogie van “samenwerken aan behandelen”, waarbij dan ook de

initiatiefnemer wordt betrokken. Ook voor het eerder genoemde “samenwerken

aan vooroverleg (zie paragraaf 1.3) kan van de diensten voor “samenwerken aan

behandelen” gebruik worden gemaakt.

In hoofdstuk 2 wordt een overzicht gegeven van de bedrijfsarchitectuur inclusief de

afbakening van de samenwerkfunctionaliteit.

Figuur 4: Overzicht bedrijfsarchitectuur

De verschillende onderdelen van de bedrijfsarchitectuur worden in de volgende

paragrafen nader toegelicht.

Page 18: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 18 van 57

Deelprogramma DSO

2.2 Organisatie

De SWF levert geautomatiseerde diensten ter ondersteunen van samenwerking. De

rollen die worden onderkend zijn deelnemers aan de samenwerking, die in sommige

gevallen rechtstreeks, en in andere gevallen indirect (via eigen, ondersteunende

systemen) interacteren met de voorziening.

Figuur 5: Rollen binnen de SWF

Rollen Toelichting

Belanghebbende Persoon4 of organisatie betrokken bij een (voorgenomen) activiteit

van een initiatiefnemer in de leefomgeving. Bijvoorbeeld

omwonenden, belangengroepen, of adviseurs die ondersteuning

bieden bij het opstellen van een verzoek.

Bevoegd gezag Overheidsinstelling verantwoordelijk voor de behandeling van een

verzoek, of bij het opstellen of wijzigen van beleid of regelgeving. NB

Wanneer een bevoegd gezag een behandeldienst heeft aangewezen

voor de behandeling van een verzoek, dan beschouwen we deze

behandeldienst als (gemandateerd) bevoegd gezag, en wordt daar in

de rest van dit document geen onderscheid tussen gemaakt.

Initiator De persoon4 of organisatie die de samenwerking initieert, daarmee

een samenwerkdossier creëert en daar ook eigenaar van is, en daar

verantwoordelijk voor is. Er zijn drie rollen die invulling kunnen

geven aan de rol van initiator:

Bevoegd gezag, bij de volgende samenwerkingsvormen:

o Samenwerken aan behandelen

o Samenwerken aan plannen

o Vooroverleg

Ketenpartner, betrokken bij een (bestaande) “Samenwerking aan

behandelen”, kan zelf ook weer een samenwerking starten.

Initiatiefnemer, bij de volgende samenwerkingsvorm:

o Samenwerken aan initiatieven

Initiatiefnemer Een persoon4 of organisatie die iets wil ondernemen in de fysieke

leefomgeving. De persoon of organisatie wil een project uitvoeren of

heeft een plan voor nieuwe ontwikkelingen in de leefomgeving. Bij

initiatiefnemers staat centraal: het bereiken van het doel, zo snel

mogelijk en met voldoende draagvlak. De initiatiefnemer kan tijdens

4 De mogelijkheid tot gebruik van de SWF door (natuurlijke) personen is in eerste instantie niet

voorzien, ook niet bij Vooroverleg, en zal pas in een latere versie van deze GAS nader worden

uitgewerkt. Zie paragraaf 5.2 voor een rationale.

Page 19: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 19 van 57

Deelprogramma DSO

Rollen Toelichting

het opstellen van een verzoek deelnemen aan de

samenwerkingsvormen “samenwerken aan initiatieven” en aan

“vooroverleg”.

Ketenpartner Organisatie betrokken bij de behandeling van een verzoek, of bij het

opstellen of wijzigen van beleid of regelgeving. We onderscheiden de

volgende soorten ketenpartners:

ander betrokken bestuursorgaan dan bevoegd gezag;

bestuursorgaan met adviesrecht;

bestuursorgaan met instemmingsrecht, en

adviseurs zonder formele status op grond van de omgevingswet.

2.3 Diensten en producten

Een product is de verzameling van business en/of applicatieservices, al dan niet

vergezeld van een contract of verzameling overeenkomsten, die in zijn geheel wordt

aangeboden aan (interne of externe) klanten.

Onder dienst verstaan we de “business service”, ofwel “bedrijfsdienst” binnen de

ArchiMate-notatie. Een bedrijfsdienst is een dienst die voorziet in de behoefte van een

klant binnen of buiten de organisatie. Het stelt functionaliteit van een bedrijfsproces

beschikbaar aan externe actoren zoals burgers, bedrijven en overheden of interne

actoren zoals andere DSO-onderdelen.

Hierna volgt de beschrijving van de diensten die ondersteund moeten worden middels

de SWF. Het dienstenmodel beschrijft welke diensten geleverd worden aan de doel-

groepen. Hiermee wordt één begrippenkader gecreëerd voor de diensten en producten

dat dient als vertrekpunt voor de procesinrichting en de informatievoorziening.

Daardoor wordt duidelijk welke (externe en interne) diensten geleverd moeten

worden. Merk op dat de SWF zélf geen bedrijfsdiensten of producten levert, maar hier

slechts ondersteunend is voor een aantal (primaire) bedrijfsprocessen die dat wel

doen.

In Figuur 4 zijn de producten en diensten weergegeven. Hieronder volgt een

beschrijving van deze producten en diensten.

# Business service Toelichting

1 Behandelen aanvraag5 Deze service zorgt er voor dat het bevoegd gezag een

verzoek beoordeelt en, afhankelijk van het soort verzoek, een

besluit neemt.

2 Opstellen of wijzigen

beleid/regelgeving

Deze service zorgt er voor dat het bevoegd gezag een

omgevingsdocument opstelt of wijzigt, waarmee gewijzigd

beleid kan worden weergegeven.

5 Merk op dat in de figuren soms termen worden gebruikt die niet meer actueel zijn,

zoals “aanvraag” (verouderde term) in plaats van “verzoek” (actuele term). Dit is

omdat in andere GAS’en van het DSO deze oude termen ook worden gebruikt in de

figuren, en de dwarsverbanden tussen de GAS’en onderling helder blijven. Dit

probleem zal verdwijnen zodra alle GAS’en een actualisering ondergaan.

Page 20: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 20 van 57

Deelprogramma DSO

3 Opstellen aanvraag of melding Deze service zorgt er voor dat een initiatiefnemer een verzoek

kan opstellen, op basis van de regels die gelden op een

gekozen locatie.

# Product Toelichting

1 Besluit over aanvraag Het resultaat van de service “Behandelen verzoek” is in de

meeste gevallen een besluit op een verzoek.

2 Omgevingsdocument Het resultaat van de service “Opstellen of wijzigen

beleid/regelgeving” is in de meeste gevallen een

omgevingsdocument.

3 Vergunningaanvraag Het resultaat van de service “Opstellen aanvraag of melding”

is een verzoek, dat vervolgens wordt ingediend bij het

bevoegd gezag.

2.4 Processen

Het procesmodel visualiseert en beschrijft de processen en samenwerkingen die

worden ondersteund middels de SWF. Hiermee wordt in één oogopslag duidelijk welke

processen en samenwerkingen er nodig zijn om de producten en diensten te leveren,

en op welke manier die tot stand komen.

In het overzicht in paragraaf 2.1 zijn de processen en samenwerkingen weergegeven.

De genoemde processen hebben de granulariteit van een bedrijfsproces. In de laatste

versie van het document “DSO – Architectuur – Toelichting procesgranulariteiten”

worden de procesgranulariteiten toegelicht.

Hierna volgt een beschrijving van de processen, samenwerkingen en bedrijfsobjecten.

# Proces Toelichting

1 Behandelen aanvraag Een ingediende verzoek wordt door het bevoegd gezag

behandeld, wat leidt tot een besluit dat bekendgemaakt

wordt. De behandeling zelf valt buiten de scope van deze

GAS; hier is alleen het samenwerkingsaspect van belang.

2 Opstellen of wijzigen

beleid/regelgeving

Dit proces behelst het opstellen of wijzigen van

omgevingsdocumenten door bevoegd gezag. Belangrijke

omgevingsdocumenten zijn het omgevingsplan, de

omgevingsverordening en de waterschapsverordening:

Overheidsorganen (Rijk, Provincies, Gemeentes en

Waterschappen) stellen regels voor de fysieke leef- omgeving

en publiceren deze volgens hun wettelijke plicht als besluit.

Daarnaast wordt ook beleid voor de fysieke leefomgeving

opgesteld, bijvoorbeeld een omgevingsvisie. Deze

rechtsfiguur wordt gepubliceerd op grond van de

Omgevingwet en/of Awb. Omgevingsdocumenten worden

opgeslagen in de LVBB (in documentvorm) en in OZON

(object-georiënteerde vorm).

3 Opstellen aanvragen/meldingen Een verzoek wordt ingediend voor een voorgenomen project.

(een melding is geen verzoek) De initiatiefnemer of zijn

gemachtigde geeft voor zijn project een locatie in Nederland

(inclusief territoriale wateren; exclusief BES-eilanden) aan.

Ook geeft de initiatiefnemer / gemachtigde aan welke

activiteit(en) hij in zijn project wil uitvoeren. Door een aantal

gerichte vragen te beantwoorden vult de initiatiefnemer /

gemachtigde het verzoekformulier in en wordt het bevoegd

Page 21: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 21 van 57

Deelprogramma DSO

gezag bepaald. Het is ook mogelijk bijlagen toe te voegen.

Het verzoek wordt met de bijlagen in een projectmap

geplaatst. Vanuit de projectmap kan een verzoek worden

ingediend. Het wordt dan gekopieerd naar de werkmap.

# Samenwerking Toelichting

1 Samenwerken aan behandelen Zie de begripsdefinitie in paragraaf 1.3

2 Samenwerken aan plannen Zie de begripsdefinitie in paragraaf 1.3

3 Samenwerken aan initiatieven Zie de begripsdefinitie in paragraaf 1.3

4 Vooroverleg Zie de begripsdefinitie in paragraaf 1.3

# Bedrijfsobject Toelichting

1 Samenwerkdossier Het samenwerkdossier is een elektronisch dossier van de initiator van de

samenwerking. Eén dossier per samenwerkingsinitiatief. Het is een tijdelijk

dossier dat alleen tijdens de onderhavige samenwerking bestaat. Het

samenwerkdossier wordt tijdens de samenwerking gebruikt voor het opslaan

en uitwisselen van informatieobjecten die van belang zijn voor de

samenwerking. De initiator is verantwoordelijk voor het aanmaken,

opschonen en vernietigen van het samenwerkdossier. De inhoud kan

eventueel worden overgenomen in een eigen systeem/omgeving.

2 Document Een document is een informatieobject in gedigitaliseerde vorm. Een document

kan voorkomen in verschillende technische verschijningsvormen (formaten,

zoals Word, PDF, etc.) en vormt de eenheid van informatie-uitwisseling

tijdens een samenwerking. Zie verder ook de beschrijving in paragraaf 3.2.3.

Page 22: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 22 van 57

Deelprogramma DSO

3 Informatie-architectuur

In dit hoofdstuk wordt de informatie-architectuur beschreven van de SWF, deze is

bepalend voor de te kiezen oplossingen.

De informatie-architectuur omvat de volgende aspecten:

Wie voeren uit (medewerkers en applicaties);

Wat zijn de gegevens en berichten;

Hoe verloopt de informatie-uitwisseling.

3.1 Kern van de informatie-architectuur

De kern van de informatie-architectuur is weergegeven in onderstaande figuur.

Figuur 6: Kern van de informatie-architectuur

Page 23: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 23 van 57

Deelprogramma DSO

De informatie-architectuur van de Samenwerkfunctionaliteit kenmerkt zich door de

volgende aspecten:

De kern bestaat uit een verzameling van applicatieservices die als API’s in de

context van het “Open Stelsel voor Derden” (OSvD) worden ontsloten. De

architectuur is daarmee in essentie een voorzieningenarchitectuur (capability

architecture). Deze services hebben een generiek karakter en zijn daarmee

inzetbaar voor diverse vormen van samenwerking. Communicatie met de SWF

vindt dus (uitsluitend) plaats op basis van een “request-reply”, d.w.z. dat alle

acties die door de SWF wordt uitgevoerd van buitenaf worden geïnitieerd. Voor

details zie paragraaf 3.2.4.

De services zijn primair bedoeld voor gebruik door externe systemen. Voorbeelden

zijn VTH-systemen van bevoegd gezagen, maar ook andere

samenwerkvoorzieningen die door commerciële leveranciers worden geleverd. De

eindgebruiker kan dus vanuit zijn eigen, bekende omgeving blijven werken en

hoeft dus niet met een nieuwe toepassing leren te werken. De in deze GAS

beschreven voorziening fungeert als intermediair (broker) tussen deze systemen.

Om eindgebruikers te faciliteren die géén toegang hebben tot een dergelijk extern

systeem, of burgers2, is ook een web-gebaseerde gebruikerstoepassing voorzien,

die (mogelijk) onderdeel vormt van het huidige DSO-gebruikersportaal.

Om verdere invulling te geven aan de rol als intermediair, focust de SWF zich voor

wat betreft de uitwisseling van documenten tussen ketenpartners zich vooral op

federatieve opslag 6van documenten in een “samenwerkdossier”. Daarmee wordt

redundantie tegen gegaan en wordt de kans verkleind dat niet de meest actuele

versie van een document wordt opgevraagd. Bij gevallen waarin dat niet mogelijk

is (er is geen technische koppeling mogelijk met het systeem waarin het document

zich bevindt) of niet wenselijk is biedt het samenwerkdossier een fysieke

opslagmogelijkheid. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een Document

Management System (DMS).

3.2 Applicaties, services en gegevens

Deze paragraaf bevat een nadere uitwerking van de applicatieservices met de

onderliggende componenten, de opbouw van de componenten en de relevante data-

objecten. Een en ander is schematisch weergegeven in onderstaande figuur.

6 Verdere uitwerking van federatieve opslag is een openstaand punt. Zie:OEG07

Page 24: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 24 van 57

Deelprogramma DSO

Figuur 7: Overzicht informatie-architectuur SWF

De services worden in de volgende paragrafen in detail beschreven.

3.2.1 Starten/stoppen/verwijderen

Figuur 8: Services geleverd door Starten/stoppen/verwijderen

Page 25: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 25 van 57

Deelprogramma DSO

Component Toelichting

Starten/stoppen/verwijderen Met behulp van deze component is mogelijk een

samenwerking te initiëren, te beëindigen, en het

bijbehorende dossier op te ruimen. Een samenwerking kan

worden geïnitieerd met een parameter die één van de vier

ondersteunde samenwerkingsvormen (zie Figuur 4)

representeert, waardoor het mogelijk wordt de samenwerking

af te stemmen op de betreffende samenwerkingsvorm.

Deze component levert de volgende services:

# Service Toelichting

1 Starten samenwerking Met deze service wordt een samenwerking gestart door het

creëren van een samenwerkdossier. Het samenwerkdossier

krijgt een unieke identificatie toegekend. De initiator van de

samenwerking wordt geregistreerd als eigenaar en krijgt alle

rechten op het dossier die daarmee samenhangen.

Als het type samenwerking “Samenwerken aan behandelen”

of “Vooroverleg” betreft dan wordt het verzoek waarop de

samenwerking betrekking heeft vanuit de werkmap in het

samenwerkdossier geplaatst.

De initiator krijgt per document in het dossier de mogelijkheid

(niet verplicht) aan te geven of dat document vertrouwelijke

(privacy/bedrijfsgevoelige) informatie bevat (zie ook

paragraaf 5.3). Default is “onbekend”. Documenten die vanuit

de werkmap zijn overgenomen krijgen het

vertrouwelijkheidsniveau mee dat tijdens het opstellen van

het verzoek door de initiatiefnemer er aan is toegekend. Het

verzoekformulier7 in XML-formaat krijgt als

vertrouwelijkheidsniveau “vertrouwelijk”.8

2 Stoppen samenwerking Met deze service wordt de samenwerking beëindigd. Alle

autorisaties op het dossier worden ingetrokken en het dossier

wordt gesloten. Alle deelnemers aan de samenwerking blijven

toegang houden totdat het dossier is verwijderd, maar er kan

niets meer aan het dossier worden gewijzigd of toegevoegd.

De tijd tussen stoppen en verwijderen kan worden benut om

documenten in het dossier veilig te stellen cq. te archiveren.

3 Verwijderen samenwerking Nadat de samenwerking is beëindigd dient het complete

dossier met inhoud handmatig (door de initiator) of

automatisch (na het verstrijken van de bewaartermijn) fysiek

te worden verwijderd. De initiator van de samenwerking is

verantwoordelijk voor het archiveren van het dossier voordat

het wordt verwijderd.

7 Het verzoekformulier bevat gegevens van aanvrager en van het verzoek, inclusief de vragen

(met antwoorden) die aan de initiatiefnemer zijn gesteld om het verzoek te onderbouwen.

Verzoekformulier in combinatie met aangeleverde bijlagen vormen tezamen het “verzoek”. 8 Een idee is om naast de vertrouwelijke versie van het verzoekformulier ook een niet-

vertrouwelijke (geanonimiseerde) versie beschikbaar te stellen. Deze zou dan

vertrouwelijkheidsniveau “niet vertrouwelijk” krijgen. Om dit te realiseren is echter een

aanpassing van de DSO-gebruikerstoepassing “Indienen” nodig.

Page 26: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 26 van 57

Deelprogramma DSO

3.2.2 Autorisatiebeheer

Figuur 9: Services geleverd door Autorisatiebeheer

Zie paragraaf 5.3 voor een nadere toelichting op autorisaties. De autorisaties die met

de hieronder beschreven services kunnen worden toegekend geven invulling aan het

“discretionary access”-mechanisme zoals beschreven in paragraaf 5.3.

Component Toelichting

Autorisatiebeheer Deze component is verantwoordelijk voor het aanmaken en

verwijderen van autorisaties, en het bijhouden van een

registratie van aangemaakte autorisaties.

Alleen de initiator van een samenwerking kan autorisaties

aanmaken en verwijderen, dus eenmaal geautoriseerde

deelnemers aan de samenwerking kunnen niet op hun beurt

anderen autoriseren. De initiator heeft altijd alle rechten op

alle documenten in de samenwerking.

De component levert de geregistreerde autorisaties

informatie op verzoek aan de component “Dossierbeheer”.

Deze component levert de volgende services:

# Service Toelichting

1 Autoriseren op samenwerken Met behulp van deze service wordt een ketenpartner door de

initiator van de samenwerking geautoriseerd voor een

specifiek samenwerkdossier. Minder formeel gezegd: de

ketenpartner wordt uitgenodigd deel te nemen aan de

samenwerking. Dit gebeurt op basis van het OIN of KvK-

nummer/vestigingsnummer van de deelnemer. De deelnemer

wordt toegevoegd aan het overzicht van deelnemers aan de

betreffende samenwerking. De service ondersteunt ook het

wijzigen van de autorisatie en het intrekken van de

Page 27: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 27 van 57

Deelprogramma DSO

autorisatie. Een autorisatie (of wijziging/beëindiging daarvan)

leidt tot een notificatie voor de betreffende ketenpartner (zie

paragraaf 3.2.4).

Een incidentele samenwerkingspartner zal door de initiator

van de samenwerking geïnformeerd moeten worden dat hij/zij

is uitgenodigd om samen te werken. Deze partij kan

vervolgens inloggen op de samenwerkvoorziening (of de

eigen voorziening) om de samenwerking en bijbehorende

notificaties in te zien.

2 Tonen autorisatiemogelijkheden Met deze service kan de aanroeper van de service zoeken op

naam van een potentiële deelnemer aan de samenwerking in

het OIN-register of het NHR. De service retourneert het OIN

of KVK-nummer i.c.m. vestigingsnummer van de gevonden

potentiële deelnemer. Het resultaat kan gebruikt worden bij

“Autoriseren op samenwerken”. Het gebruik van de service is

echter niet verplicht: indien een aangesloten extern systeem

zelf al een “adresboek” heeft met mogelijke deelnemers en

bijbehorende OIN/KvK-nummer/vestigingsnummer dan kan

dat natuurlijk ook gebruikt worden.

3 Autoriseren op documenten Met deze service kent de initiator, of de eigenaar van een

bepaald document, rechten toe voor één (of meerdere)

specifiek€ document(en) dat onderdeel uitmaakt van de

samenwerking.

De rechten worden toegekend aan een deelnemer van de

betreffende samenwerking (Deze deelnemer dient dus te zijn

“geautoriseerd op de samenwerking”). Een autorisatie (of

wijziging/beëindiging daarvan) leidt tot een notificatie richting

de betrokkene (zie paragraaf 3.2.4). De service ondersteunt

ook het wijzigen van de autorisatie en het intrekken van de

autorisatie.

4 Ophalen autorisaties Met deze service kan opgehaald worden welke deelnemers

rechten hebben tot een samenwerkdossier of informatieobject

en welke rechten de deelnemer heeft.

Controle op afgegeven autorisaties vindt plaats op het moment dat toegang wordt

gevraagd. Deze controle wordt uitgevoerd door de component “Dossierbeheer”.

Page 28: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 28 van 57

Deelprogramma DSO

3.2.3 Dossierbeheer

Figuur 10: Services geleverd door Dossierbeheer

Component Toelichting

Dossierbeheer Deze component is verantwoordelijk voor het beheer van

samenwerkdossiers, inclusief alle documenten die onderdeel

van een dergelijk dossier uitmaken. Er wordt ondersteuning

geboden voor het inzichtelijk maken van de inhoud en

metadata van een dossier, en het toevoegen, opvragen,

actualiseren en verwijderen van documenten en de bij die

documenten behorende metadata.

De component is dus verantwoordelijk voor het beheer van het samenwerkdossier. Dit

dossier kan documenten bevatten in de vorm van fysieke opslag (DMS) of in de vorm

van federatieve opslag (document is fysiek opgeslagen in een extern systeem, het

dossier zelf bevat alleen gegevens die verwijzen naar het fysiek opgeslagen

document). Dit is in onderstaande figuur gevisualiseerd.

Page 29: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 29 van 57

Deelprogramma DSO

Figuur 11: Werking federatieve opslag

De dossierservices worden hieronder beschreven.

# Service Toelichting

1 Document beschikbaar stellen Met deze service worden één of meerdere documenten

toegevoegd aan het samenwerkdossier. Dit kan (naar keuze)

een fysieke upload van het document betreffen of het

toevoegen van informatie die federatieve toegang tot het

document mogelijk maakt, waaronder de URI via welke het

document kan worden opgehaald door de SWF. Er wordt

gecontroleerd of de aanroeper van de service rechten heeft

op de betreffende samenwerking.

De aanroeper van de service kan bij het document aangeven

of dat document vertrouwelijke informatie bevat (zie ook

paragraaf 5.3). Default is “onbekend”. De aanroeper blijft

eigenaar van het document en behoudt de “discretionary” (zie

paragraaf 5.3) rechten om de toegang voor anderen erop aan

te passen. Dit geldt ook voor de initiator van de

samenwerking die algeheel verantwoordelijk is voor het

complete samenwerkdossier.

NB Indien een document fysiek wordt toegevoegd aan het

samenwerkdossier dan wordt het gescand op virussen,

toegestane bestandsformaten en maximale grootte.

2 Document opvragen Met deze service worden één of meerdere documenten

opgevraagd uit het samenwerkdossier. Er wordt gecontroleerd

of de aanroeper van de service leesrechten heeft voor het

betreffende document. Ook als het federatieve opslag betreft

wordt het document door de service opgehaald uit het

systeem waar het document is opgeslagen. Om dit mogelijk

te maken zal een beperkt aantal vormen van (standaard)

authenticatie worden ondersteund.

3 Document actualiseren Idem als “Document beschikbaar stellen”, echter nu betreft

dit het vervangen van een bestaand document, of de indicatie

Page 30: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 30 van 57

Deelprogramma DSO

van vertrouwelijkheid (zie paragraaf 5.3) aan te passen. Het

bijhouden van verschillende versies wordt niet ondersteund.

4 Document verwijderen Met deze service wordt een document in het

samenwerkdossier geregistreerd als “verwijderd”. Het

document is daarna niet meer toegankelijk, en wordt ook niet

meer getoond door de service “Documenten tonen”. De

aanroeper van de service moet verwijderrechten hebben voor

het betreffende document. NB Voor deze werkwijze is

gekozen om het “per ongeluk” verwijderen van documenten

weer ongedaan te kunnen maken.

5 Documenten tonen Deze service toont een lijst met documenten in het

samenwerkdossier waarvoor de aanroeper van de service

minimaal leesrechten heeft.

6 Samenwerkdossiers tonen Toont de lijst van samenwerkdossiers waartoe de aanroeper

van de service toegang heeft.

7 Samenwerkdossiergegevens

tonen

Deze service toont de gegevens (metadata) van het

samenwerkdossier waarvoor de aanroeper van de service

leesrechten heeft. Dit zijn bijvoorbeeld externe

identificatiekenmerken9.

8 Samenwerkdossiergegevens

wijzigen

Deze service maakt het mogelijk de gegevens (metadata) van

het samenwerkdossier waarvoor de aanroeper van de service

wijzigrechten heeft te wijzigen. Bij “samenwerken aan

behandelen” zal deze metadata worden gebaseerd op RGBZ,

zodat er onder meer informatie over de zaak waar het

bevoegd gezag aan werkt kan worden vastgelegd in het

samenwerkdossier, en daarmee beschikbaar komt voor de

betrokken ketenpartners.

9 Documentgegevens tonen

Deze service toont de gegevens (metadata) van het

document waarvoor de aanroeper van de service leesrechten

heeft. Dit zijn bijvoorbeeld externe identificatiekenmerken3.

10 Documentgegevens wijzigen

Deze service maakt het mogelijk de gegevens (metadata) van

het document waarvoor de aanroeper van de service

wijzigrechten heeft te wijzigen.

9 Externe identificatiekenmerken zoals beschreven in Toepassingsprofiel metadatering lokale

overheden versie 1.1 met de elementen ‘Kenmerk systeem’ en ‘Nummer binnen Systeem’.

Page 31: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 31 van 57

Deelprogramma DSO

3.2.4 Notificatiecomponent

Figuur 12: Services geleverd door de Notificatiecomponent

Component Toelichting

Notificatieservices Deze component maakt het mogelijk voor de deelnemers aan

de samenwerking om zich te abonneren op het ontvangen

van een notificatie bij het optreden van bepaalde events. De

component houdt hiervan een registratie bij en draagt er zorg

voor dat de abonnee toegang krijgt tot de betreffende

notificatie indien het betreffende event optreedt. Er is bewust

gekozen voor een “request-reply” (de deelnemer aan de

samenwerking “haalt de notificaties op”) zodat het

mechanisme eenvoudig kan blijven. Te frequent gebruik van

services, waardoor de SWF overbelast zou kunnen raken, zal

technisch worden ingeperkt.

Deze component levert de volgende services:

# Service Toelichting

1 Abonneren op notificaties Met deze service kan de aanroeper van de service registreren

voor welk type events hij of zij een notificatie wil krijgen. De

volgende events worden tenminste onderscheiden:

document toegevoegd aan de samenwerking

document in de samenwerking geactualiseerd

document verwijderd uit de samenwerking

Er zijn events waarvan de betrokkenen altijd worden

genotificeerd, maar waar men zich niet op kan/hoeft te

abonneren. Dit betreft:

wijzigen van een autorisatie

actieverzoek voor de betrokkene ingediend

status actieverzoek gewijzigd

2 Notificaties tonen De service toont de uitstaande notificaties voor de aanroeper

van de service.

Page 32: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 32 van 57

Deelprogramma DSO

3 Notificatie gezien melden Met deze service kan de aanroeper van de service aangeven

dat hij of zij een bepaalde notificatie “gezien” heeft en wordt

deze notificatie niet meer getoond door “Notificaties tonen”.

4 Notificatieabonnement

verwijderen

Met deze service kan de aanroeper van de service het

abonnement op een opgegeven type event opzeggen.

3.2.5 Actieverzoeken

Figuur 13: Services geleverd door de component Actieverzoeken

Component Toelichting

Actieverzoeken Component waarmee acties, die in het kader van de

samenwerking dienen te worden uitgevoerd, worden

afgestemd.

Deze component levert de volgende services:

# Service Toelichting

1 Actie verzoek Met deze service kan een verzoek tot actie worden uitgezet

bij een deelnemer aan de samenwerking. Een actie leidt tot

de levering van een product of dienst, bijvoorbeeld zoals

vastgelegd in de PDC (Producten Diensten Catalogus, zie

https://omgevingswet.wiki/). Bijvoorbeeld in het geval van

een adviesaanvraag over een verzoek in behandeling, wordt

gevraagd om levering van product “AD01 – Advies activiteit

fysieke leefomgeving”.

Bij andere samenwerkingsvormen kan een actie bijvoorbeeld

een verzoek zijn om een document te reviewen of aan te

vullen. Een actieverzoek leidt automatisch tot een notificatie

gericht aan degene voor wie het verzoek is bestemd.

Page 33: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 33 van 57

Deelprogramma DSO

2 Actie status melden Service waarmee de status van een actie kan worden terug

gemeld aan de aanvrager, bijvoorbeeld “gereed”10. Bij

“Samenwerken aan behandelen” kan dit bijvoorbeeld ook de

melding betreffen dat een adviseur niet ontvankelijk is,

bijvoorbeeld omdat niet alle stukken beschikbaar zijn om een

verzoek tot advies te kunnen uitvoeren.

3 Openstaande acties tonen Toont de lijst met openstaande actieverzoeken aan de

aanroeper van de service, of uitgezet door de aanroeper van

de service.

3.2.6 Gebruikerstoepassing SWF

Component Toelichting

Gebruikerstoepassing SWF De gebruikerstoepassing SWF (GT SWF) is een webapplicatie

die ontsloten wordt via een samenwerkportaal. Ze is bedoeld

voor deelnemers aan een samenwerking die geen toegang

hebben tot een (extern) systeem dat op de SWF is

aangesloten. Via de GT SWF worden alle services van de SWF

ontsloten zodat er, zonder tussenkomt van een extern

systeem, aan de samenwerking kan worden deelgenomen.

Deze component levert zelf geen services die worden ontsloten via het OSvD.

3.2.7 Identity en Access Management (IAM)

Component Toelichting

Identity en Access Management De IAM-component heeft drie functies binnen de SWF:

Inloggen (en ingelogd houden) van een gebruiker in de

GT SWF. Dit gebeurt op een soortgelijke manier als bij de

DSO-LV, waar ook het gebruikersportaal een deel van de

functionaliteit realiseert. Authenticatie vindt alleen plaats

op basis van eHerkenning, dus niet via DigiD (zie

paragraaf 5.2.1 voor een rationale).

Ondersteuning van identity propagation voor de overige

componenten van de SWF, zoals dat nu ook bij de DSO-

LV gebeurt. Feitelijk betekent dit: de IAM

verificatiemiddelen, zoals een access token dat de

gebruiker ontvangt na inloggen, of een certificaat dat

wordt gebruikt door een extern systeem om toegang tot

de services te krijgen, geverifieerd en omgezet wordt

naar de identiteit van de gebruiker (“gateway” binnen de

huidige DSO-LV). Voor meer informatie zie paragraaf

5.2).

Het leveren van profielinformatie op basis van

OIN/KvK/vestigingsnummer, bijvoorbeeld een

schermnaam, email-adres (voor later gebruik), etc.

10 Indien een actie een document heeft opgeleverd en “gereed” wordt gemeld dan wordt er van

uit gegaan dat de actiehouder het document middels de dossierbeheerservices heeft toegevoegd

aan het samenwerkdossier.

Page 34: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 34 van 57

Deelprogramma DSO

3.2.8 Beheertoepassing

Component Toelichting

Beheertoepassing Deze component biedt beheerfunctionaliteit voor de SWF,

zowel voor functioneel- als voor applicatiebeheer. De

gebruikerstoepassing wordt ingepast in het DSO-LV-

beheerportaal. Er wordt functionaliteit geleverd die het

mogelijk maakt om in te grijpen op gegevensobjecten in

geval er iets fout gaat. De component wordt in een

toekomstige versie van de GAS verder uitgewerkt.

Deze component levert zelf geen services die worden ontsloten via het OsvD.

3.3 Gegevens

De data-objecten die relevant zijn in de context van de SWF zijn weergegeven in

onderstaande figuur.

Figuur 14: Data-objecten die onderdeel zijn van de SWF

# Data-object Toelichting

1 Autorisatie Een autorisatie is het recht om al dan niet:

Een samenwerkdossier te creëren, inzien, aanvullen, of

verwijderen

Een document in een samenwerkdossier te creëren,

inzien, wijzigen, of verwijderen

Autorisaties kunnen per ketenpartner worden toegewezen,

aangepast, of verwijderd. Default worden autorisaties

toegekend op basis van het vertrouwelijkheidsniveau dat aan

hen is toegekend door de initiator van de samenwerking. Een

en ander is nader beschreven in paragraaf 5.3.

2 Document Een document is een digitaal bestand in een bepaald formaat.

Toegestane formaten zijn gelimiteerd. Toegestane formaten

zijn onder meer MS-Word-bestanden, PDF, JPG, XML, en

JSON (niet-uitputtende lijst). Een document kan bijvoorbeeld

zijn:

Een verzoek in XML-formaat

Page 35: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 35 van 57

Deelprogramma DSO

# Data-object Toelichting

Een bijlage bij een verzoek

Een uitgebracht advies (PDF of Word-document)

Een plan (omgevingsdocument in STOP/TPOD-formaat)

NB. Dit overzicht is slechts voorlopig: nadere uitwerking zal

plaatvinden in de PSA met kaderstelling vanuit de

doelarchitectuur en het globaal content raamwerk.

Een document is een eenheid van informatie-uitwisseling bij

de samenwerking. Een document kan

vertrouwelijkheidsniveau “vertrouwelijk”, “niet vertrouwelijk”,

of “onbekend” hebben.

3 Notificatie Een notificatie is een signaal aan initiator of aan een

ketenpartner dat:

Er een wijziging in het samenwerkdossiergegevens is

opgetreden;

Er een document aan het dossier is toegevoegd;

verwijderd, of dat een document is gewijzigd;

Er een actieverzoek is uitgezet, de status van een

actieverzoek is veranderd, of er een product is afgeleverd

als resultaat van een actieverzoek

Er een autorisatie is toegekend, veranderd, of gewijzigd.

4 Actieverzoek Een actieverzoek is een verzoek aan een ketenpartner om

een actie uit te voeren, bijvoorbeeld een advies uitbrengen

over een aspect van een verzoek dat in behandeling is. De

ondersteunde soorten actieverzoeken kunnen bijvoorbeeld

gebaseerd zijn op die beschreven in de PDC

(https://omgevingswet.wiki/bin/view/Producten/), maar

kennen vooralsnog een vrij formaat.

5 Samenwerkdossier Het samenwerkdossier is een data-object dat alle

documenten bevat die onderdeel uitmaken van de

samenwerking. Het samenwerkdossier wordt geïdentificeerd

aan de hand van een uniek nummer. Kenmerken van het

dossier, zoals bijvoorbeeld de samenwerkingsvorm waarbij

het wordt gebruikt, zijn vastgelegd in metadata bij het

dossier. Informatie over het dossier zelf (de metadata) wordt

vastgelegd in het DMS. De inhoud van het dossier wordt

vastgelegd in hetzelfde DMS en/of in een federatieve

opslagvoorziening.

6 Werkmap Een werkmap is een opslagvoorziening van de DSO-LV waarin

ingediende verzoeken, inclusief eventuele bijlage(n), zijn

opgeslagen. Een verzoek kan worden opgehaald via de API

verzoekOphalen. Het verzoek zelf (“verzoekformulier”) is

beschikbaar in XML-formaat. De werkmap heeft een tijdelijk

karakter, en wordt door het bevoegd gezag overgenomen in

het eigen systeem. Bij het starten van een samenwerking van

het type “Samenwerken aan behandelen” wordt het verzoek

uit de werkmap ook beschikbaar gesteld als onderdeel van

het samenwerkdossier (federatief).

Page 36: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 36 van 57

Deelprogramma DSO

3.4 Informatie-uitwisseling (interactie)

De interacties die relevant zijn in de context van de SWF zijn weergegeven in

onderstaande figuur.

Figuur 15: Event flows en information flows in de SWF

De informatiestromen worden in onderstaande tabel nader toegelicht.

# Van Naar Toelichting

1 Starten/stoppen/verwijderen Systemen en applicaties met

toegang tot de SWF

Identificatie van de samenwerking

(“samenwerkingsnummer”).

2 Systemen en applicaties met

toegang tot de SWF

Starten/stoppen/verwijderen Typering van de samenwerking (een

van de vier eerder genoemde

vormen, in eerste instantie alleen

“samenwerken aan behandelen”.

3 Starten/stoppen/verwijderen Dossierbeheer Signaal om samenwerkdossier aan

te maken.

4 Dossierbeheer Autorisatiebeheer Signaal of een verzoek om document

of dossier in te zien geautoriseerd is

of niet.

5 Systemen en applicaties met

toegang tot de SWF

Dossierbeheer Documenten (of informatie over

federatieve opslag ervan), metadata

behorende bij een document,

metadata behorende bij een

samenwerkdossier.

6 Dossierbeheer Systemen en applicaties met

toegang tot de SWF

Documenten of informatie over de

federatieve opslag ervan, metadata

van samenwerkdossier of

document(en), overzicht van

Page 37: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 37 van 57

Deelprogramma DSO

# Van Naar Toelichting

beschikbare documenten en de

rechten erop.

7 Dossierbeheer Notificatiecomponent Signaal dat wijziging in het

samenwerkdossier heeft plaats

gevonden.

8 Notificatiecomponent Systemen en applicaties met

toegang tot de SWF

Overzicht van uitstaande notificaties.

9 Systemen en applicaties met

toegang tot de SWF

Actieverzoekencomponent Actieverzoek (soort actie + door wie

uit te voeren).

10 Actieverzoekencomponent Notificatiecomponent Signaal afkomstig van actiehouder.

Page 38: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 38 van 57

Deelprogramma DSO

3.5 Herbruikbare bouwblokken

Principe DSO.IA.04.004 geeft aan dat componenten waar mogelijk herbruikbare

bouwblokken gebruiken.

Er wordt gestreefd naar efficiënt en effectief ontwikkelen van het DSO. Om dit te

realiseren wordt bij het ontwikkelen van stelsel componenten zoveel als mogelijk

gebruik gemaakt van generieke bouwblokken. Hierbij wordt expliciet gekeken naar

GDI-bouwblokken, e-Overheid bouwblokken en DSO-bouwblokken. Als een bouwblok

niet beschikbaar is wordt deze eenmalig ontwikkeld voor het stelsel en hergebruikt

door andere stelselcomponenten. Hierdoor wordt functionaliteit op één plek ontwikkeld

en hergebruikt.

Er is een lijst met herbruikbare bouwblokken. Deze kunnen door alle strategische

ontwikkelpartners geleverd worden. Waar de functionaliteit van een bouwblok past

binnen een stelsel component is gebruik hiervan verplicht. Om daarvan af te wijken

moet altijd onderbouwd worden waarom er geen gebruik wordt gemaakt van het

standaard bouwblok (pas toe of leg uit). Afwijken kan dus alleen na akkoord van de

Stelsel Architectuur Board (SAB).

Op basis van een globale analyse zijn onderstaande herbruikbare bouwblokken

geselecteerd. De toelichting bij de bouwblokken is overgenomen uit de lijst van

herbruikbare bouwblokken van de OGAS [Bouwblokken].

# Bouwblok Type Toelichting

1 Auditlog Maatwerk Auditing DSO-LV (verantwoording)

2 Berichtarchivering Maatwerk Berichtarchivering DSO-LV (verantwoording)

3 Identificatie en authenticatie Integratie IAM (DSO-LV)

4 DMS Integratie Document Management Systeem

5 Serviceregistratie (knooppunt) Integratie API Manager (DSO-LV)

6 Toegangspoort (knooppunt) Integratie API Gateway (DSO-LV)

7 Content scanner Maatwerk Content scanning DSO-LV (verantwoording)

8

Mandatering Maatwerk

Mandatering voor leveranciers. Stelt hen in

staat om via een eigen (SaaS-)oplossing

gemandateerd namens het bevoegd gezag aan

te sluiten op een service.

9 Portaal Maatwerk Portaalframework DSO-LV (verantwoording)

Page 39: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 39 van 57

Deelprogramma DSO

4 Beheer

In dit hoofdstuk worden de relevante beheeraspecten beschreven als één van de

pijlers van een betrouwbare dienstverlening.

De SWF wordt door Rijkswaterstaat gerealiseerd. Het stelsel moet ervanuit kunnen

gaan dat de beheerder van de SWF zorgdraagt voor de SWF als dienst. Het moet zo

ingericht zijn dat de dienst als geheel voldoet aan het afgesproken dienstniveau.

Het principe uit de Overall GAS dat in ieder geval van toepassing is dat de

beheerorganisatie van een component opereert in samenwerking met de

stelselpartners (DSO.BEH.10.001). Voor meer informatie over principes en de eisen

die daaraan gesteld worden zie hoofdstuk 6.

Bij het inrichten van beheer zal aandacht worden gegeven aan alle relevante

onderdelen van het ITIL/BISL/ASL/COBIT raamwerk met speciale aandacht voor de

volgende aandachtspunten op deelaspecten:

Incident en probleem beheer. Tijdens het gebruik van de primaire diensten

ontstaan problemen en vragen. Deze worden gemeld als “incident”. Dit proces

zorgt ervoor dat deze incidenten en/of problemen adequaat worden afgehandeld.

Het betreft hier tweedelijns support. De servicedesk van het DSO vormt de eerste

lijn.

Operationele IT aansturing. Dit proces zorgt voor de operationele aansturing van

IT t.b.v. de primaire processen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om bewaking,

herstarten of het draaien van specifieke rapportages.

Transitie. Dit proces zorgt voor het in gebruik nemen van nieuwe releases of

functionaliteit. Het gaat bijvoorbeeld om communicatie (richting opdrachtgever en

gebruiker) m.b.t. een nieuwe release, de opdracht voor het uitrollen van een

release of het bijwerken van documentatie.

Wijzigingenbeheer. Het proces wijzigingenbeheer zorgt voor de juiste

besluitvorming met betrekking tot wijzigingen in de primaire diensten. Dit gebeurt

voornamelijk vanuit perspectief van de opdrachtgever.

Gebruikersondersteuning. Dit proces verzorgt alle communicatie tussen functioneel

beheer en opdrachtgever. Het kan hierbij gaan om FAQ’s, incidenten,

handleidingen, rapportages, etc. Het kan hier ook gaan om eventuele tweedelijns

ondersteuning bij aanleveringen door bronhouders.

Page 40: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 40 van 57

Deelprogramma DSO

5 Beveiliging & privacy

In dit hoofdstuk worden de relevante beveiliging en privacy aspecten beschreven als

een pijler voor een betrouwbare serviceverlening. Betrouwbaarheid is in de context

van beveiliging en privacy het inbouwen van die mechanismen die bescherming van

informatie tot doel hebben.

5.1 Beveiligingsclassificaties

Informatiebeveiliging wordt in drie beveiligingsclassificaties onderverdeeld:

beschikbaarheid, integriteit, en vertrouwelijkheid.

Classificatie Toelichting

Beschikbaarheid Beschikbaarheid betreft het waarborgen, dat vanuit hun functie geautoriseerde

gebruikers op de juiste momenten tijdig toegang hebben tot informatie en

aanverwante bedrijfsmiddelen (informatiesystemen)

Integriteit

Integriteit omvat het waarborgen van de juistheid en volledigheid van informatie

en de verwerking ervan. De juistheid en volledigheid van de informatie is een

directe verantwoordelijkheid van de eigenaar van het systeem en de hem

ondersteunende managers en medewerkers.

Vertrouwelijkheid Met vertrouwelijkheid wordt gedoeld op het waarborgen dat informatie alleen

toegankelijk is voor degenen, die hiertoe zijn geautoriseerd. Het gaat hier onder

andere om het beveiligen van de toegang tot de gebouwen, de informatiesystemen

en de ICT-infrastructuur tegen onbevoegden en malafide software. Maar ook om

maatregelen, om zo te voorkomen dat de eigen medewerkers toegang krijgen tot

informatie die niet voor hen is bedoeld.

Waarde Niet voldoen leidt tot

Zeer Hoog Vragen in de Tweede Kamer; maatschappelijke onrust; levensbedreigende

situaties; grote financiële gevolgen voor de Nederlandse overheid.

Hoog Financiële consequenties (op den duur); vragen/klachten bij het management;

vragen in de Raad van Toezicht of door de Minister; negatieve publiciteit.

Midden Vragen/klachten bij gebruikers/klanten; vragen/klachten bij het management.

Laag Geen gevolgen (alleen vervelend).

Zeer Laag Niet relevant/niet van toepassing.

5.1.1 Beschikbaarheid

De beschikbaarheid van de SWF moet worden geclassificeerd als midden. Als de

beschikbaarheid het laat afweten zal dit snel tot vragen/klachten bij het management

leiden.

In de volgende tabel wordt per groep van applicatieservices (zie Figuur 7) de

classificatie geduid waarbij afgeweken kan worden van bovenstaande algemene

insteek.

Page 41: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 41 van 57

Deelprogramma DSO

Applicatieservice Classificatie Toelichting

Initialisatie/

beëindigingsservices

Midden Samenwerking kan niet worden gestart (classificatie:

“hoog”). Samenwerking kan niet worden beëindigd of

verwijderd heeft classificatie “midden”; dit is minder

urgent.

Autorisatieservices Midden Ketenpartners kunnen niet worden betrokken, en kunnen

geen toegang krijgen tot de documentatie.

Dossierbeheerservices Midden Documentatie is niet beschikbaar, daarmee kunnen

acties lastiger worden uitgevoerd.

Notificatieservices Midden Notificaties vinden niet meer plaats, maar alle informatie

is (op eigen initiatief) nog steeds beschikbaar.

Actieverzoekservices Midden Kan (tijdelijk) telefonisch worden opgelost of via andere

kanalen, bijvoorbeeld e-mail.

5.1.2 Integriteit

De Integriteit van de SWF moet worden geclassificeerd als hoog. Als de Integriteit het

laat afweten zal dit al snel tot vragen bij gebruikers/klanten leiden en uiteindelijk tot

vragen in de Raad van Toezicht of door de Minister.

In de volgende tabel wordt per groep van applicatieservices (zie Figuur 7) de

classificatie geduid waarbij afgeweken kan worden bovenstaande algemene insteek.

Applicatieservice Classificatie Toelichting

Initialisatie/ beëindigingsservices

Midden Samenwerkingen worden gestart met een incorrect type

(samenwerkingsvorm), of worden onbedoeld afgesloten.

Autorisatieservices Hoog Verkeerde autorisaties worden uitgedeeld, instanties

kunnen onbedoeld toegang krijgen tot vertrouwelijke

informatie.

Dossierbeheerservices Hoog Dossier bestaat uit verkeerde onderdelen (informatie-

objecten), of bevatten verkeerde metadata, waaronder

de indicatie van vertrouwelijkheid.

Notificatieservices Midden Notificaties komen bij de verkeerde instantie terecht, of

de notificaties zelf zijn verkeerd.

Actieverzoekservices Midden Verkeerde actieverzoeken worden gedaan aan mogelijk

de verkeerde ketenpartners.

5.1.3 Vertrouwelijkheid

De vertrouwelijkheid van de SWF moet worden geclassificeerd als hoog. Als de

Vertrouwelijkheid het laat afweten zal dit al snel tot vragen bij gebruikers/klanten

leiden en uiteindelijk tot vragen in de Raad van Toezicht of door de Minister.

In de volgende tabel wordt per groep van applicatieservices (zie Figuur 7) de

classificatie geduid waarbij afgeweken kan worden bovenstaande algemene insteek.

Page 42: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 42 van 57

Deelprogramma DSO

Applicatieservice Classificatie Toelichting

Initialisatie/ beëindigingsservices

Hoog Initialisatie bij “Samenwerken aan behandelen” leidt tot

ophalen van een Verzoek uit de werkmap. De informatie

in de werkmap bevat mogelijk persoonsgegevens,

nationale identificatienummers of bedrijfs- en

concurrentiegevoelige informatie. Datalekken op dit

gebied zijn zeer ernstig.

Autorisatieservices Hoog Lekken van informatie hier kan mogelijk leiden tot

ongeautoriseerde toegang tot de SWF.

Dossierbeheerservices

Hoog Documentatie kan persoonsgegevens bevatten, nationale

identificatienummers of bedrijfs- en

concurrentiegevoelige informatie. Datalekken op dit

gebied zijn zeker ernstig.

Notificatieservices Midden Geeft ongevraagd inzicht in de voortgang van de

samenwerking.

Actieverzoekservices Midden Geeft ongevraagd inzicht in de voortgang van de

samenwerking.

5.2 Authenticatie

5.2.1 Gebruikerstoepassing SWF

Authenticatie bij de gebruikerstoepassing SWF (webapplicatie) vindt plaats met behulp

van eHerkenning. eHerkenning wordt ontsloten via de IAM-component, zie [GAS IAM]

voor details.

Niet iedereen met een eHerkenningsmiddel heeft toegang tot de SWF, alleen de

organisaties die zich hiertoe hebben aangemeld en die zijn goedgekeurd, of

organisaties die zijn uitgenodigd voor een samenwerking door de initiator van die

samenwerking.

Aangezien deze GAS zich vooralsnog beperkt tot ‘Samenwerken aan Behandelen’, is

het gebruik van DigiD als authenticatiemiddel op dit moment niet aan de orde. Bij

‘Samenwerken aan behandelen’, wordt slechts samengewerkt met organisaties als

deelnemers (ketenpartners) en geen natuurlijke personen.

N.B. Het gebruik van DigiD heeft als consequentie dat de verwerking ervan van een

wettelijke grondslag moet zijn voorzien, en dat de noodzakelijkheid aangetoond en

opgenomen moet zijn in het Invoeringsbesluit en in het Autorisatiebesluit van RvIG.

5.2.2 Externe systemen

Externe systemen die direct gebruik maken van de services van de SWF authentiseren

zich met behulp van een PKI-overheidscertificaat. Dit kan het certificaat van de

betreffende overheidsinstelling zijn, maar ook dat van hun leverancier. De IAM-

component biedt een mandateringsmechanisme waarmee het certificaat van de

leverancier wordt gekoppeld aan het OIN van de betreffende overheidsinstelling.

Eenmalige aanmelding bij de SWF is vereist, waarbij wordt gecontroleerd of de

betreffende overheidsinstelling van de SWF gebruik mag maken.

Page 43: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 43 van 57

Deelprogramma DSO

5.3 Autorisatie

De SWF kan deelnemers toegang geven tot niet-openbare informatie, zijnde:

Persoonsgegevens; bijvoorbeeld NAW-gegevens

Nationale identificatienummers, bijvoorbeeld BSN

Bedrijfs- en concurrentiegevoelige informatie. Bij “Samenwerken aan behandelen”

kan het feit alleen al dat een organisatie een bepaalde vergunning aanvraagt een

concurrentiegevoelig gegeven zijn. Maar ook bijlagen bij een verzoek kunnen

bedrijfsgevoelige gegevens bevatten, bijvoorbeeld financiële informatie.

De deelnemers moeten dus geautoriseerd zijn om gebruik te maken van de

voorziening cq. inzage te hebben in vertrouwelijke documenten. Alle documenten die

informatie zoals hierboven bevatten, worden geclassificeerd als “vertrouwelijk”.

Documenten die dergelijke informatie niet bevatten als “niet-vertrouwelijk”, en

documenten waarvan het vertrouwelijkheidsniveau onbekend is worden geclassificeerd

als “onbekend”.

Het autorisatiemodel is gebaseerd op het uitgangspunt dat de initiator van de

samenwerking verantwoordelijk is voor de informatie die in het kader van de

samenwerking wordt uitgewisseld. De initiator is dus “data eigenaar” van het

samenwerkdossier.

Aan deze verantwoordelijkheid worden middelen (controls) gekoppeld d.m.v. een

autorisatiemodel dat twee mechanismen kent:

1. Mandatory access. Bij het “autoriseren op de samenwerking” (het uitnodigen om

deel te nemen aan de samenwerking) kent de initiator aan de ketenpartner een

label toe dat aangeeft of deze wel of niet toegang heeft tot documenten die als

“vertrouwelijk” zijn bestempeld:

Label “hoog”: toegang tot documenten met de vertrouwelijkheidsniveaus

“vertrouwelijk”, “niet vertrouwelijk”, en “onbekend”.

Label ’laag”: alleen toegang tot documenten met vertrouwelijkheidsniveau

“niet vertrouwelijk”.

Zonder verdere actie bepaalt dit mechanisme welke documenten een

ketenpartner in een samenwerkdossier mag inzien en welke niet.

2. Discretionary access. Met dit mechanisme kan de initiator expliciet afwijken van de

mandatory access door expliciet rechten toe te kennen voor een bepaald document

aan een bepaalde ketenpartner. Zo wordt het mogelijk om toch inzage te geven in

vertrouwelijke documenten aan een ketenpartner met label “laag”, omdat dat voor

een bepaalde taak bij wijze van uitzondering tóch nodig is, of juist inzage te

ontzeggen aan een ketenpartner met niveau “hoog” (need to know).

Merk op dat alle autorisatie-acties worden vastgelegd in een audit trail, zodat

desgewenst kan worden achterhaald of de uitgegeven autorisaties wel terecht waren.

Bovenstaand model sluit aan bij dat zoals beschreven in [GAS IAM].

5.4 Bewaartermijnen

De bewaartermijn van informatie in het samenwerkdossier wordt vastgesteld in het

Invoeringsbesluit. Vooralsnog wordt uitgegaan van een bewaartermijn één (1) jaar.

Na afloop van deze periode moet het samenwerkdossier in zijn geheel zijn verwijderd.

Page 44: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 44 van 57

Deelprogramma DSO

De initiator van de samenwerking is verantwoordelijk voor het archiveren van het

samenwerkdossier én voor het verwijderen ervan. Een maand voor afloop van de

bewaartermijn ontvangt de initiator een notificatie (via het eerder beschreven

mechanisme) dat de bewaartermijn verloopt. Is de bewaartermijn verstreken en is het

dossier (nog) niet verwijderd door de initiator, dan gebeurt dat automatisch door de

SWF.

5.5 Auditlog events

De SWF houdt een auditlog bij van de volgende events:

Alle geslaagde en niet-geslaagde inlogpogingen op de gebruikerstoepassing SWF

Alle ongeautoriseerde service-aanroepen

Alle service-aanroepen, inclusief wie de aanroeper was, op welk tijdstip dat

gebeurde, en wat de parameters van de services waren.

Alle events van de componenten die zijn hergebruikt.

5.6 Aansluitvoorwaarden

Alle gebruikers van de SWF dienen, voordat toegang wordt verleend, akkoord te gaan

met de SWF -aansluitvoorwaarden (nog op te stellen). Deze aansluitvoorwaarden

zullen tenminste de bepalingen bevatten dat:

er mogen geen documenten met een classificatie hoger dan “Departementaal

vertrouwelijk” en bijzondere categorieën van persoonsgegevens en

persoonsgegevens van strafrechtelijke aard aan een samenwerkdossier worden

toegevoegd.

Aangesloten externe systemen een audit trail vastleggen bij het gebruik van de

services, zodat herleidbaar is wie wat en wanneer heeft gedaan.

5.7 BIR-compliancy

Voor de beveiligingsmaatregelen van de Samenwerkfunctionaliteit worden

maatregelen op niveau BIR-BBN2 (Basis beveiligingsniveau) getroffen.

Hiermee worden gegevens op het classificatieniveau Departementaal Vertrouwelijk

(DepV) beveiligd. Een hogere classificatie wordt niet door de SWF ondersteund.

Tevens wordt de verwerking van bijzondere persoonsgegevens niet ondersteund.

Page 45: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 45 van 57

Deelprogramma DSO

6 Principes

Kaders- en richtlijnen waaraan de realisatie en het beheer van het Digitaal Stelsel

Omgevingswet gehouden is worden als principes geformuleerd. Afwijken van de

principes is alleen toegestaan na akkoord van de lead architect PDSO. Dit hoofdstuk

beschrijft de principes.

De principes volgen het NORA 9+2 vlaksmodel, een raamwerk dat ook gehanteerd

wordt in de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) en afgeleide

architecturen. Zie de laatste versie van het document “DSO – Architectuur –

Toelichting principes” voor een toelichting hoe principes beschreven zijn.

Er worden op het niveau van deze GAS géén nieuwe principes geïntroduceerd.

6.1 Overzicht

Hieronder worden de principes opgesomd die in het DSO worden gehanteerd11. In

deze lijst is aangegeven welke van toepassing zijn voor deze GAS.

De principes zijn gewogen naar het belang dat ze hebben voor de SWF.

Codering Omschrijving

X Aan voldoen zonder aanvullende eisen zie verder Overall GAS.

XX Aanvullende eisen formuleren

XXX Belangrijk voor de SWF

Leeg Niet relevant voor dit project

Identificatie Statement Van toepassing

DSO.BA.01.001 Er wordt rekening gehouden met de digitale

volwassenheid van ketenpartijen.

XX

DSO.BA.01.002 Afnemers en toeleveranciers hebben één

aanspreekpunt bij vragen en problemen.

X

DSO.BA.01.003 Gebruikers hebben interactie met stelselonderdelen

via gebruikerstoepassingen en systemen en apps

van bevoegd gezagen en derden.

X

DSO.BA.01.004 Terugmeldingen worden afgehandeld door de

bronhouder.

DSO.BA.02.001 Services moeten voldoen aan de gestelde

kwaliteitseisen.

XX

DSO.BA.03.001 Processen worden verbonden met services. X

DSO.BA.03.002 De status van processen is bekend. X

11 Op basis van Overall GAS 1.8. Deze principes zijn gedestilleerd uit o.a. visie en

doelarchitectuur.

Page 46: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 46 van 57

Deelprogramma DSO

Identificatie Statement Van toepassing

DSO.IA.04.001 Componenten richten zich op één functionele taak. X

DSO.IA.04.002 Scheiding van data, functionaliteit en presentatie. X

DSO.IA.04.003 Eigenaarschap van componenten is overdraagbaar. XX

DSO.IA.04.004 Componenten gebruiken Herbruikbare Functies. X

DSO.IA.04.005 Software en content zijn onafhankelijk van elkaar. X

DSO.IA.05.001 Acties zijn herleidbaar tot een persoon of systeem. XXX

DSO.IA.06.001 Koppelvlakken worden gedefinieerd op basis van

het informatie-uitwisseling lagenmodel.

X

DSO.IA.06.002 Koppelvlakken ondersteunen versies. XX

DSO.IA.06.003 In- en uitgaande berichten zijn onweerlegbaar. X

DSO.BEH.10.001 De beheerorganisatie van een component opereert

in samenwerking met de stelselpartners

XX

DSO.HEV.11.001 Componenten kennen een gelaagde opbouw en

voldoen aan de voorgeschreven compartimentering.

X

DSO.HEV.11.002 Componenten kennen een solide

updatemechanisme.

X

DSO.HEV.11.003 De bron van een transactie is altijd herleidbaar. X

Hierna wordt voor elk principe dat van toepassing is, aangegeven hoe deze ingevuld

wordt voor deze GAS. Om duplicatie van teksten in de OGAS te voorkomen worden op

de identificatie, statement en eisen na de andere standaard onderdelen van een

principe weggelaten. Hiervoor kan de OGAS geraadpleegd worden.

6.2 Business architectuur

6.2.1 Organisatie

Identificatie DSO.BA.01.001

Statement Er wordt rekening gehouden met de digitale volwassenheid van ketenpartijen.

Eisen Zie Overall GAS. Daarbovenop: het gebruik van de web-GUI (gebruikerstoepassing SWF)

is een terugvaloptie. Doelstelling is dat de SWF op termijn alleen bestaan uit de

verzameling services die via het open stelsel ter beschikking worden gesteld.

Identificatie DSO.BA.01.002

Statement Afnemers en toeleveranciers hebben één aanspreekpunt bij vragen en problemen.

Eisen Zie Overall GAS.

Page 47: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 47 van 57

Deelprogramma DSO

6.2.2 Diensten & Producten

Identificatie DSO.BA.02.001

Statement Services moeten voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen.

Eisen Zie Overall GAS en API-URI-strategie.

6.2.3 Processen

Identificatie DSO.BA.03.002

Statement De status van processen is bekend.

Eisen Zie Overall GAS.

6.3 Informatie-architectuur

6.3.1 Applicaties en gegevens

Identificatie DSO.IA.04.001

Statement Componenten richten zich op één functionele taak.

Eisen Zie Overall GAS.

Identificatie DSO.IA.04.002

Statement Scheiding van data, functionaliteit en presentatie.

Eisen Zie Overall GAS.

Identificatie DSO.IA.04.003

Statement Eigenaarschap van componenten is overdraagbaar.

Eisen Zie Overall GAS. SWF is opgezet als aparte voorziening naast de DSO-LV.

Identificatie DSO.IA.04.004

Statement Componenten gebruiken herbruikbare functies.

Eisen Zie Overall GAS. Voorbeelden zijn de GGS, IS; geleverd als onderdeel van de DSO-LV.

Identificatie DSO.IA.04.005

Statement Software en content zijn onafhankelijk van elkaar.

Eisen Zie Overall GAS.

Page 48: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 48 van 57

Deelprogramma DSO

6.3.2 Gegevens

Identificatie DSO.IA.05.001

Statement Acties zijn herleidbaar tot een persoon of systeem.

Eisen Zie Overall GAS.

6.3.3 Informatie-uitwisseling (interactie)

Identificatie DSO.IA.06.001

Statement Koppelvlakken worden gedefinieerd op basis van het informatie-uitwisseling lagenmodel.

Eisen Zie Overall GAS.

Identificatie DSO.IA.06.002

Statement Koppelvlakken ondersteunen versies.

Eisen Zie Overall GAS en API/URI-strategie.

Identificatie DSO.IA.06.003

Statement In- en uitgaande berichten zijn onweerlegbaar.

Eisen Zie Overall GAS.

6.4 Beheer

Identificatie DSO.BEH.10.001

Statement De beheerorganisatie van een component opereert in samenwerking met de

stelselpartners.

Eisen In aanvulling op Overall GAS – Stelselsamenwerking is onderdeel van DSO-LV:

Vanuit de voorziening wordt tweedelijns ondersteuning geleverd vanuit de

beheerder van de SWF.

Incidenten m.b.t. de voorziening worden gemeld bij de centrale serviceorganisatie

van DSO-LV.

De beheerder van de voorziening kijkt niet alleen naar het systeem in eigen beheer,

maar ook naar andere onderdelen waarmee gecommuniceerd wordt binnen DSO-LV.

Als bijvoorbeeld de DSO-LV niet bereikt kan worden, wordt met de beheerder van

de DSO-LV contact opgenomen.

6.5 Beveiliging & privacy

De SWF erft de beveiligings- en privacy maatregelen die voor DSO-LV zijn genomen.

Privacy by design wordt vormgegeven door een aantal ontwerprichtlijnen. In de eerste

plaats worden door de overheid erkende inlogmiddelen gebruikt waarbij de identiteit

van de persoon direct gepseudonimiseerd wordt. Daarnaast wordt alleen de minimaal

Page 49: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 49 van 57

Deelprogramma DSO

noodzakelijke profieldata geregistreerd die voor de werking van de

samenwerkfunctionaliteit benodigd is. Bewaartermijnen borgen dat gegevens ook

worden opgeruimd. Een gelaagd autorisatiemodel biedt fijnmazige autorisatie binnen

de voorziening. Alle aanroepbare API’s lopen via het centrale stelselknooppunt alwaar

API autorisatie en versleuteld netwerkverkeer wordt afgedwongen. API’s voldoen aan

de API en URI strategie. Aansluiting op de audit- en berichtenarchief services van DSO

maken verantwoording achteraf mogelijk. De actuele beveiligingsstandaarden zoals

voorgeschreven door het Forum Standaardisatie worden toegepast. Privacy by default

wordt vormgegeven door de mogelijkheid van toegang tot documenten centraal bij het

voor de samenwerking verantwoordelijke bevoegd gezag neer te leggen. De andere

samenwerkingspartners hebben default geen rechten tot ze deze toegewezen

gekregen hebben. Voor toegang tot een map of document zullen expliciet rechten

toegekend moeten zijn.

Identificatie DSO9 – BP

Statement Passende beveiliging & privacy op basis van reële risico’s.

Het succes van DSO is afhankelijk van de kennis over de risico’s die het DSO bedreigen

en of een juiste inschatting wordt gemaakt op de kans van optreden en schade. Op basis

hiervan kunnen de middelen doelmatig worden ingezet voor voldoende beveiligings- en

privacybeschermingsmaatregelen (privacy en security by design) in een juiste balans

met de risico’s en de maatregelen.

Eisen Zie Overall GAS.

Page 50: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 50 van 57

Deelprogramma DSO

7 Standaarden

In dit hoofdstuk worden de standaarden benoemd die van toepassing zijn bij het

ontwikkelen van de SWF.

7.1 Forum Standaardisatie

Deze standaarden zijn afkomstig van het Forum Standaardisatie

(http://www.forumstandaardisatie.nl).

Naam Omschrijving Bron Beherende

organisatie

Versie

Cascading Style

Sheets (CSS)

CSS is een simpel mechanisme

om opmaak (bijvoorbeeld

lettertypes, kleuren,

tussenruimtes) toe te voegen aan

webpagina’s.

Forum

standaardisatie

W3C 2.1

Content Management

Interoperability

Services (CMIS)

Met behulp van CMIS kunnen

applicaties als Content

Management Systemen (CMS) en

Document Management

Systemen (DMS) werken met

content die afkomstig is uit

verschillende repositories (een

soort van opslagplaats voor

ongestructureerde data), zonder

nieuwe koppelingen te hoeven

bouwen of gebruik te hoeven

maken van leverancierseigen

oplossingen. Het is hierdoor

eenvoudiger om informatie en de

bijbehorende metadata uit

verschillende databases en over

organisatiegrenzen heen uit te

wisselen. Bovendien is het met

CMIS eenvoudiger om te

migreren van een systeem naar

een ander systeem.

Forum

standaardisatie

OASIS 1.1

Digitoegankelijkheid

(EN 301 549 met

WCAG 2.0)

Toegankelijkheid websites Forum

standaardisatie

ETSI 1.1.2

HyperText Markup

Language (HTML)

HTML is een taal waarmee

vastgelegd kan worden hoe

webpagina’s opgemaakt moeten

worden.

Forum

standaardisatie

W3C 5.2

JSON / RC7159 The JavaScript Object Notation

(JSON) Data Interchange Format

Forum

Standaardisatie

IETF Juli 2006

OAS Een standaard waarmee REST

API’s op een uniforme, machine-

leesbare en

implementatieonafhankelijke

Forum

Standaardisatie

OpenAPI

Initiative

3.0

Page 51: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 51 van 57

Deelprogramma DSO

Naam Omschrijving Bron Beherende

organisatie

Versie

manier kunnen worden

beschreven in JSON-formaat.

SAML

De Security Assertion Markup

Language (SAML), is een XML-

gebaseerd raamwerk voor het

communiceren van gebruikers

authenticatie, rechten, en

attribuut informatie.

Forum

Standaardisatie

OASIS 2.0

TLS TLS is een protocol, dat tot doel

heeft om beveiligde verbindingen

op de transportlaag over het

internet te verzorgen.

Forum

Standaardisatie

IETF 1.2/1.3

URI en IRI Standaard voor de identificatie

van online bronnen van

informatie

Forum

Standaardisatie

IETF RFC 3986

RFC 3987

7.2 Overige standaarden

Dit zijn aanvullende standaarden die niet bij het Forum Standaardisatie

voorgeschreven worden.

Naam Omschrijving Bron Beherende

organisatie

Versie

DSO API-strategie DSO kader voor het

ontwikkelen van API’s

PDSO BZK 1.1

DSO URI-strategie DSO kader voor het definiëren

van URI’s

PDSO BZK 1.1

JSON HAL JSON Hypertext Application

Language

kelly-json-hal-08 IETF draft

Oauth Oauth is het standaardprotocol

voor autorisatie.

RFC 6749 IETF 2.0

Page 52: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 52 van 57

Deelprogramma DSO

8 Roadmap

In dit hoofdstuk wordt de roadmap beschreven om het eindbeeld in controleerbare en

haalbare stappen te realiseren: van huidige situatie naar gewenste situatie met de

tussenstappen. Per situatie wordt kort beschreven wat het verschil is met de

voorgaande stap en toegelicht waarom deze stap nodig is. Tussenstappen zijn expliciet

gemaakt en er wordt aangegeven of het een logische tussenstap is of een afwijking.

Indien het een afwijking is, wordt aangegeven wanneer deze afwijking weer in lijn

gebracht moet worden met het eindbeeld.

Deze roadmap heeft tot doel om de SWF op moment van ingang Omgevingswet (1

januari 2021) geheel operationeel te hebben. Het basisniveau (plateaus 1 en 2)

moeten uiterlijk 1 januari 2020 zijn gerealiseerd. De SWF is onderdeel van afspraken

zoals vastgelegd in het bestuursakkoord en past in de doelstelling om het huidige

niveau van dienstverlening in stand te houden.

Om softwareleveranciers voldoende tijd te geven om hun systemen geschikt te maken

voor de SWF, wordt de voorziening (op onderdelen) al eerder beschikbaar gesteld.

Onderstaande figuur geeft de roadmap op hoofdlijnen weer.

Figuur 16: Roadmap SWF op hoofdlijnen

Onderstaande figuur geeft per component in de informatie-architectuur aan wanneer

deze volgens de roadmap (volledig) zal zijn gerealiseerd.

Page 53: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 53 van 57

Deelprogramma DSO

Figuur 17: Realisatie van SWF -componenten per plateau

De plateaus worden in de volgende paragrafen nader toegelicht.

8.1 Huidige situatie

In de huidige situatie wordt “samenwerken” vanuit DSO niet ondersteund12. Wél is het

zo dat er ten behoeve van andere functionaliteiten DSO-componenten zijn ontwikkeld

die, wellicht met beperkte aanpassingen, ook voor de SWF gebruikt kunnen worden.

Dit zijn:

Het DSO-knooppunt, als backbone van de DSO-LV. Hiermee wordt het mogelijk

voor aangesloten componenten met elkaar te communiceren.

Met het knooppunt samenhangende componenten, zoals de APIM (API-manager),

IAM (Identity and Access manager), en ontwikkelaarsportaal waarmee services

naar de buitenwereld kunnen worden ontsloten (“Open Stelsel voor Derden”).

Het DMS (Document Management System), waarmee de fysieke onderdelen van

het samenwerkdossier kunnen worden gerealiseerd, en wat nu al wordt gebruikt

voor de DSO-begrippen “werkmap” en “projectmap”.

12 “Samenwerken aan initiatieven” vormt hierop in zekere zin een uitzondering omdat er

functionaliteit is voorzien waarmee derden geautoriseerd kunnen worden voor toegang tot de

projectmap van de initiatiefnemer. Deze kan dan dus “meekijken” met het verzoek in wording.

Deze wijze van werken is echter niet zoals uiteindelijk bedoeld voor “samenwerken aan

initiatieven”.

Page 54: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 54 van 57

Deelprogramma DSO

Het CMS (Content Management System), waarmee wijzigbare content, die wordt

gebruikt, zoals teksten ed. kunnen worden beheerd en ontsloten.

Portalen zoals het gebruikersportaal (loket) en beheerportaal, die kunnen worden

uitgebreid met SWF -onderdelen.

Een huisstijl in de vorm van een “toolkit” die grafische componenten bevat voor de

opbouw van gebruikersschermen.

De aanwezigheid en herbruikbaarheid van deze componenten vormen een goede basis

om plateau 1 te bereiken.

8.2 Plateau 1: Bèta-release

Voor het eerste plateau worden de basisvoorzieningen gerealiseerd waarmee de SWF

rudimentair kan functioneren. Dit zijn:

De uitwerking van het samenwerkdossier voor wat betreft de fysieke opslag

aspecten. Hiertoe wordt het bestaande DSO-DMS uitgebreid met een structuur

voor het opslaan van samenwerkdossiers, inclusief bijbehorende metadata. Er

wordt dus geen nieuwe DMS-instantie gebouwd: later zal dat naar verwachting wél

gebeuren.

Diensten (ontsloten via het ontwikkelaarsportaal) voor:

1. Starten en stoppen van de samenwerking (niet: verwijderen)

2. Alle diensten voor dossierbeheer, beperkt tot fysieke opslag van

documenten, exclusief controles op autorisaties

3. Alle diensten voor autorisatiebeheer

Een rudimentaire versie van de gebruikerstoepassing SWF, niet geïntegreerd in

een portaal

Authenticatie op basis van eHerkenning.

Hiermee ontstaat een bèta-release van de SWF waarmee ook leveranciers van externe

systemen aan de slag kunnen.

8.3 Plateau 2: Basisniveau

Op plateau 2 zijn alle onderdelen die behoren tot het basisniveau gerealiseerd. Dit

betreft, als increment van plateau 1:

Federatieve opslag in het samenwerkdossier

Diensten (ontsloten via het ontwikkelaarsportaal) voor:

1. Verwijderen van de samenwerking

2. Versie van het dossierbeheer waarin autorisaties zijn meegenomen

3. Actieverzoeken

4. Notificaties

Versie van de gebruikerstoepassing waarin de voor plateau 2 ontwikkelde diensten

beschikbaar worden gesteld.

Authenticatie ten behoeve van externe systemen op basis van PKI-certificaten.

Een beheertoepassing.

8.4 Plateau 3: Buiten-basisniveau

Dit plateau valt buiten scope van deze GAS. Enkele onderwerpen die hier naar

verwachting wel worden geadresseerd staan benoemd in paragraaf 0.

Page 55: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 55 van 57

Deelprogramma DSO

9 Bijlage A: Openstaande punten

9.1 Betrekking hebbende op deze GAS

Deze punten worden in de volgende versie van de GAS verwerkt.

Referentie Openstaand punt Maatregel

OEG01

Moeten we het ophalen van een verzoek uit de werkmap als een aparte service benoemen? Nu vormt het onderdeel van “starten samenwerking”, maar dat is wellicht niet zo handig omdat er ook aanvullingen op een verzoek kunnen komen, en die worden dan niet zonder meer toegevoegd aan het samenwerkdossier.

PSA

OEG02 Overdragen van autorisaties op een dossier (of documenten). Is dat vanuit business oogpunt gewenst, en zo ja: hoe urgent?

Buiten scope zolang deze wens niet vanuit business optiek specifiek wordt opgenomen in de requirements.

OEG03 Moet de samenwerking automatisch worden gestopt en het samenwerkdossier gesloten na een periode van inactiviteit?

PIA

OEG04 De juridische implicaties van het feit dat een adviseur zelf een samenwerking kan opstarten (vanuit een “bovenliggend samenwerkdossier”), en anderen die oorspronkelijk niet betrokken waren bij de samenwerking kan autoriseren voor documenten, dienen te worden onderzocht.

PIA

OEG05 De voorziening is een zelfstandige voorziening en staat los van de gebruikerstoepassingen in de landelijke voorzieningen voor het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV). Is dit het geval?

Verder inventariseren van (functionele) behoefte in het kader van PIA

OEG06 Welke vormen van (standaard) authenticatie worden ondersteund?

In het kader van Samenwerken aan Behandelen’ is eHerkenning afdoende. Bij uitbouw naar ‘Samenwerken aan initiatieven’ kan ook DigiD in beeld komen.

OEG07 Samenwerkingspatronen tussen de ketenpartners zijn nog onvoldoende uitgewerkt en afhankelijk van nog niet uitontwikkelde specificaties (in ontwikkeling zijnde standaarden). Dit geldt ook, maar niet alleen voor het concept van ‘federatieve opslag’.

Deze uitwerking kan slechts plaatsvinden in een interbestuurlijke context (federatief) en niet in de landelijke voorziening (centraal). Dit wordt verder uitgewerkt in interbestuurlijk verband (PIKO) en opgenomen in de Doelarchitectuur. In de GAS wordt zo goed mogelijk rekening gehouden met federatieve opslag. Na opname van kaders in de Doelarchitectuur zal deze GAS daarop worden aangepast.

Page 56: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 56 van 57

Deelprogramma DSO

9.2 Onderwerpen opgepakt tijdens de uitbouwfase

Onderstaande zaken zullen tijdens de “uitbouwfase” van de SWF worden opgepakt.

Referentie Openstaand punt Maatregel

OEU01 DigiD. Wordt nu niet als authenticatiemiddel ondersteund. Is echter wel noodzakelijk om natuurlijke personen de gelegenheid te geven aan bepaalde samenwerkingsvormen deel te nemen.

OEU02 Services die niet in het basisniveau vallen, zoals versionering, samenwerken aan documenten, etc.

Page 57: Deelprogramma Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale ......aanvraag of melding Aanvraag, melding of gegevens en bescheiden ter voldoening aan een informatieverplichting anders dan een

Definitief | GAS Samenwerkfunctionaliteit | 1.0 pagina 57 van 57

Deelprogramma DSO

10 Bijlage B: Bronnen

In deze bijlage worden de voor dit document gebruikte bronnen beschreven.

Referentie Document Omschrijving

[Visie] Visieteam (2016). Visiedocument

Digitalisering Omgevingswet. Versie: 1.0.

Den Haag: Ministerie van IenM.

Visie DSO V1.0

[GPvE] Lekkerkerk, HJ. (2019) Globaal

Programma van Eisen Digitaal Stelsel

Omgevingswet – Landelijke Voorziening

(LV), Versie 2.22. Den Haag: BZK.

GPvE DSO-LV V2.22

[Doelarchitectuur] Kint, R. (2018). Doelarchitectuur van het

digitaal stelsel ter ondersteuning van de

uitvoering van de Omgevingswet in 2021.

Versie: 3.1. Den Haag: BZK.

DA DSO-LV V3.1

[Overall GAS] Weel, A. van, (2018). DSO – Overall GAS.

Versie: 1.8. Den Haag: BZK.

OGAS DSO-LV V1.8

[Bouwblokken] DSO OGAS Bijlage D OGAS DSO-LV V1.8 – Bijlage D

[BuCa SAB] Business case “Samenwerken aan

behandelen”.

[BuCa SP] Business case “Samenwerken aan

plannen”.

[GAS IAM] Globale Architectuur Schets IAM. Versie

0.1. Februari 2017.

[Samenhang] DSO – Architectuur – Toelichting

samenhang documenten

[Kader en principes] DSO – Architectuur – Toelichting

architectuurkader en principes

[ArchiMate] DSO – Architectuur – Toelichting

ArchiMate-notatie

[Afkortingen en

begrippen]

DSO – Architectuur – Afkortingen en

Begrippen

[Procesgranulariteiten] DSO – Architectuur – Toelichting

procesgranulariteiten

[RGBZ] Informatiemodel Zaken v1.013

(onderdeel GEMMA)

Specificeert de gegevens en hun

samenhang die gemeenten en

daarmee samenwerkende

organisaties nodig hebben om

voldoende op de hoogte te zijn

van lopende en afgeronde zaken.

13 RGBZ v2.0 is momenteel in ontwikkeling. Op basis van de huidige GAS is het verschil tussen

1.0 en 2.0 niet relevant. In het kader van openstaand punt OEG07 moet worden bepaald of (en

onder welke condities) de nieuwe versie van RGBZ kan worden gehanteerd.