TARİHÇE

BİLGİSAYARA GİRİŞ

Bilgisayarın Tarihi (1642 – 1854)

17.yy ve matematik ve diğer hesaplama işlemleri ile ilgili çalışmalardaki hızlı gelişime

Ticaret başta olmak üzere tüm yaşam alanlarında önemli gelişmelerden etkilenen standartlar

1671 - Step Reckoner

1671 yılında Gottfried von Leibniz, zaman alıcı ve rutin aritmetiksel işlemleri kendisinin yerine yapacak bir makine tasarlamıştır.

Leibniz’in geliştirmiş olduğu araç, tekrarlı toplama işlemlerini yaparak, iki sayının çarpımını bulabiliyordu. Bunun dışında çıkarma, bölme ve karekök alma işlemlerini de gerçekleştirebiliyordu.

Gottfried Wilhelm von Leibniz

1671 - Step Reckoner

Derecelendirilmiş bir tekerleğin, çeşitli pozisyonları, farklı basamaklara karşılık geliyordu. Tekerleğin gerektiği kadar

döndürülmesi ile, sonuçlar elde ediliyordu.

Leibniz’in “Step Reckoner”ı (daha sonra “Leibniz Wheel” olarak adlandırılan ve 4 işlem yapabilen

hesaplama aracı)

Leibniz Wheel ve Pascaline

Pascal’ın Pascaline adlı hesaplama makinesi

Leibniz’in Leibniz Wheel adlı hesaplama makinesi

1678 – Grillet

1678’de Pierre Grillet, John Napier’in ve Blaise Pascal’ın makinelerinden esinlenerek bir hesap makinesi geliştirmiştir. Bu

makine Napier’in çubukları ve Pascal’ın makinesinin mekanizmalarını bir arada kullanarak toplama, çıkarma işlemlerini gerçekleştiriyordu.

Bu araç diğer iki araca göre çok daha küçük ve hafifti bu özelliği aracın ilk taşınabilir hesap makinesi olmasını sağlamıştır.

Grillet’in taşınabilir hesap makinesi

1805- Jacquard’ın Dokuma Tezgahı

Jacquard kendi dokuma tezgahlarında bir desenden birden fazla ve hızlı olarak dokumak için kartlar üzerine desen ve renkleri

ikili sistem (0,1) mantığı içerisinde tanımlayarak dokuma tezgahlarını programlama yoluna girmiştir. Jacquard, dokuma tezgahını denetleyen ve delikli kartlar esasına göre çalışan bir mekanizma kurmuştur. Her karttaki delik kalıbı kullanılacak

ipliğin rengini belirliyordu.

Joseph-Marie Jacquard

Delikli kart

1805- Jacquard’ın Dokuma Tezgahı

Jacquard’ın delikli kartlar ile çalışan programlanabilir dokuma tezgahı

1820 - Arithmometer

1820 de Charles Xavier Thomas, Leibniz’in makinesini geliştirmiştir. Thomas’ın bilgisayarın gelişimine olan etkisi, ilk kez bir hesaplama makinesinin ticari olarak üretilip satılması yönünde olmuştur.

Charles Xavier Thomas

Arithmometer

1820 - Arithmometer

Arithmometer

1822 – Fark Makinesi

1822’de Charles Babbage İngiltere’de karmaşık matematiksel tabloların formüle edilmesini sağlayan “Difference Engine –

Fark Makinesi” adlı bir makine geliştirmiştir.

Charles Babbage

1833 – Analitik Makine

Astronomların, muhasebecilerin ve diğer kamu görevlilerinin çok sık kullanmak zorunda

kaldıkları çeşitli matematiksel tablolar ve bu tablolardaki değerler üzerinde yapılan

işlemler oldukça yorucuydu çok zaman alıyordu ve hata yapma

olasılığı çok fazlaydı. Bu gereksinimler üzerine Babbage,

1833 yılında her hangi bir matematiksel işlemi,

kullanıcının verdiği her hangi bir sırayla yapabilecek bir

makine tasarladı. Bu makineye “Analytical Engine – Analitik

Makine” adı verildi.

1830 - Augusta Ada King

1830 yılında, Augusta Ada King adlı bir bayan, bilgisayar tarihinin ilk programını hazırlayarak bir aracın çalışması için uygulamıştır. King Babbage’nin tasarladığı fakat geliştiremediği Analitik Makine’nin çalışması için gereken programı hazırlamış, ancak oda bu makinenin geliştirilmemesi nedeniyle kullanılamamıştır. King, in hazırlamış olduğu yazılım, daha sonraki yıllarda bilgisayarların yazılım bölümü için önemli bir başlangıç olacaktır. Bu tarihten itibaren bilgisayarlar sadece donanım ile değil yazılım ile de çalışır hale getirilecektir. 1979 yılında bu bayanın adı bir bilgisayar programına verilmiştir. (ADA Programlama Dili)

Augusta Ada King

1854 - Boole

1854 yılında İrlandalı bilim adamı George Boole, Boolean Mantığı olarak bilinen ikili Mantık sistemini geliştirmiştir.

Boolean Mantığı, VE (^), VEYA (v) ve DEĞİL ( = )önermelerinden meydana gelmektedir.

0 ve 0 = 0

0 ve 1 = 0

1 ve 1 = 1

0 veya 0 = 0

0 veya 1 = 1

1 veya 1 = 1

0 değil = 1

1 değil = 0

1890 - Herman Hollerith

1890’da Herman Hollerith tarafından, delikli kartlarla bilgilerin yüklenebildiği ve bu bilgiler üzerinde toplama işlemlerinin yapılabildiği bir elektro mekanik araç geliştirdi.

Bu hesaplayıcı ABDnin 1890 nüfus sayımında başarılı biçimde kullanıldı. .

Hollerith yöntemi başarı kazanınca bir şirket kurdu ve daha sonra üç firma işle birleşerek 1924 yılında adını IBM olarak değiştirdi.

Herman Hollerith

Z3 - MARK - I

Bilgisayarlar konusunda en önemli ve hızlı gelişmelerin 2. Dünya Savaşından sonra başladığı görülüyor.

1941’de Konrad Zuze Z3 isimli elektrik motorları ile çalıştırılan mekanik bir bilgisayar yaptı. Bu (Z1, Z2, Z3 ve Z4 serisi) program kontrollü ilk bilgisayardır.

Howard Aitken IBM ile işbirliği yapmak suretiyle 1944de MARK I’ i tamamladı.

MARK - I

Bu bilgisayar küçük kapasiteli olmasına rağmen o günün koşullarında büyük bir başarı olarak kabul edildi. MARK I’e bilgiler delikli kartlarla veriliyor ve sonuçlar yine delikli kartlarla alınıyordu.

Babbage’ın analitik makinesine benzer şekilde çalışıyordu. Mark – I saniyede 5 işlem yapabiliyordu. 18 m uzunluğunda ve 2,5 m yüksekliğinde idi. Mark- I insan müdahalesi olmadan sürekli olarak, hazırlanan programı yürüten ilk bilgisayar idi.

Bununla birlikte Mark – I elektronik bir bilgisayar değildi.

ENIAC

Mark–I den kısa bir süre sonra Pensilvanya

Üniversite sinde ENIAC

( Elektronik sayisal

Hesaplayici ve Dogrulayici ) isimli sayısal

elektronik bilgisayar 1946

yılında tamamlandı.

ENIAC

18,000 adet elektronik tüp kullanilan ENIAC; 150 kwatt gücünde idi ve 50 ton agirligiyla 167 m2 yer kapliyordu.

Saniyede 5000 toplama islemi yapabiliyordu.

Mark-I’den 1000 kat daha hızlıydı. Bu bilgisayar ile elektronik bilgisayara geçiş başlamış ve mekanik donanım yerini elektronik devrelere bırakmıştır.

UNIVAC - I

Ticari amaçlarla kullanılabilen ve seri halde üretimi yapılan ilk bilgisayar UNIVAC I oldu.

Bu bilgisayarın giriş-çıkış birimleri manyetik bant idi ve bir yazıcıya sahipti. Univac 1956 yılında transistör kullanılarak üretilen ilk bilgisayardır.

Vakum tüpleri (1951-1959)

1951-1959 arasında üretilen bilgisayarlarda vakum tüpleri kullanıldı.

Bu tüpler bir ampul büyüklüğünde, çok fazla enerji harcamakta ve çok fazla ısı yaymakta idiler.

Veri ve programlar magnetik teyp ve tambur gibi bilgi saklama araçlarıyla saklandı. Veriler ve programlar bilgisayara delgi kartları ile yükleniyordu.

Transistörler (1959-1964)

Bu yıllarda üretilen bilgisayarlarda transistörler (10 bin adet) kullanıldı.

COBOL, FORTRAN, ALGOL yüksek düzeyli diller ve işletim sistemleri geliştirildi.

Entegre devreler (1964-1970)

Bu yıllar arasında, üretilen bilgisayarlarda entegre devreler kullanıldı, onbinlerce devre küçük bir silikon chip'e yerleştirildi.

Düşük maliyet, yüksek güvenirlilik, ufak boyutlar, düşük enerji harcaması ve hızlı olması bu chip'lerin mikro-bilgisayar yapımında kullanılmasına neden oldu.

Tümleşik devreler (1970-….)

1970'li yıllardan sonra, büyük çaplı tümleşik devreler kullanılmaya başlandı.

Bilgisayar donanımında bu teknolojinin kullanılması bilgisayarın hesaplama hızlarını ve güvenirliliğini arttırmış ve hacimleri çok küçültmüştür.

Mikroişlemci denilen tek bir tümleşik devre yongalarının bilgisayarlara uygulanması ile tek kullanıcılı ucuz bilgisayarlar üretilmiştir.

Sonraki konu Temel Kavramlar…