BAHASA MELAYUUNSUR PERTUTURAN KATA

KERJADALAM

DIALEK MELAYU TERENGGANU DENGAN BAHASA MELAYU

STANDARD

PENILAIAN BERASASKAN SEKOLAH (PBS) 2014 SIJIL TINGGI PELAJARAN MALAYSIA

(STPM) DISEDIAKAN OLEH :

Raimi Bin Mohd Jom

Muhammad Hafizuddin Bin Shafei

Nursyaza Syahirah Binti Md Noor Hafizam

GURU PENYELIA:

Encik Arshad Bin Samit

PENGENALAN

Bahasa adalah salah satu alat komunikasi yang sangat penting di dalam kehidupan seharian.

Menurut Asmah Haji Omar (1986), seseorang individu telah menggunakan bahasa untuk

bertutur melalui beberapa bahagian di dalam tubuh individu tersebut. Pertuturan boleh

terhasil

melibatkan penggunaan bibir, lidah, lelangit dan pita suara.

LATAR BELAKANG KAJIAN

Adrian Akmajianet memberi

pengertian fonologi sebagai

sub bidang linguistik yang mengkaji

struktur dan pemulaan sistematik bunyi

dalam bahasa manusia. Istilah fonologi bertindak sebagai

rumus yang mengawal bunyi yang disebarkan dalam pertuturan.

Dialek pula bererti suatu bahasa yang sama dibunyikan atau

dituturkan dalam bunyi yang berbeza mengikut kawasan

kependudukan.

PERMASALAHAN KAJIAN

Mengkaji perbezaan pertuturan

kata kerja yang terdapat dalam

subdialek Terengganu dengan

bahasa Melayu Standard

DEFINISI KONSEP

Bahasa Melayu Standard

Bahasa Melayu Standard ialah bentuk piawai atau standard bagi bahasa

Melayu dan dianggap sebagai bentuk bahasa

yang sudah mengalami proses pembakuan dari segi taraf dan korpusnya.

Dialek Melayu Terengganu

Dialek Melayu Terengganu (DMT) telah diakui

mempunyai ciri-ciri dan nilai-nilai keunikan dan perbezaannya yang tersendiri khususnya dengan dialek Melayu

standard pada semua tahap linguistik

terutamanya dari segi sebutan fonem dan perkataannya.

OBJEKTIF KAJIAN

•Mengenal pasti pertuturan kata kerja dalam dialek Melayu Terengganu

•Membandingkan pertuturan kata kerja dalam bahasa Melayu Standard dengan dialek Melayu Terengganu

•Menghuraikan makna sebenar kata kerja di dalam bahasa Melayu standard

•Mengenalpasti ciri-ciri perkataan kata kerja yang dikaji

KEPENTINGAN KAJIAN

•Menyumbang kepada khazanah kajian Dialek Melayu Terengganu di samping dapat dimanfaatkan sebagai

rujukan kepada kajian lain yang mirip dengan kajian ini.

•Menambah dokumentasikan kata kerja dalam dialek Melayu Terengganu dan bahasa Melayu Standard

•Untuk menambah bahan kajian

DATA DAN METOD KAJIAN

Kajian perpustakaan dijalankan untuk mendapatkan bahan rujukan dan buku yang berkaitan

dialek Melayu Terengganu dan

bahasa Melayu Standard.

Kajian lapangan iaitu penyelidik mendapatkan

data primer daripada informan yang berasal dari negeri Terengganu.

Informan dipilih berdasarkan beberapa faktor,seperti

umur, jantina, pekerjaan, dan latar belakang pendidikan.

DAPATAN KAJIAN

Senarai kata kerja dalam dialek Melayu Terengganu

Senyung Makang Minung Jjual Belli

Wi Ato Cakkak Bacce Massok

Tulong Bowok Bbakko Kelih Kekkoh

Kejo Takak Kelloh Tapo Beghato

Jeghekoh Maghoh Guggha Nye nyeh Tohok

Dialek Melayu

TerengganuBahasa

Melayu

Standard

Dialek Melayu

TerengganuBahasa

Melayu

Standard1. Senyung Senyum 13.Tohok Buang

2. Makang Makan 14.Bbakko Bakar

3. Minung Minum 15.Kelih Lihat

4.Jjual Jual 16Kekkoh Gigit

5.Belli Beli 17.Kejo Kejar

6.Wi Beri 18.Takak Tangkap

7.Ato Hantar 19.Kelloh Berkelah

8.Cakkak Cakap 20.Tapo Tampar

9.Bacce Baca 21.Beghato Beratur

10.Massok Masak 22.Jeghekoh Sergah

11.Tulong Tolong 23.Maghoh Marah

12.Bowok Bawa 24.Guggha Bergurau25.Nye nyeh Mengejek

7. BIL

KATA KERJA MAKNA

1 Senyung (senyum)

Gerak bibir yang ternaik pada hujungnya yang membayangkan rasa suka (geli hati, setuju, dan sebagainya) tanpa mengeluarkan suara

2 Makang (makan) Memakan sesuatu dengan tujuan untuk kenyang

3 Jjuwa (jual) Berjual berpencarian dengan memperniagakan sesuatu; berniaga; berdagang

4 Belli (beli) Berbeli perlu atau dapat dibeli:

5 Wi (beri) Memberi atau menyebabkan seseorang menerima sesuatu

Maksud kata kerja dalam dialek Melayu Terengganu dan bahasa Melayu Standard

6 Ato (hantar) Menghantar atau menemani, mengawani, mengiringi orang

berjalan:

7 Minung (minum) Minum air yang mampu untuk menghilangkan dahaga

8 Cakkak (cakap) mengeluarkan sesuatu perkataan dengan suara yang jelas dan difahami oleh orang

lain

9 Bacce (membaca)

Memerhatikan isi sesuatu yang tertulis atau tercetak dengan

teliti dan memahamkan makna kandungannya:

10 Massok (masak) Menyediakan sesuatu makanan dengan cara memasaknya

terlebih dahulu

11 Bbakko (membakar) Memasang api pada sesuatu supaya hangus atau menyala; menyalakan sesuatu dengan

api:

12 Tulong (tolong) Membantu sesorang dengan iklahs13 Bowok (bawa) Membawa sesuatu benda atau barang14 Kekkoh (gigit) Bergigit, bergigitan mencengkam

(mencengkeram dan lain-lain) dengan gigi antara satu sama lain, saling menyepit dengan

gigi; menggigit atau. mengapit (mengacip, menyepit, dan sebagainya) dengan gigi:

15

Kelih (lihat) Melihat tau memerhatikan sesuatu atau benda dengan pancaindera mata

16 Kelloh (berkelah)

Bersuka-suka dan berjamu beramai-ramai di luar rumah (di pantai dan lain-lain): contohnya

Minggu lalu kami sekeluarga telah pergi berkelah di Taman Templer.

17

Tohok ( buang) Membuang sesuatu yang tidak digunakan

18 Kejo (Kejar)19 Tapo (tampo) Menampar memukul atau menepuk dengan

tapak tangan: Kerana terlalu marah,

20

Takak (tangkap) Menagkap sesuatu yang sukar didapati

21

Beghato (beratur/berbaris)

Bersusun dengan baik; berbaris: contohnya Tiap-tiap pagi, murid-murid beratur di padang sebelum masuk ke

bilik darjah

22 Jeghekoh (sergah)

Kata-kata atau suara yang kuat untuk memeranjatkan (memarahi dan lain-lain) orang. menyergah mengeluarkan kata-

kata atau suara yang kuat untuk memeranjatkan (memarahi dan lain-lain)

orang;

23 Guggha (bergurau)

Berbual secara bermain-main, bersenda, berjenaka, berkelakar: contohnya jangan

~ Aini, jangan berolok-olok;

24 Nye nyeh (mengejek)

Menuturkan kata-kata yang keji untuk tujuan mengejek atau menghina;

mengejek; menghina: contohnya Orang yang sombong itu selalu ~ orang miskin

25 Maghoh (marah) Meluahkan sesuatu perasaan geram atau tidak puas hati seseorang terhadap

orang lain

Ciri-ciri Perkataan Kata Kerja Yang Dipilih

Kajian yang dibuat mendapati bahawa kata-kata kerja

yang dipilih memiliki ciri-ciri yang melibatkan beberapa aspek. Aspek yang dimaksudkan

seperti tindakan penggantian,

pemendekan, penegasan sebutan dan

perkataan serta pengayaan kosa kata tempatan.

Aspek pengguguran dan penggantian

Analisis kajian menunjukkan terdapat kelainan bunyi bahasa bagi dialek Melayu Terengganu

amat jelas dari segi ciri-ciri pengguguran dan penggantian bagi perkataan perkataan yang mempunyai huruf-huruf vokal,

konsonan, diftong dan kata pinjaman.

Bunyi vokal ‘o’ iaitu [ᴏ] vokal belakang separuh sempit bagi suku kata pertama perkataan

digugurkan dan digantikan dengan huruf ‘u’ iaitu [ᴜ] vocal

belakang sempit.

Tolong – Tulong

Bunyi konsonan bagi perkataan yang berakhir dengan huruf ‘n’

iaitu [n] dan ‘m’ iaiti [m] konsonan sengau gigi bersuara, digugurkan dan digantikan dengan gabungan perkataan konsonan berakhir ‘ng’ iaitu [ᵑ] konsonan sengau lelangit

lembut bersuara.

Makan – MakangSenyum – Senyung

Minum – Minung

Bunyi konsonan bagi perkataan yang berakhir dengan huruf ‘p’ iaitu [ᵖ]

konsonan letupan dua bibir bersuara, digugurkan dan

digantikan dengan huruf ‘k’ iaitu [ᵏ] konsonan letupan

lelangit lembut tak bersuara.

Cakap – CakakTangkap – Takak

Bunyi konsonan bagi perkataan berakhir dengan huruf ‘s’ iaitu [s] konsonan geseran gusi tak bersuara, digugurkan dan digantikan dengan huruf ‘h’ iaitu [h]

konsonan geseran glotis tak bersuara.

Menebas – Nebbah

Bunyi gabungan vokal-konsonan ‘ok’ digunakan pada hujung perkataan.

Masak – MassokBawa – Bawok

Bunyi diftong bagi perkataan ‘au’ iaitu [au]

diftong Melayu No. 1, digugurkan dan digantikan

dengan bunyi huruf ‘a’ iaitu [ᵃ] vokal depan luas.

Gurau – Guggha

Sebelum [ h ], [ a ] dalam bahasa standard itu

mempunyai kesejajaran dengan [ o ] dalam

subdialek ini.

Berkelah – KellohSergah – JeghekohMarah – Maghoh

Bunyi konsonan bagi perkataan yang berakhir

dengan huruf ‘r’ dan digantikan dengan huruf

‘o’. Bakar – Bbakko

Kejar – KejoTampar – Tapo

Beratur – Beghato

Aspek pemendekan atau ringkasan perkataan

Contoh :

Beri – WiHantar - Ato

Aspek penegasan sebutanContoh :

Jual –JjualBeli – Belli

Baca - Bacce

Aspek pengayaan kosa kata tempatan

Contoh :

Mengejek – Nye nyehGigit – KekkohTengok – KelihBuang – Tohok

RUMUSAN

DIALEK MELAYU TERENGGANU

MENUNJUKKAN KELAINAN DAN KEUNIKAN

BERBANDING DENGAN DIALEK-DIALEK

LAIN DI MALAYSIA

BUNYI-BUNYI VOKAL

KONSONAN

DIFTONG

SUKU KATA

KOSA KATA

KATA-KATA DIALEK MELAYU TERENGGANU MENGANDUNGI

CIRI-CIRI PENGUGURANPENGGANTIANPEMENDEKANPENEGASAN SEBUTANPERKATAAN SERTA PENGAYAAN KOSA KATA TEMPATAN

PENUTUP

RAMAI SARJANA DALAM BIDANG BAHASA YANG TELAH MENEROKAI BIDANG DIALEKTOLOGI

SEKIAN, TERIMA KASIH