Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    1/18

    DAMPAK FISIK DAN DAMPAK EKONOMI TERHADAP PENGEMBANGAN

    PARIWISATA PULAU SERANGAN

    1.1. Latar Belakang Masalah

    Perkembangan pariwia!a "i In"#neia menga$ami "inamika per%a$anan &ang menarik bagi pembang'nan banga( Ha$ ini !i"ak !er$epa "ari berbagai )ak!#r &ang mempengar'*i( Da$am

    k'r'n wak!' "e$apan !a*'n !erak*ir a!a' e%ak berg'$irn&a ar' "em#krai &ang men&'arakan

    re)#rmai+ )ak!#r &ang pa$ing "#minan mempengar'*i a"a$a* )ak!#r keamanan( Wa$a'p'n

    "emikian+ !en!'n&a )ak!#r $ain eper!i ek#n#mi g$#ba$+ p#$i!ik baik "a$am negeri ma'p'n

    in!ernai#na$+ er!a !er%a"in&a )$'k!'ai ni$ai !'kar ma!a 'ang %'ga ik'! mempengar'*i k#n"ii

     pariwia!a In"#neia(

    K*'' 'n!'k Ba$i+ ma&araka! pariwia!a Ba$i m'$an&a ering men"engar 'a!' ka$ima! &ang

    anga! in"a* eper!i ,Pergi$a* ke Ba$i ebe$'m an"a meningga$ "'nia- karena Ba$i a"a$a*

    .S#rga/ !erak*ir "i "'nia( Ka$ima! &ang "engan $'ga "iampaikan #rang0#rang &ang $ebi* "'$'

    mengena$ Ba$i 1 Pariwia!a Un!'k Ba$i2 Bir# H'ma pr#!#k#$ Se!wi$"a Tk I Ba$i 2 34456( Akan

    !e!api+ agakn&a anga! ir#ni apabi$a ka$ima! !ereb'! mai* !er"engar ampai ekarang( Karena

    ken&a!aann&a e%ak !er%a"in&a !rage"i K'!a+ *ampir ebagian bear ma&araka! Ba$i meraakan

    "ampak "ari kea"aan !ereb'!( Dengan "emikian anga!$a* "ia&angkan apa &ang !e$a* !erpa!ri

    "a$am benak wia!awan eb'a* ,image- &ang p#i!i) !ern&a!a "in#"ai #$e* be%a!n&a m#ra$ "ari

     pe$ak' &ang mengakiba!kan berg#&angn&a perek#n#mian k*''n&a pariwia!a ma&araka! Ba$i(

    Pa"a awa$ perkembangann&a+ pariwia!a be$'m men"apa! per*a!ian &ang !er$a$' bear+ perkembangan kepariwia!aan mer'pakan 'a!' kebi%akan a$!erna!i) bagi bebapa negara

     berkembang 'n!'k memban!' perkembangan ek#n#mi( 7ri!ie Mi$$ 1 34586 memberikan

     beberapa arg'men !en!ang pen!ingn&a peranan "an pengembangan pariwia!a "ian!aran&a+

     per!ama9permin!aan a!a per%a$anan "'nia in!ernai#na$ !er' berkembang "i negara0negara ma%'(

    Ke"'a9 "engan meningka!n&a pen"apa!an ma&araka! "i negara0negara ma%' berar!i akan

    men"#r#ng peningka!an permin!aan 'n!'k me$ak'kan per%a$anan ra!a0 ra!a meningka!( Ke!iga9

     Negara0negara berkembang memb'!'*kan *ai$ "ari per!'karan ma!a 'ang 'n!'k memban!'

     perkembangan ek#n#mi mereka+ 'n!'k mem'akan *arapan0*arapan &ang m'n:'$ "ari

    meningka!n&a per!'mb'*an %'m$a* pen"'"'k(

    Da$am *'b'ngann&a pariwia!a ebagai 'a!' kegia!an in"'!ri &ang !er' berkembang maka

    e:ara a$ami akan memi$iki "ampak baik p#i!i) ma'p'n nega!i) ebagaimana Gar!ner 1 344;2;

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    2/18

    and the interest group with which she/he aligned. Dari 'raian &ang "i'ngkapkan Gar!ner !ereb'!

    "engan anga! %e$a ba*wa per'ba*an ebagai "ampak "ari perkembangan pariwia!a+ &ang

    keem'an&a !ergan!'ng "ari iapa &ang meman"angn&a a!a' "engan ka!a $ain ee#rang

    meman"ang e:ara p#i!i) "an "i $ain pi*ak meman"ang e:ara nega!i)(

    Sa$a* a!' "ari ekian ban&ak wi$a&a* p'$a' Ba$i &ang "ikembangkan baik ebagai kawaan

    wia!a ma'p'n ebagai #b&ek a!a' "a&a !arik wia!a a"a$a* p'$a' Serangan( Sebagaimana !e$a*

    "ike!a*'i ba*wa "ea Serangan &ang e:ara ge#gra)i bera"a "a$am eb'a* p'$a' ke:i$ &ang

    anga! "eka! %arakn&a "engan "ara!an p'$a' Ba$i+ k*''n&a "i eki!ar wi$a&a* "enpaar e$a!an

    !e$a* "i%a"ikan aaran pengembangan pariwia!a( Diawa$i #$e* i"e "ari K#"am I= U"a&ana aa!

    i!'+ "engan mak'" 'n!'k me$ak'kan rek$amai g'na memper!a*ankan kebera"aan p'$a'

    Serangan "an men:ega* "ari ba*a&a er#i &ang berkepan%angan+ maka "iper:a&akan

     pembang'nan "an pengembangann&a kepa"a PT( BTID 1 Bali Turtle Island evelopment 6 pa"a

    !a*'n 3443 ber"aarkan 'ra! G'bern'r Ba$i n# 84>(

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    3/18

     

    BAB II

    KAJIAN PUSTAKA

    2.1. Pengertian Pariwisata

    Pariwia!a a"a$a* ebagai in"'!ri &ang berkembang !er:epa! "i "'nia aa! ini 1R&an2 344>6( Di

    e%'m$a* negara+ baik "i negara ma%' ma'p'n "i negara0negara berkembang pariwia!a

    "igerakkan ebagai perekr'! !enaga ker%a &ang anga! bear "an men%a"i 'mber pen"apa!an

    ek#n#mi &ang anga! bear( Sebagaimana "ike!a*'i ba*wa kegia!an kepariwia!aan a"a$a*kegia!an &ang meng'!amakan pe$a&anan &ang ber#rien!ai pa"a kep'aan pe$anggan( Di$i*a!

    "ari penger!ian !ereb'! "apa! "i gambarkan ba*wa ebagian bear "ari kegia!an pariwia!a

    a"a$a* ber'pa kegia!an man'ia &ang beri)a! memen'*i keinginan man'ia+ !er'!ama keb'!'*an

     primer b'kan $agi ema!a0ma!a keb'!'*an ek'n"er apa$agi keb'!'*an !erier(

    Lebi* %a'* "e)inii !en!ang pariwia!a #$e* Ma!*ei#n an" Wa$$ &ang "ik'!ip #$e* 7*ri 7##per 1

    344>6 a"a$a* tourism as temporary movement to destination outside the normal home and

    wor"place, the activities underta"en during the stay and the facilities created to cater for the

    needs of tourists( Dari penger!ian !ereb'! "apa! "i$i*a! ba*wa kegia!an kepariwia!aan !er%a"i

    ema!a0ma!a mer'pakan kegia!an &ang menemp'* %arak "an wak!' !er!en!' &ang !er$epa "ari

    ak!ii!a kee*arian eper!i ak!i)i!a ker%a+ "an &ang $ainn&a+ !e!api ak!i)i!a &ang "i$ak'kan "i

    $'ar !ereb'! me$iba!kan berbagai pi*ak $ainn&a !er'!ama "a$am pemakaian )ai$i!a &ang

     ber*'b'ngan "engan pariwia!a(

    A"an&a berbagai penger!ian !en!ang pariwia!a +Le$e& Fran:e 1344@6 $ebi* menegakan pa"a

     penger!ian ba*wa pariwia!a a"a$a* kegia!an &ang ber*'b'ngan "engan k#n!ek “to do

     something not as a tas" but for pleasure# ar!in&a me$ak'kan e'a!' b'kan ebagai !'ga !e!api

    ebagai kegia!an &ang beri)a! berenang0enang( Da$am kegia!an !ereb'! berar!i ba*waee#rang &ang me$ak'kan per%a$anan benar0benar ebagai 'a!' pemen'*an keb'!'*an

    ,men&enangkan- baik e:ara $a*irian ma'p'n ba!inia*(

    Pariwia!a ebagai 'a!' bagian ak!i)i!a man'ia ber'pa&a "i"e)iniikan "a$am berbagai '"'!

     pan"ang #$e* ban&ak a*$i pariwia!a "'nia( Pen"apa! Leiper &ang "ik'!ip #$e* Gar!ner 1 344;6

    men&eb'!kan ba*wa penger!ian pariwia!a !i"ak *an&a men:ak'p !en!ang apek $ei're+ akan

    !e!api pariwia!a mer'pakan &!em &ang !erb'ka "ari $ima e$emen &ang berin!eraki "engan

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    4/18

    a$am &ang $ebi* $'a+ e$emen man'ia+ wia!awan+ "an !iga e$emen ge#gra)i &ai!' wi$a&a* &ang

    me$ak'kan kegia!an $ generating region6+ r'!e &ang "i$a$'i 1!rani! r#'!e6+ "an wi$a&a* &ang

    "i!'%' 1 destination region% "an a!' e$emen ek#n#mi &ai!' in"'!ri ek#n#mi( Keem'an&a i!'

    "ia!'r "a$am )'ngi0)'ngi &ang berbe"a0be"a berin!eraki e:ara )iik+ !ekn#$#gi+ #ia$+ b'"a&a+

    ek#n#mi "an )ak!#r p#$i!ik( E$emen &ang "inami !er"iri "ari #rang0#rang &ang me$ak'kan

     per%a$anan+ agak pan%ang &ang "i"aari a!a )ikiran berenang0enang+ &ang ke!er$iba!ann&a

    "a$am per%a$anan meningga$kan r'ma* e:ara !emp#rer pa$ing e"iki! a!' ma$am( Dari

     penger!ian &ang "i%abarkan $ebi* $'a !ereb'! memberikan penegaan ba*wa pema*aman

    !er*a"ap pariwia!a !i"ak *an&a !erba!a kepa"a ak!i)i!a man'ian&a+ akan !e!api men:ak'p

     berbagai e$emen $ainn&a(

    Berbe"a "engan "e)inii &ang "iberikan "ia!a+ "ari '"'! pan"ang an!r#p#$#gi "an #i#$#gi

    me$i*a! pariwia!a "ari ii ak!i)i!a &ang "i$ak'kan "a$am pariwia!a( Se:ara an!r#p#$#gi $ebi*

    meni!ik bera!kan !en!ang apa &ang "i$ak'kan #$e* #rang0#rang &ang !er$iba! "a$am kegia!an pariwia!a+ iapa a%a &ang !er$iba! "a$am kegia!an !ereb'!( Dengan ka!a $ain+ $ebi* ban&ak

    me$i*a! ke!er$iba!an "ari ma&araka! !erkai! "engan ak!i)i!a pariwia!a( Lebi* !ranparan $agi

    "ik'pa #$e* Na* 1344;6 ba*wa pariwia!a a"a$a* eb'a* "iip$in &ang a$a* a!' '"'!

     pan"angn&a a"a$a* pariwia!a mer'pakan 'a!' ken&a!aan ak'$!'rai a!a' perkembangan &ang

    mana #rang0#rang merepreen!aikan b'"a&a &ang berbe"a0be"a+ "ari $a!ar be$akang #ia$ &ang

     berbe"a0be"a &ang ber!em' "an memi$iki k#n!ek "an per!'karan( Dari pen"apa! ini nampakn&a

     pariwia!a !er$i*a! ebagai 'a!i in!eraki #ia$ bagi #rang0#rang &ang beraa$ "ari $a!a be$akang

     b'"a&a "an #ia$

    Berbagai penger!ian "ari pariwia!a+ pa"a "aarn&a ber'a*a memberikan "e)inii &ang $ebi*

     %e$a mengenai pariwia!a !ereb'!( Per$'n&a ke%e$aan "a$am *a$ ini a"a$a* 'n!'k men"'k'ng

    arg'men !er*a"ap ak!i)i!a kepariwia!aan &ang #$e* ebagia #rang mai* me$i*a!n&a ebagai

    'a!' ben!'k kegia!an ek#n#mi ema!a0ma!a( Gar!ner 1344;6 ber'a*a men"e)iniikan !en!ang

     pariwia!a e:ara $ebi* aka"emi ba*wa- tourism is a study of man away from his usual habitat,

    of the industry which respons to his needs and of the impacts that he and the industry have on

    the host sociocultural, economic, and physical environment (Di$i*a! "ari apa &ang "i'raikan #$e*

    Gar!ner+ nampakn&a kegia!an pariwia!a anga! "eka! "engan "inamin&a ke*i"'pan man'ia&ang "ia!' ii "i"aari #$e* keinginan 'n!'k memen'*i keb'!'*ann&a+ !e!api "i ii $ain !i"ak

    !er$epa "ari akiba! &ang "i!imb'$kan #$e* ak!i)i!a !ereb'!+ !er'!ama "ampakn&a !er*a"ap

    ke*i"'pan #ia$ b'"a&a+ ek#n#mi+ "an $ingk'ngan )iik(

     

    2.2. Dampak Kegiatan Pariwisata

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    5/18

    Berbi:ara !en!ang "ampak pariwia!a+ Di:kman 1344

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    6/18

    akan !e!api menikma!i $ingk'ngan+ %a"i &ang "i%'a$ kepa"a wia!awan %'ga $ingk'ngan )iik(

    Dengan "emikian baik e:ara $ang'ng ma'p'n !i"ak $ang'ng $ingk'ngan )iik !erpengar'*

    #$e* kebera"aan pariwia!a( Se:ara p#i!i)+ $ingk'ngan bia !er!a!a e:ara ar!i!i: "an "ike$#$a

    "engan anga! baik 'n!'k kepan!ingan pariwia!a+ !e!api e:ara nega!i) %'ga $ingk'ngan )iik

     ban&ak &ang r'ak akiba! kepen!ingan ban&ak pi*ak 'n!'k kegia!an pariwia!a(

     

    2.2.2. Dampak !k"n"mi Pariwisata

    ika "i!in%a' "ari ii p#i!i)n&a+ penge$'aran para wia!awan baik wia!awan "#me!ik ma'p'n

    in!ernai#na$ "i 'a!' "aera* !'%'an wia!a a"a$a* 'a!' b'k!i n&a!a ba*wa kebera"aan pariwia!a

    memberi k#n!rib'i &ang anga! bag' kepa"a !'an r'ma*( 7##per+e! a$$ 1344>6 memberikan

     pen"apa!n&a !en!ang *a$ ini9 international tourist's e(penditure can be seen as an invisible e(port  from the host country, whereas domestic can be seen as an e(port between the lo"al regions, and

     perhaps, an import substitute for the national economy. Tanpa "engan mak'" mengab'rkan

    makna ep#r! "a$am i!i$a* &ang 'm'm+ "a$am pariwia!a e:ara !i"ak $ang'ng %'ga mer'pakan

    'a!' ni$ai &ang ama kae"a*n&a "engan m#"e$ ep#r! pa"a 'm'mn&a( Han&a a%a a"a

     perbe"aan men"aar mengenai %eni #b&ek &ang "i ep#r!( ika ep#r! pa"a 'm'mn&a ba*wa

     barang "ipin"a*kan "ari negara aa$ ke negara !'%'an+ 'n!'k pariwia!a #b&ek &ang "i%a"ikan

    ep#r! mai* !e!ap bera"a "i negara aa$+ "engan ka!a $ain barang &ang "i ep#r! !i"ak berpin"a*

    ke negara !'%'an(

    Sebagaimana "ike!a*'i be$akangan ini+ ke:en"er'ngan negara0negara berkembang "ewaa ini

    mengembangkan in"'!ri pe$a&anan %aa( Seb'a* !'"i "i$ak'kan #$e* 7##per+ a! a$ 1 344>6

    menem'kan ba*wa e:ara ek#n#mi negara0negara berkembang mengara*kan pa"a ek!#r

     pe$a&anan %aa *ingga men"#ngkrak pema'kan men:apai C 'n!'k )ross omestic

     *roduct  1GNP6+ emen!ara "i negara0negara ma%' !e$a* men:apai ;8 "ari GNP "i *ai$kan "ari

    in"'!ri pe$a&anan %aa !erma'k pariwia!a( O$e* karenan&a pariwia!a be!'$0be!'$ memberikan

    k#n!rib'i p#i!i) kepa"a "eia negara( Dengan "ampak p#i!i) &ang e"emikian bear+ maka

    e!iap negara &ang memi$iki pe$'ang 'n!'k ik'! beraing "a$am in"'!ri ini akan ik'!

    mengg'nakan ega$a p#!eni &ang "imi$ikin&a(Beberapa "ampak p#i!i) $ain &ang m'"a* "i$i*a! ebagai akiba! perkembangan pariwia!a

    a"a$a* a"an&a pe$'ang ker%a &ang anga! ban&ak karena pariwia!a mer'pakan kegia!an &ang

    m'$!i ek!#ra$+ ebagai i$'!rai+ ke!ika 'a!' negara "in&a!akan memb'ka pe$'ang 'n!'k

     pengembangan 'a!' "e!inai pariwia!a+ maka m'n:'$ berbagai kegia!an0kegia!an a!a' 'a*a0

    'a*a &ang !erkai! "engan kebera"aan pariwia!a ini( Ma&araka! eki!ar men:ari "an memb'ka

     pe$'ang0pe$'ang ker%a &ang anga! ban&ak e*ingga !i"ak eper!i 'a!' in"'!ri barang a!a'

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    7/18

    ma!eri &ang !erba!a memberi pe$'ang pa"a 'a*a &ang "ikembangkan a%a+ ka$a'p'n a"a &ang

    $ainn&a !e!api !i"ak ebear pe$'ang &ang "iakiba!kan #$e* pariwia!a(

    Ban&ak *a$ meng'n!'ngkan "engan a"an&a kegia!an kepariwia!aa+ Di:kman 13446 men:a!a! beberapa ii nega!i) "ari a"an&a pariwia!a "ian!aran&a9

    !er%a"in&a perpin"a*an pen"'"'k "ari "ea ke perk#!aan &ang '$i! "iken"a$ikan &ang membawa

    imp$ikai &ang !i"ak baik bagi ek#n#mi pe"eaan ma'p'n perk#!aan( Diamping i!' berakiba!

     pa"a a"an&a pergeeran mina! ker%a &ang em'$a ma&araka! beker%a pa"a ek!#r agr#bini+

    ne$a&an+ pabrik0pabrik+ berpin"a* ke bi"ang pariwia!a &ang "ianggap $ebi* m'"a* :ara

    ker%an&a+ $ebi* *a$' "an berpeng*ai$an $ebi* :epa! "engan ni$ai *ai$ &ang $ebi* !inggi( Ba*kan

    !ragin&a e:ara per$a*an bia men&ebabkan !er%a"in&a pen&ingka!an ke!erampi$an a!a'

     pen"i"ikan karena !er$a$' :epa! berkeinginan 'n!'k beker%a+ e*ingga ni$ai %'a$ "ari !enaga ker%a

    !erb'! men%a"i m'ra*+ "engan k#n"ii ini akan berakiba! pa"a pen'r'nan pema'kan bagi

    negara &ang mempeker%akan !enaga ker%a &ang memi$iki ke!erba!aan i$m' "an ke!erampi$an "i

     bi"ang kepariwia!aan(

     

    2.2.#. Dampak S"sial B$%a&a Pariwisata

    Sa$a* a!' "ampak &ang "i!imb'$kan "ari perkembangan pariwia!a a"a$a* "ampak #ia$ b'"a&a( Dampak #ia$ b'"a&a "ari pariwia!a e:ara epin!a eper!in&a mer'pakan "ampak

    &ang !i"ak bia e:ara kaa! ma!a "i$i*a!+ akan !e!api apabi$a "i:erma!i "engan $ebi* men"a$am+

    "ampak #ia$ b'"a&a &ang "i!imb'$kan akan "engan anga! %e$a !er$i*a! ebagai akiba! "ari

    ak!i)i!a pariwia!a

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    8/18

    Men'r'! A"*ika apari 1"a$am A"*ika9

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    9/18

    &ang !e$a* "engan gamb$ang meng'raikan !en!ang "ampak !ereb'! !ema'k Gar!ner 1 344;6

    &ang membagin&a "a$am "'a ka!ag#ri &ai!' "ampak e:ara k'a$i!a!i) "an "ampak e:ara

    k'an!i!a!i)( Se:ara k'a$i!a!i) memang '$i! 'n!'k meng'k'r+ karena "ampak ini *an&a bia

    "iama!i+ mia$n&a !er%a"in&a ak'$!'rai "a$am ke*i"'pan #ia$ "ari "'a b'"a&a &ang berbe"a+

    wa$a'p'n '"a* men%a"i wa:ana e:ara !e#ri!i ba*wa pa"a ak'$!'rai %ika "'a b'"a&a

     berin!eraki+ b'"a&a &ang "#minan akan meng'aai b'"a&a &ang $ebi* $ema*( 7#n!#* $ain

    a"a$a* !er%a"in&a man'ia mar%ina$+ !er%a"i cultural shoc"  &ang men'r'! Oberg "a$am 1Gar!ner

    344;93;46 "iar!ikan ebagai raa :ema &ang akiba!kan #$e* *i$angn&a physical and

     psychological , mar"er'  "ari $ingk'ngan !empa! !ingga$ ee#rang( Sa!' :#n!#* menarik "ari

     pan"angan Gar!ner e:ara k'a$i!a!i) a"a$a* !er%a"in&a k#m#"iai i$'!rai "ari k#m#"iai

     b'"a&a+ 'a!' per!'n%'kan eni &ang "iper!#n!#nkan #$e* host  kepa"a wia!awan &ang ema!a0

    ma!a "ia%ikan ebagai kepen!ingan pariwia!a+ e"angkan wia!awan e'ngg'*n&a !i"ak !er$a$'

    menggangap pen!ing 'n!'k me$i*a! per!'n%'kan i!'+ !e!api "ari per!'n%'kan i!' ak*irn&awia!awan menganggap ebagai 'a!' penga$aman b'"a&a a!a' "engan ka!a $ain+ apa &ang

    "i$i*a! "ari per!'n%'kkan !ereb'! b'kan mer'pakan !'%'an '!ama "ari ke*a"irann&a pa"a

    "e!inai &ang "i!'%'(

    Di $ain pi*ak+ e:ara k'an!i!a!i) "ampak "aripa"a pariwia!a $ebi* m'"a* "i 'k'r+ mia$n&a

    !er%a"i krimina$+ pr#!i!'i+ nark#ba+ meningka!n&a nonbelivers a!a' #rang0#rang &ang !i"ak

    $agi per:a&a kepa"a T'*an a!a' 'a!' agama( Dari :#n!#* ini "apa! "iper*a!ikan epin!a

    mia$n&a meningka!n&a angka krimina$i!a 'a!' negara &ang "iakiba!kan a"an&a rangangan

    &ang beranggapan ba*wa wia!awan &ang berk'n%'ng ke 'a!' negara e$a$' membawa 'ang

     ban&ak( Demikian %'ga pe$'ang !er%a"in&a pr#!i!'i "imana a"a ma&araka! !er!en!' &ang

    menganggap ba*wa a"an&a wia!awan memberi pe$'ang 'n!'k me$a&ani me$a$'i %aa pr#!i!'i(

    Ke"a!angan wia!awan %'ga eakan0akan memberi pe$'ang bagi para penge"ar nark#ba &ang

    e:ara "#minan mengin:ar manga kepa"a wia!awan(

    Lebi* %a'* "ampak pariwia!a !er*a"ap ke*i"'pan #ia$ b'"a&a !er'!ama "a$am *'b'ngann&a

    "engan perkembangan pariwia!a &ang berkembang e:ara pea!+ maka e:ara k#n!r'k!i)+

    ke*a"iran pariwia!a "apa! membangki!kan kreai e$emen0e$emen "ari b'"a&a &ang 'm'mn&a

     ber*'b'ngan "engan pariwia!a &ang "ian!aran&a9 kera%inan+ ba*aa+ !ra"ii+ ga!r#n#m&+ eni

    "an m'ik+ !erma'k k#ner+ $'kian+"$$+ ak!i)i!a &ang "i$ak'kan #$e* pen"'"'k "engan &angmeman)aa!kan !ekn#$#gi+ e%ara* "ari 'a!' "aera* !erma'k mani)e!ain&a &ang "apa! "i$i*a!

    $ang'ng+ ari!ek!'r &ang memberi n'ana berbe"a "engan &ang biaan&a "i$i*a! #$e* wia!awan+

     pakaian0pakaian "an ak!i)i!a 'n!'k berenang0enang( Dari kee$'r'*an e$emen &ang "i'raikan

    "ia!a+ a"a beberapa &ang menga$ami 'a!' perkembangan &ang anga! baik 1 p#i!i)6 ( Seper!i

    &ang perna* "i!e$i!i #$e* Ma!*i:#n 1 345;6 ba*wa ke!er$iba!an ma&araka! 'n!'k ber!angg'ng

     %awab "an e:ara k#ni!en mengembangkan beberapa e$emen eper!i in!i!'i b'"a&a+

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    10/18

    kera%inan+ !ra"ii+ ga!r#n#m& ari!ek!'r "an ak!i)i!a 'n!'k berenang0enang men"'"'ki

     peringka! per!ama( a"i e$emen0e$emen ini be!'$0be!'$ "i'!amakan( Diamping &ang !e$a*

    "ipaparkan "ia!a+ Gar!ner 1344;93@;6 memberikan beberapa gambaran &ang meng'n!'ngkan

    a!a ke*a"iran pariwia!a "i'a!' wi$a&a* a!a' negara( Ia menga!akan ba*wa ke"a!angan "'nia

     pariwia!a "apa! meningka!kan !ara) *i"'p+ meningka!kan keempa!an ker%a+ meng'a!kan

    kemamp'an "a&a be$i( Berkembangn&a !ingka! ke"a!angan wia!awan "apa! meningka!kan

     pe$a&anan0pe$a&anan #ia$ "aar eper!i keamanan+ "an peng#ba!an(

    Dari '"'! pan"ang #i#$ b'"a&a+ kebera"aan pariwia!a e:ara p#i!i) memberikan ni$ai &ang

    anga! baik &ai!' !imb'$n&a raa a$ing meng*argai "a$am $a!ar be$akang #ia$ b'"a&a &ang

     berbe"a+ men:ip!akan ke"amaian bagi e!iap warga negara &ang "a!ang ebagai wia!awan+

    memberikan raa bangga !er*a"ap b'"a&a &ang "imi$iki #$e* host karena "apa! "i!ampi$kan

    "i*a"apan b'"a&a $ain ba*kan "ari negara &ang berbe"a e*ingga host  1!'an r'ma*6 "apa!me:ip!akan kreai b'"a&a 'n!'k men"'k'ng ak!i))i!a pariwia!a(

    2.# Strategi Meminimalisasi Dampak Negati' %ari Pariwisata

    Agar "ampak nega!i) "ari pembang'nan a!a' pengembangan pariwia!a "apa! "iminima$kan

    maka per$' kiran&a menerapkan beberapa !ra!egi( Men'r'! Inkeep 134436 !'%'an "aripa"a

     pemb'a!an !ra!egi a"a$a* 'n!'k 136 mengembangkan kea"aran &ang $ebi* bear "an penger!ian

    !er*a"ap bearn&a k#n!rib'i "aripa"a pariwia!a &ang "apa! membang'n ek#n#mi "an

    $ingk'ngan+16 'n!'k

    meningka!kan k'a$i!a *i"'p "aipa"a ma&araka! !'an r'ma*+16 'n!'k memberikan k'a$i!a

     penga$aman &ang !inggi kepa"a wia!awan+186 'n!'k meme$i*ara k'a$i!a $ingk'ngan "an agar

    !er:ip!an&a pembang'nan pariwia!a &ang berke$an%'!an 1tourism sustainable development 6(

    Dengan menekan "ampak nega!i) !ereb'! "i*arapkan keber$ang'ngan pariwia!a "apa!

    "iper!a*ankan "engan baik(

    Lebi* $an%'! 7##per 1 344>6 memberi gambaran !ra!egi agar "ampak nega!i) "ari pariwia!a

    "apa! "i!ekan( S!ra!egi ini "ieb'! integrated planning development, "imana 'a!' kagia!an

     pariwia!a &ang "i"a*'$'i "engan peren:anaan &ang ma!ang &ang me$ip'!i uni!ue product

    characteristics, fast earner of foreign e(change, labour intensive, on the &ob training,

     protectionism, multitude of industries, pricing fle(ibilities, price competitive, sesionality danhigh operating leverage/fi(ed cost. S!ra!egi peren:anaan !ereb'! ebenarn&a !e$a*

    memper!imbangkan apek0apek &ang bia meminima$kan "ampak nega!i)( Apek0apek !ereb'!

    me$ip'!i apek )iik+ek#n#mi+ #ia$ b'"a&a(

    Ta*apan pr#e &ang *en"akn&a "i$ak'kan "a$am me$ak'kan peren:anaan pengembangan

    !ereb'! "ian!aran&a9

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    11/18

    136 me$ak'kan !'"i periapan a!a' ke$a&akan+

    1

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    12/18

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    13/18

    BAB III

    P!MBA(ASAN T!)(ADAP P!)MASALA(AN

    #.1. Dampak Pariwisata terha%ap Kehi%$pan Mas&arakat Desa Serangan

    Se!e$a* memper*a!ikan e"ere!an "ari pen"eka!an !e#ri!i !en!ang "ampak "ari kegia!an

     pariwia!a+ k*''n&a &ang "i"aari a!a !in%a'an peren:anaan "an beberapa "iip$in $ainn&a+

    "imana pemba*aan "ampak &ang me$ip'!i "ampak )iik+ ek#n#mi "an #ia$ b'"a&a maka

    "a$am bab ini akan me$i*a! imp$emen!ai "ari !e#ri !ereb'! "i 'a!' "aera* !'%'an wia!a &ang

    a"a "i Ba$i &ai!' "i "ea Serangan+ Ke:ama!an Denpaar Se$a!an+ Denpaar(

    Ba$i &ang eakan men%a"i bar#me!er pariwia!a In"#neia !i"ak perna* $'p'! "ari "inamika

    ebagai bagian &ang *ar' "i*a"api ebagai ken&a!aan( Pa"a awa$ !a*'n !'%'* p'$'*an+ "imanaawa$ m'$a "igen:arkann&a kegia!an kepariwia!aan "i Ba$i memang be$'m meraakan apa &ang

    akan !er%a"i+ !e!api '"a* bia memba&angkan ba*wa pa"a !a*'n !'%'* p'$'*an kepe"'$ian

    ma&araka! &ang "engan anga! !erba!an&a 'mber "a&a aa! i!'+ m'$ai men#$e* ke"epan apa

    &ang *ar' "ian!iipai+ e*ingga m'n:'$a* apa &ang "ikena$ ebagai Sceto *lan &ang awa$n&a

    ingin menempa!kan a!a' memp#iikan pariwia!a Ba$i "engan an!iipai &ang baik !er*a"ap

     beberapa "ampak &ang mem'ngkinkan !er%a"i "i maa men"a!ang(

     

    #.1.1. Dampak isik Perkem*angan Pariwisata Terha%ap Desa Serangan

    Dea Serangan ebagai a$a* a!' #b&ek pariwia!a "i Ba$i !ak $'p'! "ari per*a!ian ban&ak pi*ak 

    !er'!ama &ang bernia! 'n!'k mengembangkan pariwia!a "engan me$i*a! p#!eni &ang "imi$iki

    "ea erangan( ika "i$i*a! e:ara )iik+ ebe$'m a"an&a pr#&ek pengembangan p'$a' Serangan+

    $'a kee$'r'*an p'$a' erangan a"a$a* e$'a 33< *ek!ar 1 Gambar 36( Se%ak a"an&a pr#&ek 

     pengembangan p'$a' Serangan #$e* PT( Ba$i Turtle Island evelopment $ BTI% maka a"a

     per'ba*an &ang anga! %e$a &ang !er%a"i pa"a ben!'k p'$a' Serangan !ereb'! Ha$ ini "iebabkan

    a"an&a penamba*an $'a "ara!an me$a$'i rek$amai eban&ak >@4 *ek!ar e*ingga $'a

    e$'r'*n&a e!e$a* "irek$amai en%a"i 43 *ek!ar 1 Lem$i! Un'"+ 34486( ( Pr#&ek &ang "ibang'n"engan mega pr#&ek "an ine!ai &ang mene$an bia&a ra!'an mi$&ar" !ereb'! !e$a* mer'ba*

    wa%a* p'$a' ke:i$ !ereb'! "engan :ara merek$amai pan!ai "i ebe$a* !im'r+ e$a!an+ bara! "a&a+

    "an ebagian "i '!ara p'$a' Serangan Gambaran !erak*ir *ai$ rek$amai !ereb'! ebagaimana

     pa"a gambar < !er$ampir(

    Sebe$'m a"an&a pr#&ek !ereb'!+ P'$a' Serangan "engan %e$a mai* !erpia* "ari p'$a' Ba$i(

    Se"angkan e%ak a"an&a pengembangan+ maka p'$a' Serangan !e$a* be!'$0be!'$ !er*'b'ng

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    14/18

    men%a"i a!' "engan p'$a' Ba$i( Maka Se:ara )iik !i"ak *an&a p'$a' Serangan &ang menga$ami

     per'ba*an+ akan !e!api %'ga p'$a' Ba$i i!' en"iri( Dari ii "ampak p#i!i)+ maka *a$ ini

    nampak anga! p#i!i)+ karena ma&araka! "ea e!empa! men%a"i $ebi* m'"a* "a$am me$ak'kan

    kegia!an kepariwia!aan a!a' kegia!an ek#n#mi $ainn&a me$a$'i !ranp#r!ai "ara! "imana wak!'

    !emp'* men'%' "ara!an p'$a' Ba$i akan $ebi* :epa! "an $ebi* m'"a*(

    Diamping "ari ii !ranp#r!ai+ "ampak )iik "ari pengembangan p'$a' Serangan a"a$a* %'ga

    memberikan pe$'ang kepa"a pen"'"'k 'n!'k memper$'a area$ pem'kiman 1 Gambar >6

    memper$'a praarana pariwia!a+ memper$'a area$ $a*an pariwia!a+ pe$e!arian ben"a :agar 

     b'"a&a "an memper$'a pembang'nan arana keagamaan 1 Sap!a 9

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    15/18

    Se$ain "ampak p#i!i)+ "ampak nega!i) &ang "i!imb'$kan e:ara )iik "ari pengembangan p'$a'

    Serangan %'ga bia !er$i*a! %e$a &ai!' !er%a"in&a per'ba*an a$'r #mbak $a'! pa"a peiir pan!ai

    "ikawaan e$a!an 1 Gambar 3C6( Ka$a' m'$an&a a!a' ebe$'m pengembangan+ #mbak $a'! bia

    me$i'k me$a$'i e$a an!ara p'$a' Serangan "engan p'$a' Ba$i+ maka ekarang !i"ak $agi+

    e*ingga #mbak $a'! ber'ba* a$'r( Dengan per'ba*an ini+ berakiba! pa"a ii0ii "aera* peiir 

     pan!ai $ainn&a !er'!ama &ang ber%arak an!ara 3 ampai 3C mi$ $a'! "ari p'$a' erangan( Se:ara

     %e$a "apa! "i$i*a! a"a$a* !er%a"in&a ker'akan pa"a "aera* pan!ai eki!ar San'r+ ba*kan ampai

    ke Pa"ang Ga$ak( Diamping i!' %'ga !er%a"i "ampak !er*a"ap bi#!a $a'! "i eki!ar p'$a'

    Serangan ebagai akiba! men'r'nn&a pa#kan a$iran air $a'! &ang biaan&a menggenangi e:ara

    n#rma$ !er*a"ap bi#!a $a'! !ereb'!(

     

    #.1.2. Dampak Perkem*angan Pariwisata terha%ap !k"n"mi Mas&arakat Desa Serangan.

    Dari ii ek#n#mi "apa! "i $i*a! beberapa :#n!#* p#i!i) "ari "ampak pengembangan pariwia!a

    "i "ea Serangan+ "ian!aran&a9 ke*i"'pan ma&araka! "ea Serangan men%a"i emakin ma%'

    karena ake m'n'%' wi$a&a* perk#!aan men%a"i emakin $an:ar "an bia&a &ang "i!imb'$kan

    emakin m'ra*( Dengan k#n"ii &ang "emikian maka kegia!an ek#n#mi ma&araka! "ea

    Serangan men%a"i anga! $an:ar !er'!ama "a$am *a$ men&a$'rkan *ai$0*ai$ pr#"'ki ma&araka!

    "ea( Beberapa "ampak p#i!i) !er*a"ap kegia!an ek#n#mi ma&araka! a"a$a* a"an&a

     berm'n:'$an caf-caf- &ang aa! ini men:apai

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    16/18

    Dari peningka!an ek#n#mi ma&araka! "ea Serangan berakiba! pa"a meningka!n&a kea"aran

    "an kemamp'an ma&araka! Ba$i 'n!'k me$ak'kan kegia!an keagamaan( Se:ara k#m'na$ bia

    "i$i*a! "engan emakin emarakn&a ma&araka! 'n!'k me$ak'kan kegia!an keagamaan &ang

     ba*kan bia me$ak'kan kegia!an !ereb'! *ingga pa"a !ingka! '!ama( Diamping i!' %'ga bia

    "i$i*a! "ari emakin !rampi$n&a ma&araka! "ea Serangan "a$am bi"ang peng'aaan ba*aa

    in!ernai#na$+ k#m'nikai in!ernai#na$+ me$ak'kan bini pa"a !ingka! in!ernai#na$+ er!a

    me$ak'kan per!'karan b'"a&a "i !ingka! in!ernai#na$

    Beberapa :#n!#* "ia!a !e$a* :'k'p memberi gambaran &ang p#i!i) !er*a"ap "ampak p#i!i) 

    &ang "i!imb'$kan #$e* perkembangan pariwia!a "i "ea Serangan(( Dengan "emikian+ !i"ak bia

    "ip'ngkiri ba*wa pariwia!a "apa! memberikan ni$ai ek#n#mi &ang anga! bear kepa"a

    ma&araka! "ea Serangan( Dengan emakin meningka!n&a %'m$a* k'n%'ngan wia!a ke Ba$i+

    maka emakin bear p'$a pen"apa!an &ang "iper#$e* #$e* ma&araka! "ea Serangan+ "an pa!iemakin bear p'$a ke'n!'nagn ek#n#mi &ang "i rai* #$e* ma&araka! "ea !ereb'!(

     

    #.1.# Dampak S"sial B$%a&a Pengem*angan Pariwisata terha%ap Mas&arakat Desa

    Serangan

    Se$ain "ampak )iik+ ek#n#mi &ang !e$a* "ipaparkan "ia!a+ maka !i"ak "apa! "i*in"arkan p'$a

    a"an&a "ampak #ia$ b'"a&a &ang !imb'$ ebagai akiba! pengembangan #b&ek wia!a p'$a'

    Serangan ( ika "i$i*a! "ea Serangan ebe$'m "ikembangan ebagaimana !e$a* "i'raikan "i a!a+

    maka nampak eper!i !eri#$ir #$e* ba!aan $a'! 1Gambar 36 Ha$ ini anga! mempengar'*i

    ke*i"'pan #ia$ ma&araka! e!empa!( Se!e$a* a"an&a pengembangan maka ban&ak "ampak 

    &ang e:ara #ia$ b'"a&a baik p#i!i) ma'p'n nega!i) &ang m'n:'$(

    Se:ara nega!i)+ "engan k#n"ii eper!i ekarang maka beberapa "ari ma&araka! "ea Serangan

    meraa !erangka! e:ara ek#n#mi+ maka !ren" ke*i"'pan g$am#'r %'ga mengik'!i( Sebagai

    :#n!#*+ ban&ak bia "i$i*a! angg#!a ma&araka! &ang mengg'nakan ake#ri &ang e:ara iia$

     b'"a&a !i"ak men:erminkan kea$ian "ari ma&araka! e!empa!( A"an&a peningka!an ar#gani

    k#m'na$ &ang "i:erminkan "engan pem'ng'!an bia&a ma'k me$a$'i pin!' ma'k "ea Serangan!er*a"ap ma&ara!kan &ang beraa$ "ari $'ar "ea Serangan( Pengenaan bia&a ma'k ini "i a!'

     pi*ak ber"ampak p#i!i) ebagaimana "i'raikan "i a!a+ !e!api "ipi*ak $ain eakan0akan meraa

    !er$a$' k#meria$+ pa"a*a$ wi$a&a* "ea Serangan %'ga mer'pakan wi$a&a* Ba$i e:ara '!'*( Ha$

    ini nampak k'rang memper*a!ikan per!imbangan #ia$+ karena 'n!'k ma'k ke p'$a' Serangan

    e!iap #rang "ianggap ebagai wia!awan+ !i"ak "ibe"akan ee#rang ebagai wia!awan "an

    ebagai ma&araka! Ba$i( Seme!in&a kar:i ma'k !ereb'! "i$ak'kan pemi$a*an bia&a kar:i

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    17/18

    "imana ma&araka! Ba$i !i"ak eme!in&a "ikenakan kar:i ebagaimana &ang ber$ak'm aa! ini(

    Dari ii ini !er$i*a! n'ana pengembangan p'$a' Serangan memi$iki kean nega!i) bagi

    ma&araka! Ba$i en"iri(

    Se:ara p#i!i)+ ma&araka! "ea erangan men%a"i $ebi* ma%'( Ha$ ini bia "ib'k!ikan "engan

    !e$a* m'$ai a"an&a e%'m$a* ma&araka! &ang !erm#!iai 'n!'k men&ek#$a*kan anakn&a ke

     %en%ang ar%ana ba*kan be$akangan ampai %en%ang pa:a ar%ana( Ni$ai #ia$ b'"a&a &ang

    m'n:'$ "ari perkembangan #b&ek wia!a erangan a"a$a* ebagai pemi:' ma&araka! ingin

     bergerak $ebi* ma%'( 7#n!#* $ain "ari ii #ia$ b'"a&a &ang e:ara p#i!i) "ari *a$ ini a"a$a*

     ba*wa ma&araka! "ea erangan !e$a* !ergerak e:ara p#i!i) 'n!'k ik'! beraing "i "'nia &ang

    emakin m#"eren( B'"a&a ma&araka! &ang awa$n&a mengan"a$kan *ai$ "ari p#!eni $a'! !e$a*

     ber'ba* pa"a beberapa p#!eni $ainn&a eper!i peng#p!ima$an arana0arana kegia!an #$a* raga

    $a'! 1water sport 6 "an kegia!an ek#n#mi per"agangan $ainn&a( 

    BAB I+

    K!SIMPULAN

    Dari 'raian &ang !e$a* "ipaparkan "i a!a maka "apa! "i!arik beberapa keimp'$an (

    Per!ama+ Perkembangan "an pembang'nan pariwia!a mer'pakan in"'!ri &ang "a$am

    kegia!ann&a menimb'$kan "ampak baik p#i!i) ma'p'n nega!i)( Dampak &ang "i!imb'$kan

     ber'pa "ampak )iik a!a' $ebi* "ikena$ "engan "ampak $ingk'ngan+ "ampak ek#n#mi+ "an

    "ampak #ia$ b'"a&a(

    Ke"'a+ Da$am kai!ann&a "engan "ampak !ereb'!+ "ea Serangan ebagai a$a* a!' #b&ek

    wia!a &ang empa! "ikembangkan meraakan a"an&a "ampak0"ampak &ang e:ara n&a!a

    mempengar'*i ke*i"'pan ma&araka! "ea e!empa!( Se:ara )iik+ a"an&a per'ba*an ben!'k

     p'$a' erangan+ a"an&a "ampak !er*a"ap bi#!a "i eki!ar "an peiir $a'! "i Serangan+ !er%a"in&a

     per'ba*an ek#n#mi e%ak a"an&a pr#&ek pengembangan p'$a' Serangan+ "an !er%a"in&a

     beberapa per'ba*an #ia$ b'"a&a &ang "ipengar'*i a"an&a pengembangan "ea a!a' p'$a'Serangan(

    Ke!iga+ Un!'k menangg'$angi a!a' meminima$kan "ampak nega!i) "aripa"a 'a!' perkembangan

     pembang'nan pariwia!a *en"akn&a per$' "iper*a!ikan 'a!' peren:anaan &ang ma!ang(

    Peren:anaan "im'$ai "ari !a*apan &ang !er!r'k!'r &ai!' ana$ii peren:anaan ampai !erak*ir

     pa"a m#ni!#ring "an ea$'ai peren:anaan &ang "ig'nakan "a$am pembang'nan pariwia!a(

  • 8/19/2019 Dampak Fisik Dan Dampak Ekonomi Terhadap Pengembangan Pariwisata Pulau Serangan

    18/18

    Dengan peren:anaan &ang baik+ maka ni:a&a !'%'an peren:anaan akan "apa! !er$akana "an

     pembang'nan pariwia!a akan anga! "iraakan e:ara baik #$e* em'a $apian ma&araka!(