biyolojik risk etmenleri.ppt

Biyolojik Risk EtmenleriBiyolojik Risk Etmenleri

1

2

3

Toplam 1 SaatToplam 1 Saat

1 Saat Yüzyüze Eğitim1 Saat Yüzyüze Eğitim

0 Saat Uzaktan Eğitim0 Saat Uzaktan Eğitim

Amaç Öğrenme Hedefleri

Katılımcıların;«Çalışma ortamında

karşılaşılan sağlığa zararlı biyolojik risk etmenleri hakkında

bilgi sahibi olmaktır.»

Konunun Genel Amacı

Çalışma ortamında risk etmeni olarak karşılaşılabilecek bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitleri tanımlar.

Çalışma ortamında risk etmeni olarak karşılaşılabilecek mikroorganizmaların özelliklerini açıklar.

Sayılan hastalık etmenlerinin tanınmasında kullanılabilecek basit mikrobiyolojik parametreler ve basit laboratuar yöntemlerini sıralar.

Biyolojik risk etmenlerinden korunma yöntemlerini sıralar.

Öğrenme Hedefleri

Biyolojik etmenlerden doğacak riskler

Biyolojik risk etmenleriyle karşılaşılabilecek çalışma ortamları

Sağlık sektöründe çalışanların maruz kalacağı riskler

İlgili mevzuat

Konunun Alt Başlıkları


Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik gereği sağlık gözetiminin yapıldığı durumlarda, kişisel sağlık gözetim kayıtları maruziyetin son bulmasından sonra kaç yıl süre ile saklanır?

A. En az 1 yıl B. 1 - 3 yıl C. 3 - 9 yılD. En az 10 yıl

İH

Biyolojik Risk EtmenleriBiyolojik Risk EtmenleriBiyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre 4 risk grubunda sınıflandırılmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A. Grup 1 biyolojik etkenler: İnsanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler

B. Grup 4 biyolojik etkenler: İnsanda herhangi bir hastalık oluşturmayan ve normal ekolojik ve doğal hayatın parçası olan sağlık açısından etkisiz biyolojik etkenler

C. Grup 2 biyolojik etkenler: İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı bulunan biyolojik etkenler

D. Grup 3 biyolojik etkenler: İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı olan biyolojik etkenler

İH


Biyolojik risk etmenleri kaç grupta sınıflandırılmıştır?A. 2B. 3C. 4D. 5

İGU




İH


Aşağıdaki iş kollarından hangisinde çalışanlar Brusella yönünden risk grubunda değildir?

A. BalıkçılarB. VeterinerlerC. Mezbaha işçileriD. Süt ürünü endüstrisinde çalışan işçiler

İH


Biyolojik etkenlere maruz işçilerin sağlık gözetimi için aşağıdakilerden hangisi uygun değildir?

A. Sağlık gözetimi yapılırken, bütün işçiler sevk edilerek ileri testler yapılmalıdır

B. İşçinin kişisel sağlık durumu değerlendirilmelidirC. İşçinin mesleki ve tıbbi öyküsü ile ilgili kayıt tutulmalıdırD. Biyolojik etkene maruz kalan işçilerin sağlık

gözetiminden sorumlu kişi ya da işyeri hekimi her bir işçinin durumunu ve maruziyet şartlarını bilmelidir

E. Sağlık eğitimi

İH

Biyolojik Risk Etmenleri / İPTAL Biyolojik Risk Etmenleri / İPTAL

Biyolojik etkenlere maruziyetin izlenmesi sırasında aşağıdaki işlemlerden hangisi anlamlı değildir?

A. Biyolojik izleme önleyici bir işlem olup tanılama işleminden farklıdır.

B. Biyolojik izlemede ortam havasında bulunan etken madde miktarı ölçülmelidir.

C. Biyolojik izlemede işçi tarafından absorplanan etken miktarı ölçülmelidir.

D. Maruziyetin eksiksiz olarak değerlendirebilmesi için biyolojik izleme yanı sıra çevresel izleme de yapılmalıdır.

İGU

MEVZUAT / TANIMLARMEVZUAT / TANIMLAR

Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak değiştirilmiş olanlar da dahil mikroorganizmalar, hücre kültürleri ve insan parazitleri,

Mikroorganizma: Genetik materyali replikasyon veya aktarma yeteneğinde olan hücresel veya hücresel olmayan mikrobiyolojik varlıklar,

Hücre kültürü: Çok hücreli organizmalardan türetilmiş hücrelerin in-vitro olarak geliştirilmesini,………ifade eder

1 İnsanda hastalığa yol açma olasılığı bulunmayan biyolojik etkenler,

2İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı bulunan biyolojik etkenler,

3İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen, ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı olan biyolojik etkenler,

4İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak halen etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler,

Sırası / Nedir? /

Tanımlanan Biyolojik Etkenler Enfeksiyon Risk Düzeyine Göre;

Biyolojik Risk EtmenleriBiyolojik Risk EtmenleriBiyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre 4 risk grubunda sınıflandırılmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A. Grup 1 biyolojik etkenler: İnsanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler

B. Grup 4 biyolojik etkenler: İnsanda herhangi bir hastalık oluşturmayan ve normal ekolojik ve doğal hayatın parçası olan sağlık açısından etkisiz biyolojik etkenler

C. Grup 2 biyolojik etkenler: İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı bulunan biyolojik etkenler

D. Grup 3 biyolojik etkenler: İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı olan biyolojik etkenler

İH


Biyolojik risk etmenleri kaç grupta sınıflandırılmıştır?A. 2B. 3C. 4D. 5

İGU

RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Biyolojik etkenlere maruz kalma riski varsa; işçinin

maruziyet türü, düzeyi ve süresi belirlenir, Birden fazla grupta yer alan biyolojik etkenlere

maruziyetin söz konusu ise; risk değerlendirmesi, zararlı biyolojik etkenlerin tümünün oluşturduğu tehlike dikkate alınarak yapılır,

Risk değerlendirmesi, düzenli aralıklarla , maruziyet koşulları değiştiğinde yada başka herhangi bir değişiklik olduğunda yenilenir,

Madde 5 / a

RİSK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİRİSK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

1.İnsan sağlığına zararlı olan veya olabilecek biyolojik etkenlerin sınıflandırılması,

2.Yetkili makamların, işçilerin sağlığını korumak için biyolojik etkenlerin denetim altına alınması hakkındaki önerileri,

3. İşçilerin işlerinin sonucu olarak ortaya çıkabilecek hastalıklarla ilgili bilgiler,

4.İşçilerin işlerinin sonucu olarak ortaya çıkabilecek alerjik veya toksik etkiler,

5.Yaptıkları işle doğrudan bağlantılı olarak işçilerin yakalandığı hastalıkla ilgili bilgiler.

Madde 5 / b

İKAME ETME – YERİNE KOYMAİKAME ETME – YERİNE KOYMA

«İşveren, yapılan işin özelliğine göre zararlı biyolojik etkenleri kullanmaktan kaçınacak ve teknik gelişmelere uygun olarak, kullanım şartlarında işçilerin sağlığı için tehlikeli olmayan veya daha az tehlikeli olan biyolojik

etkenleri kullanacaktır.»

Madde 7

RİSKLERİN AZALTILMASIRİSKLERİN AZALTILMASI

1. Yapılan risk değerlendirmesi sonucunda, işçilerin sağlık ve güvenliği için risk olduğu ortaya çıkarsa, işçilerin maruziyeti önlenir,

2. Bunun teknik olarak mümkün olmadığı hallerde, yapılan iş ve risk değerlendirmesi dikkate alınarak, sağlık ve güvenlik yönünden yeterli korumayı sağlayacak şekilde, işçilerin maruziyet düzeyinin en aza indirilmesi için önlemler alınır;

Madde 8

RİSKLERİN AZALTILMASI RİSKLERİN AZALTILMASI Maruz kalan/kalabilecek işçi sayısı, mümkün olan en

az sayıda tutulur,

Çalışma prosesleri ve teknik kontrol önlemleri, biyolojik etkenlerin ortama yayılmasını önleyecek/ortamda en az düzeyde bulunmasını sağlayacak şekilde düzenlenir,

Öncelikle toplu koruma önlemleri alınır ve/veya maruziyetin başka yollarla önlenemediği durumlarda kişisel korunma yöntemleri uygulanır.

RİSKLERİN AZALTILMASI RİSKLERİN AZALTILMASI Hijyen önlemleri; biyolojik etkenlerin çalışma

yerlerinden kontrol dışı dışarıya taşınması, sızması, önlenmesi ve azaltılmasını sağlamalı,

Biyolojik risk işareti ile birlikte ilgili diğer uyarı işaretleri de kullanılır,

Biyolojik etkenlerin karıştığı kazaların önlenmesine yönelik plan hazırlanır.

RİSKLERİN AZALTILMASI RİSKLERİN AZALTILMASI Biyolojik etkenlerin muhafaza edildikleri ortam dışında

bulunup bulunmadığının belirlenmesi için ölçümler yapılır,

Atıkların, gerektiğinde uygun işlemlerden geçirildikten sonra işçiler tarafından güvenli bir biçimde toplanması, depolanması, işyerinden uzaklaştırılması, güvenli ve özel kapların kullanılması da dahil uygun yöntemlerle yapılır,

Biyolojik etkenlerin işyeri içinde güvenli bir şekilde taşınması için gerekli düzenlemeler yapılır.

BAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜBAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

a) Risk değerlendirmesi sonuçları işçilerin sağlık ve güvenliği yönünden risk bulunduğunu ortaya koyuyorsa, istenmesi halinde, işveren aşağıdaki konularda gerekli bilgileri Bakanlığa verir,

b) İşveren, biyolojik etkenin ortama yayılmasına ve insanda ciddi enfeksiyona ve/veya hastalığa sebep olabilecek herhangi bir kaza veya olayı derhal Bakanlığa ve Sağlık Bakanlığına bildirir,

Madde 9

BAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜBAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ Risk değerlendirmesinin sonuçları, İşçilerin biyolojik etkenlere maruz kaldığı veya

kalabileceği işler, Maruz kalan işçi sayısı, İşyerinde sağlık ve güvenlikten sorumlu kişilerin adı,

soyadı, unvanı ve bu konudaki yeterliliği, Çalışma şekli ve yöntemleri de dahil olmak üzere

alınan koruyucu ve önleyici önlemler, Grup 3 veya 4’de yer alan biyolojik etkenlere

maruziyetten işçilerin korunması için acil eylem planı,

BAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜBAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Aşağıda belirtilen biyolojik etkenlerin ilk kez kullanımında ön bildirimde bulunulur;

1) Grup 2 biyolojik etkenler 2) Grup 3 biyolojik etkenler3) Grup 4 biyolojik etkenler

Madde 15

KİŞİSEL HİJYEN VE KORUNMAKİŞİSEL HİJYEN VE KORUNMA

a) İşverenler, işçilerin biyolojik etkenlerle çalışmaya bağlı sağlık veya güvenlik riskleriyle karşılaştıkları bütün işlerde, aşağıdaki önlemleri almakla yükümlüdür;

1) İşçiler, biyolojik etkenlerin bulaşma riski bulunan çalışma alanlarında yiyip içmeyeceklerdir. 2) İşçilere uygun koruyucu giysi veya diğer uygun özel giysi sağlanacaktır. 3) İşçilere, göz yıkama sıvıları ve/veya cilt antiseptikleri de dahil, uygun ve yeterli temizlik malzemeleri bulunan yıkanma ve tuvalet olanakları sağlanacaktır.

Madde 10

EĞİTİM-TALİMATLAR-BİLGİLENDİRMEEĞİTİM-TALİMATLAR-BİLGİLENDİRME

«İşyerinde çalışan işçilere uygun ve yeterli eğitim verilmeli, aşağıda belirtilen konularda gerekli bilgi ve

talimatlar verilmelidir.»Olası sağlık riskleri,Maruziyeti önlemek için alınacak önlemler,Hijyen gerekleri,Koruyucu ekipman ve elbiselerin kullanımı ve giyilmesi,Herhangi bir olay anında ve olayların önlenmesinde işçilerce yapılması gerekenler,

EĞİTİMEĞİTİM Biyolojik etkenlerle temasın söz konusu olduğu

çalışmalara başlanmadan önce, Yeni veya değişen risklere göre uyarlanacak, Gerektiğinde periyodik olarak tekrarlanacak eğitimler

verilmelidir.

SAĞLIK GÖZETİMİSAĞLIK GÖZETİMİa) Biyolojik etkenlerle yapılan çalışmalarda işçiler;Çalışmalara başlamadan önce sağlık gözetimine tabi tutulmalıdır, Düzenli aralıklarla sağlık gözetimine tabi tutulmalıdır.

b) Risk değerlendirmesi, özel koruma önlemleri alınması gereken işçileri tanımlayacak;Bir işçinin, maruziyete bağlı olduğundan kuşkulanılan enfeksiyona ve/veya hastalığa yakalandığı saptandığında, işyeri hekimi veya işçilerin sağlık gözetiminden sorumlu kişi, benzer biçimde maruz kalmış diğer işçilerin de aynı şekilde gözetime tabi tutulmasını sağlar,Bu durumda maruziyet riski yeniden değerlendirilir,

SAĞLIK GÖZETİMİSAĞLIK GÖZETİMİ Maruziyetin sona ermesinden sonra yapılacak herhangi bir

sağlık gözetimi ile ilgili olarak işçilere gerekli bilgi ve tavsiyeler verilir, sağlık eğitimleri yapılır,

İşçinin kişisel sağlık durumu yeniden değerlendirilir, mesleki ve tıbbi öyküsü ile ilgili kayıt tutulur,

İşçiler, kendileriyle ilgili sağlık gözetimi sonuçları hakkında bilgi edinebilecekler, ilgili işçiler veya işveren sağlık gözetimi sonuçlarının gözden geçirilmesini isteyebilecek,

Biyolojik etkenlere, mesleki maruziyet sonucu meydana gelen her hastalık veya ölüm Bakanlığa bildirilir,


Biyolojik etkenlere maruz işçilerin sağlık gözetimi için aşağıdakilerden hangisi uygun değildir?

A. Sağlık gözetimi yapılırken, bütün işçiler sevk edilerek ileri testler yapılmalıdır

B. İşçinin kişisel sağlık durumu değerlendirilmelidirC. İşçinin mesleki ve tıbbi öyküsü ile ilgili kayıt tutulmalıdırD. Biyolojik etkene maruz kalan işçilerin sağlık

gözetiminden sorumlu kişi ya da işyeri hekimi her bir işçinin durumunu ve maruziyet şartlarını bilmelidir

E. Sağlık eğitimi

İH

LİSTES VE KAYITLARLİSTES VE KAYITLAR

a) Sağlık gözetiminin yapıldığı durumlarda, kişisel tıbbi kayıtlar, maruziyetin son bulmasından sonra en az 10 yıl süre ile saklanır,

b) İşverenler, Grup 3 ve/veya Grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan işçilerin listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları, uygun bir şekilde tutulur. Bu liste ve kayıtlar maruziyet sona erdikten sonra en az 20 yıl saklanır,

LİSTE VE KAYITLARLİSTE VE KAYITLAR

Kişisel tıbbi kayıtların bilinen son maruziyetten itibaren 40 yıl süre ile saklandığı koşullar;1.Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen biyolojik etkenlere maruziyette,2.Eldeki bilgi ve verilere göre, seneler sonra hastalığın ortaya çıkmasına kadar teşhis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette,3.Hastalığın gelişmesinden önce uzun kuluçka dönemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette,4.Tedaviye rağmen uzun süreler sonra nükseden hastalıklara yol açan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette,5.Uzun süreli ciddi arıza bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette




İH

TANIMTANIM

Çalışma yaşamında biyolojik risk etkenleri denildiğinde; akla, herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, (genetik olarak

değiştirilmiş olanlar da dahil) mikroorganizmalar, hücre kültürleri ve insan parazitleri gelir.

Biyolojik riskler, yukarıda belirtilen durumlara neden olan tüm virüsler, bakteriler, mantarlar ve parazitleri kapsamaktadır.

Tanım

TANIM VE ETKENLERİTANIM VE ETKENLERİ

«Hastalık etkeni mikroorganizmaların insan organizmasına girişlerine infeksiyon denir.»

Etkenler;1.Bakteriler,2.Virüsler,3.Mantarlar,4.Riketsiyalar,5.Protozoerler,6.Parazitler,7.Klamidyalar,

RİSK ALTINDAKİ İŞLERRİSK ALTINDAKİ İŞLER Tarım (ürünün yetiştirilmesi ve

hasadı), Hayvancılık, Ormancılık, Balıkçılık, Tarım ürünleri (gıda paketleme), Depolama (tahıl siloları, tütün ve

diğerleri), Hayvan tüyleri ve derilerinin

işlenmesi, Tekstil fabrikaları, Ağaç işleme (marangozhaneler), Laboratuvar hayvanlarının bakımı,

RİSK ALTINDAKİ İŞLERRİSK ALTINDAKİ İŞLER Sağlık (hasta bakımı, tıbbi ve

dental), Kişisel günlük bakım (saç bakımı,

vücut bakımı), Biyoteknoloji (üretim işlemleri), Farmasötik (ilaç üretimi), Klinik ve araştırma laboratuvarları, Bina onarımı, Katı ve sıvı atıkların yok edilmesi, Endüstriyel atıkların yok edilmesi,

RİSK ALTINDAKİ İŞLERRİSK ALTINDAKİ İŞLER

İşyerlerinde bulunan biyolojik risk etmenlerinin tayininde, daha ziyade;

1.Tarım işçileri, 2.Sağlık çalışanları ,3.Laboratuvar çalışanları……………..üzerine yoğunlaşılmıştır.

1 Patojenite - Virülans (Etkenin hasta etme yetisinin) yüksekliğine,

2 Bulaşma yollarına (Temas, ortak kullanılan cansız maddeler, hava-vektörler)

3 Konakçının duyarlılığına,

4 Çevre etmenlerine; (Isı değişiklikleri, nem, radyasyon, hava basıncı, hava akım hızı, kimyasal maddeler, gazlar, toksinlere vb. bağlıdır)

Sırası / Nedir? /

ENFEKSİYON ZİNCİRİ

Hastalık riskli gruplar ilişkisi

ÖNLEMLERÖNLEMLER

1.İzolasyon ve gözlem (hastalığından kuşku duyulanlar, hastalığı bulaştırdığı bilimsel olarak kanıtlanmış olan),

2.Serum-Aşılama (hastalara veya hastalığa yakalanabilecek olanlara),

3.Dezenfeksiyon (eşyalara, bulaşma eğilimi olanlara),

4.Seyahatlere kısıtlama (bakım ve dezenfeksiyon),

ÖNLEMLERÖNLEMLER

1. Periyodik taramalarla duyarlı kişilerin saptanması,2. Personel eğitimi,

a. Biyolojik etkenlerle temasın söz konusu olduğu çalışmalara başlanmadan önce verilecek,

b. Yeni veya değişen risklere göre uyarlanacak, c. Gerektiğinde periyodik olarak tekrarlanacaktır.

3. Çalışırken uyulacak hareket tarzlarının belirlenmesi, 4. Laboratuvar mimari yapılarının işlevlerine uygunluğu, 5. Uygun yalıtım ve dezenfeksiyon önlemleri,6. Enfeksiyon taraması için epidemiyolojik sistem,7. Aktif immünizasyon.

İNFEKSİYONUN BULAŞMASIİNFEKSİYONUN BULAŞMASI

Bulaşmada temel mekanizmalar; Doğrudan temas, Plasental yol, Fekal yol, Hava yolu, Vektörler (Mekanik-Biyolojik),

ENFEKSİYONUN VEKTÖRLE BULAŞMASIENFEKSİYONUN VEKTÖRLE BULAŞMASI

Vektörle bulaşma «mekanik veya biyolojik» olabilir.

Mekanik Vektör Biyolojik Vektör

BAKTERİYEL ENFEKSİYONLAR VİRAL ENFEKSİYONLAR MANTARENFEKSİYONLAR1. Tüberküloz,2. Menengokoksik,3. Menenjit,4. GİS Enfeksiyonları,5. Lejyoner Hastalığı,6. Difteri,7. Boğmaca,

1. Hepatit-B, 2. AIDS, 3. Kızamık, 4. Kızamıkçık, 5. Kabakulak, 6. Suçiçeği,7. Herpes Enfeksiyonu, 8. Sitomegalovirüs Enf.

1. Histoplazmosis,2. Candidadis,


Aşağıdaki iş kollarından hangisinde çalışanlar Brusella yönünden risk grubunda değildir?

A. BalıkçılarB. VeterinerlerC. Mezbaha işçileriD. Süt ürünü endüstrisinde çalışan işçiler

İH

ENFEKSİYON

STRATEJİ; ZAYIF HALKAYI KIRMAKSTRATEJİ; ZAYIF HALKAYI KIRMAK

İnfeksiyon hastalıklarından en önemli konu «infeksiyon zincirinin» kırılmasıdır.

Bütün strateji, bulaşıcı hastalık çıkmadan önce ve/veya çıktıktan sonra bu zincir halkalarının bir yada birkaç

yerinden kırılmasıdır.

İnfeksiyon hastalığı ile savaşın mantığı bu zincirin en zayıf halkasının kırılmasıdır.

SITMA HASTALIĞI «HEDEF KAYNAK»SITMA HASTALIĞI «HEDEF KAYNAK»

İnfeksiyon kaynağı hedef alınacak olursa tüm sıtmalı insanların uygun yöntemlerle tedavi edilmesi gerekir. Bu

durumda zincirin diğer halkalarıyla uğraşmaya gerek kalmaz.

Bu durumda anofelin ortamda olması sıtma açısından risk taşımaz. Bir başka ifadeyle sivrisinekler sıtmanın

biyolojik vektörü olmaktan çıkarlar.

SITMA HASTALIĞI «HEDEF BULAŞMA YOLU»SITMA HASTALIĞI «HEDEF BULAŞMA YOLU»

Bir diğer yaklaşım ise; sıtmanın biyolojik vektörü olan sivri sineklerin değişik yöntemlerle (Fiziko-biyolojik,

toksik kimyasallar vb.) yok edilmesi veya etkisizleştirilmesidir.

Bu durumunda «sıtmalı insanların varlığı» infeksiyon açısından önemsiz olur.

SITMA HASTALIĞI «HEDEF KONAK»SITMA HASTALIĞI «HEDEF KONAK»

Konakçının ilaçlanması, yeterli ve dengeli beslenmesi, sağlık eğitimi, sosyoekonomik düzeyin artırılması gibi

çalışmalarla konakçının direncini artırmak.

SITMA HASTALIĞI «ETKEN»SITMA HASTALIĞI «ETKEN»

«Etkenin antijen yapısının ve immünolojik özelliklerinin laboratuvar ortamında incelenmesi»

ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER

1. Ağızla pipet kullanılmaması,2. Pipetle çalışırken baloncuk oluşmasına dikkat edilmesi,3. Pipet yerine iğne ve şırınga kullanılmaması,4. Özelerin kullanılmadan önce soğutulması,5. Tüp kapakları açıldığında tüp ağzının alkollü bez ile örtülmesi,6. Tüm tehlikeli işlemlerin Biyolojik Güvenlik Kabininde yapılması,7. Santrifüj işleminin iyi havalandırılan bir odada yapılması, sağlam plastik tüp kullanılması8. Parenteral enjeksiyon ve aspirasyon iğnesi kilitlenen enjektörle yapılması, iğne

enjektörden ayrılırken alkollü bezle tutulması,9. Kullanılmış iğne ve enjektörlerin doğruca dar ağızlı sağlam kaplara atılması, 10. Tüm kontamine materyalin atılmadan önce otoklavdan geçirilmesi,11. Tüm kontamine cam ve pipetlerin otoklava gitmeden önce dezenfektanlı kaplara alınması,12. Laboratuvarlarda yemek, içmek ve sigara içmenin yasaklanması,13. Çıkarken ellerin yıkanması, önlüklerin laboratuvarlarda bırakılması,14. Serum veya örnek saklanan buzdolabında yiyecek bulunmaması.

Etken İnsan bağışıklık yetersizliği virüsü (Human Immun Deficiency Virüs- HIV)

Epidemiyoloji Sağlık çalışanları için Hepatit-B’ye göre daha küçük risk. Bir iğne kazasında bile Hepatit-B’nin bulaşma şansı %20-30 iken, EBYS için bu oran 1/650’dır

Bulaşma Kan ve kan ürünleri ile temas, cinsel ilişki

KlinikVirüs özellikle hücresel savunma sistemini çökertir. Bunun sonucu oluşan enfeksiyonlar ve/veya bazı kanserler hastalık tablosuna ve giderek ölüme yol açar. Virüsün organizmaya girmesi ile ölüm arasında 10 yılı aşkın süre olabilir

Tanı Serumda virüse karşı antikor gösterilmesi ile konur. Kişi -henüz- sağlam taşıyıcılıktan, ölümcül duruma kadar uzanan bir spektrum içinde olabilir

Tedavi Özgün bir tedavi yöntemi yoktur

Korunma Kan ve vücut sıvılarıyla bulaşan hastalıklara karşı alınacak önlemler

Aşı Henüz etkin bir aşı geliştirilememiştir

Etken Bir DNA virüsüdür

EpidemiyolojiKanla sık teması olanlar, homoseksüeller, iv- yolu kullanan ilaç bağımlıları, taşıyıcı anne bebekleri, huzurevi, düşkünler yurdu vb. yerlerde yaşayanlar daha çok risk altında

Bulaşma Kan ve kan ürünleri ile temas, cinsel ilişki

Klinik Akut enfeksiyonda %90 sarılık gelişmez. %10 kronikleşme olasılığı var. Kronik aktif hepatit, Siroz, Hepatosellüler karsinom riski

Tanı Serum ALT ve AST düzeylerinin yükselmesi, Virüse ait serolojik işaretler

Tedavi Kişilerin belirli sağlık sorunları ile karşılaşma olasılıklarının, risklerinin belirlenmesini inceler

Korunma Kaynak ve bulaşma yollarına yönelik, Sağlam insanlara yönelik

Aşı 0-1-6 Aylarda 20mg İ.M

ParametrelerAktif Enfeksiyon

(Bulaştırıcı)

Kronik Taşıyıcı (Bulaştırıcı Değil)

(Biyopsi)

Doğal Bağışıklık (Önceden İnf. Geçirmiş)

Aşılı Bağışıklık

HBsAg(İnf Varlığını, >6 Ay Kr) (+) (+) >6 Ay (-) (-)

Anti-HBs(Antikor Cevap) (-) (-) (+) (+)

Anti-HBc IgM(Aktif İnfeksiyon) (+) (-) (-) (-)

Anti-HBc IgG(Geçirilmiş İnfeksiyon) (-) (+) (+) (-)

HBeAg(Bulaştırıcılık) (+) (-) (-) (-)

HBV DNA(Virüsün Vücutta Old) (+) (+) (-) (-)

SGOT 1.250 IU/L 150 IU/L (Yüksek) 25 IU/L 30 IU/L

HBsAg (+) Hastanın İğnesiyle Temas?HBsAg (+) Hastanın İğnesiyle Temas?

Sağlık personelinin hepatit B parametrelerine bakılır;

•Personel aşılı ve daha önce Anti-HBs titresi 10 U/lt’den fazla olduğu biliniyorsa tek doz aşı yapılması yeterlidir.•Personel aşısız veya aşıya rağmen daha önce Anti-HBs titresi <10 U/lt fazla olmamışsa 48 saat içinde hiperimmunglobulin (0,06ml/kg) yapılmalı ve eş zamanlı aşı programı başlanmalı

Etken Bir DNA virüsüdür

EpidemiyolojiKanla sık teması olanlar, homoseksüeller, iv- yolu kullanan ilaç bağımlıları, taşıyıcı anne bebekleri, huzurevi, düşkünler yurdu vb. yerlerde yaşayanlar daha çok risk altında

Bulaşma Kan ve kan ürünleri ile temas, cinsel ilişkiyle. Kan nakilleriyle bulaşma riski daha yüksektir

Klinik Hepatit-B’ye göre kronikleşme hızı daha yüksektir

Tanı Virüse karşı serumda antikor gösterilmesiyle konur

Tedavi Özgün bir tedavi yoktur

Korunma Korunma, kan ve vücut sıvılarıyla bulaşan hastalıklara karşı alınacak önlemler çerçevesindedir

Aşı Özgün bir aşısı yoktur

Etken Bir virüstür

Epidemiyoloji kronik Hepatit-B hastalarını ve HBsAg taşıyıcılarını tehdit eder

Bulaşma Etken çoğalmak için mutlaka HBsAG’ye ihtiyaç gösteren bir virüstür

Klinik Hepatit-B’ye göre kronikleşme hızı daha yüksektir

Tanı Virüse karşı serumda antikor gösterilmesiyle konur

Tedavi Hepatit-B tedavisi

Korunma Hepatit-B’ye karşı korunma aynı zamanda Hepatit-D’ye korunma demektir

Aşı Özgün bir aşısı yoktur

MEVZUAT / BAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜMEVZUAT / BAKANLIĞA BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

c) İşletmenin faaliyeti sona erdiğinde, bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesine göre düzenlenen maruz işçilerin listesi ile bu Yönetmeliğin 16’ncı maddesine göre tutulan tüm tıbbi kayıtlar Bakanlığa verilir.

Documents

biyolojik risk etmenleri.ppt