AsertywnoAsertywnośćść

czyli sztuka czyli sztuka mówienia mówienia

NIE!NIE!

AsertywnośćAsertywność

to to umiejętność ,umiejętność , dzięki której dzięki której ludzie otwarcie wyrażają swoje ludzie otwarcie wyrażają swoje myśli, uczucia i przekonania, myśli, uczucia i przekonania, nie nie lekceważąc uczuć i poglądów lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców.swoich rozmówców.

AsertywnośćAsertywność

to respektowanie własnych praw to respektowanie własnych praw oraz praw innych ludzi. Każdy oraz praw innych ludzi. Każdy człowiek ma swoje prawa i trzeba człowiek ma swoje prawa i trzeba je szanować.je szanować.

Ludzie asertywni potrafią powiedzieć Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie” bez wyrzutów sumienia, złości „nie” bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku. czy lęku.

W sytuacjach konfliktowych W sytuacjach konfliktowych umiejętności asertywne pozwalają umiejętności asertywne pozwalają osiągnąć kompromis bez poświęcania osiągnąć kompromis bez poświęcania własnej godności i rezygnacji z własnej godności i rezygnacji z uznanych wartości.uznanych wartości.

Zdaniem psychologów wyróżniamy 3 Zdaniem psychologów wyróżniamy 3 podstawowe style zachowania wobec podstawowe style zachowania wobec innych ludzi:innych ludzi:

11. Zachowania uległe. Zachowania uległe, gdy stawiamy , gdy stawiamy interesy i prawa innych wyżej niż interesy i prawa innych wyżej niż swojeswoje

Style zachowaniaStyle zachowania

2. Zachowania agresywne2. Zachowania agresywne

-kiedy stawiamy swoje interesy i -kiedy stawiamy swoje interesy i prawa wyżej od innychprawa wyżej od innych

Style zachowaniaStyle zachowania

Zachowania Zachowania asertywneasertywne, gdy , gdy stawiamy swoje stawiamy swoje interesy i prawa na interesy i prawa na tym samym tym samym poziomie co poziomie co interesy i prawa interesy i prawa innychinnych

Każde z tych trzech zachowań Każde z tych trzech zachowań niesie ze sobą pewne ryzyko:niesie ze sobą pewne ryzyko:

Agresja: nasi partnerzy czują się Agresja: nasi partnerzy czują się zagrożeni, przestajemy być lubianizagrożeni, przestajemy być lubiani

Uległość: tracimy szacunek do siebie Uległość: tracimy szacunek do siebie samych, tracimy poczucie własnej samych, tracimy poczucie własnej wartościwartości

Asertywność: tracimy sympatię Asertywność: tracimy sympatię niektórych osób, ponieważ jesteśmy niektórych osób, ponieważ jesteśmy otwarci i bezpośredni w wyrażaniu uczuć, otwarci i bezpośredni w wyrażaniu uczuć, co nie zawsze jest łatwe w odbiorze.co nie zawsze jest łatwe w odbiorze.

Człowiek, który potrafi spokojnie, ale Człowiek, który potrafi spokojnie, ale stanowczo odmówić jest bezpieczny. stanowczo odmówić jest bezpieczny. Ma wpływ na swoje osobiste życie, Ma wpływ na swoje osobiste życie, świadomie wybiera i realizuje cele.świadomie wybiera i realizuje cele.

Asertywność to kluczowa Asertywność to kluczowa umiejętność, gdy trzeba oprzeć się umiejętność, gdy trzeba oprzeć się naciskom pojedynczej osoby lub naciskom pojedynczej osoby lub grupy.grupy.

Asertywność to umiejętność Asertywność to umiejętność interpersonalna i możemy ją w sobie interpersonalna i możemy ją w sobie wyćwiczyć, kształtować. Warto wyćwiczyć, kształtować. Warto poznać w jakich obszarach naszego poznać w jakich obszarach naszego życia możemy popracować nad życia możemy popracować nad asertywnościąasertywnością

Mapa asertywnościMapa asertywności

Autotest pozwalający uświadomić sobie w Autotest pozwalający uświadomić sobie w jakich obszarach należy popracować nad jakich obszarach należy popracować nad asertywnościąasertywnością

1. obrona swoich praw w sytuacjach 1. obrona swoich praw w sytuacjach społecznychspołecznych

2. Obrona swoich praw w kontaktach 2. Obrona swoich praw w kontaktach osobistychosobistych

Inicjatywa i kontakty towarzyskieInicjatywa i kontakty towarzyskie Wyrażanie opiniiWyrażanie opinii Naruszenie cudzego terytoriumNaruszenie cudzego terytorium

Wyniki autotestuWyniki autotestu

Odpowiedzi za 1 punkt:Odpowiedzi za 1 punkt:

1-tak; 2-tak; 3-nie; 4-nie; 5-nie; 6-nie; 1-tak; 2-tak; 3-nie; 4-nie; 5-nie; 6-nie; 7-nie; 8-nie; 9-nie; 10-tak; 11-tak; 12-7-nie; 8-nie; 9-nie; 10-tak; 11-tak; 12-nie; 13-tak; 14-tak; 15-nie; 16-nie; nie; 13-tak; 14-tak; 15-nie; 16-nie; 17-tak; 18-tak; 19-tak;; 20-tak; 21-17-tak; 18-tak; 19-tak;; 20-tak; 21-tak; 22-tak; 23-tak; 24-tak;tak; 22-tak; 23-tak; 24-tak;

Jeżeli w jakimś obszarze uzyskałeś Jeżeli w jakimś obszarze uzyskałeś połowę lub więcejpołowę lub więcej

Metoda III krokówMetoda III kroków

I krok-SprawdźI krok-Sprawdź, czy to co proponuje , czy to co proponuje kolega jest dla Ciebie dobre. Czy to jest kolega jest dla Ciebie dobre. Czy to jest bezpieczne, co z tego wyniknie, jak się bezpieczne, co z tego wyniknie, jak się będziesz czuł, gdy to zrobisz?...będziesz czuł, gdy to zrobisz?...

II krok-II krok- Jeśli pomysł jest zły, powiedz Jeśli pomysł jest zły, powiedz sobie w duchu: sobie w duchu: Nie, nie będę tego Nie, nie będę tego robić.robić.

III krok-III krok- Powiedz głośno „ Powiedz głośno „Nie”Nie” i i ewentualnie zaproponuj coś innegoewentualnie zaproponuj coś innego

Metoda „zdartej płyty” Nie nie nie…..bez Metoda „zdartej płyty” Nie nie nie…..bez tłumaczenia powodów odmowy.tłumaczenia powodów odmowy.

AsertywnośćAsertywność

nie jest wynalazkiem ostatnich czasów. Termin nie jest wynalazkiem ostatnich czasów. Termin jednak pochodzi z Stanów Zjednoczonych, gdy jednak pochodzi z Stanów Zjednoczonych, gdy grupa kilku psychologów postanowiła grupa kilku psychologów postanowiła znaleźć znaleźć receptę na sukcesreceptę na sukces. Badano osoby, które odniosły . Badano osoby, które odniosły sukces - ekonomiczny, polityczny, społeczny. sukces - ekonomiczny, polityczny, społeczny.

Okazało się, że wszystkie badane osoby mają Okazało się, że wszystkie badane osoby mają te same cechy - są otwarte na świat, potrafią te same cechy - są otwarte na świat, potrafią komunikować się z innymi, są lubiane, komunikować się z innymi, są lubiane, osiągają swoje cele. Zespół tych cech nazwano osiągają swoje cele. Zespół tych cech nazwano właśnie właśnie asertywnością.asertywnością.

Osoby asertywne to takie które:Osoby asertywne to takie które:

potrafią komunikować się z innymi,potrafią komunikować się z innymi, są otwarte na świat,są otwarte na świat, są lubiane,są lubiane, osiągają zamierzone cele,osiągają zamierzone cele, nie mają kłopotów z mówieniem "nie",nie mają kłopotów z mówieniem "nie",

    

jeżeli potrzebują pomocy, nie boją się jeżeli potrzebują pomocy, nie boją się o nią poprosić,o nią poprosić,

potrafią skutecznie przekonywać,potrafią skutecznie przekonywać, potrafią okazywać innym serdeczne, potrafią okazywać innym serdeczne,

pozytywne uczucia,pozytywne uczucia, są pewne siebie, ale nie aroganckie,są pewne siebie, ale nie aroganckie,

są stanowcze, ale uznają prawo są stanowcze, ale uznają prawo innych do odmowy,innych do odmowy,

są bezpośrednie,są bezpośrednie, szanują innych,szanują innych, wiedzą, że inni też mają prawo wiedzą, że inni też mają prawo

mówić "nie", podejmować decyzje, mówić "nie", podejmować decyzje, nawet błędne.nawet błędne.

Pamiętaj!!!Pamiętaj!!!

Masz prawo prosić o to, czego chcesz Masz prawo prosić o to, czego chcesz – ale nie wymagać tego.– ale nie wymagać tego.

Masz prawo mieć i wyrażać swoje Masz prawo mieć i wyrażać swoje zdanie.zdanie.

Masz prawo postępować nielogicznie Masz prawo postępować nielogicznie i nie uzasadniać tego.i nie uzasadniać tego.

Masz prawo podejmować decyzje i Masz prawo podejmować decyzje i ponosić ich skutki.ponosić ich skutki.

Masz prawo nie wiedzieć, nie znać, Masz prawo nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć.nie rozumieć.

Masz prawo popełniać błędy, odnosić Masz prawo popełniać błędy, odnosić sukcesy, zmieniać zdanie.sukcesy, zmieniać zdanie.

Masz prawo do swojej prywatności.Masz prawo do swojej prywatności. Masz prawo zmieniać się i korzystać Masz prawo zmieniać się i korzystać

ze swoich praw. ze swoich praw.

Dlaczego Dlaczego asertywnośćasertywność jest taka jest taka ważna?ważna?

Brak asertywności jest równie Brak asertywności jest równie niebezpieczny jak życie w stresie i niebezpieczny jak życie w stresie i

powoduje podobne powoduje podobne dolegliwości takie dolegliwości takie jak:jak:

depresjędepresję - to wtedy, gdy złość na innych - to wtedy, gdy złość na innych przenosisz na siebie,przenosisz na siebie,

urazy psychiczneurazy psychiczne - gdy masz wrażenie, - gdy masz wrażenie, że inni manipulują  i próbują kierować że inni manipulują  i próbują kierować tobą,tobą,

agresjęagresję - gdy nie potrafisz poradzić sobie  - gdy nie potrafisz poradzić sobie  z uczuciami - nagromadzone, negatywne z uczuciami - nagromadzone, negatywne uczucia mogą wziąć kiedyś górę; złość uczucia mogą wziąć kiedyś górę; złość wybuchnie wtedy w najmniej wybuchnie wtedy w najmniej spodziewanym momencie,spodziewanym momencie,

frustracjęfrustrację - gdy zastanawiasz się, czy - gdy zastanawiasz się, czy możesz pozwolić, aby inni znęcali się nad możesz pozwolić, aby inni znęcali się nad tobą?tobą?

objawy somatyczneobjawy somatyczne - bóle głowy, - bóle głowy, choroba wrzodowa, nadciśnieniechoroba wrzodowa, nadciśnienie

lęk przed kontaktami z innymi, a w lęk przed kontaktami z innymi, a w konsekwencji izolacjękonsekwencji izolację - wtedy zaczynasz - wtedy zaczynasz unikać sytuacji i ludzi, którzy mogą unikać sytuacji i ludzi, którzy mogą sprawić ci przykrość; omijając sytuacje, sprawić ci przykrość; omijając sytuacje, które wydają ci się niekomfortowe, masz które wydają ci się niekomfortowe, masz szanse przegapić także wiele okazji do szanse przegapić także wiele okazji do poznania fajnych ludzi, zdobycia nowej poznania fajnych ludzi, zdobycia nowej pracy i stanięcia przed nowymi pracy i stanięcia przed nowymi możliwościami.możliwościami.

Komunikuj się, jak trzebaKomunikuj się, jak trzeba

Jak rozwijać asertywność na poziomie komunikacji?Jak rozwijać asertywność na poziomie komunikacji?Jak mówić, aby osiągać cele i nie zniechęcać innych do siebie?Jak mówić, aby osiągać cele i nie zniechęcać innych do siebie?

Pamiętaj, aby każda Twoja Pamiętaj, aby każda Twoja odpowiedź składała się z trzech odpowiedź składała się z trzech

części:części:

1.   1.   OOkaż empatiękaż empatię - postaraj się udowodnić rozmówcy, - postaraj się udowodnić rozmówcy, że rozumiesz jego zachowanie i nie chcesz wywołać że rozumiesz jego zachowanie i nie chcesz wywołać kłótni, np.: kłótni, np.: "Wiem, że miałeś dużo pracy.""Wiem, że miałeś dużo pracy."

2.   2.   Nazwij problemNazwij problem - powiedz, co Cię denerwuje i - powiedz, co Cię denerwuje i dlaczego, np.: dlaczego, np.: "....czuję się zlekceważony...""....czuję się zlekceważony..."

3.   P3.   Powiedz, czego oczekujesz - to prośba o zmianę owiedz, czego oczekujesz - to prośba o zmianę zachowania i propozycja, jak zamierzasz to zrobić, zachowania i propozycja, jak zamierzasz to zrobić, np.: np.:

"Chcę, abyś w ciągu godziny oddał mi moją książkę, "Chcę, abyś w ciągu godziny oddał mi moją książkę, gdyż jest mi ona bardzo potrzebna."gdyż jest mi ona bardzo potrzebna."

Pamiętaj!Pamiętaj!

Używaj języka ciała - zwróć się do rozmówcy, stań Używaj języka ciała - zwróć się do rozmówcy, stań lub usiądź prosto, rób wszystko, by zachować miły, lub usiądź prosto, rób wszystko, by zachować miły, ale poważny wyraz twarzy, mów spokojnie i miękko,ale poważny wyraz twarzy, mów spokojnie i miękko,

Używaj sformułowania "ja" - skup się na problemie, Używaj sformułowania "ja" - skup się na problemie, nie oskarżaj i nie obwiniaj innych, Mów: nie oskarżaj i nie obwiniaj innych, Mów: "Chciałbym"Chciałbym skończyć moja wypowiedź bez przerywania"skończyć moja wypowiedź bez przerywania" zamiast zamiast "Ty zawsze mi przerywasz""Ty zawsze mi przerywasz",,

Mów o faktach, a nie o sądach - powiedz: "Musisz popracować nad swoją interpunkcją" zamiast: „To pismo jest do bani"

Nazywaj rzeczy po imieniu - Mów: „Jestem wkurzony, gdy mój kolega łamie obietnice" zamiast: "Mój kolega bywa wkurzający"

Mów prosto i zrozumiale - zadając pytania, nie zapraszaj innych do rozmowy. Mów więc: "Czy możesz...?", a nie: "Czy nie masz nic przeciwko...?"

  

Wskazówki dla tych, którzy chcą być asertywniWskazówki dla tych, którzy chcą być asertywni Bądź pewny swojej odpowiedzi bez względu na to, co Bądź pewny swojej odpowiedzi bez względu na to, co

chcesz powiedzieć. Jeżeli nie jesteś zdecydowany, chcesz powiedzieć. Jeżeli nie jesteś zdecydowany, powiedz, że potrzebujesz więcej czasu do namysłu.powiedz, że potrzebujesz więcej czasu do namysłu.

Jeżeli nie zrozumiałeś czyjejś prośby, poproś o Jeżeli nie zrozumiałeś czyjejś prośby, poproś o wyjaśnienia.wyjaśnienia.

Odpowiadaj w sposób zwięzły, podaj główny powód Odpowiadaj w sposób zwięzły, podaj główny powód odmowy, ale unikaj długich wyjaśnień. odmowy, ale unikaj długich wyjaśnień.

Kiedy jesteś zdecydowany, mów po prostu Kiedy jesteś zdecydowany, mów po prostu "nie", słowo "nie" ma zdecydowanie większą "nie", słowo "nie" ma zdecydowanie większą moc niż "No wiesz, raczej nie ...”.moc niż "No wiesz, raczej nie ...”.

Zwróć uwagę, czy twoje gesty potwierdzają, to Zwróć uwagę, czy twoje gesty potwierdzają, to co mówisz.co mówisz.

Używaj słów: "Nie chcę", "Zdecydowałem, że Używaj słów: "Nie chcę", "Zdecydowałem, że nie...", unikaj: "Nie mogę", "Nie powinienem”.nie...", unikaj: "Nie mogę", "Nie powinienem”.

Możesz wyrazić żal, że komuś odmawiasz: "Wiem, że Możesz wyrazić żal, że komuś odmawiasz: "Wiem, że to dla ciebie rozczarowanie, ale nie zrobię tego", nigdy to dla ciebie rozczarowanie, ale nie zrobię tego", nigdy nie mów jednak "Jest mi przykro", bo wtedy druga nie mów jednak "Jest mi przykro", bo wtedy druga strona może to odebrać jako szansę na „kompromis”.strona może to odebrać jako szansę na „kompromis”.

Nie czuj się winny, nie twoim zadaniem jest Nie czuj się winny, nie twoim zadaniem jest uszczęśliwianie innych i rozwiązywanie ich problemów.uszczęśliwianie innych i rozwiązywanie ich problemów.

Nawet jeśli wcześniej powiedziałeś "nie", zawsze Nawet jeśli wcześniej powiedziałeś "nie", zawsze możesz zmienić zdanie.możesz zmienić zdanie.

KONIECKONIEC