AKAUNTABILITI DAN CELIK KEWANGAN · Memahami maksud konsep akauntabiliti dalam pengurusan kewangan Memahami peranan dan tanggungjawab pengurus sekolah dalam pengurusan kewangan Mengetahui

JABATAN PENGURUSAN KEWANGAN DAN PENTADBIRAN PEJABAT

AKAUNTABILITI

DAN CELIK

KEWANGAN

1


Memahami maksud konsep akauntabiliti dalam pengurusan kewangan

Memahami peranan dan tanggungjawab pengurus sekolah dalam pengurusan kewangan

Mengetahui dan memahami perkara-perkara yang menyalahi peraturan kewangan

Mengetahui perkara-perkara yang menyebabkan tindakan surcaj dan penalti

Memberi pendedahan pelaksanaan celik kewangan di sekolah

2

OBJEKTIF


Memikul amanah

Kecekapan dan keberkesanan tindakan

Kewajiban memberi penjelasan dan keterangan.

Menanggung akibat

KONSEP AKAUNTABILITI

3


Satu proses yang melibatkan

perancangan kewangan

pengagihan kewangan

penggunaan tenaga manusia

pengurusan wang tunai

pengurusan aset dan perkhidmatan bagi

memenuhi matlamat sesebuah organisasi /

sekolah

4

MAKSUD AKAUNTABILITI


Penilaian oleh: Bahagian Audit Sekolah Bahagian Audit Dalam KPM Bahagian Kewangan, KPM Jemaah Nazir Jaminan Kualiti Jabatan Pelajaran Negeri Pejabat Pelajaran Daerah

5

PENILAIAN


1. (a) Penyediaan Penyata Kewangan

Menyediakan Penyata Kewangan Tahunan bagi tahun berakhir 31 Disember setiap tahun mengikut prinsip perakaunan yang telah ditetapkan

Peraturan-peraturan Pendidikan (Akaun dan

Audit)2002

6

TANGGUNGJAWAB PENGURUS SEKOLAH


1.(b) Kemukakan Penyata Kewangan Tahunan

Sekolah (SPK Bil 4/1988)

Mengemukakan penyata kewangan tahunan kepada Ketua PTJ untuk diserahkan kepada Bahagian Audit Sekolah tidak lewat daripada 31 Mac tahun berikutnya bagi tujuan pengauditan

Walau bagaimanapun perlu dikemukakan pada 28/29 Februari kepada Ketua PTJ atau Pejabat Audit

7

TANGGUNGJAWAB PENGURUS SEKOLAH…samb


2(a) Penubuhan Jawatankuasa Pengurusan

Kewangan dan Akaun (JPKA)

Melantik Jawatankuasa Pengurusan Kewangan dan Akaun (JPKA)

Ahli-ahli terdiri daripada:

Pengerusi (Pengurus Sekolah)

Setiausaha (KPT/PT Kewangan)

Ahli-ahli kanan: Semua P.Kanan/Ketua Bidang/ Semua Ketua Panitia/Juruaudit Dalam/ Guru Pra Sekolah/Guru Pendidikan Khas/pegawai lain yang sesuai

8

TANGGUNGJAWAB PENGURUS SEKOLAH…. samb


2(b) Bidang Tugas JPKA

Membantu Pengurus Sekolah mengawasi, mengesan dan menyelia semua urusan kewangan dan akaun mengikut peraturan yang berkuatkuasa.

Meneliti dan mengambil tindakan susulan terhadap Laporan Audit

Merancang latihan untuk kakitangan yang mengurus hal-hal kewangan

Mesyuarat hendaklah sekurang-kurangnya 3 bulan sekali

9



3. Pemeriksaan mengejut (AP 309)

Pemeriksaan mengejut secara berkala terhadap peti besi atau wang tunai, setem atau barang-barang lain yang berharga termasuk buku resit dan cek belum digunakan

Dijalankan tidak kurang dari sekali dalam 6 bulan

Penemuan pemeriksaan direkodkan dalam Buku Pemeriksaan Mengejut (Am 28)

10



4(a) i. Pelantikan Pegawai Stor dan

Pegawai Pemeriksa Stok Melantik secara bertulis Pegawai Stor dan sekurang-

kurangnya 2 orang Pegawai Pemeriksa Stok(pegawai

tidak terlibat secara langsung dalam pengurusan stor)

ii Mencadangkan nama Pegawai aset, Pegawai

Pemeriksa Aset dan ahli Lembaga Pemeriksa

untuk Pelupusan Aset kepada Pegawai Pengawal.

11



4(b) Penyimpanan Rekod dan Dokumen

Kewangan Untuk Pengauditan

Menyedia dan mengemukakan semua rekod/ dokumen kewangan kepada Bahagian Audit Sekolah

Memberi penjelasan atau maklumat yang diperlukan

Membenar dan memberi kerjasama semasa pengauditan/pemeriksaan dijalankan

12



4(c) Jawapan Kepada Laporan Kuiri Audit (AP 306) Memberi jawapan terhadap laporan atau pertanyaan audit dalam tempoh satu bulan dari tarikh laporan atau pertanyaan audit

13



Gagal mengutip dan menguruskan kutipan yang dipertanggungjawabkan

Pembayaran wang awam dengan cara tidak teratur dan tidak sempurna serta membuat pembayaran yang tidak dibenarkan

Telah menyebabkan berlakunya kekurangan atau kehilangan wang awam/harta benda kerajaan

Gagal menyelenggara akaun dan rekod kewangan dengan sempurna dan teratur

Gagal membuat pembayaran atau telah menangguhkan pembayaran wang awam kepada yang berhak menerima

14

KESALAHAN DISURCAJ


Seseorang yang melanggar Peraturan Pendidikan (Akaun dan Audit) 2002 yang terkandung dalam Akta Pendidikan 1996 dianggap telah melakukan kesalahan dan apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi RM5000.00 atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi tiga (3) bulan atau kedua-duanya.

15

PENALTI


i) Perancangan cekap dan berkesan

ii) Elakkan kekurangan kutipan hasil

iii)Pembaziran sumber kewangan,tenaga dan masa

iv)Elakkan rasuah dan penyelewengan

v) Elakkan tindakan mahkamah dan surcaj

16

KEPENTINGAN AKAUNTABLITI


i) Kurang penglibatan pihak pengurusan atasan dalam

hal-hal pengurusan kewangan ii)Tiada penyeliaan dan pengawasan terhadap pegawai

dan kakitangan iii)Pegawai awam kurang mahir/latihan iv)Kawalan dalaman lemah v) Peraturan/arahan tidak disimpan atau dikemas kini vi)Sengaja melanggar arahan kerana kepentingan diri 17

ISU-ISU


i. Mengurangkan hasil kerajaan

ii. Tunggakan hasil terus meningkat

iii. Perbelanjaan melebihi pendapatan

iv. Harta awam sukar dikesan

v. Penyelewengan

vi. Tidak adil untuk pembayar cukai

18

KESAN TIADA AKAUNTABILITI


Ketua Jabatan perlu: Memahirkan diri Melakukan pemantauan dan

penyeliaan berterusan Menanamkan nilai murni dan

integriti kepada kakitangan Tindakan segera kepada laporan dan

pemerhatian audit Amanah dan telus.

19

CADANGAN


PENGAUDITAN KEWANGAN

SEKOLAH

20


Sekolah merupakan sebuah institusi pendidikan yang

pentadbiran harta dan kewangannya tertakluk

kepada peruntukan yang terdapat di bawah Akta

Pendidikan 1961 dan Accounts & Audit Rules 1962,

maka Pentadbir Sekolah dikehendaki menyimpan

akaun-akaun dan rekod-rekod lain yang berkaitan

dengannya dengan sempurna serta menyediakan dan

mengemukakan satu Penyata Akaun Kewangan

tentang tahun kewangan yang baru berlalu kepada

pihak audit tidak lewat daripada 31 Mac pada tiap-

tiap tahun

21

AKTA PENDIDIKAN 1961


Bahagian Audit Sekolah merupakan satu unit yang

bertanggungjawab kepada Ketua Setiausaha

Kementerian Pelajaran Malaysia. Mereka

bertanggungjawab menyediakan hasil

pengauditan terhadap Penyata Kewangan yang

disediakan oleh sekolah-sekolah di negara ini

sejak ia mula diperkenalkan pada tahun 1984

22

BAHAGIAN AUDIT SEKOLAH


Menentukan sama ada Penyata Kewangan Sekolah

menunjukkan satu kenyataan yang bersamaan dengan

rekod yang disimpan di sekolah, pengurusan terimaan

dan bayaran dilaksanakan dengan cekap dan

berhemat serta mengikut undang-undang, peraturan

dan Garis Panduan Perakaunan dan Kewangan

Sekolah.

23

TUJUAN PENGAUDITAN


Kuasa Mengaudit

Memeriksa semua rekod kewangan, dokumen

wang, setem, hak milik, stor, atau harta.

Meminta apa-apa penjelasan semasa

menjalankan kewajipannya

Meminta cabutan atau carian dokumen

Menjalankan apa-apa penyiasatan atau

pemeriksaan

24

KUASA JURUAUDIT


Definisi

Cara perhubungan rasmi seorang juruaudit dengan pihak auditi, membangkitkan segala kelemahan yang terdapat dalam sistem pengurusan kewangan bersama-sama syor dan cadangan bagi mengatasinya serta ulasan yang sewajarnya.

Komponen Laporan Audit

Menjelaskan kelemahan/ kesilapan/ ketinggalan.

Menjelaskan kesan/kelemahan/kesilapan/

ketinggalan.

Menjelaskan syor-syor untuk membetulkan dan mengatasi kelemahan/ kesilapan/ ketinggalan.

25

LAPORAN AUDIT


26

JENIS SIJIL TAHAP PENGURUSAN

SIJIL AUDIT TANPA TEGURAN SIJIL AUDIT BERTEGURAN SIJIL AUDIT TANPA PENDAPAT

SANGAT BAIK/ CEMERLANG BAIK MEMUASKAN KURANG MEMUASKAN TIDAK MEMUASKAN

SIJIL AUDIT


Surat kuasa kutipan yuran kepada guru-guru dan pegawai sekolah.

Surat Kelulusan Kadar Kutipan Yuran Sekolah. Surat edaran kutipan yuran kepada ibubapa. Surat kelulusan hapus kira, perbelanjaan luar biasa dll. Surat kelulusan penerbitan dan penangguhan Majalah. (jika

ada). Buku Tunai bagi semua kumpulan wang Buku Akaun Subsidiari. Buku kedatangan murid. Buku Resit pejabat dan murid. Buku Panjar Wang Runcit dan surat kelulusan pengendalian

(jika ada). Buku Pesanan Sekolah.

27

SENARAI DOKUMEN DAN REKOD YANG PERLU DIKEMUKAKAN UNTUK PENGAUDITAN


Penyata Bank, Slip Masuk Bank dan Kaunterfoil Cek. Sijil Simpanan Tetap, Sijil Baki Akhir Bank dan Sijil Pelaburan ( jika ada). Dokumen Penerimaan Bantuan Pelajaran dan lain-lain (jika ada). Baucar Bayaran dan Dokumen Sokongan setiap pembayaran. Dokumen perjanjian kantin / kedai buku. Senarai Akaun Belum Terima dan Akaun Belum Bayar. Daftar Bil. Daftar Cek Batal. Daftar Stok Buku Cek. Daftar Stok Buku Resit. Daftar Stok Buku Pesanan Sekolah. Daftar Serahan guru kepada pejabat. Daftar Harta Modal (KEW PA 2), Daftar Inventori (KEW PA 3) Dan Daftar Stok Bekalan Pejabat (KEW PS 4). Fail Mesyuarat JPKA dan fail Jawatankuasa Pengurusan Aset

28

SENARAI DOKUMEN DAN REKOD YANG PERLU DIKEMUKAKAN UNTUK PENGAUDITAN… samb


LAPORAN

AUDIT

2013

29


SIJIL AUDIT 9775 SEKOLAH, 2013

6479, 66%

2870, 30%

229, 2% 97, 1% 88, 1% 12, 0% Memuaskan

Baik

KurangMemuaskan

TidakMemuaskan

Sangat Baik

Tanpa Pendapat


SIJIL AUDIT BERTEGURAN 2010 - 2013

20

9,795

2010 2011 2012 2013

8,197 8,578 9,032 9,775

882 624 410 326

Tahun

Bil.

seko

lah

Sijil Audit Berteguran Bil. Sekolah

10.8% 7.3% 4.5%

3.3%


KAWALAN TERIMAAN Bil. Perkara Yang Dilaporkan

Amaun RM

Bilangan Sekolah

1 Pungutan Tanpa Kelulusan 102,623 7

2 Pungutan Tidak Dibankkan dan Lewat Dibankkan

68,897 17

3 Akaun Belum Terima 104,735 59

4 Pungutan Lewat Serah Kepada Pengurus Sekolah 27,620 13

5 Tidak Rekod Buku Tunai 22,260 4

6 Tanpa Resit 652,841 21

Jumlah 1,000,928 121


KAWALAN PERBELANJAAN Bil. Perkara yang Dilaporkan Amaun Bil Sekolah

1 Perolehan Tanpa Pesanan Sekolah 1,679,312 131

2 Pembayaran Tanpa Baucar 1,386,923 45

3 Pembayaran Tanpa Dokumen Sokongan 1,590,079 116

4 Tiada Perakuan Penerimaan Stok 1,071,691 86

6 Perbelanjaan Tanpa Kelulusan 290606 62

7 Perbelanjaan Tidak Menepati Maksud 515,080 82

8 Cek Buka Palang 324,915 25

9 Bil Lewat Jelas 218,275 47

10 Akaun Belum Bayar 262,619 59

11 Perolehan Tanpa Sebutharga 376,071 7

12 Pembayaran Bil Tahun Lalu Tanpa Kelulusan 35,095 13

13 Penerima Tidak Sah 52,025 9

14 Penjawat Awam 272,753 33

15 Defisit KWT , Defisit Baki Bank 84,048 12

Jumlah 8,159,493 774


pengurusan kewangan

SYOR

AUDIT Memberi kursus/latihan Berterusan kepada Pengurus Sekolah /Pembantu Tadbir (sekolah sijil audit berteguran)

Kriteria pengurusan kewangan dijadikan elemen / prasyarat kepada pelaksanaan dasar

Penghargaan kepada sekolah yang cemerlang dalam Pengurusan Kewangan

Mengambil tindakan punitif terhadap Pengurus Sekolah

Menambah kekerapan lawatan

pemantauan oleh

PPD/JPN

34


CELIK KEWANGAN

Celik kewangan ialah pengetahuan dan pemahaman

konsep kewangan dan risiko, dan kemahiran,

motivasi dan keyakinan untuk mengaplikasikan

pengetahuan dan pemahaman tersebut untuk

membuat keputusan yang efektif meliputi semua

konteks kewangan. Ini bertujuan untuk meningkatkan

kedudukan kewangan individu dan masyarakat, dan

membolehkan pengguna turut serta dalam kegiatan

ekonomi negara. (PISA 2012)


Penduduk menua & peningkatan jangka hayat

1

Transaksi maya & tanpa sempadan

2

Peningkatan penipuan kewangan

Celik kewangan dan kecenderungan tingkah laku

Pertambahan dan peningkatan kerumitan produk dan

perkhidmatan kewangan

3

6

4

Ketidakseimbangan kuasa tawar-menawar

5

Cabaran yang Dihadapi oleh Pengguna

36


• Program usaha sama dengan Kementerian Pendidikan Malaysia dan institusi kewangan

• Sekolah dijadikan sekolah angkat oleh institusi kewangan sejak 1997

• Institusi kewangan menjalankan pelbagai aktiviti berkaitan dengan perbankan, insurans dan pengetahuan kewangan asas

• Hampir 10,000 buah sekolah terlibat dalam program ini

• Diperkenalkan oleh Bank Negara Malaysia pada tahun 1998

• Alat untuk mendidik dan membantu pelajar mengurus dan mengawal kewangan peribadi mereka

• Hingga kini, sebanyak 11.6 juta naskhah telah diedarkan

• Diperkenalkan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia pada tahun 1999

• Merupakan platform bagi sekolah untuk mendidik pelajar tentang pengurusan kewangan peribadi melalui aktiviti kokurikulum

• Dilancarkan pada 19 Oktober 2004

• Laman sesawang interaktif bertujuan meningkatkan celik kewangan pelajar

• Hingga kini, laman sesawang ini mempunyai keahlian melebihi 112,000 orang

Program

Sekolah Angkat Buku Wang

Saku

Kelab

Kewangan

Pelajar Sekolah

Laman

sesawang

duitsaku.com

Pendidikan Kewangan Pelajar Sekolah - Kokurikulum

37


38

Simpan

2. Bayar diri anda dahulu.

3. Sediakan dana

kecemasan

Belanja Derma Labur

1. Jadilah seorang

pembeli yang bijak

1. Gandakan wang anda, tingkatkan tabungan anda

4. Jejaki ke mana

perginya wang anda

3. Pastikan setiap

perbelanjaan sama ada

ianya ‘keperluan’ atau

`kehendak’

2. Fikir sebelum berbelanja

5. Jangan membeli

semata-mata kerana

tawaran harga murah

6. Jangan berbelanja

semata-mata kerana

ingin menandingi jiran

anda?

7. Rancang kewangan,

sediakan belanjawan

dan bayar bil anda,

8. Jangan menganggap

wang yang dipinjam

sebagai kepunyaan

sendiri.

9. Ingat! Mendapatkan

wang lebih susah

daripada

membelanjakannya.

4. Utamakan keperluan

berbanding kehendak

1. Menderma

melunakkan jiwa

2. Menderma

mengurangkan kesempitan

orang lain

3. Tingkatkan kasih

sayang melalui derma

4. Kongsi kekayaan

anda; tingkatkan

kebahagiaan anda

1. Lindungi aset anda

2. Jadikan wang

bekerja untuk anda

3. Gandakan wang anda


39

Cadangan daripada Bank Negara Malaysia…

• 6 elemen Celik Kewangan (CK):

- CK1 – Wang, Sumber Pendapatan dan Kerjaya

- CK2 – Tanggungjawab dan Membuat Keputusan

kewangan

- CK3 – Pengurusan dan Perancangan Kewangan

- CK4 – Simpanan dan Pelaburan

- CK5 – Pengurusan Kredit dan Hutang

- CK6 – Pengurusan Risiko, Perlindungan dan Insurans

• Memberi fokus ke arah mencapai pembinaan sikap

• Sokongan terhadap guru-guru secara berterusan

39


• Aset dan liabiliti

• Peringkat kehidupan

- Taraf perkahwinan

- Pekerjaan

- Tangunggan

• Matlamat jangka pendek,

sederhana dan panjang

(bergantung kepada kedudukan

kewangan dan isirumah

Buat Bajet: • Simpanan • Pelaburan

• Perbelanjaan • Pengurusan hutang

• Insurans • dll

• Gunakan Bajet

• Buat semula bajet (jika

perlu)

• Kurangkan hutang kad

kredit

• Buat pelaburan

• Beli insurans/ takaful yang

diperlukan

• Semak status kewangan anda

(aset dan liabiliti)

• Pastikan tabiat berbelanja dan

menyimpan anda bagi mencapai

matlamat

• Semak semula matlamat

kewangan anda

Kaji semula

dan semak

kemajuan

Menilai

kedudukan

kewangan

Menetapkan

Matlamat

Ujudkan

pelan

kewangan

Pelaksanaan

pelan

kewangan

1

2 3

5

4

40

Pengurusan Kewangan

40


41

Bagaimana seseorang membuat keputusan berbelanja?

Keperluan

Nilai

Kehendak Keperluan lawan

kehendak

Bergantung kepada

nilai seseorang

41


42

Buat perbandingan sebelum membeli

Amalkan ‘buku senarai harga’

Gunakan jenama yang lebih menjimatkan

Perolehan dibuat berdasarkan perancangan dan

keperluan

Elak berbelanja lebih daripada pendapatan

Berbelanja mengikut apa telah dibajetkan

Buat senarai sebelum membeli

Semakan prestasi perolehan

Penilaian ke atas perolehan yang telah dibuat

Berbelanja Dengan Bijak


Mengenal pasti

Masalah

Menyenaraikan

Alternatif

Kekal di bank

Program kecemerlangan

Jamuan

Beli BBM

Lawatan

Menilai

Alternatif

Menilai Keputusan

Proses Membuat Keputusan

Membuat

Keputusan

Penggunaan

peruntukan dengan

berkesan

43


Baki dibank masih tinggi selepas bulan September

ABB tahun sebelum masih belum dijelaskan

Bil/invois tahun semasa belum dijelaskan

ABT tahun sebelum belum dipungut

Terimaan tahun semasa masih belum dipungut

Perolehan daripada satu pembekal

Perolehan dibuat tidak mengikut prosedur

PT Kewangan tidak mengemukakan dokumen-

dokumen/rekod kewangan untuk semakan/pengesahan

Penarafan Sijil Audit merosot

Tanda-Tanda Masalah Kewangan

44


Jaatan Pengurusan Kewangan dan Pentadbiran Pejabat

Laksanakan tanggungjawab dengan

penuh intergriti demi

anak-anak pewaris bangsa

sekian, terima kasih

45

Documents

AKAUNTABILITI DAN CELIK KEWANGAN · Memahami maksud konsep akauntabiliti dalam pengurusan kewangan Memahami peranan dan tanggungjawab pengurus sekolah dalam pengurusan kewangan Mengetahui