Jzyk angielski

Trening maturalnyRepetytorium dla poziomu podstawowego i rozszerzonegoElbieta Makogratis

CD

Elbieta MakoKonsultacja jzykowa David OBrien

Jzyk angielski

Trening maturalnyl iE n g

E s hl i

Repetytorium dla poziomu podstawowego i rozszerzonegoN i G sh

i

Wydanie poprawione i rozszerzone

ss

i h E n s h g

s h EE

s h E n g

s h E

Es s

L I h

h

nh E

g

n g l

gn

E n

Eg l i

S H

l

n g l

i s h

lg l i

i

is

Es h

h E n

E n g

sh E

N G

g l

i si

hE n

l i s

L I

hs

g l

g l

h E n

i s h i s

S H

h

Spis treciSowo wstpne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. CZOWIEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gramatyka: czasy present simple & present continuous, rzeczowniki policzalne i niepoliczalne, przymiotniki stopniowanie, przymiotniki zoone, kolejno przymiotnikw w zdaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: wiadomo, opis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4 5 8 14 15 17 22 23 25 31 33 36 42 4548

2. DOM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: There is/There are, It jako podmiot, czasy present perfect simple & present perfect continuous . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: ogoszenie, list prywatny, opis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. SZKOA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka : czasy past simple & continuous, so/such, too/enough . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: ogoszenie, e-mail, list formalny, list prywatny, opowiadanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. PRACA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: wyraanie przyszoci, wyraanie umiejtnoci, moliwoci, obowizku i zakazu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: ogoszenie, e-mail, list formalny, rozprawka for and against essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. ZDROWIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Gramatyka: czasy past perfect & past perfect continuous, okresy warunkowe (conditionals 0, 1, 2, 3, mixed) , if vs unless . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: e-mail, ankieta, rozprawka opinion essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. YCIE RODZINNE I TOWARZYSKIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: pytania o podmiot i dopenienie, konstrukcja I wish/If only . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: zaproszenie, list prywatny, opowiadanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. YWIENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: strona bierna, formy kauzatywne Have sth done, have sb do sth/get sb to do sth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: e-mail, zaproszenie, rozprawka discursive essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. ZAKUPY I USUGI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: used to do, would do, be/get used to +ing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: wiadomo, list formalny, rozprawka for and against essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. PODRE I TURYSTYKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: mowa zalena, inne sowa wprowadzajce mow zalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: pocztwka, e-mail, list formalny, opowiadanie, rozprawka for and against . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. KULTURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

54 55 57 62 63 66 71 73 76 81 83 86 92 95

Gramatyka: pytania retoryczne question tags, pytania porednie, konstrukcja He is said/It is said . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Wypowied pisemna: zaproszenie, list formalny, recenzja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

11. SPORT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: zaimki your vs yours, zaimki zwrotne myself/ourselves, another/other, each other . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: ogoszenie, list prywatny, rozprawka opinion essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. PRZYRODA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: przypuszczenia odnonie teraniejszych i przeszych wydarze, przedrostki i przyrostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: ogoszenie, list formalny, rozprawka opinion essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. NAUKA I TECHNIKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: wyraanie celu, skutku, przyczyny, wyraanie preferencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: e-mail, list formalny, rozprawka opinion essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. PASTWO I SPOECZESTWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gramatyka: spjniki przeciwstawne although, despite; zdania podrzdne przydawkowe (relative clauses) . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowied pisemna: ogoszenie, list prywatny, rozprawka opinion essay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowiedzi pisemne na poziomie podstawowym wskazwki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wypowiedzi pisemne na poziomie rozszerzonym wskazwki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Modelowe wypowiedzi na poziomie rozszerzonym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Egzamin ustny na poziomie podstawowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Egzamin ustny na poziomie rozszerzonym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Transkrypcja nagranych tekstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klucz do wicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sowniczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czasowniki nieregularne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alfabet fonetyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

105 108 113 115 118 123 125 128 133 135 139 144 146 147 152 156 159 160 168 177 181 182

3

Sowo wstpne do Nauczycieli i MaturzystwTrening maturalny to repetytorium, ktre ma za zadanie przygotowa uczniw do egzaminu maturalnego z jzyka angielskiego na poziomie podstawowym i rozszerzonym. Podrcznik skada si z 14 tematycznych rozdziaw zgodnych z programem zawartym w Informatorze maturalnym Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Ksika ma przejrzysty i konsekwentny ukad z wyranym podziaem na poziom podstawowy i rozszerzony. Kady z 14 rozdziaw skada si z nastpujcych czci (czci przeznaczone na poziom rozszerzony oznaczone s strzak ):

Trening leksykalny zawiera wiczenia utrwalajce sownictwo zwizane z tematyk danego rozdziau, z podziaem na wymagania poziomu podstawowego i rozszerzonego; Trening gramatyczny zawiera objanienia problemw gramatycznych i wiczenia utrwalajce, z podziaem na wymagania poziomu podstawowego i rozszerzonego; Trening czytania to teksty zgodne z tematyk danego rozdziau, z uwzgldnieniem poziomu trudnoci; Trening suchania to nagrane na pyt CD wypowiedzi, dotyczce tematyki danego rozdziau; Trening mwienia zawiera rozmowy sterowane z przykadowymi dialogami, rozmow na podstawie ilustracji, a take dla maturzystw zdajcych egzamin na poziomie rozszerzonym materia stymulujcy oraz prezentacj tematu zgodnie z tematyk danego rozdziau. Trening pisania zawiera zadania na poziomie podstawowym: krtka i dusza forma uytkowa wraz z przykadowymi wypowiedziami, a take tematy wypracowa na poziomie rozszerzonym zgodnie z tematyk danego rozdziau. Kademu zadaniu towarzyszy zestaw przydatnych wyrae.

W dalszej czci ksiki oprcz Klucza do wicze i Transkrypcji nagra znajduj si: opis kadej formy wypowiedzi pisemnej wraz z tabelkami punktacji oraz wskazwki dotyczce techniki zdawania egzaminw ustnych, tabelki punktacji i zbir przydatnych zwrotw i wyrae. Ksika zawiera rwnie przykadowe wypowiedzi pisemne na poziomie rozszerzonym, a take list czasownikw nieregularnych oraz alfabet fonetyczny. Zachcamy uczniw do doskonalenia swojej wymowy poprzez czytanie zapisu nagra przy jednoczesnym suchaniu cieki dwikowej Autork repetytorium jest dowiadczona nauczycielka szk licealnych, nauczyciel dyplomowany i licencjonowany egzaminator i weryfikator maturalny, autorka i wspautorka licznych publikacji do nauczania jzyka angielskiego. Materiaem uzupeniajcym do Treningu maturalnego s wydane przez wydawnictwo Langenscheidt Polska wiczenia maturalne zawierajce przykadowe wzory rozmw sterowanych, opisu ilustracji i wypowiedzi pisemnych. Inne tytuy, przydatne do nauki jzyka angielskiego, to: Jak mwi po angielsku zbir 270 przykadowych rozmw sterowanych (z pyt mp3) i Jak pisa po angielsku zbir przykadowych wypracowa maturalnych wraz z omwieniem. Nauczycielom yczymy owocnej i satysfakcjonujcej pracy z Treningiem maturalnym, a Maturzystom sukcesw i powodzenia na egzaminie! Autorka i Wydawnictwo

4

Czowiek / H u m a n

I

Percentage of pocket money spent on clothes by female teenagers in the USA

THE MAN IS BEST DRESSED WHOSE DRESS NO ONE OBSERVESGrammar Trening maturalny Reading Listening Speaking Writing

present simple present continuous countable & uncountable nouns adjectives comparison compound adjectives order of adjectives

My Kind of Day multiple choice You are what you wear reconstruction of the text

True/False/No info Multiple choice

Giving information Picture-based conversation Visual material Topic presentation

Message Description of a person you admire

5

I

Czo wi ek / H u m a n

Trening leksykalnyCzci ciaa Body partsW ramce znajduje si wicej wyrazw, ni musisz uy.ankle arm beard cheek chest elbow face finger foot fringe hand hair head knee leg moustache mouth neck nail shoulder toe tooth waist2 1 3 4 18 17 7 16 15 9 8 6 11 3 5 6 8 4 12 10

Ubrania ClothesW ramce znajduje si wicej wyrazw, ni musisz uy.shirt skirt trousers sweatshirt T-shirt jumper jacket uniform shoes socks tights pyjamas tracksuit coat cap hat gloves scarf dress trainers suit apron9

1 Uzupenij rysunek wyrazami podanymi w ramce.

3 Wybierz wyrazy z ramki i podpisz rysunki.

2

10

5 14 1 7

4 Podaj polskie odpowiedniki podanych niej nazw ubra.11

13

12

2 Podaj polskie odpowiedniki nastpujcych czci ciaa:1 chin 2 eyebrows 3 eyelashes 4 forehead 5 freckles 6 hips 7 lips 8 palm 9 spots 10 wrinkles

1 2 3 4 5 6 7 8 9

overall overalls dinner jacket shawl tails wellingtons bow-tie mittens gown

Wygld zewntrzny Appearance 5 Pogrupuj zgodnie z tabelk podane w ramce okrelenia.casual elegant fat good-looking tall short medium-height overweight pretty slim smart thin well-built well-dressed

6

Czo wi ek / H u m a n

I

of average height plump scruffy skinny slender stout stylishly dressedHeight Build General appearance tall,

9 Pocz przymiotniki o przeciwnym znaczeniu.1 decisive 2 reliable 3 outgoing 4 obedient 5 honest 6 narrow-minded 7 well-behaved 8 vain 9 moody 10 polite 11 quarrelsome a joyful b modest c impolite d tolerant e naughty f agreeable g indecisive h dishonest i unreliable j disobedient k reserved

6 Pocz wyrazy z grupyne zwizki wyrazowe.I shake look a short-sleeved a hooded a woollen baggy a leather a school an unbuttoned a silk

I i II tak, aby powstay poprawII sweatshirt clothes uniform hands trendy shirt jacket blouse sweater coat

1 .... 7 ....

2 .... 8 ....

3 .... 9 ....

4 .... 10 ....

5 .... 11 ....

6 ....

Dane osobowe Personal Data 10 Przeczytaj poniszy tekst i wypenij kwestionariuszosobowy. My name is Karolina Szczepanik but my friends call me Caria for short. Its my nickname. I am a 21-year-old student at Brunel University. Im studying Computer Science there and Im living in a rented room in 9, Cowley Road. A room in hall on the university campus is quite expensive, I cant afford it. Im interested in information technology; its my hobby. I come from Poland. My family live in Warsaw. I was born there. My birthday is on 15 March. In my free time I like swimming and dancing. Im keen on travelling too, so while being in England Id like to make the most of it and see the sights here as well as visit other European countries. Airplane tickets are very cheap nowadays. My phone number is +44 (0) 1895 267335. You can e-mail me on Caria21@aol.com Now fill in Karolinas form.First name Family name Nationality

Cechy charakteru Personal characteristics 7 Pogrupuj podane niej cechy charakteru wg wzoru.always worried ambitious bossy cheerful childish easy-going friendly fun generous greedy hard-working honest impatient lazy mature nice outgoing patient polite reliable responsible rude serious shy sociable stubborn talkative tolerant understandingPositive friendly

Negative

rude

8 Znajd 14 przymiotnikw opisujcych czowieka .U S E N G E N T L E P T A D F U N O E R S A D H R R E L L E E G I O I U R E E F T A N N E D V R G M N I C E N E O A A A V R O S D H U N N T O A O T L O S T T U B O S S Y O U L A R A T T R A C T I V EDate of birth Place of birth Address

Occupation

Interests

E-mail

7

I

Czo wi ek / H u m a n

Trening gramatycznyCzas present simple vs present continuous 11 Przeczytaj podane niej informacje i zadecyduj, czy odnosz si one do czasu present simple czy present continuous.Czas present stosujemy do opisywania czynnoci czsto powtarzanych, typowych, zwizanych z codzienn rutyn, a take przy opisywaniu akcji na scenie w teatrze, komentowaniu wydarze sportowych na stadionie oraz gdy wyraamy czynnoci przysze zaplanowane i narzucone przez kogo innego, np. program wycieczki (itinerary). He doesnt get up before ten. On nie wstaje przed dziesit. Czas present stosujemy do wyraania czynnoci odbywajcych si w momencie mwienia, czynnoci ju rozpocztych, czynnoci tymczasowych, a take czynnoci zaplanowanych, ktre na pewno bd miay miejsce. Czasowniki okrelajce stan, a nie czynno (np. know, understand, believe), nie wystpuj w tej formie. Im meeting Sandra tomorrow. Jutro spotykam si z Sandr.

Teraz Ty!12 Uzupenij zdania czasownikiem podanym w nawiasie. Pamitaj, e czasownik musi by w odpowiedniej formie i czasie.I dont (come) from Holland. Im of Polish origin. Im a Pole. We (go) on holiday to the seaside next week, straight after the exams. My friend (want) to study medicine in Amsterdam. Jim (not/understand) why I (read) this book. Its so interesting! She (do) her homework at the moment. Shes very ambitious and hard-working. Tom and Mary (not/study) very hard. They are rather lazy and they (not/care) about their school marks. 7. You know what! My parents (buy) a car for me tomorrow! Im so excited! 8. Kate cant answer your phone at the moment. She (have) a shower. 9. you (do) anything this evening? 10. The school year in Poland (start) on 1st September. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Countable and uncountable nouns Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne 13 Przeczytaj podane niej informacje i zadecyduj, ktra informacja odnosi si do rzeczownikw policzalnych (countablenouns), a ktra do niepoliczalnych (uncountable nouns). Rzeczowniki , a wic takie, ktre mona bezporednio policzy, w liczbie pojedynczej wystpuj z przedimkiem a/an (gdy mwimy o danej rzeczy lub osobie po raz pierwszy) lub z przedimkiem the (gdy dana rzecz lub osoba bya wspomniana w poprzednim zdaniu i wiadomo, co lub kogo mamy na myli). W liczbie mnogiej nie s poprzedzone adnym przedimkiem (gdy mwimy o rzeczach lub osobach oglnie) lub s poprzedzone przedimkiem the (gdy wiadomo, o jakie rzeczy lub grup osb nam chodzi). Rzeczowniki te wystpuj z takimi okreleniami iloci, jak many, any, a few, several, some. Rzeczowniki to przede wszystkim pojcia abstrakcyjne (np. love) lub oznaczajce materia (np. glass, paper). Rzeczowniki te wystpuj tylko w liczbie pojedynczej, nie maj liczby mnogiej i nie s poprzedzone przedimkiem nieokrelonym a/an. Mog by poprzedzone przedimkiem okrelonym the, gdy wiadomo z kontekstu, o co chodzi, np. The music Im listening to is exciting. Rzeczowniki te wystpuj z takimi okreleniami iloci, jak some, any, a piece of, a bit of, a little, much. Niektre rzeczowniki, w zalenoci od kontekstu, s albo policzalne, np. a coffee filianka kawy, lub niepoliczalne, np. coffee kawa jako produkt.

8

Czo wi ek / H u m a n

I

14 Podane niej rzeczowniki pogrupuj wg kategorii.accommodation advice book cat coffee delivery egg euro furniture gap house homework housework information jacket love money milk music nap noun student subject tip uniform vet zebra zlotycountable nouns uncountable nouns

15 Przetumacz na jzyk angielski podane niej zdania. Zastosuj czasy present simple lub past simple.1. Potrzebuj 100 euro. 2. Nie mam pienidzy. 3. Policjant nosi mundur. 4. Mam dla ciebie dwie wane informacje. 5. Uczniowie naszej szkoy s ambitni. 6. Czy mamy mleko w domu? 7. Nie mam czasu. 8. Zjadem jajko na niadanie. 9. Lubi sucha muzyki. 10. Mam 50 zotych. 11. Kupiem nowe meble.

! Wskazwka: wybr przedimka a lub an zaley od tego, czy na pocztku wyrazu sycha spgosk, czy samogosk.Adjectives PrzymiotnikiComparison Stopniowanie Przymiotniki (adjectives) stopniujemy, dodajc kocwk er w stopniu wyszym lub est w stopniu najwyszym do wikszoci przymiotnikw. Jeli przymiotnik jest zakoczony na e, dopisujemy tylko r lub st (nice-nicer-nicest). Jeli przymiotnik jednosylabowy koczy si na jedn spgosk, jest ona podwajana (big-bigger-biggest). Dla przymiotnikw duszych (np. trzysylabowych oraz zakoczonych na ed, ing, ful) stosujemy okrelenia more lub most. Jeli chcesz wyrazi, e co jest lub nie jest takie samo, posu si konstrukcj asas, np. Warsaw isnt as crowded as London.

Teraz Ty!16 Wstaw przymiotnik podany w nawiasie w odpowiedniejformie. 1. Carol is (tall) than Jasmine, but Jim is (tall) of them all. 2. Who is (intelligent) in your class? 3. Your computer is (fast) than mine. 4. Our sitting-room is (large) room in our flat. 5. Warsaw is (big) city in Poland. 6. Bishopton isnt as (crowded) as London. 7. Sandra is (friendly) of all the people I know. 8. Tom isnt as (clever) as his brother. 9. I think tomato soup is (tasty) than cucumber soup. 10. This is (hot) dish I have ever eaten.

9

I

Czo wi ek / H u m a n

Przymiotniki zoone Compound Adjectives

Przymiotniki zoone tworzymy zwykle z dwch wyraPrzykady

zw, czc je kresk. Su osigniciu lepszego efektu stylistycznego.

shoes with high heels high-heeled shoes a girl with blonde hair a blonde-haired girl a man with a quick temper a quick-tempered man

Teraz Ty!17 Uzupenij zdania odpowiednim przymiotnikiem zoonym.1. Mary has blue eyes. Mary is a girl.

2. Tom has dark hair. Tom is a boy. 3. She dresses well. She is a woman. 4. These children always behave well. These children are . 5. He is wearing a shirt with short sleeves. He is wearing a shirt. 6. He looks good. He is a man. 7. She is 19 years old. She is a old girl. 8. Brian has broad shoulders. Brian is a man. 9. Susan works hard. She is a student. 10. Sandra has long legs. She is a girl.

Order of adjectivesW jakiej kolejnoci przymiotniki pojawiaj si w zdaniu? Rzadko uywamy w jednym zdaniu trzech lub wicej przymiotnikw na raz. Zazwyczaj stosujemy nastpujc kolejno:opinion size shape age colour origin material

Teraz Ty!18 Wykorzystaj przymiotniki podane w ramce i uzupenij zdania. Niektre przymiotniki ju zostay umieszczone w zdaniach.American beautiful big blond blue brown chocolate comfortable curly delicious golden good interesting young leather little lovely middle-aged old round smart young wooden

1. Jim has got a pair of , brown shoes. 2. He is an young man. 3. Jenny is wearing a beautiful necklace. 4. Bob is a American farmer.

5. Martha has got curly hair. 6. Tom bought a round table. 7. Its a chocolate cake. 8. Shes got big eyes. 9. This is my old friend. 10. She is a lovely girl.

Trening czytania19 Przeczytaj poniszy tekst, a nastpnie wybierz prawidow odpowied.

My Kind of DayHi, my name is Joan. Im 17. My typical day starts at 6.30. I hate the ring of my alarm clock, yet I can do nothing about it but get out of bed to press the button. I deliberately leave my alarm clock on the window sill, far from my bedside table; otherwise I might switch it off and fall asleep again. Then I turn the radio on and listen to some music watching the world through my bedroom window at the same time. It takes me two or three minutes, and then I rush to the bathroom and have a shower. Luckily, the others get up later so Im always the first in the bathroom. I like washing my hair every day, otherwise my hair looks awful, at least I feel that way. Then the usual things. While drying10

Czo wi ek / H u m a n

I

my hair, I put the kettle on and make myself a coffee. I always add some milk but no sugar. Guess why! Sometimes I have a sandwich for my breakfast, sometimes only a banana. I never feel hungry in the morning. Then I grab my bag and rush to school. Im the first to leave; my parents start their day when Im already gone. I hate the morning traffic. In winter, when its still dark, pale and tired people push their way onto the bus. Its so depressing. There are never any seats available. Yet when I arrive at school, everything changes. I have a few close friends in my class so we always have a chat before the bell rings. Some lessons drag on for ages, some are so interesting that you wish they would last longer. Then the final bell rings and everybody leaves the school building. Some of the students dont rush anywhere; they hang around at the gate and talk, arrange their afternoons, or lead those unfinished discussions. I must rush. I have a younger brother who I have to pick up from the kindergarten. My parents both work till late afternoon, so its my duty to look after Jerry while theyre out. My favourite day is Sunday. On Sundays, I let myself enjoy a lie-in till noon. During Saturdays, I hardly ever go to bed before midnight. Theres always something to do. Last summer I took up horse-riding and I go to the stable twice a week. Im also keen on curling, but playing it is possible only in winter in my town. Theres no skating-rink which opens all year round. Meeting friends is my favourite pastime. Sometimes we meet at my place, sometimes we go to the cinema or to a disco. Thats why Im so tired on a Sunday morning. Sunday afternoons are very busy for me. I have to catch up with my homework since I never have time to do it on week days. Playing with my brother keeps me occupied after school. When my parents are back from work, we talk about what has happened during the day, cook something for our supper and its getting late so fast.1. Joan keeps her alarm clock on the window sill A because she hates the noise it makes. B not to wake up her family members. C to make sure she doesnt switch it off unconsciously. 2. Joan washes her hair every morning because A other people think it looks untidy. B otherwise she doesnt feel comfortable. C she thinks its wrong not to wash your hair when youre taking a shower. 3. Joan doesnt enjoy her daily trips to school because A there are too many people on the bus. B its dark in the morning. C she looks pale and tired. 4. Joan doesnt stay longer after school because A she doesnt like to talk about anything. B her parents work. C her brother waits for her. 5. Joan likes Sundays best because A she can sleep longer. B she has homework to do. C she goes to the disco.

20 Przeczytaj poniszy tekst, z ktrego usunito 5 fragmentw, a nastpnie spord fragmentw A- G wybierz waciwe i wstaw je z powrotem w odpowiednim miejscu.

You are what you wearIts not enough to wear something new or trendy. Your style speaks for your character. The colour you choose for your outfit 1. . Grey symbolises professionalism. Yet it should be of a slightly blue shade, not too dark, otherwise it may emphasize your tiredness and show your age, especially when you are a rather mature person. Brown symbolises pessimism and impoverishment, so if you dont want to show off, this colour is right for you. Slightly greenish clothes indicate that you are trying to keep a distance from the problems you face at work. Navy blue is the traditional colour of managers and people in charge willingly turn to it. If you are employed as a low-ranking official, dont 2. . Ever since humans started covering their bodies, clothes have been treated as an important factor showing your position in society. As long ago as in 1363 England passed a bill controlling the style of clothes worn by different social classes. Those who were wearing clothes which might have indicated they belonged to a higher class than they really did, were severely punished. There was no mercy for those who wanted to 3. they were knights or nobles, while in fact they were simple peasants. The contemporary outfit of the political class appeared simultaneously with the industrial revolution in the mid-19th century. Colourful tails were replaced by black ones, trousers became standardized, men started to wear similar simple leather shoes with laces giving up the types worn previously. Fashion which started more than a hundred years ago proves that classical outfits make people look trustworthy and knowledgeable.

11

I

Czo wi ek / H u m a n

Classical clothes worn in the 19th century have survived up to this day with only minor changes. When you compare the style of jackets, shirts or trousers worn then and now, the only difference one can spot is the shape of the collar of your shirt and the number of buttons on your jacket. Generally, jackets have become shorter; nobody wears a suit with a long jacket anymore. Clothes should be comfortable, though. The dress-down trend observed recently has brought other changes. Many claim it is more expensive to keep up with the dress-down style, 4. . If you insist on looking professional and well-off, wearing designer clothes made from quality fabrics is a must but that will cost you the earth. Lets have a look at Members of the European Parliament. They still tend to wear suits but their style is supposed to 5. , that they arent the owners finery. Some MPs appear at meetings in sweaters. All types of fabrics are accepted but jeans. Cord trousers are becoming more and more popular. For some circles, cords have a status of top achievement of modern fashion. Co-ordinated suits can also be seen on the political stage. Many politicians tend to wear grey trousers with a blue jacket and you cant deny they look good in such clothes. The traditional outfit of workers, blue shirts worn under jumpers with only the blue collar visible on top, brought the name of the whole class blue collar workers, in contrast to those who made a living doing more intellectual jobs. Nowadays blue shirts are worn by those who want to show their closeness to the working class and understanding of their everyday problems. However, the blue colour suits many. Most people look fresh and tanned in blue, contrary to the popular saying that when youre blue, you feel sad and depressed. Whatever you wear, remember that clothes make the man. The choice is yours.

22 Wysuchaj trzech dialogw, a nastpnie wybierz waciw, zgodn z wysuchanym nagraniem odpowied. 1. What type of footwear is the woman in Dialogue 1 talking about? A sandals B trainers C boots 2. What item of clothing is the man buying? A a sweatshirt B a pullover C a vest 3. What is George wearing at the moment? A a sweatshirt B a shirt and a tie C a T-shirt

Trening mwieniaInformowanie Giving information 23 Przeczytaj ponisze zadanie oraz przykadowy dialog,a nastpnie opracuj swoj wersj dialogu i odegraj scenk z koleg. Bye/a wiadkiem kolizji drogowej w Anglii. Policjant prosi ci o podanie danych osobowych do protokou. Podaj: imi, nazwisko i narodowo, adres zamieszkania i numer telefonu, dat i miejsce urodzenia.(rozmow rozpoczyna egzaminujcy)

A. B. C. D. E. F. G.

compete with your boss imply that they are casual unless you dont care what others think of you if you want to look important also reveals secrets of your personality look better than cheat on others pretending

PRZYDATNE WYRAENIA temporary address adres tymczasowy, permanent address adres staego miejsca zamieszkania, officer panie oficerze (sposb zwracania si do policjanta), actually waciwie, I was born urodziem si, for the time being jak na razie Przykadowy dialog

Trening suchania21 Wysuchaj nagrania, a nastpnie wybierz waciw,zgodn z wysuchanym tekstem, odpowied.True False No info

E: You saw the accident, didnt you? Z: Yes, thats right. I saw everything. E: Can I have your name and your nationality, please, towrite it down in my report?

1. Amy has blond hair. 2. Amy has never dyed her hair. 3. Amys boyfriend is fond of fair-haired girls. 4. Amy is short-sighted. 5. Barbra doesnt want to change her hair style. 6. Barbra and Amy are sisters.

Z: Of course, officer. Its Patryk Formiski, officer.P-A-T-R-Y-K F-O-R-M-I-N-S-K-I. Im Polish. I come from Poland. Im here on holiday. E: Your address in the UK and a telephone number? Z: Actually, I dont have a permanent address in London yet. At the moment Im staying with a friend who lives in 9, Brampton Road. You can contact me on my Polish mobile phone which I always carry with me. Its +48 501 553 555.

12

Czo wi ek / H u m a n

I

Z: Thanks. I also need your date and place of birth, sir. E: Well, I was born on 20th November 1987 in Warsaw,Poland. Is that all, officer?

Pytania do ilustracji (wycznie w zestawie egzaminujcego) 1. Are the people enjoying themselves? Why? 2. Why arent traditional Polish folk clothes worn every day anymore?PRZYDATNE WYRAENIA folk clothes strj ludowy hand made rcznie robione look odd wyglda dziwnie event impreza embroidered haftowany waistcoat kamizela spectators widzowie perform wystpowa

Z: For the time being, yes. Thank you. E: Youre welcome.

24 Przeczytaj tre zadania i zastanw si, jak najlepiejodegra ponisz scenk. Znajomy Anglik, ktry przyjecha w ramach stypendium do Polski, bdzie mia wkrtce egzaminy na uczelni. Nie wie, co woy na t okazj. Poinformuj go, jak polscy studenci ubieraj si na egzamin pisemny. Powiedz, jak zwykle ubieraj si na egzamin ustny. Zapytaj, jak to jest przyjte na uczelniach brytyjskich.(rozmow rozpoczyna egzaminujcy)

Standardowe zwroty do opisu ilustracji znajdziesz na str. 154.

Visual material26 Przeanalizuj materia przedstawiony na str. 5 i przygotuj si do jego prezentacji i rozmowy z egzaminatorem na temat roli ubioru we wspczesnym wiecie, zwizku midzy stylem ubierania si a samopoczuciem czowieka.

PRZYDATNE WYRAENIA Polish students tend to wear polscy studenci na og nosz; international students do the same zagraniczni studenci robi tak samo; a dark suit with a tie ciemny garnitur z krawatem; casual clothes zwyke codzienne ubranie, exaggerate przesadza

Pytania do materiau wizualnego (wycznie w zestawie egzaminujcego). 1. What can you see in the pictures? 2. Look at the data provided in the table. What tendency can you observe? 3. What role does the dress code play in modern society? 4. How do you understand the saying The man is best dressed whose dress no one observes? 5. What does being well-dressed mean to you? Justify your opinion.Wskazwki dotyczce wypowiedzi ustnej na poziomie rozszerzonym znajdziesz na str. 155.

Pracujc w parach opracujcie dialog, a nastpnie odegrajcie scenk.

Rozmowa na podstawie ilustracji Picture-based conversation 25 Opisz ilustracj i odpowiedz na pytania egzaminatora.

Topic presentation27 Przeczytaj temat prezentacji, a nastpnie przygotujswoj wypowied. Some people claim that Clothes do not make the man yet according to another saying Apparel makes the man. What role does dress code play in our lives? Justify your opinion.PRZYDATNE WYRAENIA suitable for the occasion odpowiednie do okazji, businesslike clothes typowy ubir biznesmena, looks are important wygld jest wany, depending on the situation zalenie od okolicznoci, shows you respect your interlocutor wiadczy o szacunku dla rozmwcy, wearing casual clothes noszenie zwykych, codziennych ubra, shows that you belong to a certain social group wiadczy o przynalenoci do okrelonej grupy spoecznej

13

I

Czo wi ek / H u m a n

Trening pisaniaKrtka forma uytkowaW przypadku pisania krtkiej formy uytkowej na poziomie podstawowym najwaniejsze jest przekazanie wszystkich wypunktowanych informacji. Poprawno odgrywa mniejsz rol. Za kad informacj przekazan w sposb komunikatywny otrzymasz 1 punkt. Jeli stosunek liczby bdw do liczby wszystkich wyrazw nie przekroczy 25%, otrzymasz 1 punkt za poprawno. cznie za to zadanie moesz otrzyma 5 punktw. Wskazwki, jak napisa krtk form uytkow znajdziesz na str. 146.

Notatka (wiadomo) Message 28 Przeczytaj tre zadania, a nastpnie zredaguj swojnotatk. Podczas pobytu w Anglii na kursie jzykowym dzielisz pokj z inn osob uczestniczc w podobnym kursie. Podczas nieobecnoci tej osoby odbierasz telefon. Dzwoni kolega twojego wspmieszkaca w wanej sprawie. Zostaw na stole wiadomo dla swojego wspmieszkaca. Poinformuj go, kto i o ktrej godzinie dzwoni. Przeka informacj, w jakiej sprawie by telefon i zaznacz, e to wane. Popro o oddzwonienie pod podany numer. Napisz, dokd wychodzisz i o ktrej wrcisz.Podpisz si jako XYZ. W zadaniu nie jest okrelony limit sw. Oceniana jest umiejtno zwizego przekazania wszystkich informacji (4 punkty) oraz poprawno jzykowa (1 punkt).

29 Przeczytaj tre zadania, a nastpnie sformuuj swojnotatk. Podczas nieobecnoci anglojzycznego kolegi, z ktrym dzielisz mieszkanie, dzwonia jego siostra, ktra pilnie potrzebuje jego rady w wanej sprawie. Napisz notatk dla wspmieszkaca, w ktrej przekaesz, kto i o ktrej godzinie dzwoni, w jakiej sprawie by telefon, poradzisz, aby skontaktowa si z siostr jak najszybciej, poinformujesz, e wyjedasz do znajomych i spdzisz u nich weekend.Podpisz si jako XYZ. W zadaniu nie jest okrelony limit sw. Oceniana jest umiejtno zwizego przekazania wszystkich informacji (4 punkty) oraz poprawno jzykowa (1 punkt).

Opis Description30 Przeczytaj tre zadania, a nastpnie napisz swojwypowied. Opisz czowieka, ktrego podziwiasz. Describe a person you admire. Twoja wypowied powinna zawiera od 200 do 250 sw i spenia wszystkie wymogi typowe dla formy wskazanej w poleceniu.Wskazwki, jak napisa opis czowieka, znajdziesz na str. 150. PRZYDATNE WYRAENIA I first met him when Po raz pierwszy go spotkaem; He tends to be Bywa; Although he sometimes is Chocia czasami bywa, I still like jednak lubi; He never lets me down Nigdy mnie nie zawid, He is successful/hard-working/ ambitious, successful Jest pracowity, ambitny/odnosi sukcesy; He deserves Zasuguje (na)

Przykadowa notatka

Hi Mike, Your friend Bill phoned at 11 oclock. He wants to come and take his CDs back. He says its important! Phone him at 125 27 34. Im going to the cinema and will be back at 7 p.m. See you, XYZ

14

Matura z LangenscheidtemKsiki pomocnicze

cena 24,90 z

cena 19,90 z

cena 19,90 z

cena 29,90 z

ksigarnia internetowa 15% rabatu

infolinia: 0 801 9999 10

Matura z LangenscheidtemSeria maturalna

cena 22,00 z

cena 24,90 z

cena 24,90 z

cena 22,00 z

ksigarnia internetowa 15% rabatu

infolinia: 0 801 9999 10

Jzyk angielski

Trening maturalnyRepetytorium dla poziomu podstawowego i rozszerzonegoZ opinii recenzentw o ksicePodrcznik Jzyk angielski Trening maturalny zosta bardzo dobrze opracowany pod wzgldem merytorycznym, dydaktycznym i jzykowym; uwzgldnia aktualny stan wiedzy, w tym wiedz metodyczn i jest waciwie dostosowany do czwartego etapu edukacyjnego. ... Wspczesna tematyka adresowana do zainteresowa nastolatkw, skutecznie pomaga w rozwijaniu strategii komunikacji jzykowej oraz poszczeglnych sprawnoci komunikacyjnych. Podrcznik zapewnia skuteczne przygotowanie do egzaminu maturalnego w zakresie podstawowym i rozszerzonym. (z recenzji dla MEN, dr Andrzej Diniejko) Jzyk angielski Trening maturalny dobrze prezentuje si na tle innych repetytoriw maturalnych. Ksika ma przejrzysty ukad i podzia materiau, a dziki wyranemu podziaowi na czci tematyczne pozwala zorganizowa lekcje wok tematw maturalnych. Ksika zostaa zaplanowana jako repetytorium jzyka angielskiego, a techniki egzaminacyjne s traktowane drugoplanowo lub s umiejtnie wplecione w treci nauczania. Pozwala to na uniknicie zbytniego skupienia si nauczyciela i uczniw na cigym wiczeniu zada maturalnych. Trening maturalny pomaga w przygotowaniu uczniw do poziomu podstawowego i rozszerzonego egzaminu maturalnego, co sprawia, i mona z tej ksiki korzysta w klasach o zrnicowanym poziomie. (recenzent MEN, dr Magorzata Szpotowicz)

Repetytorium na lekcjach w klasach maturalnych to skuteczne i wszechstronne przygotowanie uczniw do nowej matury!Trening maturalny zawiera: 14 tematw maturalnych trening leksykalno-gramatyczny trening mwienia trening pisania zadania na rozumienie ze suchu oryginalne teksty na rozumienie tekstu czytanego

Ksice towarzyszy pyta CD z nagraniami tekstw na rozumienie ze suchu.

Ksigarnia internetowawww.langenscheidt.pl www.berlitzwydawnictwo.pl

cena 39,90 zISBN: 978-83-7476-542-8