106

Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

  • Upload
    others

  • View
    42

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık
Page 2: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Basit Devre Basit Devre Sembollerle

Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık enerjisine çevirir. Devredeki dirençtir İletken tel: Akımın taşınmasını sağlar. Anahtar : Devreden istenildiği zaman akımın geçmesini sağlar.

ampul

PilAçık anahtar

İletken tel

Page 3: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Aşağıdakilerden hangisi ampulün sembolüdür?

Page 4: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Elektrik devresinde kullanılan devre elemanlarının sembolleri

tabloda verilmiştir.

Buna göre, hangi devre elemanlarının sembolle gösterimi doğru verilmiştir?

A) Ampul B) Anahtar ve ampul

C) Ampul ve pil D) Anahtar, ampul ve pil

Page 5: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir elektrik devresindeki devre elemanının sembolü aşağıdaki gibidir.

Buna göre, bu sembol hangi devre elemanına aittir?

A) Anahtar C) Lamba

B) Pil D) Kablo

Page 6: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Aşağıda verilen devre elemanlarından hangisinin sembolü doğru verilmiştir?

Page 7: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Şekilde basit bir elektrik devresi

görülmektedir.

Bu devredeki lamba ve pil sayısı

aşağıdakilerin hangisinde doğru

verilmiştir?

Lamba sayısı Pil sayısı

A) 3 2

B) 4 3

C) 2 6

D) 2 3

Page 8: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Özdeş ampul ve özdeş pillerle kurulmuş yukarıda

verilen devreler ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.a. Hangi devredeki lamba daha parlak yanar? Neden?

Page 9: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

b. Hangi devredeki lamba daha parlak yanar? Neden?

Page 10: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

• Deneyler yapılırken incelenecek konu ya da olayla ilgili

değişkenler belirlenir. Bu değişkenlere bağımlı, bağımsız ve

kontrol edilen değişkenler adı verilir. Şimdi bu değişkenleri

tanıyalım.

BİLİMSEL DENEYDEKİ DEĞİŞKENLER

Page 11: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Deneyde etkisi gözlenen değişkendir.Deneyde değiştirdiğimiz değişkendir.

Deneyin sonucunda ortaya çıkan durum.

Deneyde kontrol altında tuttuğumuz veya sabit tuttuğumuz değiştirmediğimiz değişken.

Page 12: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir elektrik devresinde sadece pil sayısı değiştirilerek ampul

parlaklığına etkisi gözlemlenecektir.

Buna göre bu deneydeki değişkenler hangisinde

doğru verilmiştir

Page 13: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir elektrik devresinde sadece pil sayısı değiştirilerek ampul

parlaklığına etkisi gözlemlenecektir.

Buna göre bu deneydeki değişkenler hangisinde

doğru verilmiştir

Page 14: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bu grafiğe göre,

I. Pil sayısı artarsa ampul parlaklığı artar.

II. Bağımsız değişken pil sayısıdır.

III Kontrol edilen değişken ampul parlaklığıdır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

Page 15: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bu grafiğe göre,

I. Pil sayısı artarsa ampul parlaklığı artar.

II. Bağımsız değişken pil sayısıdır.

III Kontrol edilen değişken ampul parlaklığıdır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I. B) I ve II.

C) II ve III. D) I, II ve III.

Page 16: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıdaki devrelerdeki lamba parlaklığını etkileyen değişkenlerin nelerolduğunu belirleyiniz.

Page 17: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıdaki devrelerdeki lamba parlaklığını etkileyen değişkenlerin nelerolduğunu belirleyiniz.

Page 18: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

İletken telin direnci

1.Telin cinsine

2.Telin uzunluğuna(L)(uzunluk arttıkça direnç artar)

3.Telin kesitine(S:kalınlığına) bağlıdır.(kalınlık arttıkça direnç

azalır)

Aynı cins tellerin direnci 𝐷𝑖𝑟𝑒𝑛ç =𝑈𝑧𝑢𝑛𝑙𝑢𝑘

𝐾𝑎𝑙𝚤𝑛𝑙𝚤𝑘formülü ile

bulunur

Page 19: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Aynı cins iletken tellerin uzunluk (L) ve kesit alanları (S) yukarıdaki

şekilde verilmiştir. Buna göre,iletken tellerin elektriksel dirençlerini, büyük olandan küçük olana doğru sıralayınız.

Page 20: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki elektrik devresinde ampulün daha

parlak yanması için

devrede hangi değişikliklerin yapılması gerektiğini yazınız.

Page 21: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık
Page 22: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Ampuller seri ve paralel olmaküzere iki şekilde bağlanır.

Seri Bağlama

Paralel Bağlama

Ampullerin uç uca

bağlanması ile oluşur.

Ampullerin birer uçlarının bir

noktada, diğer uçlarının başka bir

noktada birleştirilerek devreye bağlanması ile oluşur.

Page 23: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Seri bağlı devrelerde, ampullerin hepsinin üzerinden eşit

miktarda elektrik akımı geçtiği için ampuller özdeş ise tüm

ampuller aynı parlaklıkta yanar.

Pil sayısı ile ampul sayısı aynı oranda artarsa parlaklık değişmez.

Page 24: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Özdeş pil ve ampullerden oluşan iki devredeki A ve B ampullerinin parlaklığı arasındaki ilişkiyi açıklayınız?

a)A=Bb)A>Bc)A<B

Page 25: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Seri ampullerden biri devreden çıkarıldığında ya da

patladığında diğer ampuller de söner.

Page 26: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Seri bağlanmış 3 ampulden en sondaki ampul patlarsa baştaki ampullerin parlaklığı için ne söylenira) Daha parlak yanarlarb) Daha sönük yanarlarc) Değişiklik olmazd) Sönerler

Page 27: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir devrede ampullere seri bağlı

ampul eklendikçe ampullerin parlaklığı azalır

Page 28: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir ampullü devreye bir ampul daha şekildeki gibi ilave edilmişse X ampulünün parlaklığı ne olura) Artar c) Azalır b) Değişmez d) Biraz artar

Page 29: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Verilen ampulleri parlaklık sıralamasına göre yazınız.

Page 30: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıda devrede yer alan ampullerin parlaklığını karşılaştırınız

a) A>B>C b) A=B>C

b) B>A>C d) B=C>A

Page 31: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Şekildeki elektrik devresinde iki ampul kullanılarak ampullerin parlaklığına

bakılıyor.

Daha sonra ampullerin birisi çıkarılarak diğer ampulün parlaklık durumu

gözleniyor.

Buna göre, ampulün parlaklığı ilk duruma göre nasıl değişir?

a)Değişmez b) Artar c)Azalır d)Işık vermez

Page 32: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Özdeş ampul ve pillerden oluşan elektrik devreleri şekildeki gibidir.

A) K = L = M

C) L > M > K

B) K > L > M

D) M > L > K

Her bir devredeki ampuller ışık verdiğine göre, K, L

ve M ampullerinin parlaklık sıralaması aşağıdakilerin

hangisinde doğru verilmiştir?

Page 33: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Zeynep, özdeş pil ve lambalardan oluşan şekildeki basit elektrik devrelerini

kuruyor.

Buna göre K, L, M ve N lambalarından hangisinin parlaklığı en fazladır?

A) K B)L C)M D)N

Page 34: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Basit bir elektrik devresinde pil sayısının

lamba parlaklığına olan etkisini

araştırmak isteyen Ayşe, şekillerdeki gibi

aynı pil ve lambalardan oluşan elektrik

devrelerini kuruyor.

Buna göre Ayşe, hangi iki devredeki

lamba parlaklığını karşılaştırırsa amacına

ulaşır?

A) I ve II B) I ve III

C) II ve IV D) III ve IV

Page 35: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Dirençlerin Seri bağlanması

Eş değer (toplam) direnç devredeki tüm

dirençlerin toplamına eşittir.

Eş değer direnç devredeki en büyük

dirençten daha büyüktür.

Rtoplam>R1Rtoplam>R2Rtoplam>R3

Page 36: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

a)20

b)9

c) 1

d)5/4

Page 37: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

a)100

b)20

c) 49

d)40

Page 38: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

KL uçları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω’dur?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10

Page 39: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıdaki devrede yer alan dirençlerin eşdeğer direnci(toplam direnç) kaçtır?

3R

Page 40: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Seri bağladığımız ampullerin parlaklığı,paralel bağlamaya göre

daha az olur.Hangi devre daha parlak yanar?

1. Devre

2.Devre

Page 41: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Devredeki bir ampule seri bağlı ampuller eklendiğinde, ampullerin

parlaklığı azalırken paralel bağlı ampuller eklendiğinde ampullerin parlaklığı değişmez.

Page 42: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Paralel bağlı devrede, kollardaki

özdeş ampullerin hepsine elektrik

akımı eşit paylaşılır ve

tüm ampuller aynı parlaklıkta yanar.

Paralel Bağlama

Page 43: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Paralel bağlı ampullerden biri

devreden çıkarıldığında ya da

patladığında,

Elektrik akımı diğer kollardan

akmaya devam edebildiği için diğer

ampuller yanmaya devam eder

Page 44: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir ampullü devreye bir ampul daha şekildeki gibi ilave edilmişse A ampulünün parlaklığı ne olura) Artar c) Azalır b) Değişmez d) Biraz azalır

Page 45: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede B patlarsa

A nın parlaklığı ne olur

a) Artar

b) Azalır

c) Değişmez

d) Söner

Page 46: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıdaki şekillerde verilen I, II ve III numaralı ampulleri parlaklıklarına göre sıralayınız.

Page 47: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Şekil I Şekil II

Devre şekil I den şekil II ye getirildiğinde ampullerin parlaklığı nasıl değişir

a)Çok parlak yanarlar c) Değişmezb)Çok sönük yanarlar d) Parlaklıkları biraz artar

Page 48: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Paralel bağlanmış ampullerden II nolu ampul

duyundan çıkarılırsa diğer ampullerin durumları

nasıl olur?

a) Çok parlak yanarlar

b) Değişmez

c) Çok sönük yanarlar

d) Parlaklıkları biraz artar

Page 49: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Elektrik Akımı

Elektrik akımı; pil, akümülatör, batarya gibi elektriksel güç kaynakları

ile sağlanır.

Page 50: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Aşağıda verilen devrelerdeki ampullerin hangilerinin ışık verip hangilerinin ışık veremeyeceğini tahmin edelim.

1.devre 2.devre

3.devre4.devre

Page 51: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

AKIM

DİRENÇ

GERİLİM ilişkisi

Page 52: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Katı haldeki maddelerin elektronları titreşim hareketi yapmaktadır.

Pil elektronların titreşim hareketini arttırır.

Titreşen elektronlar, diğer elektronların da titreşim hareketlerini arttırarak enerji

aktarımını gerçekleştirir.

Not :Elektronlar, pilin bir ucundan diğer ucuna akmaz,

pilden aldıkları enerji ile titreşim enerjilerini aktarır.

ELEKTRİK AKIMI

Page 53: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Titreşim hareketi ile oluşan ve

elektronların birbirlerine aktarabildiği bu

enerjiye elektrik akımı denir.

Page 54: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Basit bir elektrik devresini su tesisatına benzetebiliriz.

Su pompası, pile;Su akımının geçişinin sağlandığı su boruları, iletken tele; Su akımını durduran ya da devamlılığını sağlayan vana, anahtara Su tesisatındaki ince, kıvrımlı borular da elektrik devresindeki dirence benzetilebilir.

Page 55: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Devredeki enerji aktarımına akım denir.

Akım I veya i harfiyle gösterilir. Akımın yönü + dan –’ye doğrudur.

Elektronların yönü ise – den +’ya doğrudur.

Akım birimi amperdir Akım ampermetreyle ölçülür.

AKIM

Page 56: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Elektrik akımının birimi nedir?

a) Volt

b) Amper

c) Ohm

d) Watt

Page 57: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Lamba

Yanar

Yanmaz

Yanar

Yanmaz

Elektrik akımının yönü

a) 1 yönünde

b) 1 yönünde

c) 2 yönünde

d) 2 yönünde

Bu devrede K anahtarı kapatıldığında oluşacak

elektrik akımının yönü ve lambanın durumu için

aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Page 58: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Elektrik akımının yönü

a) 1 yönünde

b) 1 yönünde

c) 2 yönünde

d) 2 yönünde

Elektronların yönü

2 yönünde

1 yönünde

1 yönünde

2 yönünde

K anahtarı kapatıldığında oluşacak

akımının yönü ve elektronların yönü

ne tarafa doğru olduğu kabul edilir.

Page 59: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Devreden geçen akıma karşı zorluk göstererek sınırlama

yapan devre elemanı

R harfiyle gösterilir.

Direnç birimi ohm Ω dur

Dirençölçerle ölçülür.

Ampul de bir dirençtir.

Seri ve paralel bağlanabilir.

Direnç

Page 60: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Elektrik enerjisi direnç üzerinde

Su ısıtıcısı, ütü gibi aletlerde → Isıya

Ampülde→ışığa dönüşerek harcanır.

Page 61: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

OHM KANUNU Bir iletkenin iki ucu arasındaki gerilimin iletkenden geçen akıma oranına iletkenin direnci denir. Bu kanuna ohm kanunu denir.

𝐷𝑖𝑟𝑒𝑛ç =𝐺𝑒𝑟𝑖lim

𝐴𝑘ı𝑚

𝑅 =𝑉

𝐼

Direnç=R

Gerilim=V

Akım=I

İle gösterilirse

I=𝑉

𝑅

V= I. R

Akım istenirse→

Gerilim istenirse→

ohm=𝑉𝑜𝑙𝑡

𝑎𝑚𝑝𝑒𝑟

birimi

Ohm Ω sembolü ile de gösterilebilir

Page 62: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Üçgen metoduyla daha kolay yapabiliriz

Page 63: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıdaki devrede direnç kaç ohma) 24 b) 10c) 1,5 d) 0,66

Page 64: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devre için akım kaç amperdira) 9b) 20c) 0,8d) 1,25

Page 65: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

3 ohmluk direncin üzerinden 6A lik akım geçerse devredeki gerilim kaç volttur

a) 2 c) 18b) 0,5 d) 9

Page 66: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Direnç birimi olan ohm'un eş değeri aşağıdakilerden hangisinde doğru

verilmiştir?

Page 67: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

8 Voltluk pil kullanarak ampul üzerinden 2 A'lık akım geçiriliyor.

Aynı ampul üzerinden 1 A'lik akım geçirmek için kaç Volt'luk pil kul-

lanılmalıdır?

A) 4 B)3 C)2 D)l

Page 68: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

A) Gerilim/Akım oranı sabittir

B) Devrenin eşdeğer direnci 20 ohm'dur.

C) Gerilim/Akım oranı devrenin direncini

verir.

D) Artan gerilim değerine göre akım değeri de

aynı oranda artmıştır.

Basit bir elektrik devresine ait verilen

gerilim - akım grafiği için,

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Page 69: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Potansiyel - Akım grafiği verilen devrenin direnci kaç Ω’dur?

A) 2 B) 4 C) 8 D) 16

Page 70: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

v - i grafiği verilen elektrik devresinin direnci kaç Ω’dur?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8

Page 71: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

3Ω (ohm)’luk dirence sahip bir iletken için V - i grafiği aşağıdakilerin hangisinde doğru çizilmiştir?

C)A) B)

Page 72: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Gerilim

Devrenin iki ucu arasında oluşan enerji

farkına(potansiyel farka) gerilim denir

V harfi ile gösterilir

Birimi volttur

Voltmetre ile ölçülür.

Pil, akü, batarya gibi üreteçler devrenin iki ucu arasında enerji farkı oluşturarak akımın oluşmasını sağlarlar.

Page 73: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Pillerin üzerindeki 1,5 V -9 V gibi değerler de pilin (+) ve (-) uçları arasındaki enerji farkını yani gerilim değerini gösterir.

Pillerde devreye seri ve paralel bağlanabilir.

Page 74: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

DİRENÇ-AKIM PARLAKLIK İLİŞKİSİ

Dirençle akım ters orantılıdır

Devrede direncin fazla olduğu yerde akım azdır,

Direncin az olduğu yerde akım fazladır. Akımla da parlaklık doğru orantılıdır

Page 75: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede B ampulü A ampulünden daha parlak yanıyorsa sebebi nedira) A nın direnci daha küçük olduğu içinb) B nin direnci daha küçük olduğu içinc) A dan daha fazla akım geçtiği içind) B den daha az akım geçtiği için

Page 76: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık
Page 77: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık
Page 78: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıda devrede yer alan ampullerin parlaklığını karşılaştırınız

Page 79: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yukarıda devrede yer alan ampullerin parlaklığını karşılaştırınız

L

Page 80: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Ege, özdeş pil ve tellerle kurulu devrelere

K, Lve M ampullerini şekildeki gibi

bağladığında ampullerin parlaklık

sıralamasının L>M>K olduğunu görüyor.

Buna göre ampullerin dirençlerinin büyükten küçüğe sıralanışı hangi seçenekte

doğru verilmiştir?

A) L>M>K C) K>L>M

B) L>K>M D) K>M>L

Page 81: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Ampermetre ve Voltmetrenin Devreye Bağlanışı

Devrede gösterilir

Devredeki akımı ölçer

İç direnci çok küçüktür.

Devreye seri bağlanır.

Paralel bağlanırsa üzerinden

çok akım geçer, bozulur.

Devrede gösterilir

Devredeki gerilimi(potansiyel farkı)

ölçer.

İç direnci çok büyüktür

Devreye paralel bağlanır.

Üzerinden akım geçmez

Seri bağlanırsa devre tamamlanamaz.

Ampermetre Voltmetre

Page 82: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir pilin uçları arasındaki elektriksel gerilim (potansiyel fark)

aşağıdaki araçlardan hangisi ile ölçülür?

A) Ampermetre B) Voltmetre

C) Dinamometre D) Termometre

Page 83: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Ampermetre için aşağıdaki ifadelerden hangileri

doğrudur?

I- Akım şiddetini amper cinsinden ölçen araçtır.

II- Devreye seri bağlanır.

III- Devrede şeklinde gösterilir.

a) Yalnız II

b) Yalnız III

c) I - II d) I - III

Page 84: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Bir elektrik devresindeki akımı ölçmek için aşağıdakilerden hangisi

kullanılır?

A) Ampermetre B) Barometre

C) Voltmetre D) Termometre

Page 85: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devre için

ampermetre ve voltmetre kaç

numaralı yerlere bağlanabilir

a) 1 .yere Ampermetre

b) 2.yere voltmetre

c) 3.yere voltmetre

d) 3.yere Ampermetre

Page 86: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki hangi devre elemanları yanlış yerlere yerleştirilmiştir.Doğrusunu çizerek göster

Page 87: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Aşağıdaki kelimeler karşısındaki açıklamalarla eşleştirildiğinde hangisi boşta kalır?

Kelimeler Açıklamalar

Amper Potansiyel farkını ölçen araçlardır.

Üreteç Elektrik akımını iletmeyen maddelerdir.

Yalıtkan Devreye elektrik akımını sağlayan elemandır.

Voltmetre

A) Amper B) Üreteç

C) Yalıtkan D) Voltmetre

Page 88: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

KISA DEVRE OLAYI

Akımın dirençsiz yolu(boş iletken yolu) takip etmesine kısa devre olayı denir.

Akım ampulün üzerinden geçmez,ampulyanmaz.

Page 89: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede açık anahtar kapanırsa hangi ampül veya ampülleryanmaza) A ve B b) B ve Cb) A ve C d) A, B ve C

Page 90: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede hangi ampuller ışık verir

Page 91: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede hangi ampuller ışık verir

Page 92: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede anahtar kapanırsa X ve Y ampullerine ne olura) Sadece X sönerb) Sadece Y sönerc) İkisi de yanard) İkisi de söner

Page 93: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Yandaki devrede anahtar kapanırsa devre için ne söylenir

a) Pilden çıkan akım azalırb) Toplam direnç azalırc) A lambası sönerd) B lambası yanar

Page 94: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

A) Yalnız K B) M ve N

C)LveN D) K, M ve N

Yukarıdaki elektrik devresinde bütün

anahtarlar açıkken hangi lambalar yanar?

Page 95: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

A) Yalnız II B) I ve III

C) I ve IV D) I, II ve IV

Özdeş üç ampul ve dört anahtardan

oluşan devrede yalnızca K ampulünün

ışık vermesi için hangi anahtarlar

kapatılmalıdır?

Page 96: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Özdeş üç ampul ve dört

anahtardan oluşan devrede

yalnızca K ampulünün ışık

vermesi için hangi anahtarlar

kapatılmalıdır?

A) Yalnız II B) I ve III

C) I ve IV D) I, II ve IV

Page 97: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Ohm YasasıElektrik devresinde, gerilim ile akım şiddeti arasında bir ilişki vardır.

1,5 V 1 A

Page 98: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Tabloda bulduğumuz verilerden yararlanarak aşağıdaki gerilim-akım grafiğini tamamlayalım.

Page 99: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Gerilim ile akım şiddeti arasında doğru orantı vardır

Page 100: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

1. Hangi devrenin toplam elektriksel direnci(eş değer direnci) en fazladır?

2. Hangi devrede yer alan ampul veya ampuller en parlak yanar?

3.Pilden çıkan akımları büyükten küçüğe sıralayınız

4.Devredeki ampullerin ışık verme sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız

Page 101: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

1. Devrede bulunan ampulün Yanına 2 ve 3. Devrelerdeki gibi Seri bağlı özdeş

ampuller eklendikçe Devrenin toplam elektriksel direnci (Eş değer direnç)

artar.

Elektriksel Direncin artması, ampullerden daha Az akım geçmesine sebep olur.

Dolayısıyla lambalardan en parlak yanan, 1. Devredeki lambadır.

Toplam Elektriksel direnci en fazla olan 3. Devrede ise ampulün parlaklığı en

azdır.

Page 102: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

1. Hangi devrenin toplam elektriksel direnci(eş değer direnci) en fazladır?

2. Hangi devrede yer alan ampul veya ampuller en parlak yanar?

3.Pilden çıkan akımları büyükten küçüğe sıralayınız

4.Devredeki ampullerin ışık verme sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız

Page 103: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

1. devrede bulunan ampule 2. ve 3. devrelerdeki gibi paralel bağlı

özdeş ampuller eklendikçe devrenin elektriksel direnci (eş değer

direnç) azalır.

2. Bu durumda, pilden çıkan akımın artmasına karşın ampullerin

bulunduğu kollara ayrılan akımlar aynı olduğu için 1, 2 ve 3. devredeki

ampuller aynı parlaklıkta yanar.

3. Bir ampule özdeş ampuller paralel bağlandığında ampul parlaklığı

değişmez.

Page 104: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

1. Hangi devrenin toplam elektriksel direnci(eş değer direnci) en fazladır?

2. Hangi devrede yer alan ampul veya ampuller en parlak yanar?

3.Pilden çıkan akımları büyükten küçüğe sıralayınız

4.Devredeki ampullerin ışık verme sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız

1.Devre 2.Devre

Page 105: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Paralel bağlı devrelerde, toplam elektriksel direnç azalıp

seri bağlı devrelerde toplam elektriksel direnç arttığı için ampuller

paralel bağlandığında seri bağlanmaya oranla daha

parlak yanar.

Page 106: Basit Devre - fen-mat.com · Basit Devre Basit Devre Sembollerle Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık

Hangileri aynı parlaklıkta yanar……………………..

Hangileri en parlak yanar…………………..

Hangileri en sönük yanar………….