BERCESTE DENEME 9 · 2019-07-16 · Talat Tekin, Altayist kimliği ile bilim dünyasının önemli bir kişisidir. A, B, C ve E seçeneklerin-de belirtilen yargılar Talat Tekin ile

Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İsem Yayıncılık’ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

B E R C E S T ED E N E M E

9çözümleri

BERCESTE • ÇÖZÜMLÜ 10 DENEMEBERCESTE DENEME 9 ÇÖZÜMLERİ

2

isem

yayıncılık

1. Salarca Uygur (güneydoğu) grubunda yer alır. Diğer Türk dilleri Kıpçak grubundadır. Salarca güneybatı grubunun Oğuzcaya en yakın kolu-dur.

a

2. Bu beyitteki şu sözcüklerde hâl eki vardır: sarsa-rıga, méniŋ (2), başımga.

c

3. Strahlenberg, Sibirya bozkırlarında topladığı materyali tasnif etmiş ve bunları 32 dil ile somut-laştırarak Tatar dilleri olarak kabul etmiştir.

b

4. Düzlük - yuvarlaklık uyumu küçük ünlü uyumu-dur. Kural her yerde aynı olduğu için Türkiye Türkçesindeki düzlük - yuvarlaklık uyumu ile Orhun Türkçesindeki düzlük - yuvarlaklık uyumu arasında fark yoktur. Söz konusu ekler arasın-da yönelme (dativ) eki bu uyumu bozan bir ek değildir.

d

5. Körür köz (görür göz) ifadesinde sıfat-fiil vardır. Dikkat edilirse diğer seçeneklerin daha çok kip eki aldığı görülür: barmış erti, sülemiş, yagutır ermiş, boltaçı erti.

d

6. Bu ifadeler Orhun (Köktürk) Yazıtları’nda yer al-maktadır. Orhun Yazıtları’ndaki deyimler için şu kaynaklara bakılabilir: Talat Tekin, Makaleler 2, Orhun Yazıtları’nda Deyimler Üzerine 1-2 TDK Yayınları, 2013 Ankara. Bu ifadelerden birinci-si “ayağı burkulmak” anlamına gelip mecazen “morali bozulmak” anlamındadır.

a

BERCESTE DENEME 9 ÇÖZÜMLERİ

3

isem

yayıncılık

7. Kelimelere dikkatle bakılırsa bunların sırasıyla isim, fiil ve fiil türünde olduğu görülür. İlk sözcük “dışarı, dışarı doğru” anlamında olup yön gös-terme eki almıştır. İkinci sözcük ise “atlandırdı” şeklinde olup altı çizili olan ek, fiilden fiil yapma ekidir. Altı çizili olan son kelime “körür”deki ek ise geniş zaman ekidir. Bu cümlenin yüklemi bir-leşik çekimlidir.

a

8. Ünsüzlerin benzeşmesi Orhun Türkçesinde dü-zenli değildir. Öncülde verilen cümleye bakılırsa “yaşımka” kelimesinde bu kurala uyulmamıştır, uyulsaydı “yaşımga” olması gerekirdi. Oysa “l, n, r ünsüzlerinden sonra “d” ünsüzü gelmez” ku-ralına uygun olarak “olurtum” kelimesine de yer verilmesi, ünsüzlerin benzeşmesi kuralının sabit olmadığını göstermektedir. Diğer seçeneklerde-ki bilgiler verilen örnek cümleyle ilgili doğrudur.

d

9. “agırlık” sözcüğünde sıfat-fiil ekine yer veril-memiştir. Bu kelimede isimden isim yapma eki bulunmaktadır. “tigin-ge” sözcüğünde yaklaş-ma, “ak-la-y-ur” sözcüğünde isimden fiil yapma eki ve geniş zaman eki, “kel-ür-ser” eyleminde geniş zaman ve şart kipi ekleri, “bol-gay-men” eyleminde ise gelecek zaman ve 1. kişi ekleri bulunmaktadır.

c

10. “Aymışınca” ve “mana” sözcükleri Osmanlı Türkçesinde kullanılmaz. Arapça ve Farsça söz-cüklerinin kullanımında ise genel itibariyle tarihi lehçelerde değişiklik olmaz. Bu yüzden “şükür” (A), “ilahi” (B) ve “muvahhid” (E) kelimelerinin bulunduğu seçenekler doğru cevap olamaz. C seçeneğindeki “sana” kelimesi de Osmanlı Türkçesinde bu hâliyle kullanılır.

d

11. Talat Tekin, Altayist kimliği ile bilim dünyasının önemli bir kişisidir. A, B, C ve E seçeneklerin-de belirtilen yargılar Talat Tekin ile ilgilidir. Fakat Eski Türkçe alanındaki son gramer çalışması T. Tekin’e ait değil, Marcel Erdal’a aittir.

d

12. Ağaç-ı ifadesinde belirtme eki vardır zira geçişli eylem önünde bulunuyor. Sor-madın şekli Eski Anadolu Türkçesinde sıkça kullanılan bir zarf-fiildir. Ayt-ur (söyler) eyleminde ise geniş zaman kip eki vardır.

c


4

isem

yayıncılık

13. Kelimedeki belirli ekin daha güçlü bir tonlama ile telaffuzuna vurgu denir. Diğer seçeneklerden buna en yakın olan “aksan”dır. Yabancı bir keli-me olan aksan için “belli bir ülkeye veya çevreye özgü söyleyiş özelliği” demek daha doğru olur. Bir Fransız Türkçe konuşursa ve Fransızcanın etkisi konuştuğu Türkçede hissedilirse “Fransız aksanıyla Türkçe konuşuyor” denir.

a

14. Dede Korkut Kitabı’nda nazım kısımlar az, nesir kısımlar çoktur. Yani seçenekteki durumun tersi söz konusudur.

d

15. Tuyuğ diğer nazım biçimlerinden ayrılır. Zira mahlas kullanılmaz. Tuyuğların tamamına ya-kını “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılmıştır.

d

16. Tardiye nazım biçimi muhammesin özel bir şek-lidir ve beşliklerle yazılır. Terbi, şarkı, tuyuğ ve murabbada ise dört dize bulunur.

a

17. Beyitler manzum bir tezkireden alınmıştır. Se-çeneklerde manzum tezkire olarak Ali Güftî’nin eserine yer verilmiştir.

b

18. Nev’î Divanı’ndan alınan bu beyitte “mefâîlün mefâîlün mefâîlün mefâîlün” kalıbı kullanılmış-tır. Birinci mısranın ilk tefilesinde herhangi bir aruz işlemine gerek kalmaması işimizi kolay-laştırmaktadır. Fakat beyitteki çok sayıda imale olmasına dikkat edilmelidir: bendesi, ne, olalı kelimelerinde imale vardır.

b

19. Lokman Hekim ve Hz. İsa’nın olması burada tel-mih olduğunu gösterir. Fakat soru telmih dışın-daki söz sanatını sormaktadır. Mürdeye canlar vermesi, Hz. İsa; hastaya sıhhat vermesi ise Hz. Lokman ile ilgilidir. Bu yüzden leffüneşir vardır.

a


5

isem

yayıncılık

20. Felatun adı Platon (Eflatun) ismiyle aynı olup Antik Yunan felsefesinde ve edebiyatında meş-hur bir kişidir. Diğer seçenekelerde İranlı şahıs-lara yer verilmiştir.

b

21. “şûh” kelimesi kadınlar için kullanılır. Kadının çekiciliğini ifade eder. Şiirin “şûh olmaması” ise onun çekici olmadığını yani albeniden mahrum olduğunu ortaya koymaktadır.

a

22. Sakiname türü içkiden, içki meclisinden ve saki-nin tavırlarından, güzelliğinden söz eder. Manzum veya mensur yazılsa da edebiyatımızda daha çok manzum sakinameler rağbet görmüştür.

b

23. Hirre-name adlı mesnevinin sahibi Kânî’dir. En önemli yanı mizaha çokça yer vermesidir.

c

24. Brahmi alfabesi Türkçenin ses özelliklerini en iyi şekilde gösteren alfabelerden biridir. Fakat sınırlı bir coğrafyada kullanılmıştır. Bu konuda A.M. von Gabain’in Eski Türkçenin Grameri’nde (Yazıların tanıtıldığı bölümde) yeterli bilgi bu-lunmaktadır. Ayrıca Talat Tekin, Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı adında müstakil bir eser telif etmiştir: Simurg Yay. 1997, İstanbul.

e

25. Dahhâk omuzlarından şeytanın öptüğü kişidir. Omuzlarından iki yılan çıkmış ve erkek çocuk beyniyle beslenirmiş yılanlar. Sıra demirci olan Gave’ye geldiğinde isyan başlamış ve Gâve, Dahhâk’ı tahtından etmiş. Bedûh bir meleğin is-midir. Eskiden mektuplara “Bedûh / Ya Bedûh” yazılırdı. Böylelikle mektupların aceleyle ve güvenle yerine ulaşacağına inanılırdı. Behmen İranlı padişahlardan Erdşîr’in lakabı olup “zeki, anlayışlı” demektir. Genelde kasidelerde methi-ye bölümünde anılır. Deccâl, kıyametin büyük alametlerinden olup insanlara felaket getire-cek kişidir. Erjeng, Manihaizm’in kurucusu olan Mani’nin resimlerinin bulunduğu koleksiyonun adıdır. Bu eserin diğer adı Nigâristan olup sevgi-linin güzelliği ile birlikte anılırdı.

b


6

isem

yayıncılık

26. Bu cümlede isim-fiil yoktur. “görünmeyen” A, “karanlığın” B, “sezilebilen” D yargıları doğrudur. İkinci cümle kurallı olup basit bir yapıya sahiptir.

e

27. Buda’nın vaazları sutra ya da sudur olarak adlandırılır. Körünç daha çok Maitrisimit adlı eserde bölümler için kullanılır. (Eserin tiyatro tarzında olduğunu düşündürmektedir.) Çatikler, sudurun ayrı bir kolu olup masal niteliği gösterir. Çatik ile çataka aynıdır. Takşut ise şiir için kulla-nılan bir kelimedir.

b

28. Bu dize iki ögelidir (istiklal özne, gerisi yüklem), sıfat-fiil (tapan bulunur. “Tapan” sözcüğü dışın-dakiler Arapçadır. Belirtili isim tamlamasına (mil-letimin hakkı) yer verilmiştir.

e

29. Söz konusu kuram edebiyat sahasında bir ese-rin ilk hâlini edinmeye/kurmaya çalışır. Eski Türk edebiyatında nüshaların karşılaştırılmasıyla ya-pılan edisyon kritik çalışmasının amacı da söz konusu yazma eserin ilk hâlini ortaya koymaktır. Halk edebiyatında da amaç değişmez. Herhangi bir masalın ya da halk hikâyesinin ilk şeklini bul-mak amaçlanır. Bunu yaparken masal içindeki motiflerden yararlanır.

a

30. Tepegöz denen doğa üstü canlı Dede Korkut Hikâyeleri’nde geçmektedir.

b

31. Söz konusu dörtlüğün dili gayet sadedir. Arap-ça Farsça tamlamalara yer verilmemiş, anlaşı-lır bir dil kullanılmıştır. 11’li heceyle yazılmıştır. Buna rağmen durak sistemine bağlı kalınmadı-ğı görülür. Bu bir koşmadan alındığına göre 10 dörtlükten fazlası pek görülmez. Şiirin içeriğine bakılırsa bunun bir güzellemeden alındığı kabul edilemez. Deyiş ve içerik özellikleri bunun bir taşlamadan aldığını göstermektedir.

d

32. müstefilatün müstefilatün müstefilatün müstefilâtün kalıbıyla söylenen şiirler vezni aher adını alır. Satrançta mütfeilün x 4, kalen-deride mefûlü mefâîlü mefâîlü feûlün, divanda fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilün, seliste ise feilâtün (fâilâtün) feilâtün feilâtün feilün (fa’lün) kalıbı kullanılır.

b


7

isem

yayıncılık

33. Manas Destanı’nda Manas ölür. Allah, Manas’ın yaptığı işlerin yarım kaldığını düşünerek onu yeniden canlandırır. Manas Müslümanlığı yay-mak ve Kırgızları hürriyete kavuşturmak için savaşır ve savaşta şehit düşer. Kerem ile Aslı hikâyesinin Türkmen ve Horasan varyantlarında Aslı, Kerem’in mezarında kırk yıl bekler. Duası-nın kabul edilmesi sonucu Kerem yeniden can-landırılır.

a

34. Kayserili Seyrani, âşık edebiyatının en sivri dilli şairlerinden biridir. Özellikte İstanbul’da bulun-duğu sürede yöneticileri ağır bir dille eleştirmiştir. Öldürülme ihtimaline karşı da İstanbul’dan kaç-mıştır. Bu yönüyle sert dili nedeniyle öldürülen XVII. yüzyıl divan edebiyatı şairi Nef’î’ye ben-zetilir. Bir diğer önemli özelliği ise tasavvufla da ilgilenmiş olmasıdır.

c

35. Anadolu’nun çeşitli yerlerinde parçada verilen adlarla genelde halk hikâyesi olarak yaşayan Dede Korkut Hikâyesi, Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek boyudur. Bamsı Beyrek boyu aynı za-manda halk hikâyesi olan Âşık Garip ile benzer motifler taşır. Düğüne son anda yetişme, görme-yen gözün olağanüstü şekilde tedavi edilmesi, kılık değiştirme motifleri birebir aynıdır.

a

36. Halk şairleri dörtlüklerle yazdıkları şiirin her bir bendine “hane” demektelerdir. Bazı kaynaklar beyitler için de aynı tabirin kullanıldığını ifa-de eder: (Ahmet T. Onay, Halk Şiirinin Şekil ve Nev’i, s.20)

c

37. Âşık Garip’in aruzla yazılmış şiiri bulunmamak-tadır. Diğer şairler aruzla çok sayıda şiir yazmış-lardır.

d

38. Semai sekizli hece ölçüsüyle yazılmış olan aşk, sevgi, hasret ve ayrılık gibi konuları işleyen şiir-lerdir. Seçeneklerden varsağı ile karışma ihtimali varsa da varsağının yiğitçe söyleyişi, “bre, hey” gibi ünlemlere yer vermesi semaiden ayrılan yönleridir.

b


8

isem

yayıncılık

39. Hicretname, Hazreti Peygamber ile ilgili bir tür-dür. Diğer seçenekler İslam’ın beş şartına ilişkin türleri içermektedir. Şöyle ki minbername cuma ve bayram namazlarında kürsülerde bulunan hatipler hakkında söylenen ve yazılan eserler-dir. Salatname ise namaz üzerine yazılan şiir-lerdir. Kaygusuz Abdal’ın bu isimde bir şathiyesi bulunmaktadır. Oruçname oruç ile ilgili, hacca ve Kâbe’nin faziletine ilişkin yazılan şiirlere ise hacname denir.

e

40. Aziz Mahmut Hüdayi, Celvetiye tarikatının kuru-cusu olup Türkçe şiirlerinde sade bir dil kullan-mıştır.

b

41. Soruda özeti verilen roman Sami Paşazade Sezai’nin Sergüzeşt adlı romanıdır. Bir paşanın oğlu ile Dilber adlı bir cariyenin aşklarının anla-tıldığı eserde Sami Paşazade Sezai geleneksel Osmanlı konak yaşamının içinden geldiği için eserde kendi gözlemlerine de yer verir.

d

42. Soruda “A, B, D ve E” seçeneklerinde verilen yazarlar ve eserleri doğrudur. “C” seçeneğinde verilen Zavallı Kız adlı eser Nabizade Nazım’a aittir.

c

43. Servetifünun topluluğunun en genç üyesi ve Beyaz Gölgeler, Buhran, Siyah Kitab eserlerinin yazarı Celal Sahir’dir.

a

44. Soruda “A, B, C ve D” seçeneklerinde verilen eserler tiyatro, Nimet-şinas ise Hüseyin Rahmi Gürpınar’a ait roman türünde bir eserdir.

e

45. Mensur eserde iç uyak kullanılması seci olarak adlandırılır. Tarsi bir anlamda bunun manzum eserdeki şekli gibidir. Fakat tarside beyitteki kelimelerin mısralardaki dağılımında paralel-lik vardır. Akis mısradaki kelimelerin tersinden okunması, kalp ise kelimedeki harflerin yerleri-nin değiştirilmesidir.

b

46. Önce Fecriati’ye dâhil olup onun sanat anlayışı-na uygun şiirler yazan, daha sonra yeni lisanda karar kılan ve şiirlerini Geçtiğim Yol adıyla kitap-laştıran şair Ali Canip Yöntem’dir.

a


9

isem

yayıncılık

47. Millî Edebiyat Dönemi’nin ilk manzum piyesi Ha-lit Fahri Ozansoy’a ait Baykuş adlı oyundur.

a

48. Yazar, Sait Faik’in Mahalle Kahvesi adlı hikâye kitabındaki bir tamlama ile ilgili düşüncelerini serbestçe dile getirmektedir. Buna göre “zehir yeşili” sözünün şairane olduğu ifade edilmiş ve bununla ilgili olarak bir öykücü olsa da Sait Faik’in bir şair gibi hareket ettiği belirtilmiştir. Bu anlatım tarzı deneme ile örtüşür.

b

49. Dikkat edilirse dizelerde bir makineleşme heye-canı görülür. Edebiyatı mekanik bir sistem gibi algılayan ve anlatan bu akım edebiyatımızda gelecekçilik olarak adlandırılmıştır. En önemli ismi Nâzım Hikmet’tir. Sorudaki şiir alıntısı da Nâzım Hikmet’e aittir.

b

50. Sözü edilen sanatçı 2001 senesinde vefat eden Necati Cumalı olup soruda bahsi geçen eserler dışında Tütün Zamanı, Acı Tütün, Boş Beşik adlı eserleriyle tanınır.

a

51. E seçeneğinde verilen bilgiler dışındaki bilgiler Hamit’e aittir. Ateşpare adındaki eser ise Mual-lim Naci’ye aittir.

e

52. İlk cümle romantizmin eleştirisine yöneliktir. Aynı zamanda Mai ve Siyah’ın kısacık bir özeti ma-hiyetindedir. Mai ve Siyah, kahramanının başa-rısızlığı yönüyle G. Flaubert’in Madam Bovary adlı romanına benzer.

c


10

isem

yayıncılık

53. Parça Halikarnas Balıkçısı’na aittir. Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan yazar daha çok denizle ilgili hatıralarını yazmaya çalışmıştır. D seçeneğindeki eser kendisine değil, Reşat Nuri Güntekin’e aittir.

d

54. A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan eserler roman türündedir. Bunların yazarları sırasıyla şöyledir: Rasim Özdenören, Reşat Nuri Günte-kin, Adalet Ağaoğlu, Orhan Kemal. Reis Bey ise Necip Fazıl’a ait olup tiyatro türündedir.

e

55. Seçeneklerde verilen Tırpan, Kaplumbağalar, Onuncu Köy ve Amerikan Sargısı” adlı roman-lar, olayların köyde geçtiği, köy yaşamını ve sorunlarını ele alan eserlerdir. Yarım Ekmek ise Türkiye’den Almanya’ya giden bir annenin dra-mını anlattığından köy romanı sayılamaz

c

56. Mâniler manzum olarak ifade edilir. Anonim halk edebiyatı için yapılan sınıflandırmalarda deyim, bilmece, tekerleme, alkış, kargış, atasözü man-zum veya mensur, manzum-mensur karışık şek-linde ifade edilmektedir.

e

57. C seçeneğinde verilen metin durum hikâyesi özellikleri taşır. Zaten Sait Faik’e ait bir metindir. Diğer parçalar olay hikâyelerinden alınmıştır.

c

58. Soruda “B, C, D, E” seçeneklerinde verilen bil-giler doğrudur. “A” seçeneğinde parnasyenlerin iyimser ve dışa dönük anlayışta oldukları söy-lenmiştir. Oysa tam tersi durum söz konusudur, parnasyenler eserlerinde karamsar ve içe kapa-nık tavır sergilerler.

a

59. İşaret Çocukları adlı şiir kitabı Cahit Zarifoğlu’na aittir. Zarifoğlu, Sezai Karakoç ve Necip Fazıl’dan etkilense de herhangi bir akıma dâhil edilemez.

b

60. Samiha Ayverdi, manevi kimliğe önem veren bir yazardır. Dili, çağına göre ağır ve süslü olan ya-zarın tasavvufa olan ilgisi eserlerine yansımak-tadır. Bir romancı olması yanında tarih konusun-da da çalışmaları olan Samiha Ayverdi’nin şiirsel bir dili vardır.

b


11

isem

yayıncılık

61. Konuşma halkasında öğrenciler çember dü-zeninde oturur gerçek bir yaşam öyküsü, film, masal vb. öğrencilere sunulur. Buradaki kişilerin yerine kendilerini koyarak düşünmeleri istenir.Beyin fırtınasında kısa sürede çok sayıda görüş elde edilmeye çalışılır ve yaratıcılık önemlidir. İstasyonda her masada bir gözlemci bulunur, görevi gruplara yön göstermek ve ürünleri topla-maktır. Bu teknik öğrencilere bir gruba ait olma hissi verir ve öğrenci bir ürünün ortaya çıkma-sına yardımcı olduğu için öz güvenini geliştirir. Mim kısaca sessiz sinema olarak tanımlanabilir. Sinektikte birbirleri ile alakasız parçaları bir ara-ya getirme anlamını taşımaktadır.

a

62. Defter-i Amal Ziya Paşa’ya ait anı türündeki eserdir, Ziya Paşa hedef alınmıştır. Anı, kişisel hayatı konu alan edebi metinler içinde değer-lendirilir. Hürriyet-i Efkar, Şark Meselesi Namık Kemal’e; İcmal-i Siyasiye Ahmet Mithat Efendi-ye ve Şiir ve İnşa Ziya Paşa’ya ait makalelerdir. Makale, gazete çeveresinde gelişen metinler içinde yer alır.

b

63. İlk şiir parçası beyit şeklinde yazılmış ve aruz ölçüsü kullanılmıştır, divan edebiyatı ürünüdür. İkinci şiir parçası murabba şeklinde aruzun fâilâtün / fâilâtün / fâilün kalıbıyla yazılmıştır. Divan edebiyatı ürünüdür. Son şiir parçası ise Cumhuriyet Dönemi’nde yazılmış serbest ölçülü bir şiirden alınmıştır. Ancak tüm şiir parçalarında işlenen konu sevgilidir.

e

64. Sabit hata her ölçme sonucuna karışır ve mikta-rı aynıdır. Aritmetik ortalamanın %30’u sabit bir sayıdır ve tüm öğrencilerin puanlarına eklendiği için sabit hata olarak değerlendirilir. Tesadüfi ha-tanın kaynağı ve miktarı belli değildir. Ölçmeci-nin dalgınlığı sonucu yaptığı yanlış toplama işle-mi tesadüfi hata içinde değerlendirilir. Sistematik hatanın kaynağı bilinir ancak karışan hata mik-tarı farklılık gösterir. Derse aktif katılan öğrenci-ler sınıfın tamamı olmadığı için bazı öğrencilere 10 puan eklenmiştir. Her öğrencinin aldığı puan farklı olduğu için %10’u da farklı olacaktır. Bu durumda D ve E seçenekleri de sistematik hata içinde değerlendirilir.

d

65. Modüler yaklaşım iç eriğ i oluş turan konula-rın anlamlı modü ller (ö bek, parç a) hâlinde dü zenlendiğ i ve bu bağ ımsız modü llerin bir bü tü n oluş turduğ u yaklaş ımdır. Konuların han-gi sırayla ö ğ retileceğ i aç ısından esnektir. Doğ-rusal yaklaşım birbiri ile ardış ık, aşamalı, sıralı, yakın iliş kili, zorunlu ve ö nkoş ul ö ğ renmelerin ağ ırlıklı olduğ u konuların dü zenlenmesinde kullanılır. Çekirdek yaklaşımda merkezde bir konu vardır ve dersler bu konuların etrafında yer alır. Merkezdeki konunun etrafında yer alan dersler seç imliktir. Yani temel konuları (ç ekirdek konuyu) alan ö ğ renci daha sonra kendisine su-nulan seç eneklerden istediğ ini alabilir. Sarmal yaklaşımında konular gittikç e geniş ler ve daha ö nceden ö ğ renilmiş konular yeri ve zamanı geldiğ inde daha kapsamlı (derinlemesine) ola-rak tekrarlanır.

b


12

isem

yayıncılık

66. Kavm 1917’de Ziya Gökalp’in yazdığı Türki-ye Türkçülüğü konusundaki düşüncelerini dile getirdiği şiiridir. Kızıl Elma’da gençlere, Ala Geyik’te çocuklara “Turancılık’’ düşüncesinin esaslarını anlatmıştır. 1911 yılındaki Genç Ka-lemler dergisinde yayımlanan Turan şiirinde “Vatan, büyük ve müebbet bir ülkedir: Turan’’ dizesi onun Turancılık düşüncesine nasıl bağlı olduğunu gösterir. Lisan şiirinde dil konusundaki düşüncelerini açıklamıştır.

e

67. Dewey Okulu, çocuğa bilgi veren bir yer değil, yaşamda yolunu bulabilmesi için düşünmeye alıştıran yer olarak görmüştür. Özellikle öğrenci-lere yaşamlarında karşılaşabilecekleri problem durumlarıyla ilgili değişik çözümler üretmesini öğretilmelidir. Ayrıca öğrendikleri konuları deği-şik durumlarda denemelerine olanak sağlanma-lıdır. Bu yaklaşımda öğrenci gerçek problemler-le karşı karşıya gelmeli ve problemlere çözüm üretmelidir. Yani alternatif çözüm yolu olan prob-lemler örnek olarak verilmelidir.

d

68. Evrak-ı Eyyam, Cenap Şahabettin’in makale tü-ründeki eseridir. A ve D seçeneklerindeki eserler Halit Ziya Uşaklıgil’in, B seçeneğindeki eser Ah-met İhsan’ın, E seçeneğindeki eser ise Ahmet Rasim’in anı türündeki eserleridir.

c

69. Leyla ile Mecnun’un aşkları bir Arap efsanesi-ne dayanmaktadır. Bu efsanede Mecnun mah-lasıyla şiirler söyleyen Kays ibni Mülevvah adlı bir Arap şairiyle Leyli (Leylâ) adlı bir Arap kızın arasında geçen ve ayrılıkla sona eren bir aşk hikâyesi anlatılmaktadır. Yusuf ile Züleyha ara-sındaki aşk, mesnevi tarzında en çok işlenen konudur. Sasani hükümdarlarından Hüsrev’in padişahlığı ve Şirin’le olan ilişkisi Şahname’de anlatılır. Bu konuyu bir aşk mesnevisi olarak işleyen ise Nizami’dir. Hüsn ü Aşk (Güzellik ve Aşk) adlı mesnevi Şeyh Galip’in (1757-1799) başyapıtıdır. 2101 beyittir. Aruzun “mefulü me-failün feülün” kalıbı ile kaleme alınmıştır. İsken-der name, Ahmedi tarafından kaleme alınmış bir mesnevidir. Adından da anlaşılabileceği gibi eser Büyük İskender’in hayatını konu alır. Fakat, çoğu araştırmacıya göre eserin amacı, ismi ge-çen kişinin hayatını anlatmaktan çok bu hayatı bir çerçeve-hikâye olarak kullanıp birçok farklı bilim dalına dair çeşitli bilgiler vermektir.

e

70. Cidal sanatçının tiyatro türünde yazılmış eseri-dir. A ve E seçeneklerindeki eserler hikaye tü-ründe, C ve D seçeneklerindeki eserler ise ro-man türünde yazılmıştır.

b


13

isem

yayıncılık

71. Güncel bir olay veya toplumu ilgilendiren bir sorunun dinleyiciler önünde bir başkan yöneti-minde tartışıldığı konuşmalara açık oturum de-nir. Kalabalık bir izleyici önünde gerçekleştirilir. Konusu önceden belli olan açık oturumda en fazla altı konuşmacı vardır. Başkan konuşmacı-lara soru sorar. Programın sonunda ise önce-den not aldığı konuşmaları özetleyerek birbiriyle ilişkilendirir. Açık oturumda bir sonuca varma amacı yoktur. (Ösym 2013’te sorulan benzeri bir soruda açık oturum tanımında yer alan günce ve toplumu ilgilendiren olay kısmını göz önüne almamıştır.) Panelde amaç kavram ve ilkelere ulaşmak değil, problemi farklı yönleriyle ortaya koymaktır. Münazara tez ve antitezin iki grup arasında ve bir jüri karşısında tartışıldığı konuş-malara denir. Münazaralar birer fikir yarışma-sıdır. Kollegyumda, bir grup uzman kişilerden diğer grup tartışmacılardan oluşur. Tartışmacı grup görüş belirsizliğe düştüğünde uzmanlardan oluşan grubun görüşüne başvurulur. Zıt panelde iki gurup vardır ancak bir grup soru sorarken di-ğeri cevaplayıcı konumundadır.

e

72. Vurun Kahpeye Halide Edip’in ideolojik bir ta-vırla yazdığı Millî Mücadele konulu romanları içinde yer alır. Diğer seçeneklerdeki romanla-rında kadın psikolojisini ve aşkı temele almıştır. Sanatçının gelenekler ve farklı kuşaklar üstüne yazdığı üçüncü grup romanlarına Tatarcık, Son-suz Panayır örnek verilebilir.

b

73. Biçimlendirmeye yönelik değerlendirmede bir ders saati, bir ünite ya da bir bölüm sonunda öğrencilerin öğrenme eksikliklerini tespit etme amacıyla kullanılır. Değer biçmeye yönelik de-ğerlendirmede hedefe ne kadar ulaşıldığı tespit edilmeye çalışılır ve not verme kaygısı vardır. Tanımaya yönelik değerlendirme öğrencilerin bir ders için gerekli ön koşul davranışlara sahip olma derecesini ölçen değerlendirme türüdür. Başarı testleri değer biçmeye yönelik değerlen-dirmeler için kullanılan testlerdir.

e

74. Psikolojik durumu, ön yargılar, stres, kişinin dik-katsizliği, kişinin sağlık durumu, motivasyon, kaygı ölçme yapılan kişiden kaynaklı hatalardır. Sıcak ortam, gürültü, ışık vs. ölçme ortamından kaynaklı hatalardır.

d

75. II. Mahmut Dönemi’nde çıkarılan ilk resmî ga-zete Takvim-i Vekayi’dir (1831). Ceride-i Hava-dis yarı resmî gazetedir. Churchill tarafından 1840’ta çıkarılmıştır. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğrudur.

c

Documents

BERCESTE DENEME 9 · 2019-07-16 · Talat Tekin, Altayist kimliği ile bilim dünyasının önemli bir kişisidir. A, B, C ve E seçeneklerin-de belirtilen yargılar Talat Tekin ile