35
Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw? Informatie aan Zee - 2013 Bart Peeters Hoofd uitbating diensten - LIBIS

Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Bart Peeters, Libis

Citation preview

Page 1: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?Informatie aan Zee - 2013

Bart PeetersHoofd uitbating diensten -

LIBIS

Page 2: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Agenda

• Situering• Evolutie bibliotheeksystemen• Overzicht en kenmerken nieuwe systemen • Alma

– Enkele functionaliteiten toegelicht– Onze ervaringen als “development partner”

• Slotbedenkingen• Vragen?

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 3: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Situering• LIBIS: afdeling van KU Leuven en dienstenleverancier voor:

– Bibliotheken en bibliotheeknetwerken• LIBISnet (33 instellingen - 85 bibliotheken)

– ca 6 000 000 records en ca 6 700 000 items• PBS Vlaams-Brabant (31 gemeenten – 60 bibliotheken/uitleenposten)

– ca 6 900 000 records en ca 2 000 000 items• Open Vlacc

– ca 6 500 000 records

– Archieven & Musea (Lias, Heron)

• Partner in vele projecten: VEP, Europeana inside, Flandrica, …

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 4: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Informatie aan Zee sep. 2013

AcademicPrint Electronic Digital

Unified Resource Discovery and Delivery

ALMAUnified Resource

Management

Page 5: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Situering

• Alma ondersteunt alle bibliotheekprocessen: – Selectie– Acquisitie– Metadata management– Fulfillment– Digitalisatie– Resource sharing– Externe integraties

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 6: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Evolutie bibliotheeksystemen / 1

• Overgang Mainframe naar Client/Server– Van tekstgebaseerde naar grafische omgeving– Naar minder dure servers– Nadruk blijft liggen op gedrukte materialen– Elektronische inhoud beperkt tot CD-ROM applicaties– Geen fundamenteel verschil in onderliggende organisatie ILS– Traditionele modules (acquisitie, catalografie, circulatie,

tijdschriftenmodule en OPAC) blijven

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 7: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Evolutie bibliotheeksystemen / 2

• Huidige overgang– Niet alleen technologische overgang– Andere factoren zijn belangrijk:

• Elektronische bronnen krijgen bovenhand• Andere manieren van aankoop/selectie• Andere verwachtingen rond beschikbaarheid• Vraag naar kwalitatieve statistieken/rapporten

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 8: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Evolutie bibliotheeksystemen / 3

• Huidige overgang– Conceptueel model moet veranderen om aan noden te

voldoen.– In tussentijd extra producten om noden op te vangen:

• OpenURL link resolvers• ERM systemen• Institutionele repositories• Digital asset management systemen• Discovery interfaces

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 9: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Evolutie bibliotheeksystemen / 4

• Resultaat is:– Informatie van de collectie gefragmenteerd over

verschillende applicaties– Data heen en weer opladen– Soms poging om manueel bij te houden (bv. cata van

elektronische tijdschriften)– Onmogelijk om nog de ‘perfecte’ catalogus op te bouwen– Discovery interfaces eerste stap– Tweede stap volgt nu met de nieuwere systemen

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 10: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Evolutie bibliotheeksystemen / 5

• Namen voor de nieuwste systemen:– “Library Services Platforms”– “Library Management Platforms”– “Library Management Services”– “Webscale Management Solution”– “NextGen ILS”– “The New Library Systems”

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 11: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Overzicht nieuwe systemen• “From scratch”:

– Ex Libris – Alma– OCLC – Worldshare– SerialsSolutions – Intota

• Voortbouwend op huidige systeem/technologie:– Innovative Interfaces – Sierra– VTLS – Open Skies– SirsiDynix - BLUEcloud

• Tussen de twee, Open Source– Kuali – Open Library Environment (OLE)

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 12: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe systemen / 1

• SaaS• Cloudbased (computing) => “multi-tenancy”

– Amazon, Google, Flickr, Facebook, … bibliotheeksystemen

• Komen niet noodzakelijk met eigen OPAC• Ondersteunen RDA• Ondersteunen nog andere formaten dan MARC• Uniforme workflows• Knowledge Base = link naar de buitenwereld• Electronic Resource Management (“Activate”)Informatie aan Zee sep. 2013

Page 13: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe systemen / 2

• License Management• User Driven Acquisition• Trial Database Management• Statistieken – Analytics

– “multi-tenancy” laat makkelijker benchmarking toe

• Integratie met externe systemen– Webservices (lookup en update)– Publishing services– Data extract en import– Adapters en interfaces (Z39.50, NCIP, ISO-ILL, SIP2, SAML LDAP, OAI, EDI)

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 14: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: doelstellingen• Consolideren:

– Eén softwarepakket. Nu verschillende paketten voor gedrukt, elektronisch beschikbaar en digitaal materiaal

• Optimaliseren:– Betere workflows door o.a. gebruik te maken van gedeelde data en

meer samenwerking (bv. “community zone”, “smart fulfillment”, …)– Pda, Alma analytics

• Uitbreiden:– Nieuwe dienstverlening– Open platform, webgebaseerd, adapters en plug-ins

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 15: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: optimaliseren• Veel meer geautomatiseerd

– Bv. alle stappen van bestellen zijn gekend, kan zonder menselijke tussenkomst

– Bv. digitalisatie-aanvraag, alle stappen gekend, systeem kan aan de hand van cijfergegevens makkelijk zeggen waar vertraging optreedt en eventueel extra personeel moet ingezet worden

• Wizards

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 16: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: optimaliseren

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 17: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: optimaliseren

• Collaborative Metadata Management– Nieuwe mogelijkheden voor automatische dataverrijking.– Anderen onderhouden mee metadata– Maar toch nog mogelijkheden voor lokale noden (bv lokale

trefwoorden)– Meerdere metadata schema’s mogelijk (initieel MARC21,

DC)

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 18: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: Collaborative Metadata Management

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 19: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: Collaborative Metadata Management

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 20: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: Fulfillment Networks

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 21: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: agile development (maandelijkse releases)

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 22: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: dashboard

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 23: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: push paradigma

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 24: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma Analytics

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 25: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma Analytics

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 26: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma Analytics

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 27: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma Analytics

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 28: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma Analytics

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 29: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: Development Partnership

• 2008: start• 2012: eerste productieversie• 2013: start implementatie• 2014: februari STP• Conceptuele design• Development en testen• Implementatie: migratie, configuratie

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 30: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Alma: Development Partnership

• Alle workflows worden opnieuw bekeken en in vraag gesteld

• Change management nodig• Early adopters• Bumpy road

• Maar Alma is duidelijk de richting die moet gevolgd worden

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 31: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Verdwijnt traditionele ILS dan binnenkort?

• Zeker niet op KT• Vooral academische-, onderzoeksbibliotheken zullen

switch maken in eerste instantie• Vele openbare bibliotheken zullen waarschijnlijk nog

een tijdje bij huidige ILS blijven, zolang:– die huidige systemen mee kunnen evolueren met stijgend

gebruik van ebooks en andere nieuwe media– de publieksinterface / discovery interfaces meevolgen

• Wel: shift naar Saas van de traditionele ILSen

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 32: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Wat met het Semantische Web en LOD?

• Hot topic laatste jaren, “… gedaan met de beperkingen van manueel gecodeerde hyperlinks …”

• Nu discovery d.m.v. harvesten en indexeren, goed als je grote DB’s doorzoekt, maar je mist ook veel potentiëel gerelateerde bronnen

• RDF triple stores (subject-predikaat-object) => makkelijker te verwerken door computers en om relaties te verwerken

• Schuchtere pogingen– Talis, OCLC

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 33: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Wat met het Semantische Web en LOD?

• Groot obstakel voorlopig: manier waarop we bibliografische data encoderen => MARC …– Data wordt in zo klein mogelijke drager gepropt– MARCXML is louter mechanische vertaling

• AACR2 (basis voor vele cataregels)– Voor consistente presentatie op steekkaarten en niet: hoe

deze data door programma’s kan verwerkt worden

• Eerste kleine stap richting semantic web = RDA– Maar is nog geen volledige scheiding van data en presentatie

ervan

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 34: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Wat met het Semantische Web en LOD?• Grote stap richting semantic web: MARC vervangen als

onderliggende drager– LC: Bibliographic Framework Transition Initiative: mapping van

MARC21 velden naar linked data structuur (BIBFRAME.org)– Maar MARC is ingebakken in onze systemen en gebruiken…– Voorlopig dus nog geen volwaardige plaats voor het semantic web en

LOD in de “Library Services Platforms”.– In eerste plaats opgevangen in de Discovery Interfaces.

– Zit wel op de LT roadmap van Alma• Eerste stappen zijn het mogelijk maken van andere formaten dan MARC voor

beschrijvingen

Informatie aan Zee sep. 2013

Page 35: Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?

Informatie aan Zee sep. 2013