2 - Freewave 339

COLOFONExploitatie: Stichting Media CommunicatieHoofdredacteur: Hans KnotLay Out: Jan van HeerenDruk: EPC

Vaste Medewerkers:Walter du Bateau, Michel van Hooff (Neder-land); Rene Burcksen, Jan Hendrik Kruidenier(VS); Jelle Knot (Internationaal); Eric Wiltshire(Satelliet); Ingo Paternoster (Duitsland); Gijs vander Heuvel (Caribisch Gebied); Howard Rose(England); Etienne Kerremans (België)

Verantwoordelijke UitgeverStichting Media CommunicatiePostbus 531211007 RC Amsterdam

Correspondentieadres:Hans Knot, Postbus 102, 9700 AC Groningen

Lidmaatschap:Nederland: Euro 23,-Europa: Euro 28,-Rest v/d wereld: Euro 34,50

Einde abonnement?Op de adresband staat de datum waarop hetabonnement afloopt. Vernieuw dit tijdig!Voortaan a.u.b uw eigen adres vermelden on-der mededelingen van uw overschrijving (zo-wel via een overschrijvingskaart als elektro-nisch).U kunt evenueel uw adresgegevens doormailen/ opstu-ren met verwijzing naar de overschrijving.

Transacties:Postgiro 4065700t.n.v. Stichting Media Communicatie, Amsterdam(met vermelding eigen adresgegevens)

Verzending:Eventuele klachten inzake verzending, onregel-matige ontvangst en adreswijziging ten alletijden richten aan: Stichting Media Communica-tie, Postbus 53121, 1007 RC Amsterdam

Advertentietarieven:eenmalig tweemalig

1/1 pagina: euro 23,- euro 34,501/2 pagina: euro 14,- euro 23,-1/4 pagina: euro 10,- euro 16,-Kleinere advertenties zijn niet mogelijk.

INHOUDPerikelen (p. 3)Heden en verleden (p. 5)Nederland Mediawarland (p. 11)Nieuws uit Belgie (p. 13)Nieuws uit Engeland (p. 15)50 jaar TV in Nederland en SMC (p. 16)Foto’s Radio Mercur (p. 19)Gekke hobbyisten op een dak (p. 20)Herinneringen aan Mi Amigo deel 3 (p. 23)Recensies (p. 27)Radio Carline: een vijfde opstart (p. 29)Internet surftips (p. 32)

Fotocollage pagina 31:vlnr en van boven naar beneden:Sietse Brouwer opent de zender om 12.00 uur, AnneHondema, Rob Ashard, Dave Foster, Stevie Gordonontkurkt de champagne, Barry James & Stevie Gordon,Barry James & Alan Beech, Graham Gill, supporters &Peter Fransz, Graham L. Hall, de opening aan boord vanhet partyschip.

OMSLAGFoto: Mebo II, augustus 1974

© Luc van Heeren

INLEIDINGBeste Lezers,

Welkom bij het februarinummer waarin U tal vanbekende rubrieken tegenkomt. Maar ook eenprachtig historisch verhaal over het ontstaanvan de radio in Argentinië. Tevens blikt RobOlthof terug op zijn televisiekijkgedrag en is ereen voorpublicatie over het 3e deel van de serieboeken over Radio Mi Amigo in dit nummer terugte vinden. De service van banken en de giroworden steeds slechter waardoor de adres-vermelding op de afschriften niet staan vermelden sommige betalingen bij SMC niet zijn tetraceren. Doet U een betaling, vermeldt danaltijd het adres op de overschrijvingskaart. SMCis U dankbaar. Nog enkele weken en deradiodag is daar, voor die tijd proberen we Uook nog het maartnummer te sturen. Andermaalveel leesplezier.

Hans Knot

Elke auteur en adverteerder is verantwoordelijk voor zijn/haar eigenpublicatie. Zonder toestemming van de redactie is gehele of gedeel-telijke overname, in welke vorm dan ook, uit deze Freewave niettoegestaan.

FOTO'SIndien niet anders vermeld zijn alle foto's uit het Freewave archief.

Perikelen

VR 30 NOV: Patrick Castelain heeft als generalmanager van TMF Vlaanderen ontslag genomenna onenigheden over de lokale beslissingsmachtbij het dagelijkse beleid van het succesvollemuziekstation. Sinds het Pan-Europese muziek-station MTV de Vlaamse en Nederlandse TMF-stations overgenomen heeft, wil MTV het mana-gement van de verschillende afdelingen her-structureren. Patrick Castelain heeft drie jaargeleden TMF in Vlaanderen vanuit het nietsopgestart tot een door jongeren druk bekekenmuziekstation.

DEC 3: Provinciale Staten van Noord Holland heb-ben alsnog besloten dat de regionale omroepRadio Noord Holland en de omroep AT5 in de ko-mende jaren zullen moeten gaan fuseren. Welzullen er dan twee regiojournaals komen, éénvoor de provincie Noord Holland en één voor GrootAmsterdam. De fusie is tot stand gekomen nadatduidelijk werd dat financieel gezien er geen toe-komst zou zijn voor beide omroepen als onafhan-kelijke organisaties.

Studio Radio Noord Holland © R Noord Holland

DEC 5: Vandaag wordt bekend dat de uren dieCorné Klijn door zijn vertrek naar de TROS opRadio 3 achterlaat worden ingenomen doorIsabelle Brinkman. Zij presenteert nu de uren tus-sen 8 en 10 in de avond. Hopelijk gaat Isabellelekker scoren en brengt ze de luistercijfers weeromhoog naar de tijden van Frits Spits.

DEC 7: Vandaag doet het luisteren naarRadio10FM even terugdenken aan 29 februari

1972 toen we de gehele dag naar Beatlesongsmochten luisteren op Radio Veronica. Ieder uurkomen zes songs van The Beatles of GeorgeHarrison voorbij, ter nagedachtenis van de vo-rige week overleden George Harrison. Vanaf 11december is er iedere avond de Beatles Storytussen 7 en 8 uur. Goed initiatief Tom.

DEC 9: Zo ben je het ene moment Veejay bij TMF,rommelt wat verder door de televisiewereld omtoch wel degelijk succesvol bij BNN uit de buis tespringen, wordt je opeens gevraagd om mede-presentator te worden, tezamen met andere be-kende Nederlandse televisiepersoonlijkheden, tij-dens het huwelijk van Maxima en Alexander. Hetoverkomt Bridget in februari en, zo stelt ze in eeninterview: ‘Ik heb het altijd al leuk gevonden ommensen te kunnen ontleden, er is niets mooiers’.

DEC 11: RTL gaat hij verlaten om bij Foster ParentsPlan de boel weer op poten te zetten en te probe-ren de vele verloren leden terug te werven. Wehebben het over de zeer bescheiden maar uit-stekende vakman Rolph Pagano. De roots zijnzeker terug te vinden gezien zijn vader, Leo, ookbescheiden was maar tevens een zeer goedevakman met hart voor zijn vak.

DEC 12: Andermaal is de populariteit van deinternetsites van de diverse regionale omroepenonderzocht. Liefst 12.447 stemmen werden eruitgebracht door de luisteraars van deze stations.Het ligt er hierbij natuurlijk ook aan in hoeverre deprogrammamakers van de diverse stations hetbelangrijk vonden dat hun site het populairste werden dus de luisteraars met herhaling opriepen testemmen. Omroep Brabant haalde de eerste plekmet 21% terwijl de luisteraars van OmroepFlevoland het minst te spreken waren. Slechts2% stemde voor deze site.

DEC 13: Opruiing is de reden van de overheid inIsraël om een aanslag te plegen op de zendmastvan het radiostation The Voice of Palestina. Jevraagt je af of er niet sprake is van het verhinde-ren van vrije meningsuiting. En ondertussen gaatArutz Sheva met haar rechts georiënteerde pro-gramma’s rustig voort, zonder een enkele vormvan druk van de regering van Israël.

DEC 13: Na een kort ziekbed is in Soest op 60-jarige leeftijd Rene Eijbersen komen te overlijden.Rene was één van de boegbeelden van de NCRVin de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw.Zo presenteerde hij onder meer jarenlang het pro-

Freewave 339 - 3

PERIKELEN

4 - Freewave 339

gramma ‘Hier en Nu’. In de begin jaren negentigtrok hij zich uit de actieve televisiepresentatie te-rug.

DEC 15: De onderhandelingen tussen de eigena-ren van het televisiemuziekstation The Box en deVereniging Veronica verlopen uitstekend. Het zieter naar uit dat een terugkeer van Veronica via detelevisie definitief wordt en dat men per 15 aprilaanstaande met hernieuwdeprogrammering kan beginnen.Overdag blijven de clips,daarna is het tijd voorVeronica TV. Dit zal eerstmondjesmaat gebeuren meteen uur per dag, later metmeer uren.

DEC 17: Niets is slechter dan blunderen in hetJournaal. Zo gebeurde dit vandaag bij de NOSalwaar men een item had over het hedendaagsegebruik van vreemde talen op school. Het gaatsteeds slechter op de scholen en er zou voorgepleit moeten worden dat er weer minimaal tweebuitenlandse talen worden gesproken naast hetNederlands. Tot zo ver goed. Afrondend werdgeconcludeerd: ‘Beter één taal goed spreken danmeerdere slecht’, waarmee het doel van het itemweer geheel werd afgebroken.

DEC 18: Het kon natuurlijk niet uitblijven dat ookzij, Katja Schuurman, eens zou worden uitgeroe-pen tot de tv babe van het jaar. Immers duizendenmannen die thuis niet tevreden zijn hebben zo-wat tot in de kijkkast gezeten om dit poppetje tekunnen bekijken. Ook schijnt een bepaald per-centage mensen te kikken op Kelly van Big Brother.Wel een Brother was ze eens. Nu ze zuster ismag ze ook nog eens naakt in de Playboy.

DEC 19: Voor sommigen raar maar toch waar:Hennie Stoel is verkozen tot de populairstenieuwslezer, kort erop gevolgd door HarmenSiezen. In opdracht van de VARA werd een on-derzoek gehouden onder 1200 kijkers door deDienst Kijk en Luister Onderzoek van de NOS,waarbij bovenstaand resultaat het belangrijkstewas.

DEC 20: CNN komt met excuses gezien het ge-zicht van Hitler de afgelopen week een fractievan een seconde was te zien in een item overBin Laden. Per ongeluk zou dit beeldje erin zijngemonteerd bij het digitaal monteren. Hitler zouzijn achtergebleven op de harde schijf na een

eerdere montage. Tja, de dienstdoende techni-cus wilde waarschijnlijk met de montage zienhoeveel mensen een snel herkenningsvermogenhadden. Want in toevallig geloven we in dit gevalniet.

DEC 20: In het huidige pand van KinkFM wil deVereniging Veronica een horecaondernemingstarten waarin de toekomst veel live program-ma’s vandaan kunnen worden uitgezonden. Hetzal enige tijd van voorbereiding met zich mee bren-gen maar men denkt in 2003 het gebouw te kun-nen heropenen.

DEC 22: Afgelopen, finito, alleen nog program-ma’s voor alle leeftijden. Uitgekeken op tweede-rangs bloot. Het Duitse RTL2 ziet geen brood meerin seks op de late avond en zal vanaf 1 januariaanstaande alleen nog maar verstandige program-ma’s gaan uitzenden. Vanwege de vele softseksprogramma’s staat men bekend als het meest ran-zige station in Duitsland.

DEC 23: Het Commissariaat voor de Media heeftbesloten dat Noordzee FM drastisch haar pro-grammering moet wijzigen. Wegens overtredingvan de programma-invulling dient men allereersteen boete te betalen van 50.000 gulden. Daar-naast dient men binnen drie maanden 25% aanNederlands product te brengen en binnen zesmaanden moet dit zijn opgevoerd naar liefst 40%.

DEC 27: Bertelsmann heeft bekend gemaakt dathet RTL (CLT/Ufa) totaal wil gaan inlijven middelshet opkopen van de aandelen. Eerst gaat menhaar aandeel naar 89% verhogen. Daartoe heeftmen de aandelen overgenomen van het BritsePearson. Dit betekende een bedrag van 1,5 mil-jard Euro dat is neergeteld voor de overname van22%.

DEC 29: BBC Radio2 bracht een mooieode aan de langeloopbaan van AlanFreeman. De man diede mensen bovende 50 jaar al in debegin jaren zestigvia de draadomroepin Nederland iederezondagmiddag aande radio deed kluis-teren met zijn ‘Pick ofthe Pops’. Met veer-

Freewave 339 - 5

tig jaar binnen de radio industrie waren het nietalleen collega presentatoren die in het programmahun zegje deden maar ook artiesten als JimmyPage en Paul McCartney. En bovendien was hetweer eens wat anders als al die ellendige hit-lijsten die in deze periode op de diverse stationszijn te horen.

MICHEL VAN HOOFF EN HANS KNOT

Heden en verleden

RadiodagNog een paar weken en dan is het zover, deradiodag die dit jaar wordt gehouden op zater-dag 2 maart aanstaande. Zoals de laatste jaren algebruikelijk, hebben we andermaal gekozen voorde locatie Koningszaal bij Artis, Plantage Midden-laan 41-43 in Amsterdam. Donateurs van SMChebben gratis toegang tot de radiodag. Nietdonateurs betalen tijdens de radiodag 10 Eurotoegang.

Pieter Damave en Hans ten Hoge (Hogen-doorn)Wat betreft het programma van de radiodag kun-nen we melden dat het programma zo goed alscompleet is. Met de eerste bekendmaking, eerderper e-mail, reageerden twee mensen dat ze graagals gast wilden komen. Brian Anderson uit Schot-land. Hij werkte voor Radio Caroline en Radio MiAmigo International en runt heden ten dage eensyndicate firma, die radioprogramma’s grootscha-lig verspreid in Azië. Ook Johnny Lewis melddedat hij zijn baas al gemeld het eerste weekendvan maart niet te kunnen werken op 2 maart.Johnny werkte onder meer bij Radio Caroline, TheVoice of Peace en Laser 730. Half septemberm e l d d eP i e t e rD a m a v edat hij enzijn voor-malige col-lega vanRNI, Hansten Hoge(Hogen-

Pieter Dam-ave bij RNI

doorn), ook van plan zijn op 2 maart langs tekomen. En wie weet zit er nog een verrassing inhet vat. Ook zal Paul Rusling aanwezig zijn om teverhalen rond de nieuwste ontwikkelingen overhet MannMusic project en zal het boek, door zijndochter geschreven, te doop worden gehouden.

Vredesstation?ZA 1 DEC: We vernemen dat er momenteel niet teveel activiteiten gaande zijn als het gaat om deplannen van Harry de Winter en zijn vredesstationdat hij wil voor de kust van Israël. Hij zou behoor-lijk geschrokken zijn van bepaalde personen diezich bij hem opdrongen. Ook had hij, voordat ie-mand hem op Mike Brand wees, nog nooit vandeze uitstekende journalist uit Israël gehoord. Eeninsider vertelde me onlangs zijn mening over deplannen van De Winter: ‘Ze hebben ontzettendveel geld, een duur huis, snelle en vooral luxeauto’s, geen zin meer in een vriendin naast devrouw en gooien een luchtballon op. Het verhaalkomt in het Veronicablad en zie daar een nieuwzendschip is binnenkort werkelijkheid. Maar nietheus. Hij heeft zijn naam in de publiciteit gekregenen is zo geschrokken van de lieden van diversepluimage die op zijn plannen afkwamen, dat hijhet idee alweer naar ‘0’ heeft teruggedraaid. Af-wachten of de insider, die zelf ook niet vies isvan Eurotekens, gelijk krijgt of niet.

Daar zijn ze weer, de aanvullingenZA 1 DEC: En niet zo weinig ook. Aller-eerst meldde Dave Wilson ons dat ‘I’ll see

you in my dreams van het orkest van VictorSylvester uit 1962 werd gebruikt door HenkTerlingen in ‘Help er zit een olifant in de tram’ opRadio Veronica. Wat we nog niet in onze langelijst hadden was dat ‘Rainbow Valley’ van TheLove Affair ook werd gebruikt voor een VeronicaActie jingle in 1973. Dan beluisterde ik een aantaloude programma’s van Caroline North en kwamdaar een jingle in tegen voor Tony Prince: TheKinky, Silly, Surfy, Psychodelic One, The PrinceTony Show. Wel in deze jingle liefst vijf verschil-lende nummers, die werden verwerkt: ‘You reallygot me’ van The Kinks, ‘Positively 4th Street’ vanBob Dylan, ‘California girls’ van The Beachboys,‘All along the watch tower’ van Jimi Hendrix en‘She loves you’ van The Beatles.

Dave Baby CortezOok van deze organist nog een aantal nummersdie we niet hadden opgenomen. ‘First Serving’werd gebruikt door Bob Stewart op Caroline Northals filler. Op Radio 270 werd als filler ‘The whistling

HEDEN EN VERLEDEN

6 - Freewave 339

organ’ gebruikt. Niet eerder werd door mij opge-merkt dat het nummer ‘Numero Cinqo’ van HerbAlpert werd gebruikt op Radio 355 ter aankondi-ging van het uit de lucht gaan in augustus 1967,een spot die de laatste weken zeer frequentwerd gedraaid. Het nummer werd ook als fillergebruikt op Radio London.

Perrey and KingsleyDe mannen, die het eerst experimenteerden metsynthesizers en afkomstig uit Canada, werdenveel gebruikt op de zeezenders met hun prach-tige LP’s. Al heel wat nummers stonden al in onzelijst, maar daar kunnen de volgende nummers nogbij. ‘The Elephant never forgets’, ‘The Savers’ en‘Electric can can’. Ze werden alle drie gebruiktvoor jingles op de internationale service van Ra-dio Atlantis. Het nummer ‘Main street electricalparade’ werd gebruikt op RNI als filler. Tenslottenog het nummer ‘Flip Flap’ van Peter Hen. Die kunje combineren met de Vlaamse service van RadioAtlantis, evenals een filler. Luisterend naar eenoud programma van Mark Slate op RNI in 1972hoorden we een promo voor de Brian McKenzieRock and Roll Special, waarbij Great Balls of firevan Jerry Lee Lewis en Rock around the clockvan Bill Haley and the Comets werden gebruikt.Tenslotte in dit blokje: de tune van ‘Stan HaagVandaag’ op Radio Veronica en Radio Mi Amigowas: Guitars Galore - George Barnes.

Stan HaagMA 3 DEC: Vandaag komt het trieste bericht bin-nen dat op 81-jarige leeftijd in België StanislavHaag (Stan) is komen te overlijden. Stan maakte ineerste instantie in de jaren vijftig en zestig groteforure met het schrijven van vele songteksten

Stan Haag, oktober 2000 © JvH linksboven: Stan Haag, ca. 1975

voor even zovele artiesten. Daarna werd hij indienst genomen, op freelance basis, door de Ne-derlandse service van Radio Luxembourg. In deeind jaren zestig waren de directieleden van Ra-dio Veronica, de gebroeders Verwey, zo slim Staneen vaste baan aan te bieden bij Radio Veronica.Hier bleef hij actief tot eind augustus 1974. Eenjaar later zou hij in dienst treden bij Radio Mi Amigo,waar ook zijn toenmalige vrouw Michelle, aan hetwerk kon als presentatrice.

SpanjeDit betekende dat de familie Haag naar hetSpaanse Playa de Aro verkaste. Men zou het daartot eind 1977 volhouden, alvorens te verhuizennaar ’t Harde op de Veluwe. Meningsverschillenmet Sylvain Tack en Belgische medewerkers enhet gegeven dat de toestand van het zendschipMV Mi Amigo slecht was, was de reden van hetvertrek bij Radio Mi Amigo. Na enkele jaren ver-trok Stan bij zijn vrouw en verliet Nederland omzich in België te vestigen. Ook hier werd hij veel-vuldig gehoord, onder meer op het lokale radio-station Radio Noordzee. Tijdens de Veronica reü-nie in 1999 kwam Stan nogmaals naar Hilversumom zijn oude bekenden nog eens terug te zien envorig jaar was hij nog te horen op RadioMagdalena, waarbij te merken was dat hij zijnmanier van presenteren nog steeds niet wasverloren. Met Stan gaat één van de belangrijkstepresentatoren uit de commerciële radioscène vande jaren zestig en zeventig van de vorige eeuwheen.

Als eersteHet AVRO radioprogramma SCHIFFERS.FMmaakte het nieuws over de dood van Stan Haagals eerste bekend na een telefoontje van oud MiAmigo deejay Bert Bennett (Wijfjes). De redactie

Freewave 339 - 7

ging op zoek en sprak om 14.45 uur met Tinekede Nooij in Zuid Afrika. Zij was geschokt door zijndood. In 1999 zag ze hem nog op een reünie entoen ging het ‘niet al te best’ met Stan. Vervolgensstuurde men vanuit de AVRO een mail naar hetANP, dat het later die middag op ‘het net’ zette.Om 17 uur was de melding te horen in het NOSradionieuws.

Radio Noord HollandMA 3 DEC: Op het regionale radiostation RadioNoord Holland wordt vanavond stil gestaan bijhet overlijden van Stan Haag, waarbij Hans Knotte gast is. Tevens wordt ingegaan op een stukjealmanak geschiedenis, zoals het regionale sta-tion iedere werkavond programmeert. De dag, 3december, betekende in 1964 de publicatie in hetstaatsblad van het aannemen van de anti-REMwet, door de Eerste Kamer. Met 57 stemmenvoor en 9 stemmen tegen (VVD en PSP) werddestijds besloten dat er gehandeld kon wordentegen illegale platformen, waarbij de poten op hetcontinentale plat waren verankerd. Met anderewoorden, justitie kon ingrijpen tegen de uitzen-dingen van Radio en TV Noordzee, die uitzondenvanaf het REM eiland voor de kust van Noord-wijk.

Anne Hondema en Peter Moore © JvH

Caroline en de kabelDI 4 DEC: Rob Olthof heeft, net als vele anderen,zo zijn twijfels rond het eventueel slagen van hetCaroline kabelproject in Nederland. Niet alleen dekabelmaatschappij en de BUMA zal moeten wor-den betaald maar ook zullen daadwerkelijk goedepresentatoren en adverteerders moeten wordenaangetrokken tot een goed succes. Ondanks dathet initiatief uit Harlingen afkomstig is van SietseBrouwer en zijn team, blijkt achter de schermenRonan O’Rahilly en Peter Moore invloed te heb-ben. Op voorstel Bob LeRoi te benaderen vooreen programmapresentatie werd gemeld dat dit

niet door kon gaan omdat deze niet door éénbocht kan met O’Rahilly. Nu is ons al anderhalfjaar geleden de achtervolgingswaanzin bekendgeworden, waarin Peter Moore al vrezend nahet succes van de Carolineconventie in Enge-land, meldde dat men Bob LeRoi in de gaten moestworden gehouden. Reden is hét succes en daar-mee de angst dat de Carolineorganisatie door Bobzou worden overgenomen. In plaats er zelf ietsvan te maken in Engeland weert men de krach-tige persoonlijkheden die zeker wel verstand vanhet opzetten van een radiostation hebben.

Op de loonlijstRob vraagt zich ook terecht af of Ronan mis-schien de baas is van Caroline Nederland danwel Sietse en de zijnen bij hem op de loonlijststaan. Laten we toch helder blijven en vooral hetvolgende goed onder de ogen houden: 1968 MVMi Amigo en MV Fredericia, door Wijsmuller weg-gesleept in verband met niet betalen van rekenin-gen door de Carolineorganisatie uit Engeland.O’Rahilly doet niets, want de zaken in die tijdwerden gerund door ene Philip Solomon. Behalvezwaaien naar fans komt er niets uit de man infinancieel of organisatorisch opzicht. 1972: eneGerard van Dam koopt de MV Mi Amigo op eenveiling en is zo stom als alles draait, geld aan tenemen van een stroman van O’Rahilly.

Weer dank zij anderen1983 Ross Revenge: O’Rahilly praat wat tegende pers en laat de rest aan vooral de Nederlan-ders over. Inmiddels is hij al jaren succesvolgekloond en zijn kloon heet Malcolm Smith. Doetook niets echt meer voor Radio Caroline, maarpraat tegen zijn glas witte wijn in tegenstelling totO’Rahilly die tegen zijn planten praat. Neen, maakNederlandse Caroline nu geheel onafhankelijk vanCaroline Engeland en luister niet langer na deheren aldaar. Niemand zit echt meer op ze tewachten, ze zijn passé voor een voortzettingvan de historie van Radio Caroline.

ProtestWO 5 DEC: Nog steeds is er geen uitspraak om-trent het verzoek van Nederland FM aan het Com-missariaat voor de Media om de licentie van Noord-zee FM in te trekken. Men vindt, terecht, dat delicentie gegeven aan Noordzee FM, niet meerdekkend is. Immers zou Noordzee FM hetNederlandstalige product gaan brengen. AchterNederland FM zit NBA Disco Service in Rotter-dam, dan wel Nico Volker. Hem kennen we danook van Radio Caroline in 1980, van Radio

8 - Freewave 339

Monique en Radio 819/558. Hopelijk komt het voorNico allemaal goed.

JubileumprogrammaDO 6 DEC: Juul Geleick maakt bekend dat op Ra-dio 192 op 23 december een speciale afleveringvan Flashback zal zijn. Het is dan de 25ste weekdat dit programma eruit gaat. Onder leiding vanRene van Abeelen, die eerder op Radio Moniquewas te beluisteren, zullen voormaligeVeronicatechnici hun verhaal vertellen. RuudWestbroek, Jurg van Beem, Atze Veenstra, AdBouman en Juul Geleick zullen aanwezig zijn inhet programma.

In herinnering op Radio 192ZO 9 DEC: Radio 192 besteedt aandacht aan hetoverlijden van Stan Haag. Middels een programmadat 103 uur voor de closedown van RadioVeronica in augustus 1974 al werd uitgezonden,zal Stan nog een keer zijn te beluisteren. Hij ver-haalt onder meer over zijn loopbaan bij RadioLuxembourg. Vandaag is Stan in Hasselt in be-sloten kring begraven.

Ze blijven maar komenMA 10 DEC: De afgelopen week andermaal eentweetal aanvullingen op de discografielijst. Aller-eerst de tune van het programma ‘Morning Melody’op Radio 390 in 1967. Dit is ‘Cinco de Mayo’ vanHerb Alpert and his Tijuana Brass. Ik kocht deverzamelaar van Godley and Créme en deed ditomdat het nummer ‘Get well soon’ erop stond. Ikhad van Jelle Boonstra gehoord dat dit nummereen prachtige ode zou zijn, uit 1979, aan RadioLuxembourg. Maar ook Caroline wordt in het num-mer bezongen: ‘I wrote today to Radio Caroline.I need to hear your saddest regeasong.’

BenoemingMA 10 DEC: Tot nieuwe directeur van RTV West,de regionale omroep in Zuid Holland, is JeroenSoer benoemd. Per 1 januari zal hij aldaar zijnwerkzaamheden aanvangen. Soer werkte on-der meer bij de VARA, KRO en AVRO als deejayen was medeoprichter in de jaren tachtig van devorige eeuw van Radio 10. Als zeezenderdeejaywas hij bekend onder de naam Jeroen Woelwaterop Radio Caroline. Slechts een korte periodewerkte hij aan boord maar bleek constant zee-ziek te zijn. Nadien is hij zijn programma’s thuis, inDelft, gaan opnemen.

CommunicatorMA 10 DEC: De zender aan boord van de MV

Communicator © Christian Bergmann

Communicator in Almere, eens het trotse zend-schip van Laser 558 en Laser Hot Hits, is van-daag weer uitgezet. De gebruiker hiervan, Q theBeat, heeft voorlopig besloten af te zien van hetgebruik van een AM frequentie. Men wil eerstafwachten hoe de herverdeling van de frequen-ties door de regering zal uitwerken voor de orga-nisatie. De tot nu toe gebruikte frequentie, de 1224kHz, had men te leen van Radio London. Dit sta-tion verkeert al tijden in surseance en de schuldvan 1,3 miljoen (nog in guldens) is Q The Beat tegroot om over te nemen en dus de frequentieautomatisch toe te eigenen.

ZomerAfgelopen zomer was ik, met onder meer Martinvan der Ven, even in Almere om te zien hoe hetschip erbij lag. De omgeving is bijna totaal uitge-storven maar bovendien is de toegangsweg naarde Communicator bijna totaal dichtgegroeid. Watons toen al opviel was de enigszins slechte staatwaarin het zendschip verkeert. Ook was naaronze mening het wel heel gemakkelijk om de zen-der uit de ether te halen. Op een grote container,waarin de generator voor het schip aan wal stondopgesteld, was een simpele drukknop bevestigddie in nood kon worden ingedrukt. In feite bete-kende dit dat een ieder die iets ongewenst wildedoen, wel heel gemakkelijk zijn gang kon gaan.

TarievenWO 12 DEC: Vandaag kregen we een ‘even voor-stellen’ binnen. Een overzicht van de tarieven vanRadio Caroline Nederland. Natuurlijk een prachtstuk werk van Sietse en de zijnen waarmee zede adverteerder willen warm maken. Uiteraardheeft Radio Caroline al lange tijd een internet-versie. Natuurlijk zit Radio Caroline op een satelliet-frequentie, maar om nu te moeten beweren in defolder dat het station miljoenen luisteraars heeftgaat ons te ver. Daarvoor moeten we echt terugnaar de jaren zestig, toen Radio Caroline (er was

Freewave 339 - 9

immers niet veel anders) inderdaad miljoenen luis-teraars had. De aanhang van het station is eenfanatieke aanhang, maar bestaat uit enkele dui-zenden luisteraars. De enkeling die geen ferventeaanhanger is, en af en toe langs komt, reikt niettot die miljoenen personen die men pretendeertals vaste luisteraar te hebben.

Nostalgie en downloadenWO 12 DEC: Vanavond was Hans van Breuk-hoven, directeur van de Free Record Shop, tegast in het RTL 4 programma Barend en van Dorp.Uiteraard ging het over het terugtrekken van debeurs van zijn onderneming. Toen hem gevraagdwerd wat voor effect het downloaden van mu-ziek via het internet op de Cd-handel heeft ant-woordde Hans het volgende: ‘downloaden is ei-genlijk niks nieuws, toen ik jong was ging ik naareen vriend van me met een mooie radio en band-recorder en luisterden we naar Radio Carolineen Radio Luxemburg waar we, als de deejay zijnmond hield, de muziek van opnamen, eigenlijk wasdat ook downloaden’.

Uitgebreide versieZA 15 DEC: Vandaag meldt Herbert Visser aande download groep de uitgebreide video ter be-schikking te hebben gesteld over de raid op deRoss Revenge. De band zal gemonteerd wordenen tevens gedigitaliseerd worden door BenMeijering. Het zal een versie worden waarin allezaken, die eerder in opdracht van Mart Roumenvan de RDR er nog werden uitgehaald, te zienzullen zijn. Ondermeer passages waarin je zietdat de Volans naar de Ross Revenge vaart en jedaadwerkelijk ook ziet dat Peter Chicago een dreuntegen zijn hoofd krijgt van één van de raiders.Verder zie je heel duidelijk het ontmantelen vande studio’s, je ziet politiemensen aan boord vande Ross Revenge lopen, je hoort Johnny Cor Roth(die beruchte toenmalige RCD-ambtenaar die hetvooral Radio Delmare moeilijk maakte) op de ach-tersteven van de Ross Revenge triomfantelijkzwaaien waarbij je de kreten als: ‘We finally gotthe bastards’, hoort. Visser meldt dat rond deKerstdagen de video in de downloadgroep zalworden aangeboden. Ik heb inmiddels Herbertvoorgesteld de video te draaien op de radiodag in2003 en, indien de nieuwe versie niet te lang is,misschien op de radiodag op 2 maart aanstaande.

In AustraliëZO 16 DEC: Toch wel leuk twee reacties uit Au-stralië te krijgen op één dag. Allereerst Ian McRae,vroeger onder meer actief op Radio City. Hij werkt

heden ten dage bij een radiostation in Sydney,OZAM. Aldaar presenteert hij de Breakfastshow.Ook uit Australië een mailtje van een voormaligezendertechnicus van Radio Mercur, Erik Lindhart.Hij heeft wat fotomateriaal meegestuurd uit zijneigen archief, die inmiddels bij de unieke foto’svan Radio Mercur zijn gezet in onze Soundscapesarchief, alwaar ze door jullie zijn te zien.

Graham GillWO 19 DEC: Anne Hondema van Caroline Neder-land brengt me de groeten over van Graham Gilldie gisteren in Harlingen is geweest om daar eenprogramma met veel plezier op te nemen voor deopeningsdag van Radio Caroline op de kabel inNoord en Oost Nederland. Hij is naast, onder meerJohnny Lewis, een van de bekendeCarolinemensen uit het verleden die de eerstedag te beluisteren zullen zijn. En wat Grahambetreft is het sinds 1975 voor de eerste keer dat

hij weereenpro-grammapresen-teertvoorRadioCaroline.

GrahamGill

© Hans

Marijs

Leuke Cd’s waarvan opbrengst voorCaroline isVR 21 DEC: Twee Cd’s zijn er op de markt geko-men met muziek uit de jaren zestig en zeventigvan de vorige eeuw. Het jaren 60 exemplaar heeftnaast de songs, waarvan een deel van voor detijd van Radio Caroline is, ook origineleCarolinejingles. Uiteraard noemen we niet alleartiesten maar de Animals zijn er met The houseof the rising sun, Johnny Kidd and the Piratesmet het nummer Shaking all over. Verder TheMoody Blues met Go now, Canned Heat met Onthe road again en Manfred Man met Prettyflamingo. Verder groepen als The Seekers, Sta-tus Quo, Freddie and the Dreamers en Peter andGordon. De naam van ‘Caroline’ wordt door Diskygebruikt in overleg met Peter Moore en tegen be-taling van een aanzienlijk hoog bedrag ten gunste

10 - Freewave 339

van de Carolineorganisatie.

De jaren zeventigOp de CD met herinneringen aan de jaren zeven-tig zijn er onder meer Cockney Rebel metSebastian. Dr. Feelgood met het nummer Milk andHoney en treffen we groepen aan als Pilot enBarclay James Harvest. Verder Leo Sayer, KateBush, Focus en Hot Chocolate. TypischCarolineartiesten die werden geplugd in dezeperiode. Bij SMC kun je meer informatie krijgen.Voor e-mailadres zie onze surfpagina. Beide CDboxen zijn gevuld met 3 cd’s en zijn slechts 12Euro per stuk, te bestellen bij SMC. Voor rekening-nummers zie de advertentie van SMC.

Gered van de sloperZA 22 DEC: De LV 18, een voormalig lichtschip, isgered van de sloop doordat het is opgekocht doorde Pharos Charitable Trust. Het schip wordt on-derdeel van de ‘Harwich Lighthouse ExperienceProject 2002. Het schip zal een permanente lig-plaats in de haven van Harwich krijgen. Hoofdvan dit project, Tony O’Neil, is erg blij met hetredden van het schip. Liefst 13 jaar lang is ergeprobeerd dit lichtschip in handen te krijgen eneen monument voor Harwich te laten worden.Onder meer is er enorme steun van de zijde vande Carolineorganisatie verkregen om het zakelijkaf te ronden. Het schip werd de afgelopen jareneen aantal malen gebruikt voor RSL uitzendingenvoor stations als Radio London, Radio Carolineen RNI. Aangenomen mag worden dat dit de ko-mende jaren andermaal zal gaan gebeuren.

Verleden tijdZA 22 DEC: Spoedig zal er een einde komen aande uitzendingen van Radio Monique, het stationvoor Velsen en IJmuiden. Men zal proberen, on-der een andere naam, terug te keren als regio-naal station. Monique werd destijds opgericht dooronder meer een aantal voormalige medewerkersvan de gelijknamige zeezender uit de jaren tach-tig en was nauw betrokken bij drie verschillendeafleveringen van ‘Muziek uit Zee’, waarbij telkenstwee dagen lang met oud medewerkers werdteruggekeken naar het verleden vanaf zee.

Aandelen gekochtVandaag wordt officieel bekend, datgene we alenkele weken officieus wisten: Ruud Hendriksheeft aandelen gekocht van Radio Nationaal. Hetbedrijf, dat 75% van de aandelen van Radio Na-tionaal overnam, heet Radio Ned BV en is totaaleigendom van Hendriks. Ruud Hendriks begon in

januari 1978 zijn radioloopbaan bij Radio Mi Amigo,en niet bij Radio Caroline, zoals Bart van Leeu-wen namens Radio Nationaal officieel meldt. Viaeen groot aantal stations en organisaties maakteHendriks een goede naam en veel geld, waar-door hij zich heeft kunnen inkopen in dit station,dat in juli jongstleden met uitzendingen begon.

Caroline voor de Zeeuwse kust?Uit Zeeland komt van Jan Parent het volgendebericht: ‘Radio Caroline wil voor Zeeuwse kusteen zendschip verankeren. De organisatie heeftdaarvoor de plek op het oog waar Delta Radio alenkele jaren twee grote zendmasten wil bouwen.Radio Caroline wil ook de etherfrequentie vanDelta Radio, 171 kilohertz op de lange golf over-nemen. Radio Caroline zendt momenteel uit persatelliet. De actie van Radio Caroline komt op eenuitgelezen moment. Delta Radio dreigt namelijk haarzendvergunning voor de zendmasten en haarzendvergunning kwijt te raken. Delta Radio zouper 1 januari 2002 in de lucht zijn. Dat lukt DeltaRadio niet. Voor de masten die op 35 kilometer uitde Walcherse kunst zijn gepland is nog geen paalin de zeebodem geslagen.’ Enkele weken gele-den kwam iemand van een lokale Caroline afde-ling al met deze plannen, maar werd in Engelandteruggefloten door Peter Moore die van dit planniets wilde weten. Dus zeker elf jaar wachten isons advies. Dit ondanks de voorpagina van deProvinciale Zeeuwse Courant van vandaag.

Andermaal aanvullingenZO 23 DEC: Laten we er maar weer eenaantal aanvullingen tegenaan gooien.

Mike Raven op Radio 390 zijn tune was Soul Se-renade van Beau Dollar & the Coines, waarin ookLonnie Mack meespeelde. RNI en de Duitse Ser-vice en dan denken we ook aan Hannibal. In deentree van zijn tune verwerkte hij onder meereen stukje van het nummer ‘Carmen’ van HerbAlpert en een stukje van ‘She loves you’ van TheBeatles. Daarna volgde een instrumentaal num-mer waarvan we steeds hebben gedacht dat ditafkomstig was van The Spotnicks. Maar de op-lossing is er nog steeds niet. Wie helpt?

Nog ruim een maandMA 24 DEC: Vandaag ligt de Caroline Newsbeatop de deurmat en dat betekent andermaal smul-len met oude verhalen van onder meer TomAnderson en Stuart Russell, maar ook informatierond de nieuwe galley die is aangeleverd door deNederlandse vrienden van Caroline. Ja, Sietseen zijn mannen hebben de laatste tijd weer uit-

Freewave 339 - 11

stekend werk verricht. Hetteam zal uiteraard op de radio-dag aanwezig zijn. Op zater-dag 26 januari zal echter deofficiële start zijn van hetkabelprogramma in Noord- enOost Nederland. Er zal die dageen open dag worden ge-houden op een partyschip,dat komt te liggen aan deKanaalweg 141 in Harlingen.Vanaf 12 uur is iedereen wel-kom.

Vele oude bekendenRecentelijk meldde ik al dat Graham Gill in Harlingenwas geweest om aldaar een programma op tenemen. Tom Anderson, Johnny Lewis en NormanBerrington behoren ook tot de presentatoren dieeenmalig weer een programma zullen gaan pre-senteren. Ook Robbie Dale, Steve England en MikeHagler zijn benaderd om een programma op tenemen. Niemand van deze heeft definitief toege-zegd dus afwachten wat er ons te wachten staat.In ieder geval betekent het op de kabel komen vanRadio Caroline dat men er een potentieel bij heeftvan 2 miljoen luisteraars.

EigenwijsVanuit Engeland vernemen we dat er nog steedsonenigheid is binnen het team van Caroline satel-liet. Hierbij gaat het vooral om het gegeven datPeter Moore, ondanks het gegeven dat alle an-dere betrokkenen, minus één persoon, er tegenzijn, toch wil doorgaan met de plannen het Carolinesignaal in de toekomst ook via World Space tegaan uitzenden. Peter denkt dat de besteding van20.000 Pond per jaar nuttig kan zijn. Weggegooidgeld kan rustig worden gesteld, mede vanwegehet gegeven dat de signalen die van deze satel-liet nu nog in Europa kunnen worden ontvangen,in de toekomst afgeschermd zullen worden endus niet meer het bereik zullen hebben, dat nuwordt gehaald.

HerhalingVR 28 DEC: Nadat er in augustus nogal wat reac-ties waren geweest tijdens de uitzending van‘Muziek uit Zee’ dat het tweede uur van HansKnot niet werd uitgezonden, zijn vanavond opRadio 192 beide programma’s, die op 11 augus-tus werden geprogrammeerd, alsnog opnieuwuitgezonden. Zo kwamen nogmaals de uniekeRadio London en Radio Caroline platen voorbij,alsook de vele zingende deejays.

PostzegelsZA 29 DEC: Ter gelegenheid van de startvan Radio Caroline op de kabel in Neder-land zal er door één van de Stadspost be-drijven in Nederland een speciaal postzegel-blokje worden uitgegeven, met daarop deRoss Revenge. Het is de eerste keer in Ne-derland dat er postzegels met betrekkingtot de zeezenders wordt uitgegeven. In En-geland was het Roy Bates die ooit van zijnSealand project een aantal postzegels uit-gaf. Van het gebeuren op de forten is erooit een aantal sluitzegels uitgebracht, datnog steeds in een lokale boekwinkel inWhitstable te koop is.

Laatste uitzendingMA 31 DEC: Tussen 12 en 15 uur wordt op RadioMonique in Velsen teruggeblikt op de afgelopenuitzendjaren van dit lokale en semi- regionale sta-tion. Onder leiding van Erik Beekman gebeurdedit. Morgen zal het merendeel van de medewer-kers bij een nieuw radiostation actief zijn, SeaportFM in IJmuiden. Naast Beekman zullen onder meerArie Swets en Edo Peters daar actief zijn. Ook zijhebben een verleden op de Noordzee.

Dank aan: Andrew Emmerson, Ton vanDraanen, Harm Koenders, Dave Wilson, RobOlthof, Herbert Visser, Martin van der Ven

Samenstelling: HANS KNOT

Nederland mediawarland

Delta 171 verleden tijdDe Rotterdamse rechtbankpresident heeft vrijdag28 december jl. een einde gemaakt aan de plan-nen van Delta Radio BV. Volgens de zend-vergunning had Delta nog tot 1 januari 2002 detijd om op de aan haar toegewezen lange golf-frequentie 171 kHz in de lucht te komen. Dit is nietgelukt. Op de beoogde zendlocatie op 35 kilome-ter voor de kust van Walcheren is nog geen paalin de grond geslagen. De licentie van Delta ismeerdere keren verlengd geweest. Ook eerdere‘deadlines’ werden niet gehaald. In juli 2000 be-sloot staatssecretaris Monique de Vries om Deltanog een laatste kans te geven. Maar dan moestwel vorig jaar (2001) worden begonnen met debouw van de installatie en de uitzendingen. Bijeen nieuw verlengingsverzoek, enkele maandengeleden, zei Monique de Vries: “genoeg is ge-

NEDERLAND MEDIAWARLAND

12 - Freewave 339

noeg”. Op de site Soundscapes valt een uitge-breid verhaal te lezen van de pen van WalterDubateau, waarin hij nog eens uitgebreid terug-kijkt op de gehele geschiedenis rond de plannenvan Delta 171.

Artist’s impression zendmasten Delta 171

BUMA en HMGDe muziekauteursrechtenorganisatie Buma/Stemra daagt de Holland Media Groep (RTL4,RTL5, YORIN) voor de rechter omdat deze al tweejaar lang te weinig geld betaalt voor het gebruikvan muziek in haar programma’s. Dat zei Dick vander Graaf, president-directeur van de Holland

Media Groep (HMG) tijdens de presentatie vanhet rapport ‘Study Music Copyrights’, waarin detarieven van de Buma/Stemra worden onder-zocht. Het rapport, dat gemaakt is in opdrachtvan nagenoeg alle commerciële en publieke om-roepen samen met satelliet en kabelbedrijven,concludeert dat de tarievenstructuur van deBuma/Stemra ondoorzichtig is. De auteurs-rechtenorganisatie int jaarlijks ruim 100 miljoengulden namens muzikanten wanneer hunproducten op de radio of televisie worden uitge-zonden.

VergelijkingOnderzoeksbureau Arthur Andersen vergeleekalle contracten die de Buma/Stemra met de ver-schillende omroeporganisaties had afgesloten enontdekte een groot aantal verschillen.Van derGraaf vindt het dan ook de hoogste tijd dat‘monopolist’ Buma/Stemra met een duidelijketarievenstructuur komt: ”Ik vraag al twee jaar omeen tarievenkaart maar die heb ik tot op de dagvan vandaag nog niet gekregen.’’Grootste erger-nis voor Van der Graaf is dat in veel gevallendubbel betaald moet worden. Als een programmazowel via de ether als via de kabel wordt uitge-zonden, moeten de omroepen twee keer auteurs-

-advertentie-

Bekendste tunes op CD van Radio Tour de France

Het “Genootschap Radiojingles en -Tunes” bracht een unieke CD uit met de zo goed als volledigevormgeving van NOS Radio Tour de France. Het is voor het eerst dat de bekendste tunes en jingles

van dit populaire radioprogramma op CD verschijnen. De titel: “Ici Radio Tour de France”. De opbrengst van hetproject komt ten goede aan het ideële werk van het “Genootschap radiojingles en -tunes”. De CD is in eigen beheervervaardigd en wordt uitgebracht met toestemming van de NOS. Radio Tour de France is onder meer populair dankzijhet intensieve gebruik van tunes en jingles in het programma.Deze zijn om rechtentechnische redenen tot nu toeechter nooit op CD verschenen. Het “Genootschap Radiojingles en -Tunes” heeft van de binnen- en buitenlandserechtenhebbenden eenmalig toestemming gekregen om de tientallen muziekjes toch op CD te mogen zetten.

De inhoudOp “Ici Radio Tour de France” staan 8 Tour-tunes, waaronder de bekende begintuneen de finishtune van trompettist Rein van den Broek. Verder staan er 4 completejinglepaketten op, 7 beroemde Tour-mo-menten van verslaggevers en boven-dien de complete historie van de Tour-flits-jingle. En als bonus een greep uiteen aantal jingle-sessies. Voor eencomplete inhoud: ziewww.jingleweb.com

Hoe te bestellen?De CD kost 20 Euro (inclusief verzending en verpakking) en is enkel tebestellen door overmaking van het juiste bedrag op giro 999736 t.n.v.Stichting Radiojingles, 8033 DP Zwolle, onder vermelding van“CD Radio Tour de France”. Ook de website “Jingleweb” is geheelvernieuwd. Met een compleet andere opmaak, veel meer jingles, meerfoto’s, met wallpapers, logo’s en video’s. Kijk op www.jingleweb.com

Freewave 339 - 13

rechten af-d r a g e nvoor de-zelfde mu-ziek. Dat isook de re-den dat deHMG altwee jaarlang de re-ken ingenvan deB u m a /Stemra nietmeer betaalt. Het omroepbedrijf maakt nu een be-drag over dat het zelf redelijk vindt. Verder willende betrokken organisaties met de Buma/Stemraom de tafel gaan zitten om een nieuwe tarieven-structuur af te spreken. De HMG sluit in het uiter-ste geval een gang naar de NederlandseMededingingsautoriteit (NMa) niet uit.

StoppenSinds 1989 zien we hem over het beeld heen-gaan, mister ‘weerman’ himself. We hebben hetover RTL weerman John Bernard. Met ingangvan het komende zomer zal hij stoppen met zijnactiviteiten. Na 40 jaar van weersvoorspellingenwil hij meer energie in zijn gezin steken.

Zinloos geweldHet Platform tegen Zinloos Geweld vindt dat be-paalde televisieprogramma’s als ‘Explosief’ vanSBS6, waarin dodelijk geweld wordt vertoond,op een later tijdstip in de toekomst dienen te wor-den uitgezonden. Volgens het Platform zijn dezeprogramma’s mede veroorzakers van zinloosgeweld. Men heeft dit bekend gemaakt middelshet rapport ‘De afzijdigheid voorbij’. Men vindt datniet alleen de televisiestations verantwoordelijkzijn voor deze programma’s maar ook het be-drijfsleven, die maar blijft adverteren rond derge-lijke programma’s. Ook geeft men het advies aande overheid dat duidelijk kenbaar moet wordengemaakt welke schadelijke invloeden dergelijkeprogramma’s kunnen opleveren.

Terug naar de televisiePer 1 april zal de 45-jarige Rick Rensen terugke-ren bij de televisie en wel via het hoofdredacteur-schap van NOVA. Hij volgt daarbij Gerard Die-lessen op die per 1 maart in dienst treedt vanStudio Sport. Rensen werkt nog voor de HMGwaar hij de iMedia-poot heeft opgezet. Ook washij tien jaar hoofdredacteur bij RTL Nieuws.

Mart Smeets © NOS

Einde aan fietsavontuurSinds 1972 dé verslaggever vande Tour de France en dan hebbenwe het over Mart Smeets. Verslag-geving die ging via de zender vanRadio Noordzee, later op Hilversum3 en weer later uren, dagen en we-ken en jaren lang via de televisie.Komende zomer zal het voor dedertigste en tevens laatste keer zijndat Mart Smeets verslag zal doenvan de Ronde van Frankrijk. Hij

heeft recentelijk bekend gemaakt dat het tijd wordtvoor een nieuwe generatie verslaggevers.

HANS KNOT, WALTER DU BATEAUEN MICHEL VAN HOOFF

Nieuws uit België

WelkomEen nieuw jaar en dus ook een nieuwe corres-pondent. Na het verscheiden van RadioVisie,onder leiding van onze goede vriend Jean LucBostyn, nam de redactie het besluit een nieuwecorrespondent voor België te benaderen. Wehebben deze gevonden in de persoon van EtienneKerremans, die U als lezer van het FreewaveMedia Magazine, maandelijks op de hoogte zalbrengen van de nieuwtjes met name uit Vlaande-ren. Hij neemt allereerst het vergane nieuws vande afgelopen maanden met U door.

Lokale radiovergunningenMediaminister Dirk Van Mechelen wil deze maandeen strikte timing opleggen om op 1 januari 2003met een nieuw frequentieplan voor de lokale enop te richten regionale radio’s voor de dag tekomen. Daarom worden de huidige vergunnin-gen van de in totaal 310 lokale radio’s nog eenkeer verlengd tot einde 2002. De huidige erken-ningen werden geregeld door decreten van 1995en 1998, die eind 2001 afliepen. De minister wilmet zijn nieuwe frequentieplan de economischeleefbaarheid en het zendcomfort van de stationsgaranderen. De lokale radio’s zenden uit tussende 102.4 en 107.9 FM. De bedoeling is om na eenherschikking ook tot semi-regionale radio’s te ko-men. De frequenties tussen de 102.4 en 104.8FM zouden hiervoor in aanmerking komen. Hetgebied tussen de 104.9 en 107.9 FM wil de minis-

NIEUWS UIT BELGIË

14 - Freewave 339

ter voorbehouden aan lokale radio’ s met een be-perkte zendsterkte voor welbepaalde doelgroe-pen, zoals studentenradio’s en migrantenradio’s.

H e r n i e u w daan de slagDoor sommi-gen bejubelddoor anderenv e r g u i s d ,Vlaanderensmeest tot deverbee ld ings p r e k e n d er a d i o f i g u u rdoet zijn

comeback op de Vlaamse radio. Ooit zijn radioloopbaan begonnen bij de Antwerpse stadsradioRadio Stad, werd hij een opmerkelijk figuur bijOmroep Brabant van het voormalige BRT2 in dejaren tachtig. Michel Follet stapte in 1992 overnaar Radio Donna waar hij op 28 maart van datjaar om 6 uur de aftrap gaf. Bij de herprofileringvan Radio Donna keerde hij terug naar BRT2 dieondertussen Radio 2 als roepnaam had. Bij derestyling van Radio 2 in 1999 kon hij er zijn ei nietmeer kwijt en liet hij zijn contract bij de openbareomroep twee keer opschorten. Ondertussen isMichel wekelijks te horen op de Nederlandse Ra-dio 2 elke zaterdagavond tussen 20 en 23 uur bijde NCRV in het programma ‘Sterrenslag’. Keten-radio Mango van de Vlaamse Media Maatschap-pij, heeft nu met hem een overeenkomst afgeslo-ten. Michel Follet is sinds 1 januari presentatorvan het ochtendblok als vervanger van CarlSchmitz, die overstapte naar de landelijke Q-Music(ook VMM).

Landelijk in de etherNovember 2001 is wel eenbijzondere maand geweestvoor de radio in Vlaande-ren. De twee landelijkecommerciële FM-stations:4FM en Q-Music (VTM) zijn toen in de ether ge-gaan. Het heeft heel wat voeten in de aarde ge-had om het zendcomfort behoorlijk rond te krij-gen. Zo blijkt uit cijfermateriaal van Nozema, hetbedrijf dat voor de Vlaamse regering de frequen-ties bepaalde. Q-Music dat theoretisch in stereoamper in 48,9% van Vlaanderen ontvangen kanworden, haalt in mono 86,3%. Voor 4FM is dat41% in stereo en 72,15% in mono. Pas rond dezetijd zal het zendcomfort, indien de Franse Ge-meenschap akkoord is gegaan, het beloofde

minimumbereik van 70% in mono bereiken. Bij Q-Music kregen de adverteerders daardoor de eer-ste maanden 30% korting.

De wiegInteressant bij het opstarten van de commerciëleradio in Vlaanderen is de mening van JanSchoukens. Deze radiogoeroe in Vlaanderenstond bij de openbare radio samen met MikeVerdrengh en Zaki (ook ex Radio Luxemburg)aan de wieg van de zogenaamde popsectie vanBRT 1. In 1983 startte Jan Schoukens Studio Brus-sel, een eigenzinnigradiostation dat in Eu-ropa nog steeds zijngelijke niet kent. Hij ligtin het minst wakkervan de onlangs gestarte landelijke commerciëleradio. Iedereen vist in dezelfde vijver, zegt JanSchoukens, maar het blijft dezelfde vis die wordtbovengehaald. Her en der maakt een opvallendepresentator nog het verschil, maar de muziek ligtin dezelfde lijn. Je kunt die achterstevoren of on-dersteboven draaien, maar essentieel blijft hetalleen maar meer van hetzelfde. Met vooral veelstupide spelletjes. Er wordt nu te veel verkochten te veel weggegeven. Met reizen gooien ofjarretelles uitdelen, door dat soort onzin loopt deradio zichzelf voorbij en stoppen ze je in eenweggeefcentrum.

Niet belangrijkDe mosterd is bij de radio al lang niet meer be-langrijk. Enkel het glas telt nog. Men gooit de mos-terd gewoon weg. Het is voor Vlaanderen danwel een goede zaak dat het monopolie van deopenbare omroep doorbroken is, maar het is maarde vraag of er nu niet te veel concurrentie komt.We hebben immers een overvloed aan alles: erzijn te veel televisiekanalen en te veel radiosta-tions, net zoals er te veel luchtvaartmaatschap-pijen en te veel terroristen zijn, omdat er in dezewereld gewoon te veel mensen zijn. De keuzewordt immers steeds ingewikkelder. Ik vind dat jede mogelijkheden misschien zou moeten beper-ken om de consument niet nodeloos te laten ver-zuipen”, aldus Jan Schoukens.

Toch domein in VlaanderenVT4 sluit rond deze tijd haar kantoren in Londenen verhuist definitief naar Vlaanderen. Vanaf halffebruari wordt VT4 via haar SBS5-licentie hele-maal Vlaams. Het aantal lokale producties zalworden opgetrokken tot één op drie. VT4-baasPatrick Tillieux probeert hiermee de Belgian Ma-

Freewave 339 - 15

nagement Association te overtuigen van het po-tentieel van het noodlijdende Vlaamse SBS-sta-tion.

Belasting op schotelantennes?Een gemeentebelasting heffen op schotel-antennes is een belemmering van het vrije ver-keer van diensten. Bovendien worden Belgischestations, die verzekerd zijn van een plaats op dekabel, bevoordeeld tegenover stations die huntoevlucht moeten nemen tot de satelliet. Zo heefthet Europees Hof van Justitie in Luxemburg re-centelijk geoordeeld. Het hof kreeg de vraag voor-gelegd door een Brussels rechter. Een inwonervan Watermaal-Bosvoorde had zijn gemeente-bestuur voor de rechter gebracht wegens eenbelasting op schotelantennes. De gemeente wildetijdens de jaren 1997 tot en met 2001 jaarlijks 124Euro belasting per schotel heffen. Na opmerkin-gen van de Europese Commissie oordeelt nu ookhet hof in Luxemburg dat de belasting niet kan.De regel van vrij verkeer van diensten wordt hiervolgens het hof duidelijk geschonden.

Verplaatsen uitzendstraatIn de loop van dit jaar zal de uitzendstraat vanCanal+, zoals nu nog in gebruik in Nederland viaeen contract met het NOB, worden verplaatstnaar Brussel. Dit is onlangs bekend gemaakt. Dereorganisatie binnen de afdeling Benelux van deFranse onderneming heeft geleid tot de toekom-stige verplaatsing. Onlangs was er nog sprakevan dat er ten bate van Canal+ nog een geheelnieuwe uitzendstraat binnen het NOB zou wor-den aangelegd. Mede vanwege het hogere BTWtarief in Nederland (19% tegen 6% in België) heeftde Franse directie doen besluiten tot de verhui-zing.

ETIENNE KERREMANS

Nieuws uit Engeland

In principe toestemmingVlak voor de Kerstdagen heeft de regering vanhet Eiland Mann toestemming verleend aan Isle ofMann International Broadcasting om uitzendingente gaan verzorgen, waarbij een platform zal wor-den gebruikt. Dit platform zal worden gestatio-neerd op een positie, vijf mijl uit de kust van heteiland, op een positie waarin de jaren zestig vande vorige eeuw Radio Caroline North haar zend-

schip, de MV Fredericia, had verankerd. Als hetstation, dat eens de werknaam MusicMann mee-kreeg, eenmaal van start is gegaan zal dit bete-kenen dat er veertig tot vijftig personen een baanhebben gekregen. De onderneming wilde eerstde zendmast plaatsen in Ayre maar werd doorprotesten van lokale bewegingen afgewezen.Paul Rusling, de oprichter van de onderneming,verwacht dat het station eind van 2002 in deether kan zijn. De kosten van het onbemande plat-form en de apparatuur zal rond de 35.25 miljoenPonden komen te liggen. In totaal zijn de kostenvan de laatste jaren en de promotiekosten ge-raamd op 312 miljoen Pond. Volgens Rusling zalhet geld in het komende voorjaar bijeen wordengebracht. Zoals eerder gemeld zullen de kanto-ren en studioruimtes in Ramsey worden geves-tigd. In de komende maanden zullen we je op dehoogte proberen te houden van de ontwikkelin-gen. Uitgebreid kun je over het niet doorgaan vanhet Deltaproject lezen opwww.soundscapes.info, in een verhaal vanWalter Dubateau.

Leuk, maarontzettendduurDe BBC is ge-komen methet idee omde kijkers enluisteraars tev e r w e n n e nmet een grotee x c u r s i elangs alle stu-dio’s inShepperd’sBush House inLonden. Menmoet welvooraf reserveren. Men krijgt naast de rondlei-ding een drie gangendiner voorgeschoteld in deBBC kantine. Wel dient men even 45 Pond te be-talen als men deze rondleiding wenst. Hoezo eenpubliekgerichte actie?

Kijkgelden andermaal omhoogDe Britse regering heeft bekend gemaakt dat metingang van 1 april aanstaande de kijkgelden an-dermaal omhoog gaan, gelijk aan de inflatie in hetland. De prijs voor een kijkvergunning voor eenkleurentelevisie gaat van 109 naar 112 Pond. Eenzwart-wit kijker, zover ze er nog zijn, gaat 38Pond betalen, hetgeen 2 Pond meer is dan in 2001.

NIEUWS UIT ENGELAND

16 - Freewave 339

Vierhonderd miljoenDe BBC wil liefst 400 miljoen Pond uittrekken voorde herinrichting van de studio’s in BBC’s hoofd-kwartier, het Bush House in Londen. Mochten derenovatieplannen doorgaan dan zal één van demodernste en grootste studiocomplexen ter we-reld ontstaan. Men heeft inmiddels een bouwver-gunning aangevraagd en gaat ervan uit dat dewerkzaamheden in het najaar een aanvang kun-nen krijgen. Ook zullen na de verbouwing allewerknemers, die nu nog zijn gehuisvest inAldwych, terugkomen naar het Bush House, zo-dat de gehele BBC staf in Londen weer onderéén dak komt.

WaarschuwingAlgemeen directeur van de BBC, Greg Dyke, heeftonlangs bekend gemaakt dat het afgelopen moetzijn met kritische commentaren van medewer-kers in eigen programma’s aangaande de werk-gever. Ook kritische uitingen in de dag enweekbladpers dienen drastisch te worden te-ruggenomen. Hij vindt het terecht belachelijk datmeer en meer presentatoren het denken te kun-nen maken in een programma kritiek te lozen ophun werkgever, terwijl ze er wel zitten doordatze betaald worden voor het maken van de pro-gramma’s dankzij dezelfde werkgever. En, aldusGreg Dyke, zijn kamerdeur kan altijd worden ge-opend door iedere medewerker voor het spuienvan kritiek.

Half februariHalverwege deze maand komt er een nieuw sta-tion op de 242 Lange golf, die jaren werd gebruiktdoor Atlantic 252, dat op 31 december afscheidnam van haar luisteraars. Via dezelfde frequen-tie zal in de toekomst een non stop praat-p r o g r a m m aover sport ko-men, onder denoemer TEAMtalk. RTE zal 20% van de aandelenin Ierland behouden, terwijl de andere aandelenin handen zijn gekomen van TEAMtalk. Daarmeeis ook een einde gekomen aan de betrokkenheidvan CLT/Ufa, dat een meerderheidsaandeel inAtlantic 252 bezat.

Dit jaar doorbraak, anders vergeet het maarDat kan rustig gesteld worden over de toekomstvan digitale radio in Engeland. Wanneer de con-sument in dit jaar niet toeslaat als het gaat om hetmassaal kopen van een digitale ontvanger datkan het gehele DAB experiment in Groot Brittanniëals een grote flop worden gezien en kan het de-

finitief in de ijskast worden gezet als een veel teduur experiment, dat in definitieve vorm zekergeen kans van slagen zal hebben. Een recentrapport maakt melding dat in Europa tegen hetjaar 2006 slechts in 10% van de huishoudingeneen digitale ontvanger aanwezig zal zijn.

Lijkt wel op een vrijbriefIn de maand november, zo maakten de autoritei-ten recentelijk bekend, werd er in Groot Londonliefst 105 keer een inval gedaan, waarbij 57 ver-schillende illegale radiostations betrapt werdendoor de ambtenaren van de RadiocommunicationsAgency. Het lijkt erop dat de illegale stations bui-ten de Britse hoofdstad rustig hun gang kunnengaan zonder al te vaak te worden uitgepeild. Indezelfde maand werden er namelijk maar driestations buiten London opgepakt, twee inBirmingham en één in Bristol.

HOWARD G ROSE

50 JAAR TELEVISIE IN NEDERLANDEN…SMC..?

Ik zat medio december nog eens mijn oude video-banden terug te kijken, die ik het afgelopen jaarvan de televisie heb opgenomen. Je kent dat wel,bezien wat je nog een keer in de toekomst wenstte zien en wat je niet meer wenst te zien. Op diemanier bouw je niet alleen aan een mooi archiefmaar scheidt je ook het kaf van het koren. Nogeen voordeel is dat er weer een aantal bandenvrij komt voor hergebruik. Eén van de banden, dieik nog weer tegen kwam was de opname van deavondvullende uitzending, waarin herdacht werddat 50 jaar geleden in Nederland de eerste regu-liere televisieprogramma’s waren te ontvangen.

Hebt u eigenlijk ook gekeken op 2 oktober jongst-leden, toen gedurende een hele avond flitsen tezien waren van de hoogtepunten uit 50 jaartelevisiegeschiedenis in Nederland? De komstvan de televisie in 1951 ging met grote zorgengepaard. Het Parool meldde op het gezag van deHarvard geleerde Ernest Hooton dat ‘de mens-heid ten gevolge van de televisie tot volslagenongeletterdheid zal vervallen’. Er was logischer-wijs en tekenend voor die tijd, nogal wat tegen-stand als het ging om het nieuwe medium televi-sie. Nog in datzelfde jaar 1951 besloot het kabi-net Drees de televisieplannen op te schorten van-

50 JAAR TELEVISIE INNEDERLAND EN... SMC..?

Freewave 339 - 17

wege -de noodzakelijke versobering van onseconomisch leven- én de weinig enthousiastereacties die men kreeg vanuit de omroepkringen.

Pas nadat de directie van het toen nog zeer mach-tige Philips, dat tegen die tijd al een slordige 50miljoen gulden had geïnvesteerd in de ontwikke-ling van de televisie - en zelfs tijdens de oorlogs-jaren doorging met experimenteren - dreigde fail-liet te gaan als er niet met gezwinde spoed televi-sietoestellen konden worden geproduceerd, gingde regering overstag, waarna ook de omroep-verenigingen waren over te halen tot officiële,hoewel zeer kleinschalige, programmering vantelevisieprogramma’s.

In een voormalig kerkgebouw in Bussum werdstudio Irene gehuisvest, waar de NederlandseTelevisie Stichting (NTS), op 2 oktober 1951 haareerste officiële uitzending verzorgde, te begin-nen met een plechtige toespraak van staatsse-cretaris Cals van Onderwijs, Kunsten en Weten-schappen. Hij zei toen onder meer: “na de massa-arbeid is het nu de massarecreatie die de mense-lijke persoonlijkheid belaagt en die elke eigen in-spanning op geestelijk en cultureel gebied dreigtte doen plaatsmaken voor passiviteit en grauwevervlakking.” Dit pessimisme bleef jarenlang detelevisie beklijven.

Hannie Lips en Studio Irene

Nu, meer dan 50 jaar later geleden, kunnen wijonze schouders ophalen voor deze kreten. Diepin ons hart weten wij dat Cals helaas gelijk heeftgekregen. Het summum van vervlakking heet nuBig Brother, een soort televisieprogramma, waar-bij op geld beluste lieden bij elkaar in een hokjegestopt worden en het publiek, ieder jaar gedu-rende honderd dagen, mag zien hoe het met zegaat. In de derde serie Big Brother hebben wezelfs een ongebouwde vent gezien, die live optelevisie de liefde mocht bedrijven met een an-

dere vent. Wow! Dat is echte televisie! Over eentijdje dan staan de camera’s bij Yab Yum op destoep en binnen in het gebouw en kunnen wegenieten van Joop van de Ende, die zich amu-seert met een van de daar werkzame mooie da-mes (of misschien omgebouwde heren).

Bij het produceren van televisieprogramma’swordt niet meer gekeken naar het culturele aspect.Neen, men kijkt als een koopman vooral naar dekosten en de opbrengsten van een programmaen de kijkdichtheid. Dat zijn alleen maar belang-rijke zaken. Het kostenaspect heeft ervoor ge-zorgd dat de toneelavonden, die in de zestiger eneen deel van de zeventiger jaren, van de vorigeeeuw, gepland stonden op donderdagen, al de-cennia lang van de buis zijn verdwenen. Televi-sie communiceert niet meer, televisie emotioneert.

De wereld, zoals die te zien is op de televisie,werd niet het dorp, nee het dorp werd de we-reld. Mensen die uitsluitend televisie kijken (afge-zien van de journaals en achtergronden van hetnieuws) hebben wel een hele vreemde kijk op dewereld. De televisie is ook onontbeerlijk voorpolitici, die massaal het medium omarmen. Kijk naarbijvoorbeeld de Kamerleden van Groen Links, endan speciaal naar de lijsttrekker van deze partijPaul Rosenmuller. Zonder zijn charisma zou dezepartij van oud communisten nooit zover zijn geko-men. Kijk naar de verkiezingen destijds tussenNixon en John F. Kennedy. Nixon zwetend ach-ter de witte achterwand in de studio en Kennedy,gebruind en wel achter een donkere wand, zo-dat hij positief opviel. Potentiële kiezers wilden deziek uitziende Nixon niet als president hebben.

De mannetjesmakerij van de televisie werd in delatere jaren sterk verbeterd. Denk maar eens aanMinister President Kok, toen hij van Beatrix deopdracht had gekregen onderzoek in te stellennaar de antecedenten van de ouders van haareventuele toekomstige schoondochter Maxima.

-mededeling-

BETALING FREEWAVEVoortaan a.u.b uw eigen adres vermelden bij demededelingen van uw overschrijving (zowel via

een overschrijvingskaart als elektronisch).Adresgegevens krijgt SMC vanaf heden nietmeer door van de bank en deze zijn uiteraardwel nodig om het blad te kunnen versturen.

U kunt evenueel uw adresgegevens doormailen/ op-sturen met verwijzing naar de overschrijving.

18 - Freewave 339

15.05 uur met de spannende vraag: ‘ik heb borst-kanker maar mag er niet over praten’ of het on-derwerp van de dag daarvoor: ‘tatoo’. O, geluk-kig: om 16.05 uur nog even een soap: As theworld turns. Daar hebben ze zeker nog 100.000afleveringen van liggen. Dan 17.35 een uurwaarop de huisvrouwtjes achter het fornuis be-horen te staan alweer een soap: The bold andthe beautiful. En om 20.00 uur uiteraard eensoap:Goed Tijden, Slechte Tijden. Tijd om na aldie zoetigheid je pistool voor de dag te halen endat kan in Baantjer. Daarna wordt de programme-ring wat serieuzer met De zwakste schakel, eenquiz én Barend en Van Dorp, een voortreffelijkprogramma.

RTL 5 beziet de wereld overdag via de bril van debeursman en gaat in de avond verder met speel-films en veel nieuws. Geen zoetigheid dus opRTL5. SBS6 is minder zoet dan RTL 4 maar steltqua programmering, voor mij, helemaal niets voor.Veel zogenaamde familieseries uit Amerika vanhet type ‘lach of ik schiet’ en soms ’s middags eengoede serie als Perry Mason of een speelfilm. Die

bewuste avond, waar ik het over heb,werd er doorgezeurd over ‘Domino Day2001’, al vanaf halfacht tot elf uur ’savonds, en de dag eindigde met de on-vermijdelijke Jerry Springer Show.

Net 5 is de wat serieuzere versie vanSBS6: Eerst veel op kinderen gerichte

programma’s in de ochtenduren. Dan ’s middagswat ‘lach of ik schiet’ programma’s, een speelfilmen zo sukkelt men in de avond voort. Weinig ei-gen producties. Yorin, het onechte broertje vanVeronica. Zij waren, volgens mij, nooit in staatom een behoorlijk televisie programma te maken,maar Yorin bakt er helemaal niks van: hier endaar een Science Fiction serie die goed scoort,een soap: Onderweg naar Morgen. En de avonddie ik beschrijf, eind november, weer Big Brother(ja ook in deze aflevering gaan ze hopelijk voorde kijkcijfers weer van bil)……. Gaap…..o ja danhebben we nog V8, filmpje, wat plat amusementAnd that’s it.

Amsterdam is de enige stad in Nederland waarwe geen Discovery kunnen ontvangen en datdoet dagelijks pijn als je naar de programmeringkijkt. Gelukkig hebben we nog wel NationalGeographic Channel en dat is vaak ook genieten.Wat ben ik toch blij dat er nog radio bestaat.

ROB OLTHOF

(Pa Maxima speelde een belangrijk aandeel in deArgentijnse junta en met veel vijven en zessenmoest Maxima salonfähig gemaakt worden voorde Nederlandse huiskamer). Willem Alexander hadeven daarvoor wat onhandige opmerkingen ge-maakt tegen een journalist en ook dat vlekje moesteven weggewerkt worden. Dus op een avondwerd de kijker getrakteerd op een rede van Pre-mier Kok en zaten Willem Alexander en Maximahand in hand als verloofd paar zich voor te stellenaan de Nederlandse pers en de kijkers.

Aller charmantst zei Maxima nog dat WillemAlexander een beetje dom was geweest en deNederlandse kijker ging toen plat. Tot eind novem-ber vorig jaar ging het paar zich voorstellen in alleNederlandse provincies en de pers en de televi-sie gingen massaal mee op pad. Heel anders gingdat destijds bij Claus en Beatrix. Claus moest zichop eigen houtje waar maken als mens en dat detelevisie hem daarbij misschien een klein handjekon helpen, was toen nog niet goed doorgedron-gen bij de televisiebazen. Dus als nieuwsbron isde televisie van groot belang. Denk aan bijvoor-beeld de Golfoorlog en CNN!

Het huidige televisie aanbod is saai: ein-deloos doorzeurende soaps (Goede Tij-den Slechte Tijden), waarbij de schrijverMartin Bril te horen heeft gekregen dat hijvooral moet doorgaan. Is de commerciëletelevisie echt heel slecht? Mijn mening?Het kan behoorlijk beter. Uitzonderingen zijn: Ba-rend en Van Dorp en ook Baantjer is een Topper!Het RTL Journaal is niet slecht, maar echte uit-schieters zijn er niet op dit station en dat is bijSBS6 nog een graatje erger. Dat station werdbekend door de introductie van een soort pro-gramma’s als ‘Jongeren op vakantie’ lees: drank,zon, zee, sex. De eerlijkheid gebiedt te zeggendat daarna alle commerciële stations dit soort pro-gramma’s gingen overnemen. Zaterdag ’s mor-gens bij de slager plaag ik daar Ursel de Geer weleens mee.

Kijk je naar de commerciële televisiestations af-zonderlijk, dan zie je dat ze bij RTL 4 meteen al ’smorgens starten met soaps. We pakken een wil-lekeurige dag in de week: vrijdag: 8.10 uur Thebold and the beautiful, 8.35 uur As the wold turns,9.10 uur As the world turns, 10.00 uur GoedeTijden, Slechte Tijden, 11.00 uur Onderweg naarmorgen. Allemaal soap.

Na deze rubbish vervolgde Catherine Keyl om

Op 1 november 1961 begonErik Lindhardt met zijn baan alszendertechnicus bij Danmarks Com-mercielle Radio (DCR). Na een fusieop 29-1-1962 met Radio Mercur werddit zijn nieuwe werkgever. Hij bleef erwerkzaam tot het gedwongen eindvan dit station op 19-7-1962. Onlangszond de inmiddels 63-jarige Lindhardtons enkele foto's, genomen aan boordvan de Lucky Star.

1. Zo te zien ontbrak het nergens aan!2. Lindhardt in de zendmast tijdens de 8 uurdurende plaatsing van een nieuwe richt-antenne. Hij kwam slechts eenmaal naar be-neden voor een kop koffie en dat bij -2 gra-den!3. Kapitein Johannes Houmoeller en Grete,de kokkin.4. Lindhardt achter de mengtafel van deCheeta II.

1

2

3

4

Freewave 339 - 19

Foto’s duiken na 40 jaar weer op

Gekke hobbyisten op een dak. De eerste radio-uitzending van Argentinië

Op 27 augustus 2000 was het precies tachtigjaar geleden dat er in Argentinië voor het eersteen radio-uitzending te horen viel, een opmerke-lijk initiatief van de arts Enrique Telémaco Susinien een aantal van zijn studenten. Hun radiosta-tion hoort, schrijft Rubén Guillermo Margenet,

z o n d e r -meer thuisin het rijtjevan deeerste ra-d i o s t a -tions terwereld.

Er zijn niet echt veel auteurs die de moeite heb-ben genomen om zich te verdiepen in wat er aanbronnen en literatuur beschikbaar is over het ont-staan van de radio in Argentinië. Daarnaast blij-ken ook de pioniers van het eerste uur zelf nietveel historisch besef te hebben gehad. Ze heb-ben weinig bewaard voor het nageslacht. Zelfwisten ze het historisch belang van hun initiatie-ven klaarblijkelijk niet goed in te schatten. Weweten nu dat de komst van de radio de nodigesociale veranderingen met zich mee heeft ge-bracht op het gebied van de cultuur, de weten-schap en de politiek. In die tijd had men echternog niet goed door dat er, met de komst van deradio, echt iets zou gaan veranderen in de we-reld. Er is daarom, helaas, maar weinig bekendover wat een van de allereerste radiostationsmoet zijn geweest.

In de geschiedenis van de radio is het altijd lastigom iemand aan te wijzen die ergens de eerstemee was. Aan de wieg van de radio stondenvele ouders: een reeks van pioniers en onder-zoekers aan wier inspanning we het ontstaanvan het medium te danken hebben. Reeds in deloop van de negentiende eeuw droegen velenhun steentje bij tot het latere succes van de ra-dio. Zo was het was Samuel Morse die al in 1837het eerste systeem tot overbrenging van infor-

matie via elektrische impulsen beproefde. Verdermogen we zeker Alexander Graham Bell niet ver-geten, de man die er als eerste in slaagde om eenverstaanbare telefoonverbinding te realiseren endie, een jaar later, in 1876 het octrooi verwierf opde telefoon. In 1887 was het vervolgens HeinrichHertz die er in slaagde elektromagnetische gol-ven te registreren, te meten en vervolgens teproduceren. Guglielmo Marconi, om tot slot nogmaar een van de vele mogelijke namen te noe-men, lukte het op 12 december van het jaar 1901als eerste een draadloze transatlantische ver-binding te leggen.

Met dat alles was er echter nog geen sprake vanreguliere radio-uitzendingen. Daniel Camporinischrijft in zijn boek Erase una vez la Radio (“Entoen was er radio”), dat de draadloze telegrafiein de jaren tot aan het eind van de Eerste Wereld-oorlog vooral werd gebruikt voor politieke doelenen inlichtingenwerk in het kader van de oorlog-sinspanningen. Het idee om signalen naar meerdan één ontvanger tegelijk te versturen ontstondin het begin van de twintigste eeuw in de rijenvan het Franse leger; hoewel sommige bewerendat de legers van Italië en Duitsland al eerderbeschikten over communicatiemogelijkheden,waarmee vijftig of meer ontvangstpunten tegelijkkonden worden bereikt. Praktisch gesproken washet echter de Fransman Gustave-Auguste Ferrié,wetenschapper en kapitein en later generaal inhet Franse leger, die er als eerste in slaagde omeen verbinding met verschillende ontvangers te-gelijk te maken.

Ferrié ontwierp in 1915ook een eigen versie vande beroemde triode-buis,die al in 1882 was ontwik-keld door Lee DeForest enwaarmee het mogelijkwerd om elektrische sig-nalen te versterken. Hetsuccesvolle Franseproduct dat in grote aan-tallen in serieproductie —bij de Franse bedrijvenMétal en Pathé en niet veellater ook bij het Nederlandse Philips — kon wor-den vervaardigd, was de zogenaamde TM, de“Télégraphie Militaire” die ook wel de “triode mili-taire” of “métal”-buis wordt genoemd. Zoals wenog zullen zien, werd datzelfde soort buizen ookdoor het allereerste Argentijnse omroepstationgebruikt. Maar, laten we nog eerst nog een vijftal

GEKKE HOBBYISTEN OP EEN DAK De eerste radio-

uitzending van Argentinië

De originele versie vande TM (www.mev.fr)

Coliseo,BuenosAires

20 - Freewave 339

jaren teruggaan in de tijd en de overstap makennaar het Zuid-Amerikaanse continent.

In 1910 was Marconi met een aantal medewer-kers namelijk naar Argentinië afgereisd om daarhet eeuwfeest bij te wonen van de meirevolutievan 1810 die de Argentijnse onafhankelijkheid in-luidde. Hij maakte van de gelegenheid gebruik omin het plaatsje Bernal een telegraafstation te bou-wen. Van daar uit lukte het hem om verbindingenmet onder meer Canada en Ierland te realiseren.Deze successen van Marconi bleven niet onop-gemerkt en een aantal enthousiastelingen uitBuenos Aires werden erdoor geïnspireerd omook met radio aan de slag te gaan. Uit hun eersteexperimenten ontwikkelde zich de omroep als eencombinatie van telefonie en draadloze telegrafie.

Een van deze zendamateurs was Luis RomeroCarranza, een student in de medische weten-schappen. Vóór hem was Teodoro Bellocq, eenvan de eerste Argentijnse zendamateurs, er al ingeslaagd om draadloos een eenvoudig gesprekte voeren. Carranza was echter van mening dater nog veel meer mogelijk was. Hij bouwde eenzender en construeerde en installeerde vervol-gens een antenne op zijn dak. Vervolgens sloeghij samen met zijn vriend Ignacio Gomez Aquirreaan het experimenteren. Uiteindelijk lukte het detwee om met behulp van een microfoonversterkervoor gehoorgestoorden een gesproken signaalover te brengen. Het verhaal gaat dat het kraaienvan een haan in het huis van de zender het eer-ste geluid was dat op de ontvanger te horen viel.Daarmee was een tweede stap gezet op de wegvan de draadloze telegrafie naar een daadwer-kelijke radio-uitzending. Die laatste stap liet ech-ter nog even op zich wachten.

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit en zoalsCarlos Ulanovsky aangeeft in het boek La radio.Ese mundo tan sonoro (“Radiodagen”), bleef Ar-gentinië vanaf die tijd verstoken van alle buiten-landse literatuur en documenten over de nieuweontwikkelingen op het gebied van “draadloze ver-bindingen”. Tijdens die oorlog namen de mogelijk-heden van de draadloze communicatie aanzien-lijk toe, maar wel binnen de loopgraven in Europa.De technische ontwikkelingen werden ingezetvoor de oorlogvoering. Het instrument van deafstandsverbinding was een strategisch wapenvoor diegenen die er de beschikking over haddenen het te wisten te hanteren. Het onderwerp wasdaarmee met de nodige geheimzinnigheid omge-ven. Het gebruik van de radio, voor artistieke doel-

einden en gericht op een groot publiek, liet daar-mee nog op zich wachten tot tenminste 1918.Vanaf dat tijdstip werden de elektromagnetischegolven een wezenlijk gereedschap in de wereld-omspannende communicatie.

De oorlog belemmerde op die manier de verdereontwikkeling van de Argentijnse zendamateurs.In de tussentijd zaten ze echter niet stil. De jour-nalist Manuel Ferradás Campos maakt in een ar-tikel uit 1915 bijvoorbeeld gewag van het feit, dateen aantal jonge zendamateurs in Buenos Aires,Santa Fé en Mendoza “een soort broederschapvormden, die nieuws uitwisselden, gesprekkenop afstand voerden en via hun verbindingen zelfskleine piano- en vioolconcerten ten gehore brach-ten.” De grote doorbraak zou echter pas in 1920volgen.

Het idee van ra-dio-uitzendingenin Argentinië ont-stond op initiatiefvan dr. EnriqueTelémaco Susini.Hij was ervanovertuigd dat detechniek, die inEuropa tot dantoe vooroorlogsdoelenwerd gebruikt,net zo goed ofbeter voor artis-tieke, informa-tieve en journalis-tieke doeleinden zou kunnen worden toegepast.In 1918 — hij werkte in die tijd als arts bij deMarine — kreeg Susini de kans om daarvoor denodige middelen te verwerven. Ulanovsky be-schrijft in zijn boek, hoe dat ging:

“Tegen het einde van de oorlog in 1918 gaf hetleger Susini de opdracht om in Frankrijk de wer-king van gifgassen op de ademhalingsorganen teonderzoeken. Bij het Franse leger kocht hij toenenkele afgedankte radio-onderdelen zoals heelweinig gebruikte zenders met 5 kilowatt uitgaandvermogen, reservebuizen van het merk Pathé en“metal”-buizen in goede staat. Met al deze spul-len... keerde hij terug naar Argentinië.”

Toen Susini in 1919 terugkeerde, werd hij opge-wacht door drie vrienden. Het waren de al eer-der genoemde Luis Romero Carranza, César

dr. Enrique Telemaco Susini

Freewave 339 - 21

Guerrico en Miguel Mugica — allemaal studentengeneeskunde. Een jaar later — intussen had ookGomez Aguirre zich bij de groep gevoegd — zou-den hun inspanningen leiden tot de eerste radio-uitzending in Argentinië.

In het jaar 1920 leed de Argentijnse economienog sterk onder de gevolgen van de Eerste We-reldoorlog. De natie werd echter al bijna vier jaarlang geregeerd door de populaire, radicaal ge-oriënteerde president Hipólito Irigoyen en in cul-tureel opzicht heerste er een positieve sfeer. Erwaren vele koffiehuizen met orkesten en dans-lokalen. En, waarop het platteland het circus nogde attractie bij uitstek was, hadden in de stedenhet theater en de bioscoop zich ontwikkeld tot debelangrijkste plaatsen van vermaak. Susini, diede Marine inmiddels had verlaten, was betrokkengeraakt bij een van de theaters van Buenos Aires,het Teatro Coliseo. Op 27 augustus 1920, bij degeplande uitvoering van een muzikaal drama vanWagner, zag hij kans om deze bezigheid met zijnradiohobby te combineren.

Ricardo Gallo geeft daar in zijn boek La radio.Ese mundo tan sonoro (“De radio — die zo klank-volle wereld”) de volgende beschrijvingvan:”Susini en zijn vrienden waren van meningdat het gebouw van het Teatro Coliseo te kleinzou zijn om al het publiek te bergen voor de uit-voering van het muzikale drama Parsifal vanRichard Wagner dat voor de avond van de 27steaugustus 1920 geprogrammeerd stond. Daaromplaatsten zij op het dak van het gebouw een een-voudige 5-kiloWatt zender. Ze zetten in het thea-ter een microfoon neer en om 20.30 uur begon de“heldendaad”, waarmee de “gekken op het dak”— zoals zij sindsdien liefdevol werden genoemd— zich opwierpen als de authentieke en enthou-

siaste pioniers van de Argentijnse omroep.”Dienaam kreeg de groep overigens omdat ze eenweek van tevoren al bezig waren geweest omeen ruim 35 meter lange antenne te spannen tus-sen het dak van het theater naar een van de velehoge koepels die Buenos Aires rijk is.Zo begonde eerste omroep van Argentinië in de stadBuenos Aires. De naam van het station wasSociedad Radio Argentina, met LOR als kente-ken. Gallo veronderstelt, dat de eerste luisteraarsbestonden uit de radioamateurs zelf en hun be-kenden en vrienden. Verder had iedereen kun-nen luisteren die een radio-ontvanger kon beta-len, in die tijd vooral het meer welgestelde deelvan de bevolking. Ze hadden moeten luisterenvia koptelefoons, omdat de ontvangers in die tijdnog geen luidsprekers hadden. Om het signaalgoed te ontvangen, moest een buitenantenne metaarding worden geïnstalleerd. Alle omroep-apparatuur functioneerde bovendien met glas-lood, een uit natuurlijk loodsulfaat bestaand mine-raal. De afstemknop, waarmee deze breekbare,grijsblauwe stenen konden worden gedraaid,

moest heel nauwkeurig worden be-diend om de gewenste golflengte tekunnen vinden. Ondanks al dezevoorwaarden, zo bleek de volgendedag uit de krantenberichten, had eenheel aantal luisteraars de uitzendingkunnen volgen. Zelfs een marconistvan een voor Santos (Brazilië) lig-gend schip had Parsifal in dezeaugustusnacht gehoord. De eersteuitgezonden woorden kwamen ove-rigens van Dr. Susini zelf:”Geachtedames en heren. De Sociedad Ra-dio Argentina brengt vandaag hettoneelwijdingsfeest Parsifal vanRichard Wagner ten gehore, ondermedewerking van de tenor Maestri,

de Argentijnse sopraan Sara César, de baritonAldo Rossi Morelli; en de bassen Chirino en Paggi.Ze worden begeleid door het koor en het orkestvan het Theater Constanzi uit Rome, onder deleiding van de dirigent Felix von Weingartner.”Opdeze gedenkwaardige 27ste augustus 1920 droe-gen de uitzendingen van Radio Argentina eenexperimenteel karakter. In dat opzicht komen zeovereen met soortgelijke experimenten die in dietijd bijna overal ter wereld plaatsvonden. Uitzon-derlijk is wel dat het station vanaf deze dag metregelmatige uitzendingen met een vaste program-mering begon. Na de succesvolle uitzending vanParsifal werden gedurende het hele seizoen alleopera-uitvoeringen van het Teatro Coliseo uitge-

Radio-installatie van Radio Argentina

22 - Freewave 339

zonden. Daarna begon de groep zelfs met eigenproducties. Radio Argentina bleef met regelma-tige en systematische uitzendingen tot 31 decem-ber 1997 in de lucht. Toen kwam — op basis vaneen officiële beslissing — een einde aan een vande oudste omroepen ter wereld: Radio Argentina(1110 kHz) werd definitief gesloten.De vraag ofLOR het eerste radiostation van de wereld wasof niet, zal wel nooit worden beantwoord. Hethangt er maar vanaf welke criteria er wordenaangelegd en er zijn veel concurrenten voor detitel van de allereerste radio-uitzending en hetallereerste radiostation. In de veertien jaar vanafeind 1906 — het jaar waarin Reginald AubreyFessenden zijn eerste radio-uitzending verzorgde— tot aan het eind van 1920, waren er veel vandit soort initiatieven. Enkele maanden voor de uit-zending van Parsifal had Marconi, op 19 mei 1920,al vanuit New York een concert uitgezonden vande Australische sopraan Nellie Melba. En ook inandere landen gebeurden er ongeveer tegelijker-tijd vergelijkbare dingen. De bedoeling van dit es-say is dan ook niet om prioriteit te claimen voor deArgentijnse omroep, maar om het enthousiasmete onderstrepen van een bijna vergeten groepvan jongeren, die op hun manier het medium radiovorm hebben gegeven. De historicus Gallo for-muleerde het als volgt:”De radio was geenArgentijnse ontdekking, maar kan ook niet bij uit-stek aan een andere natie worden toegeschre-ven. Als er een ontdekker is, dan blijft deze ano-niem. De verdienste van Argentinië is dat op diegedenkwaardige avond in het Coliseo voor heteerst op de wereld... een regelmatige en syste-matische omroep werd opgestart. Maar nog veelbelangrijker is het feit, dat de betrokkenen ge-woon deden wat hen goed leek — heel simpeltjes

en zonder de competitiedrang die doorgaans ach-ter dit soort initiatieven ligt.”Een belangrijk element,kortom, van het ontstaan van het medium, is hetplezier dat de radio zowel de initiatiefnemers alsde luisteraars verschafte. Laten wij dit artikeldaarom besluiten met de woorden van een an-dere Argentijnse historicus, Edgardo Rocca, dieooit zei: “Het begon als een tijdverdrijf onder ama-

teurs, die met zenders en ontvangers speelden;de tijd veranderde deze hobby van ‘een stelletjegekken op een dak’ in iets dat onmisbaar werd inhet dagelijkse leven van iedereen.”

RUBÉN GUILLERMO MARGENETLiteratuur:Altgelt, Carlos A. (2000), “Early history of radiobroadcasting in Argentina.” In: The Broadcast Archive,2000.Camporini, Daniel (2000), Erase una vez la Radio.Buenos Aires: Diexismo y Comunicación, 2000.Gallo,Ricardo (1991), La radio. Ese mundo tan sonoro. BuenosAires: Corregidor, 1991.Ulanovsky, Carlos, Juan JoséPanno, Marta Merkin y Gabriela Tijman (1995), Días deRadio. Buenos Aires: Espasa Calpe, 1995.Deze bijdrage is een vertaalde en gecorrigeerde versievan het artikel “El hobby de los locos de la azotea. 80Años de radiodifusión en Argentina,” dat Rubén GuillermoMargenet in 2000 schreef voor de DX Clube do Brasil tergelegenheid van het tachtigjarig bestaan van deArgentijnse radio. Sommige van zijn, in de Spaanstaligeversie, gegevens bleken incorrect te zijn. Vandaar deaanpassing door Uw redactie.

HERINNERINGEN AAN RADIO MI AMIGO DEEL

123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012

Nadat in 2000 het eerste deel van deze serieboekjes over Radio Mi Amigo uitkwam, gevolgddoor deel 2 in het afgelopen jaar, zal deze maanddeel 3 van de serie het daglicht verschijnen. In ditdeel wordt het jaar 1977 beschreven. Precies naeen kwart eeuw zal een aantal van de toenma-lige medewerkers nog eens weer aan het woordkomen, waarbij vele verhalen die voorheen nietwerden verteld, worden geopenbaard. Aange-nomen mag worden dat daarbij schrijnende toe-standen aan boord van het zendschip eindelijkboven water komen, terwijl er ook het een enander voor het eerst zal worden verteld omtrenthet Spaanse team. Daarbij gevoegd de dagboe-ken van Hans Knot, zoals hij die destijds ook albijhield, en de vele andere interviews die hij in deloop der jaren deed, brengt met deel 3 van de‘Radio Mi Amigo Herinneringen’ weer vele urenleesplezier op. Het boek is nu te bestellen doorovermaking van EURO 15 op giro 2929268 t.n.v.J. A. Knot te Groningen. Vanuit het buitenland ishet een kwestie van of storten per giro (5 EUROextra overmaken voor de transmissiekosten) dan-wel cash in een enveloppe. Vanuit Engeland be-taalt men 10 Pond. Dit alles inclusief verzend-kosten. Hierbij een heel klein voorproefje op hetboek.

HERINNERINGEN AANRADIO MI AMIGO deel 3

Freewave 339 - 23

Bijltje er ook bij neergegooidOp de eerste dag van het nieuwe jaar 1977 waseen oud-medewerker van Radio Mi Amigo, BertBennett, te beluisteren op Radio Andorra. Ver-volgens werden enkele weken daar zijn program-ma’s uitgezonden, waaronder de NederlandseTop 100 over het jaar 1976. Dat hij werd beluis-terd bleek uit de vele internationale post, die in hetprogramma werd voorgelezen. Radio Mi Amigobestond op die dag precies drie jaar, waar niet téveel bij stil werd gestaan. Wel was dit drie dagenlater het geval, toen het live team aandacht be-steedde aan 3 jaar en 3 dagen Radio Mi Amigo.Ondanks dat het winter was werd er in kleinebootjes rond het zendschip gevaren en in hetprogramma Baken 16 viel mee te genieten van defeestelijke stemming. Wel viel de kokkin daarbij inhet water, hetgeen tot gevolg had dat er die mid-dag geen warme hap was aan boord van hetzendschip. De hele crew, inclusief de Britten,zongen in het programma uit volle borst en de-zelfde middag informeerde ‘ De oude Jacoba’(Marc’s moeder) dat de Engelsen onder elkaar‘Baken 16’ de naam ‘Beacon Sandwich’ haddenmeegegeven. Andermaal zou begin januari 1977een deejay vertrekken en wel de man die tevensals programmaleider op dat moment actief was.Op 3 januari nam Peter van Dam het besluit omhet station te verlaten. Hoofdoorzaak was welhet gegeven dat Sylvain Tack over diverse zakentelkens weer een andere mening had en eigenlijkniet langer onder hem viel te werken. Peter zijnprogramma’s waren nog wel enkele weken tebeluisteren, daar een goede voorraadprogrammatapes reeds door hem was opgeno-men. Zijn laatste programma was Cash Casinoop zondag 16 januari 1977.

Vermomde dj’s poseren voor fotograaf van de Britseoverheid © Marc Jacobs

Volop in de belangstellingIn de daaraan voorafgaande zomer was het

vooral Peter van Dam die veel belangstelling hadgenoten van de vele vakantievierende Belgen enNederlanders, die Playa de Aro als een soort vanbedevaartsoort hadden ontdekt. Fotorolletjes wer-den er vol ge-schoten enSylvain Tackzei op een be-paald momentdat het tijdwerd dat er slechts een paar uur per dag be-schikbaar zouden zijn voor het publiek, daar hetallemaal een beetje té veel van het goede wasgeworden qua bezoek van de luisteraars. Ookde inhoud van de programmatape van het laatstedoordeweekse uur van Peter van Dam kreegdezelfde stempel toegediend. Hoewel misschienté veel van het goede veranderd zou kunnenworden in té veel van het slechte. De tape werdin ieder geval in de ban gedaan en derhalve nietuitgezonden. Tack hoorde, bij het van tevorenafluisteren van de tape, iets waar Peter zich on-der normale omstandigheden niet mee bezig hield,namelijk dermate denigrerende opmerkingenwaardoor Tack besloot de programmatape te la-ten vernietigen. Opmerkingen die zowel negatieftegen Tack als zijn collega deejays waren ge-richt. Maar Van Dam was Tack te vlug afgeweesten had er zorg voor gedragen dat het laatste uur,direct na opname, was gedupliceerd en zodoendebewaard kon blijven. Er werden van een pro-gramma in Playa de Aro altijd twee cassettesgemaakt, maar van dit programma had Peter deduplicaatcassette, zoals normaal gebruikelijk, nietbij Haike ingeleverd. Vele aanhangers van RadioMi Amigo koesteren dan ook deze opname in hunarchief. Om de deejays aan boord om de tuin teleiden had men wel de programmacassette naarhet zendschip gestuurd en toen men het pro-gramma wilde scherpzetten voor uitzending bleekde cassette leeg te zijn. Reden kon zijn dat mengewoon een blanco cassette in Playa de Aro hadgenomen en daarop het programmanummer hadgenoteerd of de originele cassette, waarvan dusgelukkig ook een kopie voorradig was, had ge-wist met gebruik van een bulk erasor.

Persoonlijke Top 10Eén van de laatste beslissingen die Peter vanDam, in zijn functie van programmaleider van RadioMi Amigo, had genomen was de invoering vaneen nieuw programmaonderdeel, dat iederedoordeweekse dag, vanaf 3 januari 1977, tus-sen twee en drie uur in de middag, werd uitge-zonden. Het betrof ‘De Persoonlijke Top 10’. De

24 - Freewave 339

luisteraar werd actief betrokken en men kon zijneigen lijstje met favoriete platen insturen om ver-volgens af te wachten of hij/zij zou worden uit-geloot voor uitzending in de programmering vanRadio Mi Amigo. In eerste instantie was Bart vanLeeuwen verantwoordelijk voor de presentatie,terwijl in een later stadium Haike De Bois werdingeschakeld om de tien favoriete platen telkens

aan elkaarte praten.Nog weerlater namT o nSchipperdeze ta-ken over.Ondertus-sen wasPeter vanDam snelterugge-k e e r dnaar Bel-gië, waarhij nogsteeds op

de lijst stond van gezochte personen. Solliciterenwas één van de eerste dingen die hij er deed enzo kon het gebeuren dat hij binnen drie weken alterug was op de radio en wel bij de TROS inHilversum, in de nacht van 3 of 4 februari 1977.Hij werd inval deejay tijdens de toen zeer goedbeluisterde nachtuitzendingen van deze omroep,die eruit gingen onder de noemer ‘TROS Nacht-wacht.’ Maar er waren meer activiteiten voorPeter van Dam in België. Hij werd er niet alleenbenoemd tot artistiek manager van de muziek-uitgeverij Decibel in Deinze maar startte tevensde Peter van Dam Disco Show, een vijf uur du-rende show waarmee hij door Vlaanderen trok.Was het in het verleden zo dat men in Spanjeuitgebreid de door verschillende personen inge-zonden demotapes beluisterde om vervolgenseen keuze te maken om een goede deejay indienst te kunnen nemen, vanaf begin 1977 werddeze taak overgelaten aan de in België en Neder-land voor de Mi Amigo organisatie actieve mede-werkers. Zo kon het gebeuren dat ondeskundigedeejays snel via één van de vele gebruikte ha-ventjes naar het zendschip werden gebracht.Begin januari diende Marc Jacobs afgelost teworden, waarbij zijn vervanger de uit België af-komstige Hans Brouwers werd. De eerste in eenrij van deejays, die slechts enkele dagen tot en-kele weken aan boord van het zendschip radio-

actief waren. Te snel werd dus een beslissinggenomen iemand in dienst te nemen. Duidelijk konworden gesteld dat de organisatie met grote stap-pen, in kwaliteit achteruit ging, met alle gevolgenvan dien.

Populariteit in NederlandIn dezelfde eerste week van 1977 werden ookde gegevens bekend van de jaarlijksepopulariteitspoll van het Nederlandse blad Mu-ziek Express. Radio Mi Amigo kwam er goed uit.In de lijst van de populairste deejays kwam Bartvan Leeuwen binnen op nummer 10. In de cate-gorie ‘buitenlandse radiostations’ behaalde RadioMi Amigo de eerste plaats, terwijl Radio Carolinede derde plek haalde. In de categorie ‘buitenlandseradioprogramma’s’ werd de Mi Amigo Top 50 alsde nummer 1 verkozen. En in de lijst ‘buitenlandsedeejays’ werd Peter van Dam tweede achterWolfman Jack met als derde Stan Haag. Op 8januari was de laatste Top 50 in presentatie vanPeter van Dam te horen, het programma dat vanafde daarop volgende week live van boord zouworden gepresenteerd. De betreffende dag ver-liet Marc Jacobs het zendschip voor verlof, ter-wijl Hans Brouwers en Frank van der Mast opdat moment verantwoordelijk werden voor de live-programmering. Op 9 januari werd aangekondigddat de zender, afgestemd op de 1562 kHz, voorhet eerst op volvermogen, en dus 50 kW, stondafgesteld. Echter niet voor lang want spoedigkwam er een regen aan klachten binnen in Playade Aro van ontevreden luisteraars in Nederland,die alleen maarkonden beamente maken tehebben met eenslechte ont-vangst van Radio Mi Amigo. Vreemd genoeg kreegmen wel goede ontvangstrapporten uit landenals Finland, Polen en Oostenrijk. Eerder genoemdeHans Brouwers zou trouwens, zo werd op 12januari bekend, spoedig weer van boord vertrek-ken omdat hij gewoon ronduit slecht was. Hetbetekende voor Marc Jacobs trouwens wel eenkorte verlofperiode, maar dat was voor hem heelnormaal te noemen.

VeroordelingDe Nederlandse overheid bleef actief met hetbestrijden van de activiteiten van de radiosta-tions aan boord van de MV Mi Amigo. SamanthaDubois, deejay bij Caroline en ook regelmatig tehoren in de live programmering van Radio MiAmigo, werd in december 1976 al gedagvaard te

Tender Saint Andre de Flandres uitBoulogne sur Mer

Freewave 339 - 25

‘Anoraks’ op bezoek © Marc Jacobs

verschijnen voor de rechtbank in Amsterdam metals reden dat ze haar privé adres ter beschikkinghad gesteld aan Radio Caroline. Uiteraard om depost van de luisteraars er binnen te laten komen enhet op een snellere manier naar het zendschip tekrijgen, dan bijvoorbeeld de omweg via een Spaanspostbusadres. Op 12 januari 1977 verscheenSamantha, onder haar eigen naam Ellen Kraal, voorhet gerecht. De Amsterdamse officier van Justitiehad drie personen laten komen om te bewijzen dat

hij goed zat met zijn vervolging. Het betroffen drie voormalige bemanningsleden, die Ellen aan boordvan het zendschip hadden gezien en bovendien verklaarden dat zij radioprogramma’s had gepresen-teerd onder de deejaynaam ‘Samantha Dubois’. Overlopers van de bovenste plank waren de eerdergememoreerde kok Günther de Vries, Derk (een voormalige technicus) en de bootsman Jan. Delaatste kwam al eerder in de getuigenbank en verklaarde onder ede dat hij Samantha aan boord vanhet zendschip programma’s had zien presenteren. Het scheen voor de rechter genoeg te zijn wantmeteen oordeelde hij dat Ellen Kraal de wet had overtreden en veroordeelde haar tot het betalen vanf 1000, — boete en legde haar een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie weken op. Maar Ellenwas niet onder de indruk van de uitspraak en besloot de boete niet te betalen en met de eerste debeste tender andermaal af te reizen naar de MV Mi Amigo, om weer in de huid te kruipen vanSamantha Dubois. Maar Ellen was niet de enige die diende voor te komen. Ook de uit Harderwijkafkomstige Rob Hessingt (Jan van der Meer), die een aantal malen had gezegd niet meer aan boordte willen, maar toch terug kwam op de MV Mi Amigo, werd veroordeeld tot het betalen van een boetevan duizend gulden.

HANS KNOT

26 - Freewave 339

-advertentie-

RADIO MI AMIGO HERINNERINGEN DEEL 3 IS NU UIT!!!

Gelijk aan de afgelopen jaren andermaal een boek over de geschiedenis van Radio Mi Amigo. In ditderde deel beschrijf ik de periode van januari 1977 tot en met januari 1978. In deze periode verlietenniet alleen vele medewerkers de organisatie in Spanje maar was het aan boord van het zendschipook een komen en gaan van medewerkers. Als klap op de vuurpijl besloot de, in mijn oren, populairekern van het presentatieteam – Stan en Michelle Haag en MarcJacobs en Frank van der Mast het radiostation te verlaten. Dit gafeen enorme golf aan publiciteit voor en tegen het station. Ook wer-den er diverse tenders opgepakt, waren er lekken op het zend-schip. Bestond er een deejayopstand aan boord van het schip envielen vele veroordelingen via rechtbanken plaats. In deel 3 verteltMarc Jacobs exclusieve verhalen, die niet eerder naar buiten zijn ge-komen. Een voorproefje is te lezen op www.soundscapes.info.

Hans Knot

- Radio Mi Amigo Herinneringen deel 3 is te bestellen door Euro 15over te maken op giro 2929268 t.n.v. J A Knot te Groningen.

- Bestellingen vanuit het buitenland slechts in cash gezien de enormhoge wisselkosten van bankcheques en het uitvallen van deEurocheque. Dus Duitsland en België 15 Euro en vanuit Engeland 1010 Pond.

rond de zeezenderproject op zoek naar fondsenuit de Europese Unie op pagina 259 (eens deCarolinefrequentie) of misschien nog toevalligerhet gegeven dat Charlie Wolfe voorbij komt oppagina 558 (hij begon zijn Europees avontuur bijLaser 558.)

Voordat ik vertelhoe dit toch welgeweldige boek tebestellen is, wil ikeen paar missersuit het boek noe-men. Allereerstwordt, als het gaatom Robin Ross,een enorme blun-der gemaakt waar-bij duidelijk kanworden gezien dateen derde paarogen over de tekst,niet had misstaan. We wisten natuurlijk allemaaldat Radio Caroline er voor verantwoordelijk isgeweest voor de absolute doorbraak van com-merciële radio. Het station dat in 1983 haar zoge-naamde ‘relaunch’ zou zien vanaf de RossRevenge. Maar dat de Rusling’s hier nu helemaalzogenaamde ‘Stone Age Radio’ van willen makendoor te melden dat de relaunch in 183 plaats vond,vind ik te ver gaan. Gelijk aan de vorige publicatiemis ik een verhaal rond de toch wel belangrijkeDon Allen. Deze enkele jaren geleden overledendeejay heeft toch een aanzienlijke carrière door-lopen binnen radioland. In het boek komen ook talvan verwijzingen voor wanneer deejays onderverschillende namen hebben gewerkt. Zo heb ikgezocht naar de informatie rond Brian McKenzie,die lang onvindbaar was in het boek. Pas bij BrianWebb, achter in het boek, kom ik informatie overhem tegen zonder een verwijzingsteken naar eenvernoeming onder de letter M van McKenzie. Ookde afsluitende info, dat Brian in Spanje zou ver-blijven, lijkt me niet geheel correct. Eerder kanworden aangenomen dat de Rusling’s lichtelijk inde war zijn met Simon Barrett.

Natuurlijk weet ik dat ik een niet afstandelijke re-censie kan schrijven gezien mijn zo uitgebreidebetrokkenheid bij de radio van de afgelopen vierdecennia. Vele van de beschreven personen kenik persoonlijk of zijn door mij vastgelegd in mijneigen archief. Derhalve zou een te kritische re-censie oneerlijk zijn, hetgeen voor het werk vanDawn en Paul alleen maar nadelig zou zijn. Toch

recensies

WHO’S WHO IN BRITISH RADIO 2002Hij had het al weken van tevoren aangekondigddat er een zwaar pakket in mijn postbus zouworden gedeponeerd. Ook werd er aan toege-voegd dat de publicatie, waar het hier om gaat,aanzienlijk lijviger zou zijn dan de eerste editie,die enkele jaren geleden het daglicht zag. Wehebben het over het intensieve werk van DawnRusling, daarbij bijgestaan door vader PaulRusling. Nadeel van het door dochterlief samen-gestelde boek is dat vader Paul op twee plekkenin het boek uitgebreid aandacht krijgt. Hier hadvaders blik op dochters intensieve werk iets meeronafhankelijker kunnen zijn. In de liefst 572 pagi-na’s dikke bijbel heb ik uren lang met veel vreugdeherinneringen opgehaald aan de goede oude da-gen, dat radio nog echte radio was. Daarmeedoelend op vooral de jaren zestig, zeventig entachtig van de vorige eeuw.

De Ruslings hebben een enorm grote databaseaangelegd van vele duizenden mensen, die ooitbinnen de radio-industrie in Groot Brittannië ac-tief zijn en zijn geweest. En uiteraard, commer-cieel als Rusling zelf is, is de tijd van de eerstevorm van commerciële radio – zoals die door dezeezenders in de begin jaren zestig de geschie-denisboeken in is gezet – een heel belangrijketijd. Derhalve is een groot aantal personen in hetboek terug te vinden die van enorm en minderbelang zijn geweest bij het populair maken vanstations als Radio London, Radio Caroline, Radio270 (in Paul zijn voortuin), Radio England, Radio390, Radio Scotland en Radio City.

Maar natuurlijk ook bekende en minder bekendemensen uit de hoek van de BBC, de IRL en RadioLuxembourg worden ons op een prachtigpresenteerblaadje aangedragen. In de kast staanzal het boek zeker op de bovenste plank om heter regelmatig uit te trekken om iets na te kijken.Daarbij is niet alle informatie even relevant te noe-men. Er zitten naar mijn mening te veel personenin die, via een zogenaamde one liner, kort wor-den voorgesteld, waarbij je de info eigenlijk alweer vergeten bent alvorens je aan het eindevan de zin bent. Maar het vermoeden bestaat datal deze korte vermeldingen erin zijn gezet om be-paalde informatie toch maar precies uit te latenkomen op een bepaalde pagina in het boek. Info

RECENSIES

Freewave 339 - 27

zou ik in de volgende editie, waarvan wordt ge-zegd dat deze in 2003 zal uitkomen, een iets ge-nuanceerde omschrijving willen hebben bij EddieBlackwell. Was hij niet nauw betrokken bij hetvoorkomen dat Laser 558 té populair zou zijn.Waren er ook geen geruchten dat er afgeluis-terde gesprekken waren opgenomen in die tijd,waarbij niet alleen Laser te sprake kwam maarook die prachtige pub ‘The punch tavern’ inWhitstable. Niet alleen vanwege de heerlijke bie-ren maar ook vanwege het feit dat deze pub,toen de brand erin ging, eigendom was van PaulRusling. Op zijn beurt destijds ook betrokken bijhet zeezenderproject Laser 558? Niet duidelijk isof deze info met opzet is weggelaten, maar hetzou geschiedenis vervalsend zijn als in deel 3 ditgegeven andermaal wordt weggelaten.

Voor de rest, iedereen kopen dat boek want hetis een must. Liefst 572 pagina’s, zoals al door mijgezegd. WHO’S WHO IN BRITISH RADIO 2002 iste bestellen voor Euro 50 bij Broadcast DataPublications, PO Box 12, Willerby. East YorkshireHU10 7YT in England. Op de radiodag, op 2 maartin Amsterdam, zal Paul Rusling aanwezig zijn omexemplaren van het boek te signeren en zal hetboek tevens voor die gelegenheid voor een goed-kopere prijs te koop zijn.Verdere info is te vindenop: www.broadcastdata.net

W W W - A D R E S S B U C HRADIO+TV IM INTERNET

Een tweede boek dat ons ter recensie werd aan-gedragen in de week voor Kerstmis 2001. Eenindrukwekkend overzicht van duizendeninternetsites die betrekking hebben op het gebiedvan radio en televisie. Deels per land samenge-steld, deels per stad dan wel deelstaat als hetgaat om Duitsland en Amerika. Maar ook gerichtnaar onderwerp iseen groot aantalsites zeer gemak-kelijk te ontsluiten.

Het adresboek, datals ondertitel ‘En-tertainment Guide’meekreeg, is sa-mengesteld doorAnita Pospiechil, dietevens uitgeefsteris van RadioJournal, één van detoonaangevende

tijdschriften op radiogebied in Duitsland.

Dat er naast radio ook andere onderwerpen wor-den aangedragen lijkt voor mij niet storend te zijngeweest. Zo draagt Anita ons een site voor ge-naamd: Airlines in internet. Altijd handig. Zeer in-drukwekkend is het aantal sites, dat ze voorstelt,op het gebied van de antieke radio in deze we-reld. Ook interessant is de ‘runddown’ op het ge-bied van country muziek dat ze heeft samen-gebundeld in een aparte rubriek. Uiteraard is ze,bij de samenstelling van het boekwerk, niet voor-bijgegaan aan de enorme hoeveelheid aan DX-clubs die op de wereld al jaren actief zijn en nuook op internet via verschillende sites zijn te zien.Hetzelfde geldt als het gaat om sites die interes-sant zijn op het gebied van de film en filmproductieen het mediagebeuren.

Met dit boek in de hand kun je uren met plezier,wat zeg ik, dagen en maanden met plezier het netop gaan en leuke en interessante dingen vindenop het gebied van radio en televisie. Alleen von-den we helaas een foutje terug in de omschrij-ving van Soundscapes. In het internetadres wasde ‘o’ vergeten. Maar de kenner heeft onze sitegelukkig al lang in zijn lijst van favorieten opgeno-men.Het boek is te bestellen door meer informatie opte vragen bij: www.radioadressbuch.de

SENDER & FREQUENZEN 2002Al weer voor het negentiende jaar op een rij heb-ben Michael Schmitz en Wolf Siebel garant ge-staan voor de samenstelling van de Duitstaligebijbel als het gaat om het radio beluisteren. Zoalsaltijd prachtige overzichten van de te ontvangenstations in de diverse landen op onze aarde, maarook overzichten via de verschillende meter-banden, die het radiospectrum rijk is. Voor die-gene die nog niet erg goed thuis is in de wereldvan het echte radio luisteren, dus niet het ‘behan-gen’ met de radio, hebben de beide auteurs eenpaar overzichtelijke hoofdstukken geschrevenwaarin tal van tips over hoe men radio op af-stand kan beluisteren. Na deze hoofdstukkenvolgt dus het landen overzicht van A tot Z en dusvan Ägypten tot en met Zypern. Tussen de beidelanden ligt een groot aantal andere landen in hetboek en in werkelijkheid onder meer een zee voorde kust van Israël alwaar nog steeds Arutz Shevaals zendschip actief is gericht op het volk vanIsraël. En waarom deze opmerking? De auteursmelden namelijk dat het station inmiddels van land

28 - Freewave 339

actief is, hetgeen éénvan de weinige kleinefoutjes is, die in hetboek voorkomen. Het496 pagina’s dikkeboek heeft, naast devoornoemde over-zichten, ook een aan-tal verhalen omtrentde geschiedenis vande radio. Zo heeftmen deze keer eenspecial opgenomen

rond het 60-jarig bestaan van The Voice ofAmerica, een verhaal over ‘Oppositie via de Ra-dio’ en is er aandacht voor ‘Vrije Radio Stationsen Hobbyisten Radio’. Het jaarboek, dat de sleuteltot de radio genoemd kan worden, kost Euro 21.90.Sender & Frequenzen 2002 is rechtstreeks in deboekhandel te bestellen onder ISBN 3-89632-051-3. Ook kan men het boek bij de uitgever bestellen:Siebel Verlag, Auf den Steinbüchel 6, D 53340Meckenheim Deutschland. E mail:Leserservice@siebel-verlag.deOok een kijkje op de site van de uitgeverij is mo-gelijk: www.siebel-verlag.de

HANS KNOT

RADIO CAROLINE: EEN VIJFDE OPSTART

Als we terugkijken op de geschiedenis van RadioCaroline, dat ooit in maart 1964 haar program-ma’s begon vanaf het schip de MV Fredericiavoor de kust van Engeland, dan kunnen we deopening van Radio Caroline Nederland, op zater-dag 26 januari zien als de vijfde serieuze poginghet station nieuw leven in te blazen.

Het was de Ier Ronan O’Rahilly die met het ideevan commerciële radio vanaf zendschepen voorde Britse kust kwam, na het succes van RadioVeronica voor de Nederlandse kust. Nadat Ronanzijn idee werkelijkheid was geworden volgdenvele andere succesvolle en minder succesvollezeezenders om allemaal een stuk geschiedeniste schrijven. Het was onderdeel van de opstandtegen de overheid, die in Engeland en Nederland(om maar twee voorbeelden te noemen) geeninvloed wilde op het publieke omroepbestel. InEngeland werd in augustus 1967 een wet van

kracht waarbij de zeezenders als het ware wer-den verboden. Radio Caroline ging echter doortot maart 1968, toen financiële problemen eeneinde maakten aan de eerste periode.

Nadat een aantal weken RNI in 1970 de naam vanRadio Caroline opteerde om de ConservatievePartij tijdens een verkiezingscampagne te onder-steunen was het in september 1972 dat detweede start een feit was. Een periode die zoudoorlopen tot maart 1980, toen het toenmaligezendschip, de MV Mi Amigo voor de Britse kustzonk. Een tijdperk met veel vallen en opstaan.

In 1983 was Radio Caroline er andermaal weeren de derde periode werd een feit. Uitzendendvanaf een nieuw schip, de MV Ross Revenge,met sterke zenders, kwam men ver. Net als in de70’er jaren ondersteund door Nederlanders enVlamingen, die wel geld wilden investeren in ruilvoor een tweede station op het zendschip. On-danks dat de autoriteiten in augustus 1989 ille-gaal ingrepen en een tijdelijk einde maakten aande uitzendingen, kwam het station nog enige tijdterug in de ether totdat een stranding andermaaleen einde maakte aan een tijdperk.

De vierde start wil ik toewijzen aan de pogingenvan Peter Moore, de stationmanager sinds 1987,bij het runnen van de diverse kortstondige uit-zendingen vanaf verschillende locaties in Enge-land. Hierbij werden onder de zogenaamdeRestricted Licences, afgegeven door de RadioAuthority, telkens gedurende 28 dagen lang uit-zendingen verzorgd. Ook via diverse satelliet-projecten heeft Moore aangetoond dat er nog eentoekomst was, hoewel zeer kleinschalig en meteen team van louter vrijwilligers en een beperktluisterpubliek.

De vijfde start was dan op 26 januari 2002 enwel legaal in Nederland. Vanuit een studio inHarlingen worden de programma’s verspreid opde kabelnetten van Essent in Noord en Oost Ne-derland, terwijl ook UPC op haar deel van hetFriese kabelnet de programma’s verzorgt. Eengrote schare zakelijke relaties, pers-vertegenwoordigers en medewerkers waren om11 uur in de ochtend aanwezig bij de officiëleopening. Een aantal duikers kwam rond die tijd bijhet party schip, dat was ingehuurd voor de fes-tiviteiten, om ‘iets dat vermist was’, op te duiken.Nadat een politiemotor en politieauto met loeiendesirenes bij het schip waren gearriveerd, dit terescorte van een ‘soort van onderwereldfiguur’ in

RADIO CAROLINE:EEN VIJFDE OPSTART

Freewave 339 - 29

zijn Rolls Royce’, werd het duikobject overgedra-gen. Een oude stereoset, die vervolgens werdaangesloten aan een ‘kabel’. Radio Caroline Ne-derland was een feit.

Om 12 uur namen de uitzendingen een aanvangmet Sietse Brouwer, die de initiator van CarolineNederland is. Tijdens een toespraak stelde hij dathet niet om een aparte organisatie gaat maar dathet doel is dat de activiteiten van de Engelse or-ganisatie (satelliet en internetuitzendingen) ge-zien moeten worden als één organisatie. CarolineNederland is juridisch gezien wel een aparte on-derneming gezien voor dit doel in Nederland eenB.V. is opgericht. Als eerste twee platen, diewerden gedraaid, twee typische Caroline songs:‘All you need is love’ van The Beatles en ‘Fool ifyou think it’s over’ van Chris Rea. Kabelradio, devraag of er toekomst is voor Caroline Nederlandstaat derhalve meteen centraal. Men heeft eenbeperkt luisterpubliek dat niet kan afstemmen ophet werk of in de auto. Slechts de huiskamer enandere plekken binnen het huis zijn het bereikvan deze nieuwe poging van Radio Caroline.

Duidelijk in de eerste programma’s is te merkendat men vooraf wel gezorgd heeft voor enigefinanciële ondersteuning, middels bedrijven diede organisatie ondersteunen als sponsoren enadverteerders. Een goede zaak, gezien we diteerder binnen de diverse pogingen in het beginsoms hebben gemist. Onder de aanwezigedeejays, die de moeite hadden genomen uit di-verse landen over te komen, troffen we AndyBrooks, Chris Kennedy (die beiden eerst de bootnaar Nederland hadden gemist), Graham Gill, SteveGordon, Graham L Hall, Dave Foster, Rob Asharden Barry James aan. Zij allen en anderen zullen inde toekomst verantwoordelijk zijn voor de pre-sentatie van de Caroline shows, die niet alleenLP tracks maar ook andere muziek uit de pop-historie en rockmuziek zullen brengen. Uiteraardmet de alom beschreven Loving Awarenessboodschap. Want daar, aldus Sietse Brouwer,had Ronan O Rahilly andermaal op aangedron-gen.

De bijeenkomst was er een van tevredenheid dathet dan eindelijk zo ver is dat een station, datwereldwijd bekend is en al veertig jaar actief,een langdurige legale status heeft verworven.Een status die de Britse autoriteiten het stationnaar mijn mening al jaren geleden hadden moetengeven, gelijk Nederland Veronica in 1975 een le-gale status verschafte. Grote afwezigen tijdens

de opening waren Ronan O’Rahilly en PeterMoore. Ronan heeft de laatste decennia vaker deachtergrond opgezocht en dit is, volgens Sietse,een onderdeel van de mystiek die bij deze legen-darische Ier behoort. Het ontbreken van PeterMoore als stationmanager van de Caroline orga-nisatie moet echter als dé blunder van deze dagworden gezien. Niet dat het aan Sietse Brouweren zijn team ligt. Ook ik heb persoonlijk nog eentweetal pogingen ondernomen om Moore te over-tuigen dat zijn aanwezigheid noodzaak was opdeze openingsdag maar Peter Moore vond hetbelangrijker het weekend met zijn vriendin doorte brengen in Noord Londen. Je vraagt je dan afwaar de band met het station is gebleven en daar-mee kan ook duidelijk aangegeven worden datMoore meer en meer Caroline als een speeltjeziet waar zijn naam aan verbonden is. Nee, watmij betreft mag de positie van Peter Moore, hoe-wel hij veel voor de organisatie betekend heeft,naar de achtergrond verdwijnen en vervangenworden door een krachtig figuur die in ieder ge-val in staat is met de satellietservice een gede-gen station neer te zetten, waarbij de persoonvan Bob LeRoi reeds is voorgesteld. Maar Mooreis persoonlijk bevreesd voor zijn positie, ziet LeRoi als een aardige man maar niet voor RadioCaroline. Juist hij zou de individuen, die nu bij hetstation in Engeland actief zijn, op één lijn kunnenzetten en een echte Radio Caroline kunnen creë-ren.

Wat betreft de organisatie en de programma’svan Radio Caroline Nederland in eerste instantieniet anders dan ‘chapeau’ voor Sietse en zijn team.Goede promotie, een op het oog een goede orga-nisatie en hopelijk een schat aan adverteerders,die het mogelijk maken de organisatie de ruimte tegeven in de toekomst nog veel meer aansluitin-gen te krijgen op de diverse kabelnetten. Iets watnamelijk veel radioluisteraars vergeten is dat eraan de kabelmaatschappijen veel geld dient teworden betaald om überhaupt te worden toege-laten op een kabelnet. Ook kan men spoedig viatwee internetstreams luisteren naar het nieuweRadio Caroline Nederland, waarbij per stream 360mensen tegelijk kunnen luisteren.

Afsluitend wens ik, met mijn jarenlange betrok-kenheid op de achtergrond bij het station in delaatste drie decennia, Sietse en zijn team al hetsucces van de wereld toe om deze vijfde starttot een gigantisch succes te kunnen uitbouwen.

HANS KNOT

30 - Freewave 339

Freewave 339 - 31

© Martin vander Ven

Een site over de zestiger jaren gerelateerd aande zeezenders is erg leuk om te bezoeken:www.geocities.com/offshoreradio1960s/

De mist ingaan in je programma overkomt ieder-een. Er zijn mensen die dergelijke versprekingenopnemen en verzamelen. Kijk maar eens op:www.radiopannen.de

Nu we toch in Duitsland zijn lijkt het ons verstan-dig eens te kijken op de site van de Süd WestFunk: www.swr.de

Waarom is Jeroen van Inkel één van de hedendaagse beste deejays en wordt hij derhalve zogoed betaald? Kijk naar de volgende site, die ie-dere week wordt bijgewerkt:www.rinkeldekinkel.com

Enige tijd geleden meldden we dat Tony Brandon,ooit bij Radio London begonnen, een nieuwewerkgever heeft:www.saga.co.uk/saga1057fm/prof i le_brandon.htm

Uit de dagen van Radio 270 kennen we ondermeer Hall York. Een puzzeltje voor jullie is wievan de drie personen op de volgende site nueigenlijk Hall York is:www.trp.hku.hk/profiles.html

En dan Caroline’s Bud Bullou, die er in de eindjaren zestig actief was en al weer decennia langin Amerika te horen is op de radio:ht tp: / /wol f1490. t r ipod.com/wol f1490/id2.html

Kijk ook eens op de informatiesite over ether-piraten, ze zijn er echt nog:www.etherpirateninfo.nl

Dan een site waarop een uitgebreide beschrij-ving is terug te vinden omtrent Nobert, die nietalleen in het muziekwezen actief was maar ookdeejay bij Radio Mi Amigo:www.vbro.be/nobert.pdf

Ook een leuke site met allerlei dingen over radio,piraten en jingles is de volgende:http://listen.to/radioenmeer

Eventuele reacties graag melden via:Hknot@home.nl

MARTIN VAN DER VEN EN HANS KNOT

Ook deze maand weer een aantal tips voor hetopvragen van pagina’s op Internet. Maar zoalsgebruikelijk eerst ons eigen webadres:www.mediacommunicatie.nl

Daarnaast heeft Hans Knot, tezamen met GerTillekens, een eigen site, via de Universiteit Gro-ningen, waarop diverse langere verhalen overde geschiedenis van de popradio en de popmu-ziek. Deze site heeft de mogelijkheid tot het be-luisteren van fragmenten en het zien van velehistorische foto’s. Er wordt gestreefd maande-lijks met een (aantal) nieuwe verhalen te komen.Bookmarken dus: www.soundscapes.info

De verschillende thema’s binnen het on line tijd-schrift zijn ook zeer gemakkelijk te ontsluiten:Alles over zeezenders:offshore.soundscapes.infoAlles over landpiraten en kleinschalige radio:micro.soundscapes.infoAlles over historische bijdragen radio en televisie:history.soundscapes.info

Rob Olthof kun je E-mailen via SMC@caiw.nlHans Knot kun je E-mailen via:H.Knot@ppsw.rug.nl en/of HKnot@home.nl

Ook deze maand weer een aantal leuke sites omeens te bekijken. Allereerst gaan we naar foto’svan de Norderney, recentelijk genomen:www.gironet.nl/home/rovawe/veronica

Eén van de kandidaten voor de definitieve FMlicentie voor Reading en omgeving is al op het nette beluisteren: http://www.reading107.co.uk

Peter Messingfeld bericht weer uitgebreid overzijn radioreizen, zoals hij heeft gemaakt in hetafgelopen jaar:www.travelseries.tripod.com

In Noorwegen zit ook een oude bekende die nogsteeds actief is binnen de radio:www.northernstar.no

Doug Shields, destijds werkzaam op Abe Nathan’sVoice of Peace, heeft een korte herinnering ophet net gezet.h t t p : / / n s w a s . c o m . o p i n i o n - d i s c 1 4 /00000006.htm

INTERNET SURFTIPS

32 - Freewave 339