of 43 /43
Bakterilerin Anatomik Yapıları

Bakterilerin Anatomik Yapıları - Hatacdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=bakterilerin...Fotosentetik pigmentler(bakterioklorofil) Title Bakterilerin Anatomik Yapıları Author

  • Author
    vuduong

  • View
    264

  • Download
    12

Embed Size (px)

Text of Bakterilerin Anatomik Yapıları -...

  • Bakterilerin Anatomik Yaplar

  • Kapsl

    Hcre Duvar Hcre Membran

    DNA

    Pilus

    Falgella

    Sitoplazma

    Nkleotid

    Ribozom

    Mezazom

    Plazmid

  • Bakterilerin Anatomik Yaplar

    DI YAPILAR Hcre duvar Kapsl Flagella Fimbria(pilus)

    YAPILAR Sitoplasmik membran Mezozom Nukleus(nukleotid) Ribosom Stoplazmik granller Sporlar Pigment Plazmid Faj Transpozon IS elementi

  • DI YAPILAR

    Zorunlu eler deildir Ancak nemli eler

    Bakterinin antijenitesi,virulans, toksijenitesi, d etkilerden korunmas, fajlara duyarll vs.

  • HCRE DUVARI*Bakterilere ekil verir* ozmotik basnca kar korur*Permiabilite veya ozmozisin salanmas ve devam ettirilmesi* Antijenite ve virulans z. kazandrr*Sitoplazmik membrann dnda yer alr* Mikoplazmalar dndaki tm bakterilerde bulunur* evresel faktrlerin etkisinden korur, Fiziksel bariyer ilevi

    vardr*Bakterinin blnmesi srasnda septum formasyonu

    oluturmada (oalmasnda) rol oynar*sporulasyon yerinin belirlenmesinde grev alr*Gram pozitiflik ve negatifliin olumasnda rol fazla

  • Gram boyama

    Christian Gram (1884) kendi ismiyle anlan

    Gram boyama yntemini gelitirmitir

    Gram boyama yntemi ile bakterileri boyam; Gram pozitif ve Gram negatif olarak iki gruba ayrmtr

    Fikzasyon

    Kristal viyolet

    Gram odin(lugol)

    Dekolarizasyon

    Sulu fuksin

    Gram pozitif Gram negatif

    NOT: Mikroorganizmalar sourmadklar iin renksizdirler.Bu nedenle mikroorganizmalar grebilmek iin boyanmalar gereklidir

  • Bakterilere ekil verir

    Hcre duvarnn giderilmesiprotoplast, sferoplast ve L-formu

    oluumu (izotonik ortam)Gram pozitif.. ProtoplastGram negatif.. Sferoplastprotoplast, sferoplast(blnp oalmalar)

    L-formlar

  • ozmotik basnca kar korur Bakteri iindeki osmotik basn (bakteri trlerine gre deimek zere) 5-20

    atmosfer arasnda bulunur Bu basnca mikroplar hcre duvar ile kar koymaktadr. Bakteri iindeki bu fazla

    osmotik basn, ite bulunan organik maddeler (protein, amino asit, karbonhidrat, vs.) ve inorganik tuzlar tarafndan oluturulur.

    Gram pozitif mikroorganizmalarn i osmotik basnc genellikle 15-20 atmosfer ve Gram negatiflerin ki ise daha azdr (5-10atmosfer).

    Mikroorganizmalar normal snrlar iindeki osmotik basn deimelerine kolayca adapte olabilirler ve bu deimeleri yar geirgen membranlar ile kolayca reguleedebilirler (osmofilik mikroplar). Bu snrlarn dna kldnda bakterilerde gelime de ve remede noksanlklar, plasmoliz ve plasmoptiz olaylar grlebilir. Ancak, denizlerde, tuzlu gl ve sularda, salamuralarda, reellerde, vs. yerlerde bulunan yksek orandaki tuz veya eker konsantrasyonlarna alarak reyebilen ve bunlarn bozulmalarna neden olan mikroorganizmalar da vardr (halofilik ve sakkarofilik). Pratikte, et ve balk muhafazalar iin %10-20 tuz ve reellerde de %50-70 orannda eker kullanlarak osmotik basn ykseltilir ve mikroplarn remesine mani olunur. Ancak byle hipertonik ortamlarda da, kf, maya, alg ve baz bakteriler az da olsa reyebilirler.

  • Gram Pozitif

    Peptidoglikan yap, teikoik asit ve yzey proteinleri ierir.

    Teikoik asit; eker-alkol-fosfat polimeridir Hcre yzeyindeki teikoik asit antijenikzelliktedir.

    Gram Negatif

    Dta lipopolisakkarid, fosfolipid ve protein, ite peptidoglikan

    Teikoik asit yok LPS Lipid A+polisakkarid Porin proteinleri porlar

    olutururlar. Kk hidrofilik molekllerin geiine izin verirler.

  • Teikoikasit

    Lipoteikoikasit

  • Periplazmik aralk

    Sitoplazmik membran ile d membran arasndaki blme denir.

    Proteinlerden yaplm jelatinz madde ierir.

    Hcre hacminin %20-40n oluturur.

    Periplazmik proteinler;

    - spesifik substratlar iin balayc proteinleri,

    - transport iin uygun olmayan moleklleri transporta uygun

    hale getiren enzimleri

    - ve baz antimikrobikleri inaktive eden enzimleri ierir.

  • Lipid ift tabaka

    Peptidoglikan

    Lipid+LPS

    Porinler

    Mikolat

    Ail lipidler

    Mikobakteri

    Arabinogalaktan

    Gram negatifGram pozitif

  • KAPSL, Mukoid Madde ve Mikrokapsl

    Baz bakterilerde, hcre duvarnn dnda bulunurPolisakkarid yapdadr (B.anthracis-arbon basili- protein yapsnda

    B.megaterium-protein+polisakkarid)Antijenik zellii vardrVirulans faktrdr

    -Bakteriyi fagositozdan korur-Kolonizasyonda rol oynar

    S.pyogenes S.pneumonia P.multocida K.pneumoniae B.anthracis vs.

  • Bacillus anthracis

  • Glikokaliks: Prokaryotik hcrelerin konak doku yzeylerine veya dier bakterilere yapmasn salar(Adherens).

    Fibrillerden olumu, gevek a yapsnda polisakkarit bir oluum Streptococcus mutans, sukroz varlnda bir slimetabaka retirAyn veya farkl tr bakteri hcreleri de S. mutansnglikokaliksine yaparak di yzeyinde di pla denen tabakalar olutururBiriken bakteriler tarafndan salglanan enzimler ortamdaki karbonhidratlar paralayarak oluan asit rnler di rmesine neden olurlar

    Glikokaliks bakteriyi evreleyen zar gibi ince bir rt grnmnde olup biyofilm tabaka adn da alr.

  • Flagella (kirpikler)

    *Hareket organelidir*Protein yapsnda (flagellin)dr*Antijenik zellie sahiptir

    rnein:Salmonellalarda flagelline kar elde edilen spesifik H serumlar

    *Hcre duvar ve sitoplazmik membranda bulunan disklerden oluan basal granl (blefaroplast) dan orjin alr.

    Flagellann kalnl,uzunluu ve dalgalar cinslere zeldir.

  • Bakteriler flagella bulunmasna ve konumuna gre temel gruba ayrlr 1.Atrik 2. Monotrik(monopolar) 3.Politrik(multitrik) a.Amfitrik b.Lofotrik c.Peritrik

    d.Monolateral(Selenomas ruminantium)

  • AmfitrikAmfitrik (baz vibrio ve spirillumlar)Monotrik (Baz pseudomonas trleri,C.fetus)

    Lofotrik(baz P.aeruginosa) Peritrik (E.coli,Salmonellalar, pseudomonas trleri vs)

  • Spiroketalarda(treponema,borrelia,leptospira cinsleri) Flagella yok, aktif hareket var Aksial flament ,burgu tarznda hareket

    Hareket: Aktif, Pasif Taksis: Kemotaksis

    AerotaksisFototaksisMagnetotaksis

  • Flagella varln aratrlmas

    Lam-lamel aras muayene Asl damla teknii Yar kat ortamda retme Flagella boyama Elektron mikroskopla Antiflagellar serumla muayene

  • Fimbrialar(piluslar, mikrofibriller) Gram negatif, Gram

    pozitif hareketli-hareketsiz m.o

    nce filamentzuzantlar,orjin stp. membran

    Protein yapsnda (pilin) Adezin ilevi grrler Antijenik zelliktedirler Flagelladan daha ksa ve

    incedir

    http://microvet.arizona.edu/Courses/MIC205/Exams/Ecoli_fimbriae.jpghttp://microvet.arizona.edu/Courses/MIC205/Exams/Ecoli_fimbriae.jpg

  • Normal fimbrialar hcre yzeyine adezyonla (Adhesine zellii), bakterinin bulunduu ortama kolonize olmasn salayarak patogenezde nemli rol oynarlar

  • genetik materyal alveriini salar(F pilusu -seks pilusu)

  • YAPILAR Sitoplazmik membran Sitoplazma Ribozom Mezozom Nukleoid Sitoplazmik granller Endosporlar Pigment Plazmid Faj

  • Hcre Zar ( Sitoplazmik Zar)

    Sitoplazmay boydan boya evreleyen zar

    sistemidir.

    Fosfolipid ve proteinden olumutur

  • Sitoplazmay sarar ve korur. Bir ok enzim bulunur DNAnn replikasyonunda grev alr Hcre blnmesinde ve sporulasyonda grev alr Mezozomlar orjin alr Selektif permiabilite ve ozmatik bariyer

    aktif transportpasif transport

  • Sitoplazmik zar belirli noktalardan sitoplazma ierisine uzantlar

    olutururlar (Mezozom)

    merkezi (septal) ve periferik (lateral) mezozomlar eklinde bulunurlar.

    mezozom Septal mezozom;

    nkleik asit ile ilikili olup,

    bakterinin bolnmesi bu bolgeden

    balar.

    Lateral mezozom;

    ise eitli enzimlerin

    salglannasnda rol alrlar.

  • Nkleoid(ekirdeksi)

    embersel, ift iplikli, dev bir DNA molekldr(tek ve sirkler

    Ortalama 2nm x 300-1400 m(1.4mm) boyutlarnda ve yaklak 5 milyon baz ifti ierir

    nsan ile karlatrlrsa;nsanlarda 990 mm uzunluunda 2.9x109 baz iftlik 23 kromozom vardr

    ekirdek zar, ekirdekik yoktur ntron yoktur

  • ENDOSPORLAR

    Bacillaceae fam. nemli zelliidir. Bakteri iin bir reme arac deildir

    genetik bir karakteridir bakterinin sentral (B. anthracis)

    subterminal(C.botilinum ve dierleri) veterminal (C.tetani)blgelerinde yer alr

    Spor olumasna sporulasyon, olumu sporun alarak bakterinin vejetatif hale gelmesine degerminasyon denir

  • B. anthracis

    C.tetani

    C.botilinum

    http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.siamhealth.net/Disease/picture/B.anthracis1.jpg&imgrefurl=http://www.siamhealth.net/Disease/picture/&h=246&w=308&sz=16&tbnid=v9N53TQaASAJ:&tbnh=89&tbnw=112&hl=tr&start=20&prev=/images?q=bacillus+anthracis+spore&svnum=10&hl=tr&lr=http://images.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.siamhealth.net/Disease/picture/B.anthracis1.jpg&imgrefurl=http://www.siamhealth.net/Disease/picture/&h=246&w=308&sz=16&tbnid=v9N53TQaASAJ:&tbnh=89&tbnw=112&hl=tr&start=20&prev=/images?q=bacillus+anthracis+spore&svnum=10&hl=tr&lr=http://microvet.arizona.edu/Courses/MIC420/lecture_notes/clostridia/cdiff_spores.gifhttp://microvet.arizona.edu/Courses/MIC420/lecture_notes/clostridia/cdiff_spores.gif

  • Sporlarn evresinde birok tabaka bulunduu iin normal boyalarla boyanmalar gtr.

    MALAT YEL ya da ZEHL-NEELSEN yntemiyle boyanrlar.

  • Sporulasyon karbon ve enerji isteyen bir olaydr(poli B-hidroksibutirik asit)

    Bakteri hcresinin ve nukleer materyalin basilin bir ucundan dier ucuna doru uzamas

    Nukleusun yarsnn sporun oluaca blgeye yerlemesi Mezozomlardan ieri doru karlkl ve iki tabakal bir

    septum uzamas, nukleer materyalin sitoplazmadan ayrm Septum (sitoplazmik zardan ayrlr) nukleusu ve onunla

    birlikte bulunan dier materyalleri sarar ve ift katl membranla evrili NSPOR oluur.

    Bu iki tabaka arasnda peptidoglikan,dipikolinik asid ve kalsiyumca zengin maddeler birikerek korteksi oluturur.Sporun fiziksel ve kimyasal faktrlere kar direncini salar.

    Korteksin dnda proteinden oluan bir tabaka ve bunun dnda da karbonhidratl bir protein zar(ekzosporium) vardr.

  • Endotrofik sporulasyon Ekzotrofik sporulasyon

    Sporulasyon 5-13 saat Her safha 30-90 dakika

  • Ca, dipikolinik asit ve peptidoglikan

    ift katl membranla evrili NSPOR

  • sitoplazma

    (Spor hcre duvar)

    (d membran)

    (ekzosporium)

  • Vegetatif forma dn AKTVASYON uygun evresel koullar(65Cde 15-60 dakika tutulursa aktivasyon

    hzlanr) GERMNASYON (minerallere ve suya

    gereksinim) DIA DORU UZAMA(su, mineral mad., karbon ve nitrojen)

  • Bakteri Pigmentleri Kolonilerin renk karekterini oluturur. Pigmentsiz bakteriler kirli beyaz, renksiz koloni 1. Fotosentetik olmayan pigmentler

    -suda erimeyen pigmentler: koloniden dar kmazS.marcescenskrmzM.tuberculosissar-krmzS.aureus..altn sars

    -suda eriyebilen pigmentler: redikleri ortama gei, renkli grnm

    P.aeruginosa(Pyocyanin ve Fluoresin)2. Fotosentetik pigmentler(bakterioklorofil)

    Bakterilerin Anatomik YaplarSlayt Numaras 2Slayt Numaras 3Bakterilerin Anatomik YaplarDI YAPILARHCRE DUVARIGram boyamaBakterilere ekil verir ozmotik basnca kar korurSlayt Numaras 10Slayt Numaras 11Slayt Numaras 12Slayt Numaras 13Slayt Numaras 14Periplazmik aralkSlayt Numaras 16KAPSL, Mukoid Madde ve MikrokapslSlayt Numaras 18Slayt Numaras 19Slayt Numaras 20Flagella (kirpikler)Slayt Numaras 22Bakteriler flagella bulunmasna ve konumuna gre temel gruba ayrlrSlayt Numaras 24Spiroketalarda(treponema,borrelia,leptospira cinsleri)Flagella varln aratrlmasFimbrialar(piluslar, mikrofibriller)Slayt Numaras 28Slayt Numaras 29 YAPILARHcre Zar ( Sitoplazmik Zar)Slayt Numaras 32Slayt Numaras 33Nkleoid(ekirdeksi)ENDOSPORLARSlayt Numaras 36Slayt Numaras 37Slayt Numaras 38Slayt Numaras 39Slayt Numaras 40Slayt Numaras 41Vegetatif forma dnBakteri Pigmentleri