Corel Ventura - DJURIC1 · kolona, pankreasa, slezine, jetre, tr. coeliacus-a. Putevi metastaziranja karcinoma ‘eluca: limfogeno, peritonealno i hematogeno. Regionalni limfni ~vorovi

U radu su prikazani rendgenski i CT nalazi ka-rakteristi~ni za karcinome ‘eluca razli~itih lokali-zacija (lokalizovanih u razli~itim delovima ‘elu-ca). Posebno su izdvojeni karcinomi ezofago-gast-ri~nog spoja (EGJ) i karcinomi antruma, kao dvelokalizacije gastri~nih karcinoma sa kojima senaj~e{}e sre}emo u svakodnevnoj klini~koj i radi-olo{koj praksi, a koji imaju potpuno razli~itu ra-

dio-lo{ku prezentaciju. Uznapredovali karcinomi ezo-fago-gastri~nog spoja (EGJ), ~ija incidenca je u stal-nom porastu, po pravilu zahvataju distalni segmentjednjaka, kardiju i proksimalni deo ‘eluca, urazli~itim medju-sobnim proporcijama, na ~emu sezasnivaju Siewert-ova, kao i Japanska klasifikacijaovih tumora, koje su navedene. Zbog zahvatanja dis-talnog jednjaka, regija skeniranja, pored abdomena,treba da bude pro{irena i na grudni ko{. Uznapre-dovali karcinom antruma se rendgenski prezentujevegetantnim, infiltrativnim, ili kombinacijom ova dvaoblika, obi~no zahvataju}i celu cirkumferenciju zida.CT-om se procenjuje eventualna infiltracija levoglobusa jetre, tela i vrata pankreasa, kolona i prednjegtrbu{nog zida.

Klju~ne re~i: karcinom ‘eluca, karcinomezofago-gastri~nog spoja (EGJ), CT,MDCT.

UVOD

Karcinom ‘eluca je po incidenci obolevanja od svihmalignih tumora kod mu{karaca na tre}em mestu

(posle karcinoma plu}a i prostate), a kod ‘ena na 5.mestu (posle karcinoma dojke, cerviksa, debelog creva

i plu}a)1,2. Karcinomi ‘eluca ~ine oko 9,9% svih malig-nih tumora, ali su zapa‘ene velike varijacije u u~estalostiu razli~itim geografskim regijama3,4. Najve}a incidencakarcinoma ‘eluca je u Japanu: 74,8 u mu{koj populaciji, anajmanja u Severnoj Americi: 8,8 u mu{koj, a 4,2 u ‘en-skoj populaciji5. Poslednjih decenija se bele‘i op{ti padincidence karcinoma ‘eluca u industrijski razvijenim zem-

ljama sveta, ali i istovremeni porast u~estalosti karcinomaezofago-gastri~nog spoja5. U Srbiji je najvi{a incidencakarcinoma ‘eluca zabele‘ena u topli~kom okrugu: 30,5 umu{koj populaciji, a 8,8 kod ‘ena u 2002. godini6. U Beo-gradu je u periodu od 1994. - 2002. godine porastao mor-talitet od karcinoma ‘eluca, naro~ito u ‘ena i osoba stari-jih od 70 godina7. Incidenca karcinoma ‘eluca dosti‘esvoj pik u dobi izmedju 50-70 godina, medjutim oko 5 %pacijenata sa karcinomom ‘eluca je mladje od 35 godina,a oko 1% je mladje od 30 godina. Mladji pacijenti imajuagresivnije lezije sa lo{ijom prognozom5,8,9,10.

Ve}ina pacijenata u momentu postavljanja dijagnozeima uznapredovali stadijum bolesti, jer se simptomi i kli-ni~ki znaci obi~no kasno javljaju. Simptomi su: gubitakapetita, dispepsija, epigastri~ni bol, nadutost, prezasi}e-nost, mu~nina, povra}anje, gubitak te‘ine, anemija10,11.Ulcerozni tumori mogu dovesti do krvarenja, koje se ma-nifestuje hematemezom, melenom, sideropenijskom ane-mijom. Infiltrativni tumori se manifestuju ranom sito{}u,a tumori koji dovode do opstrukcije kardije disfagijom11.

Dijagnoza se postavlja rendgenskim pregledom ‘elucai/ili endoskopskim pregledom, pri kom se uzimaju biopsi-je. U dijagnosti~kom algoritmu slede kompjuterizovanatomografija (CT) i endoskopska ultrasonografija (EUS)

Adenokarcinomi ~ine 95% malignih tumora ‘eluca, os-tatak su limfomi, karcinoidi, sarkomi i dr.5 Histolo{ki serazlikuju intestinalni i difuzni gastri~ni karcinomi (u kojespadaju signet ring cell karcinomi i anaplasti~ni)5

Prema dubini invazije zida ‘eluca u trenutku postavlja-nja dijagnoze, karcinomi ‘eluca se dele na rane i uznapre-dovale.5

Rani karcinomi ‘eluca su ograni~eni na mukozu i sub-mukozu ‘eluca, bez obzira da li su limfni ~vorovi zahva-}eni ili ne (u ovu grupu spada i karcinom in situ). Naj~e{-}e su asimptomatski, pa se otkrivaju slu~ajno, ili skriningendoskopijom. U (manjoj) grupi pacijenata sa ranim kar-cinomima ‘eluca, petogodi{nje pre‘ivljavanje je oko90%12. Japansko dru{tvo gastroenterolo{ke endoskopijeklasifikovalo je ove tumore u 3 osnovna tipa: tip I- pro-

.........................................

Rendgenska i CT prezentacija uznapredovalihkarcinoma ‘eluca razli~itih lokalizacija

A. Djuri}-Stefanovi}1 , Dj. [aranovi}1, D. Ma{ulovi}1,Lj. Lazi}, T. Nastasi}, B.Vi{i}, J. ôli}, D. D‘elebd‘i},D. Djordjevi}-[opalovi}Centar za radiologiju i magnetnu rezonancu KCS, Odeljenjedigestivne radiologije - Prva hirur{ka klinika1 Medicinski fakultet u Beogradu

/STRU^NI RADUDK 616.33-006.04-073.7

DOI:10.2298/ACI0904099D

rezi

me

trudiraju}e ("protruded"): >5mm iznad povr{ine okolnesluznice ‘eluca; tip II- superficijalne, koji su podeljeni utri podtipa: IIa- elevirane: <5mm iznad povr{ine okolnesluznice; IIb- flet ("flat"): u ravni okolne sluznice; IIc:udubljene ("depressed"): <5mm ispod povr{ine okolnesluznice; tip III: ekskavirane ("excavated"): >5mm ispodpovr{ine okolne sluznice ‘eluca5. Navedeni su i kombino-vani tipovi ranog karcinoma ‘eluca5. Radiolo{ki se ranikarcinomi mogu da vizualizuju kao polipoidne lezije, ul-ceracije, ili segmentni rigiditet zida13. Pregledom u dvoj-nom kontrastu mo‘e da se nadje izmenjen reljef sluznice uvidu prekinutih nabora, zadebljalih nabora, spajanja, ilipak nestanka nabora13.

Uznapredovali karcinomi ‘eluca zahvataju i muskularispropriju. Napreduju}i, zahvataju i probijaju serozu i {irese u perigastri~no masno tkivo, sa mogu}no{}u infiltracijeokolnih organa i vaskularnih struktura5.

Borrmann-ova klasifikacija uznapredovalih karcinoma‘eluca, iz 1920. godine5, zasniva se na makroskopskomizgledu tumora, bez obzira na njegovu lokalizaciju i obuh-vata ~etiri tipa:

Borrmann tip 1 - polipoidna lezijaBorrmann tip 2 - vegetantna (vegetantno-ulcerozna) lez-

ijaBorrmann tip 3 - ulcerozna lezijaBorrmann tip 4 - infiltrativni tumor (linitis plastica).

Mogu}e lokalizacije karcinoma ‘eluca su: ezofago-gas-tri~ni spoj, antrum, korpus, ili ceo ‘eludac (linits plastica).Karcinomi ezofago-gastri~nog spoja (gastro-esophagealjunction, EGJ) predstavljanju poseban entitet, ~ija incide-nca kontinuirano raste u poslednjih nekoliko dece-nija5,14,15. Siewert i Stein su predlo‘ili slede}u klasifika-ciju ezofagogastri~nih tumora16:

Tip I: adenokarcinom distalnog jednjaka - centar tumor-ske mase se nalazi od 5cm do 1cm iznad ezofago-gas-tri~nog spoja (EGJ) i mo‘e da infiltri{e ezofago-gastri~nispoj odozgo.

Tip II: "pravi" karcinom kardije - centar tumorske masese nalazi od 1cm iznad do 2cm ispod EGJ

Tip III: subkardijalni karcinom ‘eluca - centar tumorskemase se nalazi 2-5cm ispod EGJ i mo‘e da infiltri{e ezo-fago-gastri~ni spoj i distalni jednjak odozdo.

Prema Japanskoj klasifikaciji ezofagealnog kancera, 10.izdanje, iz 2009. godine17, karcinomi ezofago-gastri~nogspoja se dela na:

EG- ezofagogastri~ni ("esophagus-dominant tumor")GE- gastroezofagealni ("stomach-dominant tumor").

SLIKA 1A:

RO GRAFIJA @ELUCA: KARCINOM DISTALNOGJEDNJAKA, KARDIJE I SUBKARDIJALNOG SEG-MENTA KORPUSA @ELUCA, VEGETANTNI OBLIK(OTVORENE STRELICE)- SIEWERT TIP I, EG KARCI-NOM.

SLIKA 1B (A-D):

CT TORAKSA I ABDOMENA ISTOG PACIJENTA, PO-PRE^NI PRESECI. A: SREDNJI MEDIJASTINUM- ZIDMEDIJALNOG SEGMENTA JEDNJAKA NORMALNEDEBLJINE, PATOLO[KI IZMENJEN LIMFNI ^VORPARAEZOFAGEALNO DESNO (OTVORENA STRELI-CA). B: DONJI MEDIJASTINUM: TUMORSKO ZADE-BLJANJE ZIDA DISTALNOG SEGMENTA TORAKAL-NOG JEDNJAKA SA OÛVANIM PLANOM PERIEZO-FAGEALNOG MASNOG TKIVA PREMA AORTI I PERI-KARDU. C: NIVO KARDIJE: TUMORSKA MASA UNIVOU KARDIJE SA OÛVANIM PLANOM PREMAAORTI. D: GORNJI ABDOMEN: TUMORSKA MASADU@ MALE KRIVINE KORPUSA @ELUCA SA OÛ-VANIM PLANOM PREMA KRUSEVIMA DIJAFRA-GME.

100 A. Djuri}-Stefanovi} ACI Vol. LVI

Karcinom ‘eluca se lokalno {iri (kada probije serozu) uokolno perigastri~no masno tkivo, sa mogu}no{}u direk-tne infiltracije susednih organa i vaskularnih struktura:kolona, pankreasa, slezine, jetre, tr. coeliacus-a. Putevimetastaziranja karcinoma ‘eluca: limfogeno, peritonealnoi hematogeno. Regionalni limfni ~vorovi su lokalizovanioko a. gastricae sinistrae, a. lienalis, a. hepaticae commu-nis, truncus coeliacus-a. Metastaze u retropankreati~ne iparaortalne limfne ~vorove se smatraju udaljenim limfo-genim metastazama. Karcinom ‘eluca nekada metastazirau limfne ~vorove leve supraklavikularne grupe (Vir-chow)12. Peritonealno {irenje ide du‘ peritonealnih li-gamenata: gastrokoli~nog (u transverzalni kolon i pank-reas), gastrohepati~nog i hepatoduodeanalnog (u jetru) iperitonealnom te~no{}u, pri ~emu ulogu ima gravitacija: umezenterijum, Douglas-ov {pag, zid rektuma, ili sigmoid-nog kolona, u jajnike (Krukenberg-ov tumor)12. Hemato-gene metastaze su naj~e{}e u jetri, ali mo‘e da metastazirau nadbubre‘ne ‘lezde, plu}a, kosti, mozak12.

Patolo{ka TNM klasifikacija karcinoma ‘eluca(2002)18:

Tis - Carcinoma in situ: intraepitelijalni tumor, bez in-vazije lamine proprije

T1- tumor ograni~en na mukozu ili submukozu T2- tumor zahvata muskularis propriju ili subserozuT3- tumor zahvata serozu, bez infiltracije okolnih struk-

tura T4- tumor infiltri{e okolne strukture N0- bez metastaza u regionalne limfne ~vorove N1- metastaze u 1-6 regionalnih limfnih ~vorova N2- metastaze u 7–15 regionalnih limfnih ~vorova N3- metastaze u >15 regionalnih limfnih ~vorova M0- bez udaljenih metastaza M1- prisutne udaljene metastaze Rendgenska slika karcinoma ‘eluca odgovara navedenoj

makroskopskoj podeli. Ispup~ene lezije - Borrmann tip 1 i2 (jo{ se nazivaju i: polipoidne, vegetantne, egzofiti~ne,medularne), koje dominantno rastu ka lumenu ‘eluca i{tr~e u njemu, rendgenski se prikazuju ivi~nim i lakunar-nim defektima u punjenju barijumskog kontrasta, naj~e{}eneo{trih kontura, sa razorenim naborima sluznice (slike1a, 2a, 3a, 5a) i odsutnom peristaltikom u tumorom zah-va}enom segmentu zida ‘eluca12,13.

Tumori mogu da ulceri{u (vegetantno-ulcerozni, ili ul-cerozni oblik), {to se rendgenski prikazuje kao plus senkau minus senci-Carmmanov znak meniskusa12,13. Infiltra-tivni/skirusni-Borrmann tip 4, koji dominantno raste unu-tar zida, dovodi do cirkularnog su‘enja lumena, sa od-sustvom peristaltike12,13. Infiltracija mo‘e da bude lokali-zovana na odredjeni deo ‘eluca (slika 4a), ili je zahva}en~itav ‘eludac (linitis plastica).

Kompjuterizovana tomografija (CT) se koristi naj~e{}epreoperativno, da bi se procenio stadijum bolesti: T- da lipostoji ekstragastri~na propagacija tumora i infiltracijaokolnih struktura; L- lokalizacija, broj i veli~ina metastat-ski izmenjenih limfnih ~vorova; M- postojanje udaljenihsekundarnih depozita (u jetri, slezini, pankreasu, nadbub-rezima), ascites.18,19 U vezi sa tehnikom CT pregleda va‘-no je da se postigne zadovoljavaju}a distenzija lumena ‘e-

SLIKA 2A:

CILJANA RENDGENOGRAFIJA DISTALNOG JED-NJAKA I PROKSIMALNOG @ELUCA U STOJE]EMSTAVU: TUMOR ZAHVATA DISTALNI JEDNJAK,KARDIJU, SUBKARDIJALNI SEGMENT MALEKRIVINE I FORNIKS @ELUCA (OTVORENE STRE-LICE).

SLIKA 1C:

MPR REKONSTRUKCIJA U KORONARNOJ RAVNI(OTVORENE STRELICE POKAZUJU SEGMENT ZA-HVA]EN TUMOROM).

Br. 4 Rendgenska i CT prezentacija uznapredovalih karcinoma 101razli~itih lokalizacija

luca, davanjem te~nosti (vode, ili razbla‘enog kontrasta),ili efervescentnog pra{ka, per os, ili preko gastri~ne son-de, neposredno pre CT pregleda, sa ili bez hipotoni-je20,21,22. Ukoliko ‘eludac nije dovoljno distendiranog lu-mena u vreme skeniranja, nije mogu}a validna procenazadebljanja zida CT-om, odnosno dimenzija tumora, jerzidovi praznog ‘eluca uvek izgledaju zadebljalo, zbog ob-lika i rasporeda gastri~nih nabora23. CT kriterijumi zaprocenu T stadijuma, u skladu sa prethodno navedenomTNM klasifikacijom navedeni su u literaturi21,24.

Iako se bilo koji pomenuti makroskopski oblik mo‘e ja-viti bilo gde u zidu ‘eluca, u klini~koj i radiolo{koj praksise vidjaju rendgenska i CT slika koje su karakteristi~ne zapojedine lokalizacije karcinoma ‘eluca, {to je uslovljenorazli~itim anatomskim karakteristikama (polo‘ajem, {iri-nom lumena, izgledom i rasporedom nabora sluznice) urazli~itim delovima ‘eluca. Takodje, odnos sa susednimorganima i strukturama u smislu njihove infiltracije karci-nomom ‘eluca je razli~it za razli~ite delove ‘eluca, kao ilimfni ~vorovi u koje predilekciono metastaziraju, pa se itehnika CT pregleda razlikuje u odnosu na lokalizaciju tu-mora. Dve naj~e{}e lokalizacije karcinoma ‘eluca koje vi-djamo u na{oj svakodnevnoj radiolo{koj praksi (Rendgenodeljenje digestivne radiologije na Prvoj hirur{koj kliniciKlini~kog centra Srbije) su ezofago-gastri~ni spoj (slike1-3) i antrum (slike 4-6), sa zahvatanjem proksimalnog(EGJ), odnosno distalnog dela korpusa ‘eluca (antrum).

Karcinomi lokalizovani u samom korpusu su znatno ma-nje zastupljeni.

Uznapredovali karcinomi ezofago-gastri~nog spoja(EGJ) po pravilu zahvataju distalni segment jednjaka, kar-diju i proksimalni deo ‘eluca, u razli~itim medjusobnimproporcijama, na ~emu se zasniva i pomenuta Siewert-ova, kao i Japanska klasifikacija ovih tumora16,17. Tipi~nose karcinomi EGJ rendgenski prezentuju kao vegetantnelezije i uvek se distalno propagiraju du‘ male krivine ‘e-luca (subkardijalni segment male krivine), sa dominant-nim zahvatanjem jednog od zidova (zadnjeg, ili prednjeg)(slike 1a-3a). Rendgenskim i CT pregledom se procenjujedu‘ina tumorom zahva}enog dela jednjaka (medio-dis-talni, distalni, ili abdominalni segment), kao i odnos tu-mora prema periezofagealnim strukturama (aorta, peri-kard) (slika 1b B). Kao i karcinomi distalnog jednjaka,karcinomi EGJ mogu da metastaziraju u medijastinalnelimfne ~vorove (slika 1b A)17. Zbog svega pomenutog,regija skeniranja kod bolesnika sa karcinomom EGJ trebada bude pro{irena i na grudni ko{ (slike 1b, 1c). Zbog bli-skog odnosa kardije i subkardijalnog segmenta korpusa‘eluca sa krusevima dijafragme (posebno levim krusem),potrebno je CT-om proceniti eventualnu infiltraciju kru-seva dijafragme25 (slike 1b D, 3b). Ukoliko je zahva}ena~itava cirkumferencija zida forniksa (slike 2a i 2b), mo-gu}a je infiltracija slezine (slika 2b), kolona, levog lobusa

SLIKA 3A:

PREGLEDNA RENDGENOGRAFIJA @ELUCA: IVI^NIDEFEKT SA RAZORENIM RELJEFOM SLUZNICE UREGIJI KARDIJE I SUBKARDIJALNOM SEGMENTUMALE KRIVINE (OTVORENE STRELICE)- SIEWERTTIP III.

SLIKA 2B:

CT ISTOG PACIJENTA: T4 STADIJUM. TUMORSKOZADEBLJANJE ZIDOVA FORNIKSA CELOM CIRKUM-FERENCIJOM (OTVORENE STRELICE) U KONGLOM-ERATU SA PATOLO[KI IZMENJENIM PERIGASTRI^-NIM LIMFNIM ^VOROVIMA U GASTRO-HEPA-TI^NOM LIGAMENTU (BELE STRELICE), U RETRO-GASTRI^NOJ REGIJI (CRNE STRELICE). PATOLO[KIIZMENJEN LIMFNI ^VOR RETROKRURALNO DESNO(SIVA STRELICA). ODSUSTVO PLANA PERIGASTRI-^NOG MASNOG TKIVA PREMA SLEZINI- INFILTRA-CIJA (STRELICA). HIPODENZNA FOKALNA PROME-NA U LEVOM LOBSU JETRE.


jetre. Okolni patolo{ki izmenjeni limfni ~vorovi, pojedi-na~ni, konglomerisani, ili u konglomeratu sa tumorom,nekada potpuno ispunjavaju perigastri~no masno tkivo(slika 2b).

Karcinom antruma obi~no zahvata ~itavu cirkumferen-ciju, pokazuju}i dominantno vegetantni, ili infiltrativanrast (slika 4a). êst rendgenski nalaz je "skra}enje" malekrivine, {to ukazuje da je infiltrisan i korpus ‘eluca (slika4a). Kako je anatomski polo‘aj antruma potpuno razli~it uodnosu na proksimalni segment ‘eluca, procena eventual-ne infiltracije okolnih organa CT-om se takodje razlikuje.Za razliku od kardije i subkardijalnog segmenta korpusa‘eluca, koji su ustaljenog polo‘aja (osim ako postoji hija-tus hernija), lokalizovani pozadi, antrum se nalazi u pred-njem delu peritonealne duplje, ali njegov polo‘aj, a samimtim i odnos sa susednim anatomskim strukturama mo‘ezna~ajno individualno da varira u odnosu na konstitucijuosobe (slike 4b, 5b, 6). Antrum je obi~no delom napredpokriven levim lobusom jetre, a delom se nalazi neposred-no iza prednjeg trbu{nog zida, od kog je odvojen perito-nealnim masnim tkivom (slike 4b, 5b, 6). U ovom prosto-ru je projekcija gastro-koli~nog ligamenta, koji mo‘e dabude direktno infiltrisan karcinomom antruma26. Ukolikoje ‘eludac elongiran i ptoti~an, antrum mo‘e da bude iznatno ni‘e polo‘en (slika 4b). Odnos sa kolonom takodjemo‘e zna~ajno individualno i konstitucionalno da varira uzavisnosti od du‘ine i polo‘aja kolona (slike 4b, 5b). Izaantruma se nalazi telo i vrat pankreasa (slike 4b, 5b, 6), saplanom masnog tkiva izmedju, ~ija debljina takodje indi-vidualno varira u zavisnosti od uhranjenosti pacijenta(kod mr{avih osoba, naro~ito ‘enskog pola, plan masnogtkiva izmedju zadnjeg zida antruma i tela pankreasa mo‘eda se i u fiziolo{kim uslovima ne vizualizuje CT-om), {tomo‘e da onemogu}i procenu eventualne infiltracije pank-reasa CT-om. Zbog anteriornog polo‘aja antruma ote‘anoje ispunjavanje njegovog lumena vodom, ili kontrastom,ukoliko se CT pregled radi na klasi~an na~in, pri ~emu pa-cijent lezi u polo‘aju supinacije. Zbog prethodno navede-nog, predlo‘ene su modifikacije u tehnici CT pregleda,kojima bi se omogu}ila bolja vizualizacija i stejd‘ing tu-mora antralne regije23,27. U svakom slu~aju, na osnovuCT-a, radiolog bi trebalo da se izjasni da li se vizualizujuznaci infiltracije: levog lobusa jetre, prednjeg trbu{nog zi-da, kolona i pankreasa (slike 4b, 5b, 6), u ~emu su ~estood koristi multiplanarne rekonstrukcije, naro~ito ukolikoje pregled uradjen MDCT-om22,24,28.

SUMMARY

X-RAY AND CT PRESENTATION OF ADVANCED GAS-TRIC CARCINOMAS OF DIFFERENT LOCATIONS

We presented the X-ray and CT findings characteristicfor gastric cancers of different localizations (localized indifferent parts of the stomach). Particularly, esophago-gastric junction (EGJ) carcinomas and antral carcinomasare singled out, as two localizations of gastric cancer thatwe usually meet in everyday clinical and radiologicalpractice, and which have completely different radiologicalpresentation. Advanced carcinomas of esophago-gastricjunction, whose incidence is on the rise, usually affect thedistal segment of the esophagus, cardia, and proximal partof the stomach, in different proportions. Siewert’s, and theJapanese classification of these tumors are listed. Due to

SLIKA 4A:

RENDGENOGRAFIJA @ELUCA U STOJE]EM STAVU,AP POLO@AJU: KARCINOM ANTRUMA (INFILTRA-TIVNI OBLIK), SA PROPAGACIJOM NA KORPUS @E-LUCA; SKRA]ENA MALA KRIVINA.

SLIKA 3B:

CT ISTOG PACIJENTA: LOKALIZOVANO TUMORSKOZADEBLJANJE ZIDA DU@ MALE KRIVINE (OT-VORENA STRELICA). OÛVAN PLAN PREMA LE-VOM KRUSU DIJAFRAGME (STRELICA).


the involvement of the distal esophagus, scanning region,besides the abdomen, should be expanded to the chest.Advanced cancer of the antral part of the stomach is pre-sented by the X-ray as a fungating, infiltrative, or com-bined form, often capturing the entire wall circumference.Possible infiltration of the left liver, the body and neck ofthe pancreas, colon and anterior abdominal wall should beestimated by CT.

Key words: gastric carcinoma, carcinoma of theesophago-gastric junction (EGJ), CT,MDCT

BIBLIOGRAFIJA

1. Forman D, Burley VJ. Gastric cancer: global patternof the disease and an overview of environmental risk fac-tors. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology2006;20(4):633-49.

2. Crew K, Neugut A. Epidemiology of gastric cancer.World J Gastroenterol 2006;12(3):354-62.

3. Farkin DM, Bray FI, Devesa SS. Cancer burden inthe year 2000. The global picture. Eur J Cancer2001;37(Suppl 8):4-66.

4. Roder D. The epidemiology of gastric cancer. Gastriccancer 2002;5(Suppl 1):5-11.

5. Boland RC, Scheiman JM. Tumors of the stomach.In: Yamada T, ed. Textbook of gastroenterology. Phila-delphia: J.B. Lippincott Co, 1995:1496-1503.

6. Institut za javno zdravlje Srbije "Dr Milan Jovanovi}-Batut", Centar za prevenciju i kontrolu nezaraznihoboljenja. Incidencija i mortalitet od raka u CentralnojSrbiji 2002. Izve{taj br. 4. Po‘arevac: Kompromis dizajn,2005.

7. [ipeti} S, Vlajinac H, Ratkov I, Marinkovi} J. Mor-tality rate of gastric cancer in the population of Belgradefor 1990-2002 period. Vojnosanit Pregl. 2005;62(9):655-60.

8. Park JM, Jang YJ, Kim JH et al. Gastric cancer his-tology: clinicopathologic characteristics and prognosticvalue. J Surg Oncol 2008;98(7):520-5.

9. Parker SL, Tong T, Bolden S. Cancer statistics, 1996.CA Cancer J Clin 1996;46(1):5-27.

10. Huntsman DG, Carneiro F, Lewis FR. Early gastriccancer in young, asymptomatic carriers of germ-line E-cadherin mutations. N Engl J Med 2001;344(25):1904-9.

11. Fuchs CS, Mayer RJ. Gastric carcinoma. N Engl JMed 1995;333(1):32-41

12. Chapman AH. The stomac and duodenum. In: Sut-ton D, ed. Textbook of Radiology and Imaging , 7th ed.Churchill Livingstone 2003:591-98.

13. [obi} V, [obi} P, [aranovi} D. Rendgenologija di-gestivnog trakta. U: [obic V, Lazi} J, ur. Radiologija.Beograd: Medicinska knjiga, 2007:211-3.

14. Devesa SS, Blot WJ, Fraumini JF. Changing pat-terns in the incidence of esophageal and gastric carcinomain the United States. Cancer 1998;83:2049–53.

15. Kusano C, Gotoda T, Khor CJ et al. Changingtrends in the proportion of adenocarcinoma of the eso-phagogastric junction in a large tertiary referral center inJapan. J Gastroenterol and Hepatol 2008; 23:1662–5.

SLIKA 5A:

RENDGENOGRAFIJA @ELUCA U LE@E]EM STAVU, IKOSOM POLO@AJU: KARCINOM ANTRUMA I PILO-RUSA SA PROPAGACIJOM NA BULBUS DUODENU-MA. IVI^NI DEFEKT NARECKANIH KONTURA NAVELIKOJ KRIVINI ANTRUMA @ELUCA SA "AMPU-TACIJOM" LATERALNOG RECESUSA BULBUSADUODENUMA (OTVORENE STRELICE)- VEGE-TANTNI OBLIK TUMORA.

SLIKA 4b

CT ISTOG PACIJENTA:TUMORSKO ZADEBLJANJE ZI-DOVA ANTRUMA CELOM CIRKUMFERENCIJOM.ODSUSTVO PLANA MASNOG TKIVA PREMA TELU IVRATU PANKREASA - INFILTRACIJA (OTVORENESTRELICE) OÛVAN PLAN PREMA PREDNJEMTRBU[NOM ZIDU


16. Siewert JR, Stein HJ. Classification of the gas-troesophageal junction: classification, pathology and ex-tent of resection. Dis Esophagus 1996;9:173–82.

17. Japanese classification of esophageal cancer, tenthedition: part I. Esophagus 2009;6:1-25.

18. Chen CY, Wu DC, Kang WY, Hsu JS. Staging ofgastric cancer with 16-channel MDCT. Abdom Imaging2006;31:514-20.

19. Kim AY, Kim HJ, Ha HK. Gastric cancer by mul-tidetector row CT: preoperative staging. Abdom Imaging2005;30:465-72.

20. WinterTC, Ager JD, Nghiem HV, Hill RS, HarrisonSD, Freeny PC. Upper gastrointestinal tract and abdomen:water as an orally administered contrast agent for helicalCT. Radiology 1996;201:365-70.

21. Chen CY, Wu DC, Kang WY, Hsu JS. Staging ofgastric cancer with 16-channel MDCT. Abdom Imaging2006;31:514–20.

22. Kumano S, Murakami T, Kim T et al. T Staging ofGastric Cancer: Role of Multi–Detector Row CT. Radiol-ogy 2005;237:961–6.

23. Gossios K, Tsainos E, Prassopoulos P et al. Useful-ness of the non-distension of the stomach in the evalu-ation of perigastric invasion in advanced gastric cancer byCT. Eur J Radiol 1998;29:61–70.

24. Kim AY, Kim HJ, Ha HK. Gastric cancer by mul-tidetector row CT: preoperative staging. Abdom Imaging2005;30:465–72.

25. Wu B, Min P, Yang K. Utility of multidetector CTin the diagnosis of gastric bare area invasion by proximalgastric carcinoma. Abdom Imaging 2007;32:284–9.

26. Jin H, Min PQ. Computed tomography of gastro-colic ligament: involvement in malignant tumors of thestomach. Abdom Imaging 2007;32:59–65.

27. Kim SH, Lee JM, Han JK et al. Effect of AdjustedPositioning on Gastric Distention and Fluid DistributionDuring CT Gastrography. AJR 2005;185:1180–4.

28. Yang DM, Kim HC, Jin W et al. 64 multidetector-row computed tomography for preoperative evaluation ofgastric cancer: histological correlation. J Comput AssistTomogr 2007;31(1):98-103.

SLIKA 5B:

CT ISTOG PACIJENTA: TUMORSKO ZADEBLJANJEZADNJEG ZIDA ANTRUMA I VELIKE KRIVINE,CIRKULARNO ZADEBLJANJE ZIDOVA PILORUSA(OTVORENE STRELICE). PATOLO[KI IZMENJENILIMFNI ^VOROVI (ZVEZDICE).

SLIKA 6:

KARCINOM ANTRUMA- T4 STADIJUM: NE VIDI SEPLAN PREMA LEVOM LOBUSU JETRE I TELU PANK-REASA (OTVORENE STRELICE). PATOLO[KI IZMEN-JEN LIMFNI ^VOR PARAORTALNO LEVO(ZVEZDICA).


Documents

Corel Ventura - DJURIC1 · kolona, pankreasa, slezine, jetre, tr. coeliacus-a. Putevi metastaziranja karcinoma ‘eluca: limfogeno, peritonealno i hematogeno. Regionalni limfni ~vorovi