GINANAP SA KAUNA-

unahang pagkakataon ang Alumni

Homecoming noong Abril 27,

2013 na dinaluhan ng halos 100

katao na nag-aral o grumadweyt sa

Mababang Paaralan ng Iyosan.

Ang mga dumalo ay mula

Batch 1956’s hanggang sa kasalu-

kuyan. Naitatag ang ating mahal

na paaralan noong 1956 bilang

Iyosan Community School na nga-

yon ay tinawag na bilang Iyosan

Elementary School.

Ang naturang programa ay

sinimulan ng ikaapat ng hapon sa

pamamagitan ng isang Thanks-

giving Mass sa plasa ng ating paa -

ralan. Sinundan ito ng parada mula

paaralan pataas, papuntang Lower

Iyusan at papuntang Basketball

Court. (pls. turn to page 4)

Unang Alumni Homecoming, ginanap

Schools Division Superintendent

na si G. Pedro T. Escobarte Jr.

Sinimulan ang pagdaraos

ng isang programa kung saan

ipinakita ng mga guro ang kani-

kanilang talento sa pagsayaw.

Pinarangalan din sa naturang

programa ang mga outstanding

teachers ng ating Sangay. Kasama

sa mga pinarangalan mula sa ating

Distrito ay sina Gng. Suset Eba-

jan, guro sa Ikalimang Baitang ng

MATAGUMPAY NA

ipinagdiwang ng mga guro ng

ating Sangay ang nakaraang sele-

brasyon ng World Teachers’ Day

na ginanap noong Oktubre 11,

2013, Biyernes sa ika-anim ng ga-

bi, sa Naval Gymnasium.

Ito ay dinaluhan ng mahigit

900 empleyado ng Kagawaran ng

Edukasyon (DepEd) dito sa ating

probinsya sa pangunguna ng ating

Mababang Paaralan ng Tamarin-

do at Bb. Juliet Malesido, guro

sa Ikalimang Baitang ng Maba-

bang Paaralan ng Caucab.

Nagtapos ang naturang

selebrasyon sa pamamagitan ng

attendance raffle kung saan na-

katanggap ang mga nabunot ng

iba’t ibang appliances gaya ng

stand fan, rice cooker, at blend-

er.

World Teachers’ Day, ipinagdiwang

NAKAPALOOB

BALITANG LOKAL 1

Unang Alumni Homecoming ... 1

World Teachers’ Day, ipinagdiwang 1

EDITORYAL 2

Liham sa Patnugutan 2

LATHALAIN 3

MOOE: Ano ito? 3

Mga Pagbabago sa Paaralan 3

Mga Salawikain at Kahulugan 4

Mga Pagbati 4

PANITIKAN 5

Tula : Kalikasan 5

Trivia's 5

Riddles 5

BALITANG LOKAL 6

Tanguihan, pasok sa RSPC 6

Halalan sa Barangay 2013 6

Bernil at Mosqueda, Bb. at G... 6

Announcements 6

Ang Opisyal na Pahayagan ng Mababang Paaralan ng Iyosan

Volume 4, Issue 1 Iyusan, Almeria, Biliran Hunyo - Nobyembre 2013

Kuha habang ginaganap ang Thanks Giving Mass bilang

pagsisimula sa Alumni Homecoming. - Shaira

ni Vanessa J. Bernil

Kronika

Ang

ni Eva Janen S. Petargue

ISA SA MAHALAGANG

asosasyon ng bawat paaralan ay ang

tinatawag nating PTA o Parents

Teachers Association.

Ito ang asosasyon ng

paaralan kung saan magkaagapay at

magkatuwang ang mga magulang at

mga guro sa pagpaplano at

pagpapatupad ng mga bagay-bagay

na makapagpapabuti at maka-

pagpapaunlad sa paaralan.

Subalit tila hindi yata

siniseryoso ng ating mga magulang

ang asosasyong ito. Sa nakikita na-

tin, tila hindi yata lahat ng mga

magulang ay ginagampanan ang

kanilang tungkulin bilang bahagi ng

asosasyong ito? Iilan lamang ang

nakikiisa sa mga programa ng

ating paaralan. Tuwing may idi-

nadaos na meting ang ating

paaralan, iilang magulang lang

ang dumadalo sa meting. Ngunit

bakit kung sino pa iyong hindi

dumadalo sa mga meting ay siya

pang malakas magreklamo? Ano

na ba ang nangyayari sa ating

PTA?

Mapapansin din natin na

tuwing may mga programang

ginagawa ang ating paaralan,

iilang magulang lang ang

dumadalo. Nagpapakita ba ito ng

pagsuporta ng mga magulang sa

paaralan? Hindi ba natutuwa ang

ating mga magulang na kasali

ang mga anak nila sa programa?

Bakit tila wala silang panahon na

masdan ang pagtatanghal ng ka-

nilang mga anak kahit saglit man

lamang?

Sana maisip ng ating mga

magulang na sila ay kabahagi sa

lahat ng mga programa ng ating

paaralan at hindi lamang sila

umaasa sa ating mga guro.

Magising sana sila at makiba-

hagi na sa lahat ng programa ng

ating paaralan.

2 OPINYON Ang Chronika Volume 4, Issue 1 Hunyo - Nobyembre 2013

PATNUGUTAN

Vanessa J. Bernil Punong Patnugot Eva Janen S. Petargue Pangalawang Patnugot John Lloyd C. Paghid Edmon S. Candila Patnugot sa Balita Mark Jester P. Calvez Danica P. Estreller Patnugot sa Lathalain Aerian Gazo Deniel Jefferson Garciano Patnugot sa Pampalakasan Angel Dane Kaagbay Patnugot sa Panitikan Rami Gyle T. Kaagbay Jun Mark S. Mosqueda Patnugot sa Pag-aanyo/Pagguhit Kreisha Zussane G. Sale Tagapangasiwa sa Pamamahagi Dean Andrei P. Velarde Christal Shaira T. Calvez Photojournalist Rosaline Calvez-Gaviola Akuna Amotto-Sabondo Mga Tagapayo

Maritess S. Arancina

Mayroon ba kayong mga katanungan, reklamo o anunsiyo? Ipadala ito o bumisita sa

opisina ng punong-guro upang maipaabot ang mga ito at para mabigyang kasagutan

ang mga ito.

Mahal na patnugot,

Napapansin ko lang po na tila walang pakialam ang mga kabataan sa pagkakalat ng kanilang mga basura sa loob at labas ng ating paaralan. Ano po ba ang ginagawa ng ating paar-alan upang malutas ito?

Ellen Shane

Mahal na Patnugot,

Natutuwa po ako at nagkaroon tayo ng sarili nating pahayagan dahil marami po akong natututuhan. Sana ay magtutuloy-tuloy na po ang pag-iisue ng ating pahayagan.

Emerson

Dear Ellen Shane,

Nagpapasalamat kami at isa ka

sa mga mag-aaral na may malasakit

sa ating paaralan. Sa ngayon ay inata-

san na ang ating mga PGO Officers

upang magbantay at sumita sa mga

batang nagtatapon ng pinagkainan

kahit saan. Ipinag-utos din sa ating

mga PGO Officers na manguna sa

mga mag-aaral sa paggawa ng maga-

gandang bagay na pwedeng tularan

ng ibang kabataan.

Ang Chronika

Dear Emerson,

Maraming salamat sa iyong pag-

subaybay sa ating pahayagan.

Nangangahulugan itong may pakialam

ka sa mga isyu sa ating paaralan.

Asahan mong hinidi kami magsasawa

sa pagbibigay ng mga balita na gusto

ninyong malaman. Mara ming salamat

din sa pagsulat mo sa amin.

Ang Chronika

MOOE: Ano ito? NARINIG NIYO NA BA ANG

salitang MOOE? Alam niyo

ba kung ano ito?

Kung hindi pa, ngayon

malalaman niyo na kung ano

ito. Ang MOOE o Mainte-

nance & Other Operating Ex-

penses kung tawagin ay pun-

do na ibinibigay ng pamaha-

laan o DepEd sa lahat ng

paaralan sa buong bansa

upang matustusan ang mga

pangangailangang pang-

edukasyon ng mga mag-aaral

at mga kagamitang panturo

na kinakailangan ng ating

mga guro sa kanilang pag-

tuturo.

Ayon sa isang punong-

guro na nakilala ko, ang

bawat mag-aaral ay may

badyet na P200 kada buwan

mula sa MOOE. Ito ay gi-

nagamit upang mapaunlad

ang kaalaman ng isang mag-

aaral gaya ng pagpapadala

ng mga mag-aaral sa mga

training o pakontes at pagbib-

igay ng mga libreng test pa-

per at bayad sa kuryente o

tubig. Kung dati pinagbaba-

yad ang bawat mag-aaral ng

kuryente o tubig ngayon ay

hindi na. Iyon ay dahil sa

MOOE.

Ang bawat guro na-

man ay may badyet na P800

kada buwan para sa pagga-

wa nila ng kanilang instruc-

tional materials upang lalong

mapaunlad ang kanilang pag-

tuturo. Ito ay binibili ng manila

papers, bolpen, ink, pentel

pen at iba pa. Kung meron

pang suplay ang mga guro sa

naturang buwan, pwedeng

gamitin ang pundong naka-

laan para sa kanila sa ibang

pangangailangan ng paaralan

gaya ng pagpapaganda ng

paaralan.Pwede itong ibili ng

mga pintura, semento,

buhangin, at office supply.

Ang natitirang bahagi

ng MOOE ay ginagamit na-

man sa pag-aayos ng mga

sira ng silid-aralan gaya ng

sirang bintana, sirang bu-

bong, sirang kisame, gripo at

iba pa. Ito ang mga dapat

pag-gastusan ng MOOE sa

bawat paaralan.

Ang ating paaralan ay

tumatanggap ng mahigit

P9,000 MOOE kada buwan.

Ang MOOE ng isang paar-

alan ay nagdedepende sa

bilang ng mag-aaral sa natur-

ang paaralan.

Ikatlo at Ikalimang Baitang.

Kung titingnan ninyo ang li-

kod ng silid-aralan ng Ikaanim

na Baitang at Kinder, makikita

ninyo ang ating “Gulayan sa

Paaralan” na ngasisimula

nang mamunga. Ito ay dahil

sa positibong pag-responde

ng ating mga magulang sa

mga proyekto ng ating paar-

alan.

Basta’t tayo’y mag-

tutulungan, may pagbabago

tayong makakamtan sa ating

paaralan.

BAGONG YUGTO NA NA-

man ng pagbabago ang nara-

ranasan ng ating paaralan. Ito

ay dahil sa patuloy na pag-

suporta ng ating mga magu-

lang at guro upang lalong ma-

paunlad at mapaganda ang

ating paaralan.

Isa sa mga pagbaba-

go ng ating paaralan ay ang

finishing sa may daisy ng

Ikaapat na Baitang. Naipaga-

wa din ang dalawang flower

boxes sa ibaba ng daisy ng

3 LATHALAIN Ang Chronika Volume 4, Issue 1 Hunyo - Nobyembre 2013

n i Danica Estrel ler

ni John Lloyd C. Paghid

Kuha sa may daisy ng Ikaapat na Baitang. ( Dean Andrei P. Velarde)

NOONG NAKARAANG ISYU

ng ating pahayagan ay

natunghayan natin ang unang

mga salawikain at ang kanilang

kahulugan. Ngayon naman ay

titingnan natin ang iba pang

mga salawikain at ang ka-

hulugan nito. Narito..

“Ibon mang may layang lumipad, kulungin mo at umiiyak;

bayan pa kayang sakdal dilag ang di magnasang makaalpas.”

Ang ibig sabihin, ang isang

bayang dati nang malaya, hindi

kailanman napapailalim sa ka-

pangyarihan ng ibang bansa, at

sa di inaasahang pagkakataon

ay nalupig ng ibang bansa at

mapasailalim ng dayuhang ka-

pangyarihan, ang mga mama-

mayan ay magkakaroon ng

hangaring maghimagsik, anu-

mang paraan upang maibalik

lamang ang dati nilang

kalayaan. Dahil dito, masasabi

nating isang magandang kapa-

laran ng isang bansa at ng

kanyang mga mamamayan

kahit gaano kadukha ang kala-

gayan kung sa kanilang pama-

yanan ay malaya silang nakaka-

kilos at ligtas sa pananakop ng

dayuhang kapangyarihan.

“Kung ano ang masama sa iyo huwag mong gawin sa kapwa mo.”

Ang ibig sabihin, ano

mang bagay na maaaring ma-

kasakit sa damdamin mo ay hu-

wag mong gagawin sa iyong

kapwa sapagkat kung ano ang

damdaming iyong nadarama

ay gayon din ang sa iba. Ano

mang bagay na maaaring

makapinsala sa iyo ay tiyak na

makapipinsala rin sa kapwa mo.

Kaya ingatang huwag makasa-

kit sa damdamin ng iba

“Huwag kang tutulad sa manok na gala, dalang kabuhayan’y sangkahig-santuka; ang dapat tulara’t gawing halimbawa

nag-iipong langgam sa dating ng baha.”

Ang ibig sabihin, ang

isang tao ay kinakailangang

maghanda para sa hinaharap.

Hindi dapat na isipin na habang

mayroon ay hindi na gagawa at

iisipin sa tuwina na mayroon pa

siyang maaaring gamitin sa ba-

hay. Dapat na paghandaan

ang mga darating na pangan-

gailangan tulad ng biglang

pagkakasakit na sa buhay ng

tao ay walang babala kung du-

mating. Iyan ang ibig sabihin ng

saknong na nabanggit.

Nawa’y naliwanagan kayo at natututo

sa totoong kahulugan ng mga sala-

wikaing pamilyar sa atin. Hanggang sa

muli!

4 LATHALAIN Ang Chronika Volume 4, Issue 1 Hunyo - Nobyembre 2013

(mula sa page 1, Unang Alumni Homecoming)

Kinagabihan ay idinaos

ang isang maikling palatuntunan

kung saan ipinakita ng bawat

Batch ang kani-kanilang talento.

May mga palaro din para sa bawat

Batch. Ang Batch na nananalo sa

palaro ay nakakakuha ng cash.

Nagtapos ang naturang

programa sa pamamagitan ng

isang mass dance. Ito din ang

hudyat sa magdamagang sayawan

para sa lahat ng dumalo.

Sa kabuuan, naging

matagumpay ang unang pag-

daraos ng Alumni Homecoming

ng ating paaralan. Nawa’y masun-

dan pa ito sa susunod na taon.

Congratulations kina Danica Estrel-ler, Angel Dane Kaagbay, Jerosly Santolorin, at Jun Mark Mosqueda sa pagkakapili nila bilang mga atleta sa Distrito natin para sa nalalapit na Provincial Meet. Fr. Classmates

Belated Happy Birthday to Ma’am Akuna Sabondo who celebrated her b-day last Oct.17.

Ang Chronika Congratulations to Hannibal Tangui-han for winning the 7th Place Sports Writing Filipino during the Regional Press Conference held at Catarman, Northern, Samar last November 19-22, 2012.

Ang Chronika

( Ikat long Yugto) ni Angel Dane Kaagbay

Larawan ng Batch 1981—1991, kasama sina

Ma’am Jine Sabondo, Ma’am Rosaline Gaviola, Sir

Chrisme Hope Calvez at iba pa. - Shaira

Answ

er K

ey: 1.

f 2.

g 3.

e 4.

I 5.

b 6.

j 7.

c 8.

a 9.

d

seventeen or eighteen?

7. Why is smile the longest

word in the dictionary?

8. Where does Thursday

come before Wednes-

day?

9. What’s the definition of

minimum?

CHOICES

A. in the dictionary

B. OICU

C. Because there’s a mile

between its first and last

letter

D. A small mother

Read each questions care-

fully then choose your an-

swer from the given choic-

es. Write the letter only.

1. I occur once in every

minute, twice in every

moment but not once

in a hundred thousand

years. What I am?

2. Why is the letter e lazy?

3. What is the end of eve-

rything?

4. What begins with t,

ends with a t, and has t

in it?

5. What four letters fright-

en a thief?

6. Which is easier to spell,

E. The letter g

F. The letter m

G. Because it’s always in

bed

H. Because it’s in the mid-

dle of water

I. A teapot

J. The first because it’s

spelled with more else

9e’s)

Reference: Mosaic A Read-

ing Skills Book II. Brenda

Wegmann et. al. p.99

5 PANITIKAN Ang Chronika Volume 4, Issue 1 Hunyo - Nobyembre 2013

R i d d l e s

TRIVIAS

Ang pinakamabilis na hayop sa

lupa ay ang cheetah na naka-

katakbo ng 70 milya kada oras o

112.63 kilometro bawat oras

Ang pinakamabilis na insekto ay

ang tutubi o dragonfly na lu-

milipad ng 36 milya kada oras o

57.92 kilometro bawat oras

Ang isa sa mabagal na hayop ay

ang snail o kuhol na lumalakad

ng 0.13 milya kada oras o 0.21 kil-

ometro bawat oras

Ang pinakamabilis na isda ay ang

sailfish na lumalangoy ng 68 mi-

lya kada oras o 109.11 kilometro

bawat oras

K A L I K A S A N ni Mark Jester P. Calvez

Kalikasa’y mahalin at huwag sayangin

Pag-ingatan ito at pakamamahalin,

Pagka’t kung ito ay iyong sisirain

Ikaw at ako ay mananagot dito.

Kabukiran, kapatagan at mga halaman,

Alagaan natin at pakaiingatan,

Pagka’t mahalaga ang ating kalikasan,

Ipagtanggol ito sa mga kalaban.

Nawa’y namulat kayo sa tula kong ito,

Magsilbi sana itong paalala sa inyo,

Kalikasan natin ay pahalagahan natin,

Pag ito’y mawala ‘di na maibabalik natin.

Batay sa resulta ng bila -

ngan sa tatlong presento, ang

mga nanalo ay sina: V ictoria

Sabondo, Punong-Barangay;

Kagawad: Florida Besoyo, Ted-

dy Besoyo, Mercedes Baqueran,

Lito Sumaya, Daylinda Cañete,

Ernesto Pecajas at Irma Suma-

linog, ayon sa pagkakasunod-

sunod.

Malugod namang tinang-

gap ng mga natalo ang kanilang

pagkatalo.

MATAGUMPAY NA NAIDA-

os ang nakaraang Halalan sa Ba-

rangay noong Oktubre 28, 2013

araw ng Lunes.

Batay sa listahan ng mga

tumakbo mula sa COMELEC,

may dalawang tumakbo sa

pagkapunong-barangay at may

21 naman sa pagka-Kagawad ng

Barangay. May tatlong present

ang binuksan para sa botohan ng

naturang Halalan.

6 BALITANG LOKAL Ang Chronika Volume 4, Issue 1 Hunyo - Nobyembre 2013

Si Hannibal Tanguihan habang tinatanggap ang kanyang medalya bilang

ikapitong pwesto sa Sports Writing Filipino noong nakaraang Regional

Schools Press Conference na gonanap sa Catarman, N. Samar. - Shaira

Halalan sa Barangay 2013, updates

n i Kreisha Zussane Sale

Announcement!!!

Ang Regional Schools Press Confer-

ence ay temporaryong gaganapin sa

Nob -yembre 10-15, 2013, wala pang

lugar.

Ang 3rd Provincial Jamboree ay tem-

poraryong gaganapin ngayong Disy-

embre 6-8,2013, sa Cabucgayan, Bili-

ran. Ito ay may registration fee na

P250.00.

Pinapapaalalahanan ang mga magu-

lang ng ating mga kandidata at kan-

didato sa Lakan at Lakambini ng

Pasko na i-follow-up na ang inyong

mga sobre dahil malapit na ang ating

canvassing na gaganapin sa Disyem-

bre 6, 2013.

BILANG SELEBRASYON SA

Science Month, idinaos ang

taunang Bb. at G. Kalikasan

2013 sa Almeria Gym noong

Oktubre 22, 2013 na sinali-

han ng 15 kandidata at kandi-

dato ng Bb. at G. Kalikasan.

Sina Vanessa

Bernil, Ikaanim na Baitang at

Jun Mark Mosqueda, Ikali-

mang Baitang ang mga pam-

bato ng ating paaralan.

Maayos na naisagot

ng ating mga pambato ang

kanilang mga katanungan sa

naturang kompetisyon.

Kahit hindi nanalo ay

masaya pa rin sila dahil sa

karanasang iyon. Masigla si-

lang umuwi na may pag-

asang makakamit din ang

panalo sa susunod na mga

laban.

ni Edmon S. Candila at Deniel Jefferson Garciano

NASUNGKIT NI HANNI-

bal Tanguihan ang ikapitong

pwesto sa Sports Writing Filipino sa nakaraang Re-

gional Schools Press Conference na ginanap sa

Catarman, Northern, Samar noong nakaraang Nob -

yembre 19-22, 2012.

Sa mahigit na isang libong kandidato sa

buong Rehiyon na sumali sa naturang kompetisyon,

isa si Hannibal Tanguihan sa mapalad na kontestant

na dumalo sa naturang patimpalak. Nanalo si Tan-

guihan ng Ikalawang pwesto sa nakaraang Division

Schools Press Conference na ginanap sa Almeria

Central School noong Nobyembre 7-9, 2012.

Si Hannibal Tanguihan ay isa sa dala-

wang tumanggap ng parangal sa naturang kompetis

yon sa ating Distrito. Kasama ni Tanguihan sa

RSPC si Shannen Rose Pecajas na sumali sa Copy-

reading & Headline Writing Filipino. Ang

pagkapanalo ni Tanguihan ay ang kauna-unahang

ni Aer ian Gazo

na natanggap ng ating pahayagan sa RSPC. Nawa’y

masundan pa ito ng marami pang award sa mga

susunod pang kompetisyon.