Pojęcie geriatria wprowadził w 1909 roku Pojęcie geriatria wprowadził w 1909 roku Ignacy NasherIgnacy Nasher

W tym samym roku powstało pierwsze na W tym samym roku powstało pierwsze na świecie towarzystwo geriatryczneświecie towarzystwo geriatryczne

Pojawia się pierwszy specjalistyczny periodyk Pojawia się pierwszy specjalistyczny periodyk „Geriatrics”„Geriatrics”

Po II wojnie światowej nastąpił dynamiczny Po II wojnie światowej nastąpił dynamiczny rozwój gerontologii co spowodowało rozwój gerontologii co spowodowało powstawanie instytutów i czasopism powstawanie instytutów i czasopism naukowychnaukowych

GeriatriaGeriatria

Obejmuje wszystkie dziedziny medycyny Obejmuje wszystkie dziedziny medycyny mające udział w rozpoznawaniu, leczeniu i mające udział w rozpoznawaniu, leczeniu i zapobieganiu chorobom u osób w wieku zapobieganiu chorobom u osób w wieku podeszłym. Są to działania wymagające podeszłym. Są to działania wymagające uwzględnienia oddziaływania procesów uwzględnienia oddziaływania procesów starzenia się, zmian osobowości i zdolności starzenia się, zmian osobowości i zdolności poznawczych, przebytych i współistniejących poznawczych, przebytych i współistniejących chorób oraz ich odmiennego przebiegu i chorób oraz ich odmiennego przebiegu i leczenia.leczenia.

Jest to normalny, długotrwały i nieodwracalny proces Jest to normalny, długotrwały i nieodwracalny proces fizjologiczny, zachodzący w osobniczym rozwoju fizjologiczny, zachodzący w osobniczym rozwoju żywych organizmów, także człowieka.żywych organizmów, także człowieka.

Procesy starzenia rozpoczynają się u człowieka już w Procesy starzenia rozpoczynają się u człowieka już w wieku średnim i nasilają się z upływem czasu.wieku średnim i nasilają się z upływem czasu.

Starzenie się jest więc zjawiskiem dynamicznym Starzenie się jest więc zjawiskiem dynamicznym przebiegającym w czasie.przebiegającym w czasie.

STARZENIE SIĘSTARZENIE SIĘ

Okresy starzenia sięOkresy starzenia się1.1. Okres przedstarczy – od 54 do 64 r.ż. Okres przedstarczy – od 54 do 64 r.ż.

Sprawność i wydolność są na dobrym Sprawność i wydolność są na dobrym poziomie; należy zwrócić uwagę na poziomie; należy zwrócić uwagę na profilaktykę.profilaktykę.

2.2. Okres wczesnej starości – od 65 do 74 Okres wczesnej starości – od 65 do 74 r.ż. Zmniejsza się aktywność, nasilają r.ż. Zmniejsza się aktywność, nasilają się choroby i problemy zdrowotne.się choroby i problemy zdrowotne.

3.3. Okres późnej starości – od 75 do 84 r.ż. Okres późnej starości – od 75 do 84 r.ż. Liczne choroby i brak samodzielności Liczne choroby i brak samodzielności zmuszją do korzystania z pomocy osób zmuszją do korzystania z pomocy osób trzecich lub instytucji medycznych.trzecich lub instytucji medycznych.

4.4. Końcowy okres starzenia się – od 85 r.ż. Końcowy okres starzenia się – od 85 r.ż. Całkowity brak samodzielności Całkowity brak samodzielności powoduje konieczność ciągłej opieki powoduje konieczność ciągłej opieki geriatrycznej. geriatrycznej.

5.5. Proces starzenia kończy się nieuchronna Proces starzenia kończy się nieuchronna śmiercią.śmiercią.

Proces starzenia się prowadzi do zmian w Proces starzenia się prowadzi do zmian w narządach i układach organizmu mających narządach i układach organizmu mających

wpływ na późniejszą rehabilitację.wpływ na późniejszą rehabilitację.

1.1. Narząd ruchu:Narząd ruchu: Zanik włókien mięśniowychZanik włókien mięśniowych Zmniejszenie sprężystości kościZmniejszenie sprężystości kości Zwiększenie kruchościZwiększenie kruchości OsteoporozaOsteoporoza Powstawanie zmian zwyrodnieniowo – zniekształcającychPowstawanie zmian zwyrodnieniowo – zniekształcających Zwiększenie kifozy oraz zmniejszenie lordozy lędźwiowej Zwiększenie kifozy oraz zmniejszenie lordozy lędźwiowej

powoduje przesunięcie środka ciężkości oraz ograniczenie powoduje przesunięcie środka ciężkości oraz ograniczenie ruchomości w stawach kończyn i kręgosłuparuchomości w stawach kończyn i kręgosłupa

2.2. Układ krążenia:Układ krążenia: Stwardnienie tętnic na skutek zmian miażdżycowychStwardnienie tętnic na skutek zmian miażdżycowych Przerost lewej komory sercaPrzerost lewej komory serca Nadciśnienie tętniczeNadciśnienie tętnicze Wylewy i udaryWylewy i udary Niewydolność wieńcowaNiewydolność wieńcowa

3.3. Układ oddechowy:Układ oddechowy: Zmniejszenie elastyczności tkanki opłucnejZmniejszenie elastyczności tkanki opłucnej Zanik ścian pęcherzykówZanik ścian pęcherzyków Zmniejszona pojemność życiowa płucZmniejszona pojemność życiowa płuc Upośledzona wymiana gazowaUpośledzona wymiana gazowa

4.4. Układ nerwowy:Układ nerwowy: Zanik komórek nerwowychZanik komórek nerwowych Otępienie umysłoweOtępienie umysłowe Psychozy starczePsychozy starcze Zaburzenia pamięciZaburzenia pamięci Zaburzenia psychiczneZaburzenia psychiczne

Najczęściej występujące choroby u Najczęściej występujące choroby u osób w wieku podeszłym.osób w wieku podeszłym.

1.1. Nadciśnienie tętniczeNadciśnienie tętnicze

2.2. Miażdżyca tętnic wieńcowych i mózguMiażdżyca tętnic wieńcowych i mózgu

3.3. Przewlekła obturacyjna choroba płucPrzewlekła obturacyjna choroba płuc

4.4. Choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupaChoroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa

5.5. OsteoporozaOsteoporoza

6.6. AlzheimerAlzheimer

7.7. CukrzycaCukrzyca

8.8. Urazy narządu ruchuUrazy narządu ruchu

Jak opóźnić starość?Jak opóźnić starość?

Sposobem na długowieczność Sposobem na długowieczność jest stosowanie właściwego jest stosowanie właściwego stylu życia przepełnionego stylu życia przepełnionego ruchem, właściwym ruchem, właściwym odżywianiem i pozbywaniem odżywianiem i pozbywaniem się nałogów. Należy zadbać o się nałogów. Należy zadbać o komfort codziennego życia komfort codziennego życia oraz odpowiednią opiekę oraz odpowiednią opiekę medyczną korzystając z medyczną korzystając z wszelkich dostępnych wszelkich dostępnych zdobyczy nauki.zdobyczy nauki.

Planowanie kinezyterapiiPlanowanie kinezyterapiiSzczegółowy plan Szczegółowy plan kinezyterapii ustala się kinezyterapii ustala się oceniając:oceniając:

1.1. Sprawność ruchową.Sprawność ruchową.

2.2. Wydolność ogólną.Wydolność ogólną.

3.3. Stan miejscowy.Stan miejscowy.

4.4. Schorzenia współistniejące.Schorzenia współistniejące.

5.5. Sprawność psychiczną.Sprawność psychiczną.

6.6. Sytuację socjalną.Sytuację socjalną.

Komuś się nie udało?Komuś się nie udało?

1.1. Sprawność ruchowa:Sprawność ruchowa:

a)a) Określa aktualne umiejętności ruchowe.Określa aktualne umiejętności ruchowe.

b)b) Ocena metodą zadań testowych.Ocena metodą zadań testowych.

c)c) Ocenia się:Ocenia się: SiłęSiłę SzybkośćSzybkość WytrzymałośćWytrzymałość Koordynację nerwowo – mięśniowąKoordynację nerwowo – mięśniową

2.2. Wydolność ogólna:Wydolność ogólna:

a)a) Wydolność ogólną określa się metodą prób czynnościowych Wydolność ogólną określa się metodą prób czynnościowych które sprowadzają się do badania wydolności układu które sprowadzają się do badania wydolności układu krążenia.krążenia.

b)b) Określa się zdolność pobierania tlenu.Określa się zdolność pobierania tlenu.

c)c) Stosuje się próby wysiłkowe.Stosuje się próby wysiłkowe.

d)d) Wykonując badania u osób starszych nie należy przekraczać Wykonując badania u osób starszych nie należy przekraczać górnej wartości tętna – ok. 130/min.górnej wartości tętna – ok. 130/min.

e)e) Określa się granice intensywności i czasu trwania ćwiczeń Określa się granice intensywności i czasu trwania ćwiczeń oraz tolerancję na wysiłek. oraz tolerancję na wysiłek.

3.3. Stan miejscowy:Stan miejscowy:

a)a) Urazy i uszkodzenia narządu ruchu leczy się metodami Urazy i uszkodzenia narządu ruchu leczy się metodami umożliwiającymi wczesne uruchomienie chorego. umożliwiającymi wczesne uruchomienie chorego. Długotrwałe unieruchomienie osób starszych może Długotrwałe unieruchomienie osób starszych może doprowadzić do powikłań krążeniowo – oddechowych, doprowadzić do powikłań krążeniowo – oddechowych, powstania odleżyn oraz zaostrzenia przewlekłych chorób.powstania odleżyn oraz zaostrzenia przewlekłych chorób.

b)b) Fizjoterapeuta powinien posiadać wiedzę o metodach Fizjoterapeuta powinien posiadać wiedzę o metodach leczenia operacyjnego lub czynnościowego i dokładnego leczenia operacyjnego lub czynnościowego i dokładnego przestrzegania zaleceń lekarza.przestrzegania zaleceń lekarza.

4.4. Schorzenia współistniejące:Schorzenia współistniejące:

a)a) Utrudniają i przedłużają usprawnianie chorego. W Utrudniają i przedłużają usprawnianie chorego. W następstwie uszkodzeń narządu ruchu dochodzi do następstwie uszkodzeń narządu ruchu dochodzi do zaostrzenia przewlekłych chorób układu oddechowego, zaostrzenia przewlekłych chorób układu oddechowego, sercowo naczyniowego, moczowego oraz nasilenia się sercowo naczyniowego, moczowego oraz nasilenia się psychoz. psychoz.

5.5. Sprawność psychiczna:Sprawność psychiczna:

a)a) Jakość współpracy z zespołem rehabilitacyjnym decyduje o Jakość współpracy z zespołem rehabilitacyjnym decyduje o postępie usprawniania. postępie usprawniania.

b)b) Nasilenie psychoz, utrudniony kontakt z chorym, Nasilenie psychoz, utrudniony kontakt z chorym, podejrzliwość, brak zrozumienia konieczności opuszczania podejrzliwość, brak zrozumienia konieczności opuszczania łóżka oraz obawa zmian uniemożliwiają podjęcie łóżka oraz obawa zmian uniemożliwiają podjęcie natychmiastowej kinezyterapii.natychmiastowej kinezyterapii.

c)c) Kinezyterapia powinna być skojarzona z psychoterapią.Kinezyterapia powinna być skojarzona z psychoterapią.

6.6. Sytuacja socjalna:Sytuacja socjalna:

a)a) Warunki życia i mieszkania, środowisko, sytuacja socjalna, Warunki życia i mieszkania, środowisko, sytuacja socjalna, często brak rodziny czy osoby pełniącej funkcje opiekuńcze często brak rodziny czy osoby pełniącej funkcje opiekuńcze stanowią barierę trudną do pokonania po zakończeniu stanowią barierę trudną do pokonania po zakończeniu usprawniania. usprawniania.

KINEZYTERAPIAKINEZYTERAPIA

Cele i wytyczne kinezyterapiiCele i wytyczne kinezyterapii

Wzrost wydolności krążeniowo – oddechowej.Wzrost wydolności krążeniowo – oddechowej. Wytworzenie wytrzymałości na wysiłki fizyczne.Wytworzenie wytrzymałości na wysiłki fizyczne. Pobudzenie ogólnej przemiany materii.Pobudzenie ogólnej przemiany materii. Poprawa koordynacji nerwowo – mięśniowej.Poprawa koordynacji nerwowo – mięśniowej. Niedopuszczenie do zaników mięśniowych i Niedopuszczenie do zaników mięśniowych i

przykurczy.przykurczy. Ćwiczenia powinny trwać od 30 do 40 min.Ćwiczenia powinny trwać od 30 do 40 min. Wysiłek dozuje się do wieku pacjenta.Wysiłek dozuje się do wieku pacjenta.

Założenia w usprawnianiuZałożenia w usprawnianiu

Do udziału w ćwiczeniach należy dopuszczać Do udziału w ćwiczeniach należy dopuszczać osoby zbadane przez lekarza.osoby zbadane przez lekarza.

Chory powinien mieć określoną sprawność i Chory powinien mieć określoną sprawność i wydolność fizyczną w celu dobrania wydolność fizyczną w celu dobrania odpowiednich obciążeń.odpowiednich obciążeń.

Obciążenie wysiłkowe powinno być zawarte w Obciążenie wysiłkowe powinno być zawarte w granicach 30 – 50% obciążeń maksymalnychgranicach 30 – 50% obciążeń maksymalnych

Natężenie ćwiczeń musi wykluczać nadmierne Natężenie ćwiczeń musi wykluczać nadmierne zmęczenie: wzrost tętna ponad 130/min.zmęczenie: wzrost tętna ponad 130/min.

Stosuje się ćwiczenia ogólnie usprawniające, Stosuje się ćwiczenia ogólnie usprawniające, koordynacyjne, lokomocyjne.koordynacyjne, lokomocyjne.

Ćwiczenia powinny dotyczyć dużych grup Ćwiczenia powinny dotyczyć dużych grup mięśni zwłaszcza kończyn dolnych.mięśni zwłaszcza kończyn dolnych.

Stosuje się codzienne spacery z określoną Stosuje się codzienne spacery z określoną szybkością i czasem trwania.szybkością i czasem trwania.

Stosuje się gry i zabawy ruchowe.Stosuje się gry i zabawy ruchowe. Do codziennej kinezyterapii powinna być Do codziennej kinezyterapii powinna być

zaangażowana rodzina.zaangażowana rodzina. Wskazane jest uprawianie ogródka, zabawy z Wskazane jest uprawianie ogródka, zabawy z

dziećmi oraz lekkie prace domowe.dziećmi oraz lekkie prace domowe.

Rehabilitacja osób starszych obejmuje również Rehabilitacja osób starszych obejmuje również fizykoterapię, terapię zajęciową, balneologię.fizykoterapię, terapię zajęciową, balneologię.

Bardzo ważną rolę odgrywają przybory Bardzo ważną rolę odgrywają przybory umożliwiające chód i samoobsługę takie jak umożliwiające chód i samoobsługę takie jak balkonik, kula.balkonik, kula.

Pomieszczenia w domu takie jak łazienka czy Pomieszczenia w domu takie jak łazienka czy kuchnia powinny być wyposażone w urządzenia kuchnia powinny być wyposażone w urządzenia umożliwiające korzystanie z nich.umożliwiające korzystanie z nich.

Pozytywną rolę ogrywa psychoterapia ułatwiająca Pozytywną rolę ogrywa psychoterapia ułatwiająca akceptację obniżającej się sprawności, pozbywania akceptację obniżającej się sprawności, pozbywania się leków, nawiązywania kontaktów ze środowiskiem. się leków, nawiązywania kontaktów ze środowiskiem.

Ćwiczenia bardziej intensywne powinny być Ćwiczenia bardziej intensywne powinny być przeplatane ćwiczeniami oddechowymi w celu przeplatane ćwiczeniami oddechowymi w celu odpoczynku.odpoczynku.

Wskazane są przerwy między intensywnymi Wskazane są przerwy między intensywnymi zajęciami w celu wyrównania procesów przy wysiłku zajęciami w celu wyrównania procesów przy wysiłku fizycznym.fizycznym.

Należy pamiętać, że u osób starszych u małej Należy pamiętać, że u osób starszych u małej wydolności niewielki wysiłek może być obciążeniem wydolności niewielki wysiłek może być obciążeniem sięgającym granic wydolności.sięgającym granic wydolności.

Przeciwwskazania Przeciwwskazania Nie zaleca się stosowania ćwiczeń połączonych z wykorzystaniem Nie zaleca się stosowania ćwiczeń połączonych z wykorzystaniem

tłoczni brzusznej – powoduje to wzrost ciśnienia wewnątrz klatki tłoczni brzusznej – powoduje to wzrost ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej i utrudnieniem dopływu krwi żylnej.piersiowej i utrudnieniem dopływu krwi żylnej.

Należy unikać ćwiczeń wymagających znacznych wysiłków Należy unikać ćwiczeń wymagających znacznych wysiłków statycznych z zatrzymaniem oddechu co może doprowadzić do statycznych z zatrzymaniem oddechu co może doprowadzić do rozwoju rozedmy płuc.rozwoju rozedmy płuc.

Nie wolno wykonywać ćwiczeń w szybkim tempie lub Nie wolno wykonywać ćwiczeń w szybkim tempie lub wymagających szybkiego przestawienia się układu krążenia, ze wymagających szybkiego przestawienia się układu krążenia, ze względu na szybki wzrost ciśnienia i tętna.względu na szybki wzrost ciśnienia i tętna.

Unika się wykonywania skłonów w szybkim tempie ze względu na Unika się wykonywania skłonów w szybkim tempie ze względu na zaburzenia równowagi, zawroty głowy lub niebezpieczeństwo udaru zaburzenia równowagi, zawroty głowy lub niebezpieczeństwo udaru mózgowego.mózgowego.

Nie wykonuje się ćwiczeń wymagających złożonej koordynacji i Nie wykonuje się ćwiczeń wymagających złożonej koordynacji i dużej liczby nowych ruchów.dużej liczby nowych ruchów.

STAROŚĆ NIE RADOŚĆSTAROŚĆ NIE RADOŚĆ

1.1. Majaczenie.Majaczenie.2.2. Otępienie.Otępienie.3.3. Depresja.Depresja.4.4. Omdlenia.Omdlenia.5.5. Niesprawność ruchowa.Niesprawność ruchowa.6.6. Odleżyny.Odleżyny.7.7. Nie trzymanie moczu.Nie trzymanie moczu.8.8. Nie trzymanie stolca.Nie trzymanie stolca.

Wielkie problemy geriatryczneWielkie problemy geriatryczne

1.1. Majaczenie.Majaczenie. Ostry zespół mózgowy, delirium.Ostry zespół mózgowy, delirium. Jest zaburzeniem orientacji, pamięci, uwagi, myślenia, percepcji i Jest zaburzeniem orientacji, pamięci, uwagi, myślenia, percepcji i

zachowania, snu, czuwania.zachowania, snu, czuwania. Występuje u 11 – 30% osób starszych.Występuje u 11 – 30% osób starszych. Najczęściej występuje u osób ze zmianami starczymi ośrodkowego Najczęściej występuje u osób ze zmianami starczymi ośrodkowego

układu nerwowego oraz z uszkodzeniem funkcji wzroku, słuchu.układu nerwowego oraz z uszkodzeniem funkcji wzroku, słuchu. Rozpoznanie polega na stwierdzeniu cech nie występujących wcześniej Rozpoznanie polega na stwierdzeniu cech nie występujących wcześniej

tj.: zaburzenia funkcji poznawczych.tj.: zaburzenia funkcji poznawczych. Delirium może przebiegać z zaburzeniami nastroju, lękiem, depresją.Delirium może przebiegać z zaburzeniami nastroju, lękiem, depresją. Trudności rozpoznawcze sprawiają, że 1/3 do ½ przypadków delirium Trudności rozpoznawcze sprawiają, że 1/3 do ½ przypadków delirium

jest nierozpoznawalna przez co jest nie leczona.jest nierozpoznawalna przez co jest nie leczona.

2.2. Otępienie.Otępienie. Jest następstwem miażdżycy tętnic mózgowych lub Jest następstwem miażdżycy tętnic mózgowych lub

procesów pierwotnie zwyrodnieniowych w mózgu.procesów pierwotnie zwyrodnieniowych w mózgu. Jest to choroba mózgu dotycząca zaburzeń funkcji: Jest to choroba mózgu dotycząca zaburzeń funkcji:

pamięci, myślenia, orientacji, rozumienia, liczenia, pamięci, myślenia, orientacji, rozumienia, liczenia, zdolności uczenia, dokonywania wyborów.zdolności uczenia, dokonywania wyborów.

Otępieniu zwykle towarzyszy obniżenie kontroli Otępieniu zwykle towarzyszy obniżenie kontroli nad reakcjami emocjonalnymi, społecznymi, nad reakcjami emocjonalnymi, społecznymi, zachowaniem i motywacją. zachowaniem i motywacją.

U 10% osób po 65 r.ż. rozwija się otępienie.U 10% osób po 65 r.ż. rozwija się otępienie. Główną przyczyna otępienia jest choroba Główną przyczyna otępienia jest choroba

Alzheimera. Alzheimera.

3.3. Depresja.Depresja. Jest to zaburzenie dotyczące 15% populacji po 65 roku życia.Jest to zaburzenie dotyczące 15% populacji po 65 roku życia. Etiologia zaburzeń depresyjnych jest bardzo złożona, każdy epizod Etiologia zaburzeń depresyjnych jest bardzo złożona, każdy epizod

depresyjny można rozumieć jako efekt różnych czynników społecznych, depresyjny można rozumieć jako efekt różnych czynników społecznych, psychologicznych i biologicznych. psychologicznych i biologicznych.

Wzrost zaburzeń mogą spowodować choroby somatyczne które Wzrost zaburzeń mogą spowodować choroby somatyczne które powodują utrzymywanie się przewlekłego bólu czy nasilonych zaburzeń powodują utrzymywanie się przewlekłego bólu czy nasilonych zaburzeń snu.snu.

W depresji pojawia się silny lęk oraz niepokój psychoruchowy, głęboki W depresji pojawia się silny lęk oraz niepokój psychoruchowy, głęboki smutek, poczucie beznadziejności.smutek, poczucie beznadziejności.

Depresji towarzyszy obniżenie napędu psychoruchowego, ze Depresji towarzyszy obniżenie napędu psychoruchowego, ze spowolnieniem wszystkich funkcji motorycznych i psychicznych, spowolnieniem wszystkich funkcji motorycznych i psychicznych, uczuciem znużenia i utraty energii.uczuciem znużenia i utraty energii.

Pojawiają się objawy psychotyczne tj. urojenia oraz omamy o Pojawiają się objawy psychotyczne tj. urojenia oraz omamy o charakterze katastroficznym.charakterze katastroficznym.

4.4. Omdlenie.Omdlenie. Jest krótkotrwałą przemijająca samoistnie utratą Jest krótkotrwałą przemijająca samoistnie utratą

przytomności i napięcia mięśniowego.przytomności i napięcia mięśniowego. Początek jest nagły a powrót do przytomności szybki i Początek jest nagły a powrót do przytomności szybki i

całkowity. całkowity. Przyczyną omdlenia jest redukcja przepływu krwi przez Przyczyną omdlenia jest redukcja przepływu krwi przez

obszar mózgowia odpowiedzialny za świadomość.obszar mózgowia odpowiedzialny za świadomość. Często występują objawy zwiastunowe tj. zaburzenia Często występują objawy zwiastunowe tj. zaburzenia

widzenia, nudności, silne osłabienie.widzenia, nudności, silne osłabienie. Czas omdlenia wynosi od 5 – 22 sec. Czas omdlenia wynosi od 5 – 22 sec. U osób powyżej 70 r.ż. omdlenie występuje średnio u 6% U osób powyżej 70 r.ż. omdlenie występuje średnio u 6%

chorych..chorych..

5.5. Niesprawność ruchowa.Niesprawność ruchowa. Niesprawność w podeszłym wieku określa się jako trudność Niesprawność w podeszłym wieku określa się jako trudność

w wykonywaniu jednej lub więcej czynności z zakresu w wykonywaniu jednej lub więcej czynności z zakresu samoobsługi tj. samodzielna kąpiel, ubieranie się, samoobsługi tj. samodzielna kąpiel, ubieranie się, korzystanie z toalety. korzystanie z toalety.

Przyczynami są zmiany starcze, wielochorobowość Przyczynami są zmiany starcze, wielochorobowość (cukrzyca, osteoporoza, depresja, nowotwory, brak (cukrzyca, osteoporoza, depresja, nowotwory, brak aktywności fizycznej).aktywności fizycznej).

Powoduje uzależnienie od opiekunów.Powoduje uzależnienie od opiekunów. Po 80 r.ż. częstość niesprawności zwiększa się.Po 80 r.ż. częstość niesprawności zwiększa się. Najbardziej zagrożone są osoby wątłe, kruche, słabowite.Najbardziej zagrożone są osoby wątłe, kruche, słabowite. Niesprawność ruchowa zwiększa predyspozycje do upadku Niesprawność ruchowa zwiększa predyspozycje do upadku

co wiąże się z uszkodzeniem narządu ruchu. co wiąże się z uszkodzeniem narządu ruchu.

6.6. Odleżyny.Odleżyny. Jest to obszar miejscowego uszkodzenia skóry i głębiej Jest to obszar miejscowego uszkodzenia skóry i głębiej

położonych tkanek powstających w wyniku niedokrwienia położonych tkanek powstających w wyniku niedokrwienia będącego następstwem ucisku.będącego następstwem ucisku.

Czynnikami ryzyka są czynniki zewnętrzne oddziaływujące Czynnikami ryzyka są czynniki zewnętrzne oddziaływujące miejscowo: ucisk, tarcie, wilgoć, wzrost temperatury. miejscowo: ucisk, tarcie, wilgoć, wzrost temperatury.

Występują u około 5 – 10% pacjentów szpitalnych. Występują u około 5 – 10% pacjentów szpitalnych. Najczęściej powstają na kości krzyżowej, piętach, Najczęściej powstają na kości krzyżowej, piętach,

krętarzach, łopatkach.krętarzach, łopatkach. Zapobieganie polega na częstym przewracaniu pacjenta, Zapobieganie polega na częstym przewracaniu pacjenta,

odciążaniu miejsc chorych. Stosuje się masaż, nacieranie odciążaniu miejsc chorych. Stosuje się masaż, nacieranie spirytusem, oraz zabiegi poprawiające ukrwienie miejsc spirytusem, oraz zabiegi poprawiające ukrwienie miejsc narażonych. narażonych.

7.7. Nietrzymanie moczu.Nietrzymanie moczu. Dochodzi do mimowolnego wyciekania moczu.Dochodzi do mimowolnego wyciekania moczu. Najczęściej stwierdza się nietrzymanie naglące 40 – 70%, natomiast Najczęściej stwierdza się nietrzymanie naglące 40 – 70%, natomiast

wysiłkowe może dotyczyć około 50% kobiet i 5 – 30% mężczyzn po wysiłkowe może dotyczyć około 50% kobiet i 5 – 30% mężczyzn po prostatatektomii. prostatatektomii.

Do nietrzymania moczu dochodzi w przypadku uszkodzenia każdego z Do nietrzymania moczu dochodzi w przypadku uszkodzenia każdego z elementów łuku odruchowego oraz uszkodzenia struktur elementów łuku odruchowego oraz uszkodzenia struktur anatomicznych. anatomicznych.

Nietrzymanie moczu mogą wyzwolić zaburzenia psychiczne, stany z Nietrzymanie moczu mogą wyzwolić zaburzenia psychiczne, stany z nasiloną diurezą, zakażenia dróg moczowych, trudności w poruszaniu nasiloną diurezą, zakażenia dróg moczowych, trudności w poruszaniu się, działanie uboczne leków.się, działanie uboczne leków.

W różnych rodzajach nietrzymania moczu stosuje się odpowiednie W różnych rodzajach nietrzymania moczu stosuje się odpowiednie ćwiczenia tj. stymulacja nerwów krzyżowych, wzmacniające dno ćwiczenia tj. stymulacja nerwów krzyżowych, wzmacniające dno miednicy. miednicy.

Inną metodą jest leczenie operacyjne polegające na wszczepieniu Inną metodą jest leczenie operacyjne polegające na wszczepieniu sztucznego zwieracza. sztucznego zwieracza.

8.8. Nietrzymanie stolca.Nietrzymanie stolca. Jest to niemożność kontrolowania wypróżnień. Jest to niemożność kontrolowania wypróżnień. W celu uniknięcia niechcianego wydalenia stolca W celu uniknięcia niechcianego wydalenia stolca

niezbędne jest czucie w obrębie odbytnicy i odbytu. niezbędne jest czucie w obrębie odbytnicy i odbytu. Ważną role spełniają tutaj mięśnie dna miednicy Ważną role spełniają tutaj mięśnie dna miednicy zwłaszcza mięsień łonowo – odbytniczy. zwłaszcza mięsień łonowo – odbytniczy.

Przyczyną jest zwiotczenie mięśnia łonowo – Przyczyną jest zwiotczenie mięśnia łonowo – odbytniczego oraz zewnętrznego zwieracza odbytu, odbytniczego oraz zewnętrznego zwieracza odbytu, zmniejszona elastyczność miednicy. zmniejszona elastyczność miednicy.

Leczenie nietrzymania stolca jest przyczynowe. Leczenie nietrzymania stolca jest przyczynowe. Jako postępowanie wspomagające stosuje się Jako postępowanie wspomagające stosuje się loperamid oraz leki przeciwdepresyjne. loperamid oraz leki przeciwdepresyjne.

PODSUMOWANIEPODSUMOWANIE