Bảng phân loại BLOOM về các cấp độ tư duy

Bảng phân loại BLOOM về các cấp độ tư duy

Năm 1956, Benjamin Bloom, một giáo sư của trường Đại học Chicago, đã công bố kết quả nổi tiếng của ông “Sự phân loại các mục tiêu giáo dục."

Trong đó Bloom có nêu ra sáu cấp độ nhận thức (gọi là bảng phân loại Bloom). Kết quả nghiên cứu này đã được sử dụng trong hơn bốn thập kỷ qua đã khẳng định ưu điểm của phương pháp dạy học nhằm khuyến khích và phát triển các kỹ năng tư duy của học sinh ở mức độ cao.

Bảng phân loại BLOOM về các cấp độ tư duy

Nhớ

Hiểu

Vận dụng

Phân tích

Tổng hợp

Đánh giá

Nhớ : Là khả năng ghi nhớ và nhận diện thông tin.

Hiểu : Là khả năng hiểu, diễn dịch,diễn giải, giải thích hoặc suy diễn (dự đoán được kết quả và ảnh hưởng).

Vận dụng : Là khả năng sử dụng thông tin và kiến thức từ một sự việc này sang sự việc khác. (Sử dụng những hiểu biết trong hoàn cảnh mới).

Phân tích : Là khả năng nhận biết chi tiết,phát hiện và phân biệt các bộ phận cấu thành của thông tin hay tình huống.

Tổng hợp : Là khả năng hợp nhất nhiều thành phần để tạo thành sự vật lớn. Khả năng khái quát.

Đánh giá : Là khả năng phán xét giá trị hoặc sử dụng thông tin theo các tiêu chí thích hợp. (Hỗ trợ đánh giá bằng lý do).

Nhớ (knowledge)Nhớ (knowledge)

Ghi nhớ hoặc nhận biết thông tin.

• Nhớ là cần thiết cho tất các mức độ tư duy.

• Nhớ ở đây được hiểu là nhớ lại những kiến thức đã học một cách máy móc và nhắc lại. 

• Những hoạt động tương ứng với mức độ biết có thể là xác định, đặt tên, liệt kê, đối chiếu hoặc gọi tên. 

Một ví dụ cho mức tư duy nhớ này là khi giáo viên yêu cầu học viên kể tên các ngày trong tuần.

NhớNhớ

liệt kê gọi tên định danh giới thiệu/chỉ ra xác định nhận biết nhớ lạiđối chiếu

xác địnhphân loạimô tảđịnh vị phác thảolấy ví dụ phân biệt quan điểm từ thực tế

Các động từ tương ứng với mức độ tư duy NHỚ

Các hoạt động phù hợp mức tư duy NHỚCác hoạt động phù hợp mức tư duy NHỚ

Vấn đáp tái hiệnPhiếu học tập Các trò chơi, câu đố có hướng dẫn trướcTra cứu thông tin Các bài tập đọc Thực hành hay luyện tập Tìm các định nghĩaCác trò chơi, câu đố ghi nhớ

Hiểu (comprehension) Hiểu (comprehension)

• Hiểu là mức độ khá gần với nhớ nhưng ở đây phải có khả

năng hiểu thấu đáo ý nghĩa của kiến thức. 

• Hiểu không đơn thuần là nhắc lại cái gì đó. Học viên phải có khả năng diễn đạt khái niệm theo ý hiểu của họ. 

• Những hoạt động tương ứng với mức độ hiểu có thể là diễn giải, tổng kết, kể lại, viết lại theo cách hiểu của mình. 

Một ví dụ của mức độ hiểu đó là khi giáo viên yêu cầu học viên kể lại truyện “Tấm Cám”….

Là khả năng hiểu, diễn dịch, diễn giải, giải thích hoặc suy diễn. (Dự đoán được kết quả hoặc hậu quả).

Các hoạt động phù hợp mức tư duy HiỂUCác hoạt động phù hợp mức tư duy HiỂU

Hiểu Hiểu

diễn giải phân biệt chứng tỏ hình dung trình bày lại viết lạilấy ví dụ

tóm tắt giải thích diễn dịch mô tả so sánh chuyển đổiước lượng

Các động từ tương ứng với mức độ tư duy HIỂU

Sắm vai tranh luận 

Dự đoán 

Đưa ra những dự đoán hay ước lượng

Cho ví dụ

Diễn giải 

Các hoạt động phù hợp mức tư duy HIỂUCác hoạt động phù hợp mức tư duy HIỂU

Vận dụngVận dụng (application) (application)

• Vận dụng là bắt đầu của mức tư duy sáng tạo. Tức là vận dụng những gì đã học vào đời sống hoặc một tình huống mới. 

• Vận dụng có thể được hiểu là khả năng sử dụng kiến thức đã học trong những tình huống cụ thể hay tình huống mới. 

• Những hoạt động tương ứng với mức tư duy vận dụng có thể là chuẩn bị, sản xuất, giải quyết, vận hành hoặc theo một công thức nấu ăn. 

Một ví dụ về hoạt động vận dụng đó là khi giáo viên đưa cho học viên các bản hướng dẫn viết và yêu cầu “Hãy sử dụng những hướng dẫn này để đóng một chuồng chim”.

Năng lực sử dụng thông tin và chuyển đổi kiến thức từ dạng này sang dạng khác. (Sử dụng những kiến thức đã học trong hoàn cảnh mới).

Vận dụngVận dụng

Các động từ tương ứng với mức độ tư duy VẬN DỤNG

áp dụng phân loại sửa đổi đưa vào thực tếchứng minhước tínhvận hành

giải quyết minh họa tính toán diễn dịch thao tácdự đoánbày tỏ

Các hoạt động mô phỏng:  Sắm vai và đảo vai trò.Sáng tác chuyện báo, quảng cáo …Xây dựng mô hìnhPhỏng vấn Trình bày theo nhóm hoặc theo lớpTiến hành các thí nghiệm  Xây dựng các phân loại   

Các hoạt động phù hợp mức tư duyCác hoạt động phù hợp mức tư duy VẬN VẬN DỤNGDỤNG

Phân tích (analysis)Phân tích (analysis)

• Ở mức độ này đòi hỏi khả năng phân loại.  • Phân tích là khả năng phân nhỏ đối tượng thành các hợp phần cấu thành để hiểu rõ hơn cấu trúc của nó. 

• Các hoạt động liên quan đến mức độ phân tích có thể là vẽ biểu đồ, lập dàn ý, phân biệt hoặc chia nhỏ các thành phần.

Một ví dụ của mức độ phân tích là khi giáo viên hỏi học sinh “Nguyên nhân của chiến tranh thế giới thứ II và ảnh hưởng của nó đến đời sống của người dân Việt Nam?”.

Là khả năng nhận biết chi tiết, phát hiện và phân biệt các bộ phận cấu thành của thông tin hay tình huống.

Phân tíchPhân tích

đối chiếu

so sánh

chỉ ra sự khác biệt 

phân loại

phác thảo

liên hệ

phân tích

tổ chức

suy luận

lựa chọn

vẽ biểu đồ

phân biệt

Các động từ tương ứng với mức độ tư duy PHÂN TÍCH

Tạo tiêu chí cho đánh giá (động não) Liệt kê chất lượng đặc trưng  Xác định vấn đề  Phác thảo tài liệu viết   Đưa ra các suy luận   So sánh và đối chiếu    

Các hoạt động phù hợp mức tư duy PHÂN Các hoạt động phù hợp mức tư duy PHÂN TÍCHTÍCH

Tổng hợp (synthesis)Tổng hợp (synthesis)

• Ở mức độ này học viên phải sử dụng những gì đã học để tạo ra hoặc sáng tạo một cái gì đó hoàn toàn mới.  • Tổng hợp liên quan đến khả năng kết hợp các phần cùng nhau để tạo một dạng mới.  • Các hoạt động liên quan đến mức độ tổng hợp có thể gồm: thiết kế, đặt kế hoạch, tạo hoặc sáng tác. Một ví dụ hoạt động ở mức độ tổng hợp đó là khi giáo viên yêu cầu học sinh sáng tác một bài thơ về tuyết trong đó bao gồm quá trình khoa học của việc nước chuyển thành đá.

Là khả năng hợp nhất các thành phần để tạo thành một tổng thể/sự vật lớn.

Tổng hợpTổng hợp

thảo luận lập kế hoạch so sánh tạo mớixây dựng sắp đặtsáng táctổ chức

thiết kế giả thiết hỗ trợ viết ra báo cáohợp nhấttuân thủphát triển

Các động từ tương ứng với mức độ tư duy TỔNG HỢP

Đạt được một kế hoạch độc đáo

Xác định vấn đề, các mục đích, mục tiêu

Tổ chức và thực hiện một sản phẩm độc đáo

Chỉ ra làm thế nào các ý tưởng và sản phẩm có thể thay đổi  

Tìm những sự kết hợp mới    

Các hoạt động phù hợp mức tư duy TỔNG Các hoạt động phù hợp mức tư duy TỔNG HỢPHỢP

Đánh giá (evaluation)Đánh giá (evaluation)

• Đánh giá là khả năng phán xét giá trị của đối tượng. 

• Để sử dụng đúng mức độ này, học viên phải có khả năng giải

thích tại sao sử dụng những lập luận giá trị để bảo vệ quan điểm.  • Những hoạt động liên quan đến mức độ đánh giá có thể là: biện minh, phê bình hoặc rút ra kết luận. 

Một ví dụ liên quan đến mức độ đánh giá là khi giáo viên hỏi học

sinh tại sao nên huỷ bỏ hình phạt tử hình hoặc tại sao không nên?

Là khả năng phán xét giá trị hoặc sử dụng thông tin theo các tiêu chí thích hợp. (Hỗ trợ đánh giá bằng lý do/lập luận).

phê bình bào chữa/thanh minh tranh luậnbổ trợ cho lý do/lập luậnkết luậnđịnh lượngxếp loại

đánh giá

lựa chọn

ước tính

phán xét

bảo vệ

định giá

Đánh giáĐánh giáCác động từ tương ứng với mức độ tư duy ĐÁNH GIÁ

Các hoạt động phù hợp mức tư duy ĐÁNH Các hoạt động phù hợp mức tư duy ĐÁNH GIÁGIÁ

Đưa ra những đánh giá về bài thuyết trình và dự án của người khác  

Đánh giá các số liệu, các tiêu chí đưa ra để áp dụng  

Đánh giá ý tưởng và sản phẩm của ai đó.      

Click to edit company slogan .