Embed Size (px)
Citation preview
Майстар - клас «Інтэрнэт – як крыніца
інфармацыі ў працы журналіста»
Паўлюк Быкоўскі
Гродна, 27 верасня 2009 г.
Праграма
● Тэматычны падзел рэсурсаў Інтэрнэт● Пошук інфармацыі ў Інтэрнэт ● Віды пошукавых сістэм і спосабы іх выкарыстання,
сінтаксіс запыту● Практычнае практыкаванне. Пошук інфармацыі па
зададзенай тэме● Стратэгіі расследавання ў Інтэрнэт● Аналіз крыніц інфармацыі● Уводзіны ў аўтарскія і маёмасныя правы ў Інтэрнэт
Хуткасць у Інтэрнэце
● The Global Broadband Speed Test
● www.speedtest.net●
дата час сервер
30.08.2006 10:03 194 128 143 ~ 950
30.08.2006 10:00 212 84 1252 London ~ 1150
30.08.2006 09:55 189 127 1274 Hurth ~ 900 30.08.2006 09:35 78 25 1944 Moscow ~ 400
30.08.2006 09:10 107 57 1919 Lublin ~ 300 Сярэдняе значэнне 195 105 1633
запампоўка, кілабіт/сек
выпампоўка, кілабіт/сек
затрымка, мілісекунд
Адлегласць, мілі
Amsterdam
Тэматычны падзел рэсурсаў Інтэрнэт
● All.by: Увесь беларускі Інтэрнэтhttp://www.all.by/ каталог беларускіх сайтаў
Потенциальные альтернативы
● Обозначьте альтернативные стратегии● Опишите “за” и “против” каждой стратегии● Предоставьте прогноз затрат
Імёны ў ІнтэрнэцеКожны рэсурс ў Інтэрнэце мае свой ідэнтыфікатар
месцазнаходжання, або URL (Uniform Resource Locator).
URL складаецца з некалькіх частак: ➢ выкарыстоўваецца пратакол (http, ftp, gopher ...) ➢ двукроп'е ➢ адрас рэсурсу
http://www.microsoft.com
ftp://microsoft.com
gopher://microsoft.com
Hyper Text Transfer Protocol
Даменная сістэма імёнаў
Акрамя URL, кожны хост-кампутар, падлучаны да фізічнай сеткі, мае унікальны IP-адрас
(IP - Internet Protocol) - чатырохбайтную лічбу, якая запісваецца альбо ў шаснаццатковым выглядзе тыпу 0xC0A80E05, альбо ў дзесятковым выглядзе, дзе байты падзеленыя кропкамі тыпу 198.46.8.34
P.S. Прачытаць аб маршрутызацыі ў Інтэрнэт можна http://www.citforum.ru/internet/tifamily/iproutng.shtml#dns
Domain Name System (DNS) «Асабістае» імя кампутара або тып рэсурсу імя структуры (дамена), якая можа складацца з
паддаменаў апошнія літары DNS адрасы - верхні дамен,
указвае на тып дамена
Агульныя дамены верхняга ўзроўню (gTLDs)
Дамены агульнага выкарыстання NET
ORG
INFO
BIZ
NAME
Networks (Інтэрнэт, тэлекамунікацыйныя сеткі) Organizations (некамерцыйныя арганізацыі або арганізацыі, якія не трапляюць у іншыя катэгорыі) Information (адкрыты для ўсіх дамен) Business Organizations (для бізнес арганізацый)
Personal (для прыватных асобаў)
Спецыяльныя дамены агульнага выкарыстання
AERO COOP MUSEUM PRO
gTLD ПрызначэннеAir-transport industry (паветранна-транспартная індустрыя) Cooperatives (кааператывы) Museums (музеі) Accountants, lawyers, and physicians — professionals (для спецыялістаў — бухгалтараў, юрыстаў і ўрачоў)
Дамены абмежаванага выкарыстання
INT
EDU
GOV
MIL
International Organizations (міжнародныя арганізацыі)
Educational (адукацыйныя праекты)
US Government (урад ЗША)
US Dept of Defense (Дэпартамент бяспекі ЗША)
Спецыяльныя спансаваныя дамены абмежаванага выкарыстання (Sponsored Top-Level Domains, sTLDs)
TRAVEL
JOBS
CAT
TEL
MOBI
gTLD ПрызначэннеДля турагенцтваў, тураператараў, авіякампаній, гатэльных сетак і ўсіх, хто мае дачыненьне да індустрыі падарожжаў, экскурсій, адпачынку. Новы дамен закліканы аб'яднаць ўсю турыстычную індустрыю ў адзіным даменным прасторы
Для сайтаў, якія ўстанаўліваюць камунікацыі працадаўцаў з найманымі работнікамі Для лінгвістычнага і культурнай супольнасці іспанскай КаталонііДля захоўвання і кіравання персанальнымі і карпаратыўнымі кантактнымі дадзенымі
Для сайтаў і сэрвісаў, арыентаваных на працу з мабільнымі тэлефонамі і бяздротавымі прыстасаваннямі
Нацыянальныя дамены верхняга ўзроўню
. ad - Андора. . be - Бельгія.
. af - Афганістан. . bf - Буркіна-Фасо.
. ag - Антыгуа і Барбуда. . bg - Балгарыя
. ai - Ангилла. . bh - Бахрэйн.
. al - Албанія. . bi - Бурундзі.
. am - Арменія. . bj - Бэнін.
. an - Антылы . bm - Бярмуды.
. aq - Антарктыка. . bn - Бруней-Дарусалам.
. ar - Аргентына. . bo - Балівія.
. as - Амерыканскія астравы Самоа . br - Бразілія.
. at - Аўстрыя. . bs - Багамы.
. au - Аўстралія. . bt - Бутан.
. aw - Аруба, востраў (Нідэрланды) . bv - Буве, востраў.
. az - Азербайджан. . bw - Батсвана.
Геаграфічны (тэрытарыяльны): Тып установы: . by - Беларусь . com - камерцыйныя . de - Германія . edu - адукацыйныя . ru - Расія . gov - урадавыя . ua - Украіна . mil - ваенныя . pl - Польшча . net - сеткавыя паслугі
Партрэт Байнету
Першая дзесятка сайтаў Байнэту: . by - 42,45% . ru - 30, 38% . com - 17,21% . net - 4,82% . org - 2,29%
Пошук інфармацыі ў Інтэрнэт
● 1. адрас тэмы, заяўка на тэму ● 2. збор папярэдніх дадзеных ● 3. "навядзенне фокусу" - вызначэнне пэўнага
прадмета ● 4. вывучэнне прадмета → пабудова гіпотэзы
(у прыватнасці - версіі).
Падрыхтоўка расследавання
● Вызначэнне параметраў: ● ХТО шукае інфармацыю? ● Якую інфармацыю шукаюць? ● Дзе можа знаходзіцца інфармацыя? ● Наколькі дэталёвай павінна быць дадзеная
інфармацыя? ● Колькі грошай / часу ёсць у распараджэнні? ● Якая інфраструктура ёсць у распараджэнні? ● ...
Віды пошукавых сістэм і спосабы іх прымянення, сінтаксіс запыту
http://poisk.ru/katalog/
Прэс-партрэты ...
Google Advanced SearchНайти результатысо всеми словамис точной фразойc любым из словбез слов
find results Знайсці вынікіwith all of the words з усімі словаміwith the exact phrase з дакладным выразамwith at least one of the words з любымі словаміwithout the words без слоў
Клинтон саксофон
з усімі словамі 6 810 для Клинтон саксофонз дакладным выразам 116 для "Клинтон саксофон".з любымі словамі 1 510 000 для Клинтон OR саксофон.без слоў 1 170 000 для Клинтон -саксофон
394 000 для -Клинтон саксофон
Зводная табліца аператараў Google
Першакрыніцы і другасныя крыніцы
Высновы
● чым большая база даных, тым больш канкрэтным мусіць быць запыт / чым меншая база даных, тым больш агульным мусіць быць запыт
● чым больш спецыфічным з'яўляецца абраны інструмент пошуку, тым больш спецыфічным запыт
● мова індэксаваных дакументаў <=> запыты для пошуку
● ці маюць сфармуляваныя мною запыты розныя значэнні? (скарачэнні)?
Уводзіны ў аўтарскія і маёмасныя правы ў Інтэрнэт
Дзякуй за ўвагу!
