BIZNIS PLANSTIRO-DESIGN

BIZNIS PLAN

STIRO-DESIGNSkopje

2

Rezime

STIRO-DESIGN e nova kompanija na pazarot koja, prvenstveno, se

zanimava so proizvodstvo na reklamni logoa i za{titni znaci na firmi (yidni, podni,

vnatre{ni, nadvore{ni), a dopolnitelno i so izrabotka na scenografija za teatri,

studija, saemski {tandovi, enterieri na semejni, administrativni i obrazovni

objekti i sli~no. Osnoven materijal koj {to go koristime za realizacija na ovie

proekti e stirodur (stirodur), bidej}i e lesen za obrabotka, ima mala specifi~na

te`ina i najva`no od se e negovata niska cena. Nudime razli~en dizajn, zavisno

od barawata i potrebite na klientite, {irok spektar na boi, razli~ni dimenzii,

mo`nost za birawe na gotovi re{enija preku na{ata internet (web) strana. I pokraj

prirodata na osnovniot materijal, na{ite proizvodi se so visok kvalitet, a se

pretstavuvame na pazarot so konkurentni niski ceni.

Grupi na pazarot koi se na{ target se: pretprijatija (mali, sredni, golemi),

trgovci individualci i site onie koi sakaat unikatno da se afirmiraat, za da im se

zgolemi profitot, vo regionot na na{ata Republika, pa i po{iroko.

Biznisot }e startuva kako pretprijatie vo sopstvenost na negovite osnova~i

Slobodan [ankovski i Ivana Trpkovska, koe vo pravna forma }e pretstavuva

dru{tvo so ograni~ena odgovornost (D.O.O.) osnovano od dvajca sodru`nici so

podednakov vlog. Klu~niot personal vo pretprijatieto }e go so~inuvaat samite

osnova~i, zaedno so eden vraboten, kade site zaedno }e go vlo`at svoeto

znaewe i prethodno iskustvo vo ovaa rabota. Za ova govorat na{ite proekti koi gi

imame ostvareno so drugi firmi. (mo`e da se vidat vo dodatocite na planot)

Misija

Celta na na{eto pretprijatie e na klientite da im ovozmo`ime so izrabotka

na nivnoto unikatno reklamno logo (za{titen znak) da se izdvojat od silnata

konkurencija koja postoi na celokupniot pazar.

Klu~ni elementi za uspeh:

nekompromitira~ka posvetenost na na{iot proizvod: kvaliteten osnoven

materijal i materijal za obrabotka; dobra sorabotka; poseben dizajn;

kvaliteten kraen rezultat

3

uspe{na marketing strategija: da gi najdeme kupuva~ite svesni za

kvalitet na vistinskoto mesto, i da se osigurame deka potro{uva~ite mo`e

lesno da ne najdat

Summary

STIRO-DESIGN is a new company on the market, which, first of all, dials with

manufactory with advertising logoes, representing signs of companies (internial, externial,

which are put on the wall or on the floor), ans additionally making of theater scenes, fair

stands, enteriors in family (personal), administrative, educational objects etc. The basic

material used for fulfilling of these projects is stirodur, because it’s easy for modelising, has

very small specific weight and the most important of all, it has very low price. We offer

various designs depending on the requests and the needs of the clients ( costumers), wide

spectar of colours, various dimensions, possibility of ready-made solutions on our website.

Besides the nature of the basic material we offer a high quality products represented on the

market with acceptable and competitive low prices.

Our target groups on the market are companies (small, middle and big),merchants

individuals and all the others who want to prove themselves unicly in order to incrise their

profit in the region of our country and world wide.

The business will start as a company in the ownership of its founders Slobodan

Shankovski and Ivana Trpkovska, which in legal form will be a company with limited

responsibility, founded by two cooporaters with equal deposit. The key staff of the company

are the founders themselves, together with one employee, where all together will invest their

knowledge and previous experience in this work. As a prove you have all the other projects

realised with other companies (which can be seen at the additional chapter in the plan)

Mission

The aim of our company is to make the client’s unique advertising logo

(representative sign) so as to prove themselves more successful on the competitive market.

Key elements to Succes:

uncompromising commitment to the quality our product: quality basic material, quality

workmanship, quality design, quality of end result.

successful marketing strategy: we need to find the quality-conscious customer in the

right channels, and we need to make sure that customer can find us

4

Sodr`ina:

Naslovna (prva) strana 1Rezime 3Summary 4

Sodr`ina 51.Analiza na tekovna situacija 6

1.1.Generalno za pretprijatieto 6

1.2.Proizvodi i uslugi 71.3.Pazar

91.4.Industrija 11

2.SWOT - analiza 133.Marketing 14

3.1.Pozicionirawe 143.2.Ceni 153.3.Promocija 163.4.Distribucija 17

4.Proizvodstvo 184.1.Proizvodstven proces 184.2.Personal 194.3.Fabrika i oprema 19

5.Menaxment 205.1.Menaxerski tim 205.2.Nadvore{ni ~lenovi 215.3.Vraboteni 21

6.Finansiski plan 227.Dodatoci 24

5

1. Analiza na tekovnata situacija

Razgleduvaj}i ja momentalnata sostojba na biznis klimata na teritorijata

na na{ata Republika i iskoristuvaj}i go na{eto znaewe i iskustvo, dojdovme na

idea da sozdademe proizvod koj kolku {to }e pretstavuva novina, tolku }e bide

podobruvawe, odnosno podobruvawe na odredeni elementi, kako dizajn, funkcii,

kvalitet. Zaradi sogleduvaweto deka takov proizvod i usluga, voedno, ne se

prisutni, odnosno ne se dovolno prisutni na pazarot, na{iot proizvod ima {to da

osvojuva na poleto na pazarot. Vo toa osobeno }e mu pomogne i toa {to istiot }e

bide unikaten i po mnogu povolni ceni. Zna~i, vo sozdavaweto na biznis ideata,

proizvodot, upotrebuvame miks na pove}e strategii za otpo~nuvawe na

sopstven biznis, i toa: pionerska strategija, ni{a srategija, strategija na

podobruvawe, kako i del od strategijata na niski ceni.

.1.1 Generalno za pretprijatieto

Biznisot }e pretstavuva proizvodno-uslu`na dejnost kako nezavisna firma.

Toj }e startuva koga }e bidat ispolneti site preduslovi za negoviot po~etok, {to

podrazbira osnoven po~eten kapital, pomal prostor od 50 m2. Me|utoa toa se

uslovi koi zavisat od nas, a najbitniot preduslov koj{to ne zavisi od nas e se

pogolemata pobaruva~ka na pazarot za proizvodite {to }e gi nudi na{ata firma

zaradi unikatnosta i ekonomskata isplatlivost.

Sopstveni~kata struktura }e pretstavuva partnerstvo, zaradi ednakvite

potrebi na biznisot od menaxer (dobar poznava~ na ekonomskite i pra{awata

vo vrska so biznisot - firmata, koj e odgovoren za istite) i proektant (arhitekt,

dizjner koj e odgovoren za delot na proizvodstvoto na firmata). Toa zna~i

polesna organizacija, odredena specijalizacija vo upravuvaweto na biznisot, a

6

sekako, partnerstvoto raspolaga so pozna~ajni finansiski resursi za raste` i

razvoj na firmata, bidej}i taka partnerite }e go zdru`at svojot kapital, a od druga

strana i polesno }e dojde do bankarski krediti.

Profitabilnosta na na{ata kompanija }e bide direktno reflektirana preku

niskite tro{oci za osnovniot materijal, kako i preku, unikatnosta na na{ite

proizvodi, koi kako edinstveni formiraat i edinstvena cena.

Potrebite za prostor ne se mnogu golemi, bidej}i kako {to navedovme

pogore treba mala rabotna prostorija od pribli`no 50 m2 kade {to }e bide

smestena ma{inata so del za dorabotka i ostava za odredeni pomali zalihi,

nabavka na osnoven raboten materijal i prostorija za priem na stranki. Me|utoa

ovoj prostor e dovolen za po~etok, a ponatamu dokolku raste biznisot i dokolku

odi se po planot }e go zgolemime prostorot zavisno od potrebite.

Lokacijata e vo odredena prostorija na strana od centralnoto gradsko

podra~je, no samo 3km oddale~ena od nego, odnosno vo naselbata Lisi~e.

Tamu gi iskoristuvame mo`nostite koi gi nudi domot na eden od partnerite,

odnosno sloboden prostor {to go ima vo sklop na domot. Mestoto e lesno

pristapno i dostapno za onie koi se zaintresirani za sorabotka so nas, duri i za

onie koi go koristat javniot prevoz.

Mnogu bitno za na{ata firma e toa {to ve}e imame iskustvo vo izrabotka

na konkretni proizvodi od stiropor vo sorabotka so drugi firmi, odnosno tie

sklu~uvale dogovori so kupuva~ite i potoa ni dostavuvale na nas odredeni

proekti za izrabotka. Zatoa pou~eni od taa situacija deka ima potreba od na{ite

proizvodi na pazarot, vo koja skoro celata rabota sme ja zavr{uvale nie, a za

smetka sme dobivale mnogu mal del od kola~ot, smetame deka sega e pogoden

moment da zapo~neme ne{to nie samite, bidejki ve}e imame dovolno iskustvo

vo ovaa rabota, i dovolno kontakti so klienti so koi{to ve}e sme sorabotuvale.

1.2.Proizvod / usluga

Na{iot proizvod-usluga se sostoi prvenstveno vo izrabotka na reklamni

logoa i za{titni znaci na firmi (yidni, podni, vnatre{ni, nadvore{ni), a dopolnitelno

i izrabotka na scenografija za teatri, studija, saemski {tandovi, enterieri na

semejni, administrativni i obrazovni objekti, suveniri i sli~no. Osnoven materijal

koj {to go koristime za realizacija na ovie proekti e stirodur (stirodur), bidej}i e

lesen za obrabotka, ima mala specifi~na te`ina i najva`no od se e negovata

7

niska cena. Nudime razli~en dizajn, zavisno od barawata i potrebite na klientite,

{irok spektar na boi, razli~ni dimenzii, mo`nost za birawe na re{enija preku

na{ata internet (web) strana koja }e ima katalog so golem broj na na gotovi

re{enija. I pokraj prirodata na osnovniot materijal, na{ite proizvodi se so visok

kvalitet, a se pretstavuvame na pazarot so konkurentski ceni.

Preku na{iot proizvod-usluga gi zadovoluvame potrebite na site

pretprijatija i firmi koi sakaat izrabotka na svoeto reklamno logo vo druga

dimenzija, so posebna obrabotka, razli~no od postojnite koi prete`no se

izraboteni od plasti~ni materijali. Vo enterierite stirodur-ot e dostojna zamena na

gips-kartonot i gipsenite elementi kako lajsni, ramki vo odredeni segmenti kade

na{iot materijal ovozmo`uva polesna obrabotka, kako i, zaradi negovata mala

specifi~na te`ina nema potreba od dopolnitelna potkonstrukcija. Vakvite

prednosti na materijalot si naogaat osobena primena i vo izrabotka na

scenografii za razli~ni manifestacii, kako i za teatri, studija, saemski {tandovi.

Niskite tro{oci, tehnologijata na izrabotka go pravat na{iot proizvod

poseben. Najprvo, osnovniot materijal, koj se koristi za izrabotka na na{ite

proizvodi, na pazarot kotira so relativno niska cena od 150-200 denari za m2 za

plo~i od 2, 3 i 5 sm debelina, ili 4000 denari za m3 stiropor so visoka granulacija.

Pokraj ova kako tro{ok se smetaat i boite i normalno rabotnata raka, no

rezultantata - gotoviot proizvod e so poniska cena od ponudenite na pazarot

zaradi niskata cena na osnovnata surovina i mo`nosta za polesna obrabotka na

istata.

Po pronao|aweto na optimalno re{enie spored barawata na klientot,

izrabotuvame proekt, koj se pretstavuva preku 3D programa, i potoa go

realizirame vo sopstvenata rabotilnica, najprvin ma{inski, a potoa go fini{irame

so ra~na obrabotka.

Proizvodot e razvivan od nivo na raboten model do nivo na kone~en,

gotov proizvod, so {to negovoto proizvodstvo i tehnikata na izrabotka i

dorabotka e usovr{ena do toj stepen, da se dobie do kraj, ona {to bila celta. Za

toa se izraboteni desetina pilot proizvodi, koi samo go potvrduvaat najprvo

iznenaduvaweto, a sekako i zadovoluvaweto na potrebite na klientite. Zna~i,

ve}e e testirana mo`nosta za izrabotka i efektot na na{iot proizvod preku

upotrebata na ovie pilot proizvodi. Ve}e mo`eme da se pofalime so nekolku

realizirani proekti koi {to sme gi srabotile za potrebite na odredeni kompanii

kako na primer: Reklamno logo za {tandot na kompanijata Knauf, zaedno so

8

proektantskata ku}a Platforma e izraboten {tandot na Mercedes, Jeep i Mitsubishi,

reklamniot natpis na butikot za ~evli Grafiti koj {to se nao|a vo trgovskiot centar

Ramstor, detska igroteka Timon i Pumba itn. (ova go potvrduvame so sliki koi

m`e da se vidat vo dodatocite na planot)

Site mo`nosti za upotreba na proizvodot, koi prethodno gi navedovme,

podrazbiraat i golem oportunitet pri pro{iruvawe na linijata na proizvodi koi gi

nudime. Seto toa, vo su{tina, zavisi od ona {to go posakuvaat potro{uva~ite.

Poto~no, kolku porazli~ni potrebi i interesi imaat tie, tolku nie pove}e }e se

zaanga`irame za da im gi zadovolime i ostvarime.

Konkurentni proizvodi na pazarot, od kompletno istiot profil, mo`e da se

ka`e deka postojat, no mnogu malku rasprostraneti i so mnogu slab kavalitet na

izrabotka, {to delumno poteknuva i od materijalot koj tie go koristat (storipor), za

razlika od na{iot. Kako posledica na toa, do sega klientite gi koristele sli~nite

proizvodi na na{iot za ne mnogu delikatni i zna~ajni potrebi. Gi koristat za

potrebi so minliv vek na traewe, koi ne im zna~at ili za ednokratna upotreba. Na

vakvite proizvodi im konkurirame so isklu~itelno podobar kavalitet, kako od

granulacijata na materijalot, taka i od zavr{nata obrabotka, {to dozvoluva

proizvodot da bide iskoristen za mnogu posuptilni i podolgo trajni potrebi.

Dodeka na ostanatite koi rabotat so sosema drugi materijali (kako pleksiglas,

metal, neonki, plastika, staklo i sl.) im konkurirame so mnogu poniska cena, {to

ni ja dozvoluva materijalot.

So toa nie im ovozmo`uvame na klientite dostojno da bidat pretstaveni i

reklamirani za relativno niski ceni.

Glavni dimenzii na kvalitetot na na{iot proizvod/usluga se: dopolnitelni

opcii, pogodnost za servisirawe, estetika, trajnost kako proizvod; a navremenost,

kompletnost, dostapnost i pogodnost, preciznost kako usluga.

1.3. Pazar

Celen pazar, segmentot od pazarot kon koj }e go naso~ime proizvodot

odnosno uslugata vo najgolem del se firmite, nezavisno od nivnata golemina,

bidej}i tie imaat najgolema potreba od na{iot proizvod i se vedna{ spremni da

go kupat. Uvidovme deka na klientite im e potrebno ne{to novo na pazarot,

ne{to poatraktivno, ne{to porazli~no i pointeresno, {to sepak dobro izgleda i

odli~no gi zadovoluva nivnite potrebi za reklama.

9

Svesni sme deka se pove}e na pazarot se formiraat mali i sredni

pretprijatija koi po odredeno vreme imaat potreba za reklamirawe. Toa odi vo

prilog na na{ata rabota bidej}i nie vo niv nao|ame izvor za na{eto rabotewe.

Poto~no, zaklu~no so 31.12.2003 godina, vo Evidncijata na delovnite

subjekti {to se vode{e vo Dr`avniot zavod za statistika se zapi{ani vkupno

158 091 delovni subjekti. Od niv, 43.0% se pretprijatija, 37.0% se trgovki

dru{tva, 11.8% se trgovci - poedinci i 8.2% se ostanati (organi na dr`avnata

uprava, edinici na lokalnata samouprava, politi~ki partii, zdru`enija na gra|ani i

fondacii i drugi). Sporedeno so sostojbata na 30.11.2003 godina, brojot na

delovnite subjekti e zgolemen za 0.8%. mnogu interesno e toa {to site ovie

tipovi na delovni subjekti, pa duri i onie vo grupata od 8.2%, se na{i potencijalni

kupuva~i.

Raste~kata tendencija na ovie subjekti ja potvrduvame so podatokot deka

zaklu~no so 31.12.2005 godina, vo Evedencijata na delovnite subjekti {to se

vode{e vo dr`avniot zavod za statistika se zapi{ani vkupno 175 557 delovni

subjekti. So toa {to vo ovaa godina se menuva procentot na zastapenost na

tipovi na subjekti, odnosno sega od niv, 38.2% se pretprijatija, 41.4% se trgovski

dru{tva, 11.9% se trgovci - poedinci I 8.5% se ostanati (organi na dr`avnata

uprava, edinici na lokalnata samouprava, politi~ki partii, zdru`enija na gra|ani i

fondacii i drugi).

izvor: Zavod za statistika na Republika Makedonija

10

Zna~i, ako vo 2003 godina brojot na formirani individualni mali firmi,

odnosno delovni subjekti bil 158 091, dodeka vo 2005 godina toj broj iznesuva

175 557, ka`uva deka toj porast od 17 466 firmi vo rok od samo dve godini, od

koi mnogu bi bile na{i kupuva~i, e mnogu povolen faktor za otpo~nuvawe

na{iot biznis.

Spored teritorijalnata organizacija na Republika Makedonja od 2004

godina, so najgolem procent na u~estvo se delovnite subjekti zapi{ani na

teritorijata na gradot Skopje so 37.0%, potoa na teritorijata na op{tinite Bitola

so 6.3%, Kumanovo so 4.3%, Prilep 4.0%, Tetovo 3.9%, Strumica 3.8%, Ohrid so

3.7% itn. Vakviot podatok, kako za po~etok, }e go orientira na{iot biznis kon

edna cel, a toa bi bil gradot Skopje.

izvor: Zavod za statistika na Republika Makedonija

Na{ata rabota mo`eme da ja smestime i vo eden tip na sezonski trend, a

toa e “sezonata“ na saemi. Toa e eden period koga mnogu pretprijatija bi imale

potreba od na{ite proizvodi - uslugi. Vo toj period o~ekuvame pogolema

pobaruva~ka, duri i od pove}e pretprijatija istovremeno.

11

Vo del od pazarot za na{ite proizvodi/uslugi spa|aat i fizi~ki lica, koi

nemaat potreba od reklamni logoa, tuku izrabotka i dekoracija na odredeni

segmenti od nivnite doma}instva, rabotni prostorii.

1.4. Industrija

Ovaa dejnost so koja nie bi se zanimavale e mnogu malku razviena. Re~isi

i da ne postojat firmi koi prete`na dejnost im e izrabotka na reklami od stiropor.

Postojat nekolku dobavuva~i na materijalot koj{to ni e potreben za rabota. Toa

se cementarnicata Usje, Hubo market, Mako Hem itn. Ova e dobro za nas od

aspekt na na{ite zalihi, bidej}i se lesno dostapni odnosno mo`e vo sekoe vreme

da se snabdime so materijal. Zna~i, dobavuva~ite ne se mnogu na broj me|utoa,

toa ne pretstavuva problem za nas bidej}i uslovite pod koi gi nudat svoite

proizvodi i uslugi se dosta povolni. Kvalitetot na materijalot, izrabotkata,

navremenosta se na{ite glavni aduti za uspeh vo biznisot.

Proizvodstvoto na proizvodi od stiropor e dozvoleno so pozitivnite

zakonski propisi na Republika Makedonija, {to zna~i deka mo`eme lesno da

osnovame firma bez nikakvi problemi. Mo`eme da ka`eme deka konkurenti,

odnosno pretprijatija koi zadovoluvaat ista potreba na kupuva~ite, ni se onie

firmi koi se zanimavaat so proizvodstvo na reklamni logoa od drugi materijali, ili

pak firmi koi slu~ajno nekoga{ upotrebile stiropor vo izrabotka odreden proizvod

t.e. pretprijatija koi samo vo nekoi delovi imaat poklopuvawe so

aktivnostite(biznisot) na na{eto pretpijatie, no koi vo idnina mo`at da stanat

direktni konkurenti. Kako takvi bi gi poso~ile Elektroneon koj se zanimava glavno

so proizvodstvo na svetle~ki reklami (od prviot tip), Divajn, Idea Plus koi {to se

ve}e zapoznaeni so vakviot na~in na izrabotka na reklami preku proektite koi gi

imame izraboteno za niv (od vtoriot tip), me|utoa ja nemaat razraboteno

tehnologijata.

Znaej}i deka denes globalizacijata go skusuva `ivotniot vek na proizvodot,

na{iot dobiva poeni so toa {to osnovniot materijal e dovolno cvrst, no ne e

ve~en, zatoa i negovata cena e mnogu dostapna i prifatliva.

Site kompanii (mali, sredni i golemi) se pod silen pritisok zaradi intenzivna

internacionalna konkurencija, fragmentiran i izbirliv pazar, raznovidna i

brzosmenlliva tehnologija. Vo odnos na taa situacija koja ja imame na kartata na

12

pazarot nie nudime isklu~itelno re{enie za site od niv, re{enie za unikatna

reklama koja }e gi posebno }e gi prezentira pred javnosta, pred konkurencijata.

Vaka izgleda del od proizvodstveniot proces na na{iot proizvod.

2. SWOT analiza

Pokraj toa {to na{iot biznis pretstavuva pionerska ideja vo oblasta na

reklamiraweto, negova silna strana, kako {to ve}e spomenavme, od aspekt na

ekonomi~nosta se malite tro{oci i kako rezultat na niv niskite ceni. Sekako deka

od osobena va`nost e iskustvoto koe {to ve}e go imame steknato vo

tehnologijata na izrabotka na proizvodite. Na na{iot pazar unikatnosta, isto taka,

e edna od jakite strani na na{iot biznis. Imame obezbedeno prostor za rabotewe,

odnosno ne treba da pla}ame nadomestoci za kirija, nitu pak da kupuvame

soodveten prostor, a so toa imame pogolema mo`nost parite da gi prenaso~ime

na investicii vo biznisot. Fleksibilnosta kako odlika na maliot biznis ni

ovozmo`uva brzo reagirawe na potrebite na potro{uva~ite.

Me|utoa kako {to ni e jaka strana tehnologijata, koja ja poznavame, slaba

strana ni e neiskustvoto vo vodewe na biznisot, koe treba da go stekneme so tek

na vreme. Znaeme deka na pazarot sekoga{ postoele i }e postojat ne~esni

igra~i koi mo`at da ja zagrozat na{ata rabota, koja sekako na po~etokot bi bila

mnogu krevka i ranliva. No, prebroduvaweto na sudirite so takvi igra~i }e ne

napravi mnogu posigurni, postabilni, posamouvereni i sekako so pove}e

iskustvo. Isto taka, nemo`nosta vo proizvodstvoto da ostvarime ekonomii od

13

obem, odnosno masovno proizvodstvo i proda`ba, bidej}i na{eto rabotewe se

zasnova, vo glavno, na rabota po nara~ka, pretstavuva slaba strana.

Dokolku bi po~uvstvuvale nedostig od pobaruva~ka na na{ite proizvodi, a

sekako i bez toa, imame mo`nost-re{enie vo idnina da se naso~ime kon celosno

arhitektonsko proektirawe, dizajnirawe, na saemski {tandovi, scenografii i

sli~no, so upotreba na na{ite proizvodi, bidej}i vo na{iot tim }e raboti arhitekt

(eden od osnova~ite) so odli~ni poznavawa od sopstvenata struka, {to se

doka`uva so uspehot poka`an za vreme na studiite. Toa zna~i, deka vo ne

mnogu bliska idnina, prete`nata dejnost na na{eto pretprijatie mo`e da se

dopolni so proektira~ka dejnost. Vo toj slu~aj bi se zanimavale i so proektirawe

na sekakov vid na objekti (ednosemejni, pove}esemejni, objekti od kulturnata,

op{testvenata i industriskata sfera i sli~no).

3. MARKETING

Vo fokusot na na{eto vnimanie se firmite ili proizvoditelite, kako

kupuva~i, bidej}i sekako na{ite proizvodi se, glavno, reklamni logoa.

Zatoa {to sme novi vo biznisot, voop{to, pred da ja pretvorime idejata i

rabotata vo legalna forma na deloven subjekt, re{ivme da napravime i malo

istra`uvawe na pazarot. Pri izvr{enoto istra`uvawe na pazarot, odnosno preku

izvr{ena anketa i prezentirawe na na{ite proizvodi, uvidovme deka na golem

procent od delovnite subjekti im se dopadna ona {to nie bi go proizveduvale.

Golem procent od niv reagiraa nedoverlivo, ne veruvaj}i na ona {to go

prezentirame, no, na krajot sekako ostanaa mnogu prijatno iznenadeni.

14

3.1. Pozicionirawe

Pazarniot segment kon koj sme naso~eni e segmentot na proizvodno-

uslu`na potro{uva~ka. Za ovoj pazaren segment na{iot proizvod e lesen za

probiv, bidej}i e mnogu kvaliteten so mali tro{oci po edinica proizvod, {to

vpro~em e nesfatlivo za mnogu lu|e, za toa {to ovie dve raboti vo mnogu slu~ai

ne odat vo kombinacija. Na{ata cel e tokmu toa. Koga }e se spomne na{eto ime,

sakame kaj site da asocirame na dobar i kavaliteten proizvod, koj e sekako dobro

dizajniran i dosta poeftin od postoe~kite na pazarot.

visok kvalitet

Elektroneon

STIRO-DESIGN

niska

visoka cena DIVAJN

cena

15

nizok kvalitet

*mapa na pozicionirawe

3.2. Ceni

Bidej}i nema da proizveduvame proizvodi vo serii, odnosno na{ata rabota

se zasnova na nara~ki, cenata }e ja odreduvame posebno za sekoj proizvod. No,

vo sekoj slu~aj postojat odredeni stavki spored koi }e ja odreduvame cenata, a

toa se : tro{ocite za surovini i materijali, odnosno vo na{iot slu~aj - tro{oci za

stirodurot, tuka }e bide vkalkulirana i amortizacijata i tro{okot na ma{inata,

kako i rabotnata raka po edinica vreme. Potoa cenata }e bide zgolemena i za

odredena stapka za danok koj treba da se plati na dr`avata, a sekako ne

smeeme da ja zaboravime i stapkata na profit so koja bi bilo profitabilno na{eto

rabotewe. Odreduvaweto na cenata, zna~i, }e varira od proizvod do proizvod, i

zaradi na~inot na na{eto rabetewe ne mo`eme da navedeme konkretna suma.

Dokolku tehnologijata na izrabotka e ma{inska polesno mo`e da ja utvrdime

cenata, koja bi zavisela od debelinata, goleminata i formata na proizvodot. No,

nie seu{te rabotime manufakturno i zatoa definiraeweto na cenata e pote{ko.

Me|utoa, kako za primer, mo`e da gi navedeme cenite na proizvodite koi

ve}e gi imame napraveno, kako eden pokazatel kolku ~ini eden proizvod

napraven od stirodur. Reklamnite logoa, odnosno za{titnite znaci na Mercedes,

Crysler i Jeep, za nivniot saemski {tand na saemot za avtomobili vo 2006 godina,

iznesuvaa 600 evra. No, da naglasime deka istite se raboteni za potrebite na

druga firma koja sekako pogolemiot del od profitot go zadr`a za sebe. Od toa

proizleguva deka nie so 600 evra uspeavme da gi pokrieme tro{ocite za

materijali i rabotnata raka, a na kraj i da ostvarime odredena zarabotka. Me|utoa

ako proektot i izrabotkata bea celosno na{a kreacija vo cenata }e vlezea i drugi

tro{oci za organizirawe na celata zdelka, no sekako i profitot }e be{e pogolem.

16

Normalno vo biznisot naj~esto se nudi popust koga kupuva~ot }e nara~a

pogolema koli~ina od eden proizvod, ili od razli~ni proizvodi, no kaj nas toa ne e

slu~aj. Nie mo`e da odobrime popust ako nekoj klient nara~a pogolemo

reklamno logo, ili pove}e reklamni logoa od ist tip dokolku saka na pove}e

negovi mesta da gi izlo`i istite. So poust mo`e da gi nudime proizvodite, koga

ima organizirani pazari (saemi) za da privle~eme pogolem broj na potencijalni

kupuva~i.

Cenata na konkurentite koi {to rabotat so materijali sli~ni na stirodurot,

kako stiropor i razni drugi poliuretani, ne mo`eme da ja sporeduvame so na{ata

bidej}i tie rabotat so drug materijal, koristat samo ma{inska obrabotka i

dejstvuvaat na sosema drug segment od pazarot, odnosno proizveduvaat

proizvodi kako zamena za gipsanite elementi vo enterierite, kako na primer:

lajsni, stolbovi, kapiteli, op{ivki i sli~no.

3.3. Promocija

Zdobivaweto na vnimanieto na na{ite klienti e isklu~itelno va`no za

uspehot na na{ata marketing strategija, bidej}i somne`ot za materijalot koj go

koristime se u{te postoi. Za da ja dobieme doverbata na potencijalnite klienti,

neophodno e prvo da gi zapoznaeme so na{iot proizvod-usluga, zatoa {to site

karakteristiki {to gi navedovme pogore za na{ite proizvodi, vo odnos na kvalitet,

poniski ceni itn. }e ostanat nezabele`ani.

Postojat pove}e na~ini za promovirawe na na{ata kompanija od koi nie }e

go odbereme promotivniot miks od:

javna prezentacija preku masovni (pi{ani i elektronski) medium

direkten (li~en) marketing preku dostava na elektronski bro{uri

Javnata prezentacija bi se odvivala, vo eden del, vo nekoj od dnevnite

vesnici so pogolem tira`, vo koi bi bil smesten reklamen oglas za ona {to go

nudime. So toa bi ja opfatile po{irokata javnost, bi doprele do golem broj na

potencijalni potro{uva~i. Drugiot del od javnoto prezentirawe bi go ostvarile

preku elektronskite mediumi, poto~no, za po~etok samo preku radio stanicite i

preku momentalno najmasovniot medium - internetot, kade {to }e bide

prezentirana na{ata web strana. Ova sekako treba da bide pokrieno od del od

maliot starten buxet na firmata, zaradi {to vo po~etokot }e bidat odbegnati

17

televiziskite kanali, kako mnogu skap prostor za reklamirawe, a od istite pri~ini

nema da bidat koristeni uslugi od profesionalna agencija za organizirawe na

promocijata.

Direktniot marketing bi go ikoristile vo slu~aj na kakov i da bilo direkten

kontakt so na{ potencijalen klient, komu bi mu bile ostaveni elektronski bro{uri

(CD-a) za da mo`e da ja razgleda paletata na proizvodi koi ve}e gi imame

napraveno. Isti takvi bro{uri }e bidat dostaveni i do na{ite postoe~ki klienti, so

koi bi imale materijal za da ne prepora~aat kade {to }e bide potrebno.

Bidej}i cenata za cela strana, pa i polovina vo dnevnite pe~ati e enormno

visoka za na{ite mo`nosti (so ogled deka 500 evra e polovina stрana vo boja ili

cela stрana vo crno - bela verzija), zatoa nie }e se reklamirame vo pomali oglasi

na nekoj od stranite odredeni za takva namena. Me|utoa direktniot na~in na

prezentacija mo`e da go smetame kako nose~ki promotiven paket zaradi

negovata efektivnost i poniskite tro{oci koi toj gi bara, zatoa istiot }e bide

zadol`itelna sledna faza posle javnoto prezentirawe.

3.4. Distribucija

Otkako }e go proizvedeme proizvodot, na{a zada~a e istiot da go

dostavime do krajnata destinacija, a sekako i da go montirame. Toa ka`uva deka

nie sme odgvorni za celosniot proces na distribucija. Samo vo odredeni slu~ai

dokolku e kompliciran transportot na proizvodot (golemo reklamno logo,

gabaritni proizvodi itn.) za distribucijata }e se pogri`i specijalizirana agencija.

Isto taka, i monta`ata mo`e da bide problem, ako mestoto na koe {to treba

istata da se izvr{i, e te{ko dostapno i opasno, poradi {to bi koristele agencija

koja e specijalizirana vo taa oblast, {to }e pretstavuva eden vid na outsourcing.

Distribucijata }e bide odnapred vkalkulirana vo cenata na proizvodot, isto

kako i monat`ata. Me|utoa tie }e se nudat kako dopolnitelna besplatna usluga za

krajniot potro{uva~.

4. Proizvodstvo

18

Proizvodstvoto koe go nudime se odlikuva so glavnite dimenzii na

kvalitetot na na{iot proizvod/usluga: dopolnitelni opcii, pogodnost za servisirawe,

estetika, trajnost kako proizvod, a navremenost, kompletnost, dostapnost i

pogodnost, preciznost kako usluga.

4.1. Proizvodstven proces

Kriti~nite elementi kako {to se kvalitet, isporaka, tesni grla, }e bidat

kontrolirani li~no od nas samite, bidej}i rabotime so unikatni proizvodi koi ne se

vo golemi koli~ini. Zna~i, za celosniot proizvodstven proces }e bide zadol`ena

na{ata firma, {to podrazbira: nabavka na repromaterijali, proektirawe na

proizvodot (dokolku e toa potrebno), izrabotka, distribucija i monta`a na istiot.

Delumno sme zavisni od dobavuva~ite, bidej}i osnovniot materijal koj go

koristime e uvozen, postoi opasnost da se javi negov nedostatok na pazarot.

Poto~no, stirodurot, za razlika od stiroporot, ne se proizveduva vo na{ite fabriki.

Zatoa }e obezbedime odredeno koli~estvo na zaliha od nego. Ostanatite

repromaterijali, kako kvalitetni boi (za vnatre{na ili nadvore{na upotreba), ~etki

i valjaci za farbawe, {mirgli, sanitaren i akrilen silikon, krep-traki, metro, libela

itn. na na{iot pazar se lesno dostapni, me|utoa sepak treba da imame mali zalihi

i od site niv.

Ne zavisime od stru~en personal, bidej}i toa sme samite nie, kako i

vraboteniot.

So dostavuva~ite neguvame korekten odnos. Niv gi ima vo pogolem broj

na pazarot, so {to se namaluva rizikot od nedostatok,odnosno ni se zgolemuva

mo`nosta za nabavka na materijali po mnogu povolni uslovi.

Proizvodniot kapacitet vo po~etokot }e bide so pomal intenzitet, so {to

o~ekuvame idno nagolemuvawe.

Glavna pri~ina poradi koja se vklu~uvame vo proizvodstvo e toa {to na

pazarot postojat odredeni ni{i (neopfateni podra~ja), kade {to smetame deka

mo`e da nastapime so na{ite proizvodi.

4.2. Personal

19

Na{iot biznis e od takov tip {to vo po~etokot nema potreba od vraboteni

osven eden vraboten koj ni e potreben za obrabotka na stiroporot. Za po~etok

toa e sosema dovolno bidej}i e potrebno vreme za da se doka`eme na pazarot i

potoa da se zgolemi pobaruva~kata. Dokolku se zgolemi obemot na rabota,

sekako deka }e vrabotime dopolnitelen broj na lu|e. Proektirani tro{oci za plata

na personalot se:

20000 denari bruto plata (so vklu~eni pridonesi) za vraboteniot

25000 denari bruto plata (so vklu~eni pridonesi) za osnova~ite

Ova se tro{ocite za plati na personalot, koi se zasnovaat na realno vlo`eniot trud,

za redovno rabotno vreme, a dokolku ima potreba od preku vremeno

rabotewe }e sleduva nadoknada za prekumernite ~asovi na rabota.

Vo idnina planirame, koga dejnosta }e se pro{iri, da gi vklu~ime mladite

kadri koi {to }e studiraat, so {to }e ima dozvolime da posetuvaat prakti~na

nastava vo na{ata firma, vodej}i smetka deka tie se poinovativni i kreativni, {to

nam }e ni bide od golema korist. Podocna vo zavisnost od nivniot potencijal

nekoj }e bide vraboten vo na{ata firma.

4.3 Fabrika i oprema

Za na{eto proizvodstvo e potreben prostor od 50 m2 vo koj }e bidat

smesteni zalihite na repromaterijalite i kade {to }e se odviva konkretnoto

proizvodstvo. Bidej}i se u{te na{eto proizvodstvo e manufakturno, imame

potreba od pogolema rabotna masa i prostor za manipulacija okolu masata.

Ponatamu koga }e se snabdime so finansiski sredstva za da nabavime ma{ina

i }e prejdeme vo ma{insko proizvodstvo, }e ni treba pogolem prostor za 15m2.

Za na{a sre}a, ve}e go imame obezbedeno ovoj prostor vo suterenot na domot

na eden od osnova~ite. I toj prostor e sosema dovolen za po~etok, pa duri i za

vo idnina. Istiot e lesno dostapen za sekakov vid na vozila, i e blisku do

centralnoto gradsko podra~je.

Dopolnitelen deloven prostor e potreben i za odvivawe na proektira~kata

dejnost kako i rabotata so stranki, {to podrazbira kancelariski prostor od 20tina

m2.

Za proizvodstvo ve}e naglasivme deka od oprema ni e potrebna ma{ina

za se~ewe. Vo delovniot prostor se potrebni dve rabotni biroa (ednoto za

proektira~kata rabota, a drugoto za rabota so stranki i menaxirawe na

20

aktivnostite), dva personalni komjuteri, telefon/faks, pe~ata~, inventar, i drugi

sitni materijali potrebni za rabota.

*ma{ina za

se~ewe

5. Menaxment na ~ove~ki resursi

Vo po~etokot na na{eto rabotewe, bidejki ne sme doka`ani na pazarot

podrazbira i pomalku ostvareni zdelki so potro{uva~ite. Zaradi toa, kako {to

ve}e istaknavme na{iot biznis }e startuva i }e bide organiziran kako partnerstvo

pome|u eden ekonomist i eden arhitekt, koi mnogu dobro se poznavaat.

Partnerstvoto ni nudi odredeni pridobivki kako polesna organizacija i

specijalizacija vo upravuvaweto na biznisot, a sekako, partnerstvoto raspolaga so

pozna~ajni finansiski resursi za raste` i razvoj na firmata, bidej}i taka

partnerite }e go zdru`at svojot kapital, a od druga strana i polesno }e dojde do

bankarski krediti.

Na{ata kompanija e mala firma vo sopstvenost i upravuvana od [ankovski

Slobodan i Trpkovska Ivana, pod imeto “STIRO-DESIGN”. Ivana, kako arhitekt po

svojata struka, ja prezema odgovornosta vo oblasta na razvoj i dizajn na

produktite, a Slobodan }e ja menaxira kompanijata kako pretsedatel (direktor)

na kompanijata.

Zna~i, nie }e go obrazuvame na{iot menaxerski tim, odnosno timot

{to }e go vodi i upravuva biznisot, kako i celoto rabotewe. Sekako vo toa

partnerstvo }e gi podelime pravata i obvrskite, odnosno dol`nostite i

odgovornostite.

5.1. Menaxerski tim

21

Slobodan [ankovski, direktorot na kompanijata, }e bide odgovoren za

celosniot biznis menaxment. Site obvrski vo menaxiraweto vo oblasta na

finansiite, marketingot i proda`bata se odnesuvaat direktno na Slobodan.

Ivana Trpkovska, arhitektot i dizajnerot, }e bide odgovorna za dizajnot i

razvojniot pat na proizvodite, voop{to, kako i za proizvodstvoto na istite.

Menaxiraweto vo proizvodstvenata rabota se odnesuva direktno na Ivana.

Kako ko-sopstvenici, Slobodan i Ivana zaedni~ki razvivame biznis

strategija i dolgoro~ni planovi. ]e gi iskoristime jakite strani na Slobodan vo

oblasta na menxmentot i negovite poznavawa vo biznisot, zasnovani na

stru~nata visoko obrazovna podgotovka. Sekako i jakite strani na Ivana vo

poznavaweto na proizvodstvoto i tehnologijata, koi isto taka se temelat na

konkretna visoko obrazovna podgotovka.

5.2. Nadvore{ni ~lenovi

Sepak }e zavisime i od nadvore{ni ~lenovi, koi se profesionalci vo svojata

rabota. ]e ni bide potreben smetkovoditel za sreduvawe na finansiskite izve{tai i

pravnik, koj }e se pogri`i za pravnite pra{awa vo odnos na na{eto rabotewe.

5.3. Vraboteni

Bidej}i sme mal biznis na po~etok od raboteweto, planirame da vrabotime

eden ~ovek, koj ve}e ima sorabotuvano so nas na prethodno navedenite proekti

i koj odli~no ja raboti i poznava ovaa rabota. Vo idnina planirame da vrabotime

u{te nekolku lica, koga }e se zgolemi obemot na rabota. Sekako planirame da

obezbedime silna politika na pogodnosti koi }e im gi ovozmo`ime na vrabotenite,

{to podrazbira dobri rabotni uslovi, postepeno rastewe na platite so rastewe na

proda`bata, i sekako sigurno zdravstveno i penzisko osiguruvawe.

So na{eto rastewe, o~ekuvame kontinuirano rastewe vo personalot za da

odgovorime na zgolemuvaweto na proda`bata. Lu|eto koi {to bi gi vrabotile vo

idnina treba poseduvaat ve{tini na timski igra~, da bidat kvalifikuvani vo oblasta

na proektiraweto, dizajnot i web-dizjnot.

6. Finansiski plan

22

Finansiskata slika e prili~no ohrabruva~ka. Nemame potreba od zemawe

na golemi zaemi, krediti, no so zgolemuvaweto na na{ata proda`ba, o~ekuvame

da aplicirame za kredit od bankite, koj bi bil namenet za investirawe i

zgolemuvawe na biznisot, so limit do 10 000 evra. Taa kreditna linija e polesno

dostapna za mali biznisi koi ostvaruvaat dobri finansiski rezultati.

Finansiskite proekcii za ovoj plan se prezentirani vo tabelite i dijagramite

vo slednite poglavja.

Finansiskiot plan zavisi od va`ni, klu~ni pretpostavki koi se:

pretpostavuvame bavno-raste~ka ekonomija od pet procenti vo

prvata godina, i tri procenti potoa, bez pogolema stagnacija

pretpostavuvame deka }e prerasneme vo menaxeri vo tekot na

procesot, ovoj rast }e se manifestira kako ramna linija na rastot na

tro{ocite vo period od 5 godini, {to }e vodi do zgolemuvawe na

godi{niot tek na gotovina

pretpostavuvame pristap do praveden kapital i dovolno finansii za

da go odr`ime na{iot finansiski plan kako {to e poka`ano

pretpostavuvame kontinuirana popularnost na na{ite proizvodi

Plan za personalot - bruto plataProizvodstvo Mese~no/2008 Mese~no/2009 Mese~no/2010Menaxer na proizvodstvo i dizajn

25,000 27,500 30,250

Vraboten (i) 20,000 22,000 24,400Drugi 0 0 20,000Zbir 45,000 49,500 74,650

Proda`ba, marketing i administracija

Marketing manaxer 25,000 27,500 30,250Drugi 0 0 0Zbir 25,000 27,500 30,250

Vkupna isplata za eden mesec 70,000 77,000 104,900

23

Vkupna isplata godi{no 840,000 924,000 1,258,800

Proektiran (pro forma) bilans na uspeh

2008 2009Proda`bi 1,500,000 1,800,000Tro{oci za prodadeni proizvodi/uslugi 1,000,000 1,180,000Op{to i administrativni tro{oci 400,000 400,000Amortizacija / 20,000Operativna dobivka 100,000 200,000Kamati 10,000 10,000Dobivka pred odano~uvawe (zaguba) 90,000 190,000Danok na dobivka (10%) 9,000 19,000Neto dobivka (zaguba) 81,000 171,000

Proektiran (pro forma) bilans na sostojba

2008 2009 Aktiva Gotovina 75,000 90,000Pobaruvawa od kupuva~ite 150,000 180,000Zalihi 50,000 50,000Vkupno tekovni sredstva 225,000 270,000Bruto fiksni sredstva 150,000 180,000Amortizacija 5,000 10,000Neto fiksni sredstva 145,000 170,000 Vkupno sredstva (aktiva) 370,000 440,000

Dolg i kapitalObvrski kon dobavuva~ite 50,000 55,000Drugi obvrski 60,000 45,000Kratkoro~na kreditna linija 40,000 30,000 Vkupno tekovni obvrski 150,000 130,000Dolgoro~en kredit / / Vkupen dolg 150,000 130,000Sopstveni~ki vlog 139,000 139,000Zadr`ana dobivka 81,000 171,000 Vkupen sopstveni~ki kapital 220,000 310,000 Vkupno dolg i sopstveni~ki kapital 370,000 440,000

24

7. Dodatoci

.7.1 Sliki od realizirani proekti

Saemski {tand na Mercedes, Jeep i Mitsubishi, za saemot na avtomobili 2006

godina

25

Detska igroteka Timon i Pumba Scenografija za koncert na Kemal

Monteno

saemski {tand za firmata Knauf logo na saemski {tand za Makedonski

telekomunikacii

26