TÜRKİYE’DE AVANGARD

TİYATROHATICE HAVVA YAZICI

KEREMCAN DUMENISE GOKBAYRAK

2008© ISTANBUL BILGI UNIVERSITESI

• Avangard Tiyatro : “Genel geçerlilik kazanmış anlatım tarzlarını yeni biçim ve anlatım denemeleriyle kökten aşmaya yönelik tiyatro hareketlerine, deneysel yenilikçi tiyatro uygulamalarına verilen addır. Kalıplaşmış burjuva tiyatrosuna karşı yıkıcı anti-tiyatro hareketi olmuştur. Dadacılık, gerçeküstücü tiyatro, dışavurumcu tiyatro, avangard tiyatro yapısı içerisinde yer alırlar.”

Avangard tiyatro örnekleri:

• Dadacılık• Gerçeküstücü Tiyatro • Dışavurumcu Tiyatro • Vahşet Tiyatrosu • Fütirist Tiyatro • Konstrüktivist Tiyatro • Saçma Tiyatrosu

Tiyatro Boyalı Kuş • Kadınlar ve kadın sanatçılar için

kendilerini ifade edebilecekleri bir alan oluşturmak için kuruldu.

• Yedi yıl boyunca, sistemin şartlarına göre de, bunu oyun üreterek gerçekleştirmeye çalıştı.

• • Tiyatro Boyalı Kuş, yapılanması,

çalışma teknikleri ve özgün teatral biçemiyle profesyonel bir feminist tiyatro olma özelliği de taşır.Ve kendini öyle tanımlar.

Gönüllü Ağı:

• Kadın- erkek herkese açık bir gönüllü programdır.

• Tiyatro Boyalı Kuş’un projelerinde yer almak isteyenler

• Gönüllü destek olmak isteyenler

• Eğitim almakta ya da eğitim almış

olanlara bir staj alanı

Gönüllülük Ağı’nın Amacı:

• Tiyatronun farklı alanlarında deneyim edinmek isteyenleri bir araya getirmek,

• Gönüllük ağı çerçevesinde belli ekipler kurarak, tiyatroda ekip çalışmasını (kolektif) desteklemek,

• Kurulan ekipler çerçevesinde Tiyatro Boyalı Kuş’un projelerini geliştirmek ve desteklemek,

• Kurulan ekipler çerçevesinde yeni projeler oluşturmak

Tiyatroya yaklaşımı:

• Kadın bakış açısıyla kendi oyun metinlerini oluşturmak

• Var olan metinleri “kadın bakış açısıyla” ele almak.(Heteronormlar dışında)

• Feminist evet, ama erkek Feminist evet, ama erkek düşmanı da değil kesinlikle, düşmanı da değil kesinlikle, heternorma karşı.heternorma karşı.

• Tiyatro Boyalı Kuş’un sahnelediği oyunlar:

• "Ferhat ile Şirin"(2001)• "aşk ihanet yalnızlık vesaire"(2003)

“Dış Ses”(2004) • Böyle Bir Aşk Masalı (2004), • Kadınlar Savaşı (2006) ve 15. • Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali

için özel olarak hazırladığı Bavullar (2006). Çernobil’den Sesler Tiyatro Boyalı Kuş, 2000 yılından bu yana başta İstanbul olmak üzere; Ankara, İzmir, Muğla, Tekirdağ, Bartın, Sinop, Samsun, Ordu, Trabzon, Rize, Artvin, Amasya, Adana, Mersin, Antakya ve Diyarbakır illerinde oyunlarını sergilemiştir.

Üyelikleri:

• ITO (Uluslararası Ezilenlerin Tiyatrosu Organizasyonu – International Organization of the Theatre of the Oppressed)

• Magdalena Project (Çağdaş Tiyatroda Uluslararası Kadın Ağı – Network of Women in Contemporary Theatre)

Oyun sahneleme felsefesi:

• Oyunlar farklı merkezlerde sergilenir. Çünkü seyirciyi merkeze çekmektense, yerele giderek onlara oyunlarını sunmak onlar için politik olarak daha anlamlı. (Ayrıca oyunlarda politik!)

• Bu, hem seyirci çeşitliliğini arttırıyor, hem de onları “belli bir merkezin “belli bir merkezin topluluğu haline getirmiyor”.topluluğu haline getirmiyor”. Böylece seyirci ile oyuncu arasındaki ilişkiyi daha dinamik hale getiriyor.

• Oyunlara gelen tepkileri daha iyi ölçebiliyor.

Karşılaştıkları engeller:

• Tiyatro camiasının görmezden gelmesi.

• Tiyatro eleştirmenlerinin oyunlarını takip ettikleri halde bu konuda yazmamaları

• Turne ve organizasyon sorunu • Salon eksikliği • “Kadın” tanımlaması altında

ilerlemek

Tiyatro Boyalı Kuş’un Gelecek Projeleri:

• PERFORMANSLAR1a. Tahterevallide Aşk (2008-2009)1b. Feminist Dramaturjiyle Okuma Tiyatrosu (2009)1c. Kadın Oyunu (Mart 2009)

• EĞİTİM ÇALIŞMALARI2a. Kadınlarla Ezilenlerin Tiyatrosu Atölye Çalışmaları2b. Gençlerle Ezilenlerin Tiyatrosu Atölye Çalışmaları

• 2c. Eğitimci Eğitimi Ezilenlerin Tiyatrosu Atölye Çalışmaları

• ORGANİZASYONLAR3a. I. İstanbul Uluslararası Forum Tiyatrosu Festivali (2009 ya da 2010?) 3b. Magdalena İstanbul Projesi (2010)(Magdalena Project: international network of women in contemporary theatre )

• DİĞER ETKİNLİKLER4a. Tiyatro Boyalı Kuş Kadın Oyun Yazarlarını Arıyor! (2009-2010)4b. Feminist Tiyatro ve Dramaturji Seminerleri (2009)4c. Tiyatro Boyalı Kuş Avrupa Kültür Başkenti 2010 Projesi (2010)4d. Çerçevesiz Sanat Dergisi (2008)

TİYATRO 0.2

• Temelleri 2005’de atılmış ve 27 Mayıs 2007’de (Dünya Tiyatro Günü’nde) kurulmuştur

• Yıldız Teknik Üniversitesi’nde mühendislik okuyan dört arkadaşın çabasıyla kurulmuştur

• İlk önemli oyunları; Lokum Avrupa’da(23

nisan 2007) Vahşi batı(25 nisan 2007)

• C.T.W.;• 2008’de Liverpool’da

düzenlenen uluslararası tiyatro festivalinde Türiye’yi temsil etti

• Bu proje kapsamında;• Hayali adlı oyunu,

Hıdırellez isimli sokak performansını sergileyerek Blacklight tiyatrosu ile atölye çalışmaları düzenledi

TALİMHANE TİYATROSU

• Oluşumun amacı:• Türkiye’de modern

tiyatroya duyulan ihtiyaç

• Modern tiyatroya ilginin arttırılması

• Tiyatro ile ilgilenenlere, alternatif mecralarda cevap verebilme

• Misyon :• Eğitim merkezi

• Halkı tiyatroya karşı eğitmek

• Oyuncu yetiştirmek

• Oyun yazarı yetiştirmek

• Tiyatronun yaygınlaştırılması

• Tarihsel yapılanma: Oyun yaz projesi ile genç oyun yazarlarını yetiştirip oyunlarını sahneleyerek ve yurt dışında sahnelenen oyunların burada sahnelenmesiyle piyasa tahlili yapıldı

• Çevre ile ilişkisi: • Dolapdere Gençlik

Tiyatrosu

• Çocuk Tiyatrosu

• Kadro: Gönüllülerden oluşan bir kadro (çoğu tiyatro kökenli bir gönüllü yapısı) Bu kadro içinden oyuna göre oyuncular belirleniyor

• Oyunlar: Yerli oyunlar Yabancı oyunlar

• Finans yapısı:• Gönüllü destekçiler;

Parasal destek Hizmet desteği Fiziksel destek

• Sponsorluk(yaratıcı

sponsorluk çözümleri)• Yerel yönetim desteği