Calm Digestion

ÅéóáãùãÞ

Ï óýã÷ñïíïò ôñüðïò æùÞò ÷áñáêôçñßæåôáé áðü ôçí õðåñðñïóöïñÜ áãá-èþí ôçí Ýíôáóç êáé ôçí êïýñáóç. ÐáñÜëëçëá ï êáèÝíáò ìáò Ý÷åé ìÝóá ôïõìéá ìåãáëýôåñç Þ ìéêñüôåñç öéëçäïíßá. Áõôïß ïé äýï ëüãïé ìáò ïäçãïýí óôïíá êÜíïõìå êáèçìåñéíÜ ðïëëÝò ðáñáâÜóåéò.

Åðßóçò ç äõôéêïý ôýðïõ éáôñéêÞ ÷áñáêôçñßæåôáé áðü õðåñðñïóöïñÜöáñìÜêùí ìå áðïôÝëåóìá íá êÜíïõìå õðåñêáôáíÜëùóç óå áõôÜ, éäéáßôåñáäå óå êáôáóôáëôéêÜ ôïõ áìõíôéêïý óõóôÞìáôïò üðùò áíôéâéïôéêÜ, áíôéðõñå-ôéêÜ, êïñôéæïíïý÷á, áíôéóôáìéíéêÜ êáé ÷çìåéïèåñáðåõôéêÜ.

Ïé ðáñáâÜóåéò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôï öáãçôü êáé (óå ðïëý ìåãáëýôåñïâáèìü) áõôÝò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôá öÜñìáêá äçìéïõñãïýí ðïëëÜ ðñïâëÞ-ìáôá óôïí ïñãáíéóìü åðéâáñýíïíôáò êõñßùò ôç óùìáôéêÞ áëëÜ êáé ôçí øõ÷é-êÞ ìáò õãåßá.

Ðïéåò åßíáé üìùò áêñéâþò áõôÝò ïé ðáñáâÜóåéò; Ðþò ãßíïíôáé; Ðïéïß åß-íáé ïé ìç÷áíéóìïß ìÝóù ôùí ïðïßùí âëÜðôïõí ôï óþìá; Ðïéá åßíáé ôá Üìåóáêáé ôá ìáêñï÷ñüíéá áðïôåëÝóìáôÜ ôïõò; Ðþò áíôéäñÜ ôï óþìá ó´ áõôÝò; Ðïéáåßíáé ôá óçìÜäéá ðïõ áöÞíïõí ðÜíù óôï óþìá êáé ìå ôá ïðïßá ôéò áíáãíù-ñßæïõìå; Ðþò êáé ðüôå ìðïñïýí íá áíôéìåôùðéóôïýí ïé áññþóôéåò ðïõ äçìé-ïõñãïýí; Ðïéá åßíáé ôá êñéôÞñéá âÜóåé ôùí ïðïßùí äéáðéóôþíïõìå ôçí áíÜñ-ñùóç ôïõ óþìáôïò áðü áõôÝò; Ðüôå åîáíåìßæïíôáé ðëÝïí ïé åëðßäåò ãéá ßá-óç; Ó' áõôÜ ôá åñùôÞìáôá ðñïóðáèïýìå í' áðáíôÞóïõìå ì' áõôü ôï âéâëßï.Ðñüêåéôáé ãéá ìßá ðñïóðÜèåéá áö’ åíüò ìåí íá óõíåéäçôïðïéÞóïõìå ôá ëÜ-èç ìáò, áö’ åôÝñïõ äå íá áíé÷íåýóïõìå ôéò áðáíôÞóåéò ôïõ óþìáôïò ó’ áõôÜ.Ìå ôá åßäç ôùí ôñïöþí êáé ôçí åðéëïãÞ ôïõò áó÷ïëïýìåèá ü÷é óôï ðáñüí áë-ëÜ óå Üëëï ìáò ðüíçìá.

Áðü ôç ìåëÝôç ôïõ áíèñþðéíïõ óþìáôïò êáé ôùí áðáíôÞóåþí ôïõ óôá ëÜ-èç ìáò ðñïêýðôïõí óõíôáñáêôéêÜ óõìðåñÜóìáôá! Äéáðéóôþíïõìå üôé Ý÷ïõ-ìå óôçí äéÜèåóÞ ìáò Ýíá ôÝëåéï êáé óïöü äçìéïýñãçìá. Áõôü ìáò õðçñåôåßðéóôÜ ìå üëåò ôïõ ôéò äõíÜìåéò êáé óõ÷íÜ ôéò îåðåñíÜ. Ïé áíôéäñÜóåéò ôïõ ÷á-ñáêôçñßæïíôáé áðü õðáêïÞ êáé ìÜëéóôá õðáêïÞ ìÝ÷ñéò áõôïèõóßáò, áðü á-

ãÜðç, áðü ãåííáéïäùñßá êáé áðü áíåîÜíôëçôç óõã÷ùñçôéêüôçôá. Ðþò íáóõëëÜâåé ôï öôù÷ü ìáò ìõáëü áõôü ôï äéáñêÝò èáýìá; ÄçëáäÞ áõôÞí ôçí á-ôåëåßùôç åðéåßêåéá êáé ôçí äéáñêÞ õðï÷ùñçôéêüôçôá áðÝíáíôß ìáò; Ðïéïò èáìðïñïýóå íá åîõìíÞóåé áõôü ôï ìåãáëåßï; Ðïéïò èá ìðïñïýóå íá åêöñÜóåéìå ëüãéá ôçí åõãíùìïóýíç ìáò ãé’ áõôü;

ÌåôÜ áðü äõóåîáñßèìçôåò ðáñáãñáöÝò ôùí ëáèþí ìáò ôï óþìá áíáãêÜ-æåôáé êÜðïéá óôéãìÞ íá åìöáíßóåé êÜðïéï óýìðôùìá Þ êÜðïéá áññþóôéá.Áõôü äåí åßíáé ðïôÝ ôõ÷áßï. Ðñüêåéôáé ðÜíôá ãéá ìßá ôÝëåéá ìåëåôçìÝíç á-íôßäñáóç óôçí ðñïóðÜèåéá ôïõ íá áíôéññïðÞóåé ôá ëÜèç ìáò. Áðïóêïðåß ðÜ-íôá óôçí áðïêáôÜóôáóç ôçò õãåßáò ôïõ óþìáôïò êáé ôçò øõ÷Þò êáé ìÜëéóôáìå ôïí ðéï ãñÞãïñï êáé åðéóôçìïíéêü ôñüðï. Ãé’ áõôü, ç áíôéìåôþðéóç áðü ôçìåñéÜ ìáò ôùí óõìðôùìÜôùí êáé ôùí áóèåíåéþí ðñÝðåé íá ãßíåôáé ìå ìåãÜ-ëç åðéöõëáêôéêüôçôá. Ç ðñïôñïðÞ ôïõ ÉððïêñÜôç ðñïò ôïõò ãéáôñïýò:

“ÙÖÅËÅÅÉÍ, ¹ ÌÇ ÂËÁÐÔÅÉÍ” (Íá ùöåëåßò Þ - áí äåí ìðïñåßò íá ùöåëÞóåéò - ôïõëÜ÷éóôïí íá ìç âëÜðôåéò)Ý÷åé âáèý íüçìá êáé éó÷ýåé ôüóï ãéá ôïõò èåñáðåõôÝò üóï êáé ãéá ôïõò áóèå-

íåßò. Äéüôé üôáí Ý÷ïõìå íá êÜíïõìåìåÝíá ôüóï óïöü êáé áãáèü óýóôçìá ü-ðùò ôï áíèñþðéíï óþìá, ôï ïðïßï ìÜ-ëéóôá äåí ìðïñïýìå íá óõëëÜâïõìåêáé íá êáôáíïÞóïõìå ðëÞñùò, ç ðéèá-íüôçôá íá êÜíïõìå ëÜèïò óôéò èåñá-ðåõôéêÝò Þ äéïñèùôéêÝò ðáñåìâÜóåéòìáò åßíáé ðïëý ìåãÜëç. Ç êÜèå èåñá-ðåßá ëïéðüí èá ðñÝðåé íá äéáðíÝåôáéáðü óåâáóìü êáé áãÜðç ðñïò áõôüêáé óõíáßóèçóç ôçò ìçäáìéíüôçôÜòìáò ìðñïóôÜ óôï ìåãáëåßï ðïõ ìÝóùáõôïý öáíåñþíåôáé.

Ç íçóôåßá êáé ç åãêñÜôåéá ùò èå-ñáðåßá ãéá óùìáôéêÝò áññþóôéåò, åß-íáé ìßá ìÝèïäïò óõíåôÞ, áêßíäõíç, ëï-

ãéêÞ êáé äßêáéç. Åßíáé óõíåôÞ äéüôé óÝâåôáé êáé äåí êáôáðéÝæåé ôéò óïöÝò á-íôéäñÜóåéò ôïõ óþìáôïò. Åßíáé áêßíäõíç äéüôé áöÞíåé ôï óþìá íá êÜíåé ôï ß-äéï ôçí èåñáðåßá. Ôï äå óþìá åñãÜæåôáé ðÜíôá ìå ëåðôüôçôá êáé äéáêñéôéêü-ôçôá êáé ãé’ áõôü ÷ùñßò ðáñåíÝñãåéåò. Åßíáé ëïãéêÞ äéüôé äåí ðïëåìÜ ôçí ßäéáôçí áññþóôéá ðïõ åßíáé ôï áðïôÝëåóìá, áëëÜ ôçí êáôÜ÷ñçóç ôïõ öáãçôïý êáéôùí öáñìÜêùí ðïõ åßíáé áðü ôéò êýñéåò áéôßåò ôçò. Åßíáé ôÝëïò äßêáéç, äéüôéáíôéêáèéóôÜ ôçí üíôùò åõåñãåôéêÞ ôáëáéðùñßá ôçò áññþóôéáò ü÷é ìå ôçí Ü-íåóç êáé ôçí áðüëáõóç, áëëÜ ìå ôçí èåëçìáôéêÞ ôáëáéðùñßá ôçò óôÝñçóçò.

2 / ÐáñáâÜóåéò êáé Íçóôåéïèåñáðåßá

Åéê.1: (Áñ. Åõôõ÷éÜäïõ: Éóôïñßá ÉáôñéêÞò)

ÅéóáãùãÞ / 3

Ãé’ áõôïýò ôïõò ëüãïõò êáé ãéá Üëëïõò ðïëëïýò, ç íçóôåßá êáé ç åãêñÜôåéá á-íôáìåßâïíôáé ìå ðïëý ðëïýóéïõò êáñðïýò. Ôá èåñáðåõôéêÜ ôïõò áðïôåëÝ-óìáôá óôéò óùìáôéêÝò áóèÝíåéåò åßíáé üíôùò èåáìáôéêÜ. ÁëëÜ êáé óôá øõ÷é-êÜ ðÜèç ìðïñïýí íá âïçèÞóïõí åíôõðùóéáêÜ, (åö’ üóïí äåí ãßíïíôáé áðü êå-íïäïîßá êáé äåí êáôáëÞãïõí óå áõôïèáõìáóìü).

ÓùóôÜ ëïéðüí Ý÷åé ÷áñáêôçñéóôåß ç íçóôåßá áðü ðïëëïýò ùò ç “âáóéëßäáôùí èåñáðåéþí”, åíþ áðü Üëëïõò ùò ç “âáóéëßäá ôùí áñåôþí”.

Ï ÉððïêñÜôçò Þôáí ï ðñþôïò êïñõöáßïò éáôñüò, ï ïðïßïò óôçí áñ÷áßáÅëëÜäá (ôïí 5ï áéþíá ð.÷.) åìåëÝôçóå ôç íçóôåéïèåñáðåßá êáé ôçí åöÞñìï-óå ùò ôç âáóéêÞ èåñáðåõôéêÞ ôïõ ìÝèïäï. Óôïõò“ðåñß äéáßôçò” ëüãïõò ôïõ âñßóêïõìå ëåðôïìåñåé-áêÝò ðëçñïöïñßåò ãéá ôéò ìåèüäïõò, ôéò åíäåßîåéòêáé ôéò óùìáôéêÝò áíôéäñÜóåéò ôçò íçóôåéïèåñá-ðåßáò. ÐñÜãìáôé, èáõìÜæïõìå ôçí ðáñáôçñçôéêü-ôçôá, ôçí åõöõÀá êáé ôçí åñãáôéêüôçôá ôïõ ìåãÜ-ëïõ åêåßíïõ áíäñüò, ïé ïðïßåò óõìâÜäéæáí ìå ôçíöéëïóïöéêÞ êáëëéÝñãåéá êáé ôçí çèéêÞ ôïõ áêå-ñáéüôçôá. Ï ÉððïêñÜôçò, ùò ãíÞóéï ôÝêíï ôïõ áñ-÷áßïõ åëëçíéêïý ðïëéôéóìïý, ðñïÝâáëå ìéá éáôñé-êÞ åðéóôçìïíéêÞ, áöéåñùìÝíç óôçí õðçñåóßá ôïõáíèñþðïõ êáé ðÜíù áð' üëá çèéêÞ. Åíäåéêôéêüôçò äåïíôïëïãßáò ôçò åðï÷Þò ôïõ åßíáé üôé ïé éáôñïß ïñêßæïíôáí íá ìçí êÜíïõíÝêôñùóç êáé åÜí Ýíáò éáôñüò åêôåëïýóå Ýêôñùóç óå ìéá öõóéïëïãéêÞ åãêõ-ìïóýíç, åôéìùñåßôï åéò èÜíáôïí äéá äçìïóßïõ ëéèïâïëéóìïý. Áõôü, áò ôï óõ-ãêñßíïõìå ìå ôç óçìåñéíÞ êáôÜóôáóç ôùí åêáôïíôÜäùí ÷éëéÜäùí “íüìéìùí”êáé ðëïõóßùò áìåéâïìÝíùí åêôñþóåùí, ãéá íá äéáðéóôþóïõìå ôïí çèéêü îå-ðåóìü êáé ôç âáñâáñüôçôá ôçò óýã÷ñïíçò éáôñéêÞò êáé ôçò ìïíôÝñíáò “ðïëé-ôéóìÝíçò” êïéíùíßáò. Ïé èåñáðåõôéêÝò äõíáôüôçôåò, ðïõ åß÷áí ìå ôç íçóôåßáïé éáôñïß óôçí áñ÷áßá ÅëëÜäá, Þôáí, ãéá ôéò ðåñéóóüôåñåò áññþóôéåò, ðïëýìåãáëýôåñåò áð' áõôÝò ðïõ Ý÷åé ç óçìåñéíÞ éáôñéêÞ ì' üëï ôï ôå÷íïëïãéêü ôçòïðëïóôÜóéï.

Áðü ôçí áñ÷áßá ÅëëÜäá ç íçóôåéïèåñáðåßáðÝñáóå óôï ÂõæÜíôéï. Åäþ Ýöèáóå óôï áðüãåéïôçò êáé áðÝêôçóå ôçí êïñõöáßá êáé áäéáìöéóâÞ-ôçôç èÝóç ôçò ü÷é ìüíï ùò èåñáðåßá áëëÜ êáé ùòëáúêÞ êïõëôïýñá êáé êáèçìåñéíü âßùìá. Ïé åõëï-ãçìÝíåò êáé áèÜíáôåò ìïñöÝò ôùí âõæáíôéíþí ðá-ôÝñùí, üðùò ôïõ ÌåãÜëïõ Âáóéëåßïõ, ôïõÃñçãïñßïõ ôïõ Èåïëüãïõ ôïõ ÉùÜííïõ ôïõÄáìáóêçíïý, ôïõ Ãñçãïñßïõ Íýóóçò, ôïõÉùÜííïõ ôçò Êëßìáêïò êáé ðïëëþí Üëëùí, óõíÝ-

äåóáí ôç íçóôåßá ìå ôïí ïñèüäïîï áóêç-ôéóìü. ¸ôóé, åéóÞãáãáí ôçí éáôñéêÞ óôçí÷ñéóôéáíéêÞ Üóêçóç êáé ôçí ÷ñéóôéáíéêÞ Ü-óêçóç óôçí éáôñéêÞ. Ì' áõôüí ôïí ôñüðï,ðñïóÝëáâáí ôçí éáôñéêÞ óôï Üãéï óþìáôçò ïñèïäïîßáò êáé ôçí áãßáóáí êáé áõôÞ.¢íïéîáí ãéá üëïõò åìÜò ôïõò ìåôáãåíÝ-óôåñïõò Ýíáí åõëïãçìÝíï äñüìï ãéá ôçí õ-ðçñåóßá ôùí ðáó÷üíôùí óõíáíèñþðùíêáé åðéðëÝïí - ãéá üðïéïõò ôï ðïèïýí - Ý-íá éåñü ìïíïðÜôé ãéá ôçí ðñïóÝããéóç ôïõèåïý. ¼ëåò ïé ãåíåÝò ïöåßëïõí íá êëßíïõíãüíõ ìðñïóôÜ óôéò ìåãÜëåò áõôÝò øõ÷Ýò ïéïðïßåò áõôïèõóéÜóèçêáí ãéá íá ìáò ìåôá-ìïñöþóïõí êáé íá ìáò öùôßóïõí.¢óâåóôç èá ðáñáìåßíåé ç åõãíùìïóýíçìáò ðñïò áõôÝò ôéò åõãåíéêÝò õðÜñîåéò ôéò

ïðïßåò áíÝäåéîå ï âõæáíôéíüò ðïëéôéóìüò. Åêôüò áðü ôïõò åðéöáíåßò êëçñéêïýò - éáôñïýò, ôï ÂõæÜíôéï Ý÷åé íá ðáñïõ-

óéÜóåé êáé ðïëëïýò åêëåêôïýò ìç êëçñéêïýò - éáôñïýòïé ïðïßïé ðñïóÝöåñáí ðïëëÜ óôçí áíÜðôõîç ôçò íç-óôåéïèåñáðåßáò êáé ôçò éáôñéêÞò ãåíéêüôåñá [11].ÔÝôïéïé Þôáí ìåôáîý Üëëùí ïé : 1) ÏñåéâÜóéïòÐåñãáìçíüò, áñ÷ßáôñïò ôïõ Éïõëéáíïý ôïõÐáñáâÜôïõ, 2) ÁÝôéïò Áìéäçíüò, áñ÷ßáôñïò ôïõÉïõóôéíéáíïý, 3) ÁëÝîáíäñïò Ôñáëëéáíüò, 4)Èåüöéëïò ÐñùôïóðáèÜñéïò, áñ÷ßáôñïò ôïõ áõôïêñ.Çñáêëåßïõ, 5) Íéêüëáïò Ìõñåøüò, éáôñüò ôïõ áõ-ôïêñ. Äïýêá ôïõ ÂáôÜôæç óôç Íßêáéá, 6) ÈåüäùñïòÐñüäñïìïò Þ Ðôù÷ïðñüäñïìïò êáé Üëëïé ðïëëïß.

Ìå ôç óõìâïëÞ ôùí ìåãÜëùí áõôþí éáôñþí êáéêõñßùò ìå ôçí ðíåõìáôéêÞ åñãáóßá êáé ôçí êáèïäÞ-

ãçóç ôùí áãßùí ðáôÝñùí ôïõ Âõæáíôßïõ, ç âõæáíôéíÞ éáôñéêÞ Ýöèáóå ó' Ýíáýøïò, ôï ïðïßï ïýôå ðñïóÞããéóå ïýôå êáé ðñüêåéôáé íá îåðåñÜóåé ç éáôñéêÞïðïéïõäÞðïôå Üëëïõ ðïëéôéóìïý. Ç éáôñéêÞ ôïõ Âõæáíôßïõ åêéíåßôï áíÜìåóáóôï ôáëÝíôï ôùí ìåãÜëùí éáôñþí êáé ôçí áãéüôçôá ôùí áóêçôþí. ÁíÜìåóáóôç öõóéêÞ ãíþóç êáé ôïí ïõñÜíéï öùôéóìü. ÁíÜìåóá óôç äåîéïôå÷íßá êáéôçí ðñïóåõ÷Þ. Ïðüôå êáé ç èåñáðåßá ôùí áóèåíåéþí åêéíåßôï áíÜìåóá óôïöõóéêü êáé ôï õðåñöõóéêü, áíÜìåóá óôï ëïãéêü êáé ôï õðÝñëïãï, áíÜìåóáóôçí ôÝ÷íç êáé ôï èáýìá.

ÁõôÜ ôá äõï óêÝëç ôçò éáôñéêÞò, äçëáäÞ ôï êáôÜ öýóéí êáé ôï õðåñ öý-


Åéê.3: (Áñ. Åõôõ÷éÜäïõ:ÂõæáíôéíÞ ÈåñáðåõôéêÞ)

Åéê.2

ÅéóáãùãÞ / 5

óéí, óõíÝ÷éóáí íá õðÜñ÷ïõí êáé ìåôÜ ôçí ðôþóç ôïõ Âõæáíôßïõ.Ôéò õðåñ öýóéí èåñáðåßåò óõíÝ÷éóáí áíÜ ôïõò áéþíåò êáé ìÝ÷ñé óÞìåñá

íá ôéò õðçñåôïýí áóêçôÝò êáé êëçñéêïß, êÜðïéåò áãéáóìÝíåò ìïñöÝò óôéò á-óêçôéêÝò ãùíéÝò, óôá ÷ùñéÜ êáé óôéò ðüëåéò ôïõ ïñèüäïîïõ ÷ñéóôéáíéóìïý.

Ôéò êáôÜ öýóéí èåñáðåßåò óõíÝ÷éóáí íá êáëëéåñãïýí ìå êüðï êáé áãÜðçìåñéêïß éáôñïß êáé èåñáðåõôÝò óôçí Åõñþðç. Áð'áõôïýò è' áíáöÝñïõìå ôïõò ôñåéò ðéï ãíùóôïýò: á)Sebastian Kneipp (õäñïèåñáðåõôÞò, 19ïò áéþ-íáò), â) O Buchinger (íçóôåéïèåñáðåõôÞò, 20ïòáéþíáò), ã) F.X. Mayr (íçóôåéïèåñáðåõôÞò 20ïòáéþíáò).

Áðü ôïí ôåëåõôáßï, ôïí áõóôñéáêü éáôñü Dr.Franz-Xaver Mayr (1875-1965) áíé÷íåýèçêáí ìå-ñéêïß èáõìáóôïß ìç÷áíéóìïß ôïõ óþìáôïò. ÁõôüòáöéÝñùóå ôïí åáõôü ôïõ, Þäç áðü ôçò íåáñÜò çëé-êßáò ôùí 18 åôþí, óôçí äéåñåýíçóç ôùí ìõóôçñßùíôïõ óþìáôïò éäéáßôåñá áõôþí ðïõ êñýâïõí ç êïé-ëéÜ êáé ï èþñáêáò. Ï Franz Mayr Ýæçóå óå óõí-èÞêåò ìåãÜëçò åãêñÜôåéáò êáé èåëçìáôéêÞò óôÝñç-óçò. ÐáñáéôÞèçêå áðü üëåò ôéò ôüôå áðïëáýóåéò. ÐáñÜ ôï üôé õðÝöåñå ï ß-äéïò áðü ÷ñüíéá áññþóôéá, åñãÜóèçêå óêëçñÜ, íý÷ôá êáé ìÝñá. ÕðÝìåéíå óé-ùðçëÜ êáé ãéá ðïëëÝò äåêáåôßåò ôïí ÷ëåõáóìüôùí óõíáäÝëöùí ôïõ, ïé ïðïßïé åèåùñïýóáí ôïí ß-äéïí áíüçôï êáé ôéò ðáñáôçñÞóåéò ôïõ ðáéäáñéþ-äåéò. ¼ìùò, ó’ áõôÝò ôéò äýóêïëåò óõíèÞêåò, ïíïõò ôïõ ðôåñùíüôáí áðü ôç íçóôåßá êáé ç êáñäéÜôïõ æåóôáéíüôáí áðü ôéò áëëåðÜëëçëåò áðïêáëý-øåéò. Ìåñéêïß áðü ôïõò ìç÷áíéóìïýò åêåßíïõò,âÜóåé ôùí ïðïßùí ëåéôïõñãåß êáôÜ Ýíá ìåãáëåéþ-äç ôñüðï ôï óþìá, êáé ïé ïðïßïé ðáñÝìåíáí ìÝ÷ñéôüôå êñõììÝíïé, áðïêáëýðôïíôáí Ýíáò - ÝíáòìðñïóôÜ óôá Ýêðëçêôá ìÜôéá ôïõ. ×áñÜ, åíèïõóé-áóìüò êáé åõãíùìïóýíç ãÝìéæáí ôçí øõ÷Þ ôïõ.ÁõôÜ ôïí Ýêáíáí íá äïõëåýåé ìå áêüìá ìåãáëý-ôåñï ðÜèïò êáé íá áãíïåß ôéò áíôéîïüôçôåò. Ôá ôåëåõôáßá 10 ÷ñüíéá ôçò æùÞòôïõ, óå çëéêßá 80-90 åôþí êáé åíþ ç üñáóÞ ôïõ ôïí åß÷å åãêáôáëåßøåé, ôïõ äù-ñÞèçêå ìéá ìåãÜëç áðïêÜëõøç: ç óôåíÞ åîÜñôçóç ìåôáîý ôçò êïéëéÜò êáé ôïõèþñáêá, äçëáäÞ ìåôáîý ôçò ðÝøçò êáé ôçò áíáðíïÞò. Ôüôå ìüëéò, ìåôÜ áðü60 ÷ñüíéá åíôáôéêÞò äïõëåéÜò óõíåéäçôïðïßçóå ðüóï êáêü êÜíïõí ïé ðáñá-âÜóåéò ôïõ öáãçôïý (êáé ôùí öáñìÜêùí èá ðñïóèÝôáìå óÞìåñá) óôçí áíá-ðíïÞ êáé ìÝóù ôçò áíáðíïÞò ó’ üëï ôï óþìá.

Åéê. 4: Sebastian Kneipp

Åéê. 5: F.X. Mayr

Ìå ôçí åìðíåõóìÝíç êáé êïðéþäç åñãáóßá ôïõ F. X. Mayr, êáè’ üëç ôçäéÜñêåéá ôçò âáóáíéóìÝíçò æùÞò ôïõ áëëÜ êáé ôïí êüðï êáé ôïí ðüíï üëùíôùí ðáëáéþí êáé óõã÷ñüíùí íçóôåéïèåñáõðåõôþí óõíåêñïôÞèç, Ýíá ïëüêëç-ñï äéáãíùóôéêü êáé èåñáðåõôéêü óýóôçìá. Áõôü åßíáé áðëü êáé åýêïëï óôçíåöáñìïãÞ êáé äßíåé èåáìáôéêÜ áðïôåëÝóìáôá. ¼ðïéïò ôï äïêéìÜóåé èá ôá äé-áðéóôþóåé áõôÜ Þäç áðü ôéò ðñþôåò ìÝñåò.

Áðü ôéò ãíþóåéò ðïõ ìáò ðáñÝäùóáí ïé íçóôåéïèåñáðåõôÝò áðü ôïíÉððïêñÜôç ìÝ÷ñé ôïí F.X. Mayr áíôëÞóáìå ôçí ýëç áõôïý ôïõ âéâëßïõ. Áðüáõôïýò êáèþò êáé áð’ üëïõò ôïõò áíáãíþóôåò æçôïýìå óõããíþìç ãéá ôá ï-ðïéáäÞðïôå ëÜèç ìáò ðïõ ìðïñåß íá Ýãéíáí åßôå ëüãù ôçò áìÝëåéÜò ìáò åßôåëüãù ôùí ìéêñþí íïçôéêþí ìáò äõíÜìåùí. Óõã÷ùñåßóôå ìáò, åÜí óå êÜðïéáóçìåßá óáò öáíåß áíéáñü êáé ðëÞîåôå.

ÂáèéÜ åõãíùìïóýíç áéóèáíüìáóôå óôïõò ãéáôñïýò êáé ìáèçôÝò ôïõFranz Mayr, ôïí Dr. Ernst Kojer êáé ôïí Dr. Erich Rauch. ÌÝóù áõôþí Ýãé-íå ðñïóðåëÜóéìï óå ìáò ôïõò íåùôÝñïõò ôï Ýñãï ôïõ Dr. Mayr. ÂáèéÜ åõãíù-ìïóýíç ïöåßëïõìå ó’ üëïõò ôïõò äáóêÜëïõò áðü ôï äçìïôéêü ìÝ÷ñé ôþñá, ôïõòäáóêÜëïõò ôçò ×çìåßáò, ôïõò äáóêÜëïõò ôçò óõìâáôéêÞò êáé ôçò ðáôñïðá-ñÜäïôçò ÉáôñéêÞò. Ôç ìÝãéóôç åõãíùìïóýíç ïöåßëïõìå óôïõò ôùñéíïýò ðíåõ-ìáôéêïýò ðáôÝñåò, ïé ïðïßïé ìÝóá áðü ôï áóêçôéêü ôïõò âßùìá, ôçí áäéÜëåé-ðôç ðñïóåõ÷Þ, ôçí êáèçìåñéíÞ åêïýóéá ôáëáéðùñßá êáé ôçí áõôïèõóéáóôéêÞôïõò áãÜðç åðÝôñåøáí ó' åìÜò ôïõò óêëçñïêÜñäéïõò íá ðÜñïõìå ìéá ïóìÞáðü ôçí ëåðôÞ áýñá ôïõ âõæáíôéíïý ðïëéôéóìïý êáé íá ãßíïõìå èåáôÝò ðïë-ëþí õðåñ öýóéí èåñáðåéþí. Åðßóçò âáèéÜ åõãíùìïóýíç áéóèáíüìáóôå óå ü-ëïõò ôïõò áóèåíåßò ìáò üëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá, ôüóï óôç Ãåñìáíßá, üóï êáé óôçíÅëëÜäá. Áõôïß ðÜíôá ìáò ðåñéÝâáëëáí ìå áãÜðç, ðÜíôá áíÝ÷ôçêáí ìå õðï-ìïíÞ ôéò áäõíáìßåò ìáò êáé ðÜíôá, áí êáé áíáîßùò, ìáò ðáñåß÷áí øõ÷éêÞ êáéõëéêÞ óôÞñéîç. Ôïõò åõ÷áñéóôïýìå èåñìÜ, ùò åñãïäüôåò ìáò êáé åõåñãÝôåòìáò, ôïõò æçôïýìå ãéá üëá óõããíþìç êáé ôïõò ðñïóöÝñïõìå ôáðåéíÜ ôçí á-ãÜðç ìáò. Áêüìá åõ÷áñéóôïýìå ôïõò óõíôåëåóôÝò ôïõ âéâëßïõ ðïõ Ýêáíáí ôçäáêôõëïãñÜöçóç, ôï åîþöõëëï, ôçí åéêïíïãñÜöçóç, ôç óåëéäïðïßçóç êáé ôçíåêôýðùóç.

Åõ÷üìáóôå ôï âéâëßï íá áðïâåß ùöÝëéìï óå üëïõò åóÜò ôïõò áíáãíþóôåòêáé ößëïõò ìáò êáé óáò åõ÷áñéóôïýìå áðü ôá âÜèç ôçò êáñäéÜò ìáò ãéá ôïíêüðï óáò íá ôï äéáâÜóåôå.


Ïäçãßåò êáé åðåîçãÞóåéò ãéá ôç ÷ñÞóç ôïõ âéâëßïõ

1) Ç áíÜãíùóç ïëüêëçñïõ ôïõ âéâëßïõ äéáñêåß ãýñù óôéò 20 þñåò. ÅÜíêÜðïéïò èÝëåé íá óõíôïìåýóåé ìðïñåß íá ðáñáëåßøåé ôéò ðáñáãñÜöïõò ìå ôáìéêñÜ ãñÜììáôá. Ç ìåëÝôç ôùí ïõóéùäþí ôìçìÜôùí ôïõ âéâëßïõ äéáñêåß ðå-ñßðïõ 6-8 þñåò. ¼ðïéïò äåí ìðïñåß ïýôå áõôüí ôï ÷ñüíï íá äéáèÝóåé, ìðïñåßíá äéáâÜóåé ìüíïí ôï ðßóù åîþöõëëï (ôï ïðïßï åßíáé êáé ç ðåñßëçøç ôïõ âé-âëßïõ), ôïõò õðïôßôëïõò ôùí åéêüíùí êáèþò êáé ôéò Ýíôïíá ãñáììÝíåò öñÜ-óåéò (÷ïíôñÜ ãñÜììáôá) ìÝóá óôï âéâëßï. ÁõôÞ ç áíÜãíùóç äéáñêåß ìéóÞ Ýùòìßá þñá êáé ðåñéÝ÷åé Þäç ïëüêëçñï ôï óêåëåôü ôçò ýëçò ôïõ âéâëßïõ. Ïé áñéè-ìïß óôéò áãêýëåò ð.÷. [1], [2], êëð. ðáñáðÝìðïõí óôç âéâëéïãñáößá óôï ôÝëïòôïõ âéâëßïõ.

2) Ïé ðñïôåéíüìåíåò óõìâïõëÝò äåí Ý÷ïõí èÝóç äïãìáôéêþí áëçèåéþíáëëÜ åßíáé áðëÜ óõìâïõëÝò õãåßáò. Ùò åê ôïýôïõ åßíáé áíåðéèýìçôï êáé áðï-öåõêôÝï íá ìåôáôñáðïýí áõôÝò ïé óõìâïõëÝò óå Ýììïíåò éäÝåò. Ï êáèÝíáò å-Üí èÝëåé, ìðïñåß íá ôéò ÷ñçóéìïðïéÞóåé ãéá ôç âåëôßùóç ôçò óùìáôéêÞò ôïõ õ-ãåßáò áöïý ôéò ðñïóáñìüóåé óôéò äõíáôüôçôÝò ôïõ êáé óôçí êáèçìåñéíüôçôÜôïõ. Ôï óþìá ÷áñáêôçñßæåôáé áðü ìåãÜëç ãåííáéïäùñßá êáé óßãïõñá èá á-íôáðïäþóåé ðëïõóéïðÜñï÷á êÜèå ðñïóðÜèåéÜ ìáò, üóï ìéêñÞ êáé íá åßíáé.Áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ âÝâáéá åßíáé áõôïíüçôï üôé óå ðåñßðôùóç âáñåßáò Þ å-ðåßãïõóáò áññþóôéáò èá ðñÝðåé ï áóèåíÞò (åö’ üóïí åðéèõìåß ôçí áíôéìåôþ-ðéóÞ ôçò ÷ùñßò öÜñìáêá) í’ áíáæçôÞóåé íçóôåéïèåñáðåõôÞ éáôñü. Ó’ áõôüíèá ðñÝðåé íá êÜíåé áðüëõôç õðáêïÞ äéüôé åäþ áðáéôïýíôáé ëåðôïß ÷åéñéóìïßêáé Ý÷ïõí óçìáóßá ôüóï ç óùóôÞ Üìåóç áíôéìåôþðéóç ôçò ïîåßáò êáôÜóôá-óçò üóï êáé ç ïñèÞ ìáêñï÷ñüíéá óôñáôçãéêÞ óôç èåñáðåßá.

3) Óôï êåßìåíï áíáöÝñåôáé óõ÷íÜ ç “äýíáìç ôçò éäéïóõãêñáóßáò”. ÁõôÞåßíáé ôï äþñï ôïõ Äçìéïõñãïý óôïí êáèÝíá ìáò êáé ôçí ðáßñíïõìå Þäç áðüôç ãÝííçóÞ ìáò. Åßíáé êáôÜ êÜðïéï ôñüðï ç âéïëïãéêÞ êëçñïíïìéÜ áðü ôïõòãïíåßò ìáò.

¼ìùò ôé åßíáé áõôÞ ç äýíáìç ôçò éäéïóõãêñáóßáò;Ï êáèÝíáò ìáò Ý÷åé ìßá

áßóèçóç, ìßá åéêüíá ôïý ðüóï äõíáôü åßíáé ôï óþìá ôïõ. Èá ìðïñïýóáìå íá ðïý-ìå, üôé ç äýíáìç ôçò éäéïóõãêñáóßáò åßíáé ç äýíáìç ðïõ Ý÷ïõìå íá áíôéìåôùðß-æïõìå áíôéîïüôçôåò. Ðñüêåéôáé ãéá ôç âéïëïãéêÞ êáé ü÷é ãéá ôçí øõ÷éêÞ äýíáìç.Áò ðÜñïõìå ãéá ðáñÜäåéãìá ôï îåíý÷ôé: Ðþò áéóèÜíïìáé ôçí Üëëç ìÝñá;ÁéóèÜíïìáé êáëÜ Þ åßìáé ñÜêïò; Áõôü åîáñôÜôáé áðü ôçí éäéïóõãêñáóßá ìïõ!ÅÜí áõôÞ åßíáé äõíáôÞ, áéóèÜíïìáé êáëÜ. ÅÜí åßíáé áäýíáìç, áéóèÜíïìáé ÷Üëéá.Ôï ßäéï éó÷ýåé ãéá ôï ðþò áéóèÜíïìáé ìåôÜ áðü ðïëý öáãçôü, áðü ôáîßäé, áðü ðïë-ëÞ äïõëåéÜ ê.ï.ê. Ï êáèÝíáò ìðïñåß íá “âáèìïëïãÞóåé” ôïí åáõôü ôïõ üóïí á-öïñÜ ôçí éäéïóõãêñáóßá ìå ôá ðáñáêÜôù êñéôÞñéá (ðéí. 1):

ÅÜí âáèìïëïãÞóù ôïí åáõôü ìïõ óå êÜèå êñéôÞñéï êáé áèñïßóù, èá ðñïêý-øåé Ýíáò áñéèìüò. ¼óï ðéï õøçëüò åßíáé áõôüò ôüóï ðéï äõíáôÞ åßíáé ç éäéïóõ-ãêñáóßá. Èá ìðïñïýóáìå íá êÜíïõìå ôçí åîÞò êáôÜôáîç:

16 - 20: πολύ δυνατή ιδιοσυγκρασία11 - 15: σχετικά δυνατή ιδιοσυγκρασία6 - 10: σχετικά αδύναµη ιδιοσυγκρασία0 - 5: πολύ αδύναµη ιδιοσυγκρασία

Ç äýíáìç ôçò éäéïóõãêñáóßáò ðáßæåé ñüëï óå äéÜöïñåò êáôáóôÜóåéò: Ãéá ðá-ñÜäåéãìá ç áíÜññùóç áðü åã÷åéñÞóåéò, áðü ôñáýìáôá êáé áðü âáñéÝò áññþóôéåòåßíáé ôá÷ýôåñç óôéò äõíáôÝò éäéïóõãêñáóßåò. Åðßóçò êáé ç åðïýëùóç ðëçãþí åß-íáé ôá÷ýôåñç óôéò äõíáôÝò éäéïóõãêñáóßåò. Óå ðåñßðôùóç õðåñöüñôùóçò ìå öá-


α) Αντέχω σε ξενύχτι β) Αντέχω σε πολλή δουλειά ή στρεςγ) Αντέχω σε κατάχρηση φαγητού

δ) Έχω "πηγαίο" κέφι για δουλειά και δηµιουργίαε) Έχω ευστάθεια στα ταξίδια (δηλ. δεν µε ταράζουν)

στ) Ο ύπνος είναι βαθύς και αδιατάρακτοςζ) Εσωτερικά αισθάνοµαι ήρεµος και ευδιάθετοςη) Το σώµα µου µπορεί να γίνει χοντρό (εάν αφεθώ καιτρώω πολύ) ή είναι ήδη χοντρό

θ) Το σώµα µου είναι γεροδεµένο και σφιχτόι) Το δέρµα µου στο πρόσωπο είναι παχύ και σφιχτό

(ιδιαίτερα πάνω από τα ζυγωµατικά)

000

00

00

00

0

111

11

11

11

1

222

22

22

22

2

Καθόλου

Π ί ν α κ α ς 1 : Β α θ µ ο λ ό γ η σ η Ι δ ι ο σ υ γ κ ρ α σ ί α ς

Αρκετά Πολύ

Oäçãßåò êáé ÅðåîçãÞóåéò ãéá ôç ×ñÞóç ôïõ Âéâëßïõ / 9

ãçôü, ïé äõíáôÝò éäéïóõãêñáóßåò ôåßíïõí íá ðá÷áßíïõí. ÌåôÜ áðü ðïëõåôÞêáôÜ÷ñçóç ìðïñåß íá áíáðôýîïõí óõìðôþìáôá “õðåñðëçèþñáò” üðùò õðÝñ-ôáóç, áýîçóç ÷ïëçóôåñßíçò, ïõñéêïý ïîÝïò, óáê÷Üñïõ, áéìáôïêñßôç, ïëéêþíëåõêùìÜôùí óôï áßìá, ðñçîßìáôá óôá ðüäéá êáé óôï ðñüóùðï, ìåãÜëç êïé-ëéÜ, öïõóêùìÝíï èþñáêá, äõóöïñßá óôçí áíáðíïÞ ê.á. Áíôßèåôá, ïé áäýíá-ìåò éäéïóõãêñáóßåò, üôáí õðåñöïñôþíïíôáé ìå öáãçôü äåí ðá÷áßíïõí.Ìðïñåß ç êïéëéÜ íá öïõóêþóåé ëßãï, áëëÜ ôï õðüëïéðï óþìá ðáñáìÝíåé ó÷å-ôéêÜ áäýíáôï. Ôá óõìðôþìáôá ðïõ ìðïñåß íá ðáñïõóéáóôïýí ìåôÜ áðü ðï-ëõåôÞ êáôÜ÷ñçóç åßíáé óõìðôþìáôá “áäõíáìßáò”: Áôïíßåò, õðüôáóç, Ýëëåé-øç äéÜèåóçò ãéá äïõëåéÜ, åóùôåñéêÞ áíçóõ÷ßá, Üó÷çìïò ýðíïò, áðþëåéá ìõ-þí, ìõïóêåëåôéêïß ðüíïé, áôñïößá êáé ñõôßäùóç ôïõ äÝñìáôïò (éäéáßôåñá óôïðñüóùðï) êáé áôñïößá üëïõ ôïõ óþìáôïò.

Ç äýíáìç ôçò éäéïóõãêñáóßáò åßíáé ÷áñáêôçñéóôéêÞ ãéá ôï êÜèå Üôïìïêáé ðáñáìÝíåé ç áõôÞ äéá âßïõ. ÂÝâáéá ìå ôçí ðÜñïäï ôçò çëéêßáò ôï óþìáðáèáßíåé ìßá áñãÞ, âáèìéáßá öèïñÜ ç ïðïßá åîáñôÜôáé áðü ôéò êáôá÷ñÞóåéòðïõ ãßíïíôáé. ¼óï ðéï óõ÷íÝò êáé ðéï âáñéÝò åßíáé ïé êáôá÷ñÞóåéò, ôüóï ãñç-ãïñüôåñá öèåßñåôáé. ÁëëÜ áêüìá êáé óôç äýóç ôïõ âßïõ ðáñáìÝíåé êáé ìðï-ñåß íá áíáãíùñéóôåß ç äõíáôÞ éäéïóõãêñáóßá üðùò Üëëùóôå êáé ç áäýíáìç.

Ôïí ðáñÜãïíôá áõôüí ôçò äýíáìçò ôçò éäéïóõãêñáóßáò äåí ìðïñïýìå íáôïí áëëÜîïõìå. ÐñÝðåé íá ôïí áðïäå÷èïýìå êáé íá ðñïóáñìüóïõìå ôç óõ-ìðåñéöïñÜ ìáò ó’ áõôüí. Óôçí ðñÜîç áõôü óçìáßíåé üôé ïé áäýíáìåò éäéïóõ-ãêñáóßåò ðñÝðåé íá åßíáé ðéï ðñïóåêôéêÝò áð’ ü,ôé ïé äõíáôÝò, íá áðïöåýãïõíüóï åßíáé äõíáôüí ôéò ðáñáâÜóåéò, ôéò õðåñâïëéêÝò ìÝñéìíåò (åðáããåëìáôé-êÞò Þ óõíáéóèçìáôéêÞò öýóçò) êáé ãåíéêþò íá êÜíïõí ôçí êáëýôåñç äõíáôÞïéêïíïìßá äõíÜìåùí.

4) Óôï êåßìåíï áíáöÝñïíôáé óõ÷íÜ ïé áêüëïõèïé üñïé, ôïõò ïðïßïõò ãéáëüãïõò óõíåííüçóçò ðñÝðåé íá ïñßóïõìå:

á) Îçñáóßá: ÐëÞñçò áðï÷Þ áðü öáãçôÜ êáé õãñÜ.ÄçëáäÞ äåí âÜæïõìå ôßðïôá óôï óôüìá ìáò.ÐáñÜëëçëá îåêïõñáæüìáóôå áñêåôÜ.

â1) Íçóôåßá: ÐëÞñçò áðï÷Þ áðü öáãçôÜ. Ðßíïõìåüìùò íåñü êáé áöåøÞìáôá (üðùò ôóÜé ôïõ âïõíïý,öáóêüìçëï, ôßëéï ê.ëð.) óôç ìéêñüôåñç äõíáôÞ ðï-óüôçôá. ¼ëá ôá õãñÜ ôá ðßíïõìå ü÷é äéá ìéÜò áëëÜãïõëéÜ-ãïõëéÜ êáé ôá êñáôÜìå ëßãï óôï óôüìá. (ÓôéòóðÜíéåò ðåñéðôþóåéò, üðùò ð.÷. óå Ýíôïíåò äéÜññïé-åò, üðïõ ÷ñåéÜæåôáé ìåãáëýôåñç ðïóüôçôá õãñþí, ôïáíáöÝñïõìå éäéáßôåñá).

â2)Íçóôåßá ìå ÷õìïýò: ÐëÞñçò áðï÷Þ áðü öáãçôÜ. Ðßíïõìå, üðùò óôï ðñïç-ãïýìåíï, íåñü êáé áöåøÞìáôá óôç ìéêñüôåñç äõíáôÞ ðïóüôçôá. ÅðéðëÝïí ðß-

íïõìå 2 ÷õìïýò ôùí 200 ãñ. ðåñßðïõ ôçí çìÝñá.Ôñßá ðáñáäåßãìáôá èá Þôáí ôá åîÞò:1) 100 ãñ. öñÝóêï ÷õìü êáñüôïõ áíáìåìéãìÝíïìå 100 ãñ. öñÝóêï ÷õìü ìÞëïõ Þ ïðïéïõäÞðïôåÜëëïõ öñïýôïõ (üëá óôïí áðï÷õìùôÞ).2) 120 ãñ. öñÝóêï ÷õìü êáñüôïõ (áðü áðï÷õ-ìùôÞ). ÌÝóá ó' áõôüí êüâïõìå óå ìéêñÜ êïì-

ìÜôéá ìéá ìéêñÞ þñéìç ìðáíÜíá êáé ôá ÷ôõðÜìå ìå ôï ìðëÝíôåñ ÷åéñüò ãéá íáãßíïõí Ýíá ïìïéïãåíÝò ðá÷ýñåõóôï õãñü.

Áíôß ÷õìïý êáñüôïõ, ìðïñïýìå íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõìå öñÝóêï ÷õìü ðáíôæáñéïý êáé íáêÜíïõìå áêñéâþò ôéò ðñïçãïýìåíåò óõíôáãÝò.

3) 200 ãñ. áöÝøçìá áðü ôóÜú ôïõ âïõíïý, öáóêüìçëï, ôßëéï, ìÝíôá Þ ÷áìïìÞ-ëé ìå 1 1/2 êïõô. ãëõê. ìÝëé.

Ïé áðïóôÜóåéò ìåôáîý ôùí ÷õìþí ðñÝðåé íá åßíáé ôïõëÜ÷éóôïí 5 þñåò. Ôïõòðßíïõìå ìå ôï êïõôáëÜêé ôïõ ãëõêïý áðïìõæþíôáò 10-15 öïñÝò óÜëéï ìáæß ìåêÜèå êïõôáëßôóá.

ã) Êïýñá ìéêñþí ãåõìÜôùí: Ðßíïõìå íåñü êáé áöåøÞìáôá óôç ìéêñüôåñç äõ-íáôÞ ðïóüôçôá. ÅðéðëÝïí ôñþìå 2 ãåýìáôá ôçí çìÝñá óå áðïóôÜóåéò ôïõëÜ-÷éóôïí 6 ùñþí ìåôáîý ôïõò (ð.÷. 8.00, 14.00). Ç ðïóüôçôá ôïõ êÜèå ãåýìáôïò

åßíáé ìéêñÞ. ̧ íá ðáñÜäåéãìá èá Þôáí ôï åîÞò:20-40 ãñ. îåñü Üóðñï øùìß Þ Üóðñï ðáîéìÜäé ìåëßãï ëÜäé êáé ëßãï áëÜôé.50 ãñ. ãéáïýñôé óôñáããé÷ôü Þ ðëÞñåò

Ôñþìå ôï êÜèå ãåýìá Þñåìá êáé ìüíïí åö’ üóïí áé-óèáíüìáóôå áêìáßïé. Ôï ìáóÜìå ðïëý êáëÜ ìå ôïí åîÞò

ôñüðï: Ðáßñíïõìå ìßá ìðïõêéÜ îåñü Üóðñï øùìß Þ ðáîéìÜäé ìå ëßãï ëÜäé êáé ëßãï áëÜôé. ÔçìáóÜìå ãýñù óôéò 80 öïñÝò ìÝ÷ñé íá õãñïðïéçèåß ðëÞñùò. ¼ôáí ãßíåé ç ðëÞñçò õãñïðïßçóçäåí êáôáðßíïõìå áëëÜ ðñïóèÝôïõìå 1 êïõôáëßôóá ãéáïýñôé (Þ ü,ôé Üëëï åðéëÝîïõìå) êáé îá-íáìáóÜìå ëßãåò öïñÝò áêüìá. ÌåôÜ êáôáðßíïõìå. ¸ôóé óõíå÷ßæïõìå ìÝ÷ñé íá ôåëåéþóåé çðïóüôçôá ôïõ øùìéïý. ÅÜí ôõ÷üí áéóèáíèïýìå êïñåóìü ðñéí áõôü ôåëåéþóåé, óôáìáôÜìå å-êåß. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí ãåõìÜôùí êáé ôïõëÜ÷éóôïí ãéá ìßá þñá ìåôÜ, äåí ðßíïõìå õãñÜ.

Áíôß ãéá ãéáïýñôé ìðïñïýìå íá öÜìå 1 ìåëÜôï áõãü Þ 20 - 30 ãñ. ôõñß öÝôá Þ ìáíïýñé, Þ50 ãñ. þñéìï áâïêÜíôï Þ 50 ãñ. ðïõñÝ ðáôÜôáò Þ 50 ãñ. ãÜëá ðëÞñåò.

ä) Êïýñá ìå ìéêñÜ êáé óùóôÜ ãåýìáôá: Ôñþìå üðùò óôï ðñïçãïýìåíï óôÜäéïáëëÜ óôç äéðëÞ ðïóüôçôá.

å) Êïýñá ìå ìÝôñéá ãåýìáôá: Ðßíïõìå íåñü êáé áöåøÞìáôá óôç ìéêñüôåñç äõ-íáôÞ ðïóüôçôá. ÅðéðëÝïí ôñþìå 2-3 ãåýìáôá ôçí çìÝñá óå áðïóôÜóåéò ôïõëÜ-


÷éóôïí 6 ùñþí ìåôáîý ôïõò (ð.÷. 8.00, 14.00 Þ 7.00, 13.00, 19.00). Ç ðïóüôçôáåßíáé ìÝôñéá êáé ôï åßäïò ôïõ öáãçôïý åýðåðôï. Ãéá ðáñÜäåéãìá (Ýíá ãåýìá):300 ãñ. ìáëáêÜ âñáóìÝíåò ðáôÜôåò ìå 2-3 êïõô. óïýðáò ëÜäé, ëßãï áëÜôé êáéìåñéêÝò óôáãüíåò ëåìüíé.

Ôñþìå Þñåìá. ÌáóÜìå êÜèå ìðïõêéÜ ãýñù óôéò 15 - 20 öïñÝò Þ ðáñáðÜíù ìÝ÷ñéò üôïõõãñïðïéçèåß ôåëåßùò êáé áíáìé÷èåß êáëÜ ìå ôï óÜëéï. ÊáôÜ ôçäéÜñêåéá ôïõ ãåýìáôïò êáé ôïõëÜ÷éóôïí ãéá ìßá þñá ìåôÜ äåíðßíïõìå õãñÜ.

Áíôß ôçò ðáôÜôáò ìðïñïýìå åíáëëáêôéêÜ íá ðÜñïõìå300 ãñ. ìáëáêÜ âñáóìÝíï ëáðÜ áðü Üóðñï ñýæé Þ 300 ãñ. ìá-ëáêÜ âñáóìÝíá êáñüôá Þ ðáíôæÜñéá Þ êïëïêõèÜêéá.

óô) ÓùóôÜ ãåýìáôá (ìå áðëÞ ôÞñçóç ôùí ãåíéêþí êá-íüíùí): Ôñþìå ïôéäÞðïôå êáé óôéò ðïóüôçôåò ðïõ åìåßò êñßíïõìå üôé ÷ñåéáæüìá-óôå (ð.÷. 400 ãñ. öñïýôá ôï ðñùß, 400-500 ãñ. öáãçôü ôï ìåóçìÝñé ìå Ýíá ðáîé-

ìÜäé). ÁðëÜ ôçñïýìå ôïõò ãåíéêïýò êáíüíåò: êáëÞìÜóçóç, óùóôÝò áðïóôÜóåéò ìåôáîý ôùí ãåõìÜôùí,çñåìßá êáé áêìáéüôçôá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ãåý-ìáôïò (üóï åßíáé äõíáôü), áðïöõãÞ ôùí õðåñâïëé-êþí ðïóïôÞôùí, áðïöõãÞ ôùí âñáäõíþí ãåõìÜôùí,áðïöõãÞ ôçãáíéôþí êáé ôóéãáñéóôþí.

æ) ÅíáëëÜî îçñáóßá - óùóôÜ ãåýìáôá: Ôç ìéá ìÝñáêÜíïõìå îçñáóßá. Ôçí åðïìÝíç ôñþìå ôï ðñùß Ýíáãåýìá öñïýôùí (400-500 ãñ.) êáé ôï ìåóçìÝñé Ýíá

åëåýèåñï ãåýìá öáãçôïý (400-500 ãñ.) ì' Ýíá ðáîéìÜäé. Ôçí çìÝñá ðïõ ôñþ-ìå, ðßíïõìå íåñü Þ áöåøÞìáôá óôç ìéêñüôå-ñç äõíáôÞ ðïóüôçôá.

5) Ï üñïò íçóôåéïèåñáðåßá ðåñéëáì-âÜíåé üëåò ôéò ðñïçãïýìåíåò ìïñöÝò å-ãêñÜôåéáò. Åßíáé ç èåñáðåõôéêÞ ìÝèïäïòãéá äéÜöïñåò áññþóôéåò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß,

áíôß ãéá öÜñìáêá, ôçí îçñáóßá, ôç íçóôåßá, ôá ìéêñÜ, ôá ìÝôñéá, ôá óùóôÜ ãåý-ìáôá, êáé ôçí îçñáóßá åíáëëÜî ìå óùóôÜ ãåýìáôá.

6) Ìå ôïí üñï ðáñáâÜóåéò åííïïýìå åßôå ôéò ëáéìáñãéêÝò åßôå ôéò öáñìá-êåõôéêÝò. ËáéìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéò åßíáé ð.÷. ôï íá ôñþìå ðïëý, áìÜóçôá, íáôñþìå ðïëý áñãÜ ôï âñÜäõ, íá ôñþìå óå êáôÜóôáóç õðåñêüðùóçò Þ Üã÷ïõò,íá ðßíïõìå õðåñâïëéêÜ õãñÜ. ÖáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò åßíáé ôï íá ÷ñç-óéìïðïéïýìå ÷çìéïèåñáðåõôéêÜ, êïñôéæïíïý÷á, áíôéâéïôéêÜ, áíôéðõñåôéêÜ,áíôéöëåãìïíþäç, áíôéóôáìéíéêÜ, ïñìïíïý÷á, ê.ëð., äçë. öÜñìáêá ôá ïðïßáåßôå áìÝóùò åßôå åììÝóùò êáôáóôÝëëïõí ôï áìõíôéêü óýóôçìá. Ïé öáñìáêåõ-ôéêÝò ðáñáâÜóåéò - üðùò ìðïñïýìå íá óõìðåñÜíïõìå áðü ôçí ìÝ÷ñé ôþñá ôá-

Ç ×þíåøç ôùí Ôñïöþí / 11

1η µέρα 2η µέρα

πρωινό

µεσηµεριανό

ðåéíÞ åìðåéñßá ìáò - ðñïêáëïýí áóõãêñßôùò ìåãáëýôåñåò âëÜâåò áð’ ü,ôé ïéëáéìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéò. Ó÷çìáôéêÜ êáé áäñÜ èá ìðïñïýóáìå íá ðïýìå ü-ôé ïé âëÜâåò áðü êïñôéæüíç ìéáò çìÝñáò áíôéóôïé÷ïýí óå âëÜâåò áðü áíôéâß-ùóç ôåóóÜñùí åâäïìÜäùí Þ óå âëÜâåò áðü ëáéìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéò ôåóóÜ-ñùí åôþí. Ïé ßäéåò âëÜâåò ãéá íá áíôéññïðçèïýí ÷ñåéÜæïíôáé ðåñéóóüôåñïáðü ôÝóóåñåéò ôåôñáÞìåñåò îçñáóßåò.

7) Óå üëá ôá êåöÜëáéá ôïõ âéâëßïõ ðñïóðáèÞóáìå íá êÜíïõìå ôïí êáëý-ôåñï äõíáôü óõìâéâáóìü áíÜìåóá óôçí ïñèüôçôá åíüò éáôñéêïý êåéìÝíïõ êáéóôçí áðëüôçôá ôùí åêöñÜóåùí. ̧ ôóé áéóéïäïîïýìå üôé ôï âéâëßï èá åßíáé êá-ôáíïçôü êáé “åýðåðôï” óå üëïõò. Ìüíïí ôá ðáñáñôÞìáôá óôï ôÝëïò ôïõ âé-âëßïõ, ôá ïðïßá ðåñéÝ÷ïõí ìáèçìáôéêÝò åêöñÜóåéò, ìðïñåß íá öáíïýí óåðïëëïýò äõóíüçôá. ÁõôÜ äåí åßíáé áðáñáßôçôá ãéá ôç óõíï÷Þ ôïõ êåéìÝíïõêáé ìðïñïýí ÷ùñßò ðñüâëçìá íá ðáñáëçöèïýí.

8) Ïé éäéüôçôåò ðïõ áðïäßäïõìå óôï óþìá üðùò ç óïößá, ç ïéêïíïìßá, çõðáêïÞ ê.ëð. áíáöÝñïíôáé óôï óþìá ùò äçìéïýñãçìá êáé ìÝóù áõôïý óôçÄçìéïõñãéêÞ ôïõ Áñ÷Þ. Ï èáõìáóìüò êáé ïé åõ÷áñéóôßåò ìáò ëïéðüí áðåõèý-íïíôáé ó’ ÁõôÞí. Óôï óþìá áñìüæåé öñïíôßäá êáé óåâáóìüò êáé ü÷é öõóéêÜèåïðïßçóç êáé ëáôñåßá.

9) Ç ëåðôïìåñåéáêÞ êáé åéò âÜèïò áíÜëõóç ôùí ðáñáâÜóåùí êáé ôùí óõ-íåðåéþí ôïõò, ôçí ïðïßá êÜíïõìå óå ðïëëÜ óçìåßá óôï âéâëßï, ãßíåôáé ãéá ôçíêáëýôåñç êáôáíüçóç ôïõ áíôéêåéìÝíïõ. Äåí Ý÷åé ùò óêïðü ôçí õðåñáðáó÷ü-ëçóç ìå ôç íçóôåßá êáé ìå ôï óþìá ìáò. Ç íçóôåßá, üóï ìåãáëåéþäçò êáé íáåßíáé, åßíáé ìÝóïí êáé ü÷é óêïðüò. Ïýôå ç óùìáôéêÞ õãåßá åßíáé ôåëéêüò óêï-ðüò, ðáñÜ ôï üôé åßíáé ôï áíôéêåßìåíï ôçò éáôñéêÞò êáé ç åýëïãç åðéèõìßá êÜ-èå áíèñþðïõ. Ôåëéêüò óêïðüò åßíáé ç çèéêÞ ùñßìáíóç ôïõ áíèñþðïõ êáé çêïéíùíßá ôïõ ìå ôï èåßï. Ç éáôñéêÞ, ìÝóù ôçò íçóôåßáò êáé ôùí Üëëùí ìåèü-äùí ôçò, Ý÷åé ôï êáèÞêïí, åðß ôç âÜóåé çèéêþí áñ÷þí, íá õðçñåôåß ôïí ðÜó÷ï-íôá êáé íá õðåñáóðßæåôáé ôç æùÞ, ìå áðþôåñï óêïðü üìùò ôçí ðíåõìáôéêÞ ôå-ëåßùóç ôïõ áíèñþðïõ.


ÊåöÜëáéï Á

Ç ×ÙÍÅØÇ ÔÙÍ ÔÑÏÖÙÍ

1. Ç ÷þíåøç ôùí ôñïöþí êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìáÔï óþìá ãéá íá äéáôçñçèåß óôç æùÞ ÷ñåéÜæåôáé ïñéóìÝíá õëéêÜ üðùò

ôï ïîõãüíï ôïõ áÝñá, ôï íåñü êáé ôá óõóôáôéêÜ ôùí ôñïöþí. Ãéá ôçí ðñü-óëçøç áõôþí ôùí õëéêþí õðÜñ÷ïõí åîåéäéêåõìÝíá óõóôÞìáôá: Ãéá ôï ìåíïîõãüíï, ôï áíáðíåõóôéêü óýóôçìá ãéá ôï äå íåñü êáé ôá óõóôáôéêÜ ôùíôñïöþí, ôï ðåðôéêü óýóôçìá. ÁõôÜ ôá äõï óõóôÞìáôá åßíáé óôåíÜ óõíäåäå-ìÝíá ìåôáîý ôïõò êáé áðïôåëïýí ìáæß ôç ìïíÜäá åíåñãåéáêïý åöïäéá-óìïýüëïõ ôïõ óþìáôïò.

Ôï ðåðôéêü óýóôçìá (ó÷. 1) áðïôåëåßôáé áðü Ýíá óùëÞíá, ôï ëåãüìåíïðåðôéêü óùëÞíá, êáé ôïõò áäÝíåò ôïõ. Ï ðåðôéêüò óùëÞíáò áðáñôßæåôáé á-ðü ôï óôüìá, ôï öÜñõããá, ôïí ïéóïöÜãï, ôï óôïìÜ÷é, ôï ëåðôü Ýíôåñï êáé ôïðá÷ý Ýíôåñï. Ïé áäÝíåò åßíáé ïé óéåëïãüíïé ðïõ ðáñÜãïõí ôï óÜëéï, ïé ãá-óôñéêïß ðïõ ðáñÜãïõí ôï ãáóôñéêü õãñü, ïé åíôåñéêïß ðïõ ðáñÜãïõí ôï å-íôåñéêü õãñü, ôï ðÜãêñåáò ðïõ ðáñÜãåé ôï ðáãêñåáôéêü õãñü êáé ôï óõêþ-ôé ðïõ ðáñÜãåé ôç ÷ïëÞ. Ç ÷ïëçäü÷ïò êýóôç åßíáé üñãáíï áðïèÞêåõóçò êáéóõìðýêíùóçò ôçò ÷ïëÞò.Ôï ðåðôéêü óýóôçìá ìå ôá äéÜöïñá üñãáíÜ ôïõ èá ìðïñïýóáìå íá ôï öá-íôáóôïýìå óáí Ýíá ôÝëåéï ìç÷áíï-÷çìéêü åñãïóôÜóéï ðïõ åðåîåñãÜæåôáéêáé áöïìïéþíåé ôñïöÝò. Ôá ðåðôéêÜ õãñÜ áðü ôïõò áäÝíåò Ý÷ïõí ìßá ÷çìé-êÞ åîåéäßêåõóç (äçë. äéÜóðáóç ôùí ôñïöþí) åíþ ôá ôïé÷þìáôá ôïõ ðåðôé-êïý óùëÞíá ìßá ìç÷áíéêÞ åîåéäßêåõóç (äçë. ôåìá÷éóìüò, áíÜìéîç, ðñïþèç-óç êáé áðïññüöçóç ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ).

ÊÜèå üñãáíï êáé êÜèå åîÜñôçìá êÜíåé ìßá åîåéäéêåõìÝíç åñãáóßá åß-

ôå ìç÷áíéêÞ åßôå ÷çìéêÞ: Ôá äüíôéá ëåéïôñéâïýí ôçí ôñïöÞ. Ôï óÜëéï áðüôïõò óéåëïãüíïõò áäÝíåò ôçí õãñïðïéåß êáé åí ìÝñåé ôç äéáóðÜ. Ï ïéóïöÜ-ãïò ôçí ðñïùèåß. Ôï ãáóôñéêü õãñü áðü ôïõò ãáóôñéêïýò áäÝíåò ôïõ óôï-ìÜ÷ïõ êÜíåé ìßá äåýôåñç ìåñéêÞ äéÜóðáóç åíþ ôá ôïé÷þìáôá ôïõ óôïìÜ÷ïõáíáìéãíýïõí êáé ðñïùèïýí ôï ðåñéå÷üìåíï. Óôï ëåðôü Ýíôåñï ãßíåôáé ôï êý-ñéï ìÝñïò ôçò ðÝøçò ôùí ôñï-öþí. Åäþ åéóñÝåé ç ÷ïëÞ áðüôï óõêþôé, ôï ðáãêñåáôéêü õ-ãñü áðü ôï ðÜãêñåáò êáé ôï å-íôåñéêü õãñü áðü ôïõò åíôåñé-êïýò áäÝíåò. Ç óõíäõáóìÝíçäñÜóç áõôþí ôùí ôñéþí ÷õ-ìþí åðÜíù óôéò Þäç ëåéïôñé-âçìÝíåò ôñïöÝò ìå ôçí óõíå÷ÞáíÜäåõóç êáé áíÜìéîç ðïõêÜíïõí ôá åíôåñéêÜ ôïé÷þìá-ôá äéáóðÜ ðëÞñùò ôçí ôñïöÞ.Åí óõíå÷åßá, ïé ïõóßåò ðïõðñïêýðôïõí áðü ôç ðÝøç á-ðïññïöïýíôáé, ðåñíïýí óôïáßìá êáé, ìå ôçí êõêëïöïñßáôïõ áßìáôïò, äéáíÝìïíôáé óåüëá ôá êýôôáñá êáé üñãáíáôïõ óþìáôïò ãéá íá ôá ôñïöï-äïôÞóïõí. ¼,ôé áðïìÝíåé áðüôç ðÝøç êáé áðïññüöçóç ôïõëåðôïý åíôÝñïõ ðåñíÜåé óôïåðüìåíï ôìÞìá ðïõ åßíáé ôïðá÷ý Ýíôåñï. Óôï ðá÷ý Ýíôåñïãßíåôáé áðïññüöçóç ôïõ õðï-ëïßðïõ íåñïý, áñêåôþí áëÜ-ôùí êáèþò êáé áñêåôþí âéôá-ìéíþí. ÅÜí õðÜñ÷ïõí êÜðïéáéíþäç õðïëåßììáôá (üðùò ïéöõôéêÝò ßíåò ôùí öñïýôùí êáéôùí ëá÷áíéêþí) ãßíïíôáé åäþ, óôï ðá÷ý Ýíôåñï, áíôéêåßìåíï åðåîåñãáóßáòôçò ðëïýóéáò ìéêñïâéáêÞò ôïõ ÷ëùñßäáò.Óôï ðá÷ý Ýíôåñï ó÷çìáôßæïíôáé ôá êüðñáíá. ÁõôÜ áðïôåëïýíôáé êáôÜ ôïìåãáëýôåñï ìÝñïò (80-90%) áðü íåñü ìÝóá óôï ïðïßï åßíáé äéáëåëõìÝíåòõäñïäéáëõôÝò ôïîßíåò. Åðßóçò ðåñéÝ÷ïõí íåêñÜ êýôôáñá áðü ôï Ýíôåñï ìÝ-


Π ε π τ ι κ ό Σ ύ σ τ η µ α

φάρυγγας

οισοφάγος

σιελογόνος αδένας

στόµα

στoµάχισυκώτι

εντερικοί αδένες

γαστρικοί αδένες

λεπτό έντερο

παχύ έντερο

πρωκτός

χοληδόχος κύστη

πάγκρεας

Ó÷Þìá 1

óá óôá ïðïßá áðïâÜëëïíôáé ðïëëÝòëéðïäéáëõôÝò ôïîßíåò. Åêôüò áõôþíôá êüðñáíá ðåñéÝ÷ïõí êáé Üöèïíáìéêñüâéá áðü ôçí åíôåñéêÞ ÷ëùñß-äá. ¼óá éíþäç õðïëåßììáôá äåí äé-áóðÜóôçêáí áðü ôá ìéêñüâéá áðï-âÜëëïíôáé åðßóçò óôá êüðñáíá.

¸ôóé ôï ðåðôéêü óýóôçìá åê-ðëçñåß ìÝóù ôïõ åíôÝñïõ (ëåðôïýêáé ðá÷Ýïò) ôéò äýï âáóéêÝò ôïõëåéôïõñãßåò: á) ôçí áðïññüöçóç ôùí óõóôáôé-êþí ôùí ôñïöþí â) ôçí áðïâïëÞ ôïîéíþí óôá êüðñá-íá (ó÷. 3).

Ôï éäéáßôåñï ÷áñáêôçñéóôéêüôïõ åíôÝñïõ åßíáé ïé ôåñÜóôéåò åðé-öÜíåéåò: ãéá ðáñÜäåéãìá, ç åðéöÜ-íåéá ôïõ ëåðôïý åíôÝñïõ åßíáé ðåñß-ðïõ 500 ôåôñáãùíéêÜ ìÝôñá! Áõôüåßíáé Ýíá èáýìá ôçò öýóçò! Ôï ëåðôü Ýíôåñï åßíáé Ýíáò óùëÞíáò ìÞïõò ðå-ñßðïõ 6 ìÝôñùí (6m) êáé ðåñéìÝôñïõ ðåñßðïõ 4 åêáôïóôþí (0,04m). ÅÜí å-ðñüêåéôï ãéá ëåßï óùëÞíá ç åðéöÜíåéá ôïõèá Þôáí ðåñßðïõ 1/4 ôïõ ôåôñ. ìÝôñïõ (6 mx 0,04m = 0,24m2). ¼ìùò ç éäéáßôåñç êá-ôáóêåõÞ ôïõ ìå ôéò áìÝôñçôåò åóï÷Ýò êáé å-îï÷Ýò êÜíåé ôçí åðéöÜíåéÜ ôïõ ôüóï áóý-ãêñéôá ìåãáëýôåñç.

Áêüìá ðéï áîéïèáýìáóôïò åßíáé ï ü-ãêïò ôïõ õãéïýò ëåðôïý åíôÝñïõ. Áõôüò á-íÝñ÷åôáé ìüëéò óå ìåñéêÜ êõâéêÜ åêáôï-óôÜ äçë. ÷ùñÜåé Üíåôá óôç ÷ïýöôá ìáò!ÄçëáäÞ ç öýóç Ý÷åé êáôáóêåõÜóåé Ýíáèáõìáóôü üñãáíï ðïõ ìüëéò ãåìßæåé ôç÷ïýöôá ìáò êáé ðáñ’ üëá áõôÜ Ý÷åé ìéá å-óùôåñéêÞ åðéöÜíåéá 500 ôåôñ. ìÝôñùí!

ÁõôÝò ôéò ôåñÜóôéåò åðéöÜíåéåò ìðï-ñåß ôï óþìá íá ôéò ÷ñçóéìïðïéÞóåé êáôÜäýï ôñüðïõò: Åßôå ãéá íá áðïññïöÞóåé ôéòïõóßåò ôùí ôñïöþí åßôå ãéá íá áðïâÜëëåé

Π ε π τ ι κ ό Σ ύ σ τ η µ α

στόµα

οισοφάγος

συκώτι

δωδεκαδάκτυλος

λεπτό έντερο

στoµάχι

παχύέντερο

πρωκτός Ó÷Þìá 2


Ε ν τ ε ρ ι κ ό ς Σ ω λ ή ν α ςΤροφοδότηση και αποτοξίνωση

Ó÷Þìá 3

απορρόφησηουσιών

τροφή

κόπρανα

αποβολήουσιών

ôïîßíåò (ó÷. 4). ÄçëáäÞ ôéò ÷ñçóéìïðïéåß, á-íÜëïãá ìå ôéò áíÜãêåò ôïõ, åßôå ãéá ôçíôñïöïäüôçóç ôïõ åßôå ãéá ôçí êÜèáñóÞôïõ.

Ï êáèÝíáò ìáò ìðïñåß íá äéáðéóôþóåéðüóï êáëÜ ëåéôïõñãåß ôï Ýíôåñü ôïõ. Áõôüìðïñåß íá ãßíåé ìå ðïëëïýò ôñüðïõò.¸íáò üìùò áðëüò êáé åýêïëïò ôñüðïò åß-íáé íá ðáñáêïëïõèÞóåé ôá êüðñáíÜ ôïõ:ôçí õöÞ ôïõò, ôï ó÷Þìá ôïõò, ôçí ðïóüôçôÜôïõò, ôçí ïóìÞ ôïõò, ôç óõ÷íüôçôÜ ôïõòêëð. ÅÜí ôá êüðñáíá åßíáé öõóéïëïãéêÜ,ôüôå åßíáé ìéêñÜ óå üãêï, êõëéíäñéêÜ, äåëåñþíïõí ôïí ðñùêôü êáé ôçí ôïõáëÝôáêáé äåí åßíáé éäéáßôåñá äýóïóìá. Ìðïñåßíá áðïâÜëëïíôáé áðü ìßá öïñÜ ôçí çìÝñáÝùò ìßá öïñÜ óôéò 2-3 ìÝñåò. ÅÜí ôá êüðñáíá äåí Ý÷ïõí áõôÜ ôá ÷áñáêôç-ñéóôéêÜ ð.÷. åÜí ëåñþíïõí ôïí ðñùêôü êáé ôçí ôïõáëÝôá, åÜí åßíáé ðïëëÜêáé áöñÜôá, åÜí åßíáé áó÷çìÜôéóôá, åÜí êïëëïýí åðÜíù óôïí ðñùêôü êáéôçí ôïõáëÝôá, åÜí áðïâÜëëïíôáé ðïëëÝò öïñÝò ôçí çìÝñá Þ åÜí åßíáé ðïëýäýóïóìá, óçìáßíåé üôé ôï Ýíôåñï ðÜó÷åé êáé üôé ãßíåôáé óÞøç ôùí ôñïöþí óôïÝíôåñï.

ÐÝñá áðü áõôÜ õðÜñ÷ïõí êáé Üëëá óçìÜäéá ôçò óùóôÞò áðïôïîßíù-óçòðïõ êÜíåé ôï Ýíôåñï: Äåí Ý÷ïõìå ðñçîßìáôá óôï ðñüóùðï, óôá ÷Ýñéá êáéóôá ðüäéá. Äåí Ý÷ïõìå êõôôáñßôéäá ïýôå ìåãÜëç êïéëéÜ. Ç óôÜóç ôïõ óþìá-ôïò åßíáé åõèõôåíÞò.

Ç óùóôÞ áðïññüöçóç ãßíåôáé áéóèçôÞ óôéò äõíÜìåéò ôïõ óþìáôïò ðïõåßíáé ðïëý êáëÝò. ¸÷ïõìå äéÜèåóç ãéá äïõëåéÜ, ãéá äçìéïõñãßá. Ç ìïñöÞôïõ óþìáôïò äåí ðáñïõóéÜæåé áôñïößåò êáé åëëåßììáôá. Ïé ìýåò åßíáé áñ-ìïíéêÜ (ü÷é õðåñâïëéêÜ) áíåðôõãìÝíïé. Ôï äÝñìá äåí Ý÷åé ôçí ôÜóç íá á-äõíáôßæåé, íá êÜíåé æÜñåò êáé ñõôßäåò. Ôá åóùôåñéêÜ üñãáíá ôñïöïäïôïý-íôáé óùóôÜ êáé ìáò äßíïõí ôï áßóèçìá ôçò åõåîßáò.

Áò äïýìå ìåñéêÜ ðáñáäåßãìáôá:á) ÅÜí åßìáé ÷ïíôñüò (ó÷. 5) ôé ðÜó÷åé, ç áðïññüöçóç Þ ç áðïôïîßíùóç;¸íáò ÷ïíôñüò Üíèñùðïò óõíÞèùò Ý÷åé ãåñÞ éäéïóõãêñáóßá. Ôï ðåðôéêü ôïõ óýóôç-

ìá åßíáé éó÷õñü êáé áðïäßäåé ðïëý êáëÜ, áêüìá êáé êÜôù áðü äõóìåíåßò óõíèÞêåò. ̧ ôóéç áðïññüöçóç ðïõ ìðïñåß íá åðéôåëÝóåé åßíáé õðåñåðáñêÞò. ÐáñÜ ôéò ðáñáâÜóåéò ðïõåíäå÷üìåíá êÜíåé, Ý÷åé áñêåôïýò õãéåßò éóôïýò, Ý÷åé êáëÞ åíÝñãåéá êáé äéÜèåóç êáé áñ-êåôÜ êáëÞ äçìéïõñãéêüôçôá. ¼ìùò, ëüãù ôùí ðáñáâÜóåùí ðïõ êÜíåé, ãßíåôáé áíáðüöåõ-êôá óÞøç ôùí ôñïöþí óôï Ýíôåñï. Óå ôÝôïéï âáèìü ìÜëéóôá, ðïõ ç áðïôïîéíùôéêÞ ôïõ é-êáíüôçôá õðåñóêåëßæåôáé êáé áñ÷ßæåé ç óõóóþñåõóç ôïîéíþí óôï Ýíôåñï êáé åí óõíå÷åßá

Ε ν τ ε ρ ι κ ό ς Σ ω λ ή ν α ςΑπορρόφηση ουσιών και αποβολή τοξι-νών από την επιφάνεια του εντέρου

Ó÷Þìá 4

απορρόφησηουσιών

αποβολήτοξινών



ó’ üëï ôï óþìá. ÓéãÜ - óéãÜ ðáñïõóéÜæïíôáé ç ìåãÜëç êïéëéÜ, ç êõôôáñß-ôéäá êáé ôá ðñçîßìáôá.

Ëïéðüí åäþ ðÜó÷åé ç áðïôïîßíùóç êáé ü÷é ç áðïññüöçóç!

â) ÅÜí åßìáé áôñïöéêüò (ó÷. 6)(äçëáäÞ õðåñâïëéêÜ áäýíáôïò) ôé ðÜ-ó÷åé, ç áðïññüöçóç Þ ç áðïôïîßíùóç;

¸íáò áôñïöéêüò Üíèñùðïò Ý÷åé óõíÞèùò áäýíáìç éäéïóõãêñáóßá.Ôï ðåðôéêü ôïõ óýóôçìá åßíáé áóèåíéêü êáé åõÜëùôï. Ïé äõ-íáôüôçôåò áðïññüöçóçò êáé áðïôïîßíùóçò åßíáé ðåñéïñé-óìÝíåò. ÊÜíïíôáò ëïéðüí êÜðïéåò ðáñáâÜóåéò (Ýóôù êáéðïëý ìéêñüôåñåò áðü áõôÝò ðïõ êÜíïõí ïé ãåñÝò éäéïóõ-ãêñáóßåò) ïäçãåßôáé ãñÞãïñá óôçí áíåðÜñêåéá. ÄçëáäÞ ôïðåðôéêü óýóôçìá äå ìðïñåß íá áðïññïöÞóåé áõôÜ ðïõ ÷ñåé-Üæåôáé ôï óþìá. Ôï óþìá áðü ôçí Üëëç, ãéá íá ôá âãÜëåé ðÝ-ñá ìå ôéò êáèçìåñéíÝò ôïõ áíÜãêåò, ðñÝðåé áðü êÜðïõ íá á-íôëÞóåé åíÝñãåéá. ̧ ôóé êáôáíáëþíåé ôïõò õãéåßò ôïõ éóôïýò(óõíäåôéêü êáé ìõúêü éóôü) ìå áðïôÝëåóìá ôçí áðßó÷íáíóç.Ïé ìõò ìåéþíïíôáé, ôï äÝñìá áäõíáôßæåé êáé ôåßíåé íá êÜíåéæÜñåò êáé ñõôßäåò. Ïé óùìáôéêÝò äõíÜìåéò ìåéþíïíôáé êáé üëïò ï ïñãáíé-óìüò ôåßíåé ðñïò ôï ìáñáóìü. Ç áßóèçóç ôçò áäõíáìßáò ôïõ óþìáôïò ôïí åõ-áéóèçôïðïéåß êáé ôïí êÜíåé üëï êáé ðéï ðñïóåêôéêü óôá èÝìáôá ôçò äéáôñï-öÞò êáé ãåíéêÜ ôïõ ôñüðïõ æùÞò. Ëüãù ôçò ó÷åôéêÜ ðñïóåêôéêÞò äéáãùãÞòôïõ äåí êÜíåé ôñïìåñÝò ðáñáâÜóåéò êáé Ýôóé äåí õðåñóêåëßæåôáé ç áðïôïîé-íùôéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ åíôÝñïõ. Ãé'áõôü äåí äçìéïõñãïýíôáé ïýôå ìåãÜëçêïéëéÜ, ïýôå êõôôáñßôéäá, ïýôå Ýíôïíá ðñçîßìáôá. (Åî Üëëïõ, áêüìá êáé áíêÜíåé ôñïìåñÝò ðáñáâÜóåéò, ôï áóèåíéêü ôïõ óþìá äåí Ý÷åé ôç äõíáôüôçôá

íá êÜíåé ìåãÜëç êïéëéÜ êáé êõôôáñßôéäá áëëÜ ïäçãåßôáé áêüìá ðåñéóóüôåñï óå áðßó÷íáí-óç).

Óõíåðþò åäþ ðÜó÷åé ðåñéóóüôåñï ç áðïññüöçóç êáé ëéãüôåñï ç áðïôïîßíùóç!

ã) ÖõóéêÜ õðÜñ÷ïõí êáé åíäéÜìåóåò êáôáóôÜóåéò üðïõ ìðïñåß íá ðÜó÷ïõí êáé ïé äýïëåéôïõñãßåò äçëáäÞ êáé ç áðïôïîßíùóç êáé ç áðïññüöçóç. Ôüôå ìðïñåß íá óõíõðÜñ÷ïõíóôï ßäéï óþìá ìåãÜëç êïéëéÜ, ðñçîßìáôá, êõôôáñßôéäá êáé ôáõôü÷ñïíá - óå Üëëåò ðåñéï-÷Ýò-áôñïößåò êáé åëëåßììáôá (ð.÷. óôïõò ìçñïýò êõôôáñßôéäá êáé óôï ðñüóùðï áôñïößá).

2. Ôï ðåðôéêü êáé ôï íåõñéêü óýóôçìá¼ðùò Þäç ðåñéãñÜøáìå ôï ðåðôéêü óýóôçìá åêôåëåß ôï èáõìáóôü Ýñãï ôçò÷þíåøçò ôùí ôñïöþí êáé ôçò ôñïöïäüôçóçò ôïõ óþìáôïò êáé ôï åðßóçò èáõ-ìáóôü Ýñãï ôçò áðïôïîßíùóçò. Êáé ôá äõï Ýñãá üìùò äåí ôá êÜíåé ìüíï ôïõ.¼ëá ôá üñãáíá ôïõ åîáñôþíôáé ðëÞñùò êáé êÜèå óôéãìÞ áðü ôï íåõñéêü óý-óôçìá. Êáé ìÜëéóôá áðü ôï ôìÞìá ôïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò ðïõ ëåéôïõñãåßáõôüìáôá, ÷ùñßò ôç äéêÞ ìáò âïýëçóç êáé ãé’ áõôü ëÝãåôáé áõôüíïìï íåõñé-êü óýóôçìá. Áõôü äßíåé ôéò åíôïëÝò óôá üñãáíá ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïòãéá ôï ðüôå êáé ðþò èá ëåéôïõñãÞóïõí, áõôü ôá óõíôïíßæåé ìåôáîý ôïõò êáé

Ó÷Þìá 5

Ó÷Þìá 6

ìå ôá Üëëá üñãáíá ôïõ óþìáôïò, áõôü ôïõò äßíåé ôçí åíÝñãåéá ãéá íá äïõ-ëåýïõí. Ôï áõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá ëïéðüí äéåõèýíåé, óõíôïíßæåé êáé å-íåñãïäïôåß ôá üñãáíá ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò (üðùò êáé üëá ôá Üëëá å-óùôåñéêÜ üñãáíá).

Ôüóï ç ÷þíåøç ôùí ôñïöþí üóï êáé ç áðïôïîßíùóçðïõ êÜíåé ôï ðåðôéêü óýóôçìá åßíáé äéáäéêáóßåò åîáéñå-ôéêÜ ðïëýðëïêåò êáé åõáßóèçôåò. Ãéá íá ãßíïõí óùóôÜ,ðñÝðåé íá åßíáé êáé ôï ßäéï ôï ðåðôéêü óýóôçìá êáé ï êõ-âåñíÞôçò ôïõ (ó÷. 7), äçë. ôï áõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá,óå êáëÞ êáôÜóôáóç. ¼óï êáëýôåñç åßíáé ç êáôÜóôáóçôùí äýï áõôþí óõóôçìÜôùí ôüóï ðéï ãñÞãïñç êáé ðëÞ-ñçò èá åßíáé ç ÷þíåøç ôùí ôñïöþí êáé ðéï áðïôåëåóìá-ôéêÞ ç áðïôïîßíùóç.

Ðùò ìðïñþ ëïéðüí íá áéóèáíèþ üôé ôá äýï áõôÜ óõ-óôÞìáôá (ôï ðåðôéêü êáé ôï áõôüíïìï íåõñéêü) åßíáé óå èÝóç íá öÝñïõí óåðÝñáò ôç ÷þíåøç ôïõ öáãçôïý; Ìå Üëëá ëüãéá ðþò ìðïñþ íá êáôáëÜâù ü-ôé åðéôñÝðåôáé íá ðÜñù ãåýìá êáé ðùò ìðïñþ íá ðáñáêïëïõèÞóù ôçí åîÝ-ëéîç ôçò áöïìïßùóÞò ôïõ áðü ôï óþìá;

3. Ðñéí áðü ôï ãåýìá: ÐñïûðïèÝóåéò êáé óçìÜäéá ôçò óùóôÞò ÷þíåøçòá) Ôï ðåðôéêü óýóôçìáÇ êáôÜóôáóç ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò áíôéêáôïðôñßæåôáé óôï óôüìá:

Ôá äüíôéá êáé ôá ïýëá êáèñåðôßæïõí ôï ìç÷áíéêü ôìÞìá ôïõ ðåðôéêïý óõ-óôÞìáôïò. Áíôßèåôá, ôï óÜëéï êáé ç ãåýóç ðïõ Ý÷ù, êáèñåðôßæïõí ôï ÷çìé-êü ôìÞìá ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò.ÅÜí ãéá ðáñÜäåéãìá Ý÷ù ðüíïõò óôá äüíôéá Þ óôá ïýëá, Þ Üöèåò óôï óôü-ìá, áõôü óçìáßíåé üôé êáé ôá Üëëá, ôá åóùôåñéêÜ üñãáíá (óôïìÜ÷é, Ýíôåñï)Ý÷ïõí âëÜâåò.

Áíôßóôïé÷á, åÜí ç ãåýóç ôïõ óÜëéïõ óôï óôüìá åßíáé Üó÷çìç Þ ç ðï-óü-ôçôÜ ôïõ ðïëý ìéêñÞ, áõôü óçìáßíåé üôé êáé ôá Üëëá õãñÜ (ãáóôñéêü, åíôå-ñéêü, ÷ïëÞ, ðáãêñåáôéêü) äåí åßíáé êáëÜ.

Ç ðïéüôçôá ôïõ óÜëéïõ êáé ç êáôÜóôáóç õãåßáò ôùí óéåëïãüíùí áäÝ-íùíöáßíïíôáé, üðùò åßðáìå, óôç ãåýóç ðïõ Ý÷ù êáé óôç ðïóüôçôá ôïõ óÜëéïõ:Óå õãéÞ êáôÜóôáóç Ý÷ù ìåôÜ áðü ôá ãåýìáôá ìéá åëáöñÜ áëëÜ åõ÷Üñéóôçîçñïóôïìßá ðïõ óõíïäåýåôáé áðü ìéá åõ÷Üñéóôç áíåðéèõìßá ãéá öáãçôü Þíåñü. ÄçëáäÞ Ý÷ù îçñïóôïìßá ìå áäéøßá êáé áíåðéèõìßá êáé ãéá ôï êáëý-ôåñï öáãçôü. Ç ãåýóç ðïõ Ý÷ù åßíáé ç ãåýóç ôïõ õãéïýò óÜëéïõ. ÁõôÞ åßíáéìéá åõ÷Üñéóôç õöÜëìõñç êáé õðüãëõêç ãåýóç. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ãåý-ìáôïò ïé õãéåßò óéåëïãüíïé áäÝíåò åêêñßíïõí Üöèïíï êáé åîáéñåôéêÜ åýãåõ-óôï óÜëéï. Áõôü áíáëýåé ôéò ôñïöÝò êáé áõôÝò åêðôýóóïõí ìéá éäéáßôåñá åõ-


Ó÷Þìá 7


÷Üñéóôç ãåýóç. Ç áðüëáõóç ôïõ ãåýìáôïò åßíáé ëåðôÞ, Þñåìç êáé äå äçìé-ïõñãåß åîÜñôçóç. Ìßá ôõ÷üí äéáêïðÞ ôïõ ãåýìáôïò åßíáé åýêïëç êáé áíþ-äõíç.

ÅÜí ç ãåýóç ðïõ Ý÷ù óôï óôüìá åßíáé Üó÷çìç ð.÷. ðéêñÞ, üîéíç, óôõ-öÞêëð. áõôü óçìáßíåé üôé ç ðïéüôçôá ôïõ óÜëéïõ (êáé Üñá üëùí ôùí õðï-ëïßðùíõãñþí) äåí åßíáé êáëÞ. ÅÜí äå óõíïäåýåôáé áðü êáðñéôóéüæá åðéèõìßá ãéáåëêõóôéêÜ öáãçôÜ Þ ðïôÜ, åßíáé åíäåéêôéêÞ ôçò êáêÞò êáôÜóôáóçò ôçò ÷ç-ìåßáò ü÷é ìüíï ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò áëëÜ êáé ïëïêëÞñïõ ôïõ óþìáôïò.ÁõôÞ ç êáôÜóôáóç åßíáé óõíåðþò áðáãïñåõôéêÞ ãéá ïðïéïäÞðïôå ãåýìá.Ôþñá ðñÝðåé íá ðåñéìÝíù ÷ùñßò öáãçôü êáé êáôÜ ôï äõíáôü ÷ùñßò íåñü ìÝ-÷ñéò üôïõ ôï óÜëéï êáé ç ãåýóç ãßíïõí ðÜëé åõ÷Üñéóôá êáé áðï÷ùñÞóïõí ü-ëåò ïé åðéèõìßåò öáãçôþí êáé õãñþí. ÁíÜëïãá ìå ôéò ðáñáâÜóåéò ðïõ Ý÷ïõíðñïçãçèåß, áõôü Ýñ÷åôáé ìÝóá óå ëßãåò þñåò Ýùò ôï ðïëý óå Ýíá-äýï 24ù-ñá.

¼ðùò Þäç áíáöÝñáìå Ýíá ðïëý êáëü êñéôÞñéï ôçò éó÷ýïò ôïõ ðåðôé-êïýóõóôÞìáôïò åßíáé ç ðåßíá: Óôéò öÜóåéò ðïõ ôï ðåðôéêü óýóôçìá åßíáé áíß-ó÷õñï, äçë. äå ìðïñåß íá ÷ùíÝøåé, õðÜñ÷åé Ýíôïíç, ðéåóôéêÞ, áíõðü-ìïíç,êáðñéôóéüæá ðåßíá Þ ôï áíôßèåôï äçë. ôñïìåñÞ áðÝ÷èåéá ãéá ôá ðÜíôá. ÓôéòöÜóåéò ðïõ ôï ðåðôéêü óýóôçìá åßíáé éó÷õñü, ç åðéèõìßá ìïõ åßíáé Þñåìç,ðåéèÞíéá, õðïìïíåôéêÞ, åõÝëéêôç êáé ïëéãáñêÞò. Ìðïñþ íá ðåñéìÝíù, äå äé-áìáñôýñïìáé ãéá áíáâïëÝò Þ êáèõóôåñÞóåéò ôïõ ãåýìáôïò êáé éêáíïðïéïý-ìáé ìå áðëÜ öáãçôÜ êáé ìå ìÝôñéåò ðïóüôçôåò. ÁõôÞ ç êáôÜóôáóç Ýñ÷åôáéåýêïëá êáé ãñÞãïñá, åÜí áðëÜ ðåñéìÝíù áñêåôÜ, ÷ùñßò öáãçôü êáé íåñü.Ó’ áõôü ôï äéÜóôçìá ìðïñþ íá äïõëåýù - êáé ìÜëéóôá ðéï áðïäïôéêÜ áðüÜëëïôå - êáé, áí ÷ñåéáóèåß, íá îåêïõñáóôþ ëßãï.

â) Ôï íåõñéêü óýóôçìáÇ êáôÜóôáóç ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò öáßíåôáé óôï áßóèç-

ìá çñåìßáò êáé áêìáéüôçôáò ðïõ Ý÷ù. ¼óï ðéï Þñåìïò êáé áêìáßïò áéóèÜ-íïìáé ôüóï ðéï êáëÜ åßíáé ôï íåõñéêü ìïõ óýóôçìá. ¢ñá ôüóï êáëýôåñáìðïñåß íá êáèïäçãåß, óõíôïíßæåé êáé åíåñãïäïôåß ôï ðåðôéêü óýóôçìá.

ÅÜí áéóèÜíïìáé áíÞóõ÷ïò, áõôü óçìáßíåé üôé ôï íåõñéêü ìïõ óýóôçìáâñßóêåôáé óå êáôÜóôáóç äéÝãåñóçò. ÅÜí ðÜëé áéóèÜíïìáé êïõñáóìÝíïò, åß-íáé óå êáôÜóôáóç åîÜíôëçóçò (ðáñÜëõóçò). Êáé ïé äýï êáôáóôÜóåéò åßíáéáêáôÜëëçëåò ãéá ãåýìá. ÅÜí ðåñéìÝíïõìå ìå åñãáóßá êáé ëßãç îåêïýñáóç,áðïêáèßóôáôáé ç áñìïíéêÞ, êáôÜ öýóç êáôÜóôáóç ôïõ íåõñéêïý óõóôÞìá-ôïò ðïõ åßíáé ç çñåìßá ìå áêìáéüôçôá.

ÃåíéêÜ ïé óùóôÝò áðïóôÜóåéò áíÜìåóá óôá ãåýìáôá åíäõíáìþíïõí ôü-óï ôï íåõñéêü üóï êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìá êáé áíáíåþíïõí üëï ôï óþìá. Ó’áõôÜ ôá äéáóôÞìáôá åííïåßôáé üôé äåí ôñþìå ôßðïôá êáé üôé ðßíïõìå ôï åëÜ-

÷éóôï äõíáôü íåñü (Þ êáëýôåñá êáèüëïõ íåñü).Ôï áßóèçìá çñåìßáò êáé áêìáéüôçôïò åßíáé ç ìßá ðáñÜìåôñïò ôçò éêáíü-

ôçôïò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò. Ç Üëëç åîßóïõ óçìáíôéêÞ ðáñÜ-ìåôñïò åßíáé ï çìåñÞóéïò âéïñõèìüò ôïõ(ó÷. 8): Ôï áõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá áñ÷ß-æåé íá “êïéìÜôáé” ãýñù óôéò 7.00-8.00 ôïâñÜäõ êáé áñ÷ßæåé íá îõðíÜ ãýñù óôéò 2.00-3.00 ôï ðñùß. Ïé þñåò ôçò ìÝãéóôçò åãñÞãïñ-óçò åßíáé 6.00-10.00 ôï ðñùß. ÌåôÜ õðÜñ÷åéìßá ìÝôñéá åãñÞãïñóç ìÝ÷ñé ôéò 6.00 ôï áðü-ãåõìá êáé ìåôÜ áñ÷ßæåé ðÜëé ç ÷áëÜñùóç.Áõôüò ï âéïñõèìüò åßíáé óõíôïíéóìÝíïò ìåôçí çìÝñá êáé ôç íýêôá êáé éó÷ýåé ðÜíôá á-

íåîÜñôçôá áðü ôï êáèçìåñéíü ðñüãñáììá ðïõ Ý÷åé ï êáèÝíáò áðü ìáò.Ôï ðåðôéêü óýóôçìá åßíáé õöéóôÜìåíï ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞ-

ìáôïò êáé áêïëïõèåß ôï ñõèìü ðïõ ôïõ äßíåé åêåßíï. ̧ ôóé “êïéìÜôáé” Þäç á-ðü ôéò 7.00 ôï âñÜäõ. “ÎõðíÜ” ãýñù óôéò 3.00 êáé êéíçôïðïéåß êáô' áñ÷Üò ôéòáðïôïîéíùôéêÝò ôïõ äñáóôçñéüôçôåò. Áöïý ðñï÷ùñÞóåé áñêåôÜ ç áðïôïîß-íùóç êáé êáèáñèïýí éêáíïðïéçôéêÜ ïé ÷õìïß ôïõ óþìáôïò, êéíçôïðïéïýíôáéïé áðïññïöçôéêÝò ëåéôïõñãßåò. Áõôü ãßíåôáé ãýñù óôéò 5.00 ôï ðñùß Þ êáé áñ-ãüôåñá, áíÜëïãá ìå ôéò ðáñáâÜóåéò ðïõ Ý÷ïõí ôõ÷üí ðñïçãçèåß (üóï ìåãá-ëýôåñåò ïé ðáñáâÜóåéò ôüóï ðéï áñãÜ îåêéíÜ ç áðïññüöçóç). Ç ìÝãéóôç á-ðüäïóç ôçò ÷þíåøçò êáé áðïññüöçóçò ôùí ôñïöþí åßíáé óõíÞèùò 6-10 ôïðñùß. ÌåôÜ ìåéþíåôáé êÜðùò êáé ðåñßðïõ óôéò 6-7 ôï âñÜäõ ðÝöôåé ôåëåßùò.Áõôü óçìáßíåé üôé óôéò 6-7 ôï âñÜäõ èá ðñÝðåé ü÷é áðëþò íá Ý÷ïõìå öÜåé áë-ëÜ êáé íá Ý÷ïõìå ÷ùíÝøåé. ÄçëáäÞ ôï ôåëåõôáßï ãåýìá ôçò çìÝñáò íá åßíáéóôéò 2.00-3.00 ôï áðüãåõìá. Ôï ðñùúíü ãåýìá (6-10) ÷ùíåýåôáé ïðùóäÞðï-ôå ðéï åýêïëá áðü ôï ìåóçìåñéáíü. Óôçí ðñÜîç áõôü ìåôáöñÜæåôáé üôé óýì-öùíá ìå ôïí çìåñÞóéï âéïñõèìü èá Ýðñåðå íá ôñþìå Þ ìüíïí ôï ðñùß Ýíáêáëü ãåýìá Þ Ýíá ìÝôñéï ãåýìá ôï ðñùß êáé Ýíá ìÝôñéï ôï ìåóçìÝñé.

Ï óåâáóìüò áõôïý ôïõ çìåñÞóéïõ âéïñõèìïý öÝñíåé ôåñÜóôéá ïöÝëç.ÅÜí êÜðïéïò äåí ôñþåé ôï âñÜäõ, êïéìÜôáé åíùñßò (8.00-9.00) êáé ôñþåé ìü-íï Ýíá ãåýìá ôï ðñùß Þ Ýíá ãåýìá ôï ðñùß êáé Ýíá ôï ìåóçìÝñé, èá äåé ìÝóáóå ëßãåò ìÝñåò ôåñÜóôéåò áëëáãÝò óôçí õãåßá ôïõ. Ðéóôåýù, üôé ôïõëÜ÷éóôïíïé ìéóÝò áññþóôéåò ìðïñïýí íá èåñáðåõèïýí ìå áðëü óåâáóìü ôïõ âéïñõè-ìïý óôïí ýðíï êáé óôï öáãçôü ÷ùñßò Üëëç áëëáãÞ êáé ìÜëéóôá ìÝóá ó'ÝíáäéÜóôçìá ïëßãùí åâäïìÜäùí.

ÓõíïðôéêÜ ëïéðüí èá ìðïñïýóáìå íá ðïýìå üôé ïé âáóéêÝò ðñïûðïèÝ-óåéò (êáôÜ óåéñÜ óðïõäáéüôçôáò) ðñï ôïõ ãåýìáôïò åßíáé ïé åîÞò:


Ó÷Þìá 8


á) Íá ìçí ôñþù ôï âñÜäõ.â) Íá áéóèÜíïìáé Þñåìïò êáé áêìáßïò.ã) Íá Ý÷ù åõ÷Üñéóôç ãåýóç.ä) Íá ìçí Ý÷ù Ýíôïíç, áíõðüìïíç ðåßíá ïýôå êáé áðÝ÷èåéá.å) Íá õðÜñ÷åé éêáíÞ áðüóôáóç áðü ôï ðñïçãïýìåíï ãåýìá (ð.÷. ãéá åíÞ-ëéêåò 6-7 þñåò).

ÅÜí ôçñÞóåé êáíÝíáò áõôïýò ôïõò êáíüíåò, ïé áëëáãÝò ðïõ èá áêïëïõ-èÞóïõí èá åßíáé èåáìáôéêÝò: Ôï áßóèçìá çñåìßáò êáé åõåîßáò èá áõîçèåß, çíïçôéêÞ äéáýãåéá êáé ç óõíáéóèçìáôéêÞ éóïññïðßá èá âåëôéùèïýí, ïé ëáé-ìáñãéêÝò åðéèõìßåò èá ìåéùèïýí, ç áðüëáõóç ôùí ãåõìÜôùí èá áõîçèåß, çêïéëéÜ èá õðï÷ùñÞóåé, ç êõôôáñßôéäá èá ìåéùèåß. Åðßóçò èá öýãåé ç êáôÜ-ðôùóç êáé ç õðíçëßá ìåôÜ ôï öáãçôü êáé èá õðï÷ùñÞóïõí ðïëëÜ Üëëá åíï-÷ëÞìáôá ðïõ ßóùò Ý÷ïõí êÜðïéïé áðü ìáò.

Ç åöáñìïãÞ óôçí ðñÜîç áõôþí ôùí êáíüíùí åßíáé ü÷é ìüíïí åîáéñåôé-êÜ óõìöÝñïõóá áëëÜ êáé áñêåôÜ åýêïëç. Áò äïýìå ìåñéêÜ ðáñáäåßãìáôááðü ôç êáèçìåñéíÞ æùÞ:

ã) Ðáñáäåßãìáôá1) Îõðíþ ôï ðñùß åõäéÜèåôïò, Þñåìïò êáé áêìáßïò. ¸÷ù åõ÷Üñéóôç ãåýóç óôï óôü-

ìá êáé äåí ðåéíþ. Ôï ðñïçãïýìåíï ãåýìá Þôáí ðñéí 16 þñåò: ÁõôÞ åßíáé ìßá ðïëý êáëÞ þ-ñá ãéá ãåýìá!

2) Ôï ìåóçìÝñé åðéóôñÝöù áðü ôç äïõëåéÜ Ý÷ïíôáò õðåñÝíôáóç êáé ìåãÜëç ðåßíá:ÁõôÞ åßíáé ôåëåßùò áêáôÜëëçëç þñá ãéá ãåýìá! Áõôü ðïõ ôþñá ÷ñåéÜæåôáé ôï óþìá åßíáéîåêïýñáóç! Ìðïñþ íá îáðëþóù ëßãï (10’- 60’) ìå ìßá èåñìïöüñá óôç êïéëéÜ Þ íá êÜíùÝíá íôïõò Þ ìéá áðëÞ Þñåìç ÷åéñùíáêôéêÞ äïõëåéÜ. ÌÝóá óå ëßãç þñá õðï÷ùñïýí ç êïý-ñáóç êáé ç ðåßíá. Ôï íåõñéêü óýóôçìá ãõñßæåé ôï “äéáêüðôç”. Ãßíåôáé Þñåìï êáé áêìáßï.Ç Ýíôïíç ðåßíá õðï÷ùñåß. Ç åðéèõìßá ìïõ ôþñá åßíáé Þðéá, Þñåìç êáé ïëéãáñêÞò. ÁõôÞåßíáé êáôÜëëçëç þñá ãéá ãåýìá!

3) Ôï âñÜäõ åðéóôñÝöù óôï óðßôé Þñåìïò, êïõñáóìÝíïò êáé ðåéíáóìÝíïò. ÌåôÜ ôçíêïýñáóç ôçò çìÝñáò íïìßæù üôé äéêáéïýìáé ìßá ãåõóôéêÞ áðüëáõóç! ÁõôÞ üìùò åßíáé á-êáôÜëëçëç þñá ãéá ãåýìá! Ç êáëýôåñç ëýóç ôþñá åßíáé íá ðÜù ãéá ýðíï êáé íá ðÜñù Ý-íá ãåýìá ôçí åðïìÝíç ôï ðñùß. ÃåíéêÜ ïé ðéï êáôÜëëçëåò þñåò ãéá ãåýìá åßíáé ïé þñåò ìå-ôÜ áðü îåêïýñáóç êáé ðñéí ôç äïõëåéÜ (ó÷. 9).

α . Κ α τ ά λ λ η λ η δ ι α δ ο χ ή

Ύπνος ή Ξεκούραση

Ó÷Þìá 9

Γεύµα Εργασία

β . Α κ α τ ά λ λ η λ η δ ι α δ ο χ ή

Εργασία Γεύµα Ύπνος ή Ξεκούραση

4) Âñßóêïìáé õðü ðßåóç ÷ñüíïõ. Ãéá ðáñÜäåéãìá ôï ðñùß ðïõ ðñÝðåé íá öýãù ãñÞãï-ñá ãéá ôç äïõëåéÜ. ¹ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò äïõëåéÜò. ¹ ôï ìåóçìÝñé ãéáôß ßóùò ðñÝðåé á-ìÝóùò íá îáíáöýãù: ÁõôÝò åßíáé üëåò áêáôÜëëçëåò þñåò ãéá ãåýìá! ÐñÝðåé íá ðåñéìÝíùìÝ÷ñéò üôïõ Ýëèåé êÜðïéá þñá ðïõ Ý÷ù ó÷åôéêÞ çñåìßá êáé Üíåóç ÷ñüíïõ, ïðüôå ìðïñþ íáðÜñù Ýíá ãáëÞíéï ãåýìá.

5) ̧ ÷ù îåíõ÷ôÞóåé, Ý÷ù öÜåé áñãÜ êáé óçêþíïìáé ôï ðñùß êáêïäéÜèåôïò, ìå Üó÷çìçãåýóç óôï óôüìá êáé ìå Ýíôïíç ðåßíá. ÁõôÞ åßíáé åðßóçò áêáôÜëëçëç þñá ãéá ãåýìá! Ìðïñþíá áöïóéùèþ óôç äïõëåéÜ êáé áöïý ðåñÜóïõí áñêåôÝò þñåò êáé öýãïõí ç ðåßíá, ç Üó÷çìçãåýóç êáé ç êáêÞ äéÜèåóç, íá ðÜñù Ýíá óùóôü ãåýìá (ð.÷. ìåôÜ áðü ôçí áðïãåõìáôéíÞ îå-êïýñáóç).

6) ÅðéóôñÝöù áðü óðïñ Þ Ýíôïíç óùìáôéêÞ åñãáóßá. ¸÷ù ìéá Þñåìç, ãëõêéÜ êïýñá-óç êáé êÜðïéá ðåßíá. Ôþñá åßíáé ç þñá üðïõ ôï íåõñéêü óýóôçìá ðåñíÜåé óôç öÜóç ÷áëÜ-ñùóçò. Áõôü ðïõ ÷ñåéÜæïìáé ôþñá åßíáé îåêïýñáóç êáé ýðíïò. Áöïý îåêïõñáóôþ áñêåôÜêáé îõðíÞóù ðñÝðåé íá äù åÜí Ý÷ù åõ÷Üñéóôç ãåýóç Þ ü÷é. ÅÜí ç ãåýóç äåí åßíáé êáëÞ óç-ìáßíåé üôé ôï óþìá âñßóêåôáé óå öÜóç áðïôïîßíùóçò ðïõ ôçí îåêßíçóå ìÜëëïí ìå ôç ðñïç-ãïýìåíç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá. ÐñÝðåé íá ôï áöÞóù íá ïëïêëçñþóåé áõôÞí ôçí åîõãß-áíóç ôùí ÷õìþí ôïõ. Ç áðïêáôÜóôáóç ôçò ÷çìéêÞò ôïõ éóïññïðßáò óçìáôïäïôåßôáé ìå ôçíåõ÷Üñéóôç ãåýóç ðïõ Ý÷ù óôï óôüìá. Åö’ üóïí ç ãåýóç åßíáé ðÜëé êáëÞ ìðïñþ íá ðÜñù Ý-íá ãåýìá.

ÃåíéêÜ ôï ðñùß êáé ôéò þñåò ìåôÜ áðü ýðíï åßíáé ðïëëÝò öïñÝò ç ãåýóç Üó÷çìç. ÁõôüðñïÝñ÷åôáé óõíÞèùò áðü ôéò ðáñáâÜóåéò ðïõ Ýêáíá óôá ãåýìáôá ôçò ðñïçãïýìåíçò ìÝñáòêáé åîçãåßôáé ùò åîÞò: ÌÝóá óôïí ýðíï îåêéíÜ ôï óþìá ìßá äéáäéêáóßá áðïôïîßíùóçò ðïõâñßóêåôáé åí ðëÞñåé åîåëßîåé ôçí þñá ðïõ åãþ îõðíþ. Ç êáêïóìßá ôçò áíáðíïÞò, ç äõóêáì-øßá ôïõ óþìáôïò, ç ëéðáñüôçôá ôïõ äÝñìáôïò, ôá äýóïóìá êüðñáíá êáé ïýñá åßíáé öáéíü-ìåíá ðïõ óõ÷íÜ óõíïäåýïõí ôçí êáêÞ ãåýóç êáé äåß÷íïõí ðüóï åíôáôéêÜ êáé ðïëýôñïðá åñ-ãÜæåôáé ôï óþìá ãéá íá áðïâÜëåé ôéò ôïîßíåò. ÐïëëÝò öïñÝò ìðáßíù óôïí ðåéñáóìü “íá öÜùêÜôé ãéá íá öôéÜîåé ç ãåýóç ìïõ” Þ “íá öÜù êÜôé ãéá íá ìç ìõñßæåé ôï óôüìá ìïõ”. ¼ìùò, ï-ðïéïäÞðïôå ãåýìá ôþñá äå ìðïñåß íá ÷ùíåõôåß! Ç Üó÷çìç ãåýóç äåß÷íåé üôé ç ÷çìåßá ôïõóþìáôïò ðÜó÷åé êáé üôé ôï ÷çìéêü ôìÞìá ôïõ ðåðôéêïý åñãïóôáóßïõ åßíáé áíßêáíï íá ÷ùíÝ-øåé. ÅÜí ëïéðüí ôþñá öÜù êÜôé, áõôü äå èá ÷ùíåõôåß êáé êáôÜ ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò èá óá-ðßóåé.

ÅÜí ðÜñù ôþñá Ýíá ãåýìá, áíáãêÜæù ôï óþìá íá äéáêüøåé ôçí áðïôïîßíùóç ãéá íááíôéìåôùðßóåé ôçí áðåéëÞ ôïõ êáéíïýñãéïõ öáãçôïý. Ç êáêÞ ãåýóç óôï óôüìá öåýãåé, ç äý-óïóìç áíáðíïÞ åðßóçò. ¼ìùò, ìáæß ìå áõôÜ, ÷Üíïíôáé êáé üëá ôá åõåñãåôéêÜ áðïôåëÝóìá-ôá ðïõ èá åß÷å ìßá óùóôÞ áðïôïîßíùóç.

Ôé èÜðñåðå ëïéðüí íá êÜíïõìå; ÁðëÜ íá ðåñéìÝíïõìå! Ìç ôñþãïíôáò êáé ðßíïíôáò ôïëéãüôåñï äõíáôü íåñü (Þ êáëýôåñá êáèüëïõ íåñü) ãéá ìåñéêÝò þñåò. Ôüôå ïëïêëçñþíåôáéç áðïôïîßíùóç ìå öõóéêü êáé áâßáóôï ôñüðï. Ç Üó÷çìç ãåýóç öåýãåé êáé áíôéêáèßóôáôáéáðü ìéá åõ÷Üñéóôç áßóèçóç óôï óôüìá, ÷ùñßò Ýíôïíç ðåßíá. Åö’ üóïí ìïõ åßíáé åõ÷Üñéóôï,ìðïñþ ôþñá íá ðÜñù Ýíá óùóôü ãåýìá.

7) Îõðíþ ðïëý åíùñßò ôï ðñùß ð.÷. 4.00 Þ 5.00. Äåí ðåéíþ áëëÜ åðåéäÞ èá öýãù óêÝ-ðôïìáé íá öÜù ðñïëçðôéêÜ ãéá íá ìçí ðåéíÜóù áñãüôåñá. ¼ìùò áõôü åßíáé ëÜèïò! Ïé öÜ-óåéò üðïõ ôï óþìá ìÝíåé ÷ùñßò ôñïöÞ ü÷é ìüíï êáêü äåí ôïõ êÜíïõí, áëëÜ åßíáé éäéáßôåñáåõåñãåôéêÝò äéüôé ôüôå îåêïõñÜæåôáé êáé áðïôïîéíþíåôáé. ÏðïéïäÞðïôå “ðñïëçðôéêü” êá-ôáíáãêáóôéêü ãåýìá åßíáé éäéáßôåñá âëáâåñü.

Ç íý÷ôá êáé ïé áêñáßåò þñåò ôçò çìÝñáò äçë. ðïëý áñãÜ Þ ðïëý åíùñßò åßíáé áêáôÜë-ëçëåò ãéá ãåýìá. Èá ìðïñïýóáìå äå íá ðïýìå üôé ôï äéÜóôçìá 23.00 - 4.00 ó÷åäüí ðÜíôá åß-



íáé áðáãïñåõôéêü ãéá ãåýìá.8) Åßíáé þñá íá ãåõìáôßóù. ¼ìùò êñõþíù åóùôåñéêÜ ðïëý. Ôá ðüäéá ìïõ åßíáé éäéáß-

ôåñá ðáãùìÝíá. ÈÝëù íá öÜù êÜôé ãéá íá æåóôáèþ. Åßíáé áõôü óùóôü Þ ü÷é; Ôï åóùôåñéêü êñýï áßóèçìá åßíáé ãéá ôï áõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá Ýíá éó÷õñü äéå-

ãåñôéêü åñÝèéóìá. Ãéáôß ðþò ìðïñåß íá çñåìÞóåé üôáí âëÝðåé íá áðåéëåßôáé ç åóùôåñéêÞèåñìïêñáóßá ôïõ óþìáôïò; (Áõôüò åßíáé ðáñåðéðôüíôùò êáé ï ëüãïò ðïõ äå ìðïñþ íá êïé-ìçèþ ìå êñýá ðüäéá). ÁõôÞ åßíáé áêáôÜëëçëç þñá ãéá ãåýìá! ÐñÝðåé ðñþôá íá æåóôáèþêáëÜ ð.÷. ìå åñãáóßá Þ ìå ìßá èåñìïöüñá óôá ðüäéá Þ ìå Ýíá ÷ëéáñü ðïäüëïõôñï (32ï - 33ï

C ãéá 20’). Áöïý æåóôáèþ êáëÜ êáé áéóèáíèþ ðÜëé Þñåìïò êáé áêìáßïò, ìðïñþ íá ðÜñù Ý-íá ãåýìá.

9) Ï ðõñåôüò ôùí ïîÝùí áóèåíåéþí êáé éäéáßôåñá ï õøçëüò ðõñåôüò ðñÝðåé íá ìáò á-ðïôñÝðåé áðü ôï ãåýìá. Åäþ ôï ìåí ðåðôéêü óýóôçìá âñßóêåôáé óå êáôáóôïëÞ, ôï äå íåõñé-êü óå êáôÜðôùóç. ÄçëáäÞ êáé ôá äýï óõ-óôÞìáôá äåí Ý÷ïõí áêìáéüôçôá. Óôéò ïîåßåòáññþóôéåò ôï óþìá ÷ñåéÜæåôáé îçñáóßá(ó÷. 10) Þ íçóôåßá, åÜí ç îçñáóßá äåí åßíáéáíåêôÞ. Ìå ôçí îçñáóßá Þ ôç íçóôåßá ãßíå-ôáé êÜèáñóç ôïõ óþìáôïò êáé åíäõíÜìùóçôïõ áìõíôéêïý óõóôÞìáôïò. Áöïý ðÝóåé ôå-ëåßùò ï ðõñåôüò êáé áéóèáíèþ ðëÞñç åõå-îßá, ìðïñþ íá ãåõìáôßóù.

10) Âñßóêïìáé óå ôáîßäé ïäéêü Þ áåñïðïñéêü. Ç äéáñêÞò áëëáãÞ ôùí ïðôéêþí åñåèé-óìÜôùí êáé ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò ðñïêáëåß óôï íåõñéêü óýóôçìá áñ÷éêÜ õðåñäéÝãåñóç êáé åíóõíå÷åßá êáôÜðôùóç (ðáñÜëõóç). Ôï áåñïðïñéêü ôáîßäé ëüãù ôçò ôñïìåñÞò ôá÷ýôçôáò, ôçòáëëáãÞò ôùí ôüðùí, ôùí êëéìÜôùí, ôùí õøïìÝôñùí, ôçò áôìïóöáéñéêÞò ðßåóçò êëð. åßíáé Ý-

íá ôüóï ôñïìåñü óõìâÜí ãéá ôï íåõ-ñéêü óýóôçìá ðïõ èá ìðïñïýóáìå íáôï ÷áñáêôçñßóïõìå óáí “óïê”. Ôï ôá-îßäé ìå ôñáßíï, áõôïêßíçôï Þ ðëïßï åß-íáé ìåí êáôÜ ðïëý çðéüôåñï áëëÜ êáéðÜëé áðïôåëåß ìåãÜëç ôáëáéðùñßáãéá ôï íåõñéêü óýóôçìá. Éäéáßôåñá ïéáäýíáìåò éäéïóõãêñáóßåò åðçñåÜ-æïíôáé ðïëý Üó÷çìá áðü ôï ôáîßäé.

ÃåíéêÜ óôï ôáîßäé äåí õðÜñ÷åé ïýôå çñåìßá, ïýôåáêìáéüôçôá êáé ãé’ áõôü äåí åßíáé êáëü íá ôñþìå. Ç êáëýôåñç óýíôñïöïò óôïõò ôáîéäéþôåòåßíáé ç îçñáóßá (ó÷. 11). Ìðïñïýìå íá áðÝ÷ïõìå áðü ôï öáãçôü ãéá ëßãåò þñåò (5-6) ðñéíáðü ôï ôáîßäé, êáè’ üëç ôç äéÜñêåéá ôïõ êáé ëßãåò þñåò ìåôÜ, êÜíïíôáò áðï÷Þ êáé áðü íåñü(Þ ðßíïíôáò ôï ëéãüôåñï äõíáôü íåñü áí äåí áíôÝ÷ïõìå). Ìå ôçí îçñáóßá Ý÷ïõìå Ýíá ôáîß-äé Üíåôï, îåêïýñáóôï ÷ùñßò ðñçîßìáôá, ðïíïêåöÜëïõò Þ Üëëá óõìðôþìáôá. Áöïý ôåëåéþ-óåé ôï ôáîßäé êáé åìåßò ÷áëáñþóïõìå, êïéìçèïýìå êáé ðñïóáñìïóôïýìå óôïí êáéíïýñãéï ôü-ðï ìðïñïýìå íá ðÜñïõìå Ýíá Þñåìï ãåýìá.

11) Äïõëåýù óå íõêôåñéíÞ âÜñäéá Þ êÜíù ôáêôéêÞ íõêôåñéíÞ äéáóêÝäáóç. Ðüôå èá Þ-ôáí êáëü íá ãåõìáôßóù; Ç íõêôåñéíÞ äñáóôçñéüôçôá äåí åßíáé ìßá öõóéêÞ êáôÜóôáóç. ÐáñÜôï üôé ôï óþìá Ý÷åé êÜðïéåò äõíáôüôçôåò ðñïóáñìïãÞò, ôáëáéðùñåßôáé êáé êïõñÜæåôáé á-ðü áõôÞ. ̧ íá ãåýìá êáôÜ ôç äéÜñêåéÜ ôçò êïõñÜæåé ôï óþìá áóõãêñßôùò ðåñéóóüôåñï áð’ü,ôé áõôÞ ç ßäéá ç íõêôåñéíÞ äñáóôçñéüôçôá. Ìðïñïýìå ëïéðüí íá ôñþìå åíùñßôåñá ð.÷. äýï

πυρετός ξηρασία

ταξίδι ξηρασία

Ó÷Þìá 10

Ó÷Þìá 11

ãåýìáôá, ôï ðñþôï óôéò 12.00 (ìåôÜ áðü îåêïýñáóç) êáé ôï äåýôåñï óôéò 18.00 êáé, ìåôÜ á-ðü êÜèå ãåýìá, íá êéíïýìáóôå Þ íá åñãáæüìáóôå.

12) Äéáíýù ìßá ðáñáôåôáìÝíç ðåñßïäï åóùôåñéêÞò áíáóôÜôùóçò. Ïé ëüãïé ìðïñåß íáåßíáé óõíáéóèçìáôéêïß, åðáããåëìáôéêïß Þ öõóéêïß. ÁõôÞ ç êáôÜóôáóç äçìéïõñãåß éäéáßôå-ñá ðñïâëÞìáôá! Ó’ áõôÝò ôéò óõíèÞêåò êáôáíáëþíåôáé áñêåôÞ åíÝñãåéá. Ôï óþìá óôéò äý-óêïëåò áõôÝò ðåñéüäïõò êáôáóôÝëëåé ôç ðåðôéêÞ ëåéôïõñãßá êáé åðéêåíôñþíåé ôç ðñïóï÷Þôïõ óôïõò êéíäýíïõò ðïõ ôï áðåéëïýí. Ôï íåõñéêü óýóôçìá, ëåéôïõñãþíôáò áðëÜ êáé ðñù-ôüãïíá, ìåôáöñÜæåé ôá Ýíôïíá ðñïâëÞìáôá óáí áðåéëÝò. Ïðüôå äßíåé åíôïëÝò óå üëá ôá üñ-ãáíá íá ðñïóáíáôïëéóôïýí óôçí áíôéìåôþðéóç áõôþí ôùí áðåéëþí. ÏðïéáäÞðïôå Ýíôïíçëåéôïõñãßá ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò åßíáé áíåðéèýìçôç ãéá ôï óþìá êáé ãé’ áõôü ôç ìðëï-êÜñåé åê ôùí ðñïôÝñùí. ÅÜí åãþ, ðáñ’ üëá áõôÜ, öÜù Ýíá ìåãÜëï ãåýìá, áõôü äå ÷ùíåýå-ôáé êáé, êáôÜ ìåãÜëï ìÝñïò, óÞðåôáé ìÝóá óôï Ýíôåñï. Ôï óþìá ôïîéíþíåôáé êáé åðéâáñý-íåôáé óå ìßá öÜóç ðïõ ÷ñåéÜæåôáé éäéáßôåñç áêìáéüôçôá êáé äéáýãåéá ãéá íá áíôéìåôùðßóåéôïõò êéíäýíïõò ðïõ ôï áðåéëïýí.

Ôé êÜíïõìå óå ôÝôïéåò ðåñéðôþóåéò; Ìðïñïýìå íá ðáßñíïõìå ìéêñÜ êáé åýðåðôáãåýìáôá (1-2 çìåñçóßùò) êáé üóï ãßíåôáé åíùñßôåñá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò çìÝñáò.ÐñÝðåé íá åßíáé ôüóï ìéêñÜ ðïõ íá ìç ìáò âáñáßíïõí êáèüëïõ, ïýôùò þóôå íá áéóèáíü-ìáóôå ìåôÜ ôï ãåýìá ó÷åäüí íçóôéêïß. Ôñþìå ôï åëÜ÷éóôï äõíáôü ãéá íá ôá âãÜæïõìå ðÝ-ñá. Ôüóï ç ðïëõöáãßá üóï êáé ç ðëÞñçò íçóôåßá åßíáé áêáôÜëëçëåò ãéá ìéá ôÝôïéá öÜóçôçò æùÞò ìáò.

4. Ç åðéêéíäõíüôçôá ôùí ôñïöþí: Ç ôåôñáðëÞ áðåéëÞÃéá íá êáôáëÜâïõìå ôç óçìáóßá, ðïõ Ý÷åé ç êáôÜóôáóç ôïõ íåõñéêïý êáé

ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò ãéá ôç ÷þíåøç ôùí ôñïöþí èá Ýðñåðå íá áíáöÝñïõ-ìå Ýíá åðéðëÝïí ÷áñáêôçñéóôéêü ôïõòóå ó÷Ýóç ìå ôï óþìá: Ôçí åðéêéíäõíü-ôçôÜ ôïõò. Ãéá ôï óþìá ïé ôñïöÝò åßíáéêáô’ áñ÷Þí êáé ðÜíù áð’ üëá ìßá áðåé-ëÞ. ÁõôÞ ç áðåéëÞ ìðïñåß íá åßíáé ôå-ôñáðëÞ (ó÷. 12):á. ×çìéêÞâ. Ìç÷áíéêÞã. ÈåñìéêÞä. ÌéêñïâéáêÞ

á) ×çìéêÞ áðåéëÞÇ óýóôáóç ôùí æùôéêþí ÷õìþí ôïõ óþìáôïò (üðùò ð.,÷. ôïõ áßìáôïò, ôïõ

åãêåöáëïíùôéáßïõ õãñïý, ôïõ õãñïý ôùí éóôþí) åßíáé êáèïñéóìÝíç êáé äéá-ôçñåßôáé óå óôáèåñÜ ðëáßóéá êÜôù áðü üëåò ó÷åäüí ôéò óõíèÞêåò.ÏðïéáäÞðïôå óçìáíôéêÞ áðüêëéóç áðü áõôÜ ôá ðñïêáèïñéóìÝíá ðëáßóéáìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé Ýíôïíåò äéáôáñá÷Ýò êáé íá âÜëåé óå Üìåóï êßíäõíï êáéáõôÞí ôçí ßäéá ôç æùÞ. Áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ êÜèå ôñïöÞ (áêüìá êáé ôï íåñü)Ý÷åé ôç äéêÞ ôçò ÷çìéêÞ óýóôáóç ðïõ åßíáé äéáöïñåôéêÞ áðü áõôÞ ôùí ÷õìþí


µηχανική

χηµική

µικροβιακή

θερµική

Η Τ ε τ ρ α π λ ή Α π ε ι λ ή

Ó÷Þìá 12


ôïõ óþìáôïò. ¼ôáí ëïéðüí ç ôñïöÞ ìðáßíåé óôï óþìá áíáìéãíýåôáé ìå ôá õ-ãñÜ ôïõ êáé ôåßíåé íá áíáôñÝøåé ôç ÷çìéêÞ ôïõ éóïññïðßá (“ôç ÷çìéêÞ ïìïéü-óôáóç”). Áõôü ìðïñåß íá äçìéïõñãÞóåé äéÜöïñïõò êéíäýíïõò êáé ðñïâëÞìá-ôá.

Áò äïýìå ìåñéêÜ ðáñáäåßãìáôá:1) Ôï óÜê÷áñï ôïõ áßìáôïò åßíáé ðåñßðïõ 1%. ÊÜôù áðü 0,4% êáé ðÜíù áðü 4% ðñï-

êýðôïõí êßíäõíïé ãéá ôç æùÞ. ¼ìùò Ýíáò öñïõôï÷õìüò Ý÷åé óÜê÷áñá ðåñßðïõ 15%, Ýíáãëõêü ãýñù óôá 30%. Ôï øùìß ðåñéÝ÷åé õ-äáôÜíèñáêåò ðïõ áíáëïãïýí óå ðåñéåêôé-êüôçôá óáê÷Üñùí 60% ðåñßðïõ.

2) Ç ïîýôçôá ôïõ áßìáôïò üðùò åê-öñÜæåôáé ìå ôï pH åßíáé 7,37-7,42 (ó÷ 13).ÅÜí áõôü ãßíåé 6,9 Þ 7,55 ìðïñåß íá ðåèÜ-íïõìå Üìåóá. ¼ìùò ôï ãÜëá Ý÷åé pH ðåñß-ðïõ 8 êáé ôá ðåñéóóüôåñá öñïýôá êÜôù á-ðü 6. Ôï ðïñôïêÜëé ðåñßðïõ 5 êáé ôï ëåìü-íé 4.

3) Ç óõãêÝíôñùóç ôïõ áëáôéïý óôï áß-ìá åßíáé ðåñßðïõ 0,8% êáé äéáôçñåßôáé óåðïëý óôåíÜ ðëáßóéá. ÌéêñÝò áðïêëßóåéòìðïñåß íá ïäçãÞóïõí óå éó÷õñÜ óõìðôþ-ìáôá Ýùò êáé êþìá. ¼ìùò ôï ãÜëá Ý÷åé ðå-ñßðïõ 0,2%, ôï áõãü 0,3%, ôï ëÜäé 0%, ôïøÜñé (áíÜëáôï) 0,1%, ôï ôõñß 3% êáé ôï óá-ëÜìé 6%.

4) Ç óõãêÝíôñùóç ôùí ëéðþí ôïõ áßìá-ôïò åßíáé ðåñßðïõ 0,3 - 1%, åíþ óôï ãÜëá åßíáé 4%, óôï óôñáããéóôü ãéáïýñôé 10%, óôï ôõ-ñß 40%, óôï âïýôõñï 80% êáé óôï ëÜäé ó÷åäüí 100%.

5) Ïé ðñùôåÀíåò ôïõ ïñïý ôïõ áßìáôïò åßíáé ðåñßðïõ 6 - 8%, åíþ óôï êñÝáò êáé óôá ü-óðñéá ìðïñåß íá åßíáé 20-30%, óôï øùìß ïëéêÞò Üëåóçò 12 - 15%, óôï Üóðñï øùìß 5 - 8%, óôïãÜëá 4%, óôá äéÜöïñá ôõñéÜ 10 - 40%, óôá öñïýôá êáé óôïõò ÷õìïýò ó÷åäüí 0%.

Áêüìá ìåãáëýôåñá ðñïâëÞìáôá õðÜñ÷ïõí ìå ôçí ðïéïôéêÞ óýóôáóç ôùí÷õìþí ôïõ óþìáôïò êáé ôùí ôñïöþí: Ôï áßìá êáé ïé åóùôåñéêïß ÷õìïß ôïõ óþ-ìáôïò ðåñéÝ÷ïõí Ýíá ïñéóìÝíï öÜóìá ïõóéþí. Ïé ôñïöÝò ðåñéÝ÷ïõí Ýíá Üë-ëï, ôåëåßùò äéáöïñåôéêü öÜóìá, áóýìâáôï ìå áõôü ôïõ åóùôåñéêïý ôïõ óþ-ìáôïò. Ìéá åíäå÷üìåíç äéåßóäõóç óôï åóùôåñéêü ôïõ óþìáôïò èá ìðïñïýóååðßóçò íá óçìÜíåé ôçí Üìåóç âëÜâç ôùí êõôôÜñùí ôïõ êáé ôï èÜíáôï ôïõ óþ-ìáôïò. Ðñéí åðéôñáðåß ëïéðüí ç åßóïäïò ôïõò óôá “åíäüôåñá” ôïõ óþìáôïòðñÝðåé íá åîïìïéùèïýí Þ ôïõëÜ÷éóôïí íá ãßíïõí óõìâáôÝò ìå ôïõò ÷õìïýò ôïõóþìáôïò.

Ç ÷çìéêÞ áðåéëÞ ôùí ôñïöþí ìðïñåß í' áíôéìåôùðéóôåß åðáñêþò áðü ôïóþìá åÜí ç ôñïöÞ ìáóçèåß áñêåôÜ êáé ðáñáìåßíåé áñêåôÜ óôï óôüìá.Åðßóçò, ç çñåìßá, ç áêìáéüôçôá, êáé ïé óùóôÝò áðïóôÜóåéò ìåôáîý ôùí ãåõ-

Τ ο φ υ σ ι ο λ ο γ ι κ ό P H τ ο υ α ί µ α τ ο ς

Ó÷Þìá 13

ìÜôùí êÜíïõí ôïõò áäÝíåò éêáíïýò í'áíôéäñÜóïõí óôçí ðñüêëçóç ôùí ôñï-öþí êáé íá åîïõäåôåñþóïõí ôçí áðåéëÞ ôïõò.

â) Ìç÷áíéêÞ áðåéëÞÔï äåýôåñï óêÝëïò ôçò åðéêéíäõíüôçôáò ôçò ôñïöÞò åßíáé ç ìç÷áíéêÞ á-

ðåéëÞ. Ôá åóùôåñéêÜ üñãáíá, üðùò ôï Ýíôåñï êáé ôï óôïìÜ÷é åßíáé êáôáóêåõ-áóìÝíá ãéá íá åðåîåñãÜæïíôáé õãñÝò Þ õãñïðïéçìÝíåò ôñïöÝò. Ïé âëåííïãü-íïé ôïõò åßíáé ðïëý íôåëéêÜôïé ãéá íá áíôÝîïõí áäñÝò (ìç õãñïðïéçìÝíåò)ôñïöÝò. ¼ìùò üëåò ïé óôåñåÝò ôñïöÝò åßíáé áäñÝò êáé Ý÷ïõí ôçí ôÜóç íáôñáõìáôßóïõí áõôÜ ôá åõáßóèçôá üñãáíá. Óõíåðþò ïé óôåñåÝò ôñïöÝò áðï-ôåëïýí áðåéëÞ ãéá ôçí áêåñáéüôçôá ôùí åóùôåñéêþí ïñãÜíùí êáé ðñÝðåé íáëåéïôñéâçèïýí ðëÞñùò ðñéí åéóÝëèïõí ó’ áõôÜ. Áõôü ãßíåôáé ìå ôç êáëÞ ìÜ-óçóç.

ã) ÈåñìéêÞ áðåéëÞÔï ôñßôï óêÝëïò ôçò åðéêéíäõíüôçôáò åßíáé ç èåñìéêÞ áðåéëÞ. Ôï óþìá Ý-

÷åé ìßá óôáèåñÞ åóùôåñéêÞ èåñìïêñáóßá 37ïC ðåñßðïõ. ÅÜí ôá åóùôåñéêÜüñãáíá Ýëèïõí óå åðáöÞ ìå õëéêÜ ðïõ åßíáé ðïëý ðéï æåóôÜ Þ ðïëý ðéï êñýá,ðáèáßíïõí ôñáõìáôéóìïýò êáé öëåãìïíÝò. Ìüíï ôï óôüìá êáé ï ïéóïöÜãïòÝ÷ïõí ìßá êÜðùò ìåãáëýôåñç áíåêôéêüôçôá óå áðïêëßóåéò ôçò èåñìïêñáóßáòêáé áõôÜ ìüíï ãéá ðåñéïñéóìÝíï ÷ñüíï. ¼ìùò, ïé ðåñéóóüôåñåò ôñïöÝò åßíáéåßôå ðéï êñýåò, åßôå ðéï æåóôÝò áðü ôïõò 37ïC. Ôï íåñü ôçò âñýóçò ãéá ðáñÜ-äåéãìá ìðïñåß íá Ý÷åé èåñìïêñáóßá, áíÜëïãá ìå ôçí åðï÷Þ, 5ïC-20ïC. ÅÜíìéá ðïóüôçôá íåñïý åéóäýóåé óôï óôïìÜ÷é êáé óôï Ýíôåñï ÷ùñßò íá èåñìáí-èåß óôï óôüìá, ìðïñåß íá ôá åñåèßóåé êáé íá ðñïêáëÝóåé öëåãìïíÝò ó' áõôÜ,ãéá ðáñÜäåéãìá ãáóôñßôéäá. Ìüíï åÜí ðáñáìåßíåé áñêåôÜ óôï óôüìá êáé á-ðïêôÞóåé ôçí èåñìïêñáóßá ôïõ óþìáôïò, åßíáé èåñìéêÜ áêßíäõíï ãéá ôá åóù-ôåñéêÜ üñãáíá. ÁíÜëïãá éó÷ýïõí ãéá üëåò ôéò Üëëåò ôñïöÝò ðïõ åßíáé åßôå ðéïêñýåò åßôå ðéï æåóôÝò áðü ôï óþìá. Ç ðáñáôåôáìÝíç ðáñáìïíÞ ôùí ôñïöþíóôï óôüìá åîïõäåôåñþíåé ôç èåñìéêÞ áðåéëÞ ôïõò.

ä) ÌéêñïâéáêÞ áðåéëÞÔï ôÝôáñôï óêÝëïò ôçò åðéêéíäõíüôçôáò ôçò ôñïöÞò åßíáé ç ìéêñïâéáêÞ á-

ðåéëÞ. Ôï áßìá êáé ï ÷õìüò ðïõ ðåñéëïýåé ôá êýôôáñá åßíáé óôåßñá, äçëáäÞ å-ëåýèåñá ìéêñïâßùí. Ìüíï ïé åðéöÜíåéåò ðïõ Ýñ÷ïíôáé óå åðáöÞ ìå ôïí åîù-ôåñéêü êüóìï, üðùò ð.÷. ôï óôüìá, ôï Ýíôåñï, ç ìýôç, ïé âñüã÷ïé, ï êüëðïò, çïõñÞèñá êáé ôï äÝñìá Ý÷ïõí åãêáôåóôçìÝíï Ýíá ðëçèõóìü äéáöüñùí ìéêñï-âßùí ðïõ åßíáé ç ìéêñïâéáêÞ ôïõò ÷ëùñßäá. Ç ìéêñïâéáêÞ ÷ëùñßäá ôïõ åíôÝ-ñïõ óõãêñáôåßôáé óå ïñéóìÝíá ðëáßóéá üóï áöïñÜ ôá åßäç êáé ôïõò ðëçèõ-óìïýò ôùí ìéêñïâßùí ðïõ ôçí áðïôåëïýí. ÁõôÞ ç ÷ëùñßäá êáé ç óýíèåóÞ ôçò



Ý÷åé æùôéêÞ óçìáóßá ãéá ôï áìõíôéêü óýóôç-ìá ôïõ óþìáôïò.

Ïé ôñïöÝò ðïõ ìðáßíïõí óôï óþìá Ý-÷ïõí óõíÞèùò ìéêñüâéá (ó÷. 14) äéáöïñåôé-êÜ óå åßäç êáé áñéèìïýò áðü áõôÜ ðïõ èá“óõíÝöåñáí” ôï óþìá. ÅðïìÝíùò Ý÷ïõíôçí ôÜóç íá äéáôáñÜîïõí ôéò ìéêñïâéáêÝòôïõ ÷ëùñßäåò êáé íá åñåèßóïõí ôï áìõíôéêüôïõ óýóôçìá. Ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç áõôÞòôçò ìéêñïâéáêÞò áðåéëÞò äéáèÝôåé ôï óþìáåîáéñåôéêÜ áðïôåëåóìáôéêïýò ìç÷áíéóìïýò Üìõíáò. Áõôïß ü÷é ìüíï åßíáé óåèÝóç íá åîïõäåôåñþóïõí ôçí áðåéëÞ áëëÜ êáé íá ôçí ìåôáôñÝøïõí óå üöå-ëïò ãéá ôï óþìá. ¹äç óôï óôüìá åêêñßíïíôáé áíôéóþìáôá êáé êýôôáñá ôïõáìõíôéêïý óõóôÞìáôïò ðïõ ìðïñïýí íá óõãêñïõóèïýí ìå ôá ìéêñüâéá. ¼óïðåñéóóüôåñï ðáñáìÝíåé ç ôñïöÞ óôï óôüìá ôüóï ðéï áðïôåëåóìáôéêÜ ìðï-ñïýí íá äñïýí áõôÜ. Óôï ôÝëïò ôïõ óôüìáôïò õðÜñ÷ïõí ïé áìõãäáëÝò ðïõ á-ðïôåëïýí Ýíá éó÷õñü ðñïðýñãéï ôïõ áìõíôéêïý óõóôÞìáôïò óôï óôüìá.ÅðéðëÝïí, üóï ðéï êáëÜ ìáóçèåß êáé õãñïðïéçèåß ç ôñïöÞ ôüóï ðåñéóóüôå-ñï ãáóôñéêü õãñü ðáñÜãåé ôï óôïìÜ÷é . Áõôü, ëüãù ôçò åîáéñåôéêÞò ôïõ ïîý-ôçôáò, Ý÷åé éó÷õñÞ áíôéìéêñïâéáêÞ äñÜóç êáé ìðïñåß íá óêïôþíåé ôá ðåñéó-óüôåñá ìéêñüâéá (óôéò êáëÜ ëåéïôñéâçìÝíåò ôñïöÝò).

ÅÜí ç ôñïöÞ äåí ìáóçèåß óùóôÜ (êáèþò åðßóçò êáé ìå ôéò Üëëåò ðáñá-âÜóåéò) õößóôáôáé óÞøç óôï Ýíôåñï. Ó'áõôÞí ôçí ðåñßðôùóç ðñïêýðôåé ìéááêüìá ìåãáëýôåñç äéáôáñá÷Þ ôçò ìéêñïâéáêÞò ÷ëùñßäáò ôïõ åíôÝñïõ: Ôá öõ-óéïëïãéêÜ ìéêñüâéá õðï÷ùñïýí êáé áíôéêáèßóôáíôáé áðü ðáèïëïãéêÜ. Ôá ôå-ëåõôáßá âëÜðôïõí áð'åõèåßáò ôï áìõíôéêü óýóôçìá êáé êÜðïéá áð' áõôÜ ðá-ñÜãïõí êáé áëëåñãéïãüíåò ïõóßåò. Ôï áðïôÝëåóìá åßíáé ïîåßåò ëïéìþîåéò,÷ñüíéåò áññþóôéåò êáé áëëåñãßåò. Ìå ôçí êáëÞ ìÜóçóç, ôéò óùóôÝò áðïóôÜ-óåéò áíÜìåóá óôá ãåýìáôá êáé ôï âéïñõèìéêü ôñüðï ëÞøçò ôùí ãåõìÜôùí á-ðïôñÝðåôáé ç óÞøç óôï Ýíôåñï, ïé ÷ëùñßäåò ãßíïíôáé åýññùóôåò êáé ôï áìõ-íôéêü óýóôçìá åíäõíáìïýôáé.

ÓõíïðôéêÜ ëïéðüí, Ý÷ïõìå ìå ôçí ôñïöÞ ìéá ôåôñáðëÞ áðåéëÞ: ÷çìéêÞ, ìç-÷áíéêÞ, èåñìéêÞ êáé ìéêñïâéáêÞ. Åßíáé ìåãÜëç ëïéðüí ç åõèýíç ôïõ íåõñéêïýêáé ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò, ðïõ Ý÷ïõí ôçí áðïóôïëÞ íá ìåôáôñÝøïõí áõ-ôÞ ôçí ôåôñáðëÞ áðåéëÞ óå óõóôáôéêÜ ôïõ óþìáôïò. Ç éêáíüôçôÜ ôïõò ãé’ áõ-ôü öáíåñþíåôáé üðùò Þäç áíáöÝñáìå ìå ôïí âáèìü çñåìßáò êáé áêìáéüôç-ôáò ôïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò, ìå ôçí ðïéüôçôá ôïõ óÜëéïõ êáé ôçò ãåýóçò ìåôçí áðïõóßá Ýíôïíçò êáé áíõðüìïíçò ðåßíáò êáé åîáñôÜôáé ðïëý áðü ôïí ç-ìåñÞóéï âéïññõèìü.

Ó÷Þìá 14

Ôß ãßíåôáé ôþñá óå ðåñßðôùóç Þôôáò;Óå ðåñßðôùóç ðïõ ç êáôÜóôáóç ôùí äýï óõóôçìÜôùí äåí åßíáé ç ðñÝðïõóá, ôï óþìá

èá ÷Üóåé “ôç ìÜ÷ç” êáé èá ðñïêýøåé ïðùóäÞðïôå âëÜâç ãéá ôá üñãáíÜ ôïõ. Ãéá ôÝôïéá ðå-ñßðôùóç ôï óþìá Ý÷åé åîïðëéóôåß ìå èáõìáóôïýò ìç÷áíéóìïýò Üìõíáò. Áõôïß äßíïõí ôçíðñïôåñáéüôçôá óôçí ðñïóôáóßá ôùí õøçëþí óôçí éåñáñ÷ßá ïñãÜíùí, üðùò ôïõ åãêåöÜëïõ,ôçò êáñäéÜò êáé ôùí åíäïêñéíþí áäÝíùí. Ðåñéïñßæïõí äå, üóï åßíáé äõíáôü, ôçí âëÜâç óåüñãáíá åëÜóóïíïò óçìáóßáò üðùò ôï äÝñìá, ôïõò ìõò, ôéò áñèñþóåéò êáé ôï Ýíôåñï. ¸ôóéüôáí êÜíïõìå ðáñáâÜóåéò ðáñïõóéÜæïíôáé ðñïâëÞìáôá áñ÷éêÜ ó’ áõôÜ ôá êáôþôåñá üñ-ãáíá. ÔÝôïéá óõìðôþìáôá ìðïñåß íá åßíáé ðñçîßìáôá óôï äÝñìá, êõôôáñßôéäá, õðåñâïëéêÞëéðáñüôçôá ôïõ äÝñìáôïò, åöéäñþóåéò, äõóêáìøßåò óôéò áñèñþóåéò, ìåßùóç ôçò åõëõãéóß-áò êáé ôçò åõêéíçóßáò ôçò óðïíäõëéêÞò óôÞëçò, ðüíïé êáé äéüãêùóç ôçò êïéëéÜò.ÐñïâëÞìáôá óôá áíþôåñá üñãáíá ðáñïõóéÜæïíôáé ìüíï ìåôÜ áðü ðáñáâÜóåéò åôþí Þ äå-êáåôéþí êáé üôáí ôï óþìá Ý÷åé åîáíôëÞóåé ôéò äõíáôüôçôåò ôïõ íá ðåñéïñßóåé ôç âëÜâç óôáêáôþôåñá üñãáíá. Ó’ áõôÞ ôç öÜóç ìðïñåß íá ðáñïõóéáóôïýí ðñïâëÞìáôá óôï èõñåïåéäÞêáé óôçí õðüöõóç, äéáôáñá÷Ýò ðåñéüäïõ, áññõèìßåò, óôçèÜã÷ç, Ýìöñáãìá, åãêåöáëéêü ÞêÜðïéá áíßáôç áññþóôéá.

5. ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ãåýìáôïò: ÐñïûðïèÝóåéò êáé óçìÜäéá ôçò óù-óôÞò ÷þíåøçò - Ç ìÜóçóç

¼ðùò åßðáìå ç ôñïöÞ åßíáé ãéá ôï óþìá Ýíáò åîáéñåôéêÜ åðéêßíäõíïò áë-ëÜ ôáõôü÷ñïíá êáé æùôéêÜ áðáñáßôçôïò “åéóâïëÝáò”. Áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôïíåõñéêü êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìá áãñõðíïýí ãéá ôçí åîïõäåôÝñùóÞ ôïõ ðñïòüöåëïò ôïõ óþìáôïò. Ç áíôßäñáóÞ ôïõò åßíáé ôüóï ðéï Üìåóç êáé áðïôåëåóìá-ôéêÞ üóï ðéï Þñåìïò êáé áêìáßïò áéóèÜíïìáé, üóï êáëýôåñç ãåýóç Ý÷ù, üóïðéï Þðéá, Þñåìç êáé ðåéèÞíéá åßíáé ç ðåßíá ìïõ, üóï êáëýôåñá öõëÜóóù ôá êå-íÜ áíÜìåóá óôá ãåýìáôá êáé üóï ðéï åíùñßò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò çìÝñáò åß-íáé ôá ãåýìáôá.

¹äç ðñéí ìðåé ç ôñïöÞ óôï óôüìá, ôï íåõñéêü óýóôçìá äÝ÷åôáé ðëçñïöï-ñßåò áðü ôá ìÜôéá, áðü ôçí üóöñçóç, áðü ôçí áöÞ. ÁíÜëïãá ìå áõôÝò äßíåé ôéòåíôïëÝò ôïõ óôï ðåðôéêü óýóôçìá. ̧ ôóé áñ÷ßæåé ç Ýêêñéóç ôùí ðåðôéêþí õãñþíÞäç ðñéí ôï ãåýìá.

¼ôáí ìðáßíåé ç ôñïöÞ óôï óôüìá óçìáßíåé ôï óÞìá ôïõ óõíáãåñìïý! Ôüóïãéá ôï ðåðôéêü üóï êáé ãéá ôï íåõñéêü óýóôçìá. Ç áðåéëÞ åßíáé ðáñïýóá êáéìÜëéóôá ìÝóá óôï óþìá! Ôþñá ãßíåôáé êáôÜ ìÝôùðï åðßèåóç óôç ÷çìåßá ôïõóþìáôïò! ¼ëá ôá üñãáíá ôïõ óþìáôïò êéíäõíåýïõí! Ôá üñãáíá ôïõ ðåðôé-êïý óùëÞíá (äüíôéá, ïýëá, ïéóïöÜãïò, óôïìÜ÷é, Ýíôåñï) äÝ÷ïíôáé åðéðëÝïí å-ðßèåóç ìç÷áíéêÞ, èåñìéêÞ êáé ìéêñïâéáêÞ!

ÁõôÞ äåí ìðïñåß íá åßíáé þñá ÷áëÜñùóçò! Ôï íåõñéêü êáé ôï ðåðôéêü óý-óôçìá ðñÝðåé íá óçêùèïýí êáé íá ðáëÝøïõí. Äåí ìðïñïýí íá åðéôñÝøïõíóôïí åáõôü ôïõò ïðïéáäÞðïôå áäñÜíåéá Þ ïëéãùñßá! Áêüìá êáé áí âñßóêïíôáéóå ïéêôñÞ êáôÜóôáóç, ðñÝðåé íá óçêùèïýí êáé íá ðáëÝøïõí! Êáé áí ÷ñåéá-óôåß, ðñÝðåé íá èõóéÜóïõí êÜôé ðñïêåéìÝíïõ íá äéáôçñçèåß ç æùÞ ðïõ áðåé-



ëåßôáé.ºóùò üëïé ìáò Ý÷ïõìå ôçí åìðåéñßá ãåýìáôïò óå êïõñáóìÝíç êáôÜóôáóç: Ìüëéò áñ÷ß-

æïõìå íá ôñþìå áéóèáíüìáóôå íá õðï÷ùñåß ç êïýñáóç êáé íá óõíåñ÷üìáóôå. ÁõôÞ åßíáé çáíáãêáóôéêÞ áêìáéïðïßçóç ðïõ êÜíåé óôïí åáõôü ôïõ ôï áõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá. ÄéüôéðñÝðåé íá áíôáðïêñéèåß óôçí ðñüêëçóç ôïõ ãåýìáôïò! ×ñçóéìïðïéþíôáò ôá ôåëåõôáßá ôïõáðïèÝìáôá äõíÜìåùí áíïñèþíåôáé ãéá íá ðïëåìÞóåé! Äåí ìðïñåß íá ðáñáìåßíåé óôçí êïý-ñáóç êáé ôçí åîÜíôëçóÞ ôïõ. Ãéá íá ôï êáôáöÝñåé áõôü ìðïñåß íá áíáãêáóôåß íá êáôáíá-ëþóåé êÜðïéïõò õãéåßò éóôïýò ôïõ óþìáôïò, êáßãïíôÜò ôïõò êáé áíôëþíôáò áð' áõôïýò åíÝñ-ãåéá! Íá äáðáíÞóåé êÜðïéá ôìÞìáôá ôùí õöéóôáìÝíùí ôïõ ïñãÜíùí ãéá íá ôá âãÜëåé ðÝ-ñá! Ðñüêåéôáé áðü ôç ìåñéÜ ôïõ ãéá ìéá êßíçóç âáèéÜò êáé óéùðçñÞò õðáêïÞò ðïõ öèÜíåéìÝ÷ñé ôçí áõôïèõóßá.

Ôá äüíôéá åßíáé ôá ðñþôá üñãáíá ðïõ èá áíôéìåôùðßóïõí ôç ìç÷áíéêÞ á-ðåéëÞ. ÊÜèå ìáóçôéêÞ êßíçóç êÜíåé ôçí ôñïöÞ ëéãüôåñï áðåéëçôéêÞ ãéá ôï óþ-ìá. Ìå êÜèå ôÝôïéá êßíçóç ç ôñïöÞ èñõììáôßæåôáé êáé ëåéïôñéâåßôáé üëï êáéðéï ðïëý. Ç åðáöÞ ôçò ìå ôïõò æåóôïýò âëåííïãüíïõò ôïõ óôüìáôïò ôç èåñìáß-íåé. ¼óï ðéï ðáñáôåôáìÝíç åßíáé áõôÞ ôüóï ðëçóéÜæåé ç èåñìïêñáóßá ôçòðñïò ôç èåñìïêñáóßá ôïõ óþìáôïò. ¼óï ðåñéóóüôåñï ðáñáìÝíåé ç ôñïöÞ óôïóôüìá, üóï ðéï ðáñáôåôáìÝíç ç åðáöÞ ôçò ìå ôá äüíôéá, ôá ïýëá êáé ôç ãëþó-óá êáé êõñßùò üóï ðåñéóóüôåñåò ïé ìáóçôéêÝò êéíÞóåéò ôüóï ðåñéóóüôåñï óÜ-ëéï åêêñßíåôáé. Áõôü èåñìáßíåé, õãñïðïéåß êáé åîéóïññïðåß ìéêñïâéáêÜ ôçíôñïöÞ. Ôá âáóéêÜ Üëáôá ðïõ ðåñéÝ÷åé (êõñßùò óüäá) åîïõäåôåñþíïõí ôá åí-äå÷üìåíá ïîÝá ôçò. Åðßóçò ìå ôï Üöèïíï íåñü ðïõ ðåñéÝ÷åé áñáéþíåôáé ç óõ-ãêÝíôñùóç ôùí áëÜôùí, ôùí óáê÷Üñùí êáé ôùí Üëëùí ïõóéþí ðïõ ðåñéÝ÷åé çôñïöÞ. Ç ôñïöÞ ãßíåôáé Ýôóé âáèìéáßá ëéãüôåñï å÷èñéêÞ. ¼ôáí ðëÝïí Ý÷åé ãß-íåé áñêåôÜ öéëéêÞ ðñïò ôï óþìá êáé Ý÷åé áñêåôÜ õãñïðïéçèåß, ìðïñïýí ðëÝ-ïí ôá Ýíæõìá ôïõ óÜëéïõ íá áñ÷ßæïõí íá äñïýí êáé íá äéáóðïýí ìåñéêÜ áðü ôáóõóôáôéêÜ ôçò ôñïöÞò (êõñßùò ôá Üìõëá).

Ç ðïóüôçôá êáé ç ðïéüôçôá ôïõ óÜëéïõ Ý÷åé ôåñÜóôéá óçìáóßá ü÷é ìüíïãéá ôç ÷þíåøç ôçò ôñïöÞò áëëÜ êáé ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí åîáñôçìÜôùí ôïõóôüìáôïò äçë. ôùí äïíôéþí, ôùí ïýëùí, ôçò ãëþóóáò êëð. ÁõôÜ Ý÷ïõí ìåí ìå-ãÜëç ìç÷áíéêÞ áíèåêôéêüôçôá êáé ìðïñïýí (üóï åßíáé õãéÞ) íá áíôÝîïõí åîáé-ñåôéêÜ óêëçñÝò ôñïöÝò. ¼ìùò ç áíèåêôéêüôçôÜ ôïõò óôç “÷çìéêÞ åðßèåóç” ôçòôñïöÞò åîáñôÜôáé êõñßùò áðü ôç ðïéüôçôá êáé ôç ðïóüôçôá ôïõ óÜëéïõ. ¼ôáíáõôÝò åßíáé êáëÝò, åßíáé áÞôôçôá ó÷åäüí áðü üëåò ôéò öõóéêÝò ôñïöÝò. ¼ôáíüìùò ç ðïéüôçôá êáé ç ðïóüôçôá ôïõ óÜëéïõ äåí åßíáé êáëÝò, ìðïñïýí íá ðÜ-èïõí âëÜâåò áðü ôç ÷çìéêÞ åðßäñáóç ôùí ôñïöþí (ð.÷. ôùí üîéíùí ôñïöþí).¼÷é ìüíïí áõôü. Ç ðïéüôçôá ôïõ óÜëéïõ ìðïñåß íá åßíáé ôüóï êáêÞ ðïõ ôï ß-äéï íá åßíáé å÷èñéêü ãéá ôá ïýëá êáé äéáâñùôéêü ãéá ôá äüíôéá êáé íá ôïõò ðñï-êáëåß ôï ßäéï âëÜâåò áíôß íá ôá ðñïóôáôåýåé. ÔÝôïéåò âëÜâåò ìðïñåß íá åßíáéïé äéáâñþóåéò ôùí äïíôéþí êáé ç ïõëßôéäá.

¼ôáí ç äéáäéêáóßá óôï óôüìá Ý÷åé ïëïêëçñùèåß, ç ôñïöÞ Ý÷åé åîïõäå-ôåñùèåß ðëÞñùò óáí ìç÷áíéêÞ êáé èåñìéêÞ áðåéëÞ êáé ìåñéêÜ óáí ìéêñïâé-áêÞ êáé ÷çìéêÞ áðåéëÞ.

Ïé õãñÝò ôñïöÝò üðùò ôï ãÜëá, ôï ãéáïýñôé, ïé óïýðåò, ïé öñïõôï÷õìïß êëð., äåí á-ðïôåëïýí ìç÷áíéêÞ áðåéëÞ áëëÜ ìüíï ÷çìéêÞ êáé ßóùò èåñìéêÞ êáé ìéêñïâéáêÞ. ÁõôÝò ãß-íïíôáé üëï êáé ðéï öéëéêÝò ðñïò ôï óþìá üóï ðåñéóóüôåñï ìÝíïõí óôï óôüìá êáé üóï ðå-ñéóóüôåñï ìáóéïýíôáé (ìå ìõæçôéêÝò êéíÞóåéò, Þ ìå ôç ðáñÜëëçëç ìÜóçóç îåñïý øùìéïýÞ ðáîéìáäéïý).

¸íá êáëü ðáñÜäåéãìá ðïõ ìáò äßíåé ç öýóç åßíáé ï èçëáóìüòôùí âñåöþí (ó÷. 15): Ôï ìçôñéêü ãÜëá åßíáé õãñü, æåóôü êáé åëåý-èåñï âëáðôéêþí ìéêñïâßùí. ÄçëáäÞ äåí áðïôåëåß ïýôå ìç÷áíéêÞïýôå èåñìéêÞ ïýôå ìéêñïâéáêÞ ðáñÜ ìüíï ÷çìéêÞ áðåéëÞ. Ðáñ’ ü-ëá áõôÜ ôï âñÝöïò, üôáí èçëÜæåé, êÜíåé Ýíôïíåò ìõæçôéêÝò êéíÞóåéò.Ìå êÜèå ôÝôïéá ìõæçôéêÞ êßíçóç ìðáßíåé ìÝóá óôï óôüìá éêáíÞ ðï-óüôçôá óÜëéïõ. ÁõôÞ ç Ýêêñéóç óÜëéïõ åßíáé óõíäåäåìÝíç ìå ôçíÝêêñéóç ôùí õðïëïßðùí ðåðôéêþí õãñþí. ̧ ôóé ôï ìçôñéêü ãÜëá ü-÷é ìüíï åîïõäåôåñþíåôáé óáí ÷çìéêÞ áðåéëÞ áëëÜ êáé ÷ùíåýåôáéðïëý ãñÞãïñá. ÓçìåéùôÝïí üôé ôï âñÝöïò äéáèÝôåé Ýíá áíþñéìï ìåíáëëÜ éó÷õñüôáôï ðåðôéêü óýóôçìá, áóõãêñßôùò éó÷õñüôåñï áðüáõôü ôïõ åíÞëéêá. Áõôü áðïäåéêíýåôáé áðü ôç ãñÞãïñç óùìáôéêÞ

ôïõ áíÜðôõîç, ðïõ åßíáé áóýëëçðôç ãéá ïðïéïíäÞðïôå åíÞëéêá. Áí áõôü ëïéðüí ÷ñåéÜæå-ôáé ôüóï Ýíôïíåò ìõæçôéêÝò êéíÞóåéò ãéá íá ÷ùíÝøåé ôï ôüóï öéëéêü ìçôñéêü ãÜëá, ðüóçðñïóï÷Þ ÷ñåéÜæåôáé Ýíáò åíÞëéêáò, ìå ôï ó÷åôéêÜ áóèåíÝóôåñï ðåðôéêü ôïõ óýóôçìá, ãéáíá ÷ùíÝøåé ôéò ôüóï ðïéêßëåò êáé ôüóï áðåéëçôéêüôåñåò ôñïöÝò ðïõ êáôáíáëþíåé;

Ìå êÜèå ìáóçôéêÞ êßíçóç ç ôñïöÞ êáôáêüðôåôáé êáé Ýôóé äçìéïõñãïý-íôáé íÝåò åðéöÜíåéåò ðÜíù óôéò ïðïßåò ìðïñïýí íá äñÜóïõí ôá ðåðôéêÜ õ-ãñÜ êáé ôá ÝíæõìÜ ôïõò. Ìðïñïýìå íá õðïëïãßóïõìå üôé ïé åðéöÜíåéåò áõ-îÜíïíôáé áëìáôùäþò ìå êÜèå ìáóçôéêÞ êßíçóç ðïõ ãßíåôáé ìåôÜ ôéò 20 ðñþ-ôåò. Óôï ÐáñÜñôçìá Á (óåë. ), Ý÷ïõìå êÜíåé Ýíáí õðïëïãéóìü ÷ñçóéìïðïé-þíôáò ùò ìïíôÝëï ìéá ìðïõêéÜ ðïõ Ý÷åé ó÷Þìá êýâïõ. ÅìðåéñéêÜ îÝñïõìåüôé ãéá íá ãßíåé óùóôÜ ç ÷þíåøç ÷ñåéÜæïíôáé áíÜëïãá ìå ôçí ôñïöÞ 20-200ìáóçôéêÝò êéíÞóåéò. ÐñÝðåé äçëáäÞ íá ãßíåé ìßá ôñïìåñÞ áýîçóç ôùí åðé-öáíåéþí ôçò ôñïöÞò ãéá íá ìðïñÝóïõí ôá ðåðôéêÜ õãñÜ íá äñÜóïõí áðïôå-ëåóìáôéêÜ.

Ôáõôü÷ñïíá ç êáëÞ ìÜóçóç Ý÷åé ðïëëÝò Üëëåò äñÜóåéò:á) “ÃõìíÜæåé” êáé âåëôéþíåé ôá äüíôéá, ôá ïýëá, ôïõò ìáóçôéêïýò ìõò êáé

ôïõò óéåëïãüíïõò áäÝíåò.â) Åêðôýóóåé ôçí ðëÞñç ãåýóç ôùí ôñïöþí êáé áõîÜíåé åîáéñåôéêÜ ôç

ãåõóôéêÞ áðüëáõóç. ã) Çñåìåß ôï íåõñéêü óýóôçìá.ä) Âåëôéþíåé ôçí êéíçôéêüôçôá ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé ôïõ åíôÝñïõ, êáèþò êáé


Ó÷Þìá 15


ôçí áðïññüöçóç óôï ëåðôü Ýíôåñï.å) ÁðïôñÝðåé ôç óÞøç ôùí ôñïöþí, êáé ôç äçìéïõñãßá áåñßùí óôï Ýíôå-

ñï. Ìå ôçí êáëÞ ìÜóçóç ãñÞãïñá “ðÝöôåé” ç êïéëéÜ êáé éäéáßôåñá ôï öïý-óêùìá ðïõ Ý÷åé ðÜíù áðü ôïí áöáëü.

óô) Âåëôéþíåé ôçí áðïôïîéíùôéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ åíôÝñïõ, ðïõ ðåñéëáì-âÜíåé êáé ôçí áöüäåõóç. Ãé’ áõôü, ç êáëÞ ìÜóçóç èåùñåßôáé êáé åßíáé “ôï êá-ëýôåñï êáèáñôéêü”.

æ) ÁðïôñÝðåé ôçí åðéâÜñõíóç ôçò áíáðíïÞò áðü ôï ãåýìá, äçëáäÞ, üôáíìáóÜìå êáëÜ, äå äçìéïõñãåßôáé ôï ëåãüìåíï öïýóêùìá óôï ôÝëïò ôïõ ãåý-ìáôïò. Ìå ôçí êáëÞ ìÜóçóç ðÝöôåé ï èþñáêáò êáé âåëôéþíåôáé ç áíáðíïÞ.

ç) Ìåéþíåé ôç ëáéìáñãßá êáé åëá÷éóôïðïéåß ôçí ðïóüôçôá ôçò çìåñÞóé-áò áíáãêáßáò ôñïöÞò.

Ãéá üëïõò áõôïýò ôïõò ëüãïõò ç ìÜóçóç ôùí ôñïöþí êáé ç áðïìýæçóçôïõ óÜëéïõ (áí ðñüêåéôáé ãéá õãñÝò ôñïöÝò) åßíáé âáóéêÝò ðñïûðïèÝóåéò ãéáôç ÷þíåøÞ ôïõò. Óôéò ãåñìáíüöùíåò ÷þñåò ëÝíå: “Ç ôñïöÞ ðïõ Ý÷åé êáëÜìáóçèåß Ý÷åé êáôÜ ôï Þìéóõ ÷ùíåõôåß” (Gut gekaut halbverdaut).ÐñáãìáôéêÜ, åÜí áõîÞóïõìå ôç ìÜóçóç, ìðïñïýìå ìå âåâáéüôçôá íá áíá-ìÝíïõìå ìßá ìåãÜëç êáëõôÝñåõóç ôçò öõóéêÞò êáôÜóôáóçò ôïõ óþìáôüò ìáò.Ç ðïóüôçôá ôçò ôñïöÞò ìåéþíåôáé áõôüìáôá áðü ìüíç ôçò, åíþ ç ãåõóôéêÞáðüëáõóç áõîÜíåôáé êáé åêëåðôýíåôáé åîáéñåôéêÜ.

Åêôüò áõôïý, ç ðáñáìïíÞ ôçò ôñïöÞò óôï óôüìá êáé ç ìÜóçóç åßíáé ç ìü-íç öÜóç ôçò ÷þíåøçò ðïõ åîáñôÜôáé áðü ôç èÝëçóÞ ìáò: Ìðïñþ íá êñáôÞ-óù ôçí ôñïöÞ ðïëý Þ ëßãï óôï óôüìá ìïõ êáé íá ôç ìáóÞóù êáëÜ Þ ü÷é. Áõôüìðïñþ íá ôï áðïöáóßóù êáé íá ôï åëÝãîù. Áðü ôç óôéãìÞ üìùò ðïõ êáôá-ðéþ, áíáëáìâÜíåé ôï áõôüíïìï íåõñéêü ìïõ óýóôçìá ôç óõíÝ÷éóç ôçò äéáäé-êáóßáò. Åãþ äåí Ý÷ù ðëÝïí ôç äõíáôüôçôá íá åðçñåÜóù Üìåóá ôçí åîÝëéîç.Ãé’ áõôü Ý÷åé ìåãÜëç óçìáóßá íá ãßíåé óùóôÜ ç ðñþôç öÜóç äçë. ç ìÜóçóçêáé ç ðáñáìïíÞ óôï óôüìá! Ç Ýêâáóç ôçò “ìÜ÷çò” ôçò ÷þíåøçò åîáñôÜôáéóå ìåãÜëï âáèìü áðü áõôÞ.

Ðïéá åßíáé ôá óçìåßá, ìå ôá ïðïßá ìðïñþ íá êáôáëÜâù üôé ç åðåîåñãá-óßá ôçò ôñïöÞò óôï óôüìá åîåëßóóåôáé êáíïíéêÜ;

Êáô' áñ÷Þí õðÜñ÷åé Üöèïíç Ýêêñéóç óÜëéïõ. ¹äç ìüëéò ìðáßíåé ç ôñï-öÞ óôï óôüìá ïé óéåëïãüíïé áäÝíåò áðáíôïýí äõíáìéêÜ ìå ôç ðáñáãùãÞ Ü-öèïíïõ êáé êáëßãåõóôïõ óÜëéïõ. ÏðïéáäÞðïôå ìåßùóç ôçò ðïóüôçôáò, ôçòðïéüôçôáò Þ êáé ôçò ãåýóçò ôïõ óÜëéïõ óçìáßíåé, üôé ïé óéåëïãüíïé áäÝíåò äåíÞôáí Ýôïéìïé êáé üôé åðéëÝîáìå ëÜèïò þñá ãéá ôï ãåýìá. ¼óï ðåñéóóüôåñïìáóÜìå êáé üóï ðéï ðïëý ðáñáìÝíåé ç ôñïöÞ óôï óôüìá ôüóï ðåñéóóüôåñïóÜëéï åêêñßíåôáé. Ç ôñïöÞ åíþíåôáé üëï êáé ðéï ðïëý ìå ôï óÜëéï. Áðü ôï“ðÜíôñåìá” ôïõò õðï÷ùñåß ç áñ÷éêÞ ãåýóç ôçò ôñïöÞò êáé åêðôýóóåôáé ìßá

êáéíïýñãéá ãåýóç êáôÜ ðïëý áíþôåñç êáé ëåðôüôåñç áðü ôçí áñ÷éêÞ. ¼ëïéïé “ôüíïé” (Nuancen) ôçò ôñïöÞò áíáëýïíôáé êáé áéóèáíüìáóôå ïëüêëçñïôï ãåõóôéêü öÜóìá ðïõ áõôÞ ìðïñåß íá ðñïóöÝñåé.

Ç áðüëáõóç, ðïõ ðñïóöÝñåôáé ìÝóá áðü ôçí ðáñáôåôáìÝíç ìÜóçóç, åß-íáé öõóéêÞ áðüëáõóç. Áíôßèåôá, ç åðéöáíåéáêÞ çäïíÞ, ðïõ áéóèáíüìáóôåìå ôï âéáóôéêü êáé áìÜóçôï öáãçôü, åßíáé ðáñÜ öýóéí áðüëáõóç. ÁõôÞ äåìðïñåß óå ôßðïôá íá óõãêñéèåß ìå ôç öõóéêÞ áðüëáõóç:

Ç ðáñÜ öýóéí áðüëáõóç, åßíáé ìéêñÞò äéÜñêåéáò, åðéöáíåéáêÞ êáé ðëÜ-íá. Äçìéïõñãåß åîÜñôçóç êáé áäçìïíßá óôï ìõáëü ðïõ ðñïóðáèåß íá ôçí êá-ôáêôÞóåé ÷ùñßò íá êáôáöÝñíåé ðïôÝ íá ïëïêëçñþóåé ôç ðñïóäïêþìåíç á-ðüëáõóç. Ãé’ áõôü ãßíåôáé áíÞóõ÷ï êáé áíéêáíïðïßçôï. ÊÜðïéá óôéãìÞ ç ç-äïíÞ Þ ìÜëëïí ôï êõíÞãé ôçò ðñÝðåé íá äéáêïðåß ëüãù êÜðïéùí óõìðôùìÜ-ôùí ð.÷. äõóöïñßáò Þ öïõóêþìáôïò. ÁõôÞ ç äéáêïðÞ åßíáé åðþäõíç êáé á-öÞíåé ôçí ðéêñßá êáé ôï áðùèçìÝíï ôïõ áíéêáíïðïßçôïõ. ËÝìå “öïýóêùóáêáé ðáñ’ üëá áõôÜ èá Þèåëá êé’ Üëëï”. Êáñáäïêþ ëïéðüí ðüôå ôï óþìá ìïõèá ìïõ åðéôñÝøåé êáé ðÜëé ôï êõíÞãé ôçò áíåêðëÞñùôçò åðéèõìßáò ìïõ, ðïõ,üìùò, ðïôÝ äåí õëïðïéåßôáé ïëïêëçñùôéêÜ, ãéáôß áðëÜ åßíáé ðáñÜíïìç.Áíôßèåôá ç öõóéêÞ áðüëáõóç åßíáé Þñåìç, Þðéá êáé áðáëÞ. Äßíåé óôï óþìáçñåìßá, äýíáìç êáé ðëçñüôçôá. Åßíáé êÜèå óôéãìÞ ïëïêëçñùìÝíç êáé ãé’ áõ-ôü ìðïñåß íá äéáêïðåß êÜèå óôéãìÞ ÷ùñßò ïäýíç. ¼÷é ìüíï äåí äçìéïõñãåßåîÜñôçóç óôï ìõáëü áëëÜ áíôßèåôá öÝñíåé ìßá åõ÷Üñéóôç, Þñåìç áäéáöïñßáãéá ôï öáãçôü.

ÓõíïðôéêÜ ëïéðüí ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé ç êáíïíéêÞ åðåîåñãáóßá ôçòôñïöÞò óôï óôüìá öáßíåôáé áðü ôá åîÞò:

á) ôçí Ýêêñéóç áöèüíïõ êáé åõ÷Üñéóôïõ óÜëéïõâ) ôçí ôá÷åßá êáé ðëÞñç õãñïðïßçóç ôçò ôñïöÞòã) ôçí ôá÷åßá õðï÷þñçóç ôçò áñ÷éêÞò ãåýóçò ôçò ôñïöÞòä) ôçí Þñåìç, ëåðôÞ êáé ïëïêëçñùìÝíç ãåõóôéêÞ áðüëáõóçå) ôçí çñåìßá, ôçí áìåñéìíçóßá êáé ôï áðñïóêüëëçôï ôïõ ìõáëïýóô) ôçí áíþäõíç äéáêïðÞ ôïõ ãåýìáôïò ïðïôåäÞðïôå ÷ñåéáóôåß.

Ç ìç êáíïíéêÞ åðåîåñãáóßá ôçò öáßíåôáé áðü ôá åîÞò:á) ôçí Ýêêñéóç ëßãïõ óå ðïóüôçôá êáé êáôþôåñïõ óå ãåýóç óÜëéïõâ) ôçí âñáäåßá êáé áôåëÞ õãñïðïßçóç ôçò ôñïöÞòã) ôç äéáôÞñçóç óå áñêåôü âáèìü ôçò áñ÷éêÞò ãåýóçò ôçò ôñïöÞòä) ôçí åðéöáíåéáêÞ êáé ðëÜíá ãåõóôéêÞ áðüëáõóçå) ôç ôáñá÷Þ ôïõ ìõáëïý êáé ôç ðñïóêüëëçóÞ ôïõóô) ôç äõóáñÝóêåéá óå ðåñßðôùóç äéáêïðÞò ôïõ ãåýìáôïòæ) åíäå÷üìåíïõò ðüíïõò óôá äüíôéá, óôá ïýëá êáé óôç ãëþóóá.



Ôï ôåëåõôáßï óýìðôùìá (æ) óçìáßíåé üôé ôá ðåðôéêÜ õãñÜ (óÜëéï êëð.) åßíáé áíßêá-íá ü÷é ìüíï íá åðåîåñãáóôïýí ôç óõãêåêñéìÝíç ôñïöÞ áëëÜ áêüìá êáé íá “õðåñáóðß-óïõí” ôá ìç÷áíéêÜ åñãáëåßá (äüíôéá, ïýëá êëð.) áðü ôçí ÷çìéêÞ åðßèåóç áõôÞò ôçò ôñï-öÞò. Ç èåñáðåßá óå áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç åßíáé êáé ðÜëé ç áíáìïíÞ ÷ùñßò öáãçôü êáé ìåôï ëéãüôåñï äõíáôü íåñü (îçñáóßá!), ìÝ÷ñé ôçí ðëÞñç áðïêáôÜóôáóç ôçò ìç÷áíéêÞò é-êáíüôçôáò.

Ç çñåìßá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ãåýìáôïò åßíáé âáóéêÞ ðñïûðüèåóç ãéáíá ðáñáêïëïõèïýìå êáé íá âéþíïõìå ôç äéáäéêáóßá ôçò ìÜóçóçò êáé ôçò å-ðåîåñãáóßáò ôçò ôñïöÞò óôï óôüìá. Ìðïñïýìå íá ìáóÜìå Þñåìá, óéùðçëÜêáé íá ãåõüìáóôå ìå åõãíùìïóýíç áõôÞ ôç íüìéìç áðüëáõóç ðïõ ìáò äùñß-æåé ï Äçìéïõñãüò. Ïé ðïëëÝò ïìéëßåò ìÜò áðïðñïóáíáôïëßæïõí êáé ìáò ïäç-ãïýí ó÷åäüí ðÜíôá óå ìéêñüôåñá Þ ìåãáëýôåñá ëÜèç. Äéüôé, ãéá íá ìéëÞóïõ-ìå, ðñÝðåé íá êåíùèåß ôï óôüìá. Áõôü óçìáßíåé üôé ðñÝðåé íá êáôáðéþ ðñü-ùñá ðñéí íá ïëïêëçñùèåß ç ìÜóçóç. Ç ôñïöÞ Ýôóé äåí õãñïðïéåßôáé óùóôÜ.

Åêôüò áõôïý ïé óõæçôÞóåéò äéåãåßñïõí ôï íåõñéêü óýóôçìá êáé åÜí åßíáéÝíôïíåò Þ äõóÜñåóôåò ìðïñåß íá ìðëïêÜñïõí ôç ÷þíåøç. Ç çñåìßá, ôï åõ-÷Üñéóôï êëßìá, ôï óõììÜæåìá ôïõ ìõáëïý êáé ôá áéóèÞìáôá åõãíùìïóýíçòêáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ãåýìáôïò âïçèïýí ðïëý ôç ÷þíåøç.

6. Ç ðïóüôçôá ôçò ôñïöÞòÁõôü åßíáé Ýíá åîáéñåôéêÜ óçìáíôéêü êáé ðïëý ëåðôü èÝìá, óôï ïðïßï

äõóôõ÷þò üëïé ìáò êÜíïõìå âáñéÜ ëÜèç. Ç ëáéìáñãßá êáé óõ÷íÜ ç áíáé-óèçóßá ìáò ðáñáðëáíïýí êáé ìáò ðáñáóýñïõí óå õðåñâÜóåéò ôùí áíå-êôþí ãéá ôï óþìá ïñßùí.

Åäþ ç âáóéêÞ óõíèÞêç, ç êåíôñéêÞ éäÝá ðïõ èá Þôáí êáëü íá ôçñåß-ôáé åßíáé:

ÍÁ ÌÇ ×ÏÑÔÁÓÙäçë. íá ìç öÜù êáé íá ìç ðéþ ìÝ÷ñé êïñåóìïý, íá ìçí éêáíïðïéÞóù ðëÞ-ñùò ôç ðåßíá êáé ôç äßøá ìïõ.

ÁõôÞí áêñéâþò ôçí éäÝá ìÜ÷ïíôáé ëõóóáëÝá êáé ðñïóðáèïýí íá êá-ôáññáêþóïõí ç ëáéìáñãßá êáé ç áíáéóèçóßá, èÝëïíôáò íá ìáò ïäçãÞóïõíóôïí áêüñåóôï êïñåóìü.

Áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, ôï óþìá ìáò äßíåé áñêåôÜ êáé óáöÞ ìçíýìáôáãéá ôçí êáôÜëëçëç ðïóüôçôá. ÅðåéäÞ üìùò áõôÜ ôá ìçíýìáôá åßíáé ëåðôÜêáé áðáëÜ, ðñÝðåé ëßãï íá ôá ðñïóÝîïõìå ãéá íá ô'áíôéëçöèïýìå. ÁõôÜìðïñïýí íá ìáò êáôåõèýíïõí ìå áñêåôÜ ìåãÜëç áóöÜëåéá. ÅÜí ôá óåâá-óôïýìå êáé õðáêïýóïõìå, èá ðñïêýøïõí ðïëëáðëÜ êáé ìåãÜëá ïöÝëç.

Èá ìðïñïýóáìå ëïéðüí íá äéáêñßíïõìå ôüóï ãéá ôçí ðïóüôçôá ôïõöáãçôïý üóï êáé ôïõ íåñïý 7 üñéá Þ ïäçãÜ óçìåßá (ó÷. 16).

ÌçäåíéêÞ ôñïöÞ êáé íåñü (îçñáóßá)ÊÜëõøç ôùí óùìáôéêþí áíáãêþí óå öáãçôü êáé íåñü (óùìáôéêü üñéï)¼ñéï áíï÷Þò ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò (ðåðôéêü üñéï)¼ñéï áíï÷Þò ôïõ áíáðíåõóôéêïý óõóôÞìáôïò (áíáðíåõóôéêü üñéï)¼ñéï áíï÷Þò ôïõ ìõïóêåëåôéêïý óõóôÞìáôïò (üñéï åõêéíçóßáò Þ ìõïóêå-ëåôéêü üñéï)Éêáíïðïßçóç ôçò ëáéìáñãßáò (ëáéìáñãéêü üñéï)Éêáíïðïßçóç ôçò áíáéóèçóßáò (üñéï áíáéóèçóßáò).

Îçñáóßá äçëáäÞ ðëÞñçò áðï÷Þ áðü öáãçôü êáé íåñü: Ïé áíÜãêåò ôïõóþìáôïò êáëýðôïíôáé áðü ôï ðñïçãïýìåíï ãåýìá êáé, üôáí áõôü åîáíôëç-èåß, áðü ôá ìáêñïðñüèåóìá åíåñãåéáêÜ êáé õäÜôéíá áðïèÝìáôÜ ôïõ. Åßíáéç öÜóç îåêïýñáóçò, áíáóýíôáîçò êáé áíáíÝùóçò ôïõ óþìáôïò. Ç äéÜñêåéááõôÞò ôçò öÜóçò èá ìðïñïýóå íá åßíáé 6-36 þñåò (ãéá êáèçìåñéíÝò óõíèÞ-êåò) êáé 3-6 24ùñá (ãéá èåñáðåßåò áóèåíåéþí).

Óùìáôéêü üñéï: Ðáßñíïíôáò áõôÞí ôçí ðïóüôçôá êáëýðôïíôáé ïé ÜìåóåòáíÜãêåò ôïõ óþìáôïò ÷ùñßò íá ðåñéóóåýïõí õëéêÜ ãéá ìáêñïðñüèåóìç á-ðïèÞêåõóç. ÐáñÜ ôï üôé ïé áíÜãêåò ôïõ óþìáôïò êáëýðôïíôáé, ôñþãù ëéãü-ôåñï áð’ ü,ôé èá ìðïñïýóá íá ÷ùíÝøù, äçë. ïé äõíáôüôçôåò ôïõ ðåðôéêïý óõ-óôÞìáôïò äåí áîéïðïéïýíôáé ðëÞñùò. Áõôü óõìâáßíåé, äéüôé ôï ðåðôéêü óý-óôçìá Ý÷åé ìßá åîáéñåôéêÞ õðåñåðÜñêåéá äçë. ìðïñåß íá ÷ùíÝøåé ðïëý ðå-ñéóóüôåñï áð’ ü,ôé ÷ñåéÜæåôáé ôï óþìá.

Ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ áõôïý ôïõ ïñßïõ åßíáé ôá åîÞò:


1 2 3 4 50 6Ó÷Þìá 16

01234

56

1 2 3 4 50 6ξηρασία

1 2 3 4 5 6σωµατικό όριο

0


Äåí áéóèÜíïìáé êáíåíüò åßäïõò ÷ïñôáóìü, äçë. áéóèÜíïìáé ïõóéáóôéêÜíçóôéêüò ðáñÜ ôï üôé Ý÷ù Þäç öÜåé.

ÓùìáôéêÜ áéóèÜíïìáé åëáöñüôçôá, åõêéíçóßá êáé åíåñãçôéêüôçôá. ÍïçôéêÜ áéóèÜíïìáé äéáýãåéá, åãñÞãïñóç êáé äçìéïõñãéêüôçôá Øõ÷éêÜ áéóèÜíïìáé, êáôÜ ôï ðëåßóôïí ôïõ ÷ñüíïõ, ãáëÞíç áéóéïäïîßá êáéåëåõèåñßá áðü ëáéìáñãéêÝò óêÝøåéò. ÅðéöáíåéáêÜ ìðïñåß íá åðéêñáôåß Ý-íá ìßãìá ðßêñáò êáé âñýïõóáò ÷áñÜò. Ðßêñáò, ãéá ôçí åðéèõìßá ôïõ åðé-ðëÝïí öáãçôïý ðïõ äåí éêáíïðïßçóá êáé ÷áñÜò, ãéá ôçí õðïôáãÞ óôï öõ-óéêü íüìï êáé ôéò óõíåéäçóéáêÝò åðéôáãÝò.

ÅðåéäÞ ôï ðåðôéêü óýóôçìá åñãÜæåôáé ëéãüôåñï áð’ ü,ôé èá ìðïñïýóå,îåêïõñÜæåôáé, áðïôïîéíþíåôáé êáé éó÷õñïðïéåßôáé.

ÅÜí ôï óùìáôéêü üñéï õðåñóêåëéóôåß åëáöñÜ äåí Ý÷ïõìå êáíåíüò åß-äïõò óùìáôéêÜ óõìðôþìáôá. Äå äçìéïõñãåßôáé ïýôå êïñåóìüò, ïýôå öïý-óêùìá ïýôå âÜñïò ïýôå ïôéäÞðïôå äõóÜñåóôï. ÁðëÜ ìðïñåß íá õðÜñîåé ìßáåëáöñÜ, ó÷åäüí áíåðáßóèçôç ìåßùóç ôçò ðíåõìáôéêÞò áíÜôáóçò êáé åëåõ-èåñßáò, äçëáäÞ ìüíïí ðïëý áðáëÝò ðíåõìáôéêÝò áëëáãÝò.

Ðåðôéêü üñéï: Åßíáé ç ðïóüôçôá (öáãçôïý Þ íåñïý) ðïõ ìüëéò áíôÝ÷åéíá åðåîåñãáóôåß ôï ðåðôéêü óýóôçìá ôá÷Ýùò, ðëÞñùò êáé ÷ùñßò âëÜâåò.Åßíáé ôï ìÝãéóôï üñéï ôçò Üíåôçò åðåîåñãáóßáò ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò.Åäþ ïé áíÜãêåò ôïõ óþìáôïò õðåñêáëýðôïíôáé êáé ðåñéóóåýïõí õëéêÜ ãéáôç äüìçóç êáéíïýñãéùí õãéþí éóôþí Þ êáé ãéá áðïèÞêåõóç óôéò ìáêñïðñü-èåóìåò åíåñãåéáêÝò ôïõ áðïèÞêåò. Åßíáé ç öÜóç üðïõ - ÷ùñßò íá ãßíïíôáéïðïéåóäÞðïôå âëÜâåò - ôï óþìá êôßæåé êáé áðïôáìéåýåé. Ôá áðïôáìéåõüìå-íá ðåñéóóåýìáôá èá ôá ÷ñçóéìïðïéÞóåé óôçí ðåñßðôùóç äéáêïðÞò ôïõ åöï-äéáóìïý áðü Ýîù (ð.÷. íçóôåßáò, ëéìïý, áññþóôéáò êëð.). Áõôü áîéïðïéåßôáéáðü üëïõò ôïõò åýñùóôïõò ïñãáíéóìïýò üðùò åßíáé ôá õãéÞ íåïãíÜ, ôá õãéÞâñÝöç, ôá õãéÞ ðáéäéÜ, ïé õãéåßò Ýöçâïé êáé ðïëëïß õãéåßò åíÞëéêåò.

Ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ áõôïý ôïõ ïñßïõ åßíáé ôá åîÞò: ̧ ÷ù Ýíá ëåðôü áßóèçìá êïñåóìïý, ÷ùñßò íá áéóèÜíïìáé ïðïéïäÞðïôåöïýóêùìá, âÜñïò Þ íùèñüôçôá. ¼ðùò êáé ðñïçãïõìÝíùò Ýôóé êáé ó’ áõ-ôü ôï üñéï áéóèÜíïìáé:

ÓùìáôéêÜ: åëáöñüôçôá, åõêéíçóßá êáé åíåñãçôéêüôçôá ÍïçôéêÜ: äéáýãåéá åãñÞãïñóç êáé äçìéïõñãéêüôçôá Øõ÷éêÜ: ãáëÞíç, áéóéïäïîßá êáé åëåõèåñßá áðü ëáéìáñãéêÝò ðéÝóåéò óåáñêåôü âáèìü.

ÅÜí Ý÷ïõí ðñïçãçèåß ðïëëÝò êáôá÷ñÞóåéò ôï ðåðôéêü üñéï, ëüãù áóèåíåßáò ôùí ïñ-

1 2 3 4 50 6πεπτικό όριο

ãÜíùí, ìåéþíåôáé ðïëý êáé ìðïñåß íá ãßíåé ìéêñüôåñï áðü ôï óùìáôéêü üñéï. Ó'áõôÞ ôçíðåñßðôùóç ìðïñïýìå íá ÷ùíÝøïõìå ëéãüôåñï áð' üôé ÷ñåéÜæåôáé ôï óþìá ãéá ôçí óõíôÞ-ñçóÞ ôïõ. Éäéáßôåñá óôéò áäýíáìåò éäéïóõãêñáóßåò õðÜñ÷åé áõîçìÝíç ðéèáíüôçôá ãéáêÜôé ôÝôïéï. ÅÜí ôï ðåðôéêü üñéï ãßíåé óåâáóôü, äçë. åÜí ôñþìå ëßãï, ôüôå óéãÜ óéãÜ ôáüñãáíá áíáññþíïõí êáé ôï ðåðôéêü üñéï ìåãáëþíåé.

ÅÜí ôï ðåðôéêü üñéï õðåñóêåëéóôåß åëáöñÜ, äçë. åÜí öÜù ëßãï ðáñá-ðÜíù áð’ áõôü, ðáñïõóéÜæïíôáé äéÜöïñá óõìðôþìáôá õðåñöüñôùóçò ôïõðåðôéêïý óõóôÞìáôïò üðùò:

ÅëáöñÜ ñåøßìáôá êáôÜ ôç äéÜñêåéá Þ áìÝóùò ìåôÜ ôï ãåýìá ÌåôñÞóéìç áýîçóç ôçò ðåñéìÝôñïõ ôçò êïéëéÜò óôçí ïóöý ÕðïóôïëÞ ôïõ áéóèÞìáôïò ôïõ ëåðôïý êïñåóìïý êáé óôáäéáêÞ äåéëÞ á-íÜäõóç ôçò ëáéìáñãßáò. Åî áéôßáò ôçò ëáéìáñãßáò ç åóùôåñéêÞ ãáëÞíç äé-áôáñÜóóåôáé

ÅëáöñÜ ìåßùóç ôçò íïçôéêÞò äéáýãåéáò êáé ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò Óå ðïëý õãéÞ Üôïìá (üðùò ð.÷. óå âñÝöç) ìéêñïåìåôïß (ìéêñïáíáãùãÝò)Þ äéÜññïéåò áìÝóùò ìåôÜ ôï ãåýìá êáé ìéêñïðïíÜêéá óôç êïéëéÜ óôç ðå-ñéï÷Þ ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé ôïõ áöáëïý

Åëáöñü áßóèçìá ìðïõêþìáôïò óôç ìýôç êáé ôá éãìþñåéá Þ åëáöñÜ óõ-ìðôþìáôá áëëåñãéêÞò ñéíßôéäáò.

Åö’ üóïí ôï ðåðôéêü üñéï õðåñóêåëéóôåß ìüíïí åëáöñÜ, äåí Ý÷ïõìåöïýóêùìá, âÜñïò óôçí áíáðíïÞ, äõóêéíçóßá Þ áíåîÝëåãêôç ëáéìáñãéêÞóõìðåñéöïñÜ. Ìå ëßãç åñãáóßá Þ ðåñðÜôçìá ôá óõìðôþìáôá åîáöáíßæï-íôáé êáé áðïôñÝðïíôáé ïé ìáêñïðñüèåóìåò âëÜâåò.

Áíáðíåõóôéêü üñéï êáé ìõïóêåëåôéêü üñéï: Ç õðÝñâáóç ôïõ ðñïçãïýìåíïõ ï-ñßïõ (ôïõ ðåðôéêïý), ïäçãåß ôá÷ýôáôá óå õðåñöüñôùóç ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé ôïõåíôÝñïõ. Ôï óþìá, âëÝðïíôáò áõôÜ ôá üñãáíá íá õðïöÝñïõí, ðáßñíåé áìÝóùòìÝôñá ãéá íá ôá ðñïóôáôåýóåé, íá ôá áíáêïõößóåé üóï åßíáé äõíáôü êáé ãéá íáôïõò äþóåé ôïí åðéðëÝïí ÷þñï ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé. Óôá ìÝôñá áõôÜ áíÞêïõí ç Ü-íïäïò ôïõ äéáöñÜãìáôïò, ç äéåýñõíóç ôïõ èþñáêá êáé ïé áëëáãÝò óôç ëåêÜíçêáé óôç óðïíäõëéêÞ óôÞëç. ÁõôÝò ïé áíôéññïðéóôéêÝò ñõèìßóåéò áö’ åíüò ìåí äç-ìéïõñãïýí ôïí åðéðëÝïí áðáñáßôçôï ÷þñï ãéá ôç êïéëéÜ êáé ôéò áíáãêáßåò ðñï-óôáôåõôéêÝò öùëåÝò ãéá ôá ðÜó÷ïíôá ðåðôéêÜ üñãáíá. Áö’ åôÝñïõ üìùò åðé-âáñýíïõí ôçí áíáðíïÞ êáé ôçí åõêéíçóßá, äçë. ðåñéïñßæïõí üëï êáé ðéï ðïëýôçí áíáðíïÞ êáé ôçí åëåõèåñßá êéíÞóåùí, óôç óðïíäõëéêÞ óôÞëç êáé ôç ëåêÜ-


1 2 3 4 50 6αναπνευστικό µυοσκελετικό

íç. ¸ôóé ó÷åôéêÜ ãñÞãïñá ðñïóåããßæïíôáé ôï áíáðíåõóôéêü üñéï êáé ôï üñéïåõêéíçóßáò.

Ç åëáöñÜ õðåñóêÝëéóç ôïõ áíáðíåõóôéêïý ïñßïõ äßíåé ôá åîÞò ÷áñáêôç-ñéóôéêÜ:

Áßóèçìá öïõóêþìáôïò óôç êïéëéÜ êáé óôï èþñáêá (Ãé’ áõôü ëÝìå ü-ôé “öïýóêùóá” ìå ôï öáãçôü, áêñéâþò äéüôé Ý÷ïõìå îåðåñÜóåé ôï áíáðíåõóôé-êü üñéï)

ÌåôñÞóéìç áýîçóç ôùí ðåñéìÝôñùí ôïõ èþñáêá ¢íïäï ôïõ äéáöñÜãìáôïò ÓùìáôéêÜ ìåßùóç ôçò åëáöñüôçôáò êáé ôçò åíåñãçôéêüôçôáò ÍïçôéêÜ óïâáñÞ ìåßùóç ôçò äéáýãåéáò, ôçò åãñÞãïñóçò êáé ôçò äçìéïõñãé-êüôçôáò.

Áõôü ïöåßëåôáé êõñßùò óôç ìåéùìÝíç ïîõãüíùóç ôïõ åãêåöÜëïõ. ÁõôÞ ïäçãåß óå ìéááõîáíüìåíç íùèñüôçôá êáé áðï÷áýíùóç ðïõ ìðïñåß íá öèÜóåé ìÝ÷ñé êáé ôçí õðíçëßá ìåôÜôï ãåýìá. Ç õðíçëßá ìåôÜ ôï ãåýìá åßíáé âáñýôáôï óýìðôùìá õðåñöüñôùóçò. Óçìáßíåé üôéÝ÷åé åðéâáñõíèåß ôüóï ðïëý ôï áíáðíåõóôéêü óýóôçìá, ðïõ ç ðáñï÷Þ ïîõãüíïõ óôïí åãêÝ-öáëï äåí åðáñêåß ïýôå êáí ãéá íá ôïí äéáôçñÞóåé óå óôïé÷åéþäç åãñÞãïñóç. Åßíáé äå ôüóïóïâáñü óýìðôùìá äéüôé åßíáé óçìÜäé áö’ åíüò ìåí ôçò âáñéÜò ðáñÜâáóçò ðïõ Ýãéíå, áö’ å-ôÝñïõ äå ôçò êáêÞò êáôÜóôáóçò ôïõ åíôÝñïõ Þäç ðñï ôïõ ãåýìáôïò. Ãé’ áõôü ÷ñåéÜæåôáé Üìå-óç èåñáðåßá ðïõ óõíßóôáôáé óå äñáóôéêÞ ìåßùóç ôçò ðïóüôçôáò ôïõ öáãçôïý (Þ óå îçñáóßáãéá ôá÷ýôåñá áðïôåëÝóìáôá).

Øõ÷éêÜ áíáöáßíåôáé, ðÜëé ëüãù ôçò ìåßùóçò ôçò ïîõãüíùóçò ôïõ íåõñéêïýóõóôÞìáôïò, ìßá âáñõèõìßá, ìßá áðáéóéïäïîßá, ìßá êáôáèëéðôéêÞ ôÜóç, ìßá á-íéêáíïðïßçóç. Ëüãù ôçò áíåðáñêïýò ïîõãüíùóçò ôùí êõôôÜñùí, ç êáýóç ôùíôñïöþí äåí åßíáé ðëÞñçò êáé ç ðáñáãùãÞ åíÝñãåéáò äåí åßíáé åðáñêÞò. ̧ ôóé,ôá êýôôáñá ôåßíïõí íá ëéìïêôïíÞóïõí, ðáñÜ ôï üôé âñßóêïíôáé ìÝóá óôçí áöèï-íßá ôùí ôñïöþí. Áõôü ïäçãåß - åêôüò áðü ôç âáñõèõìßá - êáé óå ìßá åêñçêôéêÞÜíïäï ôçò ëáéìáñãßáò, ðïõ ôþñá Ý÷åé ðëÝïí êáé ðñáãìáôéêü óùìáôéêü áßôéï.

ÅìöÜíéóç ôùí ðñþôùí äåéëþí ðñçîéìÜôùí óå üëï ôï óþìá.Áõôü ãßíåôáé äéüôé ç áíáðíïÞ êáé éäéáßôåñá ôï äéÜöñáãìá ðáßæïõí ôï ñüëï ôçò áíôëßáò

ðïõ ôñáâÜ ôï áßìá êáé ôç ëÝìöï áðü ôç ðåñéöÝñåéá ðñïò ôçí êáñäéÜ. ¼ôáí ëïéðüí ç áíôëßáõðïëåéôïõñãåß, ôá õãñÜ ëéìíÜæïõí óôçí ðåñéöÝñåéá ìå áðïôÝëåóìá íá äçìéïõñãïýíôáé ðñç-îßìáôá ðñïóþðïõ, ÷åñéþí êáé ðïäéþí.

Ç åëáöñÜ õðåñóêÝëéóç ôïõ ïñßïõ åõêéíçóßáò Þ ìõïóêåëåôéêïý ïñßïõ ïäçãåßóå ìåßùóç ôùí áõôüìáôùí êáé åêïýóéùí êéíÞóåùí óôç óðïíäõëéêÞ óôÞëç, óôïõò ãï-öïýò êáé óôï õðüëïéðï óþìá. ̧ ôóé ìåéþíïíôáé ïé áõèüñìçôåò óôñïöéêÝò êéíÞóåéòðïõ åêôåëåß ï êïñìüò óôç âÜäéóç. Ôþñá âáäßæïõìå ðéï Üêáìðôïé, ðéï ìðåôïíáñé-óìÝíïé. Ëåßðåé ôï üìïñöï, ãåìÜôï áñìïíßá, ÷Üñç êáé åëáöñÜäá óôñïöéêü ðáé÷íß-äéóìá ôïõ êïñìïý ãýñù áðü ôç ìÝóç.

Ó÷åôéêÜ ìå áõôü èá óáò äéçãçèþ ìßá éóôïñßá:

¸íá êïñßôóé 13 åôþí, øçëü êáé áäýíáôï, áññþóôçóå ìå ìßá åìðýñåôç âáñéÜ ßùóç. Ìüíç

ôçò ðÞñå ôçí áðüöáóç íá íçóôÝøåé êáé íá ìç ðÜñåé êáèüëïõ öÜñìáêá. Ïé ãïíåßò ôçò óõíå-


öþíçóáí. Ïé ôñåéò ðñþôåò ìÝñåò ðÝñáóáí ìå ðïëý õøçëü ðõñåôü 39,5 - 40,5. Ç ìéêñÞ áóèå-

íÞò äåí åß÷å êáèüëïõ üñåîç ïýôå ãéá öáãçôü ïýôå ãéá íåñü. ̧ ôóé ôï ìüíï ðïõ Ýðáéñíå Þôáí

ìåñéêÝò êïõôáëéÝò íåñü ôçí çìÝñá. Ãéá ëüãïõò êÜèáñóçò ôïõ åíôÝñïõ, ôçò êÜíáìå, üôáí ìáò

ôï åðÝôñåðå (êÜèå 2-3 ìÝñåò) Ýíá õðïêëõóìü ìå 1/4 ëßôñïõ æåóôü ëÜäé. ÊáôÜ ôá Üëëá âÝâáéá

ðáñÝìåíå îáðëùìÝíç, îåêïõñáæüôáí êáé êïéìüôáí ðïëý. Ìå ôüóï óöé÷ôü ðñüãñáììá íçóôåß-

áò ó÷åäüí üëåò ïé ïîåßåò ëïéìþîåéò óå 1 Ýùò 3 ìÝñåò õðï÷ùñïýí. ¼ìùò åäþ ïé ðñïóäïêßåò

ìáò ãéá ôá÷åßá ßáóç äéáøåýóôçêáí. Ôï êïñßôóé óõíÝ÷éæå êáé ôçí 4ç êáé ôçí 5ç êáé ôçí 6ç êáé

ôçí 7ç ìÝñá íá Ý÷åé õøçëü ðõñåôü 38,5ï-40ïC. ÁõôÝò ôéò ìÝñåò ôï ðáéäß äå÷üôáí íá ðéåé ìüíï

ëßãï ÷õìü (150 ãñ. 2 öïñÝò ôçí çìÝñá) êáé åëÜ÷éóôï íåñü. ÔåëéêÜ ôçí 8ç ìÝñá êáé åíþ ïé ãï-

íåßò Üñ÷éóáí íá ÷Üíïõí ôçí øõ÷ñáéìßá ôïõò êáé íá óõæçôïýí ôçí åéóáãùãÞ óå íïóïêïìåßï, Ý-

ðåóå ï ðõñåôüò ôá÷ýôáôá, ôï ðáéäß áéóèÜíèçêå êáëýôåñá êáé æÞôçóå íá öÜåé ëßãç óïýðá âñá-

óìÝíùí ëá÷áíéêþí. Ç áíÜññùóç ðñï÷þñçóå ôçí Üëëç ìÝñá ôá÷ýôáôá, ôï ðáéäß Ýöáãå ëßãï

ðáñáðÜíù êáé èÝëçóå íá óçêùèåß ãéá íá ðåñðáôÞóåé. ÖõóéêÜ Þôáí ðïëý áäýíáìç êáé ó÷å-

äüí ôñÝêëéæå, ôçí õðïóôçñßæáìå óôçí áñ÷Þ. ¼ìùò, óôá ðñþôá âÞìáôá ðïõ Ýêáíå ìüíç ôçò åß-

äáìå êÜôé åêðëçêôéêü: Óå êÜèå âÞìá ôçò ï êïñìüò ôçò óôñåöüôáí, Ýðáéæå ðÜíù óôç ìÝóç ôçò.

Óáí íá åß÷å ëõèåß ç óðïíäõëéêÞ ôçò óôÞëç. ¹ôáí ìåí ðÜíôá Ýíá ðáéäß åõëýãéóôï êáé êéíçôéêü

áëëÜ ðïôÝ äåí åß÷å áõôü ôï üìïñöï, ÷áñéôùìÝíï, áõèüñìçôï ðáé÷íßäéóìá ôïõ êïñìïý óå êÜ-

èå êßíçóç. ÊÜèå ôçò âÞìá èýìéæå Ýíáí áíåðéôÞäåõôï ÷ïñåõôÞ ðïõ ðåñðáôïýóå ÷ïñåýïíôáò ÷ù-

ñßò íá ôï êáôáëáâáßíåé. ¹ôáí ÷Üñìá ïöèáëìþí! Ôé íá ðåéò âÝâáéá ãéá ôç ãáëÞíç, êáé ôç ãëõ-

êýôçôá ôïõ ðñïóþðïõ ôçò, ãéá ôç ëáêùíéêüôçôá ôùí áðáíôÞóåþí ôçò, ãéá ôçí áðïäñïìÞ üëçò

ôçò Ýíôáóçò êáé ôçò åöçâéêÞò èñáóýôçôáò ðïõ åß÷å ðñéí ôçí áññþóôéá! ¼ëç ç ðñïóùðéêüôç-

ôÜ ôçò åß÷å áëëÜîåé. Áõôü âÝâáéá åßíáé óõíçèéóìÝíï óôéò íçóôåßåò. Ãéá ðñþôç öïñÜ üìùò åß-

äáìå ôÝôïéá áëëáãÞ óôçí åõêéíçóßá åíüò áôüìïõ. Ôï ãåãïíüò üôé Þôáí ðáéäß áñêåôÜ õãéÝò êáé

áñêåôÜ áðïôïîéíùìÝíï êáé ôï ãåãïíüò üôé Ýêáíå 8 çìÝñåò íçóôåßá óõíåôÝëåóáí ó’ áõôÞí ôç

ìåãÜëç áëëáãÞ.

ÅðéóôñÝöïíôáò óôï èÝìá ìáò åðáíáëáìâÜíïõìå üôé óå ìßá ïñéóìÝíç ðïóüôçôáöáãçôïý ðïõ ìüëéò îåðåñíÜåé ôï üñéï åõêéíçóßáò Ý÷ïõìå ôçí åìöÜíéóç äõóêáì-øßáò óôç óðïíäõëéêÞ óôÞëç êáé “ìïíïêüììáôïõ” óôõë âÜäéóçò êáé êéíÞóåùí. Ôïóþìá äåí åðéôñÝðåé ôçí åëåýèåñç êßíçóç, äéüôé áõôÞ èá ðáñåíï÷ëïýóå ôá Üñ-ñùóôá ðåðôéêÜ üñãáíá. ÅðåéäÞ üëïé ïé ìõò êáé ïé áñèñþóåéò ôïõ óþìáôïò åßíáéáëëçëÝíäåôïé, ç äõóêáìøßá ôçò óðïíäõëéêÞò óôÞëçò åðéöÝñåé ìßá äõóêáìøßáüëùí ôùí áñèñþóåùí ôïõ óþìáôïò, ìå áðïôÝëåóìá ìßá ìåßùóç ôçò åõëõãéóßáòêáé åëáóôéêüôçôáò óå üëï ôï óþìá.

Ëáéìáñãéêü üñéï: Îåðåñíþíôáò ôï üñéï åõêéíçóßáò ìðáßíïõìå óôç ëáéìáñ-ãéêÞ ðåñéï÷Þ. Åäþ ç ëáéìáñãßá áíáæçôåß ôçí ðëÞñç éêáíïðïßçóÞ ôçò áäé-áöïñþíôáò ãéá ôéò âëÜâåò ðïõ ãßíïíôáé óôï óþìá. Êáé ìÜëéóôá üóï ðéï ìå-


1 2 3 4 50 6λαιµαργικό όριο


ãÜëåò âëÜâåò ðáèáßíåé ôï óþìá ôüóï ðéï áíçëåÞò ãßíåôáé. ¼ëá ôá ðñïç-ãïýìåíá óõìðôþìáôá ÷åéñïôåñåýïõí. ÄçëáäÞ õðÜñ÷åé óùìáôéêÞ âáñýôç-ôá, äõóêéíçóßá êáé íùèñüôçôá, íïçôéêÞ óõóêüôéóç êáé ìåéùìÝíç äçìéïõñ-ãéêüôçôá, áðáéóéïäïîßá, çôôïðÜèåéá, äïõëïðñÝðåéá, èëßøç. Ðáñ’ üëá áõ-ôÜ õðÜñ÷åé áõîçìÝíç, ó÷åäüí áêáôáíßêçôç Ýëîç ãéá ôá öáãçôÜ êáé ôá ðï-ôÜ. Ôï ÷áñáêôçñéóôéêü åßíáé üôé ôá öáãçôÜ åßíáé áêüìá åýãåõóôá. Ôï ðå-ðôéêü óýóôçìá áäõíáôåß íá ôá ÷ùíÝøåé ðëÞñùò áëëÜ áõôÜ åßíáé ðáñ’ üëááõôÜ åýãåõóôá. Åßíáé ìßá åðéöáíåéáêÞ êáé ðëÜíá ãåõóôéêÞ áðüëáõóç ðïõðñïÝñ÷åôáé áðü ôçí ßäéá ôç ôñïöÞ êáé ü÷é áðü ôçí ÝíùóÞ ôçò ìå ôï õãéÝòóÜëéï. ÕðÜñ÷åé çäïíÞ, áðáßôçóç êáé áêñÜôåéá. Ç êáôáíÜëùóç óõíå÷ßæå-ôáé ìÝ÷ñéò üôïõ ç ëáéìáñãßá éêáíïðïéçèåß ðëÞñùò. Ïðüôå öåýãåé êáé ìå å-ãêáôáëåßðåé ìüíï ìïõ, ëõðçìÝíï êáé ìå ðïéêßëá óõìðôþìáôá óùìáôéêÜ,íïçôéêÜ êáé øõ÷éêÜ áëëÜ ìå ôçí øåýôéêç éêáíïðïßçóç üôé åðéôÝëïõò Ýöá-ãá êáé Þðéá üóï æçôïýóå ç åðéèõìßá ìïõ.

Ìå ôçí åëáöñÜ õðåñóêÝëéóç ôïõ ëáéìáñãéêïý ïñßïõ âñßóêïìáé óôç ðå-ñéï÷Þ ôçò áíáéóèçóßáò. Åäþ ôá öáãçôÜ êáé ôá ðïôÜ ãßíïíôáé ðëÝïí áäéÜ-öïñá Þ êáé áðå÷èÞ. Äåí ôá åðéèõìþ, äåí Ý÷ù Ýëîç ãé’ áõôÜ êáé ðáñ’ üëááõôÜ äåí ìðïñþ íá óôáìáôÞóù íá ôñþù. Ôñþãù êáé ðßíù êáé ðÜëé ôñþãùêáé ðßíù êáé ìðïñþ íá êáôáíáëþóù ôåñÜóôéåò ðïóüôçôåò öáãçôþí êáé õãñþí.

Ôï ðñþôï óçìÜäé ëïéðüí üôé âñßóêïìáé óôçí ðåñéï÷Þ ôçò áíáéóèçóßáòåßíáé ç áäéáöïñßá Þ êáé ç áðÝ÷èåéá ãéá ôá öáãçôÜ êáé ôá ðïôÜ. ÕðÜñ÷ïõíüìùò áñêåôÜ Üëëá óçìÜäéá üðùò:

ÁðïöáóéóôéêÞ ìåßùóç üëùí ôùí ðåðôéêþí õãñþí ð.÷. áðïöáóéóôéêÞ ìåß-ùóç ôçò ðïóüôçôáò ôïõ óÜëéïõ. Ìðïñåß åãþ íá ìáóÜù ðïëý áëëÜ ðáñ’ ü-ëá áõôÜ äåí åêêñßíåôáé áñêåôü óÜëéï. Ïé áäÝíåò Ý÷ïõí ðëÝïí åîáíôëç-èåß êáé, ðáñÜ ôï Ýíôïíï åñÝèéóìá ôïõ ðëïýóéïõ öáãçôïý, äåí ìðïñïýííá äïõëÝøïõí óùóôÜ.

×ùñßò íá ôá åðéèõìþ ðñáãìáôéêÜ, ôñþãù ðïëëÜ êáé äéáöïñåôéêÜ öáãç-ôÜ, ðïëýðëïêåò ôñïöÝò, ìáëáêÝò, ãëõêÝò, áëìõñÝò, îéíÝò, áíáêáôåìÝíåòêáé Ýíôïíåò ãåýóåéò. ¸íá ðëÞñåò ãåõóôéêü ÷Üïò åðéêñáôåß. Äåí éêáíï-ðïéïýìáé ìå áðëÝò, ëéôÝò ôñïöÝò êáé ç áðüëáõóç ôïõ îåñïý øùìéïý êáéôïõ ðáîéìáäéïý öáßíåôáé ìßá ìáêñéíÞ õðüèåóç.

Åðßóçò ÷ùñßò íá ôï åðéèõìþ, ìðïñåß íá ðßíù ðïëý íåñü êáé äéåãåñôéêÜðïôÜ, üðùò êáöÝäåò, áíáøõêôéêÜ, áëêïïëïý÷á ê.ëð.

Âáñýôçôá, äõóêéíçóßá êáé íùèñüôçôá ôïõ óþìáôïò, ìåßùóç ôçò ðíåõìá-ôéêÞò äéáýãåéáò êáé ôçò äçìéïõñãéêüôçôáò, óõíáéóèçìáôéêÞ Üìâëõíóçêáé óêëçñüôçôá.

Ïé âëÜâåò ðïõ ðáèáßíåé ôï óþìá ó’ áõôÞ ôçí ðåñéï÷Þ åßíáé, öõóéêÜ, ðï-

ëý åêôåôáìÝíåò áëëÜ ç áíáéóèçóßá ìå êÜíåé íá áäéáöïñþ êáé ãé’ áõôÝò.Ðáñáäåßãìáôá ôÝôïéùí êáôáóôÜóåùí åßíáé ôï ãñÞãïñï êáé ðïëý öá-

ãçôü ìðñïóôÜ óôç ôçëåüñáóç, ôï ðïëý öáãçôü áñãÜ ôï âñÜäõ êáé ôç íý÷ôá,ôá ìåãÜëá äåßðíá êëð.

¼ñéï áíáéóèçóßáò: Ìå ôçí éêáíïðïßçóç ôçò áíáéóèçóßáò - åÜí õðÜñîåé ðï-ôÝ áõôÞ - óôáìáôþ ðëÝïí íá ôñþãù êáé íá ðßíù. Äåí õðÜñ÷åé ðëÝïí êáíÝíáðÜèïò ðïõ íá êéíåß ôçí êáñäéÜ ìïõ ðñïò ôá öáãçôÜ Þ ôá ðïôÜ. ÔïõëÜ÷éóôïíðñïò ôï ðáñüí. Ôþñá ìÝíïõí ôá ðïëëÜ êáé Ýíôïíá óõìðôþìáôá ôçò ìåãÜëçòêáôÜ÷ñçóçò ðïõ ðñïçãÞèçêå.

ÓõíïðôéêÜ ìðïñïýìå ëïéðüí íá ðïýìå, üôé åßíáé êáëü íá óôáìáôïýìåðñéí äçìéïõñãçèåß Ýíá ëåðôü áßóèçìá êïñåóìïý Þ, ôï ðïëý, üôáí áõôü ðá-ñïõóéáóôåß. Áõôü ôï ëåðôü áßóèçìá êïñåóìïý óõìðßðôåé ìå ôï ðåðôéêü üñéïäçë. ìå ôçí ðïóüôçôá ðïõ ìðïñåß íá åðåîåñãáóôåß ôï ðåðôéêü óýóôçìá ãñÞ-ãïñá, Üíåôá êáé ÷ùñßò âëÜâåò. ÌÝ÷ñé åêåß âñéóêüìáóôå óôçí êáôÜ öýóç êá-ôÜóôáóç. ÅÜí ôï õðåñóêåëßóïõìå ìðáßíïõìå óôçí ðáñÜ öýóç êáôÜóôáóç(ó÷. 17). ¼óï äå áðïìáêñõíüìáóôå áðü áõôü, áõîÜíåôáé ç ðéèáíüôçôá ãéáâëÜâåò óôï ðåðôéêü óýóôçìá êáé óôï óþìá ãåíéêÜ.

Óå ðåñßðôùóç ëÜèïõò, äçë. õðÝñâáóçò áõôïý ôïõ ïñßïõ, ìðïñïýìå íáèåñáðåýóïõìå åýêïëá ôç êáôÜóôáóç êÜíïíôáò îçñáóßá ãéá 1 - 1 ½ 24ùñï.Ìå áõôüí ôïí ôñüðï ç äéüñèùóç åßíáé Üìåóç, ïé ìáêñï÷ñüíéåò âëÜâåò áðï-ôñÝðïíôáé êáé ïé ëáéìáñãéêÝò åðéèõìßåò õðï÷ùñïýí.

7. Ç óõ÷íüôçôá ôùí ãåõìÜôùíH ðïóüôçôá ôïõ öáãçôïý åßíáé êáèïñéóôéêÞ êáé ãéá ôç óõ÷íüôçôá ôùí

ãåõìÜôùí. ̧ íáò åíÞëéêáò ìðïñåß ãéá ðáñÜäåéãìá íá ôñþåé äýï ìÝôñéá ãåý-ìáôá Þ Ýíá ó÷åôéêÜ ìåãÜëï ãåýìá ôçí çìÝñá. Ôï ðåðôéêü óýóôçìá ìðïñåß íá÷ùíÝøåé ôüóï ôá ìéêñÜ üóï êáé ôá ó÷åôéêÜ ìåãÜëá ãåýìáôá. ¼óï ðéï ìåãÜ-ëï üìùò åßíáé ôï ãåýìá, ôüóï ìåãáëýôåñï äéÜóôçìá áðï÷Þò ðñéí áðü áõôü


1 2 3 4 50 6όριο αναισθησίας

1 2 3 4 50 6

κατά φύσιν παρά φύσιν

Ó÷Þìá 17


(Þ ìåôÜ áð'áõôü) ðñÝðåé íá ðáñåìâÜëëåôáé. Äéüôé ôï ðåðôéêü üñéï äåí åßíáéÜêáìðôï áëëÜ åëáóôéêü. ¼óï ðéï ðïëý îåêïõñÜæïíôáé ôá üñãáíá ôïõ ðåðôé-êïý óõóôÞìáôïò ìÝóá óôï 24ùñï, ôüóï ðåñéóóüôåñï ìðïñïýí íá áðïäþ-óïõí.

Ôá ðáéäéÜ ìðïñïýí íá ôñþãïõí 3 öïñÝò ôçí çìÝñá ìßá ìÝôñéá ðïóüôç-ôá êÜèå öïñÜ. Ôüóï ãéá ôïõò ìåãÜëïõò üóï êáé ãéá ôá ðáéäéÜ åßíáé ðïëý óç-ìáíôéêÞ ç ðëÞñçò áðï÷Þ áíÜìåóá óôá ãåýìáôá, äçëáäÞ íá ìçí ôñþìå ôßðï-ôå êáé íá ðßíïõìå ôï ëéãüôåñï äõíáôü íåñü (Þ êáëýôåñá êáèüëïõ áí ìðïñïý-ìå).

Ôá âñÝöç êáé ôá íåïãíÜ ìðïñïýí íá ôñþãïõí üôáí êáé üóï èÝëïõí. Ó’áõôÜ ëåéôïõñãïýí áñêåôÜ êáëÜ ôá öõóéêÜ áíôáíáêëáóôéêÜ êáé ç öýóç ñõè-ìßæåé ìüíç ôçò ðüôå êáé ðüóï ðñÝðåé ï íÝïò Üíèñùðïò íá öÜåé. Áñêåß ìüíïíåìåßò, ïé åíÞëéêåò, íá ìçí ôá ðéÝæïõìå êáé íá ìçí ôá äåëåÜæïõìå.

Ãåíéêþò ãéá ôá ðáéäéÜ üëùí ôùí çëéêéþí éó÷ýåé üôé äåí ðñÝðåé ðïôÝ íáôá ðéÝæïõìå íá öÜíå. Áêüìá êáé üôáí áñíïýíôáé íá öÜíå ó' Ýíá Þ ðåñéóóü-ôåñá ãåýìáôá! Áíôßèåôá åßíáé êáëü íá ô' áöÞíïõìå ìå Ýììåóïõò ôñüðïõò(ðáé÷íßäé, åñãáóßá, áðáó÷üëçóç ê.ëð.) íá ðåéíÜóïõí ëßãï êáé í' áíáæçôÞ-óïõí ìüíá ôïõò ôá ãåýìáôá. Ïé ñõèìéóôéêïß ìç÷áíéóìïß åíüò ðáéäéïý ëåé-ôïõñãïýí ðïëý êáëýôåñá áð' ü,ôé ç ëïãéêÞ åíüò åíÞëéêá.

Ìßá ôåëåõôáßá óçìåßùóç èá Üîéæå ôï êüðï íá ôçí áíáöÝñïõìå.Ðñüêåéôáé ãéá ôï èÝìá ôçò éäéïóõãêñáóßáò:

Ïé äõíáôÝò éäéïóõãêñáóßåò Ý÷ïõí éó÷õñü ðåðôéêü óýóôçìá. Áõôü ìðï-ñåß Üíåôá íá ÷ùíÝøåé ôüóï ôá ìéêñÜ üóï êáé ôá áñêåôÜ ìåãÜëá ãåýìáôá.ÄçëáäÞ ôï ðåðôéêü üñéï óôéò äõíáôÝò éäéïóõãêñáóßåò åßíáé õøçëü. Áõôü óç-ìáßíåé üôé Ýíáò Üíèñùðïò ìå äõíáôÞ éäéïóõãêñáóßá ìðïñåß íá åðéëÝîåé êá-ôÜ ôçí êñßóç ôïõ íá ôñþåé åßôå 2 ìÝôñéá ãåýìáôá ôçí çìÝñá åßôå 1 ó÷åôéêÜ ìå-ãÜëï ãåýìá êÜèå ìÝñá åßôå Ýíá ìåãáëýôåñï êÜèå 2 ìÝñåò.

Áíôßèåôá ïé áäýíáìåò éäéïóõãêñáóßåò Ý÷ïõí áäýíáìï ðåðôéêü óýóôçìá.Áõôü ìðïñåß íá ÷ùíÝøåé ìå Üíåóç ìüíï ôá ó÷åôéêÜ ìéêñÜ ãåýìáôá, äçëáäÞôï ðåðôéêü üñéï åßíáé ÷áìçëü. Ãé’ áõôü åßíáé êáëü íá áðïöåýãïõí ôá ìåãÜ-ëá ãåýìáôá êáé íá ôñþíå ìéêñÜ ãåýìáôá, ôá ïðïßá, áíÜëïãá ìå ôéò áíÜãêåòôïõò, ìðïñåß íá åßíáé Þ Ýíá Þ äýï Þ ôñßá ôçí çìÝñá. Áñêåß íá åßíáé ìéêñÜ.

ÐñáãìáôéêÜ ðïëëÜ ðñïâëÞìáôá ôùí áíèñþðùí ìå áäýíáìç éäéïóõ-ãêñáóßá åîáöáíßæïíôáé åÜí ôñþíå ìüíï ìéêñÜ ãåýìáôá. Ïé äõíáôÝò éäéïóõ-ãêñáóßåò ìðïñïýí åðßóçò íá èåñáðåõôïýí áðü ðïëëÝò áññþóôéåò åßôå ôñþ-ãïíôáò ìéêñÜ ãåýìáôá åßôå ôñþãïíôáò Ýíá ó÷åôéêÜ ìåãÜëï ãåýìá, áöïý ü-ìùò ìåóïëáâÞóåé áíôßóôïé÷á ìåãÜëç áðï÷Þ áðü öáãçôü êáé (êáôÜ ôï äõíá-ôü) áðü íåñü.

8. ÌåôÜ ôï ãåýìá: ÐñïûðïèÝóåéò êáé óçìÜäéá ôçò óùóôÞò ÷þíåøçòÇ êýñéá åñãáóßá ôçò ÷þíåøçò ãßíåôáé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ãåýìá-

ôïò êáé ìÝóá óôçí ðñþôç ìéóÞ þñá ìåôÜ áð' áõôü. Áöïý ëïéðüí ôï ãåý-ìá ôåëåéþóåé, ðñÝðåé ôï ðåðôéêü óýóôçìá ìå ôç êáèïäÞãçóç ôïõ áõôüíï-ìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò íá ðñï÷ùñÞóåé êáé íá ïëïêëçñþóåé ôçí ðÝøç.Äõï åßíáé ïé âáóéêÝò ðñïûðïèÝóåéò ãéá áõôü:

Íá ìçí êïéìçèïýìå Íá ìçí áíôéìåôùðßóïõìå Ýêôáêôï óôñåò.

Êáé óôéò äõï áõôÝò ðåñéðôþóåéò ç ëåéôïõñãßá êáé ç áðüäïóç ôïõ ðå-ðôéêïý óõóôÞìáôïò ìåéþíïíôáé ðÜñá ðïëý, ìå áðïôÝëåóìá íá áõîÜíåôáéç ðéèáíüôçôá ôçò óÞøçò.

Ãéá ðáñÜäåéãìá, åÜí ôï ãåýìá åßíáé ðïëý ìéêñü, èá ìðïñïýóáìå íáêïéìçèïýìå ôï åíùñßôåñï óå ½ - 1 þñá. ÅÜí åßíáé ìÝôñéï óå 1-2 þñåò.ÅÜí åßíáé ó÷åôéêÜ ìåãÜëï óå 4-5 þñåò.

Éäéáßôåñá óçìáíôéêÞ åßíáé üðùò åßðáìå ç ðñþôç ½ þñá ìåôÜ ôï ãåý-ìá. Ãé’ áõôü ìðïñïýìå, åö’ üóïí ìáò åßíáé äõíáôü, íá êÜíïõìå ìßá ðéï÷áëáñÞ äñáóôçñéüôçôá ó’ áõôü ôï äéÜóôçìá êáé íá áöÞóïõìå ôéò åíôáôé-êÝò äñáóôçñéüôçôåò ãéá áñãüôåñá. Ãéá ðáñÜäåéãìá, ìðïñåß êáíåßò ìåôÜôï ãåýìá ãéá ½ þñá íá êÜíåé Ýíáí Þñåìï ðåñßðáôï, Þ êÜðïéá Þðéá ïéêé-áêÞ Þ ÷åéñùíáêôéêÞ åñãáóßá Þ Ýóôù êáé ìßá Þñåìç êáèéóôéêÞ åñãáóßá.ÂÝâáéá, ïé äñáóôçñéüôçôåò ìå êßíçóç åßíáé ðïëý ðñïôéìüôåñåò áðü ôéòêáèéóôéêÝò. Ç êßíçóç ìåôÜ ôï ãåýìá âïçèÜ ðïëý, ãéáôß ìå ôéò ìõúêÝò óõ-óðÜóåéò êáé ôçí áíáðíåõóôéêÞ äñáóôçñéüôçôá ãßíïíôáé Ýíôïíåò ìáëÜ-îåéò óôá üñãáíá ôçò êïéëéÜò, õðïóôçñßæåôáé ç ðåñéóôáëôéêüôçôÜ ôïõò,âåëôéþíåôáé ç Ýêêñéóç ôùí ðåðôéêþí õãñþí êáé Ýôóé ç ðÝøç åðéôá÷ýíå-ôáé óçìáíôéêÜ. Ç êáëýôåñç âïÞèåéá ìåôÜ ôï ãåýìá åßíáé ç âáèéÜ êáé ÷ù-ñßò óôñåò áíáðíïÞ, ðáñÜëëçëá ìå óùìáôéêÞ Þ ðíåõìáôéêÞ åñãáóßá.

ÌåôÜ ôï ãåýìá ôï óþìá äßíåé óáöÞ ìçíýìáôá ãéá ôçí ðïñåßá ôçò ðÝ-øçò. ÅÜí ôá ðñïóÝîïõìå, ìðïñïýìå åýêïëá íá äéáêñßíïõìå åÜí ç ÷þíå-øç ãßíåôáé ãñÞãïñá, Üíåôá êáé ðëÞñùò Þ ü÷é. Êáô’ áñ÷Üò áò äïýìå ðïéáåßíáé ôá óçìÜäéá ôçò óùóôÞò ÷þíåøçò:á) Ðþò êáôáëáâáßíù ìåôÜ ôï ãåýìá üôé áõôü ÷ùíåýåôáé óùóôÜ;1. ÁéóèÜíïìáé Þñåìïò êáé áêìáßïò.2. ¸÷ù ðçãáßá äéÜèåóç ãéá äçìéïõñãéêÞ äïõëåéÜ.3. Ôï óþìá åßíáé åëáöñý êáé åõêßíçôï (óå ó÷Ýóç ðÜíôá ìå ôéò äõíáôüôç-

ôåò ôïõ êáèåíüò)4. ¸÷ù åõ÷Üñéóôç ãåýóç óôï óôüìá êáé áñêåôü óÜëéï Þ (áêüìá êáëýôå-

ñá) åõ÷Üñéóôç ãåýóç ìå åëáöñÜ îçñïóôïìßá êáé áäéøßá5. Äåí Ý÷ù åðéèõìßá ãéá öáãçôü Þ ãéá íåñü6. Ç áíáðíïÞ åßíáé Üíåôç, ç êïéëéÜ äåí åßíáé öïõóêùìÝíç êáé âáñéÜ êáé



äåí Ý÷ù õðíçëßá.

Ôþñá áò äïýìå ôá óçìÜäéá ôçò õðåñöüñôùóçò ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò.ÁõôÜ õðïäçëþíïõí ôç óÞøç ôïõ ãåýìáôïò óå êÜðïéï âáèìü.â) ÓçìÜäéá õðåñöüñôùóçò ôéò ðñþôåò þñåò ìåôÜ ôï ãåýìá (ó÷. 18)1. ÅëáöñÜ ñåøßìáôá ãéá ëßãç þñá ìåôÜ ôï ãåýìá. Óå ðáéäéÜ áíáãùãÞ ìéêñÞò

ðïóüôçôáò öáãçôïý ç ìéêñÞ äéÜññïéá áìÝóùò ìåôÜ ôï ãåýìá 2. ÌéêñïðïíÜêéá óôç ðåñéï÷Þ ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé ôïõ áöáëïý.

Áßóèçìá åëáöñïý öïõóêþìáôïò óôç êïéëéÜ 3. ÁÝñéá4. Ðåßíá Þ ëéãïýñá, åéäéêÜ 2 - 3 þñåò ìåôÜ ôï ãåýìá. Êáïýñåò5. ̧ íôïíç äßøá áìÝóùò ìåôÜ ôï ãåýìá, ðïëý ðåñéóóüôåñï äå,

áí óõíïäåýåôáé áðü îçñïóôïìßá Þ äõóÜñåóôç ãåýóç6. Ñßãç Þ Ýíôïíï áßóèçìá êñýïõ áìÝóùò ìåôÜ ôï ãåýìá7. Âáñõèõìßá, ìåßùóç ôçò ðíåõìáôéêÞò äéáýãåéáò, ðôþóç ôçò å-

íÝñãåéáò êáé óùìáôéêÞ äõóêéíçóßá ìåôÜ ôï ãåýìá8. Õðíçëßá áìÝóùò ìåôÜ ôï ãåýìá

(Ôá óçìÜäéá 1 êáé 2 åßíáé åëáöñüôåñá, ôá 3 êáé 4 åßíáé ìÝôñéá, ôá 5,6,7,8 åßíáé âáñýôåñá)

ã) ÅðåîÞãçóç ôùí óõìðôùìÜôùí õðåñöüñôùóçò Ñåøßìáôá, öïýóêùìá êïéëéÜò, áÝñéá:

Ôá áÝñéá åßíáé áðïôÝëåóìá ôçò óÞøçò ôùí ôñïöþí ðïõ ãßíåôáé óôá äéÜöïñá ôìÞìá-ôá. ÅÜí ç óÞøç ãßíåôáé óôï óôïìÜ÷é, ôá áÝñéá áðïâÜëëïíôáé óáí ñåøßìáôá. ÅÜí ãßíåôáéóôï ëåðôü Ýíôåñï, äçìéïõñãïýí öïýóêùìá óôçí êïéëéÜ (åðåéäÞ äåí åßíáé åýêïëç ç Ýîïäïòïýôå ðñïò ôá ðÜíù ïýôå ðñïò ôá êÜôù). ÅÜí ç óÞøç ãßíåôáé óôï ðá÷ý Ýíôåñï Ý÷ïõìå áÝñéáðïõ áðïâÜëëïíôáé áðü ôïí ðñùêôü. Ç óÞøç ãßíåôáé áðü ôá ìéêñüâéá ôçò êÜèå ðåñéï÷Þò.Óáðßæïõí äå åêåßíåò ïé ôñïöÝò, ðïõ, ëüãù õðåñöüñôùóçò, äå ÷ùíåýïíôáé ãñÞãïñá. ¢ñáëïéðüí ôï ñÝøéìï óçìáßíåé õðåñöüñôùóç êáé óÞøç óôï óôüìá÷ï. Ôï öïýóêùìá óôçí êïé-ëéÜ óçìáßíåé õðåñöüñôùóç êáé óÞøç óôï ëåðôü Ýíôåñï. Ôá áÝñéá ðïõ áðïâÜëëïíôáé áðüôïí ðñùêôü óçìáßíïõí õðåñöüñôùóç êáé óÞøç óôï ðá÷ý Ýíôåñï.

Ç õðåñöüñôùóç ôïõ ðá÷Ýïò åíôÝñïõ åßíáé âáñýôåñï óýìðôùìá áðü ôçí õðåñöüñôù-óç ôïõ ëåðôïý åíôÝñïõ êáé áõôÞ âáñýôåñï áðü ôçí õðåñöüñôùóç ôïõ óôïìÜ÷ïõ.

Ôá ìéêñïðïíÜêéá óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé ôïõ áöáëïý ïöåßëïíôáé óôïí åñåèé-óìü ðïõ ðáèáßíïõí ôï óôïìÜ÷é êáé ôï ëåðôü Ýíôåñï áðü ôç óÞøç.

Ôá ðáéäéÜ, éäéáßôåñá ôá íåïãíÜ êáé ôá âñÝöç Ý÷ïõí áêüìá áñêåôÜ õãéÞ áíôáíáêëá-óôéêÜ. ̧ ôóé, áí ãßíåé õðåñöüñôùóç ôïõ óôïìÜ÷ïõ, áíôéäñïýí ìå ìéêñïåìåôü. ÅÜí ãßíåé õ-ðåñöüñôùóç ôïõ åíôÝñïõ, áíôéäñïýí ìå äéÜññïéá. Ì'áõôüí ôïí ôñüðï áðïâÜëëåôáé ôï ðëå-ïíÜæïí öáãçôü, áðïôñÝðåôáé ç óÞøç ôçò ôñïöÞò êáé äéáôçñåßôáé ç êáëÞ õãåßá ôùí ðåðôé-êþí ïñãÜíùí. Áíôßèåôá, óôïõò ìåãÜëïõò, êáèþò êáé óôá ðáéäéÜ ðïõ Ý÷ïõí Þäç êÜíåé ðïë-ëÝò ðáñáâÜóåéò, ôá õãéÞ áíôáíáêëáóôéêÜ áôïíïýí. Ôï óôïìÜ÷é êáé ôï Ýíôåñï ÷Üíïõí ôç äõ-íáôüôçôá íá áíôéäñÜóïõí óùóôÜ êáé ãñÞãïñá. ̧ ôóé, óå ðåñßðôùóç õðåñöüñôùóçò, ôï öá-ãçôü ðáñáìÝíåé ìÝóá êáé óÞðåôáé ÷ùñßò íá õðÜñ÷ïõí Üìåóá óõìðôþìáôá áðü ôï ðåðôéêüóýóôçìá. Ôï óþìá âëÜðôåôáé ðïëý êáé äßíåé óõìðôþìáôá áðü Üëëá, áðïìåìáêñõóìÝíá

Ó÷Þìá 18

ðëÝïí, üñãáíá.

ÅÜí ôéò ðñþôåò 4 þñåò ìåôÜ ôï ãåýìá Ý÷ïõìå ðåßíá Þ ëéãïýñá áõôü áðïêëåßåôáé íáåßíáé öõóéïëïãéêÞ ðåßíá. Åßíáé ðÜíôá óýìðôùìá óÞøçò óôï ëåðôü Ýíôåñï. Ïé ìç÷áíéóìïß,ðïõ ïäçãïýí ó’ áõôÜ åßíáé êõñßùò äýï:

á) Ç ïîÝùóç óôï äùäåêáäÜêôõëï êáé ç õðïãëõêáéìßá:Ç õðåñöüñôùóç ìå öáãçôÜ êáé õãñÜ éäéáßôåñá üôáí áõôÜ äåí Ý÷ïõí ìáóçèåß êáëÜ, ï-

äçãåß óå óÞøç ôùí ôñïöþí óôï äùäåêáäÜêôõëï (ôï ðñþôï áðü ôá ôñßá ôìÞìáôá ôïõ ëåðôïýåíôÝñïõ). ÐïëëÜ áðü ôá ðñïúüíôá ôçò óÞøçò åßíáé ïîÝá, ïðüôå äçìéïõñãåßôáé ìßá ôïðéêÞïîÝùóç. ÁõôÞ ç ïîÝùóç ôïõ 12äáêôýëïõ äßíåé ôï Ýíáõóìá óôï ðÜãêñåáò íá áðïäþóåé ðå-ñéóóüôåñç éíóïõëßíç. Ç éíóïõëßíç ùò ãíùóôüí êáôåâÜæåé ôï óÜê÷áñï ôïõ áßìáôïò, äçìé-ïõñãåß äçë. õðïãëõêáéìßá. Ç õðïãëõêáéìßá åñåèßæåé ôï êÝíôñï ðåßíáò óôïí åãêÝöáëï ï-ðüôå äçìéïõñãåßôáé Ýíá áßóèçìá ðåßíáò Þ ëéãïýñáò. Áõôü ìðïñåß íá åßíáé äéáöüñùí âáè-ìþí áðü Þðéï Ýùò ðïëý Ýíôïíï, ó÷åäüí áêáôáíßêçôï.

â) Ç áíÜãêç åðéðëÝïí åñåèéóìïý ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò:ÌåôÜ áðü ôçí ðáñÜâáóç äéáðéóôþíåé ôï óþìá üôé ôï ðåðôéêü óýóôçìá äå ìðïñåß íá

ôá âãÜëåé ðÝñá. Áíôéìåôùðßæïíôáò ëïéðüí ôï åíäå÷üìåíï ôçò “êáôÜññåõóçò ôïõ ìåôþðïõ”,æçôÜ êÜôé, ðïõ èá ìðïñÝóåé íá ôï åñåèßóåé êé Üëëï, èá ìðïñÝóåé íá ôïõ êéíçôïðïéÞóåé ôéòôåëåõôáßåò åöåäñåßåò ôïõ, ãéá íá äïõëÝøåé ðéï ðïëý êáé íá ÷ùíÝøåé ôçí õðåñâïëéêÞ ôñï-öÞ. ÐñÜãìáôé, åÜí öÜù êÜôé óêëçñü ðïõ ìáóéÝôáé êáëÜ (üðùò ðáîéìÜäé Þ îåñü øùìß), åê-êñßíïíôáé ôá åðéðëÝïí ðåðôéêÜ õãñÜ ðïõ åßíáé áðáñáßôçôá, ç ÷þíåøç ðñï÷ùñÜåé êáé ôááéóèÞìáôá ôçò ðåßíáò êáé ôçò ëéãïýñáò õðï÷ùñïýí. ÅÜí üìùò öÜù êÜôé ìáëáêü Þ üîéíï(üðùò ãëõêü, Þ öñïýôï, Þ áíáøõêôéêü, Þ êáöÝ êëð.), ç êáôÜóôáóç ÷åéñïôåñåýåé êáé ìðï-ñåß íá ìðïýìå óå Ýíáí áôåëåßùôï öáýëï êýêëï óÞøçò-ðåßíáò-óÞøçò-ðåßíáò.

ÁõôÜ ôá äýï ëïéðüí åßíáé ôá êýñéá áßôéá ôçò ðåßíáò êáé ôçò ëéãïýñáò ìåôÜ ôï ãåýìáäçë. ç ïîÝùóç óôï 12äÜêôõëï êáé ç áíÜãêç åíüò åðéðëÝïí åñåèéóìïý ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞ-ìáôïò.

Ïé êáïýñåò åßíáé åðßóçò áðïôÝëåóìá ôçò ïîÝùóçò ôïõ 12äáêôýëïõ. Äéüôé, üôáí ôïóôïìÜ÷é ðáßñíåé ôï ìÞíõìá üôé õðÜñ÷åé ïîÝùóç óôï 12äÜêôõëï, ðñïóðáèåß íá ìçí ôï åðé-âáñýíåé êé’ Üëëï ìå åðéðëÝïí ãáóôñéêü õãñü ðïõ, ùò ãíùóôüí, åßíáé åîáéñåôéêÜ üîéíï. ÇÝîïäïò ëïéðüí ðñïò ôá êÜôù ìðëïêÜñåôáé. ¼ìùò ôï óôïìÜ÷é èÝëåé íá ðñïùèÞóåé êÜðïõôï üîéíï ðåñéå÷üìåíü ôïõ êáé óõóðÜôáé. Ç ìüíç Ýîïäïò ðïõ ìÝíåé áíïé÷ôÞ åßíáé ðñïò ôáðÜíù, äçë. ðñïò ôïí ïéóïöÜãï. ¼ìùò, áõôüò, ìç üíôáò êáôáóêåõáóìÝíïò ãéá ôï åîáéñåôé-êÜ üîéíï ãáóôñéêü õãñü, åñåèßæåôáé áðü áõôü êáé ðïíÜ. Áõôü åßíáé ðïõ áéóèáíüìáóôå óáíêáïýñá.

¸íôïíç äßøá: Ç óÞøç ôùí ôñïöþí óôï ëåðôü Ýíôåñï äçìéïõñãåß ðïëëÝò ôïîßíåò.ÁõôÝò Ýëêïõí áðü ôï áßìá íåñü (ìáæß ìå Üëáôá) ôï ïðïßï êáé äåóìåýïõí. ̧ ôóé, ç ðåñéåêôé-êüôçôá ôïõ áßìáôïò óå íåñü ìåéþíåôáé. Áõôü åßíáé ôï åñÝèéóìá ðïõ äçìéïõñãåß óôïí åãêÝ-öáëï (óôï êÝíôñï ôçò äßøáò) ôçí åðéèõìßá ãéá íåñü. ÁõôÞ ç åðéèõìßá - óå áíôßèåóç ìå ôçöõóéïëïãéêÞ äßøá - åßíáé óõíÞèùò åðéôáêôéêÞ äçë. Ýíôïíç êáé áíõðüìïíç. Ç îçñïóôïìßáåßíáé áðëþò Ýíá óýìðôùìá ôçò áöõäÜôùóçò ôïõ áßìáôïò. Ôï óþìá êÜíåé ïéêïíïìßá óôçíêáôáíÜëùóç íåñïý êáé ãé'áõôü ìåéþíåé ôçí ðáñáãùãÞ óÜëéïõ. ÂÝâáéá, ï êýñéïò ðáñÜãï-íôáò, ðïõ ðñïîåíåß ôçí îçñïóôïìßá, åßíáé ç åîÜíôëçóç ôùí óéåëïãüíùí áäÝíùí, ðïõ, ìåôÜôçí õðåñêüðùóç ôïõ Üó÷çìïõ ãåýìáôïò, áíáãêÜæïíôáé íá ìåéþóïõí ôçí ðïóüôçôá ôïõ óÜ-ëéïõ. ÐáñÜëëçëá üìùò ìå ôçí ðïóïôéêÞ, Ý÷ïõìå êáé ìßá ðïéïôéêÞ ÷åéñïôÝñåõóç ôïõ óÜëéïõ.Ç êáêÞ ðïéüôçôá ôïõ óÜëéïõ äçìéïõñãåß ôçí Üó÷çìç ãåýóç óôï óôüìá. ÓçìåéùôÝïí üôé ç



ðïéüôçôá ÷åéñïôåñåýåé, äéüôé ôï óÜëéï ãßíåôáé ï áðïäÝêôçò ôùí ôïîéíþí êáé ôùí ïîÝùí ðïõðñïÝñ÷ïíôáé áðü ôï Ýíôåñï êáé êõêëïöïñïýí óôï áßìá. ÁíÜëïãá ìå ôéò ôïîßíåò ðïõ åêêñß-íïíôáé ç ãåýóç ìðïñåß íá åßíáé îéíÞ, óôõöÞ, ðéêñÞ Þ êÜðïéá Üëëç.

Ñßãç Þ Ýíôïíï áßóèçìá êñýïõ ìåôÜ ôï ãåýìá åßíáé âáñýôáôï óýìðôùìá ìéáò ïîÝùòåðåñ÷üìåíçò ôïîßíùóçò. Óçìáßíïõí üôé åéóñÝåé îáöíéêÜ áðü ôï Ýíôåñï ìÝóá óôï áßìá ÝíáìåãÜëï ðïóü ôïîéíþí. ÁõôÞ ç îáöíéêÞ ôïîéíáéìßá äçìéïõñãåß óðáóìü ôùí áããåßùí ôïõ äÝñ-ìáôïò ìå áðïôÝëåóìá ù÷ñüôçôá êáé áßóèçìá êñýïõ Þ ñßãç. ÁõôÜ ìðïñåß íá öèÜóïõí íá åß-íáé ôüóï Ýíôïíá ðïõ íá ìç ìðïñïýìå íá æåóôáèïýìå, üóá ñïý÷á êáé íá âÜëïõìå. ÓõíÞèùòáõôü ôï óýìðôùìá ðáñïõóéÜæåôáé üôáí ãßíåé âáñéÜ ðáñÜâáóç åíþ ôï Ýíôåñï åßíáé Þäç á-ðü ðñéí óå ðïëý Üó÷çìç êáôÜóôáóç.

Âáñõèõìßá, äõóêéíçóßá, õðíçëßá êëð. Ç ðáñáãùãÞ ôïîéíþí óôï Ýíôåñï êáé ç êõ-êëïöïñßá ôïõò óôï áßìá åðéâáñýíåé üëá ôá üñãáíá ðïõ ãßíïíôáé áðïäÝêôåò ôùí ôïîéíþíóå ìéêñüôåñï Þ ìåãáëýôåñï âáèìü. Ï åãêÝöáëïò, ðïõ åßíáé ôï áíþôáôï üñãáíï, ðñïóôá-ôåýåôáé ìåí óôï ìÝãéóôï âáèìü áëëÜ âÝâáéá äå ìðïñåß íá áöïñéóôåß ôåëåßùò áðü ôï õðü-ëïéðï óþìá. ̧ ôóé åéóðñÜôôåé êáé áõôüò Ýíá ðïóü ôïîéíþí. Åêôüò áõôïý üìùò õðÜñ÷åé, ü-ðùò Þäç áíáöÝñáìå, ôï ðñüâëçìá ôçò êáêÞò ïîõãüíùóçò, ðïõ ðñïêýðôåé áðü ôçí åðéâÜ-ñõíóç ôïõ áíáðíåõóôéêïý óõóôÞìáôïò.

Ïé äýï áõôïß ðáñÜãïíôåò ìáæß, êáé êõñßùò ï äåýôåñïò äçìéïõñãïýí ðïéêßëá óõìðôþ-ìáôá áðü ôïí åãêÝöáëï: Ìåßùóç ôçò äéáýãåéáò, ìåßùóç ôçò äéÜèåóçò ãéá äïõëåéÜ, âáñõ-èõìßá, áôïíßá êáé êáôÜðôùóç, ðïõ ìðïñåß íá öèÜóåé ìÝ÷ñé êáé ôçí õðíçëßá ðïõ åßíáé, ü-ðùò Þäç åßðáìå, âáñýôáôï óýìðôùìá.

Ç óùìáôéêÞ äõóêéíçóßá ìåôÜ ôï ãåýìá Ý÷åé êáé áõôÞ äõï êõñßùò áéôßåò. Ç ìßá åß-íáé ç ôïîßíùóç ìõþí êáé áñèñþóåùí áðü ôéò ôïîßíåò ðïõ êõêëïöïñåß êáé äéáíÝìåé ôïáßìá. Ïé ìõò êáé ïé áñèñþóåéò óôÝêïíôáé ó÷åôéêÜ ÷áìçëÜ óôçí éåñáñ÷ßá ôùí ïñãÜíùíôïõ óþìáôïò. Ãé’ áõôü êáé ôï óþìá ôá “öïñôþíåé” ìå ôïîßíåò ðïëý ðéï ãñÞãïñá áð’ ü,ôéð.÷. ôïí åãêÝöáëï Þ ôçí êáñäéÜ. Åðß ôç åõêáéñßá ìðïñïýìå íá áíáöÝñïõìå áõôÞí ôçíéåñáñ÷ßá:1. ÅãêÝöáëïò, íùôéáßïò ìõåëüò, íåýñá.2. ÊáñäéÜ, áããåßá3. Åíäïêñéíåßò áäÝíåò (õðüöõóç, èõñåïåéäÞò, ùïèÞêåò, üñ÷åéò êëð.)4. Ðíåýìïíåò 5. Íåöñïß6. Óõêþôé 7. Ãåííçôéêü óýóôçìá (ÐñïóôÜôçò, ìÞôñá) 8. Áñèñþóåéò êáé êüêáëá9. Ìõò10. Âëåííïãüíïé êáé äÝñìá

¼ôáí ôï óþìá ðñüêåéôáé íá åðéâáñýíåé ôá üñãáíÜ ôïõ ìå ôïîßíåò, áñ÷ßæåé óõíÞ-èùò áðü ôá êáôþôåñá (äÝñìá, ìõò, áñèñþóåéò…) êáé ðñïóðáèåß üóï ôïõ åßíáé äõíá-ôüí íá ðñïóôáôåýóåé ôá áíþôåñá. Ãé’ áõôü óôçí ôïîßíùóç áðü ôéò ðáñáâÜóåéò, ôï ðñþ-ôï óýìðôùìá ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé åßíáé Ýíá ðïëý åëáöñü, ó÷åäüí áíåðáßóèçôï ðñÞîé-ìï óôï äÝñìá. ÌåôÜ áðü áõôü åìöáíßæåôáé ìßá åëáöñÜ äõóêáìøßá ðïõ ðñïÝñ÷åôáé á-ðü ôç öüñôéóç ôùí ìõþí êáé ìåôÜ ìéá ìåãáëýôåñç äõóêáìøßá áðü ôç öüñôéóç ôùí áñ-èñþóåùí. ÁñêåôÜ áñãüôåñá ðáñïõóéÜæïíôáé óõìðôþìáôá áðü ôç öüñôéóç ìå ôïîßíåò

óôá Üëëá üñãáíá ðïõ åßíáé éåñáñ÷éêÜ áíþôåñá.Ç ìßá ëïéðüí áéôßá ôçò óùìáôéêÞò äõóêéíçóßáò åßíáé ç öüñôéóç ôùí ìõþí êáé ôùí

áñèñþóåùí ìå ôïîßíåò. Ç äåýôåñç áéôßá åßíáé, üðùò Þäç Ý÷ïõìå áíáöÝñåé, ç áíÜãêçôïõ óþìáôïò íá ðñïóôáôåýåé ôá ðÜó÷ïíôá üñãáíá. ̧ ôóé äçìéïõñãåß óõóðÜóåéò óå ðïé-êßëïõò ìõò ìå óêïðü, íá ìåéùèïýí ïé êéíÞóåéò êáé íá áöåèïýí óôçí çóõ÷ßá ôïõò ôáôñáõìáôéóìÝíá áðü ôéò ðáñáâÜóåéò ðåðôéêÜ üñãáíá ãéá íá ìðïñÝóïõí íá åðïõëù-èïýí.

9. Ôá ÷ñüíéá óçìÜäéá ôùí ðáñáâÜóåùíÏé ëáéìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéò, åÜí ãßíïõí ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá,

äçìéïõñãïýí Ýíá ðëÞèïò óõìðôùìÜôùí êáé áóèåíåéþí. Èá Üîéæå ôïí êüðï íáêÜíïõìå ìßá óýíôïìç áíáöïñÜ ó’ áõôÝò êáé ãéá íá ôéò ãíùñßóïõìå áëëÜ êõñß-ùò ãéá íá äéáðéóôþóïõìå ôçí åìâÝëåéá ôùí óõíåðåéþí ôùí ëáèþí ìáò. ¢ëëåòáðü áõôÝò Ý÷ïõí ùò ìïíáäéêÞ áéôßá ôéò ëáéìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéò åíþ óå Üëëåòðáßæïõí êáé Üëëïé ðáñÜãïíôåò êÜðïéï ñüëï. Ïé öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò(÷ñÞóç êïñôéæïíïý÷ùí, áíôéâéïôéêþí, áíôéðõñåôéêþí, áíôéöëåãìïíïäþí, áíôé-áëëåñãéêþí ê.ëð.) ìðïñïýí, üðùò Þäç ðñïáíáöÝñáìå, íá ðñïêáëÝóïõí ôéò ß-äéåò âëÜâåò êáé ìÜëéóôá óå ðïëý ìéêñüôåñï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá áð’ üôé ïé ëáé-ìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéò. ÓçìåéùôÝïí üôé ç êëçñïíïìéêüôçôá ðáßæåé óçìáíôéêüñüëï óôçí “åðéëïãÞ” ôïõ óõìðôþìáôïò: ÊÜèå óþìá Ý÷åé, ëüãù êëçñïíïìéêü-ôçôáò, ôá “áäýíáôá” óçìåßá ôïõ. Óå Ýíáí ìðïñåß íá åßíáé ôï óôïìÜ÷é, óå Üëëïíïé öëÝâåò, óå Üëëïí ôá ìáëëéÜ, óå Üëëïí ôá äüíôéá óå Üëëïí ôï íåõñéêü óýóôç-ìá ê.ï.ê. ÊÜèå óþìá Ý÷åé ïðùóäÞðïôå êÜðïéá áäýíáôá óçìåßá. Äåí õðÜñ÷åéóþìá Üôñùôï. Ç êëçñïíïìéêüôçôá êáé ç ðñüíïéá ôïõ Äçìéïõñãïý Ý÷ïõí åðé-ôñÝøåé óå üëïõò êÜðïéá “á÷ßëëåéá ðôÝñíá” (ßóùò ãéá íá ìáò ðñïóôáôåýóïõíáðü ôçí õðåñâïëéêÞ õðåñïøßá). Áêñéâþò áõôÜ ôá áäýíáìá óçìåßá, ïé á÷ßë-ëåéåò ðôÝñíåò ìáò åßíáé ôá óçìåßá ðïõ åêäçëþíïíôáé ôá óõìðôþìáôá ôùí ðá-ñáâÜóåùí. Åö’ üóïí ãßíåé åðéâÜñõíóç ôïõ óþìáôïò ìå ôéò ðáñáâÜóåéò, ôï óþ-ìá åêäçëþíåé áññþóôéåò óôá áäýíáôá óçìåßá ôïõ. ÅÜí áðïöýãïõìå ôéò ðá-ñáâÜóåéò ôá óõìðôþìáôá äåí ðáñïõóéÜæïíôáé Þ ðáñïõóéÜæïíôáé ðïëý áñãü-ôåñá.

¢ñá ëïéðüí ïé ðáñáâÜóåéò êáèïñßæïõí ôï áí êáé ðüôå èá åìöáíéóèïýíôá ÷ñüíéá óõìðôþìáôá. Ç éåñáñ÷ßá ôùí ïñãÜíùí êáé ç êëçñïíïìéêüôçôá êá-èïñßæåé ôï ðïéá èá åßíáé áõôÜ ôá óõìðôþìáôá.

Èá êÜíïõìå ôþñá ìßá óýíôïìç áíáöïñÜ ôùí ÷ñïíßùí óõìðôùìÜôùí ôùíðáñáâÜóåùí, ðáñáèÝôïíôáò êáé ôéò êõñéüôåñåò áéôßåò ôïõò:

1) ÌåãÜëç êïéëéÜ Þ öïýóêùìá ôçò êïéëéÜò óôï áöáëü Þ ðÜíù áðü ôïí á-öáëü Þ êÜôù áðü ôïí áöáëü: ÐñïÝñ÷åôáé áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝòðáñáâÜóåéò.

2) Êõôôáñßôéäá: ÐñïÝñ÷åôáé áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜ-óåéò



3) Äéåýñõíóç ôïõ èþñáêá: Áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò4) ÁëëáãÝò óôÜóçò: ðñïÝñ÷ïíôáé áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðá-

ñáâÜóåéò óå óõíäõáóìü ìå ôçí éäéïóõãêñáóßá ôïõ êáèåíüò ìáò.5) Ìåãáëïìáóôßá ôüóï óå Üíäñåò üóï êáé óå ãõíáßêåò: Óôéò ðåñéóóüôåñåò

ðåñéðôþóåéò ðñïÝñ÷åôáé áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò.6) Ðñçîßìáôá üëïõ ôïõ óþìáôïò éäéáßôåñá ôùí êÜôù Üêñùí: ÅÜí äåí õ-

ðÜñ÷åé óïâáñÞ áóèÝíåéá ôçò êáñäéÜò, ôùí íåöñþí êáé ôùí áããåßùí ðñïÝñ÷ï-íôáé ó÷åäüí ðÜíôá áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò. Áêüìá êáéüôáí õðÜñ÷åé óïâáñü êáñäéáããåéáêü Þ íåöñïëïãéêü ðñüâëçìá, ïé ðáñáâÜ-óåéò óôï öáãçôü ðáßæïõí óçìáíôéêü ñüëï óáí óõìðáñÜãïíôáò.

7) Ïõëßôéäá, ðåñéïäïíôßôéäá: óõíÞèùò áðü ìáêñï÷ñüíéåò ëáéìáñãéêÝò ðá-ñáâÜóåéò Þ áðü öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò óå óõíäõáóìü ìå êáôá÷ñÞóåéò ôïõáõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò (óôñåò, îåíý÷ôé, õðåñêüðùóç) êáé óôåíï÷þ-ñåéåò.

8) Äéáâñþóåéò ôùí äïíôéþí: ÐñïÝñ÷ïíôáé óõíÞèùò áðü ôï üîéíï óÜëéïðïõ ðñïêýðôåé áðü ôçí õðåñêáôáíÜëùóç öáãçôïý, éäéáßôåñá öõôéêþí éíþíêáé ãëõêþí. Áðáíôþíôáé ðïëý óõ÷íüôåñá óôéò áäýíáìåò éäéïóõãêñáóßåò.

9) ÌõêçôéÜóåéò óôï äÝñìá êáé óôá íý÷éá: ðñïÝñ÷ïíôáé ó÷åäüí ðÜíôá áðüëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò êáé ôéò äéáôáñá÷Ýò ôçò áíáðíïÞòðïõ áõôÝò ðñïêáëïýí.

10) ÁëëåñãéêÞ ñéíßôéäá: Ðñüêåéôáé ãéá åðéöáíåéáêÞ áññþóôéá üðïõ ôï áß-ôéï åßíáé ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò.

11) Ëéðþäçò äéÞèçóç Þðáôïò: Ó÷åäüí ðÜíôá áðü ëáéìáñãéêÝò ðáñáâÜ-óåéò.

12) Áýîçóç ÷ïëçóôåñßíçò, ôñéãëõêåñéäßùí, ïõñéêïý ïîÝïò, óáê÷Üñïõ(äéáâÞôçò ôýðïõ Â’): Óôéò ðåñéóóüôåñåò ðåñéðôþóåéò áðü ëÜèç óôï öáãçôü êáéåíßïôå áðü öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò.

13) Ðüíïé óôïí áõ÷Ýíá, óôç ìÝóç êáé ãåíéêÜ ðüíïé ôçò ðëÜôçò êáé ôçò ëå-êÜíçò. Åðßóçò ïé åêöõëéóôéêÝò áñèñßôéäåò ãïíÜôùí, éó÷ßùí, ïóöýïò êáé áõ÷Ý-íïò, ïé äéóêïðÜèåéåò, ïé ùìéêÝò ðåñéáñèñßôéäåò, ôï óýíäñïìï êáñðéáßïõ óù-ëÞíá, ïé ìõáëãßåò êáé Ýíá ðëÞèïò áêüìá ìõïóêåëåôéêþí ðñïâëçìÜôùí:ÐñïÝñ÷ïíôáé áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò, óå óõíäõáóìüìå ôïí “ìïíôÝñíï” ôñüðï æùÞò (êáèéóôéêÞ äïõëåéÜ êëð.), ôéò øõ÷éêÝò åðéâá-ñýíóåéò (óôåíï÷þñéá) êáé ôéò êáôá÷ñÞóåéò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìá-ôïò (óôñåò, õðåñêüðùóç).

14) ×ñüíéåò õðïôñïðéÜæïõóåò ëïéìþîåéò üðùò ÷ñüíéá éãìùñßôéäá, ÷ñüíéáùôßôéäá, ÷ñüíéá âñïã÷ßôéäá (×ÁÐ), ÷ñüíéåò ðõåëïíåöñßôéäåò, êõóôßôéäåò, ïõ-ñçèñßôéäåò, ÷ïëïêõóôßôéäåò, ÷ïëáããåéÀôéäåò. Åðßóçò ïé ðÝôñåò óôç ÷ïëÞ êáé óôáíåöñÜ: ÐñïÝñ÷ïíôáé ó÷åäüí ðÜíôá (ðëçí óðáíéùôÜôùí åîáéñÝóåùí) áðü ëáé-ìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò.

15) ×ñüíéá ðñïóôáôßôéäá, ÷ñüíéá êïëðßôéäá, ìõêçôéáóéêÞ êïëðßôéäá, ôñá-÷çëßôéäá: ðñïÝñ÷ïíôáé óõíÞèùò áðü äéáéôçôéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜ-óåéò.

16) ×ñüíéá êáêïóìßá óôüìáôïò: Ó÷åäüí ðÜíôá áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñ-ìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò. Ç óÞøç ôùí ôñïöþí óôï Ýíôåñï äçìéïõñãåß äýóïóìááÝñéá, ðïõ ðåñíïýí óôï áßìá êáé åí óõíå÷åßá óôïõò ðíåýìïíåò üðïõ áðïâÜë-ëïíôáé ìå ôçí áíáðíïÞ. Ç êáêïóìßá ôïõ óôüìáôïò ìüíïí åîáéñåôéêÜ óðÜíéáðñïÝñ÷åôáé áðü ôá ïýëá, ôá äüíôéá, ôéò áìõãäáëÝò êëð. ÁëëÜ áêüìá êáé ôüôåóõíõðÜñ÷åé ìåãÜëç âëÜâç êáé óÞøç óôï Ýíôåñï.

17) Ôñé÷üðôùóç êáé öáëÜêñá: Ìáæß ìå êëçñïíïìéêïýò êáé ïñìïíéêïýòðáñÜãïíôåò ôñåéò åßíáé ïé êýñéåò áéôßåò:

á) ïé ëáéìáñãéêÝò ðáñáâÜóåéòâ) ïé êáôá÷ñÞóåéò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò (îåíý÷ôé, óôñåò,

õðåñêüðùóç).ã) ïé øõ÷éêÝò åðéâáñýíóåéò üðùò ïé Ýíôïíåò óôåíï÷þñåéåò.18) ×ñüíéá êüðùóç: ÐñïÝñ÷åôáé êõñßùò áðü ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõ-

ôéêÝò ðáñáâÜóåéò êáé ôéò êáôá÷ñÞóåéò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò(óôñåò, Ýëëåéøç ýðíïõ, õðåñêüðùóç).

19) ÐïíïêÝöáëïé, çìéêñáíßåò: Ôá áßôéá åßíáé êõñßùò ïé ëáéìáñãéêÝò ÞöáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò êáé äåõôåñåõüíôùò ïé óõíáéóèçìáôéêÝò ðéÝóåéòêáé ïé êáôá÷ñÞóåéò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò.

20) ÕðÝñôáóç, õðüôáóç, ïñéóìÝíåò áññõèìßåò: Ôá áßôéá åßíáé óõ÷íÜ äéáé-ôçôéêÜ Þ öáñìáêåõôéêÜ (êïñôéæïíïý÷á, áíôéâéïôéêÜ ê.ëð). ¢ëëåò áéôßåò ìðï-ñåß íá åßíáé ïé ëïéðÝò êáôá÷ñÞóåéò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò (ü-ðùò óôñåò, Ýëëåéøç ýðíïõ, õðåñâïëéêÝò öéëïäïîßåò êëð.), êáèþò êáé ïé øõ÷é-êÝò åðéâáñýíóåéò üðùò ç óôåíï÷þñåéá, ç êáôáðßåóç êáé ï èõìüò. Óå Ýíá ìé-êñü ðïóïóôü åõèýíïíôáé åðßóçò êáé ïñãáíéêÜ áßôéá.

21) ÐñïâëÞìáôá êëéìáêôçñßïõ üðùò åîÜøåéò, åöéäñþóåéò, ðñçîßìáôá,ðïíïêÝöáëïé, õðÝñôáóç êëð. ÁõôÜ ïöåßëïíôáé êõñßùò óôéò ëáéìáñãéêÝò ÞöáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò. ¼óï õðÜñ÷åé ðåñßïäïò, ãßíåôáé, ìÝóù áõôÞò, ìßáôáêôéêÞ ìçíéáßá áðïôïîßíùóç ïðüôå ðïëëÝò êáôá÷ñÞóåéò áíôéññïðïýíôáé.¼ôáí ç ðåñßïäïò áñáéþóåé Þ óôáìáôÞóåé, ôüôå öáßíïíôáé ðëÝïí êáèáñÜ ôá á-ðïôåëÝóìáôá ôùí êáôá÷ñÞóåùí.

22) ÐñïâëÞìáôá åãêõìïóýíçò üðùò áéìïññïÀäåò, êéñóïß, ïéäÞìáôá, õ-ðÝñôáóç, áíáðíåõóôéêÞ äõóöïñßá ê.Ü. ÁõôÜ ïöåßëïíôáé óôç äéðëÞ åðéâÜñõí-óç ôçò áíáðíïÞò

á) áðü ôçí åãêõìïóýíçâ) áðü ôéò ëáéìáñãéêÝò Þ ðñïçãçèåßóåò öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò23) Ç óôçèÜã÷ç, ôï Ýìöñáãìá, ç éó÷áéìßá ôïõ åãêåöÜëïõ, ôï åãêåöáëéêü

êáé ôá Üëëá óýíäñïìá ôçò áñôçñéïóêëÞñùóçò ïöåßëïíôáé óõ÷íÜ óå ëáéìáñ-



ãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò üðùò åðßóçò êáé óôéò êáôá÷ñÞóåéò êá-ðíïý, êáöÝ, áëêïüë êëð., óôéò êáôá÷ñÞóåéò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìá-ôïò (óôñåò, Ýëëåéøç ýðíïõ, õðåñöéëïäïîßá êëð.), êáé óå óõíáéóèçìáôéêÝò ðé-Ýóåéò. Ðñüêåéôáé ãéá âáñéÝò ðáèÞóåéò ðïõ ðñïûðïèÝôïõí ðáñáâÜóåéò êáé êá-ôá÷ñÞóåéò ðïëëþí åôþí Þ êáé ðïëëþí äåêáåôéþí.

24) Ðüíïé êáé áíùìáëßåò ðåñéüäïõ: Ïöåßëïíôáé êõñßùò óå ëáéìáñãéêÝò ÞöáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò.

Ïé ðáñáðÜíù áóèÝíåéåò åðåéäÞ áêñéâþò ðñïÝñ÷ïíôáé åßôå êáè’ ïëïêëç-ñßáí åßôå åí ìÝñåé áðü ôéò ëáéìáñãéêÝò Þ öáñìáêåõôéêÝò ðáñáâÜóåéò ìðïñïýííá èåñáðåõèïýí ìå íçóôåéïèåñáðåßá áöïý ðñïçãïõìÝíùò äéáêïðïýí ôá öÜñ-ìáêá. Åö’ üóïí âÝâáéá åßíáé áêüìá áíáóôñÝøéìåò êáé äåí Ý÷ïõí ðáãéùèåßóáí áíßáôåò êáôáóôÜóåéò.

10. Ïé áðáíôÞóåéò ôïõ óþìáôïò óôéò ðáñáâÜóåéò¼ðùò Þäç áíáöÝñáìå óôá ðñïçãïýìåíá õðïêåöÜëáéá, êÜèå ãåýìá áðï-

ôåëåß ìéá óýãêñïõóç áíÜìåóá óôéò äõíÜìåéò ôïõ óþìáôïò êáé óôçí ôñïöÞ. ÅÜíôï ãåýìá åßíáé óùóôü, áõôÞ ç óýãêñïõóç èá åîåëé÷èåß óå ìßá íßêç ãéá ôï óþ-ìá. Ó’ áõôÞ ôçí ðåñßðôùóç, ç ôñïöÞ (ôùí õãñþí óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí) “õ-ðïôÜóóåôáé”, äçëáäÞ ãßíåôáé öéëéêÞ ðñïò ôïõò ÷õìïýò ôïõ, áöïìïéþíåôáé êáéìåôáôñÝðåôáé óå õãéÞ óõóôáôéêÜ ôïõ óþìáôïò. ÌåôÜ áðü áõôü ç óýóôáóç ôùí÷õìþí ôïõ óþìáôïò ü÷é ìüíï äå èá äéáôáñá÷èåß, áëëÜ èá ãßíåé êáëýôåñç áð'ü,ôé Þôáí ðñï ôïõ ãåýìáôïò.

Áíôßèåôá, åÜí ôï ãåýìá åßíáé ëÜèïò, åÜí ãßíåé äçëáäÞ ðáñÜâáóç, ç óý-ãêñïõóç áíÜìåóá óôçí ôñïöÞ êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìá áðïâáßíåé óå Þôôá ãéáôï óþìá. Ïé ÷õìïß ôïõ óþìáôïò äåí êáôáöÝñíïõí íá êáèõðïôÜîïõí ðëÞñùòêáé íá åíóùìáôþóïõí ôçí ôñïöÞ. ÁõôÞ ôüôå äéáôçñåß ìÝóá óôï óþìá êÜðïéááõôïíïìßá. Ïðüôå âëÜðôåé ôïí ïñãáíéóìü, êáèþò áðïôåëåß ðéá îÝíï óþìá ìÝ-óá ó' áõôüí.

Ç ôñïöÞ ìðïñåß íá âëÜøåé ôï óþìá ìå ôñåéò ôñüðïõò:á) Ìå ôçí Üìåóç åðßäñáóÞ ôçò (÷çìéêÞ, ìç÷áíéêÞ, èåñìéêÞ, ìéêñïâéáêÞ) åðÜíù óôá üñ-

ãáíá ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá ìå ôá ïðïßá Ýñ÷åôáé óå åðáöÞ.â) Ìå ôç äéåßóäõóç ôùí îÝíùí ðñïò ôï óþìá ïõóéþí ôçò óôï åóùôåñéêü ôïõ óþìáôïò

êáé ôçí áëëïßùóç ôçò óýóôáóçò ôùí õãñþí ôïõ.ã) Ìå ôç óÞøç ðïõ õößóôáôáé ìÝóá óôïí ðåðôéêü óùëÞíá. Ôá ðñïúüíôá áõôÞò ôçò óÞ-

øçò âëÜðôïõí áð’ åõèåßáò ôïí ðåðôéêü óùëÞíá êáé, åí óõíå÷åßá, åéóäýïõí óôï åóùôåñéêüôïõ óþìáôïò. Åêåß êÜíïõí åêôåôáìÝíåò áëëïéþóåéò óôç ÷çìéêÞ óýóôáóç ôùí åóùôåñéêþí ÷õ-ìþí ôïõ óþìáôïò êáé áõôÝò, ìå ôïí ÷ñüíï, ìðïñåß íá ïäçãÞóïõí óå áññþóôéåò ðïëëþí ïñ-ãÜíùí.

Èá ìðïñïýóáìå íá ðïýìå, üôé êÜèå ðáñÜâáóç åßíáé Ýíáò ÷çìéêüò ôñáõ-

ìáôéóìüò ôïõ óþìáôïò, áíÜëïãïò ìå Ýíá êÜôáãìá Þ Ýíá äéÜóôñåììá Þ ìßá ðëç-ãÞ ðïõ åßíáé ìç÷áíéêïß ôñáõìáôéóìïß ôïõ óþìáôïò. Ï ÷çìéêüò ôñáõìáôéóìüòáðïóôáèåñïðïéåß ôç ÷çìéêÞ éóïññïðßá ôïõ óþìáôïò, ôç “÷çìéêÞ ôïõ ïìïéüóôá-óç”, áêñéâþò üðùò ï ìç÷áíéêüò ôñáõìáôéóìüò ðëÞôôåé ôç ìç÷áíéêÞ áêåñáéü-ôçôá ôïõ óþìáôïò.

ÁõôÞ ç ÷çìéêÞ áðïóôáèåñïðïßçóç åãêõìïíåß åîáéñåôéêïýò êéíäýíïõò ãéáôç æùÞ. Ôï óýóôçìá ëïéðüí ðïõ áãñõðíÜ ãéá ôç æùÞ, äçëáäÞ ôï áõôüíïìï íåõ-ñéêü óýóôçìá, äå ìðïñåß íá ìåßíåé áäñáíÝò. ÁìÝóùò áñ÷ßæåé íá êéíçôïðïéåßüëá ôá õöéóôÜìåíá üñãáíÜ ôïõ ãéá íá áðïôñÝøåé ôçí áðåéëÞ êáé íá åëá÷éóôï-ðïéÞóåé ôéò âëÜâåò. Ç áðÜíôçóç ðïõ äßíåé êÜèå öïñÜ åßíáé ðÜíôá ç êáëýôåñçäõíáôÞ. Åßíáé ç Üñéóôç ãéá ôç äåäïìÝíç êáôÜóôáóç ôïõ óþìáôïò êáé ãéá ôçíóõãêåêñéìÝíç ðáñÜâáóç. Äåí åßíáé äõíáôüí íá õðÜñîåé êáëýôåñç. Äéüôé ôïáõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá Ý÷åé ìßá åããåíÞ óïößá, ðïõ ôïõ Ý÷åé äïèåß áðü ôïÄçìéïõñãü êáé äßíåé ðÜíôá ôçí ôÝëåéá áðÜíôçóç, ìå âÜóç âÝâáéá ôïõò öõóé-êïýò íüìïõò. ÊáíÝíáò óïöüò ôïõ êüóìïõ êáé êáíÝíáò èåñáðåõôÞò êáé êáíÝ-íáò õðïëïãéóôÞò äå ìðïñåß íá óõãêñéèåß óå óïößá, óå ïéêïíïìßá, óå ôá÷ýôç-ôá, óå åõåëéîßá, óå óéùðçñüôçôá, óå áðáëüôçôá êáé óå õðáêïÞ ìå ôï áõôüíï-ìï íåõñéêü óýóôçìá. Ç áðÜíôçóÞ ôïõ åßíáé ðÜíôá ç ðéï áðïôåëåóìáôéêÞ, ç ðéïÜìåóç, ç ðéï åîéóïññïðçìÝíç, ç ðéï ãåííáéüäùñç êáé ç ðéï åîáôïìéêåõìÝíçðïõ ìðïñåß íá õðÜñîåé, ìå âÜóç ðÜíôá ôïõò öõóéêïýò íüìïõò.

Ôï áõôüíïìï íåõñéêü óýóôçìá “áðáíôÜ” óôç ÷çìéêÞ áðïóôáèåñïðïßçóçì' Ýíáí Þ ðåñéóóüôåñïõò áðü ôïõò åîÞò ôÝóóåñéò ôñüðïõò (ðßíáêáò 2):

á) ÁðïâÜëëåé ôéò ôïîßíåò ðñïò ôá Ýîù ÷ñçóéìïðïéþíôáò ôéò áðåêêñßóåéòôïõ: ôá êüðñáíá, ôá ïýñá, ôïí éäñþôá, ôï óìÞãìá, ôçí åêðíïÞ, ôçí ðåñßïäï.

â) Áðïèçêåýåé üóåò ôïîßíåò äå ìðïñåß íá áðïâÜëëåé. Ç áðïèÞêåõóç ãß-íåôáé êáôÜ ðñïôåñáéüôçôá óå üñãáíá åëÜóóïíïò óçìáóßáò üðùò äÝñìá (ðñç-îßìáôá, ëßðïò, êõôôáñßôéäá), ìõïóêåëåôéêü óýóôçìá (ìýåò, óõíäÝóìïõò, áñ-èñþóåéò), Ýíôåñï ê.ëð.

ã) ÊÜíåé äïìéêÝò áëëáãÝò, ð.÷. öïõóêþíåé ôïí èþñáêá, öïõóêþíåé ôçíêïéëéÜ, áëëÜæåé ôç óôÜóç ôïõ óþìáôïò, äßíïíôáò Ýôóé ðñïóôáóßá êáé ÷þñï óôáðÜó÷ïíôá åóùôåñéêÜ üñãáíá.

ä) ÊÜíåé áëëáãÝò óå Üëëá óõóôÞìáôá üðùò óôï íåõñéêü, åíäïêñéíéêü, á-íáðíåõóôéêü, êõêëïöïñéêü êëð. ðñïêåéìÝíïõ íá ðñïóôáôåõèïýí ôá áíþôåñáüñãáíá êáé íá ãßíåé ç ìéêñüôåñç äõíáôÞ (áíáðüöåõêôç) âëÜâç óôá êáôþôåñáüñãáíá.

ÓõíïðôéêÜ:


ÁõôÝò ôéò ñõèìßóåéò èá ôéò ðåñéãñÜøïõìå óôá åðüìåíá êåöÜëáéá áñ÷ßæïíôáòìå ôçí áðïâïëÞ ôïîéíþí.


Αποβολή τοξινών σε:

κόπραναούραιδρώτας, σµήγµαεκπνοή, εµετοίπερίοδο

Αποθήκευση τοξινών σε:

έντεροπρηξίµαταλίποςκυτταρίτιδαµυοσκελετικό σύ-στηµαάλλα όργανα

∆οµικές αλλαγές:

διόγκωση κοιλιάςδιόγκωση θώρακααλλαγή της στά-σης του σώµατος

Αλλαγές σε άλλα συστήµατα:

νευρικόενδοκρινικόαναπνευστικόκυκλοφορικό

Παράβαση = Χηµικός τραυµατισµός του σώµατος

Ρυθµίσεις του σώµατοςγια να ελαχιστοποιηθεί η ζηµιά και να επιταχυνθεί

η επούλωση των πασχόντων οργάνων

Π ί ν α κ α ς 2

Documents

Calm Digestion