Allmennmedisin innen idrett

Vanlige sykdommer -symptomer -tiltak/behandling Ola Sand Idrettslege NIMF/Spes. Allmennmedisin BestHelse Nordstrand/Idrettens Helsesenter

Allmennmedisin)innen)idre+)

Allmennmedisin)innen)idre+) Allmennmedisin)innen)idre+)

Lu.veier,)øvre)og)nedre)

Fordøyelse,)mage/tarm)

Hud)

Hodepine/migrene/smerter)

Øye))

Øre)

Allergi)

Urinveier)

Mononucleose/kyssesyke)

)

Lu.veissykdommer)

Forkjølelse)

Halsbetennelse)

Bihulebetennelse)

Bronki+/lungebetennelse)

Astma)

Influensa)

Forkjølelse)

Øvre)lu.veisinfeksjon)

Virusinfeksjon)

Afebril)eller)feber)

Rennende)nese,)sår)hals,)le+)hoste)og)le+)

nedsa+)allmennJlstand)

Beh:)Isolering)avhengig)av)symptomer),)

symptombeh.,)avstå)fra)trening)eller)le+)

trening)

Varighet:)1O3)dager)

Forkjølelse)

Husk)at)utøvere)o.e)har)bronkial)hyperreakJvitet.)

)

Forkjølet)med)mye)hoste.)

)

Kan)ha)god)ny+e)av))

Atrovent)inhalasjon)

Halsbetennelse)O)tonsilli+)

Øvre)lu.veissykdom)

O.e)bakteriell)infeksjon,)BHSA)

Sterke)svelgsmerter)

Feber)

Hovne)lymfekjertler)hals)

Store)tonsiller,)røde)og)o.e)pussbelagt)

dvs)hvi+)belegg/prikker)

Beh:)AnJbioJka,)penicillin.)Isolering)2O3)dager)

)

Tonsilli+,)bakteriell/viral) Bihulebetennelse)

Smerter)over)bihulene)i)overkjeve,)panne)

og/eller)neserot)

Kan)ha)feber,)forkjølelse)på)forhånd)

Økende)smerter)ved)trykkforandringer)som)

flyturer,)opp)i)høyden,)hodet)mellom)bena)

Beh:)Nesedråper/Ospray,)smertesJllende,)

evt.)AnJbioJka.)Isolering)ved)smi+erisiko,)

))))evt.)avstand)fra)andre.)

Bihulebetennelse) Bronki+/lungebetennelse)

Nedre)lu.veisinfeksjon)

Bronki+)mye)vanligere)enn)lungebetennelse,)

o.e)virus)

Hoste)med/uten)oppspy+,)feber,)redusert)

allmennJlstand)

)

Beh:)Som)ved)forkjølelse)ved)lite)symptomer,)

ellers)anJbioJka)og)hostesJllende.)Væske.)

Isolering.)

ASTMA) Asthma)bronchiale)

O.est)kjent)på)forhånd)

ObstrukJv)lungesykdom,)generell)astma,)

EIA,)allergi,)lu.veisinfeksjon)

Første)tegn)Jl)obstrukJvitet:)Hoste)

Ellers:)Te+het,)expirasjonsproblemer,)

piping,)økende)pusteproblemer.))

Obs)EILO)(VCD))

)

Beh:)Øke)inhalasjonsmed,)spes.)inhO

steroider)

InfluensaOsvineinfluensa)

Rask)debut)med)feber,)

hodepine,)muskelO)og)

leddsmerter,)verk)i)kroppen,)

hoste,)sår)hals)og)te+)nese)

(o.e)ikke)rennende)nese))

Virusinfeksjon)

)

Beh:)Vaksinering)på)forhånd)

eller)Relenza/(Tamiflu))

Obs)PandemrixObarnOnarkolepsi)

Fordøyelsessykdommer)

Gastroenteri+,)dvs)infeksjon)mage/tarm)

Forstoppelse)

Diare)

Sure)oppstøt)

Spesielle)sykdommer)som)laktoseOintoleranse,)

cøliaki,)ulcerøs)coli+,)Crohns)sykdom,)

magesår)etc)

Gastroenteri+Oinfeksjon)

Som)o.est)virus)(norovirus/rotavirus)))

Oppkast/dråpesmi+e,)eller))

fekalOoral,)men)kan)også)være)infeksjon)med)

tarmpatogene)bakterier)som)

campylobacter,)salmonella,)E.coli)etc)

)

Beh:)Isolering,)symtombeh.)Væske,)ro)og)

loperamid)mot)diare.)(Ciproxin?))

17. september 2010 18 © Olympiatoppen

Håndballjentene slått ut av magevirusLILLEHAMMER/OSLO (VG Nett) Heidi Løke, Kari Mette Johansen og Tine Stange er satt i isolasjon etter at det harbrutt ut omgangssyke i den norske troppen.* Thorir til VG Nett: - Vi frykter epidemi* Løke, Johansen og Stange er syke* Deler rom med Hammerseng, Riegelhuth ogLunde Haraldsen

Av Jostein Overvik , Ida Anna Haugen , Karianne Nelly Skuseth , Anders K. Christiansen

- Vi frykter epidemi. Spillerne som er syke er isolerte, og alle de friske spillerne har akkurat trent, så jeg tror ikke dette er noeproblem. Vi har 13 gode spillere som er klare for kampen mot Sverige, men vi frykter det skal spre seg, sier landslagstrenerThorir Hergeirsson til VG Nett.

- Vi har hatt møte med hele troppen, for det oppstår en del usikkerhet i forbindelse med slike hendelser. Det tror jeg vi har fåttryddet opp i, legger han til.

VG LIVE:Norge-Sverige kl. 20.15 - chat med Mia Hundvin fra kl. 19.30

Tre syke

Kari Mette Johansen, Heidi Løke og Tine Stange er alle blitt syke, og er ikke aktuelle for kveldens første mellomspillkamp motSverige.

http://www.vg.no/nyheter/utskriftsvennlig/?artId=10020204

1 av 3 22.02.11 22.06

17. september 2010 19 © Olympiatoppen

Keeper-Katrine har slitt med magekrampeLILLEHAMMER (VG Nett) (Nederland-Norge 13-35) Her er en av håndballjentenes godt bevarte hemmeligheter densiste uken: Katrine Lunde Haraldsen har heller ikke sluppet unna sykdom.... men har levert kamper til «godkjent» likevel

Av Anders K. Christiansen

Det var søndag morgen at Heidi Løke, Kari Mette Johansen og Tine Stange ble slått ut av omgangssyken. Bare timer etter atnyheten sprakk, tapte de norske håndballjentene for Sverige på Lillehammer.

I formiddag ble VG Nett kjent med at ytterliggere tre spillere har kjent symptomer på at noe har vært galt. Landslagslege OlaSand ønsket imidlertid ikke å gå ut med navnene på noen av de tre.

Men én av dem sto frem etter overkjøringen av Nederland: Katrine Lunde Haraldsen.

- Jeg har slitt med magekramper, sier stjernekeeperen.

Les også:Semifinaleklare: Nå venter Danmark!

Vil ikke hause det opp

Hun omtaler det hele som «ingen big deal», men innrømmer samtidig at det tidvis har tappet henne for energi. Symptomeneoppsto ikke så lenge etter at Løke, Johansen og Stange ble syke.

- Jeg mistet lysten på mat, sier Lunde Haraldsen - som helt åpenbart ikke ønsket å hause opp teamet «sykdom» i møte med norske journalister i kveld.

- Forhåpentligvis er jeg ferdig med dette nå. Det er ikke store saken, men jeg har liksom ikke fått den rytmen og søvnen jeggjerne skulle hatt.

VG LIVE:Referat fra Norge-Nederland

Hun ble belønnet med karakteren 5 på VG-børsen etter Sverige-kampen. Deretter fikk hun en 7-er mot Ukraina og en ny 5-er motNederland onsdag kveld. Det er karakterer som bør gi karakteren «godkjent», men likevel hakket under det nivået keeperen kan

http://www.vg.no/nyheter/utskriftsvennlig/?artId=10028121

1 av 2 22.02.11 22.22

Forstoppelse)

Vanlig)på)reise,)endrete)toale+ruJner,)

mindre)fiber/uvant)mat)etc)

Sjelden)avføring,)hard)avføring,)

magesmerter)

)

)

Beh:)Laktulose,)Duphalac,)Movicol,)))))))))

mye)væske)og)akJvitet)

Diaré)

Kjennetegnes)ved)hyppige)defekasjoner)og)løs)

avføring)(ikke)rennendeOvannakJg:)infeksjon))

)

Reaksjon)på)uvant)mat)eller)vann))

Kan)være)forstoppelsesdiaré)

)

Beh:)Væske,)Loperamid)))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))

(ikke)ved)mistanke)om)))

)))forstoppelsesdiaré))

Sure)oppstøt/dyspepsi)

Reaksjon)på)fremmed)mat,)sterk)og)krydret)

mat)og)ikke)minst)NSAID)

Magesyre)opp)i)spiserøret,)kan)være)normal)

reaksjon,)hiatushernie)eller)dårlig)“venJl”)

mellom)magesekk)og)spiserør)

)

Beh:)Link)tyggetabl,)Pepcidduo,)PPI)e.a.)

syrenøytraliserende)

)

Andre)fordøyelsessykdommer)

Laktoseintoleranse:)Mangler)laktase)for)å)

spalte)laktose.)Vanlig)blant)asiater)og)finner.)

Laktose/melk)i)all)slags)mat)

)

Cøliaki:)Allergi)mot)gluten)som)finnes)i)mel,)

spes.)hvetemel.)Glutenfri)die+.)Obs)jernO)

eller)vitaminmangel)

)

Ulcerøs)coli+)og)Crohn:)Betennelse)i)tarm,)

bruker)o.e)med.,)obs)dopingOliste)pga)

korJsonprep.)

))

))))))))))Hudsykdommer)

Eksem)

Soppinfeksjoner)

Psoriasis)

Brannskader)

Legemiddelreaksjoner)

Brennkopper/impeJgo)

)

Eksem,)dermaJ+)

•  Vanligst)er)atopisk)eksem,)seboroisk)

eksem)eller)

kontakteksem.)

•  Beh:)KorJsonkrem)

))))))))Soppinfeksjoner)

)

På)hud)“ringorm”,)på)fø+ene)nesten)allJd)også)

mellom)tærne.)

Beh:)Canesten,)Lamisil,)Daktacort)

)))))))))))))))Psoriasis)

))Generell)psoriasis)))))))))))))))Gu+at)psoriasis)

)

))Beh:)Sterke)korJsonkremer,)evt.)Daivobet)

))))))))))))Brannskader)

Avhengig)av)dybde)av)hudskaden.)

VikJgst)er)nedkjøling)for)å)begrense)skaden)og)

smertene.)

Steril)beh.)pga)infeksjonsfare.)

Blemmer)kan)punkteres)eller)ikke.)

)

Glødende)kull,)VM)2003) Legemiddelreaksjoner)

Allergisk)reaksjon)på)

medikament.)

Rødt,)flekkete,)le+)

uthevet)utsle+.)

Kløende)utsle+)som)

ved)brennesle,)

elveblest.)

)))))))))))Brennkopper)

Bakt.)hudinfeksjon)

O.e)stafylokokker)eller)

streptokokker)

Spres)ved)kløe)bl.a.)

)

Beh.)lokalt)med)

Brulidine)eller)med)

anJbioJka)p.o.)

HodepineOmigrene)

Vanligst)er)tensjonshodepine)fra)nakkeO

skuldermyalgier)

Cervical)hodepine)

Beh.)fysioterapi/MT)

)

Migrene,)anfallsakJg)kra.ig,)o.e)ensidig)hodepine)

ledsaget)av)kvalme/oppkast,)lydO)og)lysskyhet)

)

Beh.)NSAID+Paracet,)evt.)Imigran)e.a.)triptaner)

)

)

Øyesykdommer)

KonjunkJvi+,)øyekatarr)

Kjennetegnes)ved)rødt)

øye)og)puss)

FremmedlegemeO)

følelse)

Injeksjon)i)periferien)

Beh:)Kloramfenikol,)

Fucithalmic,)Azyter)

Øyesykdommer)

Iridocycli+,)

regnbuehinneO)

betennelse)

Kjennetegnes)ved)rødt)

øye,)ikke)puss)

Smerter)

Diffus)injeksjon)og)ikke)

rund)pupille)

)

Beh:)øyelege)ø.hj.)

Øyesykdommer)

KeraJ+,)hornhinne)

betennelse)

Kan)være)sammen)med)

øyekatarr)

O.e)e+er)skader)av)

hornhinnen)

Beh.)Øyedråper)+)salve)

og)Jldekking)med)

øyelapp)

(KeratokonjunktviJs)

photoelectrica))

Øyesykdommer)

Spontanblødning)o.e)

eller)e+er)traume)

som)finger)eller)

annet)mot)øyet)

)

Ufarlig)Jlstand)og)ingen)

subjekJve)

symptomer))

Mellomørebetennelse)

Sterke)øresmerter,)spes.)ved)trykk)mot)

tragus)

Kan)ha)feber,)forkjølet)på)forhånd)

)

Beh:)Nesedråper/Ospray,)smertesJllende,)

anJbioJka)ved)feber)eller)symptomer)>)

2O3)dager)

))))))Mellomørebetennelse)

)))))))))))))Ørevoks)

•  Normalt)med)

produksjon)av)øreO)

voks,)men)kan)te+)

seg,)eks)qOJps)

•  Nedsa+)hørsel)spontant,)e+er)

bading)etc.)

•  Fjernes)med)spyling,)

lunkent)vann)

Allergisk)rhinokonjunkJvi+)

Overdrevent,)“feil”)immunsvar)mot)pollen)

(sesong),)pelsdyr)eller)midd)er)vanligst)

)

Te+)neseOnysing,)øyekatarr)uten)puss.)

Generell)tre+het,)sløvhet,)“te+)i)pappen”)

)

Beh:)anJhistaminer,)lokale)midler)

Urinveissykdommer)

UVI/blærekatarr:)svie)ved)vannlaJng,)hyppig)

vannlaJng,)ubehag)nedre)del)av)magen.)Obs)

feber)og)ryggsmerter)

Beh:)Selexid,)Bactrim)etc,)mye)væske)

)

Nyresten:)Sterke)smerter)i)anfall,)vandringstrang,)

hematuri)

Beh:)Drikke)lite/normalt)og)avvente.)Rtg/CT/ul)

)

)

Mononucleose/kyssesyke)

Virusinfeksjon,)EpsteinOBarrOvirus)

Veldig)vanlig,)sjelden)alvorlig))

Dråpesmi+e)(drikke,)hoste,)spy+)etc))

Symptomer)fra)hals/tonsilli+,)lymfekjertler,)lever)og)milt,)

feber)og)slapphet)

Ingen)medikamentell)beh.)Jlgjengelig)

Obs)“hyperreakJvt)immunsystem”)i)e+erkant)

Obs)lever)og)spes.)miljorstørrelse)

)

Kronisk)utma+elsessyndrom/ME)

)

)

)

Spesielt)for)kvinner)

Jenter)som)bruker)pOpiller)har)økt)risiko)for)

dyp)venetrombose)og)evt)komplikasjoner)

som)lungeemboli)

)

Jenter)med)migrene,)spesielt)de)med)aura,)

skal)ikke)bruke)østrogenOholdige)pOpiller)

)

)

)

)

Dyp)venetrombose)

Hyppigst)hos)kvinner,))

2)av)100.000)

POpillebrukere,))

4O6)av)100.000)

Hevelse,)smerte,)økte)

åretegninger)i)en)arm)eller)et)

ben)

Obs)aku+e)sterke)brystsmerter)

med)pusteproblemer.)kan)

være)lungeemboli)

)

Risiko)for)plutselig)død)i)idre+:))

(Sudden)Death)=SD))

•  Må)kunne)ha)to)tanker)i)hodet)samJdig:)

)

•  Fysisk)trening)forebygger,)men)er)også)assosiert)med)kortvarig)økt+risiko)for)aku+)hjerteinfakt)og)plutselig)død,)særlig)hos)de)som)trener)

uregelmessig ))

)  )))))))))))))))))))))))))))))Willich)SN)N)Eng)J)Med)1993)

•  Det)er)17)ganger)økt)risiko)for)plutselig)død)under)hard)anstrengelse,)

men)jevnlig)fysisk)trening)besky+er)mot)anstrengelsesrelatert)plutselig)

død.))  ))))))))))))))))))))))))))))))))))) ) ) ))))))

)  )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))Albert)CM)N)Eng)J)Med)2000))))))!

•  RelaJv)risiko)for)plutselig)død,)er)2,5)x)større)for)atleter)vs)nonOatleter;))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))

) ) ))Corrado)D))JACC)2003)(Padoa))

) ) )))  ) )

Årsaker)Jl)aku+)hjertedød)

De vanligste dødsårsakene i internasjonale studier –  Hypertrofisk obstruktiv cardiomyopati (HOCM);

forstørret hjerte), –  Arytmogen høyre ventrikkeldysplasi (ARVD), M –  Myokarditt (betennelse i hjertemuskelen), –  Koronarsykdom –  Medfødt hjertefeil,

aorta (Marfan)

hjerteklaffene

myocard -cardiomyopati (Hypertrofisk obstruktiv cardiomyopati, HOCM) -myocarditt -arytmogen høyre ventrikkel dysplasi (ARVD)

anormal coronar arterie avgang

koronarsykdom

aorta -Marfan

hjerteklaffene

))Risiko)for)plutselig)død)i)idre+:))

(Sudden)Death)=SD))

Konklusjon:**

1.Absolu/*SD2risiko:******SVÆRT*LITEN**2.Rela@v*SD2risiko*for*plutselig*død*under*idre/*sammenliknet*med*hvile:**

**HØY***)  + +

Husk)stø+eapparatet) Takk for oppmerksomheten

Har)vi)Jd)Jl)overs?)

Noen)bilder)om:)

)

„How)to)make)Olympics)more)

interesJng“)

17. september 2010 65 © Olympiatoppen 17. september 2010 66 © Olympiatoppen

17. september 2010 67 © Olympiatoppen 17. september 2010 68 © Olympiatoppen

17. september 2010 69 © Olympiatoppen 17. september 2010 70 © Olympiatoppen