Embed Size (px)
Citation preview
1395زىـحاف،3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌دفای،پژكی‌‌آیغق22/08/13961395:پػیؼشجاریط1//28/03/1396:دریافثجاریط
167جا‌مفض139مفض‌از
هجتی ثز تذیذات آیذای آجب تذیي الگی تطکیل فزهبذی هطتزک هطق
1*صـی‌قکی 2هیؼوا‌قیط
چکیذ‌كیژگی جز‌ة‌قؼایي‌ك ةا اىم‌زیادی‌ای‌زگةؼای‌ىفلیث‌در‌دفاع‌از‌کكر ای‌آیغق
ةؼ‌زگ ىؼكری‌کجاق د‌ىؤدؼ‌ـحغ؛ كاف‌ىیایی‌ک‌در ة‌ككع‌پیؿح ،دغای‌اظیؼ‌یکپارچ‌انؽاـ‌ة کارگیؼی‌یؼكای‌ىعحهف‌جضث‌یک‌فؼىاغی‌كاصغ‌ك اؿث. غؼ‌ةاةؼای‌آكر
ای‌ىتحی‌ةؼ‌جغیغات‌امهی‌از‌اساـ‌ای‌جضلیق،جغكی‌انگی‌ىاؿب‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌ىی‌آیغق ركیکؼد‌آىیعح‌اساـ‌قغق-ک‌ة‌ركش‌جمیفی‌ةاقغ. اؿث.زاى‌آىاری‌جضهیهی‌ةای‌يهیات‌ؽیر‌ؼحاىی‌قاغم‌یا‌ةازكـح‌ك‌ىحعنل‌در‌‌ؼاف‌ماصبؼگی‌قاىم‌ظتؼگاف،ظت
یؼكای‌ىكحؼؾ‌ىی افـؼاف‌ارقغ‌قاغم‌در ؿؼداراف‌ك آىاری‌کهی‌قاىم‌اىیؼاف، زاى ةاقغ.ةاقغ.زث‌جیی‌ىـهش‌زيری‌اؿالىی‌ایؼاف‌ةا‌صغاكم‌ىغرؾ‌جضنیهی‌کارقاؿی‌ارقغ‌ىی
ؼات‌زاى‌ىرد‌ىان ىاة‌ىعحهف‌ك ىغارؾ، ای‌جضلیق‌پژككگؼ‌ىاردی‌از‌اؿاد، در‌‌ؼاف‌ماصب جیی‌قاظلآكر‌زيرا پؾ‌از اؿث؛ زیؼقاظ‌ی‌يدق ك ای‌امهی‌اكغاـ‌ة‌‌ا
ای‌ة‌دؿث‌آىغق‌را‌جسؽی‌‌جیو‌پؼؿكاى‌يدق‌ك‌ةا‌اؿحفادق‌از‌آىار‌جمیفی‌ك‌اؿحتای‌دادقای‌آظؼ‌ةا‌جضهیم‌ایی‌حایر‌ـتث‌ة‌ارائ‌انگی‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌ك‌جضهیم‌کؼدق‌ك‌در
افؽایی‌جاف‌ة‌ارائ‌انگیی‌زث‌واؿث.از‌حایر‌جضلیق‌ىیىتحی‌ةؼ‌جغیغات‌آیغق‌اكغاـ‌يدقای‌یؼكای‌ىـهػش‌در‌یک‌ىل،جـػیم‌فؼىاغی‌ك‌غایث‌یػؼكا‌در‌ىلاةه‌ةا‌ػؼفیػث افؽایف‌كغرت‌جنيیوکارگیؼی‌ؼفیثاىػکػاف‌ةػجغیغات، جغیغات، ةا ىلاةه -ای‌ىهی‌در
انيم‌در‌ىلاةم‌جغیغات‌آیغق‌اقارق‌کؼد.گیؼی‌ك‌ؿؼث‌کؾ
:بی کلیذیاص سبسهبى سبختبر ،تص جوری اسالهی ایزاىار ای، تذیذات آیذ،فزهبذی هطتزک هطق
فزهبذی هطتزک
1ایؼاف،جؼاف‌ىهی‌دفاع‌انی‌داكگاق‌اؿحادیار- 2ایؼاف‌جؼاف،آزا،دافس‌ؿحاد‌ك‌فؼىاغی‌داكگاق‌هيی‌یئث‌ى-
[email protected]*یـغق‌ىـئؿ
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى140
ثیبى هسئل:تطزیح
كیژگی اؿاس زگةؼ آیغق،ای جغیغات ةا ىلاةه ك ىأىریث ازؼای آیغق، ای‌ؼفیث جياـ از ىؤنفاؿحفادق ك ىأىریث،ا یک كهيؼك در ىزد ىهی كغرت ای
ای‌ىكحؼؾ‌در‌ةاقغ.يهیاتوؼكری‌ةدق‌ك‌از‌درز‌ايیث‌ةـیار‌ةاالیی‌ةؼظردار‌ىی‌فاكری از‌اىم‌ىحغد‌قؼکث‌کغق‌در‌قؼایي‌كزد ةیكحؼ اؿحفادق ةا ای‌پیكؼفح
قد‌ك‌از‌يی‌صیخ‌زگ،فىای‌گـحؼدق‌تؼد‌ك‌ااع‌انگای‌ىحع‌تؼد‌قاظح‌ىی(.ةؼ‌اؿاس‌جغییؼ1387:64سو،کغ)ىضيغیفؼىاغی‌را‌ة‌اىؼی‌پیچیغق‌جتغیم‌ىی
ىایث‌زگ ك جغیغ ع فؼىاغیدر ی، ای‌یک‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌ایاىیحی‌ةدق‌جا‌ةحاغ‌ىأىریث‌امهی‌ک-مؼؼ‌دفای‌تدق‌ةهک‌یک‌فؼىاغی‌دفای
زات‌ة‌ىر‌صف‌اؿحلالؿ‌ك‌جياىیث‌اروی‌ةا‌دف‌ؼ‌گ‌جساكز‌ة‌ياف‌دفاع‌ي‌داظاؾ‌ؿؼزىیی‌ىی ؼ ةایـحی‌در يی‌رك از دغ. ىفلیث‌اساـ ةا را قث‌ةاقغ
ةؼ‌اظحیار‌در‌غایث‌ك‌ؼح اىیحی‌ةایـحی‌ةؼ‌ىاة‌ةىی‌ك-ریؽی‌ىاة‌اىیالكق‌اظحیار‌ؼفیث فؼگی‌ك‌فاكری‌و‌جـهي‌داقح‌ك ازحيای، اكحنادی، ای‌ؿیاؿی،
ای‌كاگػار‌گؼدد‌ای‌كغرت‌ىهی‌یؽ‌ة‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌کارگیؼی‌ؿایؼ‌ىؤنفة(.65)ياف:
گؼدد‌ک‌ةؼظی‌از‌‌جاریط‌جر‌زگ‌ك‌هـ‌ك‌فف‌اىی‌ىكعل‌ىیةا‌گؼش‌ة‌‌دگؼگی‌پغیغق ىزب پغیغق‌ا ای اؿث. قغق درزگ يیق چارچةی‌‌ای در ا
اغ‌ك‌در‌حیس‌جغییؼدر‌كاغ،ای‌ی‌زگ‌را‌آفؼیغق‌ای‌از‌ؿتک‌ىكعل،جؼکیب‌جازق‌گؼكق‌جاکحیک ؿاظحارا، جسیؽات، آىزش‌اىی‌ة‌جياىی‌کغ‌ای‌يم‌ا، ك‌قیق ق‌ر‌ؿتک‌زىی ىیای‌‌در‌زگ‌ای‌اىی‌ؿؼایث‌يدق‌اؿث. جاغ‌اقی‌از‌‌ا
(:1394:4،داكگاق‌فؼىاغی‌كؿحاد‌آزااىم‌زیؼ‌ةاقغ)جضؿ‌در‌فاكری‌اىی-انف‌گؼش‌زغیغ‌در‌صزق‌جاکحیک-ب‌جغییؼ‌در‌قؼایي‌ىضیي‌اىیحی‌ك‌دفای-پراق‌‌كا،ك‌ؿؼی‌جاف‌ة‌ىاردی‌يچف:يهیاتای‌آیغق‌ىیای‌زگكیژگیاز
كغرت،ؿازی‌زىاف‌و‌جأدیؼىضر،يهیات‌اساـ‌ىؼکب،يهیات‌اساـ‌ك‌اغازی‌ائحالؼاالاجی،افؽایف‌‌زات‌ي‌ارزیاةی‌كیژق،کارگیؼی‌یؼكای‌غیؼظی،ة‌يهیات‌اساـ
141 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
دكث‌ك‌كغرت‌ؿالح يهیاجی‌ك-گا‌راتؼدی‌ؿ‌ؿح‌در‌زىافو‌درگیؼی‌ا،ةؼد،مض‌جؿة‌قؼایی،ؼ‌يهیات‌جضث‌اؿحيؼار‌دؿحا،يهیات‌پیف‌اساـ‌جاکحیکی،
ىغیؼیث‌دكیق،ىقکی‌ك‌دلم،جازو‌ایی‌ىؼاکؽ‌ة‌صيه‌ركای،يهیات‌ةؼ‌جکی‌تؼد،ىار‌اقارق‌‌ع‌در‌جغییؼ‌ا‌كىهث‌جضيم‌آؿحا‌ىغیؼیث‌زگ،ایؽی‌کاف‌زىاف،
(.1387:65سو،کؼد)ىضيغی‌زگ ىأىریثدر آیغق يهیاتای ك ةا يؽىاف ر ة اؿث ىيک ایی
ی‌یؼكای‌ىـهش‌یک‌کكر‌در‌یک‌ىل‌زغؼافیایی‌اساـ‌گیؼد‌ىاغ:يهیات‌‌كؿیه‌دریا اكگاف يهیات اةؼد، يهیات آةعاکی، يهیات زگزىیی، يهیات ای‌‌یی،
جا‌‌‌ا‌ةایغ‌ةا‌و‌ياگ‌قغق‌ك‌یکغیگؼ‌را‌پكحیتای‌يایغ،اىو‌ك...ک‌ای‌يهیات‌پؼاکغگی‌جالش ا‌ؿتب‌قد‌ک‌از‌كؿایم‌ك‌جسیؽات‌ك‌جـیالت‌‌وي‌زهگیؼی‌از
از‌ؿئی‌دیگؼ ىزد‌در‌ىل‌ةؼای‌رؿیغف‌ة‌غؼ‌ىی،كصغت‌جالش‌ایساد‌قد.ةؼای‌رؿیغف‌ة‌ای‌ىر،ایساد كصغت‌جالش‌ىـحهؽـ‌ایساد‌كصغت‌فؼىاغی‌اؿث.
یک‌فؼ‌‌ای‌فؼىاغی‌ىعحهفی‌پیف‌جكکیم‌ؿازىاف ةؼاؿاس‌آا اؿث‌ک ةیی‌قغقکغق‌را‌ة‌غق‌‌گا‌ك‌ؿایؼ‌یؼكای‌قؼکث‌فؼىاغی‌يهیاجی‌امؼی‌از‌یؼكای‌ؿ
قد)ياف(.داقح‌ك‌از‌ؼیق‌یک‌ؿحاد‌ىاؿب‌کيک‌ىیکغق‌پیؼكزی‌در‌‌چی‌جغةیؼی‌یک‌فؼىاغی‌ىيئ،ىـحيؼ‌ك‌ىؤدؼی‌را‌ک‌جىيی
يایغ.ةاةؼای‌دغغغ‌ذی‌ىضللی‌یا‌ة‌تارجی‌دیگؼ‌ىـئه‌امهی‌‌رزـ‌اؿث‌فؼاو‌ىی‌ة جز ةا اؿث، گؼدیغق ىؼح ىان ىرد ىوع اف ة ک جضلیق ای در
ای‌رخ‌دادق‌در‌ىل،جغیغات‌ر‌ك‌ىایث‌لغس،زگجسؼةیات‌دكراف‌دفاع‌ىای‌فهی‌آزا‌ةؼای‌قؼکث‌رؿغ‌ک‌ؿاظحار‌ك‌ؿازىافای‌آیغق،چی‌ة‌ؼ‌ىی‌زگ
در‌زگ‌ك‌ىلاةه‌ةا‌چی‌جغیغاجی‌ك‌قؼایي‌ک‌ؼح‌قغق،ىاؿب‌یـث‌ك‌ای‌قؼایي‌‌ىی ایساب ىچی در ك ؼاصی زغیغی ؿاظحارای ک کكر‌کغ ىعحهف اق
)فؼىاغی قد ایساد ةاقغ یؽ ىـحلم ك ظداجکا ـتحا ک ىكحؼکی داكگاق‌ای‌فؼىاغی‌ك‌ؿحاد‌آزا ىـئه‌ای‌اؿث‌ک‌ای‌فؼىاغی1394:4، نػا ا‌چگ‌ةایغ(.
انگی‌یا"قد‌یا‌ة‌تارجی‌دیگؼ:ةاقغ‌ك‌از‌چ‌ؿاظحار،ؿازىاف،ىأىریث‌ك...جكکیم‌‌‌چیـث؟ای‌آزاانگای‌ىاؿب‌ةؼای‌جكکیم‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى142
ىاؿب‌انگی‌جتیییؽ‌در‌يی‌راؿحا‌ةدق‌ك‌ةیاگؼ‌‌جضلیق،ای‌اساـ‌از‌امهی‌غؼ‌ع.ةاقغىی‌آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌آزا‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی صزق ؿ ک
ای‌آزا‌ىتحی‌ةؼ‌ؿاظحار‌ك‌ؿازىاف،صغكد‌ك‌اظحیارات‌ع‌ؿحاد‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌گیؼد.جغیغات‌آیغق.در‌ةؼ‌ىی
ای‌در‌صاؿ‌صاوؼ‌ةا‌جز‌ة‌یاز‌یؼكای‌ىـهش‌ك‌نؽكـ‌ىلاةه‌ةا‌جغیغات‌آیغق،كؼارگاقیؼكیی‌را‌ق‌اؿث‌ک‌اساـ‌ىأىریث‌جکای‌ك‌يهیاجی‌در‌آزا‌ك‌ؽازا‌جكکیم‌گؼدیغىل
ىیادؼ‌ىیکو احار ارجف‌زيری‌اؿالىی‌يایغ، ای‌جضلیق‌در حیس‌صامم‌از ركدؿازی،جؿ‌ایؼاف‌ىرد‌اؿحفادق‌كؼار‌گیؼد‌از‌ؼؼ‌دیگؼ‌ازؼای‌ای‌جضلیق‌ىزب‌ةی
ی‌ركیکؼد‌ع‌گؼدد.ةا‌اك‌جکيیم‌كو‌ىزد‌ك‌گـحؼش‌داف‌ىزد‌در‌ای‌زىی‌ىی‌جضهیم‌دیغگاق ىؼجتي‌ك ىاة ؼیق‌ىان از ای‌پژكف‌کارةؼدی‌ةدق جضلیق‌در
زاى‌ظتؼق‌اساـ‌قغق‌اؿث.
هجبی ظزی فزهبذی هطتزک:
يغق امؼ از ک ىغاكـ ك ىأىریث‌کهی اؿث‌ةا فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌یک‌فؼىاغیة‌‌قد.اىؼ‌یک‌فؼىاغق‌كاصغ‌جكکیم‌ىیكاگػاری‌از‌دك‌یؼكی‌ىـهش‌ك‌یا‌ةیكحؼ،جضث
الكق،فؼىاغاف‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىزد‌ک‌ةؿیه‌فؼىاف‌فؼىاغی‌کم‌كا‌جكکیم‌‌جاغ،ةا‌ازازق‌فؼىاغی‌کم‌آزا‌اكغاـ‌ة‌جكکیم‌فؼىاغی‌جاة‌يایغ.اغ‌یؽ‌ىی‌یافح
ای‌اكغاـ‌ىی‌ةاقغ‌‌ىيحؼی‌رکةاةؼای‌جتیی‌ىیارای‌جكکیم‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ككحی‌ک‌یک‌ك‌یا‌دك‌ىیار‌زیؼ‌ة‌ر‌کهی‌ىرد‌جلاوای‌یک‌كویث‌ةاقغ،ةری‌ک
ىی پیغا ىكحؼؾ‌وؼكرت یک‌فؼىاغی جكکیم را‌ىيال كصغت‌جالش‌الزـ جا کغ‌جاىی‌کغ:
یک‌ىأىریث‌کهی‌ك‌ىغاكـ‌ک‌ازؼای‌آف‌ىـحهؽـ‌قؼکث‌یؼكای‌كاةم‌ىالص‌از-انف‌یؼكی‌ىـهش‌یا‌ةیكحؼ‌ةدق‌ك‌نؽكـ‌غایث‌راتؼدی‌كاصغی‌را‌ایساب‌يایغ.دك‌ؼ‌گ‌جؼکیتی‌ة‌قؼح‌زیؼ‌در‌ىكی‌ک‌یؼكای‌كاةم‌ىالص‌از‌دك‌یؼكی‌ىـهش-ب
ك‌یا‌ةیكحؼ‌درگیؼ‌ةاقغ:
143 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
الزى ىلیاس‌ةؽرگ‌ک ة ازؼای‌‌‌یک‌يهیات ةؼ ىـهو ك كی کحؼؿ آف يهیات‌جاکحیکی‌ةاقغ.
ىل‌زغؼافیایی‌ةؽرگ‌ک‌در‌آف‌ىـئنیث‌كاصغی‌ةؼای‌ياگی‌ىؤدؼ‌‌یک ا‌الزـ‌ةاقغ.يهیات
.نؽكـ‌اؿحفادق‌يگای‌ك‌ىكحؼؾ‌از‌ىاة‌آىاد‌ك‌پكحیتای‌ىضغكد تقسین ثذی فزهبذی اس دیذگب سبسهبی: -ح
ىـئنیث ىأىریث‌ىایث ك ع‌‌ا کغق جیی فؼىاغاف، ة كاگػاری ای‌ؼىاغی‌ةؼ‌اؿاس‌ىل‌یا‌كیف‌ك‌يچی‌ركاةي‌ةی‌آا‌ظاغ‌ةد.ف ( فزهبذی ثز هجبی هطق:1)
جؼی‌ركش‌ؿازىاف‌فؼىاغی‌ؿازىاف‌فؼىاغی‌ةؼ‌ىتای‌ىل‌زغؼافیایی‌ىحغاكؿ-ای‌راتؼدی‌ارجف‌زيری‌اؿالىی‌ایؼاف‌ة‌کار‌گؼفح‌ىیاؿث‌ک‌ةؼای‌ازؼای‌ؼح
از‌جكکیم‌فؼىاغی‌ةؼ‌ىتای‌ىل‌تارجـث‌از:قد.ك‌ىر .فؼاو‌يدف‌غایث‌جيؼکؽی‌یؼكای‌داظم‌ىل
ای‌امؼ‌كاگػاری.یکپارچ‌کؼدف‌جالش
.جذتیث‌ىـئنیث‌ةؼای‌ازؼای‌یک‌ؿؼی‌يهیات‌ىغاكـ‌ادی
.جیی‌ىـئنیث‌فؼىاغق
.اساـ‌ياگی‌الزـ‌در‌زىی‌آىاد‌ك‌پكحیتای
ر‌از‌كاگػاری‌ىل‌ىـئنیث‌ة‌یک‌فؼىاغق‌تارجـث‌از:چی‌ىو .جاىی‌كصغت‌جالش‌در‌ىأىریث‌ای‌يهیاجی‌ىضن‌ة‌فؼىاغاف
.ایساد‌ياگی‌در‌پغافغ،اىر‌آىاد‌ك‌پكحیتای‌ك‌اؿحفادق‌از‌جـیالت‌ىزد
.ؼ‌گ‌جؼکیتی‌از‌ىارد‌ةاال
( فزهبذی ثز هجبی ظیف:2)
ف ىلاـ‌ككحی‌ک ةؼاةؼ در ىؼة، فؼىاغق جكکیم‌قد، ىتای‌ىل ةؼ ؼىاغیىنب‌کغق،ىـئؿ‌اساـ‌كایف‌اىی‌ظاص‌در‌داظم‌ىل‌زغؼافیایی‌ىضن‌ة‌‌فؼىاغق‌ىؼة، كیف‌جكکیم‌قد، ككحی‌ک‌فؼىاغی‌ةؼ‌ىتای‌مؼفا اك‌ظاغ‌ةد.
يهیات‌یا‌كایف‌ةعنمی‌ظاغ‌ةد‌ک‌ة‌در‌ةؼاةؼ‌ىلاـ‌ىنب‌کغق،ىـئؿ‌اساـ‌قد.راة‌ةی‌فؼىاغاف‌ىل‌ك‌فؼىاغای‌یک‌ىل‌زغؼافیایی‌ىی‌ىضغكد‌يی
آىغق زىای‌ک‌ازؼای‌ىأىریثک‌ةؼ‌ىتای‌كیف‌ة‌كزد ای‌ىؼة‌یؼكای‌اغ،
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى144
ةایغ‌کال‌ىكعل‌‌دغ،آا‌را‌ة‌داظم‌ىاق‌زغؼافیایی‌ىكحؼؾ‌یا‌ىساكر‌و‌ؿؽ‌ىی‌قغق‌ةاقغ.
ریشی هطتزک ستبد هطتزک طزح
ؿحاد اىاء ىایث‌ىكحؼؾ‌ظاغ‌ةد. ةا فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌دارای‌یک‌ؿحاد فؼىاغقای‌ىعحهف‌جكکیم‌دغق‌یؼكی‌ىكحؼؾ‌ةدق‌ك‌ىكحؼؾ‌قاىم‌یؼكی‌اـای‌از‌یؼكی
كزد ةا ک گؼدغ كاگػار ك ىنب جؼجیتی ة کاىم‌ةایـحی درؾ از فؼىاغق آا‌جاایی‌جاکحیک فف، یازىغی‌ا، ىضغكدیث‌ا، ك یؼكی‌‌ا قغق جكکیم امؼ ای
ىؼة‌ايیاف‌صامم‌يایغ.ىكاغم‌در‌ؿحاد‌ىكحؼؾ‌ةایغ‌ة‌ضی‌جلـیو‌قغ‌ک‌‌ة ةیاگؼ‌جؼکیب‌آف‌نؼ‌در‌کم‌يایغگی‌ك‌فذ‌ؼ‌نؼ‌یؼكیی‌در‌آف، ر‌کهی،
كی‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ةاقغ.یؼ اصل اسبسی در یک ستبد هطتزک: -الف
کغ،از‌نض‌قؼكع‌‌ؼ‌فؼد‌ک‌ةؼای‌ظغىث‌در‌یک‌ؿحاد‌ىكحؼؾ‌ىأىریث‌پیغا‌ىیکغ‌ىـئؿ‌ظاغ‌‌کار،در‌ىلاةم‌فؼىاغی‌ک‌ای‌ؿحاد‌ىكحؼؾ‌ةؼای‌اك‌کار‌ىی
ةد. جكکیم‌قغق‌ك‌ىكغؿ‌فؼىاغق‌یؼكی‌ىكحؼکی‌ک‌ة‌ظاؼ‌اك‌یک‌ؿحاد‌ىكحؼؾ
ای‌ؼ‌یک‌از‌اىاء‌ةاقغ،ةایغ‌ايیاف‌صامم‌يایغ‌ک‌پیكاداساـ‌كیف‌ىی‌گیؼد.ؿحاد‌ىكحؼؾ‌ة‌ة‌ظد‌ىرد‌ىالص‌كؼار‌ىی
اىای ؼیک‌از ک يایغ ىلؼر ىكعل‌ك مؼاصحا یؼكی‌ىكحؼؾ‌ةایغ فؼىاغقاـ‌فؼىاغق‌را‌در‌اكغاىات‌ؿحادی‌ؿحاد‌اك‌جا‌چ‌ىیؽاف‌صق‌اؿحفادق‌از‌اظحیارات‌ةا
ةاقغ.ظد‌را‌دارا‌ىی ظي آگای‌کاىم‌از ىكحؼؾ‌ةایغ ؿحاد اىاء داقح‌ىكیکهی ظد ای‌فؼىاغق
ةاقغ. ای‌ای‌مادرق‌از‌ؿی‌یک‌فؼىاغی‌ردق‌ةاال‌ة‌فؼىاغی‌دؿحرا‌ك‌دؿحرانيم
اغق‌ةغكف‌كاؿ‌زیؼ‌دؿث‌ةاقغ.جاة‌ةایغ‌ة‌اـ‌فؼىاغق‌فؼىاغی‌ردق‌ةاال‌ة‌فؼى‌ظدداری ةایغ دؿث زیؼ یک‌فؼىاغی ىسي زیؼ امؼ ة دؿحر مغكر از
گؼدد.
145 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
دؿحرانيم ك دؿحرا ازؼای در جـؼی ىر ىیؽاف‌‌ة ارجلاء يچی ك اا،یک‌فؼىاغق‌یؼكی‌ىكحؼؾ‌ىيک‌اؿث‌ة‌يکاری‌ك‌کار‌گؼكی‌ةی‌فؼىاغی
ؿحاد ؿحاد‌افـؼاف از ىاؿب افـؼاف ةا ىـحلیيا ک دغ ازازق ظد ىكحؼؾای‌مادر‌قغق‌یا‌در‌صاؿ‌ا‌ك‌دؿحرانيم‌ای‌جاة‌درةارق‌زؽییات‌ؼح‌فؼىاغی
مغكر‌ارجتاط‌ةؼكؼار‌يدق‌ك‌جياس‌ىـحلیو‌صامم‌کغ. كـيث یک‌از ؼ اؿث‌ک صـاس‌ای ك ىو ةـیار ىعحهف‌ؿحاد‌ىوع ای
اكغاىات‌ك‌فؼآیغ‌ؼحةایىكحؼؾ‌ىی ةا‌ؿایؼ‌كـيثریؽیـحی‌دائيا -ای‌ظد‌را
ة‌ر‌دایو‌ك‌ة‌رةي‌ؿحاد‌ياگ‌يدق‌ك‌کارکاف‌آف‌‌‌كـيثای‌ذی را ا‌ك‌پیكؼفث ىيؿ ای‌صامه‌آگاق‌يایغ.مرت‌ىحغاكؿ‌از‌اكغاىات‌در‌صاؿ‌ازؼا
رؿیغگی‌ىـائم‌یا‌‌ای‌ؿحاد‌يىی‌ىـئنیثای‌اؿث‌ک‌ة‌ؼ‌یک‌از‌كـيث‌کغ.ىوات‌ـحغ‌ياگ‌ىی
یک‌ؿحاد‌ىكحؼؾ‌ةایغ‌از‌نضاظ‌جغاد،جسؼة،ىكیث‌قغهی‌ك‌درز‌اىاء‌جكکیم‌‌ك كاگػاری یؼكای جؼکیب ة جز ةا ىؼة، یؼكای کارکاف از آف قغق‌ىكعن‌يهیات،جادؿ‌ىلی‌داقح‌ةاقغ‌ةری‌ک‌ةحاف‌ايیاف‌صامم‌يد
ای‌ؼ‌‌ا،ىلغكرات‌ك‌ىضغكدیثا‌ك‌فف،یازىغیک‌فؼىاغق‌ة‌ظةی‌جاکحیک‌کغ.یک‌از‌امؼ‌جكکیم‌قغق‌یؼكی‌ظد‌را‌درؾ‌ىی
ؿحاد‌ظد‌را یؼكای‌دیگؼ، زیؼ‌اىؼ‌گؼفح‌افـؼاف‌ك‌ؿایؼ‌کارکاف‌از یا ىأىر ةا ك جغاد یؼكا، جؼکیب ة جز ةا ک ضی ة يایغ قغهی‌جلیث ىكیث
يایغگاف‌یؼكا‌در‌ؿحاد‌جلیث‌قغق‌صاکی‌از‌ةؼكؼاری‌یک‌جادؿ‌ىلی‌ةاقغ.
جاة‌یک‌فؼىاغی‌یؼكی‌ىكحؼؾ‌دارای‌ةىی فؼىاغاف‌امؼ آسایی‌ک از‌ىلاةم‌فؼىاغاف‌یؼكی‌ىـهش‌ىی‌ىـئنیث در ةاةؼای‌اىر‌كـيث‌ا ای‌ةاقغ،
ای‌ؿحاد‌جعننی‌آف،ةایغ‌ىضغكد‌ة‌كایفی‌‌فىعحهف‌ؿحاد‌ىكحؼؾ،ة‌كیژق‌ةعگؼدغ‌ک‌فؼىاغق‌یؼكی‌ىكحؼؾ‌در‌ىرد‌آا‌ىـئنیث‌داقح‌ك‌یا‌الزـ‌اؿث‌در‌‌زث‌ة‌دؿث‌آكردف‌كصغت‌جالش‌ىرد‌ؼ‌ارت‌کهی‌در‌آف‌اىر‌داقح‌ةاقغ.
ةایـحی‌ة گؼدد، اساـ ةایغ جکانیفی‌ک ة جز ةا ىكحؼؾ، کارکاف‌یک‌ؿحاد‌صغاكم‌ىيک‌جلهیم‌دادق‌قغ.
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى146
جكکیم‌ىی رزىی‌ىكحؼؾ‌را یک‌گؼكق یک‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌یا دغ‌‌ىلاىی‌کىر‌جاىی‌کارکاف‌کافی‌ةؼای‌ؿحاد‌فؼىاغق‌آف‌را‌یؽ‌‌ای‌الزـ‌ة‌ةیی‌ةایغ‌پیف ةيم‌آكرد.
سبسهبى: ثقبی ػبهل تحل -ت
کهی‌يارق‌ةایغ‌اىؼ‌ىـئالف‌ؿازىاف،داظم‌در‌جضؿ‌ازؼای‌ك‌ةیی‌پیف‌ةؼای.يایغ‌اجعاذ‌را‌الزـ‌جنيیيات‌آف‌ىتای‌ةؼ‌ك‌ةاقغ‌داقح‌اظحیار‌در‌را‌الزـ‌االات
ای‌دگؼگی‌ةیی‌پیف‌ك‌ركز‌ة‌االات‌داقح‌ةا‌ةایـث‌ىی‌ا‌ؿازىاف‌ىغیؼاف‌یی‌آیغق‌درةارق‌فکؼ‌ةا‌زیؼا‌گغارغ،جغییؼات‌ةا‌ىلاةه‌آىادق‌را‌ؿازىاف‌يیك‌آیغق،جاف‌ىی‌افحاد،ظاغ‌اجفاؽ‌آیغق‌در‌اصحياال‌ک‌ركیغادایی‌ةیی‌پیف‌ك‌ؿازىاف‌ة‌ك‌کغ‌درؾ‌را‌جضؿ‌وؼكرت‌ک‌ىغیؼای.ؿاظث‌آىادق‌آا‌ةا‌ىلاةه‌ةؼای‌را‌ؿازىاف‌جضؿ‌ككع‌احار‌در‌جضؿ،ةؼای‌الزـ‌ای‌زىی‌يدف‌فؼاو‌ك‌ةییپیف‌زای
(.1369کكاغ)ةفؼ،ىی‌الؾ‌كر‌در‌ك‌یـحی‌کاـ‌ة‌را‌ؿازىاف‌ةكیغ، سبسهبى تطکیالت ظبهی
كؼار ك پؼاکغق زي‌آكری‌یؼكای‌پحاـیم‌ك جكکیالت، ایساد‌ؿازىاف‌ك غؼ‌از‌در‌زث‌كاصغی آا از در‌دركف‌یک‌چارچب‌ىو‌ك‌ىلی‌ك‌اؿحفادق دادف‌آا
جكکیالت‌يی‌ةؼای‌رؿیغف‌ة ةغكف‌ؿازىاف‌ك ةاةؼای، جاف‌دارای‌غؼ‌ظاص‌اؿث.ؼ‌اغازق‌ؿازىاف‌ك‌جكکیالت‌از‌واةي‌ىلی‌ك امال یک‌كغرت‌ىـسو‌اىی‌ةد.امنی‌ةؼظردار‌ةدق‌ك‌زایگاق‌افؼاد‌در‌دركف‌آف‌ىكعل‌ةاقغ‌کارآیی‌ك‌در‌حیس‌كغرت
دغ:اىم‌ذیم‌جكکیم‌ىیآف‌ةیكحؼ‌ظاغ‌ةد.اؿاس‌ؿازىاف‌را‌چغ جسي‌ك‌كصغت‌یؼكا.
)ىغیؼیث‌ك‌رتؼی‌یؼكا)فؼىاغی.
و‌ك‌اىتاط‌در‌دركف‌ؿازىاف.
.ةدز‌ك‌ؽی‌ؿازىاف
147 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
آیذ جگ بییضگی
آیغق‌ةاةؼای‌‌ةا‌جز‌ة‌ىحع‌ك‌پیچیغق‌ةدف‌جسیؽات‌ك‌اىکاات‌در‌زگ-انفةؼظی‌از‌‌ةاقغ‌ک‌در‌ایسا‌ة‌ةؼظردار‌ىیای‌ىحغدی‌كیژگیای‌آیغق‌از‌ىضیي‌زگ
قد.ىی‌‌آا‌اقارق کغ‌ك‌‌ةؼای‌ظد‌احعاب‌ىی‌يیق‌ك‌راتؼدی‌ایآیغق‌دقي‌غؼ‌در‌زگ
دغ.دلم)اىی،ؿیاؿی،اكحنادی(را‌ىرد‌غؼ‌كؼار‌ىیىؼاکؽ اؿحفادق يیق يهیات دکحؼی ك جئری از ةؼ‌‌ىی‌دقي )ىتحی کغ
يهیاجی‌غیؼظی(ای‌كائو‌ك‌ایساد‌ىضیي‌ای‌راتؼدی،اصا‌ةيتاراف ر‌يؽىاف،قغیغ‌ك‌‌رزـ‌ظد‌را‌در‌فاز‌اكؿ‌يهیات‌ة‌ي‌ازؽای‌جافدقي
گیؼد.صسیو‌ة‌کار‌ىی ةدقي‌جاف‌زىیی را جضؼؾظد ىتحی‌ةؼ ك‌‌مرت‌آفغی‌ك )ىکایؽق ةاال
ىیؿار آرایف ایی( ىضرای از دقي زادقدغ. صغاکذؼ‌‌ای‌ىامالت‌ةؼدق‌ك‌ىارای -آیغق‌زایگاق‌اغکی‌دارغ‌ك‌ة‌ای‌در‌زگ‌‌زت‌اؿحفادق‌را
زای‌آف‌فذای‌ةاریک‌اىا‌يیق‌ةا‌اؿحفادق‌از‌كاصغای‌پؼجضؼؾ‌ة‌کار‌گؼفح‌‌قد.ىی يهیات،ی‌آفغ‌ظاغ‌قغ‌ك‌ىضیي‌ر‌پیؿح‌ك‌غیؼ‌جاكة‌آیغق‌ة‌‌در‌زگ
.(1382:52)ىضؼاةی،ىضیي‌آفغ‌ىحانی‌ك‌قتا‌ركزی‌ظاغ‌ةد يهیات‌زایةغی‌ةؿىـش‌ك‌در‌فىای‌از‌آفغای‌دقي‌آیغق‌‌در‌زگ-
کغ.آفغی‌ظی‌اؿحفادق‌ىیای قغیغ‌ةدف‌كغرت‌آجف‌ةدف‌‌کجاق‌ةؼاؿاسآیغق‌‌زگ ةدف‌كؿیك‌زىاف،
قد.يهیات(ؼاصی‌ىی‌‌‌زغؼافیایی)مضىل زىاف‌درگیؼ‌ىیر‌و‌ؿح‌ةآیغق،فؼىاغاف‌ك‌رتؼاف‌در‌ي‌‌در‌زگ-
ؿح ك ىتق‌ىیقغ و جاکحیکی‌ةؼ يهیاجی‌ك )ؿالىی،راتؼد، قغ.1386.)
دار‌ی‌كؼار‌دارد‌ابفاكری‌قحای‌‌جأدیؼ‌جضالت‌ك‌پیكؼفثآیغق‌جضث‌‌‌زگ‌ة فؽایغقك ىی‌مرت پیغا فاكری ىایث جايغی‌ای زيه از ای‌کغ.
ىارد‌زیؼ‌اقارق‌يد:جاف‌ة‌ىی‌ای‌آیغق‌فاكریکی‌زگ
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى148
ای‌االاجی‌پیكؼفح‌ةا‌ؿؼث‌دریافث‌االات‌ةاال،ؿاىا ةا‌دكث،زگ‌از‌راق‌دكر،جأـجاف‌غفگیؼی‌دكر‌ایـحا‌ك‌كغرت انکحؼكیک،انکحؼكیک،ك‌وغ‌وغ‌كاةهیث‌زگ‌انکحؼكیک،وغ ا‌زایی‌ؿيث‌جالشزاةزىیی‌ك‌كاةهیث‌جضؼؾ‌ك‌ؿؼث‌يم‌يهیات
در‌ؿح‌يهیاجی‌ك‌جاکحیکی، زگ ىایث جتغیم ة‌كاةهیث ىحارؼ صزق از اىحارؼ‌آیغق ؿش
)ياف( ای‌دارغ‌اگؼ‌ةؼای‌ؼکكر،کغقجییای‌ىی‌لف‌آیغق:آرىاف‌در‌زگ
تاقغ،جاف‌دفای‌‌آرىای‌ةؼای -و‌داقحدفاع‌از‌کیاف‌ك‌قادت‌در‌راق‌ظغا
آؿای‌قکـث‌ظاغ‌ظرد.ةاقغ‌ة ؼـ‌كغرت‌دفای‌یک‌کكر‌در‌ؼ‌ىؼصه‌از‌زگ،ىؼدـ‌ـحغ.كاغق‌ؿش
ایی‌‌ىؼدـ،حیسازی‌ركایؿکارگیؼی،ةـیر‌ك‌ىغیؼیث‌ك‌آىادقؿازىاغی،ة،ؿپاق‌پاؿغاراففؼىاغی‌ك‌ؿحاد‌‌داكکغق)جأدیؼ‌كؼار‌ظاغ‌داد‌زگ‌را‌جضث
1388.)
بی اخیز آیذ:هطخصبت جگ -ة
كاةهیث‌ؿالح ؿتک‌ةا ك ةاال اظث‌جیؼ ةا -یاةیىـافثای‌افؼادی‌پیكؼفح
نیؽری، جغیغات‌زهیل‌وغ ك‌یک‌رایا‌قعنی‌كCTBWگهن‌ك‌جسیؽات‌ىلاةه‌ةا
GPS،(1388:69)ىضيغی‌سو.
كؿایم فی‌او‌از یاز جعننی‌‌جسیؽات‌ىرد ك‌‌صـاؿ‌قاىمجکیکی‌ك ا‌ای‌جسیؽات‌ة ةـیارؿتک،كؿایم‌کيکی، یگاف، یا راصحی‌جؿي‌یک‌ؿؼةاز
كاةم‌صيم‌اؿث.
ةاال‌ةؼجؼ‌ك‌جضؼؾ‌ةـیارجاف
(،1388:49ؿؼی)مغكی،اغاؼ‌ةا‌ازؼای‌يهیات‌كاکفجأىی
نیؽری‌یاباؿحفادق‌از‌ىـافث
اىاج‌ةـیار‌كی‌انکحؼكىغایـی‌کارگیؼیة
ك‌پؼدازقگؼای‌ةـیار‌ریؽ‌ك‌دكیق‌ا‌اؿحفادق‌از‌صـاؿ
149 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
ای‌غایحی‌قيغةؼظرداری‌از‌ؿاىا
(1382:36)ىضؼاةی،قيغ‌زگی‌ةا‌ىيات‌اؿحفادق‌از‌کالک
پارچؿاىا‌دفای‌ىقکی‌ك‌یک
فاكریاز‌اؿحفادق زگآظؼی جاایی ك كاةهیث ارجلاء در ىزد افؽارای‌ای گا،یؼكای‌ؿىرد‌یاز
اغاـ از اؿحفادق ك درىاف‌پیكؼفح ؿهؿفاكری‌ةغاقث‌ك ای‌ای‌ىنی‌ك ةیادی
رزـپكحیتای‌ىيات‌ىحاؿب‌ةا‌ىكعنات‌مضؿاىا‌ىغیؼیث
قتی‌قیق فاكری از اؿحفادق ةا اـای یؼكی ىغرف‌آىزش ؿازی (1383:52)فؼقچی،
اای‌رةاجیک‌ةؼای‌پكحیتای‌از‌ىأىریثةؼداری‌از‌ؿاىاةؼق ف‌جؿي‌ؼفی‌درگیؼ‌اجفاؽ‌ايؼاز‌ك‌جضث‌جأدیؼ‌غـ‌جلار‌ا‌در‌ىضیي‌زگ
کغ‌ىی
ىهی‌اؿثکهیث‌ىضیي‌‌ىضیي‌درگیؼی‌قاىم
زگ اؿث‌ک آف اكحنادی‌جالش‌ةؼ ؼ ةاز پر،ىلؼكف )اؽ ةاقغ مؼف1384:47)
ای‌زغیغ‌ؿاىا‌ـحغ‌ك‌اظالؿ‌در‌یک‌زؽء‌ؿاىا،ؿایؼ‌ازؽاء‌را‌جضث‌زگ-
دغ‌دیؼ‌كؼار‌ىیجأ ؿازی‌مض‌تؼد‌ىزب‌ىسازیغیؼاىم‌ك‌‌ای‌دفاعاكغاـآیغق‌‌ایدر‌زگ-
قد‌فؼیب‌ك‌ؿؼگؼدای‌دقي‌ىی
کارآىغ‌ـحغ‌آیغق‌ةـیار‌‌‌ای‌قيغ‌در‌زگایی‌ك‌ىقک‌لف‌یؼكی(1386،349)ؿالىی،
ىناصت(7/9/1388)یاؿیی،ةاقغ‌‌يهیات‌ىحغیؼ‌ةدق‌ك‌داةث‌يی‌‌ای‌مض، ىناصت(12/9/1388هیات)اىی،ي‌‌‌مضؿیانیث‌ىل‌لب،
اخیز آیذ: بیثیی در جگهؤثز هتغیزبی قبثل پیص ػاهل -ت
-ای‌ككف‌دکحؼیجضالت‌ىـحيؼ‌فاكرا‌ك‌جکاىم‌ةی‌آیغق‌ةؼ‌پایاظیؼ‌ك‌‌ایزگ
دقي‌ىغاـ‌در‌صاؿ‌جغییؼ‌ك‌‌ظدی‌ك‌و‌و‌یؼكایاؿث.از‌آسا‌ک‌‌زغیغ‌ةا‌قغق‌‌زگ راتؼدجضؿ جاکحیکافؽارا، ك ادی‌ا ای‌ظدی‌ـحغ، -اصـاس‌کؼدف
گؼای تؼدای از آجی وؼكری 1383،یتهؽگؼی)اؿث زگ48: در آیغق،(. ای
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى150
گیؼ،قایـحگی،چكو‌فؼدی،جضؼؾای‌قعنی،اةحکارای‌‌اگیؽقجأکیغ‌ةؼ‌‌ةؼجؼ‌ةا‌یؼكیفاكری‌ؿازی‌قغق‌اةؽار‌آىزقی‌پیچیغق‌ك‌قتیؿؼؿعحی،آىزش‌ىغرف‌ك‌كیژق،جؿ
کافی‌در‌پی‌ارجلاء‌جاف‌یؼكا‌ك‌اظحیارات‌‌کافی‌ةؼجؼ‌ك‌کحؼؿ‌ةؼجؼ،االاتك‌اغیك‌‌ىی زگ‌يهیاجی‌الزـ در نػا ای‌ةاقغ. الكق آیغق اىم‌زیؼ اىم‌یادقغق یؽ‌ةؼ
يهیاجی‌ىؤدؼ‌ةاقغ:ای‌جاغ‌در‌احعاب‌مض‌ىی
خطیغیزػولیبت
ا‌در‌ىساكرت‌گاق‌یگافای‌زغیغ،یچة‌ای‌ىا‌اؿث‌ک‌در‌زگ‌غیؼظیيهیات‌کالؿیک‌‌آرایف‌ك‌در‌اىحغاد‌ظط‌ظیؽ،ك‌ة‌ياف‌ؿتکك‌در‌اىحغاد‌یک‌ظي‌یکغیگؼ‌‌كاغ ك ك صؼکث‌عاغ‌کؼد چی‌قیقؿحی، ك‌‌قغت‌ازحاب‌ىیایی‌ة‌از کغ
غیؼ ىضیی ک ـحغ مغد در ةةاةؼای غیؼظی ىضیي يایغ. ایساد دك‌‌ظی‌ةاقغ.ىفـ‌ىی
ةیی‌ةدف،ع‌ك‌لاط‌درگیؼی‌در‌دركف‌یک‌غیؼظی‌ةدف‌ة‌ىی‌غیؼكاةم‌پیف‌يهیاجی.مض
ل،یی‌پؼیؽ‌از‌اساـ‌ىارای‌غیؼظی‌ةدف‌ة‌ىی‌ازحاب‌از‌ظط‌ىكعزای‌يهیات‌دقي‌ةا،یییگافای‌ك‌غـ‌ىازی‌ؿازی‌آرایف‌ك‌گـحؼش‌‌زت‌يهیات‌زت ای‌از ىـش‌اؿحفادق يهیات‌ىی‌ای‌ؿضی‌یا ىاغ: ایی‌ةا‌کغ
يهیات اساـ‌ىیىار‌كائو‌ةا -يهیاجی‌غیؼ‌ای‌دغ‌ك‌ىضیي‌ای‌فذی‌يیق،
ؼیق‌يهیاتپیؿ از را اپیؿح یا هیح يهیاتای‌اةؼد، ای‌فذی‌ةؼف،-يهیات‌ة‌ای‌‌یا‌مض‌‌يهیات‌مضدغ.در‌ای‌ع‌‌يیق‌ك‌يغق‌اساـ‌ىی
ظي‌صؼکث‌کغ،ةهک‌ای‌ىاق‌ة‌و‌پیؿح‌یـث‌ک‌یؼكا‌ركی‌یک‌مرت .(1386:271)ؿالىی‌کغ،ظي‌‌ؿش‌اؿث‌ک‌صؼکث‌ىی
سبسیتاى ائتالف
اؿاؿی‌دارد‌آیغق‌لف‌‌يهیػات‌در‌زگ‌‌ای‌‌مض‌یکی‌از‌ىتاصذی‌ک‌در‌احعابة‌‌ؿؼکؼدگی‌آىؼیکا‌ةا‌جزغؼةی‌ة‌ةاقغ‌کكرای‌‌ؿازی‌ىیائحالؼ‌ك‌ازػياعىوع‌اكحنادی‌‌ای‌ک‌از‌نضاظ‌انيههی‌ك‌ارجتاات‌گـحؼدق‌ک‌در‌ادای‌ؿیاؿی‌ةیفذی
ىوات ةـیاری‌از در ـحغ كػادر دارغ، کكرای‌ةؽرگ‌دیا -ؿیػاؿی‌ػوةا
151 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
ة 1991در‌ؿاؿ‌فارس‌ظهیر‌دكـ‌‌اف‌ىذاؿ‌در‌زگراؿحایی‌ؿیاؿی‌ایساد‌کغ.کكر‌از‌کیث(را‌‌راغف‌ای‌ؼاؽ)ةؼای‌ةیؼكفىیالدی‌ككحی‌ک‌آىؼیکا‌كنغ‌جازو‌ة
آؿیا‌ك‌ىل‌پاؿفیک‌را‌ةا‌ؼةی،اركپایی،قؼؽ‌کكر‌از‌کكرای28داقث،جاـث.(1386:276)ؿالىی،ظد‌يؼاق‌ك‌ياگ‌يایغ
تحزک چبالکی
آیغق‌ای‌يهیاجی‌در‌زگ‌‌‌زغؼافیایی‌ك‌ؼض‌ك‌يق‌مض‌گـحؼدگی‌جز‌ة‌ةاىاری‌ای‌يهیاجی‌در‌پیؼكزی‌یگاف‌مض‌‌در‌دركف‌یک‌يم‌جضؼؾ‌ك‌ؿؼثنؽكـ.(Baken. 2006 -114)داقث.ىؤدؼی‌ظاغ‌لف
در‌زگ‌يهیاجی‌ك‌جاکحیکی‌ؿؼی‌در‌ؿح‌زاةسایی‌‌يم‌ك‌كاةهیثجضؼؾ‌ك‌ؿؼث آیغق از‌ةا اتی كركد ةا ةانگؼدا( )اپیيا، ایی زىیی، كاصغای از اؿحفادق
یگافكاصغای ك وزری ك ایساد ةا پیادق كاصغای ك اـ ؿارق در‌‌پاییای‌آىاد‌ؿاىا ای پكحیتای ك در‌رؿای ةانگؼدا ك جاکحیکی( ؽدیک)اپیيای اییایی‌‌ؿازیاز‌اىکاف‌ىضيؿ‌اؿحفادقا‌ك‌ةا‌در‌آجفجضؼؾ‌ةا‌‌يهیات،يچی‌‌‌مض
دغ‌‌ىی‌ىیؽاف‌زیادی‌افؽایف‌زىیی‌را‌ة‌رزـ‌كاصغای‌يم‌ك‌ؿؼث‌از‌كاصغا،جضؼؾ(.1386:126)ىضيغی،
رایػولیبت
جا‌ة‌ةاقغ‌ك‌اىؼكز‌‌جغییؼ‌یا‌جلیث‌اؿحتاط‌ةكؼ‌ىیدتاؿ‌ركای‌در‌آیغق‌ة‌يهیات‌‌‌ىأىریث یؼكای ىی‌ای کيک ىـهش ة ةهک غؼکغ ىرد یؽ‌‌ىؼدـ يهیات(.1384:216يایغ)اؿهیؽ،ىی‌ىـاغتاالات‌ك‌لف‌افکار‌يىی‌در‌قؼكع‌ك‌پایاف‌‌جغییؼ‌در‌دیای‌ركای‌ةا‌جز‌ة‌يهیات(.1387:48پر‌ك‌ىؼادی‌وؼكری‌اؿث)ياؿتیزگ‌يهیات‌‌ای‌‌دیگؼ‌از‌اغافی‌اؿث‌ک‌آىؼیکا‌در‌مضای‌داةث‌ذی‌یکی‌كانب‌جؼؿیو
ا‌در‌ذ‌ك‌ادراؾ‌افؼاد،جذتیث‌قغق‌ك‌ة‌‌کغ‌ای‌كانب‌ای‌آیغق‌دتاؿ‌ىیدر‌زگ-دیغی‌‌ك‌زاكی‌افؼاد‌از‌ركز‌قغ‌کىاغ‌ك‌ةاخ‌ىیمرت‌ىاغگار‌ك‌پایغار‌ةاكی‌ىی
(.1386:277ةگؼغ)ؿالىی،زاف‌ك‌ىضیي‌‌ا،پغیغقظاص‌ة‌‌ركای‌ظاغ‌ةد.آیغق‌ىوع‌يهیات‌‌‌اؿاؿی‌در‌زگای‌‌یکی‌از‌ةضخپؾ
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى152
سبسی حوالتسهبىن
-ة‌ا‌در‌زىاف،فىا‌ك‌غؼاكغاـيدف‌ي‌تارت‌از‌ياگ‌يهیات‌ؿازی‌زىافو
ؿاز‌اؿث.در‌ؿؼقثك‌ىکاف‌در‌زىاف‌‌ـتی‌رزىی‌ىر‌ىحيؼکؽ‌يدف‌صغاکذؼ‌جاف‌ةغكف‌‌‌زگ وآیغق ادؼات‌زىای‌ياگی‌ك جيؼکؽی‌از رزىی‌كزد‌‌جافیچ‌ع
کغ‌جا‌‌ىی‌‌ىیغاف‌تؼد‌را‌ادارقؿاىا‌اىم‌‌زىایوعاغ‌داقث.فؼىاغاف‌از‌ؼیق‌‌جاف ادؼات ک ای ىکاف در را رزىی زىای ةغیك ك يدق كؿیه‌‌احعاةی‌ىحيؼکؽ
ةؼای‌ایساد‌صاؿ‌ىیؽاف‌ياگی‌‌ةا‌ای(1386،68ؿؼکب‌يایغ.)اصيغیاف،دقي‌را‌‌جا‌یکغیگؼ‌را‌ظذی‌کغ،ةهک‌ای‌ک‌در‌آف‌یکایک‌‌اكغاـای‌‌جأدیؼ‌كاصغ‌ك‌یکپارچ
در‌‌رزىیزىافات‌ك‌کاف‌رزـ‌ك‌قغت‌يهیرفح‌جاف‌ةاالافؽایی‌قغ‌ةاخ‌ةاخ‌وای‌‌اىؼ‌ىـحهؽـ‌ىاز‌ىاؿب‌ةا‌پیچیغگی‌ای‌يهیاجی‌ظاغ‌ةد‌ك‌جضلق‌‌‌مض‌یک
ایمض ؼ ك ةد يهیاتيهیاجی‌ظاغ ة‌كغر یاز ةاقغ، گـحؼدق ك پیچیغق ا-Thomson & Adams, 2005ؿازی‌ةیكحؼی‌ظاغ‌ةد‌ك‌ةانکؾ)ياگی‌ك‌يؽىاف
98.)
اطالػبتیاضزاف
ریؽی‌ك‌مض‌ك‌در‌كانب‌یک‌ؿاىا‌ىـسو‌یافح‌ؼحاالاجی‌ةایغ‌در‌یک‌يهیات‌کات‌زیؼ‌ا‌ة‌ةدف‌یگافپیكؼفث‌فاكری‌ك‌ؿیاؿ‌‌آیغق‌ةا‌جز‌ة‌ازؼا‌قد.درزگ
ةایغ‌جز‌يد. دك‌از‌‌ک‌ایمرجیاؿث‌ك‌در‌آیغق،االات‌غیؼ‌كاةم‌جفکیک‌از‌يهیات‌‌در‌زگ
ةی ك ؿؼدرگيی دچار فؼىاغاف قغ زغا )ةالنی،یکغیگؼ قغ. ظاغ غفی1381:29)
کغ.ىك‌ىفلیث‌در‌زگ‌را‌جىيی‌ىیمضیش،دكیق‌ك‌ةاالات ةاقغ،چف‌فاكری‌جغییؼ‌کؼدق‌ك‌ؿؼث‌‌ىی‌‌جؼ‌از‌گػقحايیث‌االات‌ةـیار‌ىو-
ةاقغ.يم‌کح‌ةـیار‌ىو‌ك‌صـاس‌ىی
ةضخ االاجیيهیات‌‌در ةدف‌دنیم‌ةآىؼیکا زياةؽارای‌دارا -آكری‌كی‌در
كغرت از االات، ةاالیی االاجی ىیاقؼاؼ نضاظ‌ةؼظردار از ة‌‌ةاقغ. فاكری(1387،68دؿحؼؿی‌دارد.)داكپر،اـایاالات‌ای‌‌قتک
153 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
درؿحی‌‌را‌ة‌ةاقغ‌اغاؼ‌داقح‌ةاالجؼیكغرت‌‌االاتدر‌گؼدآكری‌‌کرایی‌کك ؿشقاؿایی ىیك جاکحیکی( ك يهیاجی )راتؼدی، زگ‌‌ةغی در ةاةؼای يایغ
االات يهیات‌ةؼ ىزب‌آیغق يهیات، اساـ گػقح در اىا ىحکی‌اؿث، -جؿ
(1387:259قغ.)زيانی،االات‌ىی
گذاری ػویق راجزدیذف
ةاقغ.ا‌در‌زىاف،ىاة‌ك‌ىکاف‌ىیای‌يیق‌تارت‌از‌گـحؼش‌يهیاتازؼای‌يهیاتىؤدؼ‌از‌زىاف‌ازؼای‌يهیات‌الزـ‌ةؼای‌ىکاف‌ك‌فىای‌‌دؿث‌آكردففؼىاغاف‌ةؼای‌‌‌‌ة
ةؼای‌دؿحیاةی‌ةغایث‌يهیاتىاؿب‌ةؼای ىاة‌ىزد ك يیق‌اؿحفادق‌اغاؼ‌ا،يق‌‌ىی آفغی‌ك‌‌جلیث‌قحاب‌يهیات‌يهیات‌ىزب‌‌ای‌‌مضةعكیغف‌ة‌کغ.
:1384،ك‌يکارافای‌آفغی‌ك‌پغافغی‌ظاغ‌قغ.)صـی‌پػیؼی‌در‌يهیات‌ااؼ26)
ای‌آیغق‌ة‌ىر‌دؿحیاةی‌ة‌ىؼاکؽ‌دلم‌يهیاجی‌ازؼای‌تؼدای‌يیق‌در‌زگا‌ای‌ؿیاؿی،اكحنادی‌ك‌اىی‌ظاغ‌ةد‌ك‌جا‌زىای‌ک‌يهیات‌تؼدی‌در‌صزقك‌را
قغ. عاغ گـیعح و از دقي پغافغی اـ جادؿ یاةغ، گـحؼش يق ة(1382:17)الىاجی،
سبسبی سزضتاجزای ػولیبت
ر‌كا‌‌ة‌ـحغ‌کایی‌آیغق‌ىضکای‌ؿاز‌در‌زگؿؼقثای‌آفغی‌يهیات‌جیی‌ىیحیس‌يهیات را ك‌درگیؼا در‌یک‌ای‌امهی‌تؼدا يهیاجی،مض‌کغ.
ةاقغ.رزـ‌ىیؼ‌ىؼصه‌از‌تؼد‌در‌اصی‌‌ؿاز،ائم‌قغف‌ة‌اغاؼؿؼقثای‌يهیات‌يهیاتيهیات چارچب در زىیی زسیؼقای ای چغی اؿث‌قاىم ىيک -ای
-جاغ‌یک‌يهیات‌ؿؼقث‌یؽ‌ىییؽی‌ك‌ازؼا‌قد‌ك‌در‌دركف‌ؼ‌ىؼصه‌رىؼصه‌ؼح
دكرق ةؼ اؿاؿا آف حایر ک ةاقغ داقح كزد رسیؼقؿاز جأدیؼگػار‌‌يهیات ای(1387:77)فالح،ذری،اؿث.
فزاگیزپذیزی اؼطبف
-ا،تییركش‌ا‌كآیغق‌ك‌‌پغیغ‌ةدف‌جاکحیکای‌ىایث‌ك‌اةاد‌زگةا‌جز‌ة
عاغ‌ةد‌ك‌ةا‌گیی‌ة‌ىكکالت‌کافی‌اؿث‌ک‌ؼگ‌راتؼد‌اىی‌داةث‌ةؼای‌پاؿط
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى154
اىی‌زىیی‌ك‌دریایی‌زاف،ةایغ‌جغییؼات‌در‌راتؼد‌ؿؼی‌در‌ىضیي‌جضالت‌جز‌ة‌‌مرجیاىکاف در ك ةاقغ جاکحیکپػیؼ ركشک ك گـحؼش‌ا ك ؿاظحارا جسیؽات، ا،قغ‌ةایغ‌كادر‌ةاقغ‌ةالفامه‌قیق‌زغیغی‌ک‌ةؼای‌دقي‌کكف‌‌ظدی‌از‌ؿیاییؼك
ؿؼی‌ك‌ىاؿب‌‌كاکف‌ةاقغ‌را‌اةالغ‌ك‌ازؼا‌يایغ.در‌كاك‌جاف‌دقي‌قاظح‌قغق‌يی‌ىلاةم‌قؼایي‌زغیغ‌ك‌صادث‌پیف ة‌ةییدر اؿحفادق ك فؼمثكغق -ای‌ةىك‌از
(1387:371)رىىای‌جکيیهی،کار‌گیؼیغ.هی‌دقي‌ةدؿث‌آىغق‌را
چذ هظر ثدى
ای‌ىأىریث‌در‌رزىی‌ك‌پكحیتای‌ظغىات‌‌رزىی‌پكحیتای‌رزىی،ای‌یگاف‌ازاؿحفادق‌ای‌‌ای‌اىی‌ىحع‌در‌ازؼای‌ااع‌ىأىریثدر‌ؿازىافپػیؼی‌‌ةاخ‌ااؼ‌گاگف
قایـحگی داقح قغ. ظاغ ىأىریث‌آا در ىارت یگافك ة گاگف ایای-ىك‌ؿازىاف،یگاف‌ة‌ىاری‌ازازق‌ظاغ‌داد‌ک‌ةا‌اياؿ‌جغییؼات‌زؽئی‌در‌ؿاظحار‌ك
ق‌ةدف‌دغ.چغ‌ىری‌دیگؼ‌احلاؿ‌كویث‌گـحؼش‌یافح‌ك‌از‌ی‌يهیات‌ة‌‌زگ در ة ؿؼةازاف‌قفؼىاغاف‌جتیقآیغق آىزشپػیؼ، ك كاصغایایـح ك دیغق
چاالکی‌كاصغای جضؼؾ‌ك ة ك ةـحگی‌دارد ىسؽ ة‌‌رزىی‌کيک‌ىی‌کاىال ک کغ‌ك‌ؿؼی‌‌كارد‌يم‌ةحاغ‌هی‌دقيىك )اچ‌آن،قغق :1995جغییؼ‌كویث‌دغ.164)
حول ث هزاکش ثقل
-آیغق‌‌‌در‌زگرزىی‌‌اییگافای‌زاةسایی،ا‌یؼك‌در‌صلیلث‌ةؼآیغ‌يدلمىؼکؽ
گیؼد‌یا‌ظنمیات،ىلغكرات‌‌ىی‌تأقد‌یا‌از‌آف‌ك‌آف‌ىؼةط‌ىی‌چیؽ‌ة‌ي‌اؿث‌ک‌ىاوی‌اؿث‌ک‌ااؼ كغرت‌يم‌یک‌یؼكیآزادی‌‌پػیؼی‌كیا یا‌‌اىی، فیؽیکی،
زگیغف ای‌ىؼکؽ‌اییگاف‌اقحیاؽ‌ة دقي‌از ـح‌‌ىی‌ؿؼچكي‌ظدی‌ك گیؼد.امهی قاظث‌ىؼکؽ‌مض‌ؼدر دادف‌جالش‌يهیات‌در جيؼکؽ دلم‌دقي‌اؿث‌ك
ىی آف هی ظدی افـؼاف‌ةاةؼایةاقغ. ك کكف‌ىؼاکؽفؼىاغاف در ةایغ دلم‌‌ؿحاد-داقح‌ؿپؾ‌غؼ‌آفارزیاةی‌مضیش‌ك‌ىلی‌از‌‌ةایغ‌ظدی‌ك‌دقي‌جالش‌يدق‌ك
(1387:89.)فالح،ذری،ك‌راتؼدیی‌ظد‌را‌جیی‌يایغجاکحیکی،يهیاجی‌‌ای
155 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
یکىؼکؽ جضهیهی‌دلم يهیات‌اةؽار ؼاصی در زسیؼقصیاجی ك يغق در‌‌ای‌ایدقي‌ىكعل‌قغ،ىضر‌ىؼکؽ‌‌قد.يی‌ک‌ىؼکؽ‌دلم‌ىضـب‌ىی‌ای‌آیغقزگ
،1993ات‌ارجف‌آىؼیکا،)آیی‌اى‌يهی‌ظاغ‌قغ.جز‌فؼىاغق‌ك‌ؼاح‌يهیات‌كاك،ةا‌جهعیل(144
ضت سبسقبط سز
اكحنادی،زغؼافیایی‌ك‌اىی‌‌ای‌ؿاز‌در‌صزقؿؼقث‌آیغق‌لاط‌در‌زگ ؿیاؿی،پایگاق‌يهیاجی،پاؿگاق ارجفاات،قؼا، -ظاغ‌ةد‌ك‌در‌صزق‌زغؼافیایی‌تارجغ‌از:
قتک فىای‌ىل‌یا ىؼکؽ‌ؿؼقث‌ارجتای‌یگاف‌لاطای‌فؼىاغی‌يغق، -ؿاز
يهیات‌‌‌‌ركغ.در‌یک‌مض‌قيار‌ىیدلم‌ة‌ىؼکؽدقي‌یـث،اىا‌کهیغ‌رؿیغف‌ةدلمؿاز‌كزد‌داقح‌ةاقغ‌ك‌فؼىاغق‌حاغ‌ل‌ؿؼقثاؼ‌ىيک‌اؿث‌ةیف‌از‌چغ‌ة
جؼی‌جأدیؼ‌در‌ىأىریث‌ؿاز‌ک‌ىوثؿؼق‌آا‌را‌جنؼؼ،جاىی‌یا‌ىغـ‌يایغ.لاط(1373:35)صـیی،قد.اف‌غؼ‌احعاب‌ىیرا‌دارد،ة ی:ػولیبتهحربی
ىعحهف‌يهیات‌اؿحفادق‌از‌ىضرایآیغق‌‌گػار‌در‌زگ‌جأدیؼاؿاؿی‌از‌اىم‌یکی‌‌ىی ارجتاط‌دار‌ؿازی‌زث‌و‌ا‌يهیات‌ىضرایةاقغ. در فىا زىاف‌ك در ةا‌‌یگاف‌را
-آف‌اغاؼ‌آف‌را‌ةا‌ایيهیات‌ك‌را‌ةا‌پایگاق‌یگاف‌کغ.ای‌ىضرا،ىی‌دقي‌جؼیفؿاز‌ؿؼقث‌ؿؼی‌از‌لاطیک‌يهیاجی‌ىضرای‌زغؼافیایی،ىفـدغ.در‌‌ىی‌ارجتاط‌قد.ا‌یا‌‌قکـث‌یؼكی‌دقي‌ىی‌ؿازد.ک‌ىسؼ‌ة‌کحؼؿ‌غؼ‌ىؼجتي‌ىی‌و‌را‌ة چغی‌يهیات‌آیغق،زگدر در افؽایف‌ا كاةهیث‌ااؼ‌را چغی‌ىضر ك دادق
-ىضر،کار‌را‌ةؼای‌دقي‌در‌چغی‌‌آكرد.يهیات‌فؼمث‌را‌ةؼای‌ىفلیث‌ة‌كزد‌ىی‌اغاؼ‌ىی‌ىكکم کغ‌جا‌‌كادار‌ىی‌ك‌دقي‌را‌جكعیل‌دغ‌یؼكای‌ظدی‌را‌ؿازد‌جا
(1384:59)صـی،يایغ.جغیغ‌ىيک‌پعف‌ىضر‌چغی‌ىاة‌ظد‌را‌هی بی یي اتکب ث فبری
داقث‌ك‌در‌را‌ظاغ‌‌يهیات‌ای‌‌مض‌در‌احعاباؿاؿی‌فاكری‌لف‌‌آیغق‌در‌زگةؼجؼ‌زاف‌را‌در‌اظحیار‌دارد‌ك‌ای‌ةؼجؼی‌فاكریک،کكرای‌پیكؼفح‌فاكریای‌ىیاف‌اىحیازات يدقفؼاكای‌را ایساد ىیةؼای‌اك ای‌اىحیازات‌را زيه از ای‌‌اؿث، جاف‌ة
اىکاف‌صىر‌در‌ىاق‌دكردؿث،جاف‌ة کارگیؼی‌اكای‌اپیياةؼ،ىارد‌اقارق‌يد:
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى156
-زگ‌از‌راق‌ای،كغرت‌ـحای‌ةانـحیک،كغرت‌ای‌ایی‌ك‌زىیی،ىقکپایگاق
ای‌پؼقغت‌ك‌غیؼق‌يیق،ادارق‌زگای‌هیاتك‌يانکحؼكیک،جضؼؾ‌ای‌دكر،زگقد.وي‌‌آیغق‌ىضـب‌ىی‌فاكریکی‌در‌زگ‌‌ایا‌ك‌جايغی‌ي‌از‌زيه‌كاةهیث
ةیف جکی ك كاةـحگی ایک ة صغ از ة یک‌فاكری اف ةاخ‌ل ةؼكز‌وف(Hanion 2000،67اؿث.)کكرا‌قغق‌گةؼای‌ای‌ىكکالجی
ػولیبتی جذیذ بی خلق صح
-مض‌ىضیي‌يهیاجی‌ىحع‌ك‌ىعحهف‌ظاغ‌ةد‌ک‌در‌ؼ‌‌ای‌آیغق‌مض‌‌در‌زگ
-از‌مض‌يهیاجی‌جؼکیتی‌‌ىحغیؼ‌ظاغ‌ةد.ىضیييهیاجی‌از‌ؼ‌ؼض‌ك‌يق‌‌‌ای
زت‌زغؼافیایی يهیات، ك‌‌ىل مض فاكریکی ىضیي يهیاجی، ك جاکحیکی ایةاقغ‌ك‌ةؼای‌فؼیب‌ك‌‌ىی‌در‌آف‌مض‌قغق‌‌گؼفح‌ای‌ة‌کارا،جاکحیکی‌ك‌جکیکركش
ا،ىضیي‌زغیغ‌وؼكرت‌دارد‌ك‌الزـ‌اؿث‌در‌ركشغافهگیؼ‌يدف‌دقي‌پیغایف‌یک‌‌جکیکجاکحیک ك جغییؼاجی‌ة‌كزا ىحضؿا، ك آیغ ىزب‌ىی‌د ای‌کار قد‌‌قد.
(1380:17غق‌را‌غاقح‌ةاقغ.)ؿالىی،دقي‌جسـو‌ىاؿب‌ك‌دكیق‌از‌يهیات‌آی
اجبم جگ درهذت سهبى کتب
زگ در پیكؼفح ةؼق‌کكرای ك ةؼجؼ فاكری ةؼ جکی ةا جسیؽات‌‌آیغق از گیؼید‌در‌ىغت‌زىاف‌کجاق‌ك‌کاف‌جهفات‌ك‌پیكؼفح‌در‌ارجف‌ظد‌ةؼای‌جأىی‌اغاؼ‌ظ
ایک زهگیؼی‌از‌ىكکالت‌داظهی‌ک‌ىيک‌اؿث‌ةا‌الی‌قغف‌زگ‌پیف‌آیغ‌یا‌يارق‌در‌ؼح جغییؼ‌کغ، ای‌اىی‌ظد‌جکی‌ةؼ‌احعاب‌‌ریؽیحیس‌ىرد‌ؼ‌آا
ركزق‌ك‌یا‌ؿ21زگ‌قیق‌آىؼیکاییاف‌ىحلغ‌ةىغت‌دارد.در‌ایىاؿب‌ك‌کجاقزىاف‌‌ؿاظحارای‌فح ك ةیاد ی‌آف ک ةا‌‌ای‌ـحغ ك غؼ‌كؼاردادق اؿاؿی‌دقي‌را(.1387:66قغ)ةاكؼی،كا‌ك‌ؿؼی‌ىی‌ةؼاغازی‌كارد‌زگغؼ
تحقیقروش
ركش‌جمیفیزىی-ای‌جضلیق‌ىردی ة آىیعح-ای‌اؿث‌ک ركیکؼد جضهیهی‌ةاای‌جضلیق،ىضللی‌كنغ‌دارغ‌مؼفا‌ة‌جمیف‌ىحغیؼا‌ك‌ركاةي‌‌اؿث‌زیؼا‌دراساـ‌قغق
ىكحؼؾ ىاؿب‌فؼىاغی انگی ایحا ك پؼداظح آا دؿحکاری ةغكف ىحغیؼا ةی‌اغ.ای‌ىتحی‌ةؼ‌جغیغات‌آیغق‌را‌پیكاد‌يدقىل
157 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
جبهؼ هرد تحقیق )هطبلؼ(:
ركش‌ي آىاری‌ك ةاقغ.دارای‌كیژگی‌گیؼی‌ای‌جضلیقزاى -کهی‌ماصب‌ای‌زیؼ
ظتؼگاف‌ك‌فؼىاغاف‌اىی‌ک‌دارای‌ىغرؾ‌کارقاؿی‌ارقغ‌ىغیؼیث‌دفای‌یا ؼاف،رقح رأس‌ؿازىافدکحؼی‌در در ك غیؼاىی‌ىـئنیث‌ای‌ىؼجتي‌ةدق ای‌اىی‌ك
ر‌ظالم‌ىكعنات‌زیؼ‌را‌ةؼای‌زاى‌آىاری‌ةؼقيؼد:جاف‌ةدارغ.ىی ك‌یؼكای‌ىـهش اىیؼاف،ؿؼداراف‌ك‌افـؼاف‌ارقغ‌قاغم‌در‌آزا زاى‌آىاری،
ةاقغ.زيری‌اؿالىی‌ایؼاف‌ةا‌صغاكم‌ىغرؾ‌جضنیهی‌کارقاؿی‌ارقغ‌ىی
ؿایؼ آف‌در يحؼاز جیپ‌ىـحلم‌ك )ردق از ةاال ىغیؼاف‌ىیای‌ة فؼىاغاف‌ك ةاقغ.یؼكا‌ة‌ةاال(ىی
ةاقغ.ای‌ىؼجتي‌یؽ‌ىیكای‌ىـهش‌در‌كزارجعازاى‌آىاری‌الكق‌ةؼ‌یؼ
فؼ‌از‌فؼىاغاف‌ك200ةا‌جز‌ة‌ىارد‌گفح‌قغق‌زاى‌آىاری‌ای‌جضلیق،جغاد‌‌ىغیؼاف ك ایؼاف زيری‌اؿالىی یؼكای‌ىـهش راتؼدی ك يهیاجی ؿح ىغیؼاف
ؿازىافكزارجعا ك ىیا جضلیق ىوع ةا ىؼجتي دكنحی در‌ةاقای وؼب ةا ک غ‌وؼیتی‌جغاد‌آا‌در‌ؼ‌گؼفح‌قغق‌اؿث.
گیزی: حجن و رش و
ةؼگؽیغق‌فؼ‌ىی53صسو‌ي‌جغاد ةاقغ‌ک‌ة‌ركش‌ي‌گیؼی‌جنادفی‌ؿادق‌از‌آسایی‌ک‌دادققغق پػیؼ‌ای‌ةدق‌ك‌ىیاگیای‌ای‌جضلیق‌دارای‌ىلیاس‌فامه‌اغ.ای‌ىیاگی‌اؿحفادق‌قغ.جیی‌اغازق‌ي‌از‌جعيی‌فامه‌ةاقغ.نػا‌ةؼایىی
2 2 2
2 2 2
2
( / 2) 200(1.96) 3.7 2842.13952.82 53
( 1) ( ) 0.2(200 1) (1.96) 3.7 53.81
aN Zn
D N
2
وؼیب‌ايیاف آف95ةا ک‌ىلغار اؿث، ؼیق‌زغكؿ‌ىؼة‌ىضاؿت‌قغق %ک‌از.غةاق‌یى2/0ةؼاةؼDك‌وؼیب96/1
ب: بی تجشی تحلیل داد رش
-جضلیق،اةحغا‌ىضللی‌ة‌ىان‌اؿاد‌ك‌ىغارؾ‌ىزد‌در‌ارجتاط‌ةا‌فؼىاغیدر‌ای
ؼح‌ؿؤاالت ةا ای‌کار، کار در ك پؼداظح کكر ظارج‌از داظم‌ك ای‌ىكحؼؾ‌درؼؿسی‌در‌كانب‌یک‌ىان‌اکحكافی‌ك‌ازؼای‌ىناصت‌ةا‌ظتؼگاف‌ـتث‌ة‌اؿحعؼاج
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى158
اكغاـقاظل جضلیق ىوع ىحغیؼای قاظلىی‌ای جیی از پؾ ك‌‌کغ. ا‌ي‌‌زیؼقاظ در آف ازؼای ةا ك يدق پؼؿكاى جیو ة اكغاـ ىضللی آف ای
ای‌‌آكری‌ك‌ةا‌اؿحفادق‌از‌آىار‌جمیفی‌ك‌آىار‌اؿحتای‌دادق‌آىاری‌جضلیق،حایر‌را‌زيؼؿسی،اؿاد‌ة‌دؿث‌آىغق‌را‌جسؽی‌ك‌جضهیم‌يدق‌ك‌در‌آظؼ‌ةا‌جضهیم‌ایی‌حایر
ؼات‌ماصب ـتث‌ة‌ارائ‌انگی‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌‌ؼاف‌ك‌پؼؿكاى‌ك‌ىغارؾ، ا‌يایغ.ای‌ىتحی‌ةؼ‌جغیغات‌آیغق‌اكغاـ‌ىیىل
تجشی تحلیل
ؼاف‌صزق‌دفاع‌ك‌يهیات‌ىكحؼؾ‌ىضللی‌زث‌غا‌ك‌ةاال‌ةؼدف‌ركایی‌جضلیق،ةا‌ماصب‌گؼدد:اغ‌ک‌ظالم‌آف‌ة‌قؼح‌زیؼ‌ارائ‌ىیدادقایی‌را‌اساـ‌ىناصت
آیذ چقذر است؟ تذیذات ث تج ای ثبهطق هطتزک فزهبذی اختیبرات حذد -الف
-ماصب‌ک‌گؼفث‌حیس‌جافىی‌چیای‌قغگاف‌ىناصت‌ؼات‌ةؼرؿی‌ة‌جز‌ةا
ک‌اظحیارات‌دارغ‌احلاد‌ای،ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌اظحیارات‌صغكد‌ىرد‌در‌ؼاف‌در‌یؽ‌كغرت‌ای‌ىنف‌ؿایؼ‌جتیث‌ىیکغ‌ك‌اـ‌انی‌ای‌ؿیاؿث‌از‌ىكحؼؾ‌فؼىاغق‌اظحیارات‌كؼار‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌اظحیار در‌ةایغ‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌ىیگیؼد‌در‌جفیه‌کاىم‌مرت‌ة‌پكحیتای‌ك‌يهیاجی‌جكکیالجی،ایصزق ك ؿح‌گؼدد
الكق‌دؿثة‌تؼد‌ىل‌در‌را‌يم‌اةحکار‌جاکحیکی‌ك‌يهیاجی در‌اظحیار‌ةؼ‌آكردق‌ؿیاؿی،ایؼفیث‌ك‌ةىی‌ىاة‌ةؼ‌ةایـحی‌اىی،ىاة‌ریؽیؼح‌ك‌غایث
آىاد‌‌ىاة‌كاگػاری‌اظحیارات‌ك‌داقح‌جـهي‌و‌فاكری‌ك‌فؼگی‌ازحيای،اكحنادی،گؼدد‌‌كاگػار‌ك‌اظحیار‌جفیه‌یؽ‌پؼؿهی‌ك‌ك‌پكحیتای
ثبضذ؟آیذ چ ع فزهبذی هی تذیذات ث تج ای ثبهطق هطتزک فزهبذ فزهبذی ع -ة
از‌قغگاف‌ىناصت‌ؼات‌ةؼرؿی‌ة‌جز‌ةا ع‌ىرد‌در‌ؼافماصب‌جغادی‌مؼیضاىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغق‌فؼىاغی افؼاد‌يدق‌ةیاف‌ای ای از جغادی ع‌ك‌جمیف‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغق‌فؼىاغی اغ‌را ىیحاف‌حیس‌‌يدق ىسيع در ك
از‌قؼایی‌در‌ك‌کاىم‌فؼىاغی‌قؼایی‌در‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌گؼفث‌ک‌ع‌فؼىاغق‌جیی‌يهیاجی‌فؼىاغی‌ع ك ىكحؼؾ‌قد پیكاد‌ةا‌ایىل‌یؼكی
-یگاف‌ةؼ‌کاىم‌گؼدد‌فؼىاغیىی‌ىنب‌كا‌کم‌فؼىاغی‌جنیب‌ك‌آزا‌کم‌فؼىاغق
ك‌ادی‌قؼایي‌کهی‌در‌ىل‌در‌رزىی‌ظغىات‌پكحیتای‌ك‌رزىی‌پكحیتای‌ای
159 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
ةؼ‌ةضؼاف‌زىاف‌در‌کاىم‌فؼىاغی‌ك‌ةضؼاف‌از‌كتم‌زىاف‌در‌يهیاجی‌ةضؼای‌ك‌فؼىاغی‌ایی.پغافغ‌كؼارگاق‌ك‌یؼكا‌از‌كاگػاری‌امؼ
آیذ چیست؟ تذیذات ث تج ای ثبهطق هطتزک فزهبذی ستبد ع -ح
اکذؼیث‌‌ک‌گؼفث‌حیس‌جافىی‌چیای‌قغگاف‌ىناصت‌ؼات‌ةؼرؿی‌ة‌جز‌ةا‌مؼیش‌رای‌ةىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌ؿحاد‌ع‌ىرد‌در‌ؼافكؼیب‌ة‌اجفاؽ‌ماصب
ؿحاد‌اغيدق‌ةیاف ك‌ةـیي‌ىكحؼؾ‌ؿحاد‌یک‌ةایغ‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌ک‌ىـئنیث‌جعنیل‌ة‌ـتث‌اظحیار‌در‌يغق‌یؼكای‌ؿازىاغی‌ةاقغ‌ك‌وي‌کاىم‌جؼکیب‌ةا‌ىحاؿب‌ةایغ‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌ؿحاد‌جؼکیب‌يایغ،اكغاـ‌آا‌ةؼای
جاکحیکی‌ردق)ایيغق‌یؼكایی پكحیتای‌رزىی‌ةاقغ( پكحیتای‌ك امؼ ؿایؼ ک‌ك(.گیؼدىی‌كؼار‌آف‌دراظحیار‌ىأىریث‌ازؼای‌زث
آیذ چگ است؟ تذیذات ث تج ای ثبهطق هطتزک فزهبذی هبست سبسهبى سبختبر -ت
-ماصب‌ک‌گؼفث‌حیس‌جافىی‌چیای‌قغگاف‌ىناصت‌ؼات‌ةؼرؿی‌ة‌جز‌ةا
ةر‌چغ‌ای‌ؼىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌ىاؿب‌ؿازىاف‌ك‌ؿاظحار‌ىرد‌در‌ؼاف‌فؼىاغی‌ک‌ؿاظحار‌دارغ‌احلاد‌قغق‌اساـ‌جمیف‌ة‌جز‌ةا‌اىا‌اغيدق‌ةیاف‌مؼیش
دركی‌ركاةي‌ای‌کؿازىاف‌ایكیژگی‌ةؼ‌ىتحی‌ةایغ‌ایىل‌ىكحؼؾ ةیؼكی ك‌ؿاظحارای‌ركی‌ةؼ‌يدق‌ةدق‌ك‌جيؼکؽ‌ةیاف‌ة‌ركقی‌را‌ایىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی
ةضؼاف‌قؼایي‌در‌ك‌ةاقغ‌داقح‌یؽ‌آیغق‌ایزگ‌كیژگی‌ة‌ك‌جز‌داقح‌ایقتک‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌ةؼای‌را‌يهیات‌ىعحهف‌ؿح‌یازای‌ةا‌ىاؿب‌اظحیارات‌جفیهدر‌ای‌ؿاظحار،ؿحاد،ؿحادی‌ىكحؼؾ‌اؿث‌ک‌ةایـحی.ةاقغ‌داقح‌يؼاق‌ة‌ایىل
چی‌امؼ‌ىحعنل‌احاىی‌ك‌و-ىؼجتي‌اىیحیةا‌امؼ‌جعننی‌اىی‌ك‌امؼ‌‌ؿ یؼكای يغق امؼ ؿاظحار، ای در قد. جلیث ىؼجتي ك‌غیؼاىی آزا گا
ىی كؼار جضث‌اىؼ ىل اكحىای ة ةا ایی پغافغ یاز‌كؼارگاق ىرد امؼ گیؼد.ةایـحی مرت‌ؿازىای پكحیتای‌ظغىات‌رزىی‌ة اظحناص‌یاةغ.پكحیتای‌رزىی‌ك
چی‌امؼ‌ؿپاق‌پاؿغاراف‌ىزد‌در‌ىل‌جضث‌کحؼؿ‌اىیحی‌ك‌و-امؼ‌احاىی‌گیؼغ.يهیاجی‌كؼار‌ىی
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى160
بهتجشی تحلیل پزسص
ای‌ىكحؼؾ‌در‌داظم‌ك‌ظارج‌ة‌اؿاد‌ك‌ىغارؾ‌ىزد‌در‌ارجتاط‌ةا‌فؼىاغی‌جزةا‌ؿؤاالت‌ؼؿسی‌در‌كانب‌یک‌ىان‌اکحكافی‌از‌کكر‌ك‌ازؼای‌ىناصت‌ةا‌ظتؼگاف،
گؼدد.ؼاصی‌گؼدیغ‌‌ك‌جسؽی‌ك‌جضهیم‌ؿؤاالت‌ة‌مرت‌زیؼ‌ارائ‌ىی
ای:حذد اختیبرات فزهبذی هطتزک هطقاستجبطی سؤال هزثط ث تجشی تحلیل -الف‌ةغی‌قاظل:اكنیث1زغكؿ
ىیاگی‌قاظل‌اكنیث71/4ىكحؼؾ‌جاة‌فؼىاغی‌جكکیم‌اظحیار‌اكؿ61/4یؼكی‌یگا‌ىـحلم‌جكکیم‌اظحیار‌دكـ61/4جيؼکؽی‌غایث‌گیؼی‌ك‌ریؽی،جنيیو‌كاگػاری‌اظحیار‌ؼح‌ؿـ
5/4ىكحؼؾ‌رزىی‌ایگؼكق‌جكکیم‌اظحیار‌چارـ42/4ؼـ‌کارگیؼی‌اةؽارای‌كغرت‌ة‌پسو
فزهبذی:استجبطی سؤال هزثط ث ع تجشی تحلیل -ة‌ةغی‌قاظل:اكنیث2زغكؿ
هیبگیي ضبخص الیت
65/4 ارجف‌كایف‌ك‌ىاىریث‌ج.ا.ا،دکحؼی‌دفای یکن
58/4 االاجی-ادای‌اىی،احاىی،اىیحی‌کحؼؿ‌كؼاردادفجضث دم
36/4 ای‌زاری‌یؼكیی‌جز‌ة‌ركش سم
11/4 ؿازىای‌یؼكا‌جز‌ة‌فؼگ چبرم
96/3 يهیات‌گـحؼق‌ك‌ىایث پجن
ایاستجبطی سؤال هزثط ث ع ستبد فزهبذی هطتزک هطقتجشی تحلیل -ح‌ةغی‌قاظل:اكنیث3زغكؿ
هیبگیي ضبخص الیت
جاـ‌کارگیؼی‌ة ال ك جعننی ؿیاؿی،يایغگاف االظحیار ازحيای‌ىل‌ك‌فؼگی‌اىیحی،اكحنادی،
48/4
صزق دم ةا ىؼجتي جعننی کارکاف از احاىی،اؿحفادق ای االاجی-اىیحی
4
96/3 ارجف‌ك‌ىؼدـ‌ىاكث‌ایساد سم
161 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
استجبطی سؤال هزثط ث سبختبر سبسهبىتجشی تحلیل -ت ةغی‌قاظل:اكنیث4زغكؿ
ىیاگی‌قاظل‌اكنیث
61/4ىل‌گـحؼش‌ك‌اؿحلؼار‌یؼكای‌اىی‌ىزد‌در‌ؼ‌اكؿ
42/4احعاب‌ؿاظحار‌راتؼدی‌دكـ
42/4ؿازىاف‌دی‌كاصغای‌االاجی‌ؿـ
38/4کارگیؼی‌یؼكای‌اصحیاط‌ة‌چارـ
3/4ایساد‌یگاف‌يهیات‌ركای‌پسو
23/4ای‌ؿایتؼی‌ایساد‌یگاف‌قكو
2/4ؿاظحار،اؿحغاد‌ك‌گـحؼش‌یؼكای‌اىی‌دقي‌‌فحو
كحو ةكزد ىل جأىی‌یؼكی‌ىؼکؽآىزقی‌در آىزش‌ك ىر‌اـای
75/3
گیزی پیطبداتتیج
تیج سئال
حذد اختیبرات -1
ای فزهبذی هطتزک هطق
هجتی ثز تذیذات آیذ چقذر است؟
جب ک آهبر آثذست آهذ در ثبال، اس (11/72) هقذار آهبر آسهى (49/9) ثب تج ث هقذار ثحزای-تأییذ هیتز است، لذا اس هقذار ثحزای جذل ثشرگ 05/0 سطح هؼی دار 4آسهى ثب درج آسادی
گزدد ک فزهبذی هطتزک ثبیذ دارای اختیبراتی تطکیالتی اجزایی ثبضذ ک در ایي راثط اختیبر
کبرگیزی لیت ثبی هطتزک تبثغ در هطق تحت هسئلیت اس ثیطتزیي اتطکیل فزهبذی اثشاربی قذرت زم اس کوتزیي الیت ثزخردار است.
ع فزهبذی فزهبذ -2ای هجتی ثز هطتزک هطق
تذیذات آیذ چ ع
ثبضذ؟فزهبذی هی
جب ک آهبر آثذست آهذ در ثبال، اس (51/50) هقذار آهبر آسهى (49/9) ثب تج ث هقذار ثحزایضوي تأییذ تز است، ، اس هقذار ثحزای جذل ثشرگ05/0 سطح هؼی دار 4ى ثب درج آسادی آسه
ثب تج ث تذیذات آیذ، داکتزیي ج.ا.ا، هأهریت تاى تیج گزفت کضبخص ایگ هی
بی رشاطالػبتی تحت کتزل، تج ث -بدبی ظبهی، اتظبهی، اهیتی ظبیف آجب، قزار دادىجبری یزیی فزگ سبسهبی هبیت گستزش یزب در تؼییي ع فزهبذی هطتزک
.ثبضذتأثیزگذار هیثسیبر ایهطق
ع ستبد فزهبذی -3
ای هجتی ثز هطتزک هطق
تذیذات آیذ چیست؟
جب ک آهبر آثذست آهذ در ثبال، اس (19/44) هقذار آهبر آسهى (49/9) ثب تج ث هقذار ثحزایضوي تأییذ تز است، ، اس هقذار ثحزای جذل ثشرگ05/0 سطح هؼی دار 4آسهى ثب درج آسادی
کبرگیزی وبیذگبى تخصصی ثب تج ث تذیذات آیذ ث، تاى تیج گزفت کضبخص ایگ هی اجتوبػی هطق، ایجبد هؼبت ارتص هزدم االختیبرسیبسی، اهیتی، اقتصبدی، فزگی تبم
اطالػبتی در تزکیت ستبد -بی اتظبهی، اهیتی استفبد اس کبرکبى تخصصی هزتجط ثب حس .ثبضذتأثیزگذار هیسیبد ای ث هیشاى سیبد خیلی تخصصی فزهبذی هطتزک هطق
سبختبر سبسهبى هبست -4
ای فزهبذی هطتزک هطق
ی ثز تذیذات آیذ هجت
چگ است؟
جب ک آثذست آهذ در ثبال، اس (37/48) هقذار آهبر آسهى (49/9) ثب تج ث هقذار ثحزایضوي تز است، ، اس هقذار ثحزای جذل ثشرگ05/0 سطح هؼی دار 4آهبر آسهى ثب درج آسادی
سبختبر، استؼذاد ث تذیذات آیذ، تاى تیج گزفت ک ثب تجتأییذ ضبخص ایگ هی
بی ا، گستزش استقزار یزبی پذیزی ب آسیت گستزش یزبی ظبهی دضوي، تابییکبرگیزی یزبی احتیبط، اتخبة ظبهی هجد در ز هطق ثز اسبط آهبیص سزسهیی فؼلی، ث
ػولیبت رای، جد هزکش آهسضی در بی سبیجزی، ایجبد یگبى سبختبر راجزدی، ایجبد یگبى
هطق ث هظر آهسش تأهیي یزی اسبی )ظیف، احتیبط، یزبی هزدهی ....( هرد یبس .ثبضذتأثیزگذار هیای ثسیبر دی احذبی اطالػبتی در سبختبر فزهبذی هطتزک هطقسبسهبى
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى162
پیطبدبی اجزایی
صغكد-انف ارجتاط‌ةا فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ةایـحی‌ةایغ‌ىغ‌ؼ‌داقث‌ک‌‌اظحیاراتدر‌اظحیارات‌فؼىاغی صغكد ك ىیؽاف ع، ةاقغ. ازؼایی ك جكکیالجی اظحیاراجی دارای
ىل کم‌‌ىكحؼؾ فؼىاغی ؿی از ک اؿث اظحیاراجی جغیغات، ةؼ ىتحی ای‌ر ىأىریث‌ظد ؿاظث ظاغ كادر را كی ك جفیه‌قغق ىـهش ض‌یؼكای ة ا
ىكحؼؾ‌‌قایـح ؼ‌داقث‌ک‌فؼىاغق در‌يی‌ارجتاط‌ةایغ‌در ای‌ة‌اساـ‌ةؼؿاغ.فؼىاغی‌ىل جكکیم‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌جاة، اظحیارات‌جكکیالجی‌قاىم: ای‌ةایغ
-یگا‌ىـحلم‌ك‌یؼكی‌رزىی‌ىكحؼؾ‌جاة‌را‌داقح‌ةاقغ.يچی‌اظحیارات‌در‌صزق
حؼؾ،اظحیارات‌جضث‌کحؼؿ‌يهیاجی‌گؼفح‌كاصغایی‌از‌ای‌ؼصؼیؽی‌ك‌ازؼای‌ىكای‌ای‌ىلةؼداری‌از‌اىکاات‌ك‌ؼفیثای‌دیگؼ،اظحیار‌ة‌کارگیؼی‌ك‌ةؼقؿازىاف
ة‌ةاالجؼی‌ىلاـ‌کكری‌در‌ىل‌ك‌اظحیار‌دظم‌ك‌از‌ؼیق‌اةالغ‌ؼح‌یازىغی ا‌یؼكیی‌جضث‌کحؼؿ، وؼكریات‌‌جنؼؼ‌احناةاجی‌فؼىاغاف‌امؼ جكعیل‌ك ة ةا
ای‌را‌داقح‌ةاقغ.يهیاجی‌فؼىاغق‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىلای‌از‌ع‌چغ‌ؿضی‌در‌ارجتاط‌ةا‌ع‌فؼىاغی‌در‌یک‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل-ب
گؼدد:ظاغ‌ةد‌ک‌در‌ؿ‌ؿش‌اياؿ‌ىی ،زگاؿ ك ؿایتؼ ىعاةؼات، ك ارجتاات ىاغ: ؿازىای امؼ ةؼ کاىم: فؼىاغی
ىغؿی‌ك‌پغافغ‌غیؼاىم،ؿایتؼی‌ك‌آىاد‌ك‌پكحیتای‌ك...،
فؼىاغی‌يهیاجی:ةؼ‌امؼ‌یؼكیی‌كاگػاری‌ةؼ‌صـب‌گـحؼدگی‌كهيؼك،یازىغی-
ای‌يهیاجی‌ك‌ىایث‌جغیغ. يهیاجی: کحؼؿ احاىی‌فؼىاغی یؼكای ؿایؼ یؼكای‌ىؼدىی-ةؼ اىیحی‌ك
ىـحلؼ‌در‌ىل.ع‌ؿحاد‌یک‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل-پ ارجتاط‌ةا ای‌ةایغ‌دارای‌ؿحاد‌ىكحؼؾ‌‌در
ای‌زث‌ک‌امؼ‌ي‌یؼكای‌اىی‌ة ىكحؼؾ‌از در‌جؼکیتی‌ةاقغ. را کارگیؼغق‌جؼکیتی ؿازىاف‌ظد‌ظاغ‌داقث‌ك در اىکاف‌‌جؼکیب‌ك ةؼای‌ایساد زث‌ای‌ک از
ة ك غایث اىیحی ك ىـهش یؼكای ؿایؼ جعننی يچی-کارگیؼی ك احاىی‌ىؤنف ؿایؼ از اىم‌احاىی‌اؿحفادق ك امؼ ای‌ؿحاد ؿاظحار -ای‌كغرت‌ىهی‌در
اىیحی‌ك‌غیؼاىی‌كزد‌ظاغ‌داقث.
163 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
یؼكای‌جضث‌اىؼ‌اياؿ‌ك‌ازؼای‌ىأىریث‌در‌ارجتاط‌ةا‌صغكد‌كهيؼك‌غایث‌ىدؼ‌ةؼ-ت‌ةؼای الزـ اىکاات كزد ةایغ نػا اؿث ىحفاكت کكر ىعحهف ىاق ةؼای ىضن
زیؼؿاظث‌ؼح جپگؼافی‌زىی، ك قاظل‌زغؼافیا اىیحی،-ای‌دفای‌ریؽی‌دفای،ای)ةافث‌زيیث(،ای‌اىی،كىیث‌ىل‌ای،زیؼؿاظث‌ای‌ىهی‌ىل‌زیؼؿاظث
ىایث‌جغیغات‌در‌جیی‌صغكد‌كهيؼك‌ىغ‌ؼ ىؼزای‌ىكحؼؾ‌ةا‌کكرای‌ىل،كؼار‌گیؼد.
فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل-ث ؿازىای‌در ك ؿاظحار ارجتاط‌ةا دك‌در یک‌ؿاظحار ای،ةایغ‌جز‌يد‌ک‌جكکیم ؿضی‌ك‌ىف‌ةایغ‌ىغ‌ؼ‌كؼار‌گیؼد‌ک‌در‌ای‌راؿحا
ىل ىكحؼـ ةؼاؿاس‌ایفؼىاغی ک ةدق كا کم ىو فؼىاغی اظحیارات از ،ارجتاط‌ؿازىای‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌درظاؿث‌ؼ‌کم‌آزا‌ىنب‌ىی ای‌از‌گؼدد.
گؼدد.اظحیار‌‌ؼ‌ؿهـه‌ىؼاجتی‌ةا‌فؼىاغق‌کم‌آزا‌ةدق‌ك‌از‌ؼیق‌ؿحاد‌آزا‌راتؼی‌ىیرایی‌آا‌ةا‌فؼىاغی‌کم‌‌ای‌ك‌یا‌ا‌ة‌فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىل‌جعنیل‌امؼ‌یؼك
ىی یگاف‌آزا يچی جنیب‌‌ةاقغ. ة ةا ک ىل در ىـحلؼ پاؿغاراف ؿپاق ایای‌ىنب‌جضث‌کحؼؿ‌يهیاجی‌در‌زىاف‌زگ‌كؼار‌‌فؼىاغی‌ىو‌کم‌كا‌ةؼاةؼ‌ؼح
گیؼغ.ىیغق‌در‌ارجتاط‌ةغی‌ایی‌ارائ‌قدر‌احا‌ىضلق‌ةا‌جز‌ة‌ىانات‌اساـ‌گؼفح‌در‌زي
اصنا‌ك‌و‌چی‌چارت‌ؿاظحار‌فؼىاغق ةا‌ؼ‌یک‌از‌ؿؤاالت‌جضلیق‌پاؿط‌ىلحىی‌را‌ىل ةیافىكحؼؾ ک امؼ‌ای ةا ىكحؼؾ فؼىاغی فؼىاغق فؼىاغی راة گؼ
فؼىاغی‌ىكحؼؾ‌ىلكاگػاری‌ىی قيای‌ؿازىای‌ؿحاد ك يدق‌ةاقغ ارائ را ایؿحاد‌کم‌ف.ـ‌ك‌ؿحاد‌آزا‌ىرد‌ةؼرؿی‌ك‌جسؽی‌كجضهیم‌كؼار‌‌اؿث؛ک‌وؼكرت‌دارد‌در
چارت‌ؿاظحار‌ؿازىای‌ؼ.ـ.ـ‌ة‌قؼح‌زیؼ‌ظاغ‌ةد.دادق‌قد.
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى164
ف کل آجب
ستبد آجب
فزهبذی هطتزک هطق ای
ستبد ف. م. م
ػبصز سبسهبی ػبصز یزیی
ػبصز ظبهی هطق ػبصز اتظبهی
هذسی
پذافذ
غیزػبهل
یگبى
فبا
جگبل
سبیجزی
ػولیبت
رای
یگببی پطتیجبی
آهبد
یگبى
آهسش
یزی
سهیی
پذافذ
ایی
یزی
ایی
یزی
دریبیی
X X X
X X
(X)
(X
)
(X)
X (X
)
(X)
(X)
(X)
165 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
ایفزهبذی هطتزک هطقضوبی سبسهبی ستبد
فزهبذ هطتزک
ایهطق
ؿحاد‌قعنی
کغق(رئیؾ‌ؿحاد)ىاكف‌ياگ
زاكی‌رئیؾ‌ؿحاد
ؿحاد‌جعننی ؿحاد‌يىی
هؼبت هذسی
پذافذ
غیزػبهل
هؼبت
اطالػبت
هؼبت
آهسش
هؼبت
آهبد پص هؼبت ػولیبت
هؼبت یزی
اسبی
هؼبت
فبا
هخبثزاتثذاضت
درهبى جگبل سبیجزی حققی
ىغیؼیث ىغیؼیث
احاىی
ث‌صفا
االات
لیغجی‌ؿیاؿی
ػولیبت رای
هؼبت احتیبط
ثسیجهؼبت ارتص
هزدم
1395زىـحاف3قيارقاكؿ،ؿاؿ‌پژكی‌دفای،آیغق‌فنهاى166
هبثغ ارجف‌اىؼیکا‌ؿحاد‌ىكحؼؾ؛استزاتضی ػولیبتی اهزیکب(،1995چ‌آن،ركةؼت)ا
(1384اؿهیؽ،راةؼت‌اچ،)ىاغی‌داكکغق‌فؼجؼاف‌احكارات؛جؼزي‌تغانضيیغ‌صیغری؛آیذ جگ ك‌ؿحاد‌ؿپاق‌پاؿغاراف‌الالب‌اؿالىی
( 1381ةالنی‌ىضيغ‌روا 2003قص اطالػبت در جگ(، ىاكث‌االات؛ كغق ىحكؼ ؿحاد‌زؽكق‌ىكحؼؾ‌ؿپاق‌پاؿغاراف‌الالب‌اؿالىی
آغرق ىانات،ثز راجزد یا هقذه(،1369)ةفؼ، دفحؼ احكارات جؼاف: کكاكرز، ىـد جؼزي .كزارت‌اىر‌ظارز‌یانيهه‌یك‌ة‌یاؿیؿ
( روا الىاجی، ادی؛ پیؼی، كاؿو؛ 1384صـی، تذیي طزح هبر یزی سهیی ارتص اهزیکب در (،
كگاق‌زاى‌اىاـ‌صـی)ع(دا،احكاراتجؼاف؛جگ سلط (1387داكپر،صـ،)ـی)ع(اىاـ‌صزاى‌داكگاق‌جؼاف،احكارات؛آیذ قص اطالػبت در جگ ،چاپ‌اكؿ،جؼاف،احكارات‌ایؼاف‌ؿتؽ.ظبهی بی اص فزگ(،1378ىضيد)رؿحيی
(1387رىىای‌جکيیهی،داكد،)ىؼکؽ‌آىزش‌ك‌پژكف‌قیغ‌جؼاف،احكارات؛سبختبر ظبهی اهزیکب‌ؿپتغ‌میاد‌قیؼازی.
(صـی 1385ؿالىی، جگ ػولیبت ی صح(، احكارات؛ ؿپاق‌‌داكکغقجؼاف، فؼىاغی‌كؿحاد پاؿغاراف‌الالب‌اؿالىی
(1386ؿالىی،صـی،)داكگاق‌انی‌دفاع‌زؽكق‌درؿی‌ىحكؼ‌كغق‌جؼاف؛هبیت استزاتضی ظبهی‌ىهی.
(1385قالیی،امؼ،)آزا.ؿحاد‌‌ق‌فؼىاغی‌كجؼاف،احكارات‌داكگا،ؿـ،چاپراجزدی هذیزیت
(1388مغكی،اصيغ،) ؛داكگاق‌زاى‌اىاـ‌صـی)ع(؛ىؼکؽ‌ىانات‌راتؼدی.آیذ جگهیبی (1382الىاجی،روا،)جؼاف،احكارات‌داكکغق‌فؼىاغی‌ك‌ؿحاد‌ؿپاق؛ػولیبت ی صح (1390داكگاق‌فؼىادی‌ك‌ؿحاد‌آزا)،داكگاق‌فؼىادی‌ك‌احكارات‌‌جؼاف،يهیات‌ىكحؼؾ‌ك‌ىؼکب
ؿحاد‌آزا
(1383فؼقسی،هیؼوا،)جؼاف،احكارات‌داكگاق‌اىاـ‌صـی)ع(؛آیذ جگ هقبل جؼاف‌‌یؼكی‌دریایی(،دکحؼی‌اىی1388)ات‌ك‌جضلیلات‌دفای‌یؼكی‌دریایی‌ؿپاق‌ىؼکؽ‌ىان
ؿپاق‌پاؿغاراف‌الالب‌اؿالىی
(1385ىضؼاةی،غالىؼوا،)اىاـ‌‌زاى‌داكگاق‌احكاراتجؼاف،؛هؼبصز بیجگ آیذ تحلیل جگ‌زگ‌انی‌فؼىاغی‌ك‌ؿحاد؛دكرقداكکغق‌زؽكق‌درؿی‌ىحكؼ‌كغق‌صـی)ع(؛
(1387ىضيغی‌سو،ؿیغ‌صـی.)اىاـ‌‌زاىاق‌داكگجؼاف،احكارات(؛آیذ )جگ بهتقبرى جگ صـی)ع(
167 آیغق‌جغیغات‌ةؼ‌ىتحی‌ای ىل‌ىكحؼؾ‌فؼىاغی‌جكکیم‌انگی‌جغكی
(1388ىضيغی‌سو،ؿیغ‌صـی،)ىانات‌دفای‌ك‌اىیث‌جؼاف،احكارات‌ىؼکؽ؛جگ ضبختی.ىهی‌داكگاق‌زاى‌اىاـ‌صـی)ع(
ىغی)اؽ ری، 1384پر آیذ ػولیبت جگ بی صح(، احكارات؛ اىاـ‌زاى‌داكگاقجؼاف،زگ‌انی‌صـی)ع(؛دكرق
(1387اىی،غغیؼ،)ىهی‌‌داكگاق‌انی‌دفاعجؼاف،؛ػولیبتی بی صح هتطز طذ درثبر هصبحج‌جؼاف.
(1388یاؿیی،صـی،)داكگاق‌انی‌دفاع‌ىهی.جؼاف،احكارات؛آیذ جگ
