Aratrma Yntem ve Teknikleri

BLMSEL ARATIRMA HAZIRLAMA TEKNKLERYrd. Do. Dr. Nuran AKYURT

Marmara niversitesi Salk Hizmetleri Meslek Yksekokulu Tbbi Grntleme TeknikleriBilim nedir?(1)Bilim sz Latince'de bilmek anlamna gelen (scire) kelimesinden retilmi bir kavramdr.

Bilim nedir? (2)"Bilim sistemli ve organize edilmi bir bilgiler btn ve teknik yntemdir" bilgilerdir. (Arl, M - Arseven, A.)"Bilim geerlilii kabul edilmi sistemli bilgiler btndr. " (Arseven, A.)"Bilim dzenlenmi bilgiler topluluudur" (Smblolu, K)"Bilim dorulanabilir nesnel ve mantksal zellikleri olan dzenlenmi anlaml bilgilerdir"(Smblolu, K.)"Bilim, dzenlenmi, sistematik, geerlilii kabul edilmi bilgilerdir. " (Karasar, N.)

Bilim Adam: Bir problemi, olay bilimsel yntemlerle irdeleyerek zme ulatran insanln yararna sunan kiidir.Bilimsel Yntem: Bir problemin, olayn, gerekli bilimsel zelliklere uygun zlmesini salayan bir yoldur.

Bilimsel Yaklam aratrmann planlanmas, uygulanmas, deerlendirilmesi ve yorumlanmas aamalarnda objektif davranmaktr.

Bilimsel AratrmaProblemlere gvenilir zmler aramak amacyla;Planl ve Sistemli Olarak, Verilerin Toplanmas, Analizi, Yorumlanarak Deerlendirilmesi ve Rapor edilmesi srecidir.

Bilimin Temel Nitelikleri(1)Bilim Fonksiyoneldir.

Bilim Mantkldr.

Bilimin Temel Nitelikleri(1)Bilim Genelleyicidir.

Bilim Gzlemsel ve Deneyseldir.

Bilim Dorulanabilirdir.

Bilimin Temel Nitelikleri(1)Bilim Olgusaldr: Bilimin konusu var olan, geree dayanan, gzlenebilen olgulardr. Kiisel gr ve beenilerden bamszdr.

Bilim Sistemlidir: Bilim iledii konuda edindii olgu ve ilikileri sistemli bir ekilde incelemeye alr.

Bilimin Temel Nitelikleri(2)Bilim Gerekidir.

Bilim Objektiftir.

Bilimsel AratrmaBilimsel aratrma; Problemi doru tanmlayarak, Gvenilir zmler aramak Planl ve sistemli, Verilerin toplanmas, Analiz edilmesi, Yorumlanmas,Genellenmesi srecidir.

11Bilimsel Aratrma Sreci

Bilimsel Aratrma SreciAratrma srecinin btn aamalar, aratrma amacna uygun bir ekilde yaplandrlmaldr.Aratrma Amac,Amaca Uygun Yntem,Amaca Uygun Veri Toplama,Amaca Uygun Analiz,Amaca Uygun Bulgu,Amaca Uygun Yorum/Tartma,Amaca Uygun Sonu Ve neri

Bilimsel Aratrma SreciAratrma Konusunun Belirlenmesi(1)Bilimsel aratrma srecinin ilk basama konu seimidir.

Aratrma Konusunun SeilmesiSeilecek/seilen konunun nemli klan nedir? Yaplabilirlik dzeyi nedir? zgnlk dzeyi nedir?

Aratrma Konusunun Belirlenmesi(2)Aratrma:Hangi alanlara katk yapacaktr?Ne dzeyde katklar salayacaktr?Ne kadar deerlidir?Ne kadar anlamldr?Kim/kimler iin nemlidir?Bilim evrenine nasl bir katks salayacaktr?Seilecek/seilen konunun yaplabilirlik dzeyi nedir?

Aratrmann AmacAratrmann amac, ifade biimine baklmakszn ak, anlalabilir, basit, ksa, dorudan ifade edilebilen, aratrmann yntemine uygun bir anlatmla ortaya konulmaldr.

Problemin Tanmlanmas(1)Genellikle bilimsel aratrmalarda zm aranan problem, Aratrmann Amac olarak ifade edilir. Aratrmann konusu neyin aratrldn ifade ederken, aratrmann amac da niin aratrldn kesinlikle ortaya koymaldr.

Problemin Tanmlanmas(2)Problem cmlesi yazmnda ak ve sade bir dil kullanlr.Aratrma problemi soru cmleleri eklinde ifade edilmelidir.Problem cmlesi zlecek problemi net bir ekilde ortaya koymaldr.

Problemin Tanmlanmas(3)Bamsz Deiken: Aratrc tarafndan seilen, baml deiken zerindeki etkisi renilmek istenen deikendir.

Bamsz Deiken rnekleriYaCinsiyetBoyKiloSa RengiGz RengiMedeni DurumEitim Durumu

Problemin Tanmlanmas(4)Baml Deiken: Bamsz deikenlerin etkilemesi beklenen deiken olarak tanmlanabilir.

Baml Deiken rnekleri:Memnuniyet DurumuAnksiyete DurumuBaar DurumuGven Duyma DurumuTutum ve Davranlar

Problemin Tanmlanmas(5)Kontrol Deikenleri: Baml deikenleri etkileme olasl kuvvetli olan deikenlerdir.

Hipotezin (Denence) Kurulmas(1)Hipotez; deikenler arasnda var olduu sylenen iliki ya da etkileim hakkndaki bir varsaymdr.

Hipotezin (Denence) Kurulmas(2)

Olgular aras ilikiler, fikirler snanabilir. Bu da hipotez ile saptanabilmektedir.

Hipotezin (Denence) Kurulmas(3)Hipotez ne kadar zgn, anlaml ve uygun kurulursa yaplan aratrmaya o oranda katkda bulunur.

Hipotezde Aranan Nitelikler

Bilinen kuramlarla eliki iinde olmamaldr.Kuramsal bir temele dayandrlmaldr.Ak ve yaln olmaldr.levsel bir biimde aklanmaldr.Aralarnda iliki kurulmas mantkl iki deikene dayandrlmaldr.

Aratrma Ynteminin Belirlenmesi(1)Aratrmac tarafndan, yaplmak istenilenin Nerede, Ne Zaman, Ne le ve Nasl gerekletirilecei ak bir ekilde ortaya konulmaldr.

Aratrma Ynteminin Belirlenmesi(1)ncelikle aratrma amalarnn ak bir ekilde ifade edilmi olmasna baldr.

Literatr (Kaynak) TaramasUzmanlarKtphaneler / KitaplklarArivler KitaplarDergilerTezlerKonferans Dokmanlarnceki Aratrma Taramalarnternet Taramalar

http://scholar.google.com.tr/schhp?sourceid=navclient&ie=UTF-8&hl=trOnline Veri Tabanlar

Online Veri Tabanlar

http://www.ulakbim.gov.tr/Online Veri Tabanlar

http://www.sciencedirect.com/

Online Veri Tabanlar

http://www.springerlink.com/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/

Online Veri Tabanlar

Aratrmann Evreni ve rneklemi(1)alma Evreni: Aratrcnn, rneklem olarak belirledii aratrma evrenidir.

rneklem: Bir btnn parasdr.

Aratrmann Evreni ve rneklemirnekleme Yntemleri

Olaslkl rnekleme YntemleriOlaslk D rnekleme Yntemleri

Aratrma Verilerinin Toplanmas(1)Veri lmeye dayanr.

Aratrma Verilerinin Toplanmas(2)Bilimsel aratrmalarda kullanlan veri toplama teknikleri;Anket YntemiDeney YntemiGzlem YntemiGrme YntemiTarama Yntemi

Aratrma Verilerinin Toplanmas(3)Anket Yntemi: Anket belli bir ama ve plana gre dzenlenmi soru listesidir.

Aratrma Verilerinin Toplanmas(4)Anket rnei

Aratrma Verilerinin Toplanmas(5)Deney Yntemi:Aratrma konusuna ilikin veri elde etmek amacyla verilerin retilmesi almalardr.

Aratrma Verilerinin Toplanmas(6)Tek Deikenli Deneylerok Deikenli Deneyler

Aratrma Verilerinin Toplanmas(7)Gzlem Yntemi

Aratrma Verilerinin Toplanmas(8)Grme Yntemi

Aratrma Verilerinin Toplanmas(9)Tarama Yntemi

Aratrma Verilerinin Analizi(1) Veri analizi ; verinin toplanmas, modellenmesi ve gerekirse biiminin deitirilmesi srecidir.

Aratrma Verilerinin Analizi(2)Veri analizi sreci, bilimsel aratrma srecinin en nemli basamaklarndan biridir. Bu srete toplanlan veriler amaca uygun istatistiksel teknikler ile ilenir veya analiz edilir.

Aratrma Verilerinin Analizi(3)Veri analizi srecinin en nemli aamas aratrmann amacna uygun istatistiksel tekniin belirlenmesidir.

statistiksel TekniklerAratrma Verilerinin AnaliziVeri analizi sonucunda ortaya kan sonular;Szel ifadelerTablolar Grafiklergibi yntemlerle daha anlalr hale getirilerek yorumlanr.

Aratrma Verilerinin Analizi

Grafik rnekleri

Pasta GrafikStun GrafikGrafik rnekleri

izgi GrafikHistogram GrafikAratrma Raporunun Yazlmas(1)zet-Summaryz-AbstractGiriMateryal ve Yntem (Metod)Bulgular ve TartmaSonu ve nerilerKaynakaEkler

Aratrma Raporunun Yazlmas(2)zet-Summary:Her aratrmaya mutlaka bir de yabanc dilde zet konmaldr. Yabanc dilde zet tercihen ngilizce olmaldr.

z-Abstract:Aratrmada ya zet -summary ya da z - abstract blm bulunur. z ksa zet olarak da bilinir.

Aratrma Raporunun Yazlmas(3)GiriAratrmann amacnn, neminin kapsamnn belirtilerek aratrmann gerekesinin ortaya konduu blmdr.

Aratrma Raporunun Yazlmas(4)Materyal bir aratrmann yaplabilmesi iin toplanan her trl malzemedir.Yntem ise sz konusu bu malzemeyi elde etmek ve elde edilmi bulunan malzemeyi deerlendirmek amacyla izlenen yoldur.

Aratrma Raporunun Yazlmas(5)Bulgular ve TartmaElde edilen bulgulara dayanarak ncelikle kendi yorumunu daha sonra dier aratrclarn yorumlarn usulne uygun olarak kaynak gstermek suretiyle belirtmelidir.

Aratrma Raporunun Yazlmas(6)Sonu ve nerilerBu blmde aratrc bulgulara dayanarak genellemelere giden sonular karmal ve elde ettii bu sonular okuyucuya yanstmaldr.

Aratrma Raporunun Yazlmas(7)Sonu ve nerilerAratrc bu blmde vard yargya da dayal olarak iki alana dnk neriler gelitirmelidir.Problem alanndaki uygulamalara dnk nerilerAratrma bulgular sonularna ve varlan yargya ilikin yeni aratrma neriler.

Aratrma Raporunun YazlmasKaynakaAratrmann bu blmnde, aratrmada yararlanlan tm kaynaklar alfabetik bir dzen ve belirli bir sistem ierisinde verilir.

KaynakaSmblolu, Vildan ve Smblolu, Kadir (2000) "Salk Bilimlerinde Aratrma Yntemleri" Hatibolu Yaynevi Sistem Ofset, Ankara.Bykztrk, ener (2002) "Sosyal Bilimler iin Veri Analizi El Kitab statistik, Aratrma Deseni SPSSUygulamalar ve Yorum" Pegem AYaynclk, Tic. Ltd. ti., Baak Matbaaclk, Ankara.Altunk, Remzi. Cokun, Recai. Yldrm, Engin. Bayraktarolu Serkar 2002 "Sosyal Bilimlerde Aratrma Yntemleri SPSS Uygulamal" Sakarya Kitabevi, Sakarya.Yazcolu, Yahi ve Erdoan, Samiye, "SPSS Uygulamal Bilimsel Aratrma Yntemleri " Detay Yaynclk, 2004, Ankara.Ural, Ayhan Ve Kl, brahim, "Bilimsel Aratrma Sreci Ve Spss le Veri Analizi", Detay Yaynclk, 2005, Ankara.

Teekkrler

nakyurt@hotmail.com