Upload
tran-tien
View
24
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
các kiến thức về huyết học
Citation preview
CM NANG
HuYT HC CUN SCH U TAY CA L VN CNG Cun sch l tt c nhng g mnh hc tp, tch ly v nghin
cu c trong sut qu trnh hc tp mn Huyt hc. N bao
gm hu ht nhng kin thc thit thc ca mn Huyt hc v
Truyn mu. Hn na , kin thc trong cun sch c vit
di gc ca mt sinh vin nn s tr nn gn gi v d
hiu hn rt nhiu so vi cc Gio s Tin s . Bn hon ton
c th yn tm vi lng kin thc trong cun sch .Bi n
khng ch a ra nhng l thuyt c ng , y m n cn
km theo c gii thch ngha ca tng xt nghim, tng thay
i trong cc trng hp bnh l. Chnh y l ci m mnh
tm c nht cun cm nang ny. Bi ch khi bn hiu bn
mi gii thch c , ch khi bn gii thch c bn mi c
th nh lu c.V ch khi nh lu c bn mi c th hc
tp v lm vic tt c.
2013
L VN CNG Lp i hc xt nghim 4b i hc k thut y t Hi Dng
Th T, 24 Thang By 2013
CM NANG HUYT HC NG MU
2
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
CM NANG HUYT HC NG MU
3
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
CM NANG HUYT HC NG MU
4
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
CM NANG
HUYT HC
NG MU L THUYT NG MU V CC XT NGHIM LIN QUAN
Cun sch u tay ca :
L Vn Cng- i hc k thut y t Hi Dng
Sch ch tng khng bn
KHNG G L KHNG TH
Khi mi chuyn tr nn kh khn , hy t hi bn thn , mnh phi lm g
thay i cc din , mnh phi lm g ci thin tnh hnh.V hy hnh ng
bn nh. ng nn nh bn v ti, bi trn ng i , ch lc vp ng mi bit
mnh ang sai. ng sng trong nhng hoi nim p ca qu kh , m hy
vch ra cho mnh mt tng lai sng sa pha trc.Chc bn v ti thnh cng
trong hc tp v cuc sng
L Vn Cng
CM NANG HUYT HC NG MU
5
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
CM NANG HUYT HC NG MU
6
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
CM NANG HUYT HC NG MU
7
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
LI M U
Xut phat t nim am m vi mn Huyt hc , v cng mt phn mun khng nh li
kin thc m mnh tip thu c trong sut qua trnh hc tp i hc. Mnh dc ht
thi gian v cng sc t tay vit ln cun Cm nang huyt hc . B cm nang gm
gm 4 cun l 4 phn ca huyt hc : Huyt hc t bo , Huyt hc ng mu , Huyt
hc Min dch v truyn mu , Huyt hc chuyn su v cc vn cn bit.
Cun sach gm tt c nhng g mnh hc tp, tch ly v nghin cu c , trong sut qua
trnh hc tp mn Huyt hc. N bao gm hu ht nhng kin thc thit thc ca mn
Huyt hc v Truyn mu. Hn na , cun sach c vit di gc ca mt sinh vin
nn n s tr nn gn gi v d hiu hn rt nhiu so vi cac Giao s , Tin s .Bn hon
ton c th yn tm vi lng kin thc trong cun sach. Bi n khng ch a ra nhng l
thuyt c ng, y , m n cn km theo c gii thch ngha ca tng xt nghim ,
tng thay i trong cac trng hp bnh l.Chnh y l cai m mnh tm c nht cun
sach ny. Bi ch khi bn hiu bn mi gii thch c , ch khi gii thch c bn mi
nh c th nh lu c. V ch khi nh lu c bn mi hc tp v lm vic tt c.
Bn cnh nhng u im trn th cun sach ny cn c rt nhiu thiu st .Mc d mnh
c gng ht sc r soat v chnh sa , song cng khng th tranh c sai st v cach
trnh by v li chnh t. c bit , y ch l nhng nghin cu nho nh ca bn thn da
vo cc thng tin mnh c sch v nghin cu cc ti liu trn Internet , n cha c
thy c v nhng ngi c uy tn kim chng tnh chnh xc ca vn c cp. V vy
mnh rt mong c bn c v thy c chn thnh ng gp v ni dung ca cun sach,
n tr nn hon ho v tin cy hn. Qua , mnh c th tip thu c nhng kin thc mi
sa cha c nhng hiu bit sai lm trong kin thc cp.
Cun sach ny dnh ring cho L Vn Cng , Lp HXN 4b ,i hc k thut y t Hi
Dng. Nn khng bn Khng mua - Khng cho mn nu khng c s ng ca
mnh. Nu bn c quan tm ti nhng kin thc trong cun sach, mun tm hiu thm
thng tin v c lng ng gp cho cun sach , bn hon ton c th mn mnh c v chp
li nu cn. Mnh b rt nhiu thi gian bn cai may tnh , b nhiu trn bng a
Premier League ca Manchester United v nhng trn cu C1 ny la( i bng con cng
ca bn ang m bn li ang hc th tht l kh chu ht mc, hn na li l nhng
dp cui tun , lc m tt c mi ngi u chi ). c bit N l a con tinh thn ca
mnh, mnh khng mun ai xm phm n. Mnh khng mun cng sc , thi gian , sc
khe ca mnh mang ra quan photo mt cach r mt, mua ban-trao i mt cach min ph
v thoi mai nh bao quyn sach khac.Mong c mi ngi tn trng. Xin cm n!!!!!
Hi Dng , ngy 1 thang 5 nm 2013
CM NANG HUYT HC NG MU
8
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
CM NANG HUYT HC NG MU
9
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
MC LC
I-CM MU BAN U
1. Cc yu t tham gia CMB10
2. Cc XN nh gi CMB.12
_ Nghim php dy tht12
_ Thi gian mu chy ( PP Duke )...13
_ XN co cc mu...14
II- NG MU
1. iu ha qu trnh M-Cc yu t tham gia.15
2. Cc giai on ca qu trnh ng mu19
3. Cc XN kho st qu trnh ng mu.24
_ Thi gian mu ng trn lam.24
_ Thi gian mu ng trn ng nghim..25
_ Thi gian Howell26
_ Thi gian APTT.27
_ Thi gian TT...33
_ Bng tm tt cc XN ng mu34
III- TIU SI HUYT
1. Plasminogen v Plasmin39
2. Cht hot ha Plasminogen40
3. Cht c ch qu trnh TSH.42
4. Sn phm thoi ha Fibrin-Cc mnh FDPs.46
5. Cc XN kho st qu trnh tiu si huyt...46
6. Cc xt nghim chuyn su khc
_ Xc nh s c mt cht khng ng ni sinh56
_ Xc nh s c mt cht khng ng ngoi sinh..57
_ Xc nh s c mt cht khng ng ( ni chung )..59
CM NANG HUYT HC NG MU
10
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Xc nh hot tnh yu t III tiu cu.60
_ nh lng yu t XIII.61
_ nh lng yu t M ni sinh VIII ,IX, XI , XII..62
_ nh lng yu t M ngoi sinh VII , X , V..64
_ nh lng Fibrinogen..67
IV- BNH NG MU
1. Hi chng ng mu ri rc lng mch (DIC)..71
2. Hi chng xut huyt gim tiu cu huyt khi (TTP).74
3. Hi chng tan mu Ure huyt cao (HUS).75
4. Tnh trng tng ng-Bnh huyt khi..77
5. ng mu thai nghn...82
6. Bnh Hemophilie ..83
7. Bnh ri lon ng mu mc phi.85
_ Thiu VTM K85
_ Bnh gan.86
_ Bnh h thng Lupus ban (SLE).87
_ Ri lon ng mu sau truyn mu d tr t89
_ Bnh vim thnh mch d ng89
8. Bin lun xt nghim ng mu.90
9. Cc gi tr M cho cuc m an ton. 91
10. Tm hiu c ch v ng dng mt s cht-thuc chng ng
_ Heparin..92
_ Natricitrat..92
_EDTA ( Ethylene diamin tetraacetic acid )..93
_ Wafarin ( thuc c ch VTM K ng ung )94
_ Aspirin.94
11. Bng tr s bnh thng-bt thng ca cc XN ng-cm mu.95
12. Tr s bnh thng ca cc yu t tham gia ng-cm mu v TSH.96
CM NANG HUYT HC NG MU
11
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
PHN II- NG MU V CC XT NGHIM LIN QUAN
ng mau gm 3 qua trnh Cm mau ban u ( CMB )
ng mau ( M )
Tiu si huyt (TSH)
CM MU BAN U I. 3 YU T THAM GIA CMB
1. Thnh mch
Ni mch :
_ Cu to : lp n bo , lt ph mt trong ca mch mau
_ Chc nng :
+) Ngn cch dng mu vi t chc khc
+) Chng sinh huyt khi nh heparin sulphat b mt ni mc
+) c ch cc enzyme M nh glycosamino glycan
+) Chng dnh v ngng tp tiu cu nh ADP-ase ging ha ADP
+) Cha thrombomudulin hot ha protein C ( ging ha bt hot Va , VIIIa ) ,
to ra Protein S ( ng yu t protein C , vai tr tng t Pro C )
+) To ra plasminogen khi ng qu trnh TSH
+) SX yu t Willebrand l cht keo sinh hc , gn TC vi Collagen thnh mch
Lp di ni mch
_ Cu to : collagen , Willebrand , Fibrionectin , vi si , si n hi
_ Chc nng : Lp din tch gy ng , hot ha TC v yu t tip xc , khi
lp ni mch b tn thng.
2. Tiu cu
_ Cu to : Mng TC + NSC
+) Mng TC :
Lp kp phospholipid (PL) : ni din ra mt s hot ng M
H thng knh m :gii phng cac ht trong NSC v tng din tch t.xc b mt ca TC
+) NSC : h thng vi ng , vi si , ng dy c ,cac ht : ht c (ADP , Ca2+ ,
serotonin ),ht (PDGF , Ca2+ , Willebrand , Fibrinogen , Fibrionectin ,
Thromboglobulin), thrombosthenin ( protein co ca TC )
CM NANG HUYT HC NG MU
12
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Chc nng :
+) Tham gia qu trnh CMB : Nh kh nng dnh- ngng tp , gii phng cac ht
trong NSC.
+) Tham gia qt M : nh yu t 3 PL ca TC cn thit cho s hot ha yu t
VIIa, Xa , Iia.
+) Tham gia giai on co cc mu : nh thrombosthenin trong NSC ca TC
+) Bo v thnh mch : lm non ha TB ni mch , cng c lp ni mch qua yu t
tng trng PDGF
+) p ng vim v thc bo
3. Yu t protein huyt tng : Willebrand , Fibrinogen
Willebrand :
+) Sx t TB ni mch , l cht keo sinh hc gn TC vi collagen thnh mch
+) Kt hp vi yu t VIII , hnh thnh phc hp W-VIII , lu hnh trong mau ,
n nh yu t VIII , bo v yu t VIII do n d b hy trong huyt tng.
Fibrinogen : c tng hp duy nht ti gan , tham gia cng c nt tiu cu nh hnh
thnh si Fibrin khng tan bao quanh nt TC , v l yu t tham gia qua trnh M
II. CC GIAI ON CMB 1. Co mch _ Thnh mch tn thngkch thch auco c trn lng mch hp ligim
lng mau mt qua ch tn thngto iu kin hnh thnh nt cm mau
_ ngha : C ch t bo v ca c th , chu tac ng yu t TK-TD .
2. Hnh thnh nt tiu cu
_ Thnh mch tn thnglp ni mch b rachbc l lp di ni mchTC dnh ,
ngng tp v hot ha : thay i hnh dng , gii phng ra cac yu t gip TC dnh thnh
mch , c bit gii phng yu t ADP , Thomboxan A2 hot ha TC xung quanh ,
lm cac TC ngng tp vi nhau ngy cng nhiuTo k hnh thnh nt TC
_ Nt TC mi hnh thnh cn lng lo , d thm , d b dng mau ra tri , v sau c
cng c vng chc , nh hnh thnh si Fibrin khng tan bao bc.
CM NANG HUYT HC NG MU
13
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
S CM MU BAN U
( Ngun : http://xetnghiemdakhoa.com )
III. CC XT NGHIM NH GI CMB 1. Nghim php dy tht ( sc bn thnh mch )
_ Nguyn tc XN : To 1 ap lc ln mch mau ngn cn dng mau chy v , cac
mch nh v yu s v , HC thoat ra ngoi , to nn cac nt xut huyt . m s nt
xut huyt anh gia sc bn ca thnh mch
_ Mc ch ngha XN :Kho sat qt cm mau ban u (CMB ) , anh gia cht
lng ca thnh mch
_ Nhn nh kt qu :
http://xetnghiemdakhoa.com/CM NANG HUYT HC NG MU
14
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
+) < 7 nt xut huyt bnh thng
+) >7 nt xut huyt ghi (+) n (++++)
_ Bin lun kt qu : Sc bn mao mch gim khi
+) Tn thng thnh mch : vim thnh mch d ng , c ha cht , .
+) Gim tiu cu ( s lng v / hoc cht lng ) : Suy nhc tiu cu , Leucemia ,
bnh Willebrand .
+ ) Bnh khac : ngi gi , thiu VTM C , .
2. Thi gian mu chy ( Bleeding time-BT ) theo pp Duke
_ Nguyn tc XN : To vt thng vng gia dai tai , o thi gian mau chy t lc to vt
thng n lc mau ngng chy.
_ Mc ch ngha XN : Kho sat qua trnh cm mau ban u , qua anh gia : yu t
thnh mch + tiu cu v 2 yu t Willebrand , Fibrinogen
Mu chy ph thuc Cht lng thnh mch
S lng tiu cu
Cht lng tiu cu
Yu t Willebrand + Fibrinogen ( SL v CL )
_ Tin hnh :
+ ) Dng c : kim chch , bng , giy thm, ng h
+) Ha cht : Cn 900 ( ete ) bay hi nhanh , khng lm nh hng mch mu xung
quanh v tr chc.
+) Quy trnh:
B1: Sat khun v tr chc i 1-2 cho cn kh
B2: Chch kim vung gc mt phng dai tai( su 2 di 5 ) v bm ng h
B3: Thm mau cho BN , 30s /1 ln , n khi khng thm c bm ng h dng
li ,ghi kt qu lm trn xung.
Ch : Nu mau chy t hoc khng chy , i 2 , ghi kt qu MC=2
Nu mau chy >6 , i n 10 m vn chy , dt bng cho bnh nhn , ghi kt qu
_ Nhn nh kt qu
+) Bnh thng : 1-4
+) Ko di : >6
+) Nghi ng : 4-6 khi phi tin hnh li vi tai kia hoc dng pp Ivy
Xem video quy trnh ti a ch
http://www.youtube.com/watch?v=wmQrqXJCAso
CM NANG HUYT HC NG MU
15
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
( PP Ivy : to vt thng mc trc cng tay , duy tr di p lc 40mmHg , o
thi gian mu chy t lc to vt thng n lc mu ngng chy )
_ Bin lun kt qu : Thi gian mau chy ko di khi
+) Tn thng thnh mch : vim thnh mch d ng, mhim c , thiu Collagen,..
+) Thiu tiu cu ( s lng v / hoc cht lng ) : Suy nhc TC ,KT khng TC
+) Thiu yu t Willebrand , Fibrinogen ;Bnh Willebrand ,suy gan nng
+) iu tr Heparin , dng thuc gim au Aspirin (tham kho c ch bi thi gian Howell)
3. Co cc mu
_ Nguyn tc XN : Mau ly ra khi c th s ng li nh hnh thnh si Fibrin , si
Fibrin m ly cac thnh phn hu hnh ca mau ri co rt li tach khi phn huyt thanh.
_ Mc ch ngha : Kho sat qua trnh CMB , qua anh gia cht lng v s
lng ca tiu cu , Fibrinogen , yu t XIII
Co cc mu ph thuc S lng v cht lng ca TC
S lng v cht lng ca Fibrinogen
Yu t XIII
Th tch khi HC ( hematocrit )
_ Tin hnh
+) Dng c : B ly mau TM , 2 ng nghim sch trang nc mui sinh l ( to mi
trng ng trng trn thnh ng nghim HC khng v ), bng m , ng h , ni
370
+) Ha cht : Cn 700 , NaCl 9 %0 trang ng nghim
+) Bnh nhn : Ly mau TM
+) Quy trnh :
B1: anh s , ghi tn ng nghim
B2: Ly mau tnh mch khong >2ml bm vo 2 ng nghim trang mui SL
nt cht bng m cho vo ni cach thy sau 4h em kho sat.
_ Nhn nh kt qu:
+ Co cc mau anh gia 4 mc Co hon ton :
Co khng hon ton
Cc mau b nat
Cc mau khng co
CM NANG HUYT HC NG MU
16
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Bin lun kt qu: Cc mau khng co , co khng hon ton , cc mau b nat trong
trng hp
+) Gim TC ( SL v /hoc CL ) : Bnh suy nhc TC , KT khng TC , , Leucemia ,..
+) Thiu ht Fibrinogen : Suy gan nng , RL chc nng Fibrinogen
+) Thiu yu t XIII ( xem li chc nng ca yu t XIII )
+) Tng th tch khi HC : a hng cu ( khi HC qu ln ,si Fbrin khng th m ht)
+) iu tr Heparin ( xem gii thch bi APTT )
NG MU
I. IU HA QU TRNH NG MU
1. Cc yu t hot ha ng mu
Nhm 1: 12 yu t ng mu huyt tng
Tn yu t Chc nng
1. Fibrinogen
(I)
_ Fibrinogen sx duy nht ti gan, nng trong mu 2-4 g/l , hot ha
thnh Fibrin bao quanh nt TC , v hnh thnh cc mau ng
2. Prothrombin
(II)
_ Do gan tng hp, Prothrombin hot ha thnh Thrombin (IIa)- trung
tm M , hot ng cn VTM K , Ca2+
+) Thrombin gy ngng tp TC rt mnh m rng nt cm mau
+) Thrombin xc tac chuyn Fibrinogen Fibrin
+) Thrombin hot ha V , VIII, XI m rng hot ng M ni sinh
+) Thrombin hot ha yu VIIVIIa m rng hot ng M ngoi
sinh
+) Thrombin hn ch hot ng lan trn ca chnh n bng hot ha
Protein Cc ch M thng qua bt hot yu t Va v VIIIa
+) Thrombin thc y qua trnh TSH thng qua thc y TB ni mch
tng sn xut yu t t-PA tng chuyn Plasminogen Plasmin
3. Pro-Accelerin
( V)
_ Do gan sx ,yu t V d b hy trong h/tng lu tr
_ Yu t V l ng yu t ca yu t X , Va cng vi yu t Xa, Ca2+ ,
PL hnh thnh nn phc hp Prothrombinase
4. Pro-Convertin
( VII )
_ Do gan sx , cnVTM K v Ca2+ hot ha.
_ Yu t VII , khi ng c/ng M ngoi sinhc/ng ch o
c/th.
5. Yu t VIII _ Do gan sx , yu t VIII d b hy trong huyt tng lu tr , trong mau
CM NANG HUYT HC NG MU
17
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
( Chng Hemophili A ) kt hp vi yu t Willebrand tng tnh bn vng.
_ Yu t VIII l ng yu t ca yu t IX , cng vi yu t IXa hot
ha yu t X.
6. Yu t IX
( Chng Hemophili B )
_ Do gan sx , hot ng cn VTM K , Ca2+ khi hot ha
_ Yu t IXa cng yu t VIIIa , Ca2+ ,PL hot ha yu t XXa
7. Yu t X
(Stuart )
_ Do gan sx , cn VTM K v Ca2+ hot ha
_ Yu t Xa tac ng ln : V , Ca2+ , PL hnh thnh nn phc
Prothrombinase ct lin kt peptid ca Prothrombin Thrombin
8. Yu t XI
( Rosenthal )
_ Do gan sx , hot ha thnh XIa , khi c mt Ca2+ , XIa hot ha
yu t IXIXa.
9. Yu t XII
( Hageman )
_ Do gan sx , yu t XII l yu t t/xc m u con ng M ni sinh.
10. Yu t XIII _ Do gan sx , cng vi Ca2+ , yu t XIII ng vai tr n nh Fibrin t
ha tan Fibrin khng tan.
11. Yu t PK
( Pre-Kallikrein )
_ Do gan sx , l yu t tip xc m u con ng M ni sinh
12. Yu t H.M.W.K _ Do gan sx , l yu t tip xc m u con ng M ni sinh
1. Yu t thnh mch ( ni mch ) _ Ni mch c nhiu yu t t chc (TF) khi ng con ng M ngoi sinh
_ Lp di ni mch cha collagen , tip xc v hot ha TCkhi ng CMB
_Cha Heparin sulphat tng cng hot ng ca AT III c ch qu trnh M
_ Tac ng ln Thrombomodulin hot ha Protein C c ch M thng qua bt hot y/t Va,VIIa
2. Yu t Tiu cu _ TC mang cac yu t M xung quanh mnh to nn lp Kh quyn quanh TC
_ TC cha PL mng , khi hot ha tch in m , to iu kin cho yu t M tip xc v gn bam
_ Cht c ch lupus lm kt ta PL tiu cu , ngn IIIIa , gy bin chng huyt khi
3. Yu t t chc (TF) _ TF c hu ht trong t chc v mch mau, c nhiu trong no v phi , khng c trong TB ni
mch , n to v bc phong ph quanh mch mau nhng li khng tip xc c vi mau do b
ngn cach bi lp ni mch
_ Khi lp ni mch tn thng , TF c gii phng v tip xc vi dng mau , khi ng con
ng ng mau ngoi sinh ( TF gn vi PL TF-phospholipid hot ha yu t VIIVIIa )
4. Yu t Ca2+ _ To iu kin cho yu t ph thuc VTM K ( II , VII , IX , X ) kt hp vi PL hot ha
_ Th hin hot tnh ca yu t XIIIa
_ n nh yu t V , phc h Willebrand-VIIIc
1. Cc yu t c ch ng mu
Nhm 1 : Cc cht c ch Serin protease
1. AT III
( Anti thrombin III )
_ Sx ti gan , nng trong mau 240 mg/l
_ c ch Thrombin , Kallikrein , IXa , Xa , XIa , XIIa
CM NANG HUYT HC NG MU
18
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ AT III bt hot ch yu Thrombin v yu t Xa , s bt hot ny
cng mnh m khi c mt Heparin do to phc :
AT III Heparin Thrombin
_ AT III khng bt hot yu t VIIa
2. 1- AT
( Alpha 1 Anti trypsin )
_ Sx ti gan
_ c ch thrombin , Kallikrein , XIa
3. 2-MG
( Alpha 2-Macro Globulin )
_ Sx ti gan
_ c ch Thrombin , Kallikrein
4. HC II
(Heparin confactor II)
_ Sx ti gan
_ c ch Thrombin
5. Cht c ch C1 _ Sx ti gan
_ c ch Kallikrein , XIa , XIIa v cac Proteinase b th C1
Nhm 2 : H thng protein C
1. Protein C _ Sx ti gan , ph thuc VTM K khi tng hp
_ c ch 2 ng yu t Va , VIIIa khi c mt PL- ca TC v Pro-S
Ca2+
_ B c ch bi 1-AT v PCI
2. Protein S _ Sx ti gan , ph thuc VTM K khi tng hp
3. Thrombomodulin _ Sx ti TB ni mc
_ Thrombomodulin cng Thrombin tham gia hot ha protein
Cbt hot 2 ng yu t Va , VIIIa
4. Cht c ch tng hp TFPI
_ Yu t duy nht c ch yu t VIIa
_ TFPI to phc Xa-TFPI-VIIa-TF nn bt hot Xa,VIIa,TF
1. Nhm cc yu t tip xc: _ Gm 4 yu t yu t XI, XII, prekallikrein v H.M.W.K. tham gia vo giai an khi
ng con ng ng mau ni sinh khi mau tip xc vi lp di ni mc.
_ c im chung l bn vng, n nh tt trong huyt tng lu tr, khng ph thuc
vitamin K khi tng hp v khng ph thuc ion canxi khi hot ha.
2.Nhm cc yu t ph thuc vitamin K (hay nhm prothrombin) : _ Gm cac yu t II, VII, IX, X. Cac yu t ny u l zymogen (tin men) ca cac serin
protease (men hot ng).
_ c im chung l u ph thuc vitamin K khi tng hp v cn c ion canxi khi hot
ha. Khi lu hnh trong mu bnh thng chng khng c hot tnh enzyme nhng c th b
bin thnh serin protease khi phn ct la chn mt hoc hai dy ni peptid. Cac yu t
trong nhm ny khng b tiu th trong qu trnh ng mu nn chng s c mt trong
huyt thanh (tr yu t II) v chng n nh trong huyt tng lu tr.
_ Khi c th thiu vitamin K th gan ch tng hp ra tin cht ca cac yu t trn, cac tin
cht c hot tnh sinh hc ng mau rt thp v i khi cn c hot tnh c ch ng mau,
c gi chung l PIVKA (proteins induced by vitamin K absence or antagonists).
CM NANG HUYT HC NG MU
19
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
3. Nhm fibrinogen: _ Gm cac yu t I,V, VIII, XIII. Cac yu t ny u chu tc ng qua li ca thrombin.
_ c im chung : b tiu th trong qu trnh ng mu nn khng c mt trong huyt
thanh v nhanh b hy (mt hot tnh trong huyt tng lu tr).
_ Yu t VIII cn c c im khng lu hnh n c trong huyt tng, sau khi tng hp
ra ch trong thi gian ngn (8-12 pht) l chng s gn vi yu t von Willebrand nh
m m bo c tnh n nh ca yu t ny. Tm tt :
1. Yu t ph thuc VTM K khi tng hp , cn Ca2+ khi hot ha : II , VII , IX , X
2. Yu t km bn trong huyt tng lu tr b mt hot tnh : V , VIII , XIII , TC
3. Yu t khng b tiu th trong qua trnh M : II, VII , IX , X
4. Yu t c Heparin gia tc : AT III ,HC II ( tr 1-AT v cht c ch C1 )
IU HA M CA CHT C CH
M AT III
Thrombin
Kallikrein
IXa
Xa
XIa XIIa
VIIa
1-AT 2-MG
HC2
Cht c ch C1
TFPI
Va+VIIIa
Protein C Protein S
Tc gi s : L Vn Cng
CM NANG HUYT HC NG MU
20
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
II. CC GIAI ON QU TRNH NG MU
XII
Tc gi s : L Vn Cng
X
XII XIIa +PK +Kininogen
XI XIa + Ca2+
IXa + VIII +Ca2++PL
Yu t tip xc
(XI , XII , PK , H.M.W.K )
V, PL , Ca2+ Prothrombinase
Prothrombin
(II)
Thrombin
( Ia )
Fibrinogen Fibrin monome
Fibrin ha tan + XIIIa+Ca2+
Fibrin khng tan
IX
Xa Thromboplastin+VIIa+Ca2+
Giai on 1
Giai on 2
Giai on 3
CM NANG HUYT HC NG MU
21
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
1. Con ng ng mu ni sinh
Giai on 1 : Hnh thnh phc h Prothrombinase ni sinh
XII
_ Con ng M ni sinh c bt u t vic gn cac yu t tip xc (XII , XI , PK,
Kininogen CPT ) ln b mt TC tch in m .ng thi dng mau tip xc vi si
Collagen khi ng CMBhot ha con ng M ni sinh
_ Bt u l yu t XIIXIIa , yu t XIIa sinh ra kt hp vi yu t PK , Kininogen CPT
hot ha yu t XIXIa . Yu t XIa khi c mt Ca2+ , tip tc hot ha yu t IXIXa .
Yu t IXa kt hp vi ng yu t VIII , Ca2+ v PL , hot ha yu t XXa . Yu t Xa
tac ng ln phc h cac yu t : V , Ca2+ , PL , bin phc h ny thnh Prothrombinase
Prothrombinase gm ( Xa, Va, Ca2+ , PL )
_ B mt tip xc y cn : t chc di ni mc ,TC, thy tinh , Kaolin,Ngi ta
ng dng iu ny lm XN kho sat con ng M ni sinh : thi gian mu ng ,
thi gian Howell, thi gian APTT
IX
V , PL , Ca2+
Prothrombinase
( Va , Xa , Ca2+ , PL
)
Yu t tip xc
(XI, XII , PK , H.M.W.K
)
XII XIIa ( PK ,Kininogen )
XI XIa + Ca2+
IXa + VIII +Ca2++PL
IX Xa
Tc gi s : L Vn Cng
CM NANG HUYT HC NG MU
22
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Giai on 2 : Hnh thnh Thrombin ni sinh
_ Prothrombinase hnh thnh , hot ha yu t IIIIa ( Thrombin ) , bng cach ct i 2 lin
kt peptid ca Prothrombin thnh 3 mnh , trong c 1 mnh l Thrombin
_ Thrombin l trung tm ca qu trnh M
+) Thrombin gy ngng tp TC rt mnh tng hot ng CMB
+) Thrombin xc tc chuyn Fibrinogen Fibrin
+) Thrombin hot ha V , VIII, XI m rng hot ng M ni sinh
+) Thrombin hot ha yu VIIVIIa m rng hot ng M ngoi sinh
+) Thrombin hn ch hot ng lan trn ca chnh n bng hot ha Protein Cc ch
M thng qua bt hot yu t Va v VIIIa
+) Thrombin thc y qu trnh TSH thng qua thc y TB ni mnh tng sn xut yu t
t-PA tng chuyn Plasminogen Plasmin
ngng tp TC rt mnh tng hot ng CMB
chuyn Fibrinogen Fibrin
T khuch ihot ha V , VII, VIII, XI
T c ch hot ha Protein C
tng chuyn Plasminogen Plasmin
Thrombin
Tc gi s : L Vn Cng
Prothrombinase
( Va , Xa , Ca2+ , PL
)
Thrombin (IIa ) Prothrombin (II)
CM NANG HUYT HC NG MU
23
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
2. Con ng M ngoi sinh
Giai on 1 : Hnh thnh phc h Prothrombinase ngoi sinh
Giai on 2: hnh thnh Thrombin
_ Khi tn thng thnh mch , c ch M ngoi sinh chim vai tr ch o , do n
hot ha ngay yu t XXa. ( cng hot ha yu t IX khi nng thp )
_ M ngoi sinh c khi ng bng yu t t chc ( TF ) hay Thromboplastin
c gii phng t m , t chc hay mch mau tn thng . Thromboplastin c ai
tnh cao vi yu t VII ( chuyn VIIVIIa) , to phc Thromboplastin-VIIa khi c
mt Ca2+ , PL v ng thi hot ha yu t XXa mt cach nhanh chng
_ Yu t Xa sinh ra , tac ng ln yu tV ( VVa ) cng vi phospholipid v s c
mt ca Ca2+ , chuyn thnh Prothrombinase gm phc : Xa , Va , PL- , Ca2+
_ Prothrombinase hot ha yu t IIIIa ( thrombin) ( c ch xem phn ni sinh )
. Yu t Thrombin sinh ra tip tc hot ha yu t IIa ( fibrin )
_ Ngoi ra , Thrombin cn tham gia CMB bng hot ha mnh TC , tham gia iu
ha M v khuch i chnh n bng hot ha yu t V , VII , VIII, XIII. c ch
chnh n bng hot ha Protein C.
Prothrombinase
( Va , Xa , Ca2+ , PL
)
Thrombin (IIa ) Prothrombin (II)
Tc gi s : L Vn Cng
Thromboplastin m Thrombin
X Xa
VII VIIa + Ca2+
V , PL , Ca2+
Prothrombinase ngoi sinh
CM NANG HUYT HC NG MU
24
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
3. Con ng M chung
_ Thrombin sinh ra , ct 1 lin kt peptid ca Fibrinogen thnh 2 Fibrin monomer
(Fibrin monomer A v B ).Cac Fibrin monomer tri qua qua trnh polymer
haFibrin polymer ha tan ( Tuy nhin vn cn mt s Fibrin monomer A v B
cha kt hp vi nhau , tn ti dng t do )
_ Fibrin monomer ha tan Fibrin khng tan , nh yu t XIIIa v Ca2+. Yu t
XIIIa c hot ha nh Thrombin v c gia tc khi c mt Ca2+
C IM SO SNH M NI SINH M NGOI SINH M CHUNG
1. Yu t hot ha
_ Yu t tip xc
_ Tiu cu
_ Collagen
_ Thromboplastin m
(TF)
Thrombin ngun gc ni
sinh v ngoi sinh
2. Tc Chm , din ra vi pht Nhanh , t=15s nu chn
thng nng
Din ra mnh nh s hip
ng ca c ni v ngoi
sinh
3. Yu t tham gia
_ Yu t tip xc: XII,
XI , PK , H.M.W.K
_ IX , VIII , V , X ,II
_ Thromboplastin , VII
, X , V , II IIa , I
4. XN kho st
_ Thi gian mau ng (
lam , ng nghim
_ Thi gian Howell
_ Thi gian APTT
_ nh lng cac yu t
VIII,IX, X, XI, XII
_ Thi gian PT
_ nh lng yu t
VII, X, V , II
_ Thi gian TT
_ nh lngFibrinogen
Thrombin
Fibrinogen
(I)
Fibrin monome
Fibrin polymer ( Fibrin ha tan)
Fibrin khng tan
XIIIa XIII
Ca2+
Tc gi s : L Vn Cng
CM NANG HUYT HC NG MU
25
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
III. CC XT NGHIM KHO ST NG MU 1. Thi gian mu ng trn lam
_ Nguyn tc XN : Xac nh thi gian ng ca git mau ton phn da vo s xt hin
ca si Fibrin trong git mau trn lam knh
_ Mc ch ngha : Kho sat con ng M ni sinh , y l XN khng nhy , b nh
hng bi nhiu yu t
_ Tin hnh :
_ Dng c : 2 lam sch , a petri , kim chch , bong , ng h
_ Ha cht : cn 700
_ Bnh nhn : Anh b bnh l M g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr
Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
_ Quy trnh :
+) B1 : anh s , ghi tn lam knh
+) B2 : sat khun ngn ap tchch nhanh v bm ng hlau git mau u( lau b
m tn thng , do chc ln 1 TC ra nhiu nht , lau i ly cc git tip theo s kho st
u hn )nh mau ln 2 lam knh ( 5-10mm/git) cho lam 2 vo a petri , i trong
3 pht
+) B3 : Sau 3 , kho sat tng lam
Lam 1: nghing 450 ( khng lm v mt thong ) c 30s/450/ 1ln n khi xut hin
si Fibrin ( dung kim chch khu) th kho sat lam 2
Lam 2 lm y ht lam 1, c 30s/450/1ln n khi xut hin si Fibrin ( dung kim chch
khu) th bm ng h dng li . Ghi kt qu lm trn v mc kho st
_ Nhn nh kt qu :
+) Bnh thng : 5-10
+) Ko di : >15 Howell
+) Nghi ng : 10-15 , lm li bng APTT
Ch : thi gian mu ng < 5 khng c ngha chn on tnh trng Tng ng (T) ,
do n chu nh hng bi nhiu yu t : nhit , mi trng xung quanh , lng mu,.
_ Bin lun kt qu : Thi gian mu ng trn lam ko di trong cc trng hp
+) Bnh nhn ang dng Aspirin , hoc iu tr Heparin
+) Thiu ht yu t M ni sinh , c bit : IX , VIII , XI , trong bnh Hemophili A , B , C
+) C th c khang ng : khng ng lupus , FPDs ,
+) Bnh nhn suy gan nng , bnh hi chng thn h ,
( Gii thch xem thm phn thi gian Howell , APTT , PT )
Xem video quy trnh ti a ch
http://www.youtube.com/watch?v=OQe4K3my6YY
http://www.youtube.com/watch?v=OQe4K3my6YYCM NANG HUYT HC NG MU
26
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
2. Thi gian M trong ng nghim
_ Nguyn l XN : Cho mau tip xc vi thnh ng nghim khi ng con ng M
ni sinh , o thi gian t lc mau tip xc vi thnh ng nghim n khi mau ng cht
thnh khi
_ Mc ch ngha : Kho sat con ng M ni sinh
_ Tin hnh :
+) Dng c : B ly mau TM , 2 ng nghim sch loi 75 9,5mm trang nc mui
sinh l ( to mi trng ng trng trn thnh ng nghim trnh v HC ) , ng h
, ni 370
+) Bnh nhn : Anh b bnh l M g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr
Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
+) Quy trnh :
B1 : Trang nc mui sinh l , anh s, ghi tn ng nghim
B2 : Ly 2-3ml mau TMbm ng h v bm vo thnh ng nghim chia u 2
ngem 2 ng trong ni 370 trong 3
B3 :Sau 3 kho sat tng ng
ng 1 : nghing 450 ( khng lm v mt thong )c 30s/450/1 lnMau ng cht
thnh khi tip tc kho sat ng 2 , y ht ng 1
ng 2 : lm y ht ng 1 Mau ng cht thnh khi bm ng h dng lighi
kt qu lm trn n mc kho sat.
_ Nhn nh kt qu
+) Bnh thng : 5-12
+) Ko di : > 15 Howell
+) Nghi ng : 12-15 , lm li bng APTT
Ch : thi gian mu ng < 5 khng c ngha chn on tnh trng Tng ng (T)
Nhn xt : Thi gian mu ng trong ng nghim c nhiu u im hn M trn lam
do c thc hin 370C gn iu kin c th nht , mt khc n khng chu nhiu nh
hng bi mi trng xung quanh (bi , hi nc ) v do c chia bng bm nn lng
mu l chnh xc hn . Tuy nhin nhc im ca pp l dng mu ton phn.
_ Bin lun kt qu : Thi gian mu ng trn ng nghim ko di khi
Bnh nhn ung Aspirin , iu tr Heparin
Thiu ht yu t M ni sinh : XII , XI , PK , H.M.W.K , IX, VIII , X
C th c khang ng : cht khang ng lupus , FPDs,
Bnh nhn suy gan nng , Hi chng thn h,
ng 1 ng 2
Xem video quy trnh ti a ch
http://www.youtube.com/watch?v=mXnGS1or5v
U
http://www.youtube.com/watch?v=mXnGS1or5vUhttp://www.youtube.com/watch?v=mXnGS1or5vUCM NANG HUYT HC NG MU
27
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
3. Thi gian Howell ( thi gian phc hi Ca2+ )
_ Nguyn tc XN : Mau ton phn c chng ng bng Natricitrat 3,8% em
ly tm ly huyt tng giu tiu cuthm 1 lng ti u Ca2+. o thi gian t lc
phc hi Canci n khi huyt tng ng cht thnh khi.
_ Mc ch ngha : Kho sat con ng M ni sinh , anh gia giai on hot ha
yu t XXa SL v CL Tiu cu ( yu t 3 phospholipid )
Thi gian Howell ph thuc: Yu t VIII, IX, X ( XII, XI ,PK, H.M.W.K )
_ Tin hnh :
+) Dng c : B ly mau TM , 2 ng nghim sch loi 75 9,5mm, pipet , ng h,
ni 370
+) Ha cht : Dung dch CaCl2 0,025M ( pha t CaCl2 0,1M=100g CaCl2 ha tan
trong 1000ml nc ct , ly CaCl2 0,1M pha vi nc ct t l 1:3CaCl2 0,025M )
+) Bnh nhn : : Anh b bnh l M g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr
Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
+) Quy trnh:
B1: Ly >2ml mau TMcho vo l Natricitrat ti vch 2em ly tm 1000vng/10
B2: anh s, ghi tn ng nghimHt 0,2ml huyt tng cho vo 2 ng 0,2ml/1 ng
em 2 ng huyt tng v ng CaCl2 370 / 3
B3: Sau 3 kho sat tng ng :
ng 1 : Thm 0,2ml CaCl2 v bm ng hlc ngang n 9s( trn u) yn
trong 1nghing 450130 nghing 450 c 15s /nghing 450/1lnn khi
huyt tng ng cht thnh khibm ng h dng liT1 lm trn v mc kho
st.
ng 2 : lm y ht ng 1 n khi huyt ng chtbm ng h dng liT2 lm
trn v mc kho st
_Nhn nh kt qu :
Bnh thng : Howelltb = 130-230
Ko di > 60s so vi chng
Ch : Thi gian Howell ngn hn bnh thng khng phn nh c tnh trng
tng ng.
Nhn xt : Thi gian Howell c u im hn M trong ng nghim l dng huyt
tng giu tiu cu , loi b i HC , BC. V dng huyt tng giu TC nn khi
thi gian Howell ko di , khng th xc nh c do bt thng v yu t M
hay do TC y chnh l nhc im ca pp , tuy nhin n l XN thng xuyn
theo di iu tr Heparin.
_ Bin lun kt qu : Thi gian Howell ko di trong trng hp
Thiu ht yu t : IX , VIII , X
Xem video quy trnh ti a ch
http://www.youtube.com/watch?v=6Rlvw2OwksU
http://www.youtube.com/watch?v=6Rlvw2OwksUCM NANG HUYT HC NG MU
28
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Thiu ht yu t TC ( SL v/hoc CL ) :KT khng TC , Suy ty , Leucemia,
Bnh nhn ung Aspirin , iu tr Heparin
C th c khang ng : cht chng ng lupus , mnh FDPs ,.
Bnh Hemophili A , B ; Bnh suy gan nng ; Hi chng thn h
Gii thch 1 s trng hp lm thi gian Howell ko di
Bnh nhn ung Aspirin : c ch ngng tp TC mnh v tn ti sut i sng ca
TCTC khng tng hp ra cac men mi c nanh hng n CMB , v
M. C ch tc ng ca Aspirin nh sau:Aspirin c ch men cyclo-oxygenase
Ngn cn hnh thnh Thomboxan A2Nh c ch s ngng tp TC
iu tr Heparin : :Heparin l thuc chng ng ng tim ,n tc ng ln yu t
IIa(thrombin),Xa lm b.i c.trc yu t IIa ,Xa(to phc Xa-AT III-IIa-heparin
Mt tac dng yu t IIa , Xa. ng thi n gia tc hot ng cho cac yu t c ch
M t nhin khac nh AT III , HC II . c bit l AT III ( tc ng tng gp 2000-
3000 ln khi c mt heparin ) .
Bnh h thng lupus ban , c khng ng lupus ban : Khang ng Lupus ban
bn cht l cac IgG , IgM . Cac khang th ny lm kt ta PL ca TCc ch s
hot ha ca cac yu t cn phospholipid nh II , X.
Bnh suy gan gim tng hp yu t M
Hi chng thn h lm mt yu t M qua nc tiu ,.
Bnh Hemophili : Hemophili l bnh DT gen ln trn NST gii tnh X , bnh DT
cho . Bnh do thiu bm sinh yu t VIII ( hemophili A ) , yu t IX (hemophili B).
Trong Hemophili A hay gp hn chim 80-85% trng hp
4. Thi gian APTT (Thi gian Thromboplastin hot ha tng phn , thi
gian Cephalin-Kaolin)
_Nguyn l XN : Mau ton phn c chng ng bng Natricitrat 3,8% em ly
tm ly huyt tng ngho tiu cuthm Kaolin thng nht hot yu t tip xc
thm Cephalin thay yu t 3 phospholipid ca TCthm lng ti u Ca2+. o thi
gian t lc phc hi Ca2+ n khi huyt tng bt u ng ( xut hin mng ng )
_ Mc ch ngha : Thi gian APTT kho sat con ng M ni sinh , giai on
hot ha yu t XXa , khng ph thuc yu t 3- phospholipid ca TC , nn n l
xt nghim ti u nht nh gi M ni sinh
Thi gian APTT ch ph thuc yu t IX , VIII
CM NANG HUYT HC NG MU
29
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Tin hnh :
+) Dng c : b ly mau TM , 2 ng nghim sch loi 75 9,5mm , pipet , ng h ,
ni 370
+) Ha cht : Actin-FS ( np xanh ), dung dch CaCl2 0,025 M
+) Bnh nhn : Anh b bnh l M g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr
Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
+) Quy trnh :
B1: Ly mau TMcho vo ng NatriCitrat 3,8% ti vch 2em ly tm
2000vng/10 ly huyt tng ngho TC
B2 : anh s ghi tn ng nghim
B3 : Ht 0,1ml huyt tng vo 2 ng nghim : 0,1ml/ngem 2 ng huyt
tng v ng dd CaCl2 vo ni cach thy.
B4 : Hot ha tng phn
Thm vo mi ng 0,1ml ACTIN FSlc uc 15s/lc u/3
B5 : Phc hi Canci : kho sat tng ng
ng 1 : Thm 0,1ml CaCl2 v bm ng hlc ngang n 9sa ngang tm mt
lc v quan sathuyt tng xut hin mng ngbm ng h dng liT1 ghi kt
qu c phn tch tc.
ng 2: Lm y ht ng 1 huyt tng xut hin mng ngbm ng h dng
liT2 ghi kt qu c phn tch tc.
_Nhn nh kt qu
Bnh thng : APTTtb = 30-40s APTTbnh/chng=0,9-1,15
Ko di > 8s so vi chng * Ko di : > 1,2
Bnh l >20s so vi chng
_ Bin lun kt qu : APTT ko di trong cc trng hp sau
Thiu yu t VIII , IX , X : bnh Hemphili A , B
C khang ng lu hnh : iu tr heparin , chng ng dng lupus , mnh FDPs,.
Bnh suy gan nng , Bnh Hi chng thn h ,.
Gii thch 1 s trng hp lm thi gian APTT ko di
iu tr Heparin :Heparin l cht chng ng ng tim ,n tc ng ln yu
t thrombin (IIa) ,Xa lm b.i c.trc yu t IIa ,Xa do to phc Xa-AT III-IIa-
heparin Mt tac dng yu t IIa , Xa. ng thi n gia tc hot ng cho
cac yu t c ch M t nhin khac nh AT III , HC II . c bit l AT III (
tc ng tng gp 2000-3000 ln khi c mt heparin ) .
Xem video quy trnh ti a ch
http://www.youtube.com/watch?v=V9dCV1dkZtU
http://www.youtube.com/watch?v=V9dCV1dkZtUCM NANG HUYT HC NG MU
30
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Bnh h thng lupus ban , c khng ng lupus ban : Khang ng Lupus
ban bn cht l cac IgG , IgM . Cac khang th ny lm kt ta PL ca
TCc ch s hot ha ca cac yu t cn PL nh II , X.
Bnh suy gan gim tng hp yu t M
Bnh hi chng thn h lm mt yu t M qua nc tiu ,.
Ha cht ACTIN FS lm xt nghim thi gian APTT
ng 1 ng 2
CM NANG HUYT HC NG MU
31
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
5. Thi gian PT (thi gian Prothrombin , thi gian Quick , t l
prothrombin)
_Nguyn l XN : Mau ton phn c chng ng bng NatriCitrat 3,8% em ly tm
ly huyt tng ngho tiu cuthm 1 lng ti u hn hp Thromboplastin v CaCl2.
o thi gian t lc thm ha cht n khi huyt tng bt u ng .
_ Mc ch ngha : Kho sat con ng M ngoi sinh , qua nh gi cc yu t
VII, X, V, II. y l xt nghim kh nhy nh gi M ngoi sinh.
_Tin hnh:
+) Dng c : B ly mau TM , 2 ng nghim loi 75 9,5mm, pipet , ng h , ni
cach thy 370
+) Ha cht :
T sn xut t c th : Pha c th vi nc mui sinh l (dung dch m) theo t l c
50mg c th + 1ml NaCl 90/00 ngoay u lin tc trong 30
Thm 1ml CaCl2 0,025M ( t l 1:1 vi NaCl 90/00 ) lnght dch trong
pha trn lm XN
Mua t nh sn xut : L Thromborel ( np vng )
+) Bnh nhn : Anh b bnh l M g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr
Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
+) Quy trnh :
B1: Ly mau TMcho vo l Natricitrat ti vch 2em ly tm 2000vng/10
ly huyt tng ngho tiu cu
B2: anh s , ghi tn ng nghim
B3 : Ht 0,1ml huyt tng cho vo mi ng : 0,1ml/ng em 2 ng huyt
tng v ng ha cht 370C / 3.
B4 : Sau 3 , kho sat tng ng :
ng 1: Thm 0,2ml ha cht v bm ng h lc ngang n 9sa ngang tm mt
lc v quan sat n khi huyt tng bt u ngbm ng h dng li T1 gi
nguyn n phn tch tc
ng 2: Lm y ht ng 1 n khi huyt tng bt u ngbm ng h dng li
T2 gi nguyn n phn tch tc
_ Nhn nh kt qu
Bnh thng :PTtb = 11-14s * T l Prothrombin = 70-140%
Ko di : >2s so vi chng * Gim < 60% (cng gim t.gian cng ko di )
PTbnh/chng=0,9-1,15
ng 1 ng 2
CM NANG HUYT HC NG MU
32
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Ko di : > 1,15
_ Bin lun kt qu : Thi gian PT ko di trong cc trng hp sau
Thiu ht yu t M ngoi sinh : VII , X , V , II
Thiu VTM K : iu tr ngoi tiu ha , dng khng sinh ko di , thiu bm sinh tr
s sinh,.
Dng thuc chng ng ng ung khang VTM K l dn xut ca Coumarin :
Wafarin ,.
C th c khang ng : iu tr heparin , khng ng dng lupus , FDPs,.
Bnh DIC , Bnh gan , Hi chng thn h ,
_ Lu : Xt nghim thi gian PT ph thuc nhiu vo ha cht thromboplastin ( v
nhiu hang sn xut khc nhau v t nhiu ngun : c th , phi , c ln,.). V vy
WHO a ra ch s INR-ch s bnh thng ha quc t ( International
normalized ratio =INR ) , cho mi xt nghim theo cng thc
= (
)
ISI- ch s nhy cm quc t ( Internation Sensitivity Index =ISI )
Ch s INR c dng theo di bnh nhn s dng thuc chng ng khng VTM K
an ton nn duy tr INR=2-4 . Nu 4 nguy c xut
huyt.
Gii thch mt s trng hp khin thi gian PT ko di :
Thuc chng ng ng ung l dn xut ca Coumarin , n cnh tranh vi VTM K
trong c thc ch hot ng ca cac yu t M ph thuc VTM K nh l : II , VII ,
IX , X , Protein C , Protein S . C ch tac ng nh sau ( theo TS- Nguyn Anh Tr ):
Thuc c tc dng c ch epoxyd reductasec, t lm tng t s oxyd / VTM K.
Lng oxyd nhiu s cnh tranh vi VTM K1 , vng cm thVTM K1 b gim hiu
lc.
iu tr Heparin :Heparin l cht chng ng ng tim ,n tc ng ln yu t
IIa,Xa lm bin i cu trc yu t IIa ,Xa(to phc Xa-AT III-IIa-heparin )Mt tac
dng yu t IIa , Xa. ng thi n gia tc hot ng cho cac yu t c ch M t
nhin khac nh AT III , HC II . c bit l AT III ( tc ng tng gp 2000-3000 ln
khi c mt heparin ) .
CM NANG HUYT HC NG MU
33
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Bnh h thng lupus ban , c khng ng lupus ban : Khang ng Lupus ban
bn cht l cac IgG , IgM . Cac khang th ny lm kt ta PL ca TCc ch s hot
ha ca cac yu t cn PL nh II , X.
Mnh FDPs sn phm ca qu trnh tiu si Fibrin / Fibrinogen : Sn phm thoai ha
Fibrinogen/Fibrin l cac mnh X, Y , E , D ( s cp k phn TSH ).Cac mnh ny c
tac dng c ch ngng tp TC ( nh hng ti CMB v yu t ph thuc
phospholipid TC ). Ngoi ra mnh X, Y c ch s polymer ha ca
FibrinmonomeFibrinpolyme ( mnh E , D tc ng yu hn ). c bit cac mnh E ,
D tng hot ha PlasminogenPlasmin ( tng tiu Fibrinogen/Fibrin ) , thng qua vic
tng hiu lc cac cht hot ha Plasminogen : t-PA , Tcu-PA .,,,,
Bnh gan: Gan l c quan tng hp hu ht cac yu t tham gia qua trnh ng-Cm
mau .Trong bnh suy ganchc nng gan gimKh nng tng hp cac yu t M
gimri lon qua trnh M. Trong bnh vim gan tc mtKh nng to dch mt
gim , cng vi s tc mtDch mt khng/gim xung ta trng nh tng ha
lipid , to iu kin hp thu VTM K tan trong dunh hng n cac yu t ph
thuc VTM K.
Hi chng thn h : Gin mng lc cu thn , cng vi s km tai hp thu cac cht cn
thit ng thn Lm mt nhiu cac yu t M.
Ha cht lm xt nghim thi gian PT
CM NANG HUYT HC NG MU
34
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
6. Thi gian TT
_ Nguyn l XN : Mau ton phn c chng ng bng NatriCitrat 3,8% em ly tm
ly huyt tng ngho TCthm 1 lng ti u ha cht Thrombino thi gian t
lc thm ha cht n khi huyt tng bt u ng.
_ Mc ch ngha : Kho sat con ng M chung , anh gia Fibrinogen , giai on
u chuyn FibrinogenFibrin , nh Thrombin
_ Tin hnh
+) Dng c : B ly mau TM , 2 ng nghim sch , pipet , ng h , ni cach thy
+) Ha cht : L Thrombin ( 25 v/ml)
+) Bnh nhn : : Anh b bnh l M g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr
Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
+) Quy trnh :
B1: Ly mau TM >2mlcho vo l NatriCitrat ti vch 2em ly tm 2000vng/10 ly
huyt tng ngho TC
B2: anh s ghi tn ng nghim
B3: Ht 0,1ml huyt tng v 0,1ml NaCl 9o/oo ( n nh pH cho Thrombin v n l 1
enzym, c th thay bng dung dch m) cho vo 2 ng nghim (0,1ml huyt tng+0,1ml
NaCl 9o/oo) / 1 ngem 2 ng huyt tng 370/3
B4: Sau 3 kho sat tng ng
ng 1: Thm 0,1ml ha cht v bm ng hlc ngang n 9sa ngang tm mt
lc v quan sathuyt tng bt u ngbm ng h dng liT1 gi nguyn c
phn tch tc.
ng 2: lm y ht ng 1huyt tng bt u ngbm ng h dng liT2 gi
nguyn c phn tch tc.
Thrombin
Fibrinogen
(I)
Fibrin monome
Fibrin polymer ( Fibrin ha tan)
Xem video quy trnh ti a ch
http://www.youtube.com/watch?v=SgzTJAucbb8
http://www.youtube.com/watch?v=SgzTJAucbb8CM NANG HUYT HC NG MU
35
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Nhn nh kt qu :
Bnh thng : TTtb=15-20s TTbnh/chng=0,85-1,15
Ko di : >5s so vi chng Ko di >1,15
_ Bin lun kt qu : thi gian TT ko di trong cc trng hp sau
Thiu ht yu t Fibrinogen :
CM NANG HUYT HC NG MU
36
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
BNG TM TT CC XT NGHIM CM-NG MU
Tn XN S lng
2 ngha
Gi tr bnh thng / bt
thng
1.BT (MC)
Kho sat qua trnh cm mau
ban u , qua anh gia :
yu t thnh mch + tiu cu
v yu t Willebrand ,
Fibrinogen
Mu chy ph thuc Cht lng thnh mch
S lng tiu cu
Cht lng tiu cu
Thiu yu t
Willebrand+Fibrinogen
+) Bnh thng :MC=1-4 +) Ko di : >6
+) Nghi ng : 4-6 khi phi
tin hnh li vi tai kia hoc
dng pp Ivy
2.Co cc
mu
Kho sat qua trnh CMB
, qua anh gia cht
lng v s lng ca tiu
cu , Fibrinogen , yu t
XIII
Co cc mu ph thuc
S lng v cht lng ca
TC
S lng v cht lng ca
Fibrinogen
Yu t XIII
Th tch khi HC(hematocrit )
Co cc mu nh gi 4 mc
Co hon ton :
HT 50-65% HC15
+) Nghi ng : 10-15 , lm li
bng APTT , Howell
Ch : thi gian mu ng < 5
khng c ngha chn on tnh
trng Tng ng (T) , do n
chu nh hng bi nhiu yu t
: nhit , mi trng xung
quanh , lng mu,.
CM NANG HUYT HC NG MU
37
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
4.M trn
ng
Kho sat con ng M ni
sinh
+) Bnh thng :
M = 5-12 +)Ko di >15
+) Nghi ng : 12-15
lm li bng Howell , APTT
Ch : thi gian mu ng < 5
khng c ngha chn on tnh
trng Tng ng (T)
Nhn xt : Thi gian mu ng
trong ng nghim c nhiu u
im hn M trn lam do c
thc hin 370C gn iu kin c
th nht , mt khc n khng
chu nhiu nh hng bi mi
trng xung quanh (bi , hi
nc ) v do c chia bng
bm nn lng mu l chnh
xc hn . Tuy nhin nhc im
ca pp l dng mu ton phn.
5.Howell
Kho sat con ng M ni sinh
, anh gia giai on hot ha yu
t XXa
Thi gian Howell ph thuc:
+)Yu t VIII, IX, X ( XII, XI
,PK, H.M.W.K )
+) SL v CL Tiu cu ( yu t 3
phospholipid )
Bnh thng :
Howelltb = 130-230 Ko di > 60s so vi chng
Ch : Thi gian Howell ngn
hn bnh thng khng phn nh
c tnh trng tng ng.
Nhn xt : Thi gian Howell c u
im hn M trong ng nghim l
dng huyt tng giu tiu cu ,
loi b i HC , BC. V dng huyt
tng giu TC nn khi thi gian
Howell ko di , khng th xc
nh c do bt thng v yu t
M hay do TC y chnh l
nhc im ca pp , tuy nhin n
l XN thng xuyn theo di iu
tr Heparin.
6.APTT
Thi gian APTT kho sat con
ng M ni sinh , giai on
hot ha yu t XXa , khng
ph thuc yu t 3- phospholipid
ca TC , nn n l xt nghim ti
u nht nh gi M ni sinh
Thi gian APTT ch ph thuc
yu t IX , VIII
Bnh thng :
APTTtb = 30-40s Ko di > 8s so vi chng
Bnh l >20s so vi chng
APTTbnh/chng=0,9-1,15 Ko di : > 1,2
CM NANG HUYT HC NG MU
38
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
7.PT
Kho sat con ng M
ngoi sinh , qua nh gi
cc yu t VII, X, V, II. y l
xt nghim kh nhy nh gi
M ngoi sinh
Bnh thng :
PTtb = 11-14s Ko di : >2s so vi chng
T l Prothrombin = 70-140% Gim < 60% (cng gim t.gian
cng ko di )
PTbnh/chng=0,9-1,15 Ko di : > 1,15
8.TT
Kho sat con ng M
chung , anh gia Fibrinogen ,
giai on u chuyn
FibrinogenFibrin , nh
Thrombin
TT ph thuc : nng
Fibrinogen trong mu , cht
lng Thrombin
Bnh thng :
TTtb=15-20s Ko di : >5s so vi chng
TTbnh/chng=0,85-
1,15 Ko di >1,15
ng 1
ng 2
CM NANG HUYT HC NG MU
39
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
TIU SI HUYT
1. Qua trnh M to ra cc mau ng cm mauTuy nhin , nu cc mau ng ny c
tn ti mi trong lng mch s gy nn nguy c tc mch ngn nga u xy ra ,
trong c th c c ch Tiu si huyt lm tan cc mau ng sau khi tn thng
lnh mnh.
2. Tiu si huyt (TSH) c s tham gia ca yu t plasminogen trong mau , n khng gy
tac ng TSH, m cn phi c cac cht hot ha t-PA , Tcu-Pa , chuyn thnh Plasmin ,
gy ra tac ng tan cc mau cha si Fibrin/ Fibrinogen.
3.Tuy nhin , nu hot ng TSH lan trn c th dn ti bin chng chy mau , do , cn
c cac yu t c ch qua trnh TSH. Cac cht c ch TSH y gm 2 nhm
Nhm 1l : c ch s hot ha PlasminogenPlasmin , thng qua bt hot yu t hot
ha Plasminogen l t-PA , Tcu-PA
Nhm 2 gm : Cac cht khang PlasminLm mt tac dng tiu cc mau ca Plasmin
_ Sn phm ca qua trnh TSH , li tham gia iu ha M mc khac nhau. ( s trnh
by r phn sn phm TSH )
CM NANG HUYT HC NG MU
40
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
I. CHT THAM GIA TIU SI HUYT
A - Plasminogen v Plasmin
TN C IM VAI TR
1.Plasminogen
_Bn cht l chui Euglobulin
gm 791aa
_ Sn xut ti gan , c mt trong huyt
tng , TB BC on trung tnh , mng TC
,b mt TB ni mc, dch bao khp.
_ Nng trong mau : 0,13-0.2 g/l
_ Plasminogen tng trong 1 s bnh :
Nhim trng , phn ng vim , thai nghn
Gim trong bnh gan , iu tr chng
ng ,.
_ Plasminogen khng bn vng vi nhit
v pH trung tnh , b mt hot tnh 560C
_ L tin t khng hot
ng ca Plasmin.
_ V vy , nu cha c s
xut hin ca Fibrin th tac
ng tiu si huyt cha
xy ra.
2.Plasmin
_ Do ngun gc hnh thnh t
plasminogen , nn v cu to , trnh t sp
xp aa , tnh KN ging plasminogen
_ Plasmin hot ng pH trung tnh
_ Plasmin ch hnh thnh khi
trong c th c cc mau
ng , vi s c mt ca si
Fibrin. Ch bnh thng
trong c th khng c
plasmin.
_ Plasmin c ph tac dng
rng , n khng ch phn
hy Fibrin/Fibrinogen , m
cn phn hy c yu t :
v-WF , V , VIII , XIIIa ,......
CM NANG HUYT HC NG MU
41
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
II. CHT HOT HA PLASMINOGEN
_ Plasminogen mun phat huy tac dng phi c hot ha , hnh thnh nn Plasmin.
C rt nhiu cht hot ha Plasminogen , c bit quan trng y l 2 cht t-PA , v
Tcu-PA ( Urokiase )
TN C IM VAI TR
1. t-PA
_ t-PA sn xut ch yu TB ni
mc , 1 t c sx t TB cnh
biu m , Mu TC , BC mono,...
.
_ t-PA hot ha Plasminogen
cc i pH kim
_t-PA ch hot ha PlasminogenPlasmin
khi c s xut hin ca Fibrin.
_Tac dng lm tiu Fibrin ca t-PA rt
mnh :do t-PA v Plasminogen cng c
gn trc tip ln si Fibrin, v tr lysin.
_ Tac dng trn cng xy ra vi
Fibrinogen nhng t hn nhiu , do v tr
gn trn Fibrinogen b che khut.
2. Tcu-PA
(Urokiase)
_ Urokiase c sn xut bi TB
thn di dng tin cht Pro-
Urokiase v c o thi qua
nc tiu.
_ Pro-UrokiaseUrokiase , nh
s tac ng ca Plasmin
Kallikrein , XIIa
_ Urokiase ( Tcu-PA) hot ha
plasminogenplasmin , bng cach ct i 1
lin kt peptid : tc ng ny xy ra d c
hay khng s xut hin ca Fibrin
iu ny cho thy , Tcu-PA tiu
Fibrinogen nhiu hn tiu Fibrin.
CM NANG HUYT HC NG MU
42
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
S phi hp tc ng ca t-PA v Tcu-PA , trong hot ha PlasminogenPlasmin
MT S CHT C TC DNG HOT HA PLASMINOGEN KHC :
1. Staphylokiase (SPK)
_ Staphylokiase l 1 men do T cu vng ( S.aureus ) tit ra trong qua trnh sng ,
N to phc SPK-plasminogen , qua chuyn plasminogenplasmin. Phc ny s
b bt hot bi 2-antiplasmin ( 2-AP)
_Ngc vi Staphylokiase , TCV c men Coagulase , hot ha hnh thnh si Fibrin
bao quanh VKbo v VK trc tn cng ca TB , BC on ,.
2. Streptokiase (SK) ( c thm trong Vi sinh 2 )
_ Streptokiase l 1 men do Lin cu ( Streptococus) tit ra trong qua trnh sng.
_ Steptokiase cng to phc vi plasminogen SK-plasminogen,qua chuyn
plasminogenplasmin
3. Bat-PA
_Bat-PA c nc bt loi di ht mau , n cng l cht hot ha plasminogen
4. Yu t Kallikrein v XIIa
_ Khi c mt Kininogen CPT , n hot ha Pre-KallikreinKallikrein. Cht ny c
tac dng chuy Pro-UrokiaseUrokiase . Yu t XIIa cng c tac dng nh vy
5. Cc cht hot ha khng c hot tnh men v s t hot ha ca Plasminogen
_ Cc cht Clorofom , dn xut benzene , ure ,. Thc y chuyn plasminogen
thnh plasmin thng qua vic gii phng plasminogen khi cht c ch.
_ Plasminogen cng c th t hot ha thnh Plasmin 200C v pH=7,8
_ Trypsin v Plasmin cng c kh nng hot ha Plasminogen
Pro-Urokiase (Scu-PA)
TB thn
Urokiase ( Tcu-PA)
t-PA
TB ni mch
Plasminogen Plasmin
Fibrin
(ccng)
Sn phm thoai ha FDPs Tc gi s : TS- Nguyn Anh Tr
CM NANG HUYT HC NG MU
43
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
III. CC CHT C CH QU TRNH TIU SI HUYT
A. Cht c ch hot ha
Plasminogen B. Cht khng Plasmin
PAI-1 : c ch t-PA v tcu-PA
,bng cch to phc bt hot , c
kh hic ch hot ha
plasminogen
_Nng trong huyt tng :
1-100ng/ml
_ PAI-1 tng trong PNCT , ngi bo
ph , T , vim-nhim khun
1.2-Antiplasmin (2-AP )
_ 2-AP c tng hp t gan , c ch trc tip
plasmin , v c ch c cht hot ha plasminogen
(t-PA , tcu-PA )nhng chm
_ 2-AP gn c nh vo v tr hot ng ca
plasmin v c ch v tr hot ng , lin kt ny
lc u c th hi c , nhng v sau th khng
hi phc
_Ngoi ra, nh tac ng ca yu t XIIIa , 2-AP
lin kt trc tip vi chui Fibrin , t hn ch s
c nh Plasminogen vo Fibrin
PAI-2 : c ch t-PA hot ha ,
c bit l Tcu-PA
_ PAI-2 : tng ch yu khi c thai ,
LXM th M4 , M5, khi u,..
2.Antithrombin III ( AT III)
_AT III l cht c ph tac dng rng , ngoi c ch
hot ng yu t M , n cn l cht khang
plasmin. Bng cach to phc vi plasminmt tac
dng ca plasmin
3. 1-Antitrypsin (1-AT)
_ Nh ni phn II5 , Trypsin cng l cht c kh nng hot ha plasminogen.
_ 1-Antitrypsin cng ging AT III l cht c ph tac dng rng ngoi c ch hot ng
yu t M , n cn l cht khang plasmin lm mt tac dng ca Trypsin bng cach ct i
1 lin kt peptid
4. Cht c ch C1 _ Quay tr li vi phn II2 , Pro-UrokiaseUrokiase , nh s tc ng ca Plasmin, Kallikrein , XIIa.
_ Nh vy , cht c ch C1 c ch TSH bng cach ngn khng cho
Pro-Urokiase---------Urokiase hay cac cht hot ha plasminogen ph thuc h t/xc ni
chung
5. 2-Macroglobulin (2-MG) cng l 1cht khang Plasmin
S IU HA QU TRNH TIU SI HUYT
CM NANG HUYT HC NG MU
44
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Pro-Urokiase (Scu-PA)
TB thn
Urokiase ( Tcu-PA)
t-PA
TB ni mch
Plasminogen Plasmin
Fibrin
(ccng)
Sn phm thoai
ha FDPs
PAI-1
PAI-2
1.2-Antiplasmin (2-AP )
2.Antithrombin III ( AT III)
3.1-Antitrypsin (1-AT)
4.Cht c ch C1
5. 2-Macroglobulin (2-MG)
Tc gi s : L Vn Cng ci bin
CM NANG HUYT HC NG MU
45
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
NHC LI S NG MU
X
XII XIIa +PK +Kininogen
XI XIa + Ca2+
IXa + VIII +Ca2++PL
Yu t tip xc
(XI , XII , PK , H.M.W.K )
V, PL , Ca2+ Prothrombinase
Prothrombin
(II)
Thrombin
( Ia )
Fibrinogen Fibrin monome
Fibrin ha tan + XIIIa+Ca2+
Fibrin khng tan
IX
Xa Thromboplastin+VIIa+Ca2+
Giai on 1
Giai on 2
Giai on 3
Tc gi s : L Vn Cng
CM NANG HUYT HC NG MU
46
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
NHC LI IU HA M CA CHT
C CH M
AT III
Thrombin
Kallikrein
IXa
Xa
XIa XIIa
VIIa
1-AT 2-MG
HC2
Cht c ch C1
TFPI
Va+VIIIa
Protein C Protein S
Tc gi s : L Vn Cng
CM NANG HUYT HC NG MU
47
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
IV. SN PHM CA THOI HA FIBRIN-MNH FDPs 1. Di tac ng tiu si Fibrin ca plasmin , sn phm ca qua trnh l cac mnh
FPDs ( Fibrin degradation products )
2. FPDs ch yu gm c 4 mnh ( chui ) : mnh X , mnh Y , mnh E , mnh D.
Trong mnh X-Y xut hin sm trong qua trnh thoai ha , mnh E-D xut
hin mun hn , khong sau 24h tac ng ca plasmin ln Fibrin.
3. Hiu lc sinh hc ca cc mnh FDPs ln qu trnh ng-cm mu
Cac mnh FDPschng ngng tp TCkim sot CMB v M , ngoi ra ha
hng ng BC monocyte.
Cac mnh X-Yc ch qu trnh polymer ha ca cc Fibrin monomerhn ch
qu trnh M ( Cc mnh E-D cng c tc ng ny nhng yu hn nhiu )
Cac mnh E-Dtng hiu lc ca cc cht hot ha plasminogen ( t-PA , tcu-PA ,
Kallikrein , XIIa,. )tng qu trnh TSH.
4. Hiu lc sinh hc ca cac mnh FDPs v c bn l c li cho c th , v chng
tham gia v h thng iu ha ng-cm mau v TSH , hn ch ti a qua trnh
tha , khng c li
_ Tuy nhin , trong mt s iu kin , th n l ngi n gy nn bin chng
bnh l huyt khi xut huyt.
V. CC XT NGHIM KHO ST QU TRNH TSH 1. Thi gian tiu euglobulin ( Nghim php Von-Kaulla )
_ Nguyn l XN : Huyt tng giu TC c pha long vi nc ct v acid
ha nhm lm ta yu t Fibrinogen v cc yu t hot ha TSH ( t-Pa ,
plasminogen hot ha ) , ng thi loi b cc yu t c ch TSH ( cht c ch
TSH , yu t VII t b ta). Sau ha tan ta vi nc mui sinh l , ri lm
ng tr li (nh Howell ).o thi gian t khi ng ti khi tan hon ton.
_ Mc ch ngha : anh gia mc hot ng ca h thng tiu si huyt
y l XN cn thit :
Theo di iu tr tiu huyt khi.
Chn on tnh trng tiu Fibrin tin pht v th pht , pht hin tnh trng tiu
Fibrin tim tang ( trong x gan , trc khi m tim )
CM NANG HUYT HC NG MU
48
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Tin hnh :
+) Dng c : ng nghim , pipet , ng h , ni cach thy
+) Ha cht :A.acetic 2% ,
m Michaelis pH=7,35 ( empha long t l 1:4 vi NaCl 0,9%)
NaCl 0,9%
CaCl2 0,1M
+) Bnh nhn : Khng c dng thuc chng ng . Hi (Anh b bnh l M
g cha ? Ung thuc Aspirin khng ? iu tr Heparin khng ? ( ch hi ko
mt im , hoc s b nh hng n kt qu XN )
+)Quy trnh :
B1: Ly >2ml mau TMcho vo l Natricitrat 3,8% ti vch 2em ly tm
1500vng/10 ly huyt tng giu tiu cu.
B2: anh s , ghi tn ng nghim
B3: Ht 0,3ml huyt tng thm 3ml nc ctthm 1 git A.acetic 2% ,
kim tra c pH=5,2
B4: em ly tm 3000vng/15gn b phn trong (yu t c ch TSH) + gi li
phn trong ( yu t hot ha TSH)Dng giy thm, thm kh thnh ng (
loi b hon ton phn yu t c ch c th bm vo ng )
B5: Thm 0,3ml m Michaelis pH=7,35 ( pha )Dng que anh tan
tathm 1git CaCl2 0,1Mem vo ni 370C ch ngGhi thi im
ng v theo di thi gian tan hon ton , bng cch 15 nhc ng xem 1 ln.
_ Nhn nh kt qu : Thi gian tan tiu euglobulin bnh thng >60
CM NANG HUYT HC NG MU
49
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Bnh l DICtiu th ht yu t M , yu t tiu Fibrinkhng th hnh thnh cc
ng hoc c ng nhng khng tan.
_ Cch phn bit hot ha Plasminogen qu mnh v tiu th ht
Thm 1 git huyt tng bnh thng vo dung dch euglobulin ri
thm Ca2+. Tin hnh nh KT , kt qu thu c :
+) C ng c nhng sau tan ngay tiu Fibrin qu mnh
+) C ng nhng >60khng tantiu th ht yu t hot ha
2. Nghim php ru (ethanol) v Nghim php Protamin sulphat
300ml huyt tng
3000ml nc ct
1 git A.acetic 2%
3000vng/15
m
Michaelis
pH=7,35
300ml 1 git Ca2+
vo ni 370C
CM NANG HUYT HC NG MU
50
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
_ Nguyn l XN: Thrombin tac ng ln Fibrinogen cac Fibrinmonomer ri tri qua
qua trnh polymer ha thnh Fibrin . Mt t Fibrinmonomer khng c polymer ha s
to thnh phc ha tan vi Fibrinogen v cc mnh FDPsPhc ny s c phat hin
nh Ethanol / Protamin sulphat do b gel ha.
_ Mc ch ngha : Nghim phap ru (ethanol) v Nghim phap Protamin sulphat
dng tnh chng t trong mu mau XN c phc hp ha tan l bng chng ca tnh
trng ng mau ri rac lng mch DIC. y l xt nghim chn oam DIC , tuy nhin
trng hp m tnh khng c ngha loi tr DIC.
_ Tin hnh :
+) Dng c : ng nghim , pipet , ni cach thy , may ly tm
+) Ha cht : Ethanol 50% , Protamin sulphat 1%
Chng(+): thm 0,1ml thrombin (0,2 v NIH/ml) vo 0,9ml huyt tng citrate
370/30si Fibrin s hnh thnhem quay ly tm phat hin r hn.
+) Bnh nhn : Khng c dng thuc chng ng . Hi (Anh b bnh l M g cha ?
Ung thuc Aspirin khng ? iu tr Heparin khng ? ( ch hi ko mt im , hoc s b
nh hng n kt qu XN )
+)Quy trnh nghim php ethanol
B1:Ly mau TM >2mlcho vo l Natricitrat 3,8% ti vch 2em ly tm 1000vng/10
ly huyt tng giu TC.
B2: anh s , ghi tn ng chng , ng th
B3: Ht 0,45 ml huyt tng giu TCthm 0,15ml Ethanol 50% y nt kn
370C/40 ly ng ra xem c gel ( ng ) kt qu (+) .
+) Quy trnh nghim php Protamin sulphat
Ht 1ml huyt tng giu TC cho vo 2 ng chng/ng th thm vo mi ng
0,05ml protamin sulphatt trong ni cach thy 3 Kt qu (+) khi c gel.
+) Nhn nh kt qu :
_ C gel (+) Bnh nhn c tnh trng DIC
_ Khng gel (-) Phi hp vi cc XN khc , cha loi tr DIC
Ch : Khng nn pha t cn 70 , cn 90 thnh cn 50 v s khng chnh xac. Do pha
nhiu ln gy ra sai s. Nn s dng cn tuyt i pha. Nu pha thp hn 50 th khng
to gel. Ln hn 50 s kt ta fibrinogen. Do o ngi ta thy 50 l tt nht.
CM NANG HUYT HC NG MU
51
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
3. nh lng D-Dimer trong huyt tng
_ Sn phm thoai ha Fibrin (FDPs) gm 4 mnh X-Y-E-D .
Sn phm thoai ha cui cng l D-D ( D-Dimer) . Nh vy
D-Dimer xut hin khi hnh thnh cc mu ng v cc mu
ng t tiu bi plasmin.
_Nguyn l XN :Dng ht latex gn KT n dng chng li
Fibrin D-dimerqua nh lng Fibrin D-dimer c trong
huyt tng.
_Nng bnh thng: Fibrin D-dimer = < 200 mg/l
_ Mc ch ngha : y l xt nghim c gia tr chn
oan huyt khi hay khng , tc mch do huyt khi hay do
nguyn nhn khac
D-dimer bnh thng : loi tr s hin din ca huyt khi trong c th
D-dimer tng cao : gp trong DIC , tuy nhin 1 sinh l bnh thng cng gp , nn
n khng c hiu chn oan cho bnh no c , cm lm thm cac XN khac.
Dng c ha cht :
B kit xt nghim D-dmimer gm :
+) Latex Reagent : hn dch latex gn KT , KN D-dimer
+) D-dimer hiu chun
+) Dung dch m pha long
+) Chng m , chng dng
+) Tm card thc hin phn ngBan nh lng bng tay
Tin hnh
_ Ly mau TM chng ng Natricitrat 3.8% ly tm 2500 vng/15 ly huyt
tng ngho TC
_ Ban nh lng ( lm bng tay )
+) Trong vng trn trn tm card lm xt nghim , thm 20l huyt tng cn kim
tra ( khng pha long )
+) Trong vng trn khac trn card , thm 20 l chng dng
+) Trong vng trn khac trn card , thm 20 l chng m
+) Thm vo mi vng trn 20 l Latex Reagent nghing v trn trong 3
+) Kim tra ngng kt , so sanh vi chng dng v chng m anh gia kt qu.
+) Trng hp dng tnh , ban nh lng bng cach pha long huyt tng cn
kim tra theo t l 1/2, 1/ 4, 1/8, 1/6
CM NANG HUYT HC NG MU
52
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Mu kim tra Nng g/ml
nguyn Pha 1/2 Pha 1/4 Pha 1/8 Pha 1/6
(-)
CM NANG HUYT HC NG MU
53
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Thuc th, ho cht
Dng thrombo-wellcotest kit (Wellcome reagents LTD. Beckenham, Kent)
Tin hnh k thut
- Tch huyt thanh:
+ Ly 2ml mu vo mt ng nghim chuyn dng cho xt nghim FDP (c cha
thrombin v cht c ch tiu m mu ng nhanh v ngn nga tiu si huyt invitro).
+ ng mu vo thng cch thu 37C cho n khi cc mu bt u co, quay ly tm
tch ly huyt thanh lm xt nghim.
- Thc hin phn ng: + Pha long huyt thanh 1/5, 1/20 vi m glycin c trong b kit.
+ Ly mt git hn dch mi pha long ca huyt thanh nh vo phin knh vi
mt git dch treo latex. Lc phin knh nh nhng cho n khi nhn thy ng-ng t bng mt
th-ng (thi gian khng qu 2 pht).
- Nu cht xt nghim l n-c tiu cng lm t-ng t nh- huyt thanh: cho 2 ml n-c tiu
vo ng chuyn dng, t vo thng cch thu 37C khong 30 pht, sau lc n-c tiu
qua giy lc hnh a (Whatman GF/B). Thc hin phn ng vi n-c tiu khng pha long
v pha long 1/5.
Kt qu
- Huyt thanh: nu ng-ng kt pha long 1/5 th l-ng FDP trong huyt thanh khng
qu 10 g/ml, nu ng-ng kt pha long 1/20 th l-ng FDP trong huyt thanh khng
qu 40 g/ml.
- N-c tiu: Nu ng-ng t n-c tiu khng pha long th FDP khng qu 2 g / ml, Nu
pha long 1 /5 th FDP c trong n-c tiu nguyn khng pha long khng qu 10 mg /
ml
- Kt qu ca ph-ng php dng latex t-ng t vi ph-ng php dng hng cu x l bng
acid tanic nh-ng n cho kt qu nhanh v tin cho nhng phng xt nghim khng lm
th-ng xuyn.
CM NANG HUYT HC NG MU
54
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
4.2 : nh l-ng FDP da vo ph-ng php min dch c ch ng-ng kt hng cu
Nguyn l FDP c tnh khng nguyn, s phn ng vi khng th khng fibrinigen ng-i.
Khi cho vo huyt thanh c FDP, khng th khng fibrinogen ng-i s b trung ho v do
gim kh nng ng-ng kt hng cu -c gn fibrinogen (c ch ng-ng kt hng cu)
Chun b thuc th, ho cht v dng c
a. Thuc th:
- Dung dch m pH 7,2
- KH2PO4 0,15 M 23,9 ml
- Na2HPO4 0,15 M 76 ml
- NaCl 0,85 % 100 ml
- Dung dch m phosphat citrat pH 6,4
- 0,35 th tch Na2HPO4 0,15 M
- 0,65 th tch KH2PO4 0,25 M
- 1 th tch Natri citrat 0,1 M
a. Huyt thanh ng-i bnh th-ng v huyt thanh bnh: - Ly 3 ml mu khng chng ng vo ng nghim c sn 10 mg cht c ch: acid amino
caproic (hoc cht c ch Kuniet).
- thng cch thu 370C trong 3 gi.
- Quay ly tm 3000 vng/pht trong 10 pht, tch ly huyt thanh.
b. Huyt t-ng chng:
- Trn huyt t-ng citrat ca nhng ng-i bnh th-ng cng nhm hng cu h ABO.
- Ly tm mnh 3000-5000 vng/pht trong 20 pht. nh l-ng fibrinogen trong huyt
t-ng .
CM NANG HUYT HC NG MU
55
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
c. Huyt thanh chng fibrinogen ng-i:
- Tim fibrinogen ng-i cho th to khng th. Khi c hiu gi cao t yu cu th ly mu
th khng chng ng thu huyt thanh, kim tra bng in di min dch v hiu gi khng
th tr-c khi l-u tr.
d. Hng cu ng-i nhm O hoc hng cu cu
- Ly 20ml mu, chng ng bng 3 ml ACD hoc citrat, mu l-u tr 2 ngy tr-c khi
cm nhim.
- X l hng cu vi acid tanic 1/200.000:
+ Ra hng cu 7 ln bng m pH 7,2.
+ Pha hng cu 5% trong m pH 7,2
+ X l vi acid tanic: 1 th tch hng cu 5 % vi 1 th tch acid tanic 1/200.000.
nhit phng (c th trong gii hn 22- 37 C ) trong 20 pht.
- Ra hng cu 3 ln bng m pH 7,2 v cui cng pha thnh hng cu 5 % trong m.
e. Dng c vi ng-ng kt, khay nha nhiu hng l.
Tin hnh k thut
a. Hiu gi khng th :
- Cm nhim hng cu
+ Hng cu 5% tip xc vi huyt t-ng ng-i pha long 1/250 trong dung dch m pH
7,2.
+ Hng cu 5% tip xc vi huyt thanh pha long 1/250
(1 th tch hng cu, 1 th tch huyt t-ng hoc huyt thanh pha long 1/250 370C
trong 30 pht).
+ Ra hng cu 3 ln ri pha li 5%.
- Chn nng khng huyt thanh
+ Pha long khng huyt thanh bng dung dch m pH 7,2 c cha 1% gelatin trn hai
hng l.
+ Hng l 1 s c thm hng cu 5% tip xc vi huyt t-ng pha 1/250
CM NANG HUYT HC NG MU
56
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
+ Hng l 2 c thm hng cu tip xc vi huyt thanh pha 1/250
+ nhit phng, sau 1-2 gi c ng-ng kt
+ Nng khng huyt thanh -c dng l nng ln hn 2 pha long so vi pha
long cui cng cn ng-ng kt.
b. nh l-ng FDP :
- Pha long huyt t-ng chun (Pool -c nh l-ng fibrinogen) trong m pH 7,2 c 1
% gelatin vi nng : 1/30, 1/90, 1/270, 1/540(Vi cc mu kim tra v huyt thanh
bnh th-ng (c cht c ch) th pha 1/3, 1/9, 1/27...)
- Cho 0,05 ml huyt thanh hiu gi chn vo mi l 10-30 pht 4C, thm vo mi
l 0,05 ml hng cu 5% cm nhim nhit phng 2 h.
Kt qu
- Chng d-ng l hng c huyt t-ng chun.
- Chng m l hng c huyt thanh ng-i bnh th-ng.
- Mc ng-ng kt pha long ca mu cn kim tra -c so snh vi huyt t-ng
chun.
Th d; huyt t-ng chun c cha 300mg/l, fibrinogen c ch ng-ng kt 1/600 th mi
pha long s l:
300 1000 1 = 0,5g/ml.
100 6000
Nu c ch ng-ng kt xy ra 1/80 ca hng mu cn kim tra th trong mu s c
0,5g/ml 80/1 =40g/mlFDP.
Bnh th-ng FPDs trong huyt thanh c t 0-5g/ml.
Nguyn nhn sai lm
- Nng acid tanic khng thch hp x l hng cu
- Khng huyt thanh khng m bo cht l-ng.
CM NANG HUYT HC NG MU
57
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
5. Xc nh s c mt cc cht khng ng ng ni sinh
_ Nguyn l
Thi gian mt xt nghim ng mau ko di do: thiu ht mt hay nhiu yu t M
hoc s c mt ca cht khng ng lu hnh.
Pht hin khng ng lu hnh da vo kh nng b ca cc yu t ng mu.
Thi gian ng ca hn hp 1 th tch huyt tng bnh thng v 1 th tch huyt
tng ca bnh nhn thiu ht 1 hay nhiu yu t ng mau s gn bng thi gian
ng ca huyt tng bnh thng.
Trai li, thi gian ng ca hn hp 1 th tch huyt tng bnh thng v 1 th tch
huyt tng ca bnh nhn c cht khang ng lu hnh s ko di gn bng thi gian
ng ca huyt tng bnh nhn.
_ Chun b
+) Dng c:ng nghim, pipet, ni cach thy, may ly tm
+) Ha cht:
- Natri citrat 3,8%
- Cephalin Kaolin
- CaCl2 M/40
- Huyt tng chng
+) Bnh nhn: Khng s dng cac thuc chng ng.
+) Tin hnh
- Ly mau, chng ng bng natricitrat 3,8% theo t l 1/10
- Ly tm tach huyt tng ngho tiu cu
- Pha hn hp huyt tng chng v huyt tng bnh theo t l 1:1
- Chun b 3 ng nghim, anh s 1,2,3
- ng 1 cho 0,1 ml hn hp huyt tng bnh nhn v huyt tng chng
- ng 2 cho 0,1 ml huyt tng chng
- ng 3 cho 0,1 ml huyt tng bnh nhn
- Thm vo mi ng 0.1 ml Cephalin Kaolin 37oC/ 3 pht.
- Thm 0,1 ml CaCl2 M/40 vo ng 1, bm ng h. Lc ti 9s, quan sat mng ng v
ghi kt qu.
- Kho sat ng 2 v 3 tng t. Ghi kt qu.
+) Kt qu:
Khi thy kt qu thi gian ng ca mu huyt tng hn hp chng v bnh gn vi
thi gian ng ca huyt tng bnh chng t s c mt ca cac cht khang ng lu
hnh.
CM NANG HUYT HC NG MU
58
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Ch s Rosner: (+) ( )
( )
_ Nhn nh kt qu:
< 12 khang ng ni sinh (-)
12 15 khang ng ni sinh nghi ng.
> 15 Khang ng ni sinh (+)
C cac cht khang ng cac yu t: VIII, IX, XI, XII
Cc cht khng ng ni sinh bao gm:
+ Antithrombin III (AT III): khang XIIa, XIa, IXa, Kallinkrein ...
+ 1 Antitypsin: kallikrein, XIa
+ Cht c ch C1: kallikrein, XII, XIa
+ Protein C, Protein S: VIIIa
+ Khang th khang yu t VIII
+ Khang th khang yu t IX
+ Cht c ch trong bnh Lupus ban : gy ta phospholipid
Ngoi ra cn mt s yu t khac nh: nexin protease 1, 2 Macroglobulin
_ Cc yu t nh hng kt qu xt nghim:
+) Cht lng cephalin kaolin
+) Huyt tng chng tp hp ca t hn 10 ngi.
6.1 Xt nghim xc nh s c mt ca cc cht khng ng ngoi sinh
Nguyn l
Thi gian mt xt nghim ng mau ngoi sinh ko di do: hoc thiu ht mt hay nhiu
yu t ng mau hoc s c mt ca cht khang ng lu hnh.
Nguyn l phat hin khang ng lu hnh ngoi sinh da vo kh nng b ca cac yu t
ng mau. Thi gian ng ca hn hp 1 th tch huyt tng bnh thng v 1 th tch
huyt tng ca bnh nhn thiu ht 1 hay nhiu yu t ng mau s gn bng thi gian
ng ca huyt tng bnh thng. Trai li, thi gian ng ca hn hp 1 th tch huyt
tng bnh thng v 1 th tch huyt tng ca bnh nhn c cht khang ng lu hnh s
ko di gn bng thi gian ng ca huyt tng bnh nhn.
Dng c:
- ng nghim, pipet, ni cach thy, may ly tm
CM NANG HUYT HC NG MU
59
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Ha cht:
- Natri citrat 3,8%
- Thromboplastin
- CaCl2 M/40
- Huyt tng chng
Bnh nhn:
- Khng s dng cac thuc chng ng.
Tin hnh
- Ly mau, chng ng bng natricitrat 3,8% theo t l 1/10
- Ly tm tach huyt tng ngho tiu cu
- Pha hn hp huyt tng chng v huyt tng bnh theo t l 1:1
- Chun b 3 ng nghim, anh s 1,2,3
- ng 1 cho 0,1 ml hn hp huyt tng bnh nhn v huyt tng chng
- ng 2 cho 0,1 ml huyt tng chng
- ng 3 cho 0,1 ml huyt tng bnh nhn
- Pha hn hp thromboplastin : CaCl2 M/40 theo t l 1:1.
- Thm 0,2 ml hn hp thromboplastin calci vo ng 1, bm ng h. Lc ti 9s, quan sat
mng ng v ghi kt qu.
- Kho sat ng 2 v 3 tng t. Ghi kt qu.
Kt qu:
Khi thy kt qu thi gian ng ca mu huyt tng hn hp chng v bnh gn vi thi
gian ng ca huyt tng bnh chng t s c mt ca cac cht khang ng lu hnh.
Ch s Rosner: (+) ( )
( )
anh gia kt qu:
< 12: khang ng ngoi sinh (-)
12 15: khang ng ngoi sinh nghi ng.
> 15: Khang ng ngoi sinh (+)
- C cac cht khang ng cac yu t: II, V, VII, X
Cc cht khng ng ngoi sinh bao gm:
+ Antithrombin III (AT III): Xa, Thrombin...
+ 1 Antitypsin: thrombin
+ 2 Macroglobulin: thrombin
+ Protein C, Protein S: thoai ha yu t V -> gian tip kim soat Xa v thrombin
CM NANG HUYT HC NG MU
60
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
+ Nexin protease 1
+ TFPI (tissue factor pathway inhibitor Cht c ch con ng yu t t chc)
+ Cht c ch trong bnh Lupus ban : gy ta phospholipid-> ng hng s chuyn
prothrombin(II) thnh thrombin(IIa). ng thi cnh tranh gy nh hng ti s hot ng
ca yu t X.
Cc yu t nh hng kt qu xt nghim:
- Cht lng thromboplastin
- Huyt tng chng tp hp ca t hn 10 ngi.
- Huyt tng qua 4 gi.
6.2 Xt nghim xc nh s c mt ca cc cht khng ng ( ni chung )
_ Nguyn l
Thi gian mt xt nghim ng mu ko di do: hoc thiu ht mt hay nhiu yu t ng mu hoc s c mt ca cht khng ng l-u hnh. Nguyn l pht hin khng ng l-u hnh da vo kh nng b ca cc yu t ng mu. Thi gian ng ca hn hp 1 th tch huyt t-ng bnh th-ng v 1 th tch huyt t-ng ca bnh nhn thiu ht 1 hay nhiu yu t ng mu s gn bng thi gian ng ca huyt t-ng bnh th-ng. Tri li, thi gian ng ca hn hp 1 th tch huyt t-ng bnh th-ng v 1 th tch huyt t-ng ca bnh nhn c cht khng ng l-u hnh s ko di gn bng thi gian
ng ca huyt tng bnh nhn. _ Dng c, thuc th, ho cht
- Bnh cch thu 37oC.
- ng nghim 75x9,5mm. - ng h bm giy. - Huyt t-ng chng. - Tu theo loi xt nghim cn tin hnh (thi gian prothrombin hay thi gian kaolin-
cephalin hot ho v.v) m chun b thuc th. _ Tin hnh k thut
- Ly mu tch huyt t-ng: nh- xt nghim thi gian Howell - Tin hnh xt nghim ng thi vi 3 mu huyt t-ng trong cng iu kin: + Mu huyt t-ng chng. + Mu huyt t-ng bnh. + Mu huyt t-ng hn hp chng v bnh theo t l 1/1. - Ghi thi gian ng ca c 3 mu. Trong mt s tr-ng hp, tin hnh li xt nghim vi c 3 mu sau khi 2 gi bnh cch thu 37oC. _ Kt qu
Thi gian ng ca mu huyt t-ng hn hp chng v bnh t l 1/1 ko di gn vi thi gian ng ca huyt t-ng bnh chng t s c mt ca khng ng l-u hnh. Cn tin hnh xc nh bn cht ca khng ng l-u hnh ny.
CM NANG HUYT HC NG MU
61
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
Thi gian
Cephalin Kaolin
Thi gian Prothrombin
Thi gian Thrombin
Cht khng ng l-u hnh chng:
Ko di Bnh th-ng Ko di Ko di
Bnh th-ng Ko di Ko di Ko di
Bnh th-ng Bnh th-ng Bnh th-ng Ko di
XII, IX, XI, VIII VIIa- thromboplastin t 61hoc. X, V, II Thrombin
7.Xc nh hot tnh yu t III ca Tiu cu.
_ Nguyn l: Hot tnh yu t 3 tiu cu xc nh bng s khc nhau ca thi gian -c
phc hi Calci ca huyt t-ng sau khi -c hot ha bi Kaolin tr-c v sau khi loi b
tiu cu. Bn nh l-ng -c nh gi qua -ng biu din thi gian ng ca huyt t-ng
bnh th-ng vi s l-ng tiu cu 50G/L , 25G/L 12,5G/L
Thuc th, ho cht
- Mu chng ng bng citrat natri3,8% t l 1/10 trong ng nghim nha hoc thy tinh
trng silicon. Quay li tm c huyt t-ng giu tiu cu v ngho tiu cu.
- Dng huyt t-ng ngho tiu cu pha long huyt t-ng giu tiu cu, c 50 109 v
12,5 109/ l, c th dng pool huyt t-ng ngho tiu cu ca ng-i bnh th-ng nh-ng
lu.
- Dng pool huyt t-ng ngho tiu cu bnh th-ng pha huyt t-ng giu tiu cu c s
l-ng tiu cu 50 109, 25 109 v 12,5 109/ l.
- CaCl M/ 40
- Kaolin 5mg/ml hoc celit 15mg/ml.
- m Michalis pH 7,3
Tin hnh k thut
- Trong cc ng nghim cha 0,1ml huyt t-ng c cha s l-ng tiu cu khc nhau: 50
109, 25 109 v 12,5 109/ l v ngho tiu cu chng, 50 109, 25 109 ; v ngho tiu cu
bnh.
- t vo thng cch thy 370C,cho thm 0,1 ml hn dch Kaolin 5mg/ml hay celit
15mg/ml lc u. ng 2 pht sau cho thm 0,1 ml CaCl M/ 40 bm ng h theo di thi
gian ng.
Kt qu
CM NANG HUYT HC NG MU
62
L VN CNG Khoa xt nghim i hc k thut y t Hi Dng
- S khc nhau gia thi gian ng ca ng huyt t-ng giu v ngho tiu cu ni ln hot
tnh yu t 3 tiu cu.
- Qua thi gian ng ca cc ng huyt t-ng chng ta v -ng thng chun trn giy bn
Logarit vi trc tung l thi gian ng, trc honh l cc nng tiu cu (50 109/l t-ng
-ng 100%, 25 109 /l t-ng -ng 50%...).T th ny tnh -c hot tnh yu t 3 tiu
cu ca bnh nhn qua thi gian ng.
Nguyn nhn sai lm
- Mu ly lu qu 3 gi mi lm xt nghim.
- Pha long tiu cu khng chnh xc.
8. nh lng yu t XIII
Nguyn l
Yu t XIII -c hot ho trong qu trnh ng mu nh Ion calci v thrombin. Yu t XIII hot ho lm n nh cc fibrin.
Khi c yu t XIII cc fibrin s khng ho tan trong dung dch ure 5 mol/l, cn cc fibrin -c to t huyt t-ng thiu yu t XIII s b tan.
Thuc th, ho cht
- Huyt t-ng Citrat ca bnh v ca chng.
- CaCl2 M/40
- Ure 5 mol/l (300 g/l)
Tin hnh k thut
- Chun b 2 ng nghim thu tinh 75 x12 mm
- Cho 0,2 ml huyt t-ng chng hoc bnh vo mi ng