ISSN 2081-5395

BYTOMSKABYTOMSKABYTOMSKABYTOMSKA BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNABIBLIOTEKA PEDAGOGICZNABIBLIOTEKA PEDAGOGICZNABIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA

INFORMATORINFORMATORINFORMATORINFORMATOR Zeszyt 15Zeszyt 15Zeszyt 15Zeszyt 15

(kwiecień(kwiecień(kwiecień(kwiecień----czerwiec 2011)czerwiec 2011)czerwiec 2011)czerwiec 2011)

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Katowicach, Filia w Bytomiuw Katowicach, Filia w Bytomiuw Katowicach, Filia w Bytomiuw Katowicach, Filia w Bytomiu

www.bytom.pbw.katowice.pl

TEMAT NTEMAT NTEMAT NTEMAT NUMERUUMERUUMERUUMERU AUTYZMAUTYZMAUTYZMAUTYZM

2

Bytomska Biblioteka Pedagogiczna juŜ od 1952 roku słuŜy bytomskiemu środowisku oświatowemu, wspiera kształcenie i doskonalenie zawodowe mieszkańców Bytomia i miast sąsiednich. Biblioteka od 2004 r. jest w pełni skomputeryzowaną placówką, która oferuje swe zbiory i usługi nauczycielom i innym pracownikom oświaty, studentom, osobom prowadzącym wszelką działalność edukacyjną, wychowawczą bądź opiekuńczą, katechetom, pracownikom sądu, policji, opieki społecznej, a takŜe osobom dokształcającym się oraz uczniom klas maturalnych.

GODZINY UDOSTĘPNIANIA ZBIORÓW

poniedziałek - środa 8:00 - 18:00

czwartek 8:00 - 15:00

piątek 8:00 - 18:00

sobota (druga w miesiącu) 9:00 - 14:00

W GODZINACH PRACY BIBLIOTEKI DOSTĘPNY JEST KATALOG ONLINE

pod adresem: www.bytom.pbw.katowice.pl

W katalogu elektronicznym Filii PBW w Bytomiu znajdują się opisy wszystkich ksiąŜek, czasopism, dokumentów audiowizualnych

i elektronicznych zgromadzonych w bibliotece oraz opisy artykułów z prenumerowanych czasopism (od roku 2003).

Wydawca: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Katow icach, Filia w Bytomiu

ul. Armii Krajowej 54 b, 41-909 Bytom tel.: 32 286 23 52

e-mail: bytom@pbw.katowice.pl

Zespół redakcyjny: Bo Ŝena Zwierzy ńska (red. nacz.), Anita Góral, Joanna Ambro Ŝy, Wioleta Bo Ŝek

3

SPIS TREŚCISPIS TREŚCISPIS TREŚCISPIS TREŚCI

ZAPROSZENIE DO BIBLIOTEKI .......................................... 4

AUTYZM I ZESPÓŁ ASPERGERA MATERIAŁY ZE ZBIORÓW F ILII PBW W BYTOMIU ......................... 6

I. KSIĄśKI ...........................................................................................6

II. ARTYKUŁY Z CZASOPISM (WYBÓR)...............................................13

III. ZESTAWIENIA BIBLIOGRAFICZNE.......................................18

NASZA RECENZJA.................................................... 19

ROZMAITOŚCI ............................................................. 21 FASCYNUJĄCY ŚWIAT FRAKTALI. WYSTAWA .............................................21

UWALNIAMY KSIĄśKI .................................................... 23

Z NAJNOWSZYCH NABYTKÓW ......................................... 24

INFORMATORIUM ......................................................... 27 ZBIORY BIBLIOTEKI .................................................................................27

OFERTA DYDAKTYCZNA...........................................................................28

USŁUGI INFORMACYJNO-BIBLIOGRAFICZNE ................................................30

4

Zaproszenie do bibliotekiZaproszenie do bibliotekiZaproszenie do bibliotekiZaproszenie do biblioteki

„Chciałbym móc się zmienić.„Chciałbym móc się zmienić.„Chciałbym móc się zmienić.„Chciałbym móc się zmienić. Zrobiłbym jeden skok i byłbym normalny”.Zrobiłbym jeden skok i byłbym normalny”.Zrobiłbym jeden skok i byłbym normalny”.Zrobiłbym jeden skok i byłbym normalny”.

Z wiersza 9Z wiersza 9Z wiersza 9Z wiersza 9----letniego autystycznego Dietmara Zletniego autystycznego Dietmara Zletniego autystycznego Dietmara Zletniego autystycznego Dietmara Zööööllerallerallerallera

Tematyką wiodącą wiosennego numeru naszego Informatora, z racji obchodzonego 2 kwietnia Światowego Dnia Autyzmu, jest autyzm i jego swoista odmiana - Zespół Aspergera.

Autyzm jest powaŜnym, całościowym zaburzeniem rozwojowym, silnie ograniczającym funkcjonowanie społeczne, komunikację i rozwój poznawczy. Ujawnia się u 4-6 dzieci na 10000, przy czym u chłopców występuje czterokrotnie częściej niŜ u dziewczynek. Dziecko autystyczne nie nawiązuje interakcji, unika kontaktu wzrokowego i dotykowego, nie okazuje przywiązania emocjonalnego. Nieumiejętność wyraŜania uczuć, a takŜe rozumienia emocji, intencji i oczekiwań innych osób jest dla autystów charakterystyczna - stąd tak powszechne zachowania nieadekwatne do sytuacji oraz naruszanie norm społecznych. Częste są napady złości, autoagresja; uwaŜa się, Ŝe wynikają one m.in. z ogromnej nadwraŜliwości na bodźce, zwłaszcza hałas, a takŜe z ogromnego lęku, wywołanego kaŜdą nową sytuacją bądź zmianą w otoczeniu. Autystyków cechują równieŜ ograniczone i powtarzalne wzorce zachowań, własne rytuały, stereotypy i manieryzmy; nietypowe, „dziwaczne” zachowania budzą często drwiny…

Szacuje się, Ŝe ok. 70% dzieci autystycznych jest niepełnosprawnych umysłowo. Z drugiej strony, wśród osób z Zespołem Aspergera zdarzają się jednostki wybitne, niezwykle uzdolnione, w szczególności matematycznie lub artystycznie, a obsesyjne zainteresowania bywają drogą do kunsztu i wielkich odkryć.

5

Lista osób, o których sądzi się, Ŝe mieli Zespół Aspergera, jest imponująca: są na niej Albert Einstein, a takŜe Hans Christian Andersen, Ludwig van Beethoven, Michał Anioł Buonarroti, Lewis Carroll, Vincent van Gogh, Thomas Jefferson, Wolfgang Amadeusz Mozart, Izaak Newton, Andy Warhol, Ludwig Wittgenstein…

Słowo „autyzm” pochodzi od greckiego autós – ‘sam’. To słowo wieloznaczne. Prawdziwe będzie więc zdanie, Ŝe osoby z autyzmem Ŝyją często we własnym, zamkniętym świecie; ale prawdziwe będzie równieŜ stwierdzenie, Ŝe czasem są to osoby przeraźliwie samotne. Niektóre z proponowanych poniŜej ksiąŜek ukazują nam wewnętrzne, dramatyczne przeŜycia dzieci/nastolatków/dorosłych z autyzmem, zwykle przekazane na piśmie lub dzięki pośrednictwu komputera. Poczucie „nienormalności” i odrzucenia bywa ogromne. Oto fragment wypowiedzi niewidomego 15-latka z autyzmem: „Mam autyzm. Jestem inny niŜ niewidomi… Jeśli łódzi się pani Ŝe ludzie którzy decydują o łamaniu praw autystyków się nawrócą to jest pani w błędzie. Ja nie wierzę f dobroć ich serca bo oni go nie mają. Ja chcę być traktowany jak człowiek a nie jak zwierzę. Bardzo tego chcę.”

Nietolerancja otoczenia jest powszechna i bardzo bolesna. Znajomy student-wolontariusz, pracujący wśród młodzieŜy autystycznej, wielokrotnie tego doświadczył, sam zresztą stając się przedmiotem drwin – jako kumpel tych dziwaków, którzy nawet nie potrafią kłamać… W uczeniu tolerancji wobec osób autystycznych wielką rolę mogą spełnić nauczyciele; w przypadku dzieci młodszych świetną pomocą będzie recenzowany poniŜej „Kosmita” Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel, w pracy z nastolatkami pomóc moŜe np. „Rain Man” - głośny dramat obyczajowy, z nagrodzoną Oscarem kreacją Dustina Hoffmana.

Na koniec chciałabym Państwu zwrócić uwagę na wartościową inicjatywę, jaką jest Pracownia Rzeczy RóŜnych SYNAPSIS - załoŜone w 2007 r., pierwsze w Polsce przedsiębiorstwo społeczne dla osób z autyzmem i Zespołem Aspergera. Gorąco zachęcam do odwiedzin ich internetowego sklepu http://rzeczyrozne.pl, oferującego oryginalne, własnoręcznie wykonane miseczki i patery, biŜuterię, papeterię, zakładki do ksiąŜek i inne drobiazgi. To świetny - sprawdzony - pomysł na prezent, a zarazem prosta forma udzielenia wsparcia osobom, które pragną funkcjonować w społeczeństwie jak my wszyscy.

Bożena ZwierzyńskaBożena ZwierzyńskaBożena ZwierzyńskaBożena Zwierzyńska

6

AUTYZM I ZESPÓŁ ASPERGERAAUTYZM I ZESPÓŁ ASPERGERAAUTYZM I ZESPÓŁ ASPERGERAAUTYZM I ZESPÓŁ ASPERGERA

Materiały ze zbiorów Filii PBW w BytMateriały ze zbiorów Filii PBW w BytMateriały ze zbiorów Filii PBW w BytMateriały ze zbiorów Filii PBW w Bytomiuomiuomiuomiu oprac. Bożena Zwierzyńskaoprac. Bożena Zwierzyńskaoprac. Bożena Zwierzyńskaoprac. Bożena Zwierzyńska

I. KSIĄŻKI

1. AUTYZM wyzwaniem naszych czasów. Pod red. Tadeusza Gałkowskiego i Joanny Kossewskiej. Kraków: Wydaw. Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2000 Sygn. 39571 Zawiera przedruk tekstu Karty Praw Osób Autystycznych

2. BOBKOWICZ-LEWARTOWSKA Lucyna: Autyzm dziecięcy. Zagadnienia diagnozy i terapii. Wyd. 3. Kraków: „Impuls”, 2005 Sygn. 41346 - 41300 (wyd. 2, 2005) - 39704, 39705 (2000)

3. BRAGDON Allen D., Gamon David: Kiedy mózg pracuje inaczej. ADHD, alkoholizm, autyzm, Déja vu, dysleksja, leworęczność, słuch absolutny, pamięć fotograficzna, sezonowe zaburzenia afektywne, synestezja. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2005, s. 32-43: Autyzm. Umysł nieświadomy siebie i innych Sygn. 40949 - 40501 (2003)

4. BRAUNER Alfred, Brauner Françoise: Dziecko zagubione w rzeczywistości. Historia autyzmu od czasów baśni o wróŜkach, fikcja literacka i rzeczywistość kliniczna. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1993 Sygn. 36757 - 32480, 32481, 32685 (1988)

7

5. CIEŚLICKI Wiesław: Wpływ rehabilitacji w wodzie na usprawnianie dzieci z mózgowym poraŜeniem dziecięcym, zespołem Downa i dzieci z autyzmem. W: Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Pod red. Beaty Cytowskiej i Barbary Winczury. Wyd. 2. Kraków: „Impuls” , 2006, s. 231-241 Sygn. 41324, 41334

6. COPELAND James: Z miłości do Ani. Krzyk i wyzwolenie. Na podstawie dzienników Jamesa Hodgesa. Warszawa: Fundacja „Synapsis”, 1995 Sygn. 37640

7. ĆWICZENIA edukacyjne dla dzieci autystycznych. Oprac. zespół TEACCH. Red. Eric Schopler, Margaret Lansing, LeslieWaters. Gdańsk: Wydaw. Psychologiczne: „SPOA”, 1994 Sygn. 37072

8. DE CLERCQ Hilde: Autyzm od wewnątrz. Przewodnik. Warszawa: „Fraszka Edukacyjna” ; „Synapsis”, 2007 Sygn. A-4288

9. DONDERS-WESLING Irma: Autyzm w Holandii z perspektywy historycznej i współczesnej. W: Z zagadnień historii pracy socjalnej w Polsce i w świecie. Pod red. Agnieszki Małek, Krystyny Slany, Izabeli Szczepaniak-Wiechy. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006, s. 151-166 Sygn. 41783

10. DRUGIE opowieści terapeutów. Komentuje Hanna Olechnowicz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2000 Sygn. 39486 Inf. z okładki: budować przywiązanie, bogactwo mowy dotyku, rozmowy dłońmi, tandem terapeutyczny, wejść w dialog, być znów malutkim, dziecko dziecku terapeutą, „terapia kuchenna”. Kontynuacja ksiąŜki „Opowieści terapeutów”

11. DZIECKO autystyczne.com. Nr 2. Szczecin: Krajowe Towarzystwo Autyzmu. Oddział w Szczecinie, 2009 Sygn. A-3567

12. EDUKACJA osób autystycznych w praktyce i badaniach naukowych. Konferencja naukowa. Gdańsk 5.12.-5.12.1997. Pod red. Hanny Jaklewicz. Gdańsk: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym, cop. 1998 Sygnatura: 38914, 39074

13. FRITH Uta: Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2008 Sygn. 42321

8

14. GAGELMANN Hartmut: Kaj znów się śmieje. Warszawa: „Iskry”, 1988 Sygn. 32493

15. GAŁKA Urszula, Pęczkowska Ewa: Dziecko z autyzmem w szkole i przedszkolu. Wyd. 2 zm. Warszawa: Centrum Medyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2009 Sygn. A-3704 Wyd. 1 pt. Dzieci z autyzmem

16. GAŁKOWSKI Tadeusz: Dziecko autystyczne w środowisku rodzinnym i szkolnym. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1995 Sygn. 37760, 37761, 37801

17. GAŁKOWSKI Tadeusz: O sytuacji szkolnej dziecka autystycznego. W: Praca wychowawcza z dziećmi i młodzieŜą. Pod red. Mieczysława Łobockiego. Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1998, s. 105-111 Sygn. 38827

18. GAŁKOWSKI Tadeusz: Usprawnianie dziecka autystycznego w szkole. W: Kształcenie dzieci w zakładach leczniczych. Z teorii i praktyki nauczania początkowego. Pod red. Romana Janeczko. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1991, s. 370-383 Sygn. 36691

19. GRANDIN Temple, Scariano Margaret M.: Byłam dzieckiem autystycznym. Warszawa ; Wrocław : Wydaw. Naukowe PWN, 1995 Sygn. 37355, 37356

20. GRANDIN Temple: Myślenie obrazami oraz inne relacje z mojego Ŝycia z autyzmem. Warszawa: „Fraszka Edukacyjna” ; „Synapsis”, 2006 Sygn. A-4073

21. JACKSON Luke: Świry, dziwadła i Zespół Aspergera. Przewodnik uŜytkownika dojrzewania. Warszawa: „Fraszka Edukacyjna”, 2005 Sygn. 41552

22. JAKLEWICZ Hanna: Autyzm wczesnodziecięcy. Diagnoza, przebieg, leczenie. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 1993 Sygn. 36935, 37218

23. JĘDRZEJEWSKA-WRÓBEL Roksana: Kosmita. Bielsko-Biała: Fundacja ING Dzieciom, 2008 Sygn. A-3705, A-3904, A-4456 Opowiadanie dla dzieci

24. KAUFMAN Barry Neil: Uwierzyć w cud. Prawdziwa historia Robertita. Wyd. 2. Warszawa: Fundacja „Synapsis”, 1995 Sygn. 37949

9

25. KOWALSKA-KANTYKA Małgorzata: Autyzm. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. T.1, A-F. Red. Tadeusz Pilch. Warszawa: „śak”, 2003, s. 260-264 Sygn. 40356/I/P

26. KRUK-LASOCKA Joanna: Pedagogika dzieci z autyzmem i zespołami psychozopodobnymi. W: Pedagogika specjalna. Praca zbiorowa pod red. Władysława Dykcika. Wyd. 7. Poznań: Wydawnictwa Naukowe UAM, 2007, s. 275-287 Sygn. 42222 - 41549 (wyd. 6, 2006) - 39691, 39897 (wyd. 2 poszerz. i uaktual., 2001) - 38637, 39042, 39043, 30150 (1998; s. 245-256)

27. KUTCHER Martin L., Attwood Tony, Wolff Robert R.: Dzieci z zaburzeniami łączonymi. ADHD, trudności w nauce, zespół Aspergera, zespół Touretta, depresja dwubiegunowa i inne zaburzenia. Warszawa: K. E. LIBER, 2007 Sygn. 42201

28. LIMONT Wiesława: Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować. Sopot: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2010, s. 240-249: Osoby zdolne z zespołem Aspergera Sygn. 42889

29. LUNDINE Vicki, Smith Catherine: Szkolenie zawodowe i planowanie osobistego rozwoju. Dla uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Praktyczne materiały dla szkół. Warszawa: „Fraszka Edukacyjna” ; „Synapsis”, 2008 Sygn. A-4290

30. MACIARZ Aleksandra, Biadasiewicz Małgorzata: Dziecko autystyczne z zespołem Aspergera. Studium przypadku. Kraków: „Impuls”, 2000 Sygn. 39567

31. MACIARZ Aleksandra, Drała Dorota: Dziecko autystyczne z zespołem Aspergera. Studium przypadku. Wyd. 3. Kraków: „Impuls”, 2007 Sygn. 41723, 41724

32. MACIARZ Aleksandra: Trudne dzieciństwo i rodzicielstwo. KsiąŜka dla nauczycieli, wychowawców i rodziców. Warszawa: „śak”, 2009, s. 109-129: Dziecko z autyzmem Sygn. 42605, 42712

33. MACIARZ Aleksandra: Zespół Aspergera. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. T. 7, V-ś. Red. Tadeusz Pilch. Warszawa: „śak”, 2008, s. 887-889 Sygn. 40356/VII/P

10

34. MARKIEWICZ Katarzyna: MoŜliwości komunikacyjne dzieci autystycznych. Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2004 Sygn. 40915

35. MEYER Robert: Psychopatologia. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2003, s. 310-315: Autyzm dziecięcy Sygn. 40331, 40384

36. MIHILEWICZ Stanisława: Teoria rozwoju umysłowego J. Piageta i przetwarzanie informacji u dzieci autystycznych. W: Dziecko z trudnościami w rozwoju. Pod red. Stanisławy Mihilewicz. Wyd. 2. Kraków: „Impuls”, 2005, s. 45-54 Sygn. 40939, 41119

37. MODELE zachowań oraz współpraca z dziećmi autystycznymi. Poradnik dla rodziców i osób profesjonalnie zajmujących się problemem. Pod red. Catherine Maurice. Warszawa: „Twigger”, 2002 Sygn. 40301

38. OLECHNOWICZ Hanna: Autyzm wczesny dziecięcy. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. T.1, A-F. Red. Tadeusz Pilch. Warszawa: „śak”, 2003, s. 264-270 Sygn. 40356/I/P

39. OLECHNOWICZ Hanna: Wokół autyzmu. Fakty, skojarzenia, refleksje. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2004 Sygn. 40698, 40927

40. OPOWIEŚCI terapeutów. Komentuje Hanna Olechnowicz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1997 Inf. z okładki: autyzm, uszkodzenia organiczne, choroba sieroca, nadruchliwość, hipochondria, zespół Downa, problem ojca Sygn. 38489, 38490

41. PISULA Ewa: Autyzm u dzieci. Diagnoza, klasyfikacja, etiologia. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2000 Sygn. 39234, 39308

11

42. PISULA Ewa: Małe dziecko z autyzmem. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2005 Sygn. 40786, 40856

43. PISULA Ewa: Małe dziecko z autyzmem. Sopot: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2010 Sygn. 42894

44. PŁACZ bez łez. Listy rodziców dzieci autystycznych. Oprac. Magdalena Grodzka. Gdańsk: Wydaw. Medyczne MAKmed, 1995 Sygn. 37421

45. PROFESJONALIZM a serce. RozwaŜania o nauczycielu dzieci z niepełnosprawnością intelektualną oraz z autyzmem. Praca zbiorowa. Pod red. GraŜyny Kowalczyk. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2009 Sygn. A-3697

46. RANDALL Peter, Parker Jonathan: Autyzm. Jak pomóc rodzinie. Wyd. 2. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2010 Sygn. 42912

47. RASZEWSKA Maria, Kuleczka Waldemar: Muzyka otwiera nam świat. Program muzycznych zajęć edukacyjno-terapeutycznych dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz dzieci z autyzmem. Gdańsk: „Harmonia”, 2009 Sygn. 42412

48. RASZEWSKA Maria, Szoć Krystyna: Wzrastajcie z nami, a nie obok nas. Program pracy edukacyjno-terapeutycznej dla dzieci z niepełnosprawnością sprzęŜoną i dzieci z autyzmem. Gdańsk: „Harmonia”, 2010 Sygn. 42870

49. RYNKIEWICZ Agnieszka: Zespół Aspergera. Inny mózg, inny umysł. Gdańsk: „Harmonia”, 2009 Sygn. 42877

50. SEACH Diana, Lloyd M., Preston M.: PomóŜ dziecku z... autyzmem. Warszawa: Wydaw. K.E. LIBER, 2006 Sygn. 41400, 41423

51. SKÓRCZYŃSKA Małgorzata: Programy wczesnej interwencji O. I. Lovaasa i S. Greenspana w terapii małego dziecka z autyzmem. W: Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Pod red. Beaty Cytowskiej i Barbary Winczury. Wyd. 2. Kraków: „Impuls” , 2006, s.115-122 Sygn. 41324, 41334

12

52. SZKOŁA na miarę moŜliwości dziecka. Pod red. Danuty Krzywoń i Beaty Matusek. Sosnowiec: „Humanitas”, 2009 Sygn. 42751

53. TERAPIE wspomagające rozwój osób z autyzmem. Pod red. nauk. Jacka J. Błeszyńskiego. Wyd. 2 zm. Kraków: „Impuls”, 2005 Sygn. 41115, 41249 Wyd. 1 pt.: Wspomaganie rozwoju osób z autyzmem. Teoria, metodyka, przykłady

54. TWORZYĆ czy odtwarzać? RozwaŜania o skutecznym planowaniu pracy z dziećmi i młodzieŜą niepełnosprawnymi intelektualnie i z autyzmem. Red. GraŜyna Kowalczyk. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2009 Sygn. A-3698

55. WALCZOWSKA-DUTKA Maria: Program nauki komunikacji dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Kraków: „Impuls”, 2005 Sygn. 41379

56. WCZESNE wspomaganie rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole. Poradnik dla organizatorów działań, dla terapeutów oraz dla rodziców. Pod red. Teresy Serafin. Warszawa: MENiS, 2005 Sygn. A-3215, A-3216, A-3217 Z zawartości: Działania systemu oświaty na rzecz dzieci z autyzmem, Wczesna intensywna interwencja w autyzmie dziecięcym, Opis technik przydatnych w diagnozie psychologicznej dzieci i młodzieŜy z autyzmem

57. “WE MAKE a difference”. Szczecin: Krajowe Towarzystwo Autyzmu. Oddział w Szczecinie, 2009 Sygn. A-3568 Z zawartości: Farma Ŝycia, Pracownia Rzeczy RóŜnych SYNAPSIS jako miejsce aktywizacji zawodowej i społecznej osób z autyzmem i Zespołem Aspergera, SPECIALISTERNE – autyzm jako konkurencyjna zaleta w sektorze biznesowym. Tekst równieŜ w języku angielskim

58. WINCZURA Barbara: Diagnoza i terapia deficytów poznawczych dziecka autystycznego na podstawie koncepcji teorii umysłu. W: Dziecko z zaburzeniami w rozwoju. Konteksty diagnostyczne i terapeutyczne. Pod red. Beaty Cytowskiej i Barbary Winczury. Wyd. 2. Kraków: „Impuls” , 2006, s. 65-93 Sygn. 41324, 41334

59. WINCZURA Barbara: Dzieci zagubione we własnym świecie. Historia odkrycia autyzmu wczesnodziecięcego. W: Dziecko z trudnościami w rozwoju. Pod red. Stanisławy Mihilewicz. Wyd. 2. Kraków: „Impuls”, 2005, s. 35-44 Sygn. 40939, 41119

13

60. WINCZURA Barbara: Dziecko z autyzmem. Terapia deficytów poznawczych a teoria umysłu. Kraków: „Impuls”, 2008 Sygn. 42070

61. ZABŁOCKI Kazimierz Jacek: Autyzm. Płock: NOVUM, 2002 Sygn. 40200

62. ZESPÓŁ Aspergera i NLD. Problematyka dotycząca zatrudnienia. Relacje i strategie. Yvona Fast [et al.]. Warszawa: „Fraszka Edukacyjna” ; „Synapsis”, 2008 Sygn. A-4289

63. ZESPÓŁ Aspergera w okresie dojrzewania. Wzloty, upadki i cała reszta. Pod red. Liane Holliday Willey. Warszawa: „Fraszka Edukacyjna” ; „Synapsis”, 2006 Sygn. A-4074

64. ZÖLLER Dietmar: Gdybym mógł z wami rozmawiać... Autystyczny chłopiec szuka porozumienia. Warszawa: Fundacja „Synapsis”, 1994 Sygn. 37950

II. ARTYKUŁY Z CZASOPISM (wybór)

65. APPELT Karolina: Autyzm u dzieci. „Edukacja i Dialog” 2000, nr 4, s. 40-41

66. BARŁÓG Krystyna: Dziecko autystyczne w klasie szkolnej. „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne” 2001, nr 8-9, s. 26-28

67. BESTA Bogumiła: Wyciągnijmy pomocną dłoń. „Wychowanie w Przedszkolu” 2000, nr 1, s. 42-43

68. BIADASIEWICZ Małgorzata: Dziecko autystyczne z Zespołem Aspergera. „Szkoła Specjalna” 2001, nr 2, s. 91-95

69. BŁESZYŃSKI Jacek, Bobkowicz Lucyna: Echolalia jako jedna ze specyficznych cech mowy dziecka autystycznego. „Psychologia Wychowawcza” 1997, nr 3, s. 251-257

70. BŁESZYŃSKI Jacek: Badania nad wykorzystaniem metody Ruchu Rozwijającego w pracy z dzieckiem autystycznym. „Wychowanie na co Dzień” 2001, nr 12, s. 10-12

71. BŁESZYŃSKI Jacek: Badania róŜnicujące autyzm od zatrucia dzieci metalami cięŜkimi. „Wychowanie na co Dzień” 2003, nr 1-2, s. 23-25

72. BŁESZYŃSKI Jacek: Czy szkoła powinna otworzyć się na autyzm. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1995, nr 3, s. 25-27

14

73. BŁESZYŃSKI Jacek: Przegląd badań genetycznych koncepcji etiologii autyzmu. „Szkoła Specjalna” 2007, nr 3, s. 175-183

74. BŁESZYŃSKI Jacek: Wielokierunkowe podejście do diagnozy i wspomagania osób z autyzmem (optymalizacja). „Szkoła Specjalna” 2009, nr 1, s. 18-24

75. BOBKOWICZ Lucyna, Ruta Iwona: Uczenie dzieci autystycznych w świetle teorii behawioralnej wraz z ilustracją – opisem trzech przypadków. „Scholasticus” 1995, nr 2, s. 49-54

76. BRZEZICKA-ROTKIEWICZ Aneta: Genialni idioci. Bez namysłu odpowiedzą, jaki był dzień tygodnia 19 stycznia 1456 r. „Polityka” 2002, nr 31, s. 74-76

77. CHODOROWSKA Jolanta: Łukasz. „Wychowanie w Przedszkolu” 2000, nr 1, s. 43-44

78. CIESZYŃSKA Jagoda: Standard postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu wczesnodziecięcego. „Logopedia” nr 37 (2008), s.99-105

79. CYCHOWSKA Magdalena: Zastosowanie komunikacji alternatywnej i wspomagającej w pracy z dzieckiem z autyzmem. Z doświadczeń młodego nauczyciela. „Szkoła Specjalna” 2010, nr 5, s. 375-379

80. CZAJKOWSKA-MAJEWSKA Dorota: Przekłute dusze. „Polityka” 2003, nr 2, s. 82-83 Badania nad przyczynami autyzmu

81. CZAPCZYŃSKA Agnieszka: Autyzm a płeć. „Remedium” 2005, nr 3, s.22-23

82. DUBIS Anna: Autyzm czy nie autyzm? „Edukacja i Dialog” 2005, nr 7, s. 24-29 Diagnoza autyzmu. Praca z dzieckiem autystycznym - wskazówki dla rodziców

83. FRITH Uta: Autyzm. „Świat Nauki” 1993, nr 8, s. 58-65

84. GELLETA-MAC Izabela: Dzieci z autyzmem. „Wychowanie w Przedszkolu” 2008, nr 4, s. 36-39 Zawiera scenariusz zajęć terapeutycznych dzieci z autyzmem i złoŜonymi zaburzeniami kontaktu

85. GĘSIARZ Jolanta, Chrzanowska-Mańka Anna : Jak pomagać uczniom z Zespołem Aspergera w szkole? „Częstochowski Biuletyn Oświatowy” 2008, nr 2, s. 49-51

86. GIETKA Edyta: Pracownia Rzeczy RóŜnych. „Polityka” 2007, nr 28, s.100-105

15

87. GÓRECKA Marzena, Hanć Tomasz: Biologiczne uwarunkowania autyzmu. „Remedium” 2010, nr 2, s. 24-25

88. GRAśYŃSKA Krystyna: Niepełnosprytni. „Polityka” 2004, nr 51,s.80-82 Dzieci z zespołem Aspergera

89. IGNATOWICZOWA Łucja, Ignatowicz Roman: Autyzm wczesnodziecięcy. „Wychowanie w Przedszkolu” 1991, nr 9, s.430-436

90. IWAŃCZAK Hanna Beata, Miękina Jolanta, Tybel-Ostrowska Marzanna: Integracja małych dzieci z autyzmem z ich zdrowymi rówieśnikami. „Częstochowski Biuletyn Oświatowy” 2007, nr 3, s. 51-54

91. JAKLEWICZ Hanna, Popek Lidia: Psychoterapia małych dzieci. „Psychoterapia”. 2007, nr 4, s. 45-53 Na przykładzie autystycznej dziewczynki

92. JĘDRZEJCZYK Iwona: Klub dla osób z autyzmem. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2009, nr 9, s. 54-56 Terapia zajęciowa

93. KLAMA Ramona: Praca z dzieckiem autystycznym. „Wychowanie w Przedszkolu” 2000, nr 9, s. 554-555

94. KORENDO Marta: Standard postępowania logopedycznego w przypadku zespołu Aspergera. „Logopedia” T. 37 (2008), s.107-115

95. KRASIEJKO Izabela: Uczeń z autyzmem w publicznej szkole masowej. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2008, nr 5, s. 30-36

96. KRUK-LASOCKA Joanna: Autyzm a oligofrenia. „Szkoła Specjalna” 1994, nr 4, s. 195-200

97. LEŚNIEWSKA Katarzyna: Geneza autyzmu wczesnodziecięcego. Wybrane teorie. „Wychowanie na co Dzień” 1998, nr 1-2, s. 29-33

98. MARCZAK Janina Halina: Dzieci autystyczne. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1994, nr 9, s. 22-25

99. MAREK ElŜbieta: Zrozumieć autystyczny świat. „śycie Szkoły” 2003, nr 6, s. 376-378

100. MIŁKOWSKA GraŜyna: Autyzm znany czy nieznany? „Szkoła Specjalna” 1990, nr 2-3, s. 83-89

101. MIŁKOWSKA GraŜyna: Syndrom „wypalania się sił” u nauczycieli dzieci autystycznych i upośledzonych umysłowo. „Szkoła Specjalna” 1989, nr 5, s. 323-330

102. MIROSŁAW Klaudia: Praca z dziećmi autystycznymi w St. Colman's. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2007, nr 5, s. 55-56

103. MŁYNARSKA Małgorzata: Psychostymulacyjna terapia logopedyczna dziecka autystycznego. „Logopedia” T. 25 (1998), s. 65-74

16

104. MOTRIUK Rafał: Świat na własność. Autyzm - narastająca epidemia czy rosnąca świadomość. „Tygodnik Powszechny” 2008, nr 5, s. 32-33

105. NAPIÓRKOWSKA Małgorzata: Czy to moŜliwe? Ułatwiona komunikacja jedną z metod porozumiewania się z dzieckiem autystycznym z zaburzeniami mowy. „Szkoła Specjalna” 1999, nr 3, s.171-177

106. NAPIÓRKOWSKA Małgorzata: Moje spotkania z Piotrem. Terapia dziecka autystycznego. „Wychowanie na co Dzień” 1997, nr 9, s. 10-12

107. NAREWSKA Jolanta, WOŹNIAK ElŜbieta: Integracja dziecka autystycznego z rówieśnikami. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2003, nr 4, s. 43-44

108. OLECHNOWICZ Hanna: Przez ręce do głowy i serca. Kształtowanie rozumnego działania dłoni metodą Felicji Affolter - perspektywy zastosowania w terapii dzieci autystycznych. „Szkoła Specjalna” 1997, nr 4, s. 215-221

109. OLECHNOWICZ Hanna: Strategie zapobiegania i przezwycięŜania objawów autystycznych w Domach Pomocy Społecznej dla Dzieci. „Szkoła Specjalna” 1988, nr 2, s. 101-108

110. OTAPOWICZ Dorota: Twórczość plastyczna jako środek budowania kontaktu i komunikacji z dzieckiem autystycznym. „Edukacja” 2009, nr 3, s. 104-109

111. PATYK Katarzyna: Dziecko autystyczne. Metody i formy pracy w szkole. „Nowa Szkoła” 2009, nr 5, s. 45-53

112. PATYK Katarzyna: Jak przygotować dziecko autystyczne do nauki szkolnej? „Edukacja i Dialog” 2010, nr 1-2, s. 72-76

113. PAWŁOWSKA Halina: Właściwości mowy w autyzmie wczesnodziecięcym. Na przykładzie wypowiedzi 8-letniego chłopca. „Szkoła Specjalna” 1999, nr 1, s. 40-46

114. PAWŁOWSKA Halina: Zagadnienia mowy w autyzmie wczesnodziecięcym. „Szkoła Specjalna” 1997, nr 2, s. 67-70

115. PAWŁOWSKA-JAROŃ Halina: Percepcja sytuacji społecznego komunikowania się przez dziecko autystyczne. „Szkoła Specjalna” 2004, nr 3, s. 221-226

116. PĄGOWSKA Marta: Psychospołeczna sytuacja rodziny dziecka z autyzmem. Etapy adaptacji do niepełnosprawności dziecka. „Szkoła Specjalna” 2010, nr 4, s. 258-266

117. PIERÓG Marta: Zabawy dziecka autystycznego. „Edukacja i Dialog” 2005, nr 7, s. 30-34

118. PISULA Ewa: Autyzm u dzieci. „Scholasticus” 1994, nr 3-4, s. 69-72

17

119. PISULA Ewa: Dzieci zamknięte we własnym świecie. „śycie Szkoły” 2003, nr 6, s. 324-327

120. PISULA Ewa: Spostrzeganie własnego dziecka przez rodziców dzieci autystycznych. „Szkoła Specjalna” 1991, nr 2-3, s. 76-83

121. PISULA Ewa: Zaburzenia autystyczne u dzieci. „Nowa Szkoła” 1992, nr 7, s. 409-412

122. PISULA Ewa: Stres rodzicielski związany z wychowywaniem dzieci autystycznych i z zespołem Downa. „Psychologia Wychowawcza” 1993, nr 1, s. 44-52

123. PONIATOWSKA Stefania, Durda-Delik Katarzyna: Kompleksowa terapia dziecka z zachowaniami autystycznymi. Studium przypadku. „Logopedia” T. 27 (2000), s. 173-186

124. PUSTKOWSKI Marcin: Zobaczyć las. „Polityka” 2007, nr 23, s. 86, 88

125. RAFALSKA-KAWALEC Jadwiga: MoŜliwość edukacji. Autyzm u dzieci z małych środowisk. „śycie Szkoły” 2005, nr 10, s. 21-25 W załączeniu propozycje literatury, przydatnej w pracy z dzieckiem autystycznym

126. RYNKIEWICZ Agnieszka: Dziewczęta i kobiety z zespołem Aspergera. Sukces czy poraŜka w szkole lub w pracy? „Edukacja i Dialog” 2009, nr 5, s. 18-22 Rozdział z ksiąŜki „Zespół Aspergera. Inny mózg. Inny umysł”

127. RYNKIEWICZ Agnieszka: Edukacja eksperymentalna i wczesna interwencja w autyzmie. „Edukacja i Dialog” 2009, nr 4, s. 30-32

128. RYNKIEWICZ Agnieszka: Mocne strony autyzmu. Zespół Aspergera. „Edukacja i Dialog” 2009, nr 2, s. 52-56

129. RYNKIEWICZ Agnieszka: Zespół Aspergera i wysokofunkcjonujący autyzm. Inny mózg - inny umysł. „Edukacja i Dialog” 2009, nr 6, s.20-24 Rozdział z ksiąŜki „Zespół Aspergera. Inny mózg. Inny umysł”

130. SENATOR Diana: Organizacja psychiczna dziecka z autyzmem. Psychiczne mechanizmy autyzmu według teorii Frances Tustin. „Psychoterapia” 2006, nr 3, s. 33-41

131. SŁOMIŃSKA Dominika: Podstawy terapii i edukacji dzieci z autyzmem. „śycie Szkoły” 2003, nr 6, s. 328-332

132. SMEREKA Tomasz: Psychologiczna terapia dziecka autystycznego prowadzona metodą psychostymulacyjną. „Logopedia” T. 25 (1998), s.97-106

133. SZAFRAŃSKA Anida: Autyzm w literaturze naukowej. „Bytomskie Zeszyty Pedagogiczne” Nr 9 (2005), s. 5-12

18

134. SZAFRAŃSKA Anida: Wybrane formy wsparcia społecznego dzieci i młodzieŜy z autyzmem oraz ich rodzin. „Bytomskie Zeszyty Pedagogiczne” Nr 11 (2007), s. 16-27

135. TERLECKA Wanda: Edukacyjna i terapeutyczna filozofia Bruno Bettelheima. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1994, nr 1, 36-41, III s. okł.

136. WINCZURA Barbara: Z badań nad inteligencją i zdolnościami dzieci autystycznych. „Szkoła Specjalna” 2000, nr 5, s. 235-241

137. WOSIK-KAWALA Danuta: Dziecko autystyczne w rodzinie. „Opieka-Wychowanie-Terapia” 1999, nr 1, s. 15-18

138. WÓJCIK Małgorzata: Zrozumieć drugiego człowieka... O dziecku autystycznym. Scenariusz zajęć edukacyjnych. „Drama” 2001, nr 38, s.12-14

139. ZAJĄC Izabela, GRABARA Małgorzata: Hipoterapia w usprawnianiu dzieci autystycznych. „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne” 2002, nr 11, s. 8-10

140. ZAORSKA Marzenna: Czy dziecko głuchoniewidome moŜe być autystyczne? „Szkoła Specjalna” 2010, nr 4, s. 298-304

141. ZAWIDNIAK Nina: Dziecko z autyzmem w grupie integracyjnej. „śycie Szkoły” 2010, nr 10, s. 30-36

III. ZESTAWIENIA BIBLIOGRAFICZNE

142. AUTYZM i Zespół Aspergera. Zestawienie bibliograficzne. Oprac. BoŜena Zwierzyńska. „Nowa Szkoła” 2009, nr 2, s. 55-60 Bibliografia w wyborze za lata 1991-2008

143. AUTYZM. Bibliografia w wyborze za lata 1973-1994. Oprac. Małgorzata Bzibziak. „Szkoła Specjalna” 1996, nr 2, wkładka bibliograficzna, s. 1-2

144. AUTYZM. Wybór bibliografii z lat 1998-2009. Oprac. ElŜbieta Trojan. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2010, nr 7, s. 62-64

145. PRACA z dzieckiem i uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Zestawienie bibliograficzne w wyborze na podstawie zbiorów PBW w Katowicach, Filii w Bytomiu. Oprac. Anita Góral i Wioleta BoŜek Zestawienie nr 2/2009 (Zespół ADHD, zespół Aspergera, zespół Downa, autyzm, mutyzm, niedowidzenie, niedosłyszenie)

19

NASNASNASNASZA RECENZJAZA RECENZJAZA RECENZJAZA RECENZJA

JĘDRZEJEWSKA-WRÓBEL, Roksana Kosmita / Roksana J ędrzejewska-Wróbel ; il. Jona Jung. - Bielsko-Biała : Fundacja ING Dzieciom, 2008 Sygn. A-3705, A-3904, A-4456

Rewelacyjna ksiąŜka autorstwa uznanej pisarki dla dzieci, napisana z myślą o rodzeństwie dzieci autystycznych. Bohaterką opowieści jest Ola, dziewczynka, która z utęsknieniem oczekiwała rodzeństwa. Niestety, jej mały braciszek okazał się zupełnie inny niŜ siostrzyczka najlepszej przyjaciółki… Początkowa, wielka radość z pojawienia się w domu brata zostaje stłumiona przez coraz bardziej negatywne uczucia. Dziewczynce trudno zaakceptować zachowania Kacpra, który stale unika jej spojrzenia, ignoruje propozycje wspólnej zabawy, za to gapi się godzinami w piekarnik lub biega po domu tylko w kominiarce i tak często, strasznie wrzeszczy…

Jędrzejewska-Wróbel z niezwykłą wraŜliwością wprowadza nas w świat, w którym rzeczywistość nie chce być tak bezpiecznie „normalna”, lecz ujawnia swe odmienne, dziwne, trudne do zaakceptowania oblicze. Autorka ukazuje nam, jak z perspektywy rodzeństwa dziecka chorego wyglądają charakterystyczne objawy autyzmu: głębokie zaburzenia komunikacji społecznej, nieumiejętność wyraŜania uczuć, nadwraŜliwość na bodźce, przymus powtarzalności zachowań, brak akceptacji dla jakichkolwiek zmian. Zderzona z nimi Ola przeŜywa dotkliwe rozczarowanie, doświadcza wstydu, Ŝalu, poczucia krzywdy. Dziewczynka czuje się zapomniana przez rodziców, zaabsorbowanych i udręczonych chorobą syna, szuka dróg odzyskania ich uwagi („Mam autyzm. Zaraziłam się”), buntuje się i złości. A zarazem – jakŜe trafnie - dostrzega szklaną kulę, w której zamknięty jest dziwny braciszek. Jest blisko, obok, a przecieŜ jakby w niedostępnym świecie. A kiedy Kacper przyśni jej się w akwarium, będzie wiedziała, Ŝe jest smutny, choć nie zobaczy pod kominiarką jego twarzy.

20

Opowieść uwraŜliwia na sytuację dziecka autystycznego, a zarazem podsuwa pomysły i strategie, pomocne w wypracowywaniu akceptacji, w radzeniu sobie ze swoimi negatywnymi uczuciami, w budowaniu relacji mimo komunikacyjnych barier. Ola uczy się nabierać dystansu, postrzegać zachowanie Kacpra z innej perspektywy, np., za radą terapeuty („najlepszego na świecie specjalisty od kosmitów”), wyobraŜa sobie, Ŝe gra w komedii, co sprawia, Ŝe zachowania brata przestaje postrzegać jako okropne czy wstydliwe, ale jako po prostu zabawne. Bardzo pozytywne jest takŜe skojarzenie dziecka autystycznego z Pippi Langstrump, niezwykle oryginalną bohaterką literacką (dla niektórych - tylko filmową…), powszechnie lubianą przez dzieci. Ola zrozumie, „Ŝe świat Kacpra jest zupełnie innym światem”, ale „inny” przestanie mieć dla niej znaczenie „nienormalny”. Dziewczynka nie tylko przestanie wstydzić się braciszka, ale uświadomi sobie, Ŝe sama moŜe się od niego pewnych rzeczy nauczyć. Nagle dostrzeŜe – i będzie potrafiła to otwarcie wyrazić – Ŝe go kocha.

Trudny temat przedstawiony jest z niezwykłą lekkością pióra. Choć uczucia są silne i Ŝywe, nie ma tu przytłaczającego dramatu; jest optymizm, nadzieja, a nawet humor (jak np. w tajemnym dialogu dziewczynek: „Mój brat ma autyzm. – A gdzie on go ma?”). Młodemu odbiorcy w zrozumieniu problemu pomogą wplecione w tekst liczne listy Kacperka, pisane do Anioła StróŜa. Ten prosty pomysł pozwala na subtelną próbę odkrycia przed nami wewnętrznego świata autystycznego dziecka: mamy wraŜenie, Ŝe rzeczywiście czytamy myśli Kacperka, odbieramy jego lęki, przyjmujemy wyjaśnienia, obserwujemy swoistą dzielność chłopca. Obok listów, atrakcyjność tekstu podnoszą ciekawe rozwiązania graficzne, uwypuklające istotne treści, a takŜe ujmujące, równie waŜne jak tekst, stylizowane na dziecięcą kreskę ilustracje.

KsiąŜka powstała z inicjatywy Fundacji ING Dzieciom, wspierającej m.in. działania biblioterapeutyczne, a wsparcia merytorycznego udzieliły terapeutki Fundacji Synapsis. Choć głównym adresatem ksiąŜki jest rodzeństwo dzieci autystycznych, warto teŜ podsunąć ją ich rodzicom. A czytana – tak po prostu - w domu, szkole czy świetlicy moŜe posłuŜyć jako uniwersalny materiał, uczący empatii i tolerancji.

Bożena ZwierzyńskaBożena ZwierzyńskaBożena ZwierzyńskaBożena Zwierzyńska

21

RRRROZMAITOŚCIOZMAITOŚCIOZMAITOŚCIOZMAITOŚCI

FASCYNUJĄCY ŚWIAT FRAKTALI WYSTAWA

Od marca do czerwca br. w Czytelni Biblioteki Pedagogicznej w Bytomiu prezentowana jest wystawa FRAKTALI.

Fraktale to obiekty o charakterystycznej, powtarzalnej, samopodobnej strukturze, wymykające się ścisłym definicjom. W matematyce będzie

to zbiór o określonych własnościach, w przyrodzie – płatki śniegu czy liście paproci, w domowym zaciszu – staroświecka koronka.

Najbardziej znane fraktale: zbiór Mandelbrota, zbiór Cantora i związane z nim „diabelskie schody”, krzywa Kocha, smok Heighwaya, paproć Barnsleya, zbiór

Julii, „płonący statek”, funkcja Weierstrassa, krzywa Peano, krzywa C Levy'ego, trójkąt Sierpińskiego, dywan Sierpińskiego oraz uogólnienie

„trójwymiarowe” dywanu - kostka Mengera.

22

Pojęcie fraktala wprowadził do matematyki francuski matematyk i informatyk polskiego pochodzenia, Benoît Mandelbrot, w latach 70-tych XX wieku.

Fraktale, wypo Ŝyczone bibliotece przez Koło Naukowe Matematyków Uniwersytetu Śląskiego, wygenerował Michał Stolorz.

Bożena ZwierzyńskaBożena ZwierzyńskaBożena ZwierzyńskaBożena Zwierzyńska

23

UUUUWALNIAMY KSIĄŻKIWALNIAMY KSIĄŻKIWALNIAMY KSIĄŻKIWALNIAMY KSIĄŻKI

Tradycyjnie zachęcamy do zaglądania na naszą półkę uwolnionych ksiąŜek oraz wsparcia bibliotecznego bookcrossingu.

W ostatnim okresie na półce pojawiły się kolejne, atrakcyjne ksiąŜki – dary naszych Czytelników oraz okolicznych mieszkańców. Znaczącą grupę Darczyńców stanowili – jak zawsze - nauczyciele bibliotekarze

szkół bytomskich. Serdecznie dziękujemy!

fot.

10

mar

ca 2

011

Camus Conrad

Czechow Diderot

Herling-Grudziński Krantz

Kręgliccy Lechoń Platon

Puszkin Robbins

Shakespeare Sienkiewicz

Stendhal Tetmajer Tołstoj

Więcej o uwalnianiu ksiąŜek w naszej placówce i nie tylko:

Bookcrossing w bibliotece pedagogicznej / Bo Ŝena Zwierzy ńska // Biblioteka w Szkole. – 2011, nr 4, s. 5-6

Informujemy równieŜ o zmianie usytuowania półki bookcrossingowej: z przyczyn technicznych ksiąŜki czekają obecnie

na nowych Czytelników na regale w siedzibie biblioteki.

Wykaz wybranych uwalnianych ksiąŜek na www.bookcrossing.pl Dziękujemy Darczyńcom, zapraszamy!

B.Z.

24

ZZZZ NAJNOWSZYCH NABYTKÓ NAJNOWSZYCH NABYTKÓ NAJNOWSZYCH NABYTKÓ NAJNOWSZYCH NABYTKÓWWWW

oprac. Joanna Ambrożyoprac. Joanna Ambrożyoprac. Joanna Ambrożyoprac. Joanna Ambroży 1. CIERPIENIE. Red. Edyta Bartkowiak, Paweł Prüfer. Zielona Góra:

Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2009 Sygn. 42935

2. CZWARTA władza z klasą. Podręcznik dla nauczycieli. Red. Robert Młynarz, Stanisław Tempka. Kraków, Rzeszów, Gliwice: Kana, WSE, WSiZ, 2009 Sygn. A-3866

3. CZWARTA władza z klasą. Podręcznik dla uczniów. Red. Robert Młynarz, Stanisław Tempka. Kraków, Rzeszów, Gliwice: Kana, WSE, WSiZ, 2009 Sygn. A-3862, A-3863

4. GARAVAGLIA Maria Adele: Czy silniejszy zawsze zwycięŜa? Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007 Sygn. 42922

5. KAJA Barbara: Psychologia wspomagania rozwoju. Zrozumieć świat Ŝycia człowieka. Sopot: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2010 Sygn. 42934, 42946

6. KOBIETY, które igrały z Bogami. Red. Aneta Borowiec. Warszawa: Agora, 2010 Sygn. 42925 Siedemnaście kobiecych portretów publikowanych wcześniej w „Wysokich Obcasach”

7. LITWIN Joanna Monika: Krótkie bajeczki dla chorej córeczki. Kraków: „Impuls”, 2011 Sygn. 42930

8. MOSIOŁEK-KŁOSIŃSKA Katarzyna: Skąd się biorą słowa. Warszawa: Świat KsiąŜki - Bertelsmann Media, 2005 Sygn. A-4204, 42924

9. OBCY w przestrzeni kulturowej współczesnej Europy. Red. nauk. Dorota Angutek ; przy współpr. Magdy Pokrzyńskiej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2009 Sygn. 42936

25

10. OBLICZA „JA”. „Ja” twórcze, aspirujące, zwielokrotnione, wyczerpane, neotyczne, zagroŜone patologią. Red. nauk. Irena Pufal-Struzik. Kraków: „Impuls”, 2009 Sygn. 42937

11. PEDAGOGIKA społeczna. Dokonania, aktualność, perspektywy. Podręcznik akademicki dla pedagogów. Red. Stanisław Kawula. Toruń: „Adam Marszałek”, 2009 Sygn. 42928

12. PEDAGOGIKA społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2 , Debata. Red. nauk. Ewa Marynowicz-Hetka. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2009 Dla studentów kierunków pedagogicznych i dziedzin pokrewnych, osób specjalizujących się w pedagogice społecznej, pedagogów społecznych Sygn. 41535/II

13. POZNAJ samego siebie czyli o źródłach samowiedzy. Red. nauk. Agnieszka Niedźwieńska, Jacek Neckar. Warszawa: Wydaw. Szkoły WyŜszej Psychologii Społecznej „Academica”, 2009 Sygn. 42938

14. PRZEKONANIA w Ŝyciu jednostek, grup, społeczności. Red. nauk. Aleksandra Cisłak, Kamil Henne, Krystyna SkarŜyńska. Warszawa: Wydaw. Szkoły WyŜszej Psychologii Społecznej „Academica”, 2009 Sygn. 42939

15. PYśALSKI Jacek: Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieŜy. Sopot: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2011 Sygn. 42933, 42943

16. SIENKIEWICZ-WILOWSKA Julia Anastazja: Dziecko rysuje, maluje, rzeźbi. Jak wspomagać rozwój dzieci i młodzieŜy. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2011 Sygn. 42945

17. SOCHA Natasza: Zbuki czyli jak bardzo boli nas cudzy sukces. Poznań: „Zysk i S-ka”, 2006 Sygn. 42917

18. SPOŁECZNE konteksty edukacji. Pod red. Kazimierza Rędzińskiego i Mirosława Łapota. Gliwice: Wydaw. Gliwickiej WyŜszej Szkoły Przedsiębiorczości, 2009 Sygn. A-3850

26

19. STUDIOWANIE dla społeczeństwa wiedzy. Red. nauk. Dorota Ciechanowska. Toruń: „Akapit”, 2009 Sygn. 42940

20. SZALEŃSTWO bez utraty rozumu. Z badań nad zaburzeniami osobowości. Red. Ewa Trzebińska. Warszawa: Wydaw. Szkoły WyŜszej Psychologii Społecznej „Academica”, 2009 Sygn. 42941

21. WYBRANE zagadnienia pedagogiki rodziny. Praca zbiorowa pod red. Anny Błasiak i Ewy Dybowskiej. Kraków: WyŜsza Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Wydaw. Wam, 2010 Sygn. 42932, 42944

22. WYBRANE konteksty pedagogicznych pograniczy. Red. nauk. Beata Fedyn. Racibórz: Wydaw. Państwowej WyŜszej Szkoły Zawodowej, 2007 Sygn. A-3851

23. WYCHOWANIE. Pojęcia, procesy, konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie. T.5, Codzienność w szkole. Szkoła w codzienności. Pod red. Marii Dudzikowej i Marii Czerepaniak-Walczak. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2010 Sygn. 41596/V

24. ZJAWISKO przemocy we współczesnym świecie. Wybrane aspekty. Pod red. Justyny Maciaszek ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Stalowa Wola: Wydział Zamiejscowy Nauk o Społeczeństwie, 2010 Sygn. 42942

25. ZUBRZYCKA ElŜbieta: Po co się złościć? Wyd. 2. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, 2011 Sygn. 42947

27

IIIINFORMATORIUMNFORMATORIUMNFORMATORIUMNFORMATORIUM

ZBIORY BIBLIOTEKI

� PEDAGOGIKA

� METODYKA NAUCZANIA

� PEDEUTOLOGIA

� PSYCHOLOGIA

� PSYCHOPATOLOGIA

� RESOCJALIZACJA

� SOCJOLOGIA

� POMOC SPOŁECZNA

� ANTROPOLOGIA

� REKLAMA

� MEDIA

� FILOZOFIA

� ETYKA

� DUCHOWOŚĆ

� LOGIKA

� BYTOM

� ŚLĄSK

� EDUKACJA REGIONALNA

� HISTORIA

� SZTUKA

� LITERATURA PIĘKNA

� REPORTAś

� BIOGRAFIE

W bieŜącej prenumeracie m.in.:

Biblioteka w Szkole

Biblioterapeuta

Edukacja Dorosłych

Język Polski w Gimnazjum

Język Polski w Liceum

Język Polski w Szkole IV-VI

Kwartalnik Pedagogiczny

Matematyka

Nauczanie Początkowe

Niebieska Linia

Nowa Szkoła

Polonistyka

Poradnik Bibliotekarza

Remedium

Studia Socjologiczne

Szkoła Specjalna

Śląsk

Świetlica w Szkole

Wychowanie na co Dzień

Wychowanie w Przedszkolu

śycie Bytomskie

śycie Szkoły

28

OFERTA DYDAKTYCZNA

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Katowicach, Filia w Bytomiu zaprasza wszystkich chętnych nauczycieli bytomskich szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych do realizacji zajęć edukacyjnych w bytomskiej bibliotece pedagogicznej.

PROPONOWANA TEMATYKA ZAJ ĘĆ: SZKOŁA PODSTAWOWA

Nauczanie pocz ątkowe: � Zaprzyjaźnij się z ksiąŜką” (układanie regulaminu obchodzenia się

z ksiąŜką)

� „Poznajemy ksiąŜki dla dzieci i ich twórców” (na podstawie bajek i ksiąŜek popularnonaukowych)

� „Jesteśmy ilustratorami ksiąŜek”

Klasy IV – VI: � Poznajemy budowę ksiąŜki”

� „Od tabliczki glinianej do ksiąŜki drukowanej” – dzieje ksiąŜki

� „Od piktogramu do alfabetu” - historia pisma

� „Aparat informacyjny ksiąŜki popularnonaukowej”

� „W poszukiwaniu ksiąŜki, czyli jak znaleźć ksiąŜkę w bibliotece”

� „ZagroŜenia w Internecie”

� CYKL ZAJĘĆ POPULARYZUJĄCYCH CZYTELNICTWO „W NIEZWYKŁYM ŚWIECIE KSIĄśEK”

GIMNAZJA � „Komunikacja w czasie – historia pisma i nie tylko…”

� „Dzieje ksiąŜki i innych mediów”

� „Rusz głową - techniki czytania, uczenia się, notowania”

� „W powodzi informacji – jak poszukiwać informacji w zbiorach bibliotecznych”

SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE � „Jak ‘zapisać ksiąŜkę’? - uczymy się sporządzać opisy bibliograficzne” � „Zasady tworzenia i redagowania bibliografii załącznikowej” � „Elektroniczne kwerendy - wyszukiwanie informacji

w katalogach i bazach danych” � „Biblioteki internetowe oraz inne źródła danych w sieci” � „Jak czytać efektywnie” � „Pamięć na zawołanie- techniki zapamiętywania”.

29

W szczególności zachęcamy uczniów klas maturalnych do udziału w zajęciach z zakresu sporządzania bibliografii załącznikowej róŜnego typu dokumentów tj. ksiąŜek, czasopism, artykułów z czasopism, filmów i dokumentów elektronicznych - na dyskach optycznych typu CD-ROM czy DVD-ROM oraz o dostępie zdalnym (serwisy, portale i strony internetowe). Uczniowie biorący udział w zajęciach oraz ich opiekunowie otrzymują obszerne materiały szkoleniowe będące bezcenną pomocą przy opracowywaniu bibliografii załącznikowej do prezentacji maturalnej.

Zajęcia prowadzone są przez nauczycieli bibliotekarzy PBW w Katowicach,

Filii w Bytomiu. Dla uczniów przygotowujemy materiały

dydaktyczne, na prośbę nauczycieli opracowujemy zestawienia bibliograficzne.

Zajęcia są realizowane po wcześniejszym

uzgodnieniu telefonicznym. Kontakt: Anita Góral - tel. 32 286 23 52

Nauczycieli przedszkoli oraz nauczania początkowego zapraszamy równieŜ do udziału w zajęciach z elementami biblioterapii dla dzieci przedszkolnych i w młodszym wieku szkolnym.

PROPONOWANA TEMATYKA ZAJ ĘĆ BAJKOWE :

� „PodróŜ do krainy bajek”- spotkania z bohaterami ulubionych bajek. � „Bajkowi ulubieńcy” – tworzenie bajek. � „Bajkowe biografie” – (Andersen, Kopernik, Kolumb, Mozart i in.)

PROBLEMOWE: � Lęk przed rozstaniem z rodzicami. � Lęk przed ciemnością. � Nieumiejętność pracy w grupie. � „Rozumieć innych” – zajęcia na temat akceptacji i tolerancji. � „Uwaga! WaŜna sprawa -Nieśmiałość to nie wada”. � „Rozmowy z Aniołem StróŜem” – o mówieniu prawdy i zwycięŜaniu

lenistwa. INNE:

� Cykl zajęć z edukacji emocjonalnej „O uczuciach prawie wszystko”. � „Bezpieczny przedszkolak”. � „Savoir vivre dla dzieci” na wesoło. � Jak przegnać nudę paskudę.

Kontakt: Joanna Ambro Ŝy - tel. 32 286 23 52

ZAPRASZAMY!

30

USŁUGI INFORMACYJNO-BIBLIOGRAFICZNE

Szanowni Czytelnicy! Przypominamy, iŜ w naszej bibliotece udostępniamy opracowywane

na bieŜąco przez nauczycieli bibliotekarzy Filii PBW w Bytomiu róŜnorodne materiały informacyjno-bibliograficzne w postaci

wykazów nabytków, tematycznych zestawień bibliograficznych, a nawet bibliografii, z których moŜna skorzystać w Czytelni.

Ponadto na Ŝyczenie Czytelników drukujemy zestawienia literatury z komputerowej bazy danych oraz opracowujemy zestawienia

bibliograficzne z wybranego zakresu tematycznego. Zachęcamy do korzystania z naszych usług☺

Przypominamy równieŜ o moŜliwości składania zamówień (dezyderatów) na poszukiwane przez Państwa pozycje, których nie ma w zbiorach biblioteki. Z zamówień tych tworzona jest kartoteka dezyderatów,

a poszukiwane przez Państwa pozycje w miarę moŜliwości finansowych są uwzględniane podczas zakupów.

Dezyderaty moŜna składać na naszej stronie internetowej (www.bytom.pbw.katowice.pl) w dziale Dezyderaty

lub osobiście wypisać zamówienie na miejscu w bibliotece. Kartoteka dezyderatów znajduje się w WypoŜyczalni przy stanowiskach komputerowych dla Czytelników.

31

www.bytom.pbw.katowice.pl

32

LOKALIZACJA:

autor: Tomasz Ziarko

DOJAZD:

Bytom centrum - Łagiewnicka - Świętochłowicka -

Św. Piotra - Armii Krajowej lub:

Bytom centrum - Chorzowska - KrzyŜowa – Cyryla i Metodego – Św. Piotra - Armii Krajowej

- linia nr 127, 201, 227 (przystanek "Łagiewniki Fabryczna") - linia nr 92 (przystanek "Łagiewniki Ludowa")

7 (aktualnie autobus: linia nr 607)

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Katowicach, Filia w Bytomiu