ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACIÓŁ SZCZEBRZESZYNA

NR.8 (1) LISTOPAD 2006 Egzemplarz bezpłatny

Z głębi dziejów, z krain mrocznych Puszcz odwiecznych, pól i stepów. Nasz rodowód, nasz początek Hen od Piasta, Kraka, Lecha. Długi łańcuch ludzkich istnień Połączonych myślą prostą:

Żeby Polska, żeby Polska, Żeby Polska była Polską.

Wtedy, kiedy los nieznany Rozsypywał nas po kątach, Kiedy obce wiatry gnały, Obce orły na proporcach. Przy ogniskach wybuchała Niezmożona nuta swojska: Żeby Polska, żeby Polska, Żeby Polska była Polską. Zrzucał uczeń portret cara, Ksiądz Ściegienny wznosił modły, Opatrywał wóz Drzymała, Dumne wiersze pisał Norwid. I kto szable mógł utrzymać, Ten formował legion w wojsko: Żeby Polska, żeby Polska, Żeby Polska była Polską. Matki, żony w mrocznych izbach Wyszywały na sztandarach, Hasło: honor i Ojczyzna I ruszała w pole wiara. I ruszała wiara w pole Od Chicago do Tobolska: Żeby Polska, żeby Polska Żeby Polska była Polską.

Ojczyzna – kiedy myślę – wówczas wyrażam siebie i zakorzeniam, mówi mi o tym serce, jakby ukryta granica, która ze mnie przebiega ku innym, aby wszystkich ogarniać w przeszłość dawniejszą niż każdy z nas: z niej się wyłaniam... gdy myślę Ojczyzna – by zamknąć ją w sobie jak skarb. Pytam wciąż, jak ją pomnożyć, jak poszerzyć tę przestrzeń, którą wypełnia. ........................ Więc schodzimy ku tobie, ziemio, by poszerzyć cię we wszystkich ludziach – ziemio naszych upadków i zwycięstw, która wznosisz się we wszystkich sercach tajemnicą paschalną. – Ziemio, która nie przestajesz być cząstką naszego czasu. Ucząc się nowej nadziei, idziemy poprzez ten czas ku ziemi nowej. I wznosimy ciebie, ziemio dawna, jak owoc miłości pokoleń, która przerosła nienawiść.

„Myśląc ojczyzna...” fragm. -Karol Wojtyła

W naszym narodowym kalendarzu jedenasty listopada potrąca w duszy polskiej najczulsze struny, kieruje nasze uczucia w stronę Święta Niepodległości - wielkiego święta naszych ojców i dziadów. Jedenasty listopada to symbol zakończenia niewoli narodowej. Po 123 latach rozbiorów, obcego panowania w końcu 1918 roku wykreślona z mapy Europy Polska, odrodziła się jak feniks z popiołów, z krwi, cierpienia i walki pięciu pokoleń Polaków. Świętujemy dziś odzyskanie niepodległości Ojczyzny. Przez 123 lata kraj nasz znajdował się pod zaborami: rosyjskim, pruskim i austriackim. Rozbiory wydawały się nieodwracalnym werdyktem historii. Od chwili wymazania Polski z politycznej mapy Europy Polacy nie zrezygnowali jednak nigdy z walki o niepodległość. W każdym pokoleniu pokazywali, że nie umarła myśl o wolnej Ojczyźnie. A droga powrotu do niepodległej Polski była niezmiernie trudna. Wiodła ona poprzez powstałe pod koniec XVIII wieku na ziemi włoskiej Legiony, walki żołnierzy

SZCZEBRZESZYN

11 Listopada – Święto Niepodległości

2

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

Księstwa Warszawskiego u boku Napoleona, przez epopeję powstań narodowych: listopadowego 1830 roku, styczniowego 1863 roku, czy europejską Wiosnę Ludów 1848 roku, jak również poprzez zabiegi dyplomatyczne, które miały obudzić, uśpione na sprawę polską, sumienie Europy. Oskarżani o brak realizmu tworzyli "żywy łańcuch niepokornych", przygotowując grunt pod "rok 1918". Prześladowani, skazani na tułaczkę , zesłania nigdy nie stracili nadziei. Wiedzieli, że ojczyzna w sercach się zaczyna, że naród przetrwa. To dla niej ofiarnie bronili się przed wynaradawianiem, rozwijali kulturę, strzegli wiary ojców. Dzięki takiej postawie naszych pradziadów najcenniejsze wartości zostały uratowane... Jak pisał nasz wieszcz narodowy Adam Mickiewicz....”walka w wolność, gdy się raz zaczyna, z ojca krwią spada dziedzictwem na syna ..” W sprzyjającym momencie historii , kiedy w sierpniu 1914 roku rozpoczęła się I wojna światowa, w której przeciwko sobie stanęły państwa zaborcze, rzucone wtedy hasło „... teraz będzie Polska” stało się podstawowym zadaniem narodu. Wtedy to udało się wypełnić patriotyczny testament poprzedników– wywalczyć wolną Ojczyznę.

Ten czyn stał się dziełem wielkich polityków i wodzów: Józefa Piłsudskiego Romana Dmowskiego Ignacego Paderewskiego Kazimierza Sosnkowskiego Józefa Hallera Spełnił się sen Polaków o wolnej Polsce. Rok 1918 to rok brzemienny w wielkie dziejowe wydarzenia. Rozpada się Cesarstwo Austro - Węgierskie, w Niemczech wybucha rewolucja. Nie istnieje już Carska Rosja. Nowy rząd bolszewicki anuluje traktaty rozbiorowe Polski. Kończy się I wojna światowa. Powstała sytuacja niezwykła, trzej zaborcy, nie byli w stanie przeszkodzić w odrodzeniu państwa polskiego. Nadszedł wreszcie ten upragniony dzień-11 LISTOPADA 1918 r. WOLNOŚĆ! NIEPODLEGŁOŚĆ! NIEZAWISŁOŚĆ! Te słowa stały się rzeczywistością! 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna w Warszawie przekazuje Józefowi Piłsudskiemu naczelne dowództwo nad tworzącą się armią polską. .

Święto Niepodległości to dzień refleksji i zadumy. Z kart historii płynie przesłanie, byśmy zawsze pozostali wierni wartościom, które ocaliły naszą Ojczyznę od unicestwienia . Przypomina nam, że tylko niepodległa Polska zapewni nam pomyślność. Jak powiedział nasz wielki rodak Papież Jan Paweł II „Wolność stale trzeba zdobywać, nie można jej tylko posiadać. Przychodzi jako dar, utrzymuje się poprzez zmaganie.” Dźwigaliśmy się jeszcze kilka razy w trudnym dla nas wieku dwudziestym. Walczyliśmy o granice II Rzeczpospolitej, przetrwaliśmy okrutny czas II wojny światowej. Odbudowaliśmy kraj ze zniszczeń wojennych i walczyliśmy o suwerenność narodową przeciwstawiając się rządom komunistycznym. Wolność jest wartością nadrzędną, z której wyrastają inne jak: miłość, przyjaźń, praca, tolerancja, sprawiedliwość, godność, prawda - są one gwarantem tej pierwszej i dzięki nim wszyscy możemy cieszyć się życiem i pięknem świata.

Ku tym wartościom należy powstawać, tych wartości należy bronić.

Teresa Rozwadowska

Fot. Z. Krasny

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

3

WYBORY SAMORZĄDOWE

W GMINIE SZCZEBRZESZYN 2006 - WYNIKI.

Podczas wyborów samorządowych w gminie Szczebrzeszyn wybieraliśmy radnych do: - Sejmiku Województwa Lubelskiego' - Rady Powiatu Zamojskiego, - Rady Miejskiej w Szczebrzeszynie, oraz na Burmistrza Szczebrzeszyna. Podstawowe dane odnośnie wyborów przedstawiają się następująco: - uprawnionych do głosowania w mieście i gminie - 9 681 osób - kart do głosowania wydano w dniu wyborów – 4 769 kart - z urny wyjęto – 4 763 karty - głosów nieważnych – 87 głosów - głosów ważnych – 4 676 głosów Z powyższego wynika, że frekwencja wyborcza wyniosła w Gminie 49,26 %.

Najwięcej emocji wzbudziły wybory Burmistrza i do Rady Miasta. W wyborach na burmistrza Szczebrzeszyna starowało dwu kandydatów. Otrzymali oni następujące ilości głosów: - Piotr Wiesław Matej - KWW Samorządowcy - l 628 głosów, - Marian Jan Mazur - KWW M. J.Mazura - 3 048 głosów Natomiast wybory do Rady Miasta odbywały się w 9 okręgach wyborczych. W tych okręgach wybrano do Rady Miasta osoby, które otrzymały największą ilość głosów. Są to: Okręg Nr 1. Szczebrzeszyn 1.Drożdżyk Mariusz Jacek, lat 47, zam. Szczebrzeszyn KWW M.J.Mazura - 415 głosów 2.Czechoński Adam lat 41 Szczebrzeszyn KWW Jedność i Zaufanie -221 głosów 3 Wójcik Czesław Roman lat 62 Szczebrzeszyn KWW Wspólna Sprawa -220 głosów. Okręg Nr 2. Klemensów l. Kitowski Marian Bogusław lat 47 Szczebrzeszyn KWWSamorządowcy - 150 głosów. Okręg Nr 3. Przedmieście Zamojskie, Szperówka. l. Malec Jan lat 64 Szczebrzeszyn KWW Jana Malca - 101 głosów.

Okręg Nr 4. Błonie, Kaweczyn, Kaweczynek. l .Krasula Jan lat 52 Kawęczyn KWW Jana Krasuli - 123 głosy. Okręg Nr 5. Bodaczów. l. Swiergoń Jan lat 74 Bodaczów KWW Samorządowcy - 221 głosów. 2.Matwiejczuk Zbigniew Stanisław lat 55 Bodaczów KWW Pomysł na Przyszłość - 205 głos. 3.Zych Wiesław Janusz lat 42 Bodaczów KWW Roztocze 2006 - 201 głosów. Okręg Nr 6 Brody Duże, Kolonia Lipowiec. l. Marczewski Piotr lat 57 Brody Duże KWW M.J. Mazura - 114 głosów. Okręg Nr 7. Brody Małe. l. Kot Stanisław lat 59 Brody Małe KWW Roztocze 2006 -109 głosów. Okręg Nr 8. Niedzielska. l .Olczak Aleksander Konstanty lat 53 Niedzieliska KWW M. J. Mazura - 280 głosów 2.Czop Jan lat 58 Niedzieliska KWW Samorządowcy - 182 głosy. Okręg Nr 9. Wielacza. Wielącza Kolonia, Wielacza Poduchowna. l .Wawryk Waldemar lat 36 Wielącza Pod. KWW Waldemara Wawryka - 156 głosów. 2.Ciurysek Józef Alfred lat 64 Wielącza Kolonia KWW M. J. Mazura - 138 głosów.

Te, wybrane przez nas osoby stanowić będą Radę Miasta w następnej kadencji. Będą decydować o najważniejszych sprawach gospodarczych i administracyjnych. Zadecydują w naszym imieniu o podziale budżetu. Będą mieli wpływ na to jak nam się będzie w tych najbliższych latach żyło w naszej gminie.

Reprezentować naszą gminę w Radzie Powiatu będą trzy osoby: l .Henryk Matej - KWW PSL - 1596 głosów, 2.Wojciech Kazimierz Świergoń -KWW PIS - 479 głosów, 3.Maria Regina Loc Oczkoś - KWW LPR - 370 głosów. W Sejmiku Województwa Lubelskiego nie będziemy reprezentowani jako gmina. R.

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

4

Regina Smoter Grzeszkiewicz Mały słownik historii Szczebrzeszyna – ciąg dalszy Dorfgemeinde Szczebrzeszyn Kreis Zamosc Gmina niemiecka utworzona 31 sierpnia 1943 roku po uprzednim wysiedleniu ze Szczebrzeszyna około 1000 osób, w miejsce których sprowadzono kolonistów niemieckich. W skład gminy oprócz miasta Szczebrzeszyn weszło 31 wsi, w tym 13 polskich i 18 niemieckich – w tych mieli zamieszkać wyłącznie niemieccy koloniści. Oprócz tej nazwy na określenie Szczebrzeszyna używano zwrotów "Hauptordf Szczebrzeszyn":, lub "Stedgemeinde Szczebrzeszyn". Doleżal Kazimierz ps. "Dolina" Zginął w wieku 21 lat 4 lipca 1941 roku podczas akcji na kasę gminną w Sułowie. Wycofująca się grupa szturmowców dowodzona przez "Narbuta" wrzuciła do pomieszczenia w którym leżał zabity "Dolina" wiązkę granatów by Niemcy nie rozpoznali zwłok, a tym samym rodzina uniknęła represji. Dom Książki Jego działalność datuje się od lat pięćdziesiątych XX wieku – istniał do początku lat dziewięćdziesiątych. Placówka był swego rodzaju punktem zbornym dla szczebrzeszyńskiej młodzieży – tutaj poznawano nowości wydawnicze, prowadzono ciekawe rozmowy - "należałem [w latach pięćdziesiątych] do grupy dość przypadkowych osób, które często i długo przebywały w sklepie bez zamiaru robienia zakupów. Lokal był przez te osoby traktowany jako rodzaj bezpłatnego klubu, bądź świetlicy. Niemałą atrakcją było kilkakrotne pojawienie się w sklepie sióstr Zosi i Lidki Kliz – członkiń niedawno zorganizowanego prze T. Sygietyńskiego zespołu "Mazowsze". Księgarnię prowadziła Halina Gdula – wspomina Aleksander Piwowarek ) Drużyna Pogotowia Powołana została we wrześniu 1939 roku w obrębie Placówki Pogotowia Społecznego. Skład osobowy Drużyny... stanowiło 38 harcerek (imienny wykaz znajduje się w pracy S. Jóźwiakowskiego Skauting i harcerstwo w Szczebrzeszynie 1915 – 1939 ; Szczebrzeszyn 1994 - egzemplarz dostępny w zbiorach Biblioteki Miejskiej w Szczebrzeszynie), w tym zastrzelona wraz z matką w sierpniu 1944 roku Maria Rytko, córka Leopolda znanego szczebrzeszyńskiego konfidenta Drużyna zakończyła działalność w listopadzie 1939 roku.

duszpasterska wizyta Miała miejsce w czerwcu 1905 roku, ówczesny biskup lubelski – ks. Franciszek Jaczewski odwiedził Zamojszczyznę - był również w Szczebrzeszynie, gdzie bardzo serdecznie podejmowali go zarówno katolicy, jak i miejscowa ludność żydowska -"starzec mieszczanin wyrażając radość miasta i parafii całej podał chleb i sól..., kahał przez usta swego rabina zaznaczył, że wszyscy synowie Izraela podzielają radość katolików, bo i oni w biskupie katolickim widzą posłańca Bożego, niosącego pokój i miłość wszystkim bez różnicy" - zanotował relacjonujący na łamach "Kroniki Rodzinnej" przebieg podróży ks. Karol Dębiński – kanonik katedralny lubelski, proboszcz włostowicki i dziekan nowo- aleksandryjski. "dwoista danina dawna" Zobowiązanie pieniężne, które w roku 1557 szczebrzeszyńscy Żydzi zadeklarowali się płacić panu miasta – Andrzejowi Górce tytułem wdzięczności za ;"uchylenie zakazu zajmowania się handlem"", ponadto Andrzej Górka poddał Żydów sądownictwu miejskiemu. "dzielnica naukowa" Zespół budynków mieszkalnych dla nauczycieli i osób utrzymujących pensjonaty dla uczniów; zlokalizowany był przy ulicy Zamojskiej w bliskim sąsiedztwie gmachu szkoły. Tutaj w jednej z kamieniczek znajdowało się mieszkanie naczelnego lekarza Ordynacji - Tadeusza Wieniawskiego (posadę objął w szczebrzeszyńskim szpitalu około 1845 roku). "Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939 – 1945" Wspomnienia, relacje, fakty zapisywane z niezwykłą skrupulatnością przez lekarza, dyrektora szpitala, kronikarza Zamojszczyzny – Zygmunta Klukowskiego. W roku 1959 dr Klukowski został wyróżniony za Dziennik.. nagrodą "Polityki", w roku 1984 Ziomkostwo Żydów Szczebrzeskich wydając swoją Księgę Pamięci Gminy zamieściło w niej obszerne fragmenty Dziennika .... w przełożone na język jidysz. Cdn na stronie 6

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

5

SERDECZNIE ZAPRASZAMY DO ZAPOZNANIA SIĘ Z OFERTĄ PRODUKTOWĄ BANKU

POLECAMY duży wybór kredytów:

Tanie kredyty konsumpcyjne Kredyty mieszkaniowe (okres kredytowania do 25

lat) Kredyty obrotowe rolnicze

GWARANTUJEMY: Szybkie rozpatrzenie wniosku Uproszczone zabezpieczenie spłaty Dogodne terminy i sposoby spłaty

Szeroką gamę innych produktów: Wysokie oprocentowanie oszczędności, Rachunki oszczędnościowe, rachunki firm, rachunki

walutowe, Fundusze inwestycyjne, Najtańsze przekazy zagraniczne, Kantor (bez prowizji za wymianę walut), Niskie opłaty: Telefon TP S.A.– 1,75 Energia 1,40,

pozostałe 2,50 zł, ZUS – 3,50 zł.

GOTÓWKA NA ZAWOŁANIE !!! Sieć ponad 1000 bankomatów w Polsce. Bez problemu i bez prowizji od wypłat.

Koniecznie skorzystaj z tej oferty

Bank Spółdzielczy w Szczebrzeszynie

22-460 Szczebrzeszyn, Pl. T. Kościuszki 31, skr. poczt. 16 tel./fax (084) 6 821 119; 6 821 120

Oddział Sułów Odział Radecznica Sułów 76 ul. B. Prusa 3a 22-448 Sułów 22-463 Radecznica tel. (084) 6826 205, tel. (084) 6818 006 6826 201 6818 036 Punkt Kasowy Gorajec Zagroble 22-463 Radecznica tel. (084) 6810 010

PROFESJONALNY MONTAŻ pomiary i transport GRATIS okna drzwi żaluzje

SKŁAD FABRYCZNY

Płytki z fabryk polskich i zagranicznych Najnowsze kolekcje Liczne promocje Duży wybór Wysokie rabaty Wyprzedaż końcówek upust do 50 % Możliwość transportu

NOWO OTWARTA stacja demontażu pojazdów

Wydajemy zaświadczenia niezbędne do

wyrejestrowania pojazdu Skupujemy samochody powypadkowe BRODY MAŁE 163 tel. 0 84 6821 384

22 – 460 Szczebrzeszyn

Foto Studio EXPRESS

Leszek Kaszyca Ul. Zamojska 11

22 – 460 Szczebrzeszyn

Piotr Bartnik Właściciel

22 – 460 Szczebrzeszyn

ul. Zamojska 4

tel. 084 682 29 10 kom. 0 – 604 212 296

www.solidpb.republika.pl

Nasza działalność obejmuje:

Usługi budowlane, remontowo - inwestycyjne we wszystkich branżach w tym również w obiektach zabytkowych, Usługi stolarskie, ślusarskie i szklarskie, Handel materiałami, nawozami, węglem, Budowa pod klucz, Roboty elewacyjne, instalacyjne,

22 – 460 Szczebrzeszyn ul Boczna 72 Siedziba firmy: Brody Małe 2c

tel/fax. (0 84) 682 14 32

6

CHRZĄSZCZ NR 8 (1) Regina Smoter Grzeszkiewicz Mały słownik historii Szczebrzeszyna – ciąg dalszy J "Jabłko"” Pseudonim (...) Flisa, rodem z Błonia. Jego zabudowania zlokalizowane blisko lasu często służyły szczebrzeszyńskim partyzantom jako miejsce noclegu; u Flisa sypiał m. in Stanisław Książek z oddziału "Podkowy"*) Jachuła Józef, ks Rektor kościoła pod wezwaniem św. Katarzyny i kapelan szpitala w Szczebrzeszynie - (* 27 listopada 1892 roku w Białowodzie powiat kraśnicki - († 14 września 1961 roku). W pamięci mieszkańców miasta zachował się jako "dobry pasterz [który] duszę swoja kładzie za owce swoje". Nagrobek ks Józefa Jachuły znajduje się na szczebrzeszyńskim cmentarzu. Jakubik Zbigniew Partyzant operowany przez dr Klukowskiego po bitwie pod Osuchami; za namową Doktora napisał swoje wspomnienia z tego okresu; ukazały się w Wydawnictwie Materiałów do dziejów Zamojszczyzny w okresie okupacji 1939 – 1944 t II (Zamość 1946) Janiszewski Fortunat Wykładał w szczebrzeszyńskim gimnazjum filozofię – zmarł 6 marca 1848 roku; pochowany jest na miejscowym cmentarzu wraz z trójką swoich dzieci, co może sugerować iż profesor zginął nagle razem z nimi. Bardzo wymowne epitafium zamieściła na nagrobku żona: " Zginął zbyt wcześnie dla Rodziny, Przyjaciół i Uczniów, pozostawił w ciężkim żalu żonę i dwoje dzieci" Fortunat Janiszewski żył zaledwie 44 lata (* 1804 roku) Jankiel"Siulali" Nieznany z nazwiska Żyd szczebrzeszyński, przed wojną sprzedawał bibułę do papierosów firmy "Solali", ponieważ przy wymawianiu przekręcał nazwę obdarzono go przydomkiem "Siulali". Jankiel nie doczekał końca wojny – zginął zastrzelony przez żandarma - świadkiem zajścia był mieszkaniec Kawęczyna Edward Czuk, który opisał powyższe zdarzenie w tekście wspomnieniowym o zagładzie szczebrzeszyńskich Żydów, opublikowanym

na łamach "Tygodnika Zamojskiego" (1982 nr 36 s. 5 -9) "dopadam do okna, bije tego Jankla "Siulali". Bije go całym rozmachem karabinu... A biedny Jankiel skonał, płakał, wił się w kurzu i prochu.." Jan I Olbracht (1459 – 1501), od roku 1492 król Polski. Za namową Jana Amora Tarnowskiego, właściciela Szczebrzeszyna wytyczył przez miasto drogę wiodąca z Ziemi Chełmskiej do Wielkopolski, co wpłynęło korzystnie na gospodarczy rozwój Szczebrzeszyna. jarmarki Tradycja szczebrzeszyńskich jarmarków sięga XV wieku – w roku 1472 ówczesny właściciel miasta - Jan Amor Tarnowski ustanowił jarmarki na św. Agnieszkę; przyjeżdżali na nie kupcy z najbliższych okolic i z bardzo odległych - Ostrowy, Łęczny [Łecznej?], Puchaczowa, Piask Luterskich, Krasnegostawu, Izbicy, Tomaszowa – stąd przywożono meble, Zamościa - kożuchy, Frampola – uprząż i wyroby tkackie, Tyszowiec – obuwie, słynne "tyszowiaki", Biłgoraja – sita, kosze, słomianki, galanterię drzewną, Bidaczowa/Bodaczowa, - garnki, Dyl k . Biłgoraja – wapno. Centralnym miejscem handlu był szczebrzeszyński rynek zlokalizowany wokół "Oberży" (ratusza). Jarosz Aniela Nauczycielka, podczas okupacji udzielała pomocy osadzonym w obozie przejściowym w Zwierzyńcu - skromna, nie obnosząca się ze swoją pracą uczyniła wiele dobrego dla więźniów - "Aniela taka była, że wszystko bierzcie, a mnie nie ruszcie, ona wszystko robiła dla Państwa [dla innych]. Nie chciała później jak wynagradzali po wyzwoleniu żadnej nagrody"*). Pochowana jest na cmentarzu w Szczebrzeszynie; grobem opiekuje się rodzina Książków. jurydyki Istniały w Szczebrzeszynie dwie – po franciszkańska, składająca się z części dworskiej; w roku 1890 stanowiła własność L[eona?] Sajkiewicza, oraz po proboszczowska – funkcjonowała na prawach samodzielnej włości. Cdn.

7

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

KULTURA I OŚWIATA

60 lat Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Szczebrzeszynie

Komitet Odbudowy Szkół w Szczebrzeszynie w

skład którego weszli między innymi: dr Zygmunt Klukowski i Jan Kot pragnęli stworzyć nowy typ szkoły mającej kształcić młodzież i dorosłych w zawodach robotniczych. Uwieńczeniem ich starań było powołanie Publicznej Średniej Szkoły Zawodowej w Szczebrzeszynie. W dniu l września 1946 roku rozpoczął jej się pierwszy rok szkolny. „W warunkach nadzwyczaj trudnych, nie posiadając własnego budynku dla zajęć teoretycznych, ani odpowiedniego lokalu na urządzenie warsztatu, rozpoczyna Szkoła nasza rok szkolny 1946/47” . Zorganizowano trzy klasy: przygotowawczą, metalową i handlową. Lekcje odbywały się trzy razy w tygodniu w godzinach popołudniowych w klasach szkoły powszechnej - tzw. ”Małej Szkoły". We wrześniu 1947 roku była to już całkiem duża szkoła, licząca siedem klas: dwie przygotowawcze, pierwszą krawiecką, pierwszą i drugą metalową i handlową - razem 170 uczniów. W klasach powołano samorządy uczniowskie, organizowano pierwsze organizacje młodzieżowe : „Wici", „PCK", „ZHP". Dzięki wystarczającej ilości maszyn do szycia udało się otworzyć pracownię krawiecką. Zawodowy podkuwacz koni - pan Henryk Świstowski nieodpłatnie przekazał szkole wyposażenie swojego warsztatu i został w niej zatrudniony na stanowisku nauczyciela zawodu. Dzięki temu powstała (skromna wprawdzie) baza do nauki kowalstwa i ślusarstwa. Szkoła, którą tak niedawno powołano do życia, była we wrześniu 1948 roku liczącym się miejscem nauki i zakładem pracy w środowisku Szczebrzeszyna. Naukę rozpoczęło 255 uczniów, którzy uczyli się w klasie przygotowawczej, dwóch krawieckich (1,2), trzech handlowych (1,2,3). trzech metalowych (1.2,3) oraz pierwszej stolarskiej. Warsztaty szkolne podjęły realizację zadań, które znalazły odbiór w zrujnowanej wojną Zamojszczyźnie. Było ogromne zapotrzebowanie na wozy konne, sieczkarnie, potrzebowano odzieży, zaczynał normalnie pracować handel, rozwijały się okoliczne fabryki, istniało olbrzymie zapotrzebowanie na wykształconych pracowników, naszych absolwentów. 21 listopada 1948 roku był wielkim świętem szkoły -poświęcono i oddano budynek „Sokoła” dla potrzeb warsztatów: stolarskiego i metalowego. W latach pięćdziesiątych kształcenie i wychowywanie młodych ludzi, w trudnych warunkach lokalowych wymagało od nauczycieli dużo wysiłku, zaangażowania i własnej inicjatywy. Skromne wyposażenie warsztatów, częste zmiany kadry nauczycielskiej, nie pozwoliły na szybki rozwój.

W latach 60-tych poprawiła się sytuacja lokalowa – władze Szczebrzeszyna przekazały szkole budynek przy ul. Zamojskiej na własność. Duże wsparcie otrzymywała szkoła od „zakładów opiekuńczych "- a były nimi Zakłady Tłuszczowe w Bodaczowie, Cukrownia „Klemensów" i PGR Michałów. Rozwijający się przemysł w Bodaczowie, Brodach Małych, Klemensowie, Zamościu i Zwierzyńcu oferował naszym absolwentom miejsca pracy. Sprzyjało to współpracy między szkołą, a zakładami pracy w naszym regionie. W roku 1966, na 20-lecie szkoły podkreślono, że okres tych lat przyniósł dużą poprawę w jej funkcjonowaniu . Zdecydowanej poprawie uległa baza szkoły. Były już sale lekcyjne (własny budynek), sposobem gospodarczym wybudowano budynek kuźni i spawalni wraz z magazynem technicznym, warsztat otrzymał nowe maszyny do obróbki drewna i metalu, przebudowano instalacje elektryczne. Zwiększyła się ilość kandydatów do szkoły, a także ich przygotowanie do nauki. Wielu naszych absolwentów kształciło się dalej w technikach, szkołach wojskowych itp. Uczniowie naszej szkoły prezentowali z dumą i satysfakcją swój dorobek na obchodach 1000-lecia Państwa Polskiego. Rozwój szkoły i wprowadzanie nowych kierunków kształcenia było powodem zwiększenia kadry nauczycielskiej. W szkole funkcjonował zespół taneczny, orkiestra szkolna, a udział w świętach państwowych był okazją do prezentacji dorobku szkoły. Na miarę potrzeb i możliwości życie pozaszkolne rozwijało się i uatrakcyjniając czas pozalekcyjny młodzieży. W szkole organizowane były zabawy, konkursy i wycieczek, a każda uroczystość miała odpowiednią oprawę. W latach 70-tych poprawiły się warunki nauki i pracy. Zbudowano sieć centralnego ogrzewania. i własną kotłownię. Stworzono zaplecze magazynowe dla działu stolarskiego, a w przekazanym szkole obiekcie po Ochotniczej Straży Pożarnej urządziliśmy magazyn techniczny, salę zajęć praktycznych, oraz jedno mieszkanie służbowe. Podjęte w/w prace wymagały od dyrektorów i pracowników ogromnego zaangażowania i własnej inicjatywy na rzecz szkoły. W latach 1984-1985 Szkoła Zawodowa włączyła się aktywnie w budowę „Szkoły Podstawowej nr l", a z chwilą oddania jej do użytku, otrzymała tam pomieszczenia do nauki przedmiotów teoretycznych. Otrzymała w nowych obiektach pięć sal lekcyjnych i pomieszczenia towarzyszące, a uczniowie z poza Szczebrzeszyna mogli korzystać z internatu . Rok szkolny 1986/87 był znamienny dla szkoły z racji największej liczby oddziałów różnych specjalności. Kształciliśmy ślusarzy - mechaników, stolarzy, rolników, mechaników samochodowych i kolejarzy, a także w profilu wielozawodowym . Zwiększyło się grono nauczycieli. Od roku 1987 zostały wprowadzone do szkół zawodowych, obowiązkowe egzaminy z nauki zawodu. Ważnym dniem dla społeczności Szczebrzeszyna był 2 listopada 1987 roku, na skwerku posesji szkolnej stanął pomnik patrioty i regionalisty Szczebrzeszyna – dr Zygmunta

8

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

KULTURA I OŚWIATA Klukowskiego. Od tej chwili pomnik otoczony jest

stała troską ze strony uczniów, nauczycieli i dyrekcji. Pracowicie rozpoczęty rok szkolny 1995/96- przebiegał pod znakiem przygotowań do obchodów 50-lecia istnienia szkoły. Rozpoczęły się przygotowania uczniów i nauczycieli i dyrekcji do nadania imienia szkole i otrzymania sztandaru. 22 listopada 1996 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia dr Zygmunta Klukowskiego i wręczenie sztandaru. Uczestniczyła w niej młodzież, nauczyciele, dyrekcja naszej szkoły i delegacje wszystkich szkół Szczebrzeszyna, oraz zaproszeni goście. Od roku 1997 na emeryturę odchodzili nauczyciele : p. Bogusław Garbacik - dyrektor szkoły, Teresa Wikiera, Teresa Moskal, Czesław Wójcik, Wiesław Guzowski, Jadwiga Paluch, Józef Bielecki, Marian Zalewa, Zofia Wójcik, Ryszard Chwiejczak. Rada Pedagogiczna została poszerzona o kolejnych nauczycieli – w 1997 r. rozpoczęła pracę mgr Elżbietę Nawrocka – nauczyciel wychowania fizycznego i mgr Agata Jonasz, która pracuje od 2002. W 1997 roku mgr Tadeusz Szymański został dyrektorem szkoły. Ostatnie 10-lecie w naszej szkole upłynęło w atmosferze zmian związanych z reformą szkolnictwa. W 2000 r. jedyną siedzibą szkoły stał się budynek przy ulicy Zamojskiej. Od tej pory najwięcej starań skierowanych było na poprawę stanu i doposażenia wszystkich pomieszczeń szkoły. Zostały przeprowadzone generalne remonty sal lekcyjnych, korytarzy, pokoju nauczycielskiego i sanitariatów. Budynek szkoły, instalacje C.O. wymagały generalnych prac remontowych. Wymieniono całą stolarkę okienną, drzwiową, grzejniki, wyremontowano podłogi, a także część instalacji elektrycznej. Zakupiono część komputerów, przygotowano salę komputerową. Zakupiono biurka, krzesła obrotowe, urządzono salę multimedialną. W roku 2005/2006 otrzymaliśmy wyposażenie pracowni komputerowej współfinansowanejz Europejskiego Funduszu Społecznego EFS. Prace te wymagały od wszystkich pracowników szkoły dużego zaangażowania i pracy. Wiele remontów zostało przeprowadzonych samodzielnie przez pracujących tu nauczycieli. We wrześniu 2000 roku dzięki inicjatywie Starosty Zamojskiego mgr Henryka Mateja i obecnego dyrektora mgr Tadeusza Szymańskiego oraz dyrektora TWP w Lublinie Henryka Sienkiewicza zostało powołane Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Wiedzy Powszechnej (Zaoczne) dla dorosłych – z siedzibą w ZSZ w Szczebrzeszynie. Absolwenci ZSZ mają możliwość dalszego kształcenia w powołanym LO TWP. Dorosła już młodzież mogła zaocznie zdobywać wykształcenie. Do 2006 roku egzamin dojrzałości zdało 65 słuchaczy. W ciągu ostatniej dekady przed każdą polską szkołą stanęły nowe zadania. Dla nas dużym wyzwaniem było dobrze kształcić młodzież do pracy w wybranym zawodzie i przygotowania ich do nowych wymagań edukacyjnych. Wpłynęło to na konieczność zakupu nowego wyposażenia i pomocy naukowych. Zostały stworzone : pracownia komputerowa, pracownia multimedialna, czytelnia z komputerami i dostępem do

internetu. Nasza szkoła wychodząc naprzeciw oczekiwaniom młodzieży chcącej zdobywać wykształcenie- maturalne rozszerzyła swą ofertę o Liceum Uzupełniające W roku szk. 2002/2003 organ prowadzący powołał Zespół Szkół Nr 2 im dr Zygmunta Klukowskiego. W skład Zespołu wchodzą Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Liceum Uzupełniające. W Zasadniczej Szkole Zawodowej można zdobyć zawód: ślusarza, stolarza, cieśli, oraz tapicera. W klasach o profilu wielozawodowym młodzież najczęściej wybiera i kształci się w zawodach: sprzedawca, kucharz małej gastronomii, kelner, piekarz, ciastkarz, mechanik pojazdów samochodowych, fryzjer, rzeźnik wędliniarz. Powołane Liceum Uzupełniające przygotowuje młodzież do egzaminu maturalnego i kontynuowania nauki.

DYREKTORZY SZKOŁY. 1.Jan Kot założyciel i pierwszy dyrektor zasadniczej szkoły

zawodowej pełnił funkcję Dyrektora od założenia szkoły w 1946 roku do lutego 1949.

2. Stanisław Michoński p.o. dyrektora od 25.02.1949 r. do 31.12.1949 r. 3. Wacław Kowalik od 01.01.1950 r. do 31.08.1953 r. 4. Janusz Radź od 01.09.1953 r. do 31.08.1956 r. 5. Stefan Luterek od 01.09.1956 r. do 31.08.1966 r. 6. Mieczysław Kadłubowski od 01.09.1966 r. do 31.08.1976 r. 7. Czesław Wójcik od 01.09.1977 r. do 31.08.1991 r. 8. Bogusław Garbacik od 0109.1991 r. do 12.1997 r. 9. Tadeusz Szymański od 12.1997 do chwili obecnej.

CHRZĄSZCZ NR 3 (1)

MŁYN ZBOŻOWY s.c. G.G.D

ul Klukowskiego 21 SKŁAD OPAŁU

PRODUCENT MEBLI OGRODOWYCH ZAKŁAD PRODUKCYJNY 22-460 SZCZEBRZESZYN BRODY MAŁE 24K TEL/FAX 0048-84-6821225 www.trimex.net.pl e-mail info@trimex.net.pl -6821224

9

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

P.P.H.U. „AGAWI” Zbigniew Wiśniewski

Ul Zamojska 9

SKLEP ZAMECZEK KOMIS RTV - AGD Ul Zamojska 72h

MAJAX Sprzedaż, naprawa RTV

Marek Jarosz

Ul. Zamojska 17

Księgarnia CHRZĄSZCZ

Jolanta Kuszpyt

Ul. Zamojska 56

Artykuły Armatury Przemysłowej Józef Wojczuk Pl T. Kościuszki 26

P. H. U. JAWOR MATERIALY BUDOWLANE Bogusław Komornik Plac mleczarni

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

ODDZIAŁ W SZCZEBRZESZYNIE ul Kościuszki 45

22 – 460 Szczebrzeszyn tel. (0 84) 682 15 11, 682 15 12

fax (0 84) 682 15 10 SZYBKI SERWIS KREDYTOWY

to idealne rozwiązanie finansowe, gdy chcesz zrealizować swoje potrzeby lub spełnić marzenia. Nie musisz odkładać ich na później! Naszą ofertę indywidualnie dopasujemy do Twoich oczekiwań, m.in. w zakresie terminu spłaty i formy zabezpieczenia kredytu

ZABEZPIECZENIA

Do 35 000 zł bez poręczycieli Powyżej 35 000 zł sam wybierasz dogodną

formę zabezpieczenia

ZALETY

Promocja cenowa do końca roku! Prowizja już od 2,25%;

Niskie raty kredytu; Kredyt od ręki, na dowolny cel; Kredyt na spłatę zobowiązań w innych

bankach: Możliwość wyboru waluty – PLN, CHF, USD,

EUR; Maksymalna kwota kredytu – ustalana

indywidualnie dla każdego klienta; Długi okres kredytowania – aż do 8 lat!; Ubezpieczenie kredytu gwarantujące pełne

bezpieczeństwo kredytobiorcy w przypadku utraty stałych dochodów lub innych zdarzeń losowych;

Dostępny również przez Internet i telefon.

10

OBUWIE – SPODNIE KURTKI – KOSZULE

Małgorzata Wyrostkiewicz

Ul Zamojska 50

SKLEP SPOŻYWCZO - PRZEMYSŁOWY

Jacek Poznański

Ul Zamojska 5

SKLEP WIELOBRANŻOWY

Irena Kot

Ul Zamojska 36/38

SAMBUD Sp. jawna

Ul Zamojska 17

Oferujemy: - materiały wykończeniowe - farby i lakiery - materiały elektryczne

ALICJA Sklep Wielobranżowy

Ul. Zamojska 131

KWIACIARNIA

Anna Król Ul. Zamojska 36

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

11

CIEKAWI LUDZIE

ŚWIĘTY MIKOŁAJ

Św. Mikołaj, biskup miasta Miry w prowincji Licji, le-żącej w południowej części Azji Mniejszej, żył na prze-łomie III i IV w. Przeżył prześladowanie Dioklecjana, które i jego miało dotknąć, ale doczekał się pomyślniej-szych dla Kościoła czasów za Konstantyna W. Udział jeg-o w soborze nicejskim (r. 325) niepewny, skoro św. Atanazy, który wylicza wszystkich ważniejszych obecnych tam biskupów, nie wspomina między nimi imienia Mikołaja.

Tradycja malowała tego świętego przede wszystkim jako gorliwego pasterza, dbałego zarówno o duchowe, jak i materialne dobro swych podwładnych — i te rysy wybijają się na plan pierwszy w legendach o nim. Słynne opowiadanie o tajemnym obdarowaniu ubogiego sąsiada i jego córek dało później podstawę do obdarowywania dzieci w nocy poprzedzającej dzień św. Mikołaja. Jego wstawiennictwu przypisywano też niezliczone cuda, tak że zwłaszcza we wschodnim Kościele określany bywał przy-domkiem cudotwórcy (taumaturgd). Kult jego rozpowszechnił się najpierw na wschodzie państwa rzymskiego i przez długie wieki trwał jako niezmiernie popularny w całym wschodnim chrześcijaństwie. Na Zachodzie rozwinął się zwłaszcza od czasu przeniesienia jego relikwij do Bari w południowych Włoszech w r. 1087. O popularności jego świadczy wyjątkowo długi szereg żywotów i opisów cudów zarówno w języku greckim (BHG nr 1347—64), jak łacińskim (BHL nr 6104— 6221), a stosunek poszczególnych legend do siebie daleki jest jeszcze od definitywnego ustalenia. Jakub de Vo-ragine powołuje się (w partii wstępnej opuszczonej przez nas w przekładzie) na żywot grecki pióra Metodiusza (BHG nr 1348), znany na Zachodzie z łacińskiego przekładu Jana diakona neapolitańskiego, żyjącego w X w. (BHL nr 6104—17), ale legenda jego wykazuje tak wiele podobieństw z ujęciem jego bezpośredniego poprzednika Jana z Mailly (por. Dondaine s. 34—40), że zapewne z niego raczej została w znacznej mierze zaczerpnięta. Mikołaj, obywatel miasta Patery, był synem bogatych i świątobliwych rodziców. .Ojciec jego nazywał się Epi-fanes, matka zaś Joanna. Zrodziwszy go w pierwszej wiośnie swej młodości, rodzice jego wiedli następnie życie

wstrzemięźliwe, jakby nie w małżeńskim stanie. On zaś, gdy kąpano go w pierwszym dniu jego życia, stanął wyprostowany w wa-nience, a nadto we środy i w piątki raz tylko dziennie ssał pierś. Gdy podrósł, unikał swawoli swoich rówieśników, uczęszczając raczej gorliwie do kościołów, a tam, co tylko mógł zrozumieć z Pisma świętego, zachowywał starannie w pamięci. Po śmierci rodziców począł zastanawiać się, w jaki sposób użyć swych wielkich bogactw nie dla sławy wśród ludzi, lecz dla chwały Bożej. Wtedy to pewien jego sąsiad, człowiek dość dobrego rodu, zmuszony był z biedy trzy swoje niezamężne córki wysłać na ulicę, aby w ten sposób móc żyć za cenę ich hańby. Gdy święty dowiedział się o tym, wzdrygnął się na myśl o takiej zbrodni i zawinąwszy w chustę bryłę złota, wrzucił ją w nocy potajemnie przez okno do jego domu i równie potajemnie odszedł. Rano zaś człowiek ów wstając znalazł bryłę złota i złożywszy Bogu dzięki wyprawił za nią wesele swej najstarszej córce. W niedługi czas później sługa Boży ponowił swój czyn. I znowu ów sąsiad znalazłszy złoto całym sercem chwalił Boga, ale na przyszłość postanowił czuwać, aby dowiedzieć się, kim jest ten, kto przychodzi mu z pomocą w jego nędzy. Gdy więc w kilka dni później podwójna bryła złota wpadła do jego domu, zbudził się na dźwięk przez to wywołany i pobiegł za uciekającym Mikołajem ze słowami: Zatrzymaj się i nie znikaj z mych oczu! To mówiąc dogonił uciekającego, a poznawszy w nim Mikołaja, od razu rzucił się na ziemię i chciał całować jego nogi, ale on nie dopuścił do tego i zażądał odeń, aby za jego życia nie rozgłaszał, co między nimi zaszło. ^rv óźniej, gdy umarł biskup miasta Miry, zgromadzili się bi-JT skupi, aby wybrać nowego pasterza dla tamtejszego kościoła. Był zaś między nimi pewien biskup, cieszący się wielką powagą, tak że od jego głosu zależał wybór innych. Otóż on polecił wszystkim pilnie się modlić i pościć, a tejże nocy usłyszał głos, mówiący mu, aby w czasie jutrzni czuwał u drzwi kościoła i pierwszego człowieka, który przyjdzie do kościoła, a który przy tym będzie się zwał Mikołaj, wyświęcił na biskupa. Oznajmił to więc innym biskupom i polecił im, aby gorliwie się modlili, a sam czuwał u wrót kościoła. W czas jutrzni, jakby cudem przysłany przez Boga, przed innymi nad-szedł Mikołaj, a biskup chwytając go za rękę zapytał: Jak ci na imię? On zaś pełen gołębiej prostoty rzekł pochylając głowę: Mikołaj, sługa waszej świątobliwości. Wówczas wprowadzili go do kościoła i choć bardzo się wzbraniał, posadzili go na stolicy biskupiej. On zaś zostawszy biskupem zachowywał dawną pokorę i powagę obyczajów, noce spędzał na modlitwie, umartwiał ciało postami, unikał zetknięcia z kobietami, z pokorą wszystkich do siebie dopuszczał, skutecznie przemawiał, gorliwie napominał, surowo karcił.

12

CHRZĄSZCZ NR 8 (1)

ROZMAITOŚCI

Modernizacja ulicy Klukowskiego

Fot. Z. Krasny

Budowa Domu Pomocy Społecznej ul. Błonie

Fot. Z. Krasny

„Chrząszcz” – miesięcznik informacyjny Wydawca – Stowarzyszenie Przyjaciół Szczebrzeszyna Redakcja – Zygmunt Krasny, Leszek Kaszyca, Jan Jurczykowski. Adres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kościuszki 1 E-mail: sps@onet.eu