Araştırma Teknikleri

Prof.Dr. Filiz Karaosmanoğlu Yrd.Doç.Dr. Bayram Kılıç

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Ekim 11, 2010

Yalova

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimsel Yöntem Modeli

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimsel Yöntem

Bilimsel yöntem, tümevarım ile tümdengelim yaklaşımlarının ayrı

ayrı yeterli olamayışları sonucu, her ikisini de kapsayan, iki

yaklaşımın bütünleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Bilimsel yöntemin

tüm bilim alanlarında geçerli bir yöntem olup olmadığı uzun süre

tartışma konusu olmuştur.

Bilimsel yöntemin bugünkü anlamda biçimlendirilişini John

Dewey ile başlatmak mümkündür.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilim üretmede yararlandığımız bilimsel yöntem, genelde, “problem

çözmek için izlenen düzenli yol” olarak tanımlanmaktadır.

Bilimsel Yöntem

Bilimsel yöntem problem çözmede izlenen bir yoldur. Dewey’in

“Nasıl Düşünürüz” adlı yapıtındaki problem çözme işlemindeki

belirtilen aşamalar bilimsel yöntemin aşamaları olarak kabul

edilmiştir.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimsel yöntemin aşamaları nelerdir ?

1. Güçlüğün sezilmesi: Bu aşamada birey, kendisine rahatsızlık veren,

ancak ne olduğunu bilemediği bir güçlük durumuyla karşı karşıyadır.

2. Güçlüğün problem biçiminde tanımlanması: Bu aşamada kişi,

yaptığı gözlemler ve topladığı veriler sayesinde kendisini rahatsız eden

durumu, yani problemin ne olduğunu keşfetmiş ve tanımlamıştır.

3. Problemin çözümüne yönelik denencelerin önerilmesi: Birey bu

aşamada eski yaşantılarından yola çıkarak problemin çözümüne

yönelik tahminlerde bulunmaktadır. Seçilen bir grup olay ya da gözlem,

yani kanıt niteliğindeki veriler bir ya da birkaç denence içinde

birleştirilmektedir.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

4. Denencelerin gözlenebilir doğurgularının saptanması: Buaşamada, olası uygulama sonuçları düşünülüp tartışılır.Denencelerin olası sonuçları kestirilmeye ya da saptanmayaçalışılır. Eğer denence doğruysa, beklenen durumların oluşmasıbeklenir.

5. Denencelerin sınanması: Bu aşamada birey olay ya da olgularabakarak, kanıtlar toplayarak ileri sürdüğü denencelerin doğruolup olmadığını belirlemeye çalışır. Böylece hangi denenceleringözlenen olaylarla uyuştuğu, problemin çözümü olduğu ortayaçıkmış olur.

Bilimsel yöntemin aşamaları nelerdir ?

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimsel Yöntem Modeli

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Olgu genel olarak, evrende yer alan, doğrudan ya da dolaylı olarakgözlenebilen nesne, durum veya olaylar olarak nitelendirilebilir.

Olguların özellikleri;• Genel geçerlilik,• Süreklilik,• Doğrudan ya da dolaylı olarak gözlenebilirlik• Tekrarlanabilirlik

Olgu örnekleri;• Suyun kaynaması•Metallerin elektrik iletmesi• Elmasın sert olması• İnsanların öğrenmesi

Olgu?

Bilimin Önemli Kavramları

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimin Önemli Kavramları

Terim?

• Belirli bir alana has olan sözcüklere denir.

• Yani terimler belirli bir alanın dilini oluşturur.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimin Önemli Kavramları

Tanım?

Bilinmeyen, yabancılık çekilen bir kavramın aşina olunan, bilinen

kavramlarla açıklanmasıdır.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimin Önemli Kavramları

• Olguların zihnimizdeki imajıdır.

veya

• İnsan zihninde anlamlanan olay, obje, ve olguların değişebilenortak özelliklerini temsil eden formudur.

Kavram?

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimsel Teori?

Bilimsel yöntemin en önemli kavramı olan teori, doğal dünyanın

olgularını, olgular arası ilişkilerini, yasalarını açıklayan, yasaları,

çıkarsamaları ve test edilmiş hipotezleri içeren iyi yapılandırılmış

kavramsal yapılardır.

• Moleküler kinetik teori• Atom teorileri• Öğrenme teorileri• Asit-baz teorileri• Belirsizlik teorisi•Hareketli kıtalar teorisi•Motivasyon teorileri

Bilimin Önemli Kavramları

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimin Önemli Kavramları

Bilimsel TeoriBilimsel teoriler, gündelik hayatta boş veya safsata anlamındakullanılan teori anlamında kullanılmamalıdır.

• Bilimsel teoriler hiçbir zaman ispatlanamaz ancak mevcut kanıtlaradayalı olarak yapılan açıklamalar arasında en mantıklı olanıdır.

• Bilimsel teorilerin, açıklama, tahmin ve kontrol olmak üzere üç önemlibileşeni vardır.

• İyi bir teori, gözlemleri iyi açıklama, henüz gözlenmemiş olaylarıtahmin etme, sınanmaya açık olma ve yeni bilgiler elde edildikçegerektiğinde düzeltilebilme gibi özelliklere sahip olmalıdır.

• Teoriler sayesinde birbiriyle ilişkisiz gibi görünen bir takım olaylar arasındaki ilişkilerin varlığı tespit edilir.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Araştırma Teknikleri

Bilimin Önemli Kavramları

Bilimsel Yasa?

Yasa, olgusal içerikli genellemelerdir. Bilimsel yasalar, belirtilen şartlar altındaki olgular arası ilişkilerin özlü ifadeleridir.

Boyle-Mariotte yasası: “Sabit sıcaklıkta, sabit miktardaki gazın hacmi, basıncı ile ters orantılıdır.”

• Kütlenin korunumu yasası,• Enerjinin korunumu yasası,• Sabit oranlar yasası,• Ohm yasası• Yerçekimi yasası