13
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: [email protected] ZAGROŻENIA GAZOWE

CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

  • Upload
    ngonhu

  • View
    243

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA

RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25

www.csrg.bytom.pl e-mail: [email protected]

ZAGROŻENIA

GAZOWE

Page 2: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Powietrze atmosferyczne:

• 78,08% azot

• 20,95% tlen

• 0,03% dwutlenek węgla

• 0,93% argon oraz inne gazy szlachetne

Powietrze kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego

oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych.

Zmiana składu powietrza kopalnianego spowodowana jest:

naturalnym wydzielaniem się gazów z górotworu

procesom utleniania (powolne, szybkie, gwałtowne)

wykonywaniem robót strzałowych

pracą maszyn spalinowych

gniciem substancji organicznych

oddychaniem ludzi

rozpadem radioaktywnych pierwiastków

Page 3: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki

z dnia 28 czerwca 2002 r.

Dz. U. Nr 139 z 2002 r. poz. 1169

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy,

prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego

zabezpieczenia przeciwpożarowego

w podziemnych zakładach górniczych.

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.

Page 4: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Dział IV Przewietrzanie i klimatyzacja Rozdział l

Postanowienia ogólne

§ 187

1. Ilość powietrza doprowadzana do wyrobisk powinna zapewniać

utrzymanie w tych wyrobiskach wymaganego składu powietrza i temperatury.

2. Wszystkie dostępne wyrobiska i pomieszczenia przewietrza się w taki

sposób,aby zawartość tlenu w powietrzu nie była mniejsza niż 19%

(objętościowo), a najwyższe dopuszczalne stężenia gazów w powietrzu nie

przekraczały wartości określonych w tabeli.

3. Skróty wymienione w ust. 2 oznaczają:

1) NDS – najwyższe dopuszczalne stężenie średnio ważone,

2) NDSCh - najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe,

zdefiniowane w odrębnych przepisach.

Page 5: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Dział IV Przewietrzanie i klimatyzacja Rozdział 4

Klimatyzacja

§ 239

1. Temperatura powietrza w miejscu pracy nie powinna przekraczać 28 OC wykonując

pomiar termometrem suchym , a intensywność chłodzenia nie powinna być mniejsza

od 11 katastopni wilgotnych { Kw }

2. W przypadku gdy temperatura powietrza mierzona termometrem suchym w miejscu

pracy jest większa od 28 OC, a nie przekracza 33 OC lub intensywność chłodzenia

jest mniejsza od 11 katastopni wilgotnych , stosuje się odpowiednie rozwiązania

techniczne dla obniżenia temperatury powietrza lub ogranicza czas pracy do

6 godzin, liczony łącznie ze zjazdem i wyjazdem , dla pracowników przebywających

całą zmianę roboczą w miejscu pracy gdzie parametry klimatyczne są przekroczone.

3. W przypadku gdy temperatura powietrza mierzona termometrem suchym, przekracza

33 OC, można zatrudniać ludzi tylko w akcji ratowniczej.

Page 6: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

WŁAŚCIWOŚCI GAZÓW Nazwa gazu i symbol

chemiczny.

Działanie na

człowieka

Ciężar

właściwy

[ g/dcm3]

Gęstość

względem

powietrza

Barwa Zapach

Tlen – O2 niezbędny do

życia 1,42 1,105 - -

Azot - N2 obojętny 1,25 0,967 -

Tlenek węgla -CO trujący 1,25 0,967 - -

Dwutlenek węgla-CO2 duszący 1,97 1,518 - -

Siarkowodór – H2S trujący 1,53 1,19 - zepsute

jaja

Tlenek azotu – NO trujący 1,34 1,04 żółto-

brązowa

gryzący

Dwutlenek siarki- SO2

trujący 2,93 2,266 - gryzący

Wodór - H2 obojętny 0,09 0,069 - -

Metan – CH4 obojętny 0,71 0,553 - -

Page 7: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

DEFINICJE

NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE (NDS)

czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie ważone stężeń - których

oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego, dobowego i przeciętnego

tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres

jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego

stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh)

czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie stężeń, które nie

powinny spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli

występują w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż dwa

razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.

(Dziennik Ustaw nr 217/2002 poz. 1833)

Page 8: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Zestawienie wartości NDS i NDSCh dla gazów występujących w kopalniach

Rodzaj gazu

NDS średnie (ważone) stężenie

z 8 godzin zmiany

NDSCh dopuszczalne stężenie chwilowe

– max. 2 x 15 min

[mg/m3] obj. [%] [mg/m3] obj. [%]

Dwutlenek węgla

CO2 - 1,0 - 1,0

Tlenek węgla

CO 30 0,0026 180 0,015

Tlenki azotu

NO2

5 0,00026 10 0,00052

Dwutlenek siarki

SO2

2 0,000075 5 0,00019

Siarkowodór

H2S 10 0,0007 20 0,0014

Page 9: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

WYBUCHOWOŚĆ GAZÓW

Nazwa gazu i symbol chem.

Temperatura

zapłonu

[ OC ]

Granice

wybuchowości

[ % ]

Bezpieczna

zawartość tlenu

Tlenek węgla – CO 609 12 - 72 6

Siarkowodór – H2S 290 4 - 46 2,2

Wodór – H2 530 4 - 72 5

Metan – CH4 650 5 - 15 12

Page 10: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Wybuchy gazów pożarowych

Wybuch gazów pożarowych może nastąpić,gdy spełnione są następujące warunki :

• Co najmniej jeden z gazów palnych w mieszaninie gazów pożarowych znajduje

się w granicach wybuchowości .

• Istnieje źródło wysokiej temperatury (tzw.inicjał wybuchu ).

• Mieszanina wybuchowa zawiera dostateczną ilość tlenu .

Page 11: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Ocena stanu zagrożenia wybuchowego

Ocenę stanu zagrożenia wybuchowego należy przeprowadzić

metodą opracowaną przez jednostkę ratownictwa górniczego.

Może to być metoda stałego trójkąta wybuchowości.

Page 12: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Przykładowy diagram Cowarda

Page 13: CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA ... kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. Zmiana składu powietrza kopalnianego

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

Przykładowy diagram Cowarda

Strzałki obrazują kierunki zmian składu mieszaniny spowodowane

dopływem gazów obojętnych (a), powietrza (b), gazów palnych (c).

Odcinek AB - proste mieszaniny powietrza i gazów palnych

Obszar powyżej AB - mieszaniny sztuczne (wzbogacone w tlen)

Obszar poniżej AB - mieszaniny zawierające gaz nadmiarowy

Obszar OASo - mieszaniny niewybuchowe z powodu nadmiaru gazów

obojętnych

Obszar ADS - mieszaniny niewybuchowe z powodu nadmiaru

powietrza

Obszar DGS - mieszaniny wybuchowe

Obszar SGBSn - mieszaniny niewybuchowe z powodu nadmiaru gazów

palnych