BETON AGREGALARI

AGREGALARMineral kkenli sert tanelerdir.Kum, akl krmata, yksek frn crufu, pimi kil, bims, genletirilmi perlit, ve uucu kln piirilmesiyle elde edilen uucu kl agregas gibi eitli byklkteki taneli malzemelerdir. Betonun yaklak %60-80 ksmn olutururlar. Beton yapmnda balayc olarak kullanlrlar.

AGREGALARBeton hacminin ~70-75% ini agregalar oluturur. Bu yzden kullanlacak agrega nitelii ok nemlidir. Agregalar betonun u zelliklerinde etkilidirler Dayanm Durabilite Yapsal Performans Ekonomi

AGREGALARAgregalarn beton iinde nemli ilevi vardr.1) Salt imento hamuruna gre daha iyi bir durabilite elde edilmesinde ve uygulanan yklere kar uygun dayanm salayan partikl teekklnde. 2) imentoya gre daha ucuz bir malzeme olarak hacimsel yer doldurmas. 3) Yerletirme bakm ve kuruma sresince oluacak hacim deiikliklerinin nlenmesi

AGREGALARAgregann zellikleriyle Beton zellikleri etkilenir. 1. Agregann mineral yaps dayanm , durabilite, beton elastisitesini etkiler. 2. Agregann yzey karakteristikleri sertlemi betonda imento hamuru ve agrega arasndaki aderans (ba), taze beton da ilenebilirlii belirler.Agrega kaba ise ilenebilirlik azalr fakat aderans artar. Anmaya kar dayanm arttrr. 3. Agrega boyutu ilenebilirlik , kimyasal dayanm arttrr,younluk ve ekonomiyi etkiler. 4. Betonun birim hacmini etkiler.

AGREGALARYksek agrega miktar Hacimsel sabitlik artar. Sertleme ve yerletirme sresince olcak hacimsel deiimi azaltr. Dayanm & durabilite art Maliyette d

Pratikte beton ierisinde mmkn olduunca ok agrega kullanm yaygndr.

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIAgregann snflandrlmas agregay daha iyi tanmak, tarif etmek ve doru kullanmn salayabilmek iin yaplr.

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIElde edili ekline (kaynaklarna) gre: 1. Doal Agregalar: Nehir yataklar, teraslar, eski buzul yataklar, deniz ve gl kenarlar, ta ocaklar gibi doada agrega yataklarndan alnarak gerektiinde konkasrde krlma, elenerek deiik boylarda snflara ayrlma ve ykanma ilemlerinin dnda, doadaki yapsnda deiiklik yaratacak hibir ilem uygulanmadan kullanlan agregalardr. Kum, akl ve krmata en tipik ve en ok kullanlan doal agregalardr

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIEn iyi malzemeler derelerden elde edilen malzemelerdir. Bunlar temiz ve dzgn tanelerdir. Deniz kumu temiz olmasna ramen i yapsnda tuz vardr. Tuz korozyona sebep olur. Tuzlu kum rutubeti ektiinden yaplarn nemli olmasn salar. Deniz kumlarnda midye istiritye kabuklar vb. malzemeler dk dayanm oluturur. Dona karda dayankszdrlar. l ve ova kumlar ince taneleri dolaysyla yapm iin uygun olmayabilirler. Ocak malzemelerinde kil oran yksektir.

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIDere agregalar; -Doal agregalar kesiz ve yuvarlaktr. -Uygun tane dalmlar vardr. -Zayf paralar ksmen elenir. -Temiz ve dzgn tanelerdir. Kompasiteleri yksektir. Dayanm zerinde olumlu etkileri vardr.

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASI 2. Yapay agregalar: Yapay agregalar beton retimi ile dorudan ilgisi bulunmayan bir endstri kolunda yan rn olarak ortaya kan malzemeden retilen agregalar veya bir malzemeye sl ilem uygulayarak beton yapm iin uygun duruma getirilen agregalardr. Balcalar unlardr. yksek frn crufu agregas uucu kl agregas genletirilmi perlit genletirilmi kil agregas

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIBoyutlarna Gre Agregalar ri Agregalar : 4 mm gz aklkl kare delikli elek zerinde kalan agregalardr. akl:krlmam tanelerden oluur krmata : krlm tanelerden oluur yapay ta : yksek frn cruf ta gibi sanayi rn olan krlm veya krlmam agrega

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASInce Agregalar : 4 mm gz aklkl kare gzl veya kare delikli elekten geen agregalardr. kum : krlmam tanelerden oluan ince Agrega krma kum : krlm tanelerden oluan ince agrega yapay kum : yksek frn cruf kumu gibi sanayi rn olan krlm veya krlmam ince agrega

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASITaunu (Filler) : Taunu, 0.25 mm gz aklkl kare gzl elekten geen ince malzemedir. Kark Agregalar : Kark agrega, ince ve iri agrega karmdr. Balca 3 grupta toplanr. Doal Kark Agrega (Tuvenan Agrega) : Agrega ocandan veya sanayiden dorudan doruya elde edilen kark agregadr.

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIHazr Kark Agrega : nce ve iri agregann veya birka tane snfna ayrlm bu agregalarn belirli tane dalm (granlometri) salayacak ekilde nceden birbirine kartrlmas ile hazrlanan agregadr. Yerinde Kark Agrega : nce ve iri agregann veya birka tane snfna ayrlm agregalarn belirli tane dalm (granlometri) salayacak ekilde beton yapm srasnda birbirine kartrlmas ile elde edilen agregadr.

AGREGALARIN SINIFLANDIRILMASIYzey dokusuna gre: Dzgn, przldrler. Krmatalar dz kelidir. Yzeyler daha przl olduundan bileimlerinde daha fazla imentoya ihtiya olur. Buda rtreye sebep olur. akllar yzeyleri daha yuvarlaktr. akl kompasitesi 0.65 iken krmatanki 0.6 dolaylarndadr. En uygun agrega kp ve kre eklinde olandr. nce ve yass olanlar kusurlu malzemelerdir.Kusurlu taneler %15 ten fazla olmamaldr.

Yzey durumlarna gre

Dzgn

Przl

Tane ekillerine gre

-Yuvarlak -Keli -Yass -Uzun

Uzun

Yass

Keli

Yuvarlak

Birim arlklarna greHafif agregalar: Birim arlklar 2.4 t/m3 ten kktr. Hafif beton eldesinde kullanlr. Betonun birim arlklarn azaltmak, s ve ses yaltm zelliklerini arttrmak iin kullanlr. Boluklu yaps vardr. Su emmeleri ve boluk oranlar yksektir. Snger ta, volkan tfleri, yksek frn crufu, genlemi kil, ist, perlit rneklerdir

Birim arlklarna greAr agregalar:Birim arlklar 2.8 t/m3 ten byktr. Ar beton eldesinde kullanlrlar. Barit ,manyetit, hematit, limonit, vb agregalar rnek gsterilebilir. Ar agregalar nkleer santral su deposu, rntgen odalar, gibi geirimlilii az, kompasitesi yksek betonlarda kullanlrlar. Normal agregalar: Birim arlklar 2.4-2.8 t/m3 arasnda olan agregalardr.

Jeolojik Orijinlerine greVolkanik Tortul Metamorfik

Minerolojik Yaplarna greSilis mineralli Karbonat mineralli Mikal agregalar

Agregalarda aranan zelliklerSert, salam, anmaya dayankl, yumuamayan, dalmayan, dona dayankl, malzemeler olmaldr. imento birleikleriyle zararl bileikler meydana getirmemeli ve donatnn korozyona kar korunmasn tehlikeye drmemelidir. Amaca uygun tane byklk ve dalm olmaldr. ekil ve yzey dokusu iyi olmaldr. akllarda ana kaya az boluklu olmaldr. akllarda yabanc madde oran toprak%5, kmr%1, kil ise iri agregada %0.25, ince agrega da %5ten, silt te %1 den fazla olmamaldr.s

StandartlarTS 130 Agrega karmlarnn elek analizi deneyi TS 706 Beton agregalar TS 707 Beton agregalarndan Numune alma ve deney numunesi hazrlama yntemleri TS 1114 Beton iin hafif agregalar.

GRANLOMETRGranlometri, agrega iinde boyutlar belirli limitler iinde kalan tanelerin hangi oranlarda olduunu gsterir. Agrega granlometrisi, taze betonun kolayca kartrlabilme, ayrm yapmadan kolayca tanp yerine yerletirilebilme ve sktrlabilme zelliini, ksacas betonun ilenebilirliini nemli lde etkiler. Ayrca, agrega granlometrisinin beton karmnda yer alacak malzemelerin oranlar zerinde de nemli etkisi bulunmaktadr.

GRANLOMETRAgrega granlometrisi, taze betonda, ilenebilmeyi etkilediinden, istenilen kvama sahip bir beton yapabilmek zere kullanlacak karma suyu miktarn da etkilemektedir. Buna bal olarak, su/imento orann etkilemektedir. Su/imento orannn ve karm malzemelerinin orannn etkilenmesi, sertlemi betonun hemen hemen btn zelliklerini etkiler. zetle belirtmek gerekirse, granlometri, taze betonun ilenebilme zellii ve sertlemi betonun dayanm, durabilite, birim arlk, bzlme gibi nemli zellikleri ve ekonomisi zerinde etkilidir.

GRANLOMETRAgrega taneleri arasnda kalan boluklar granlometrinin fonksiyonudur. Ayn apta veya byklkte (ince veya kaln) agrega ile doldurulmu bir kaptaki boluk hacmi, uygun granlometride kark boyutlardan oluan agregann doldurduu ayn hacimdeki kabn iindeki boluklardan daha fazladr. rnein, eit apl krelerden oluan bir bilye ynndan salanabilecek en fazla doluluk %74 olabilir.

GRANLOMETRBoyutlar D apl krelerle dolu bir kp ele alalmVkp=(2D)3=8D3 1Vkre=(4/3)(D/2)30.52D3 8*Vkre=8*0.52D34.2D3D 2D

Vboluk=8D3-4.2D3=3.8D3

GRANLOMETRAyn kp kre aplar D/4 olan krelerle doldurduumuz da da. Vboluk3.8D3 Ayn tane dalm boyutu kullanlrsa ap klse bile boluk orann azaltmamaktadr. Boluk orannn azalmas iin farkl boyutta malzemeler kullanlmaldr. Ancak kreler arasndaki boluklar, daha kk apl kark byklkteki krelerle doldurarak, en aza indirmek mmkndr. Boluun en az olmas halinde betonun imento ve su gereksinimi en alt dzeyde kalacaktr. Bylece daha ekonomik beton retimi mmkn olacaktr.

GRANLOMETR

Agregalarn Jeolojik zellikleriYerkabuu kayalarda olumaktadr. Mineraller ise kayalar oluturan kararl, zellikleri deimeyen veya ok az deien inorganik doal elementlerdir. Yer kabuu yzeye doru younluu azalan kayalardan oluur. Ekonomik deeri olan mineraller( madenler) daha az youn kayalardan elde edilir. Mineraller kayalar oluturan kat, doal, inorganik maddelerdir. Kat homojen, fiziksel ve kimyasal zellikleri ynlere gre deimeyen veya ok az deien maddelerdir.

Agregalarn Jeolojik zellikleriGeometrik forma sahip mineraller kristal yapldr. Baz mineraller ekilsizdir.Ekonomik deeri olan minerallere maden denir. Mineraller A)Slika mineralleri: bileimi silisyum ierir.sadece kuvars iereni beton iin uygundur. Dierleri opal, kalseduvan, tridimit ve kristobalit alkali reaksiyon gsterir. Agrega olarak kullanm uygun deildir.

Agregalarn Jeolojik zellikleriKuvars: SiO2, oluan ok sert ve ok rastlanan Kuvars cam izer, bak izmez cams,sayda,renksiz yapdadr. Karakteristik ekli yoktur.Granit gibi masif kayalarn yapsnda bulunur.sert iklim koullarna dayankldr.Kum ve akl malzemelerinin nemli birleimidir. Opal: Kuvarsn amorf formudur. zgl arl ve sertlii kuvarsttan azdr. Rengi deikendir. (Beyaz, gri, sar, yeil, mor, krmz) mozaik ilerinde ve ss eyalarnda kullanlr.

Agregalarn Jeolojik zellikleriKalseduvan: Kuvarsn bir eididir. Yapsnda bir miktar su ve hava bulunur.rengi gri-ak mavimsidir. ounlukla volkanik kaya boluklarnda, hidrotermal alanlarda bulunur. Tridimit ve kristobalit: Slikann , volkanik kayalarda bulunan kristal yap formlardr. B) FELDSPATLAR: Yer kabuunda kaya oluturan en byk mineral grubudur.Tm kaya gruplarnda bulunur. ki ynde dilimlere ayrlr. Fazla sert olmayp kuvarsla izilebilir. Ortoklaz, sanidin, mikroklin, potasyumlu feldspatlar olarak anlrlar.

Na-Ca grubu feldspatlarn en nemlileri albit ve anarthitdir. Potasyum ve sodyum feldspatlara granit ve riyolit gibi volkanik kayalarda rastlanr. Feldspatlar hava ve su etkisiyle kile dnr. Bu olaya kaolinizayon killeme denilir. Yap malzemesi olarak bu yzden istenmezler. C) DEMR MAGNEZYUM MAGNEZYUM MNERALLER: Demir ve magnezyum ieren volkanik veya metamorfik kayalarda bulunan minerallerdir. Amfibol ve piroksenler en nemli gruplardr. Mermerlerde damarlar halinde bulunurlar.

Agregalarn Jeolojik zellikleri

Agregalarn Jeolojik zellikleriD) MKALI MNERALLER: En nemli zellikleri bir ynde ok iyi, ince, elastik levhalara ayrlabilmesidir. Renksiz, siyah, klorit mineralleri yeil renklidir. Mikaklorit mineralleri sertlii az, ve tek ynl dilimli mineraller olduundan yap malzemesi olarak uygun deildirler. E) KL MNERALLER: 0.002 mm apnda doal malzeme paracklardr. Ana kil mineral gruplar ,kaolinler,mika killeri, kloritlerdir. Kil mineralleri ounlukla silikatlerin, kilta, saf amur talarnn ayrmasyla olutuundan bnyelerinde alminyum, magnezyum,demir silikat,kalsiyum ,potasyum

Agregalarn Jeolojik zellikleriSodyum ve dier iyonlar ierirler. Dayanmsz, gzenekli, karbonatl, kayalarda, volkanik kayalarda, damar veya cepler halinde bulunabilirler. Byk hacim deiimleri olutururlar. F) ZEOLTLER: Ak renkli,yumuak, alkali alminyum slikat grubu minerallerdir.imento ile alkali-slika reaksiyonu ve hacim deiikleri yapabilecekleri iin betonda kullanmlar uygun deildir.

Agregalarn Jeolojik zellikleriG) KARBONAT MNERALLER: En nemli karbonat mineralleri CaCO3 olarak gsterilen kalsittir. Dier nemlileri araponit ve dolomittir. Dayanmlar olduka dktr.Jiletle izilirler . Sertlikleri3-4 arasndadr. Kristal yapldrlar. Asitlerden zarar grrler. H) SLFAT MNERALLER: Karbonatl ve slfatl kayalarda bulunabilir. En nemli slfat minerali jips CaSO4 2 H2O dir. Jips beyaz ve renksiz olup, yumuaktr. Trnakla izilebilir. Dzgn krlabilir. Su iinde az miktarda zlebilir.

Agregalarn Jeolojik zellikleri) DEMR SLFAT MNERALLER: kayalarda bulunan demir slfr mineralleridir. Pirin sars kbik kristallidir. Doygun kireli su iinde bir iki dakika iinde kahverengi bir terleme yaptklarndan anlalabilirler. Agrega olarak kullanlmalar durumunda beton hacim sabitlii bozulur, asit etkisinde paralanrlar. J) DEMR OKST MNERALLER: Magnetit Fe3O4 kimyasal yapl siyah renkli , hematit Fe2O3 krmzdr. imento hammaddesi olarak kullanlabilir. Betonlarda ar agrega olarak kullanlabilir.

Agregalarn Jeolojik zellikleriK) SERPANTNLER: Hidrate magnezyum silikat-klorit esasldr. Kolay ayrrlar.Oymaclk ve kaplama ilerinde kullanlrlar. Ate tulas yapmnda kullanlrlar. Su iinde hacim arttrrlar. Kaybedince azalrlar.

GRANLOMETRTane boyutlarna gre agregalar aadaki ekilde snflandrlr.2 mikron Kil Silt 60 mikron nce Agrega Beton Agregas 4 mm 31.5 mm ri Agrega 70 mm

Balast (Baraj, yol yapmnda)

GRANLOMETRBir agrega karmnda granlometrinin hem iri hem de ince agrega tanelerinin byklklerine gre uygun bir dalm gstermesi istenir. Ancak ince agregann (kumun) kendi arasndaki tane dalm orannn beton zelliklerine etkisi, iri agregann tane dalm orannn betonda yarataca etkiye gre daha fazladr. Betonda kullanlan kum (4.0 mm elekten geen malzeme) ok ince veya ok kaln tanelerden olumu ise taze betonun (ve buna bal olarak sertlemi betonun) zellikleri zerinde nemli etkileri olur.

GRANLOMETRKumdaki ok ince taneler ounlukta ise, betonun ilenebilmesi artar fakat su ve imento ihtiyac oalr, taze betonda ayrma olabilir. lenebilme artar. Yumuak ve kolay perdahlanabilir beton elde edilir. Kumdaki ok iri taneler ounlukta ise, ilenebilme azalr, dayanm artar. Betonlarda, %5ten az olmak kouluyla, silt (veya filler) bulunmasna baz durumlarda msaade edilebilir. Fakat kil bulunmas kesinlikle kabul edilemez.

Granlometri deneyiGerekli Aralar : Terazi: 2 kg ekerli 0.1 gr duyarl ve 20 kg ekerli 1 gr duyarl Etv: Scakl 105oC 5oC de tutabilen hava dolaml etv Elek Takm: 0.25, 0.50, 1, 2 mm gz aklkl (TS1227) 4, 8, 16, 31.5, 63, 90 mm gz aklkl (TS1226ya gre) uygun kare delikli metal veya kare gzl tel elekler, toplama kab ve kapaktan oluan elek takm. Elek Sarsma Makinas Tel Fra ve Tavalar

rnein (Numunenin) Alnmas [TS 707]Agrega numunelerini temsil edecek yn koni eklindedir. Bastrlarak silindir disk eklinde yaylr. Drt eit dilim iaretlenir. Karlkl dilimler alnr. Deney iin belirlenecek bu rnek alnma yntemine eyrekleme yntemi denir.

Eleme ve TartmaDeneye balamadan nce, deney numunesi etv kurusu durumuna getirilir. 24 saat 105 derecede deimez arla getirilir.tane bykl (mm) miktar (kg) 0.25 0.5 0.5 1 2 4 8 2 16 8 31.5 10 63 20 90 20 125 20

0.5 0.5 0.5 2

Eleme ve TartmaEleme iin elekler, en alta toplama kab konduktan sonra, byk gz aklkl olanlar, kk gz aklkl olanlarn stne gelecek ekilde takm halinde dizilir ve st kapak ile kapatlr. Tanelerin yn iindeki orann belirleyen bu deney de kullanlacak elekler 0.25 mmten balayarak 2er kat artar.Yani alttan ste doru srayla; toplama kab, 0.25 mm, 0.5 mm, 1 mm, 2 mm gz, 4 mm, 8 mm, 16 mm, 31.5 mm, 63 mm ve 90 mm gz aklkl kare gzl tel elekler ve kapak eklindedir.

Eleme ve Tartma125 mm 90 mm 63 mm 31.5 mm 16 mm TS 706 8 mm 4 mm 2 mm 1 mm 0.5 mm 0.25 mm ASTM C 33

125 mm 100 mm 90 mm 75 mm (3") 63 mm 50 mm (2") 37.5 mm (1-1/2") 25 mm (1") 12.5 mm (1/2") 9.5 mm (3/8") 4.75 mm (#4) 2.38 mm (#8) 1.19 mm (#16) 0.595 mm (#30) 0.297 mm (#50) 0.149 mm (#100)

Eleme ve TartmaEtv kurusu durumuna getirilmi deney numunesi oda scaklna gelince tartlr (W). Numune, elek takmnn en stndeki elekten doldurulup kapak kapatldktan sonra elek sarsma makinas altrlp elemeye balanr.Agrega ***** 16 8 4 2 1 0.5 0.25 kap Elek sarsma

Eleme ve Tartmast elekten geenler , altta daha kk delikli elekler stnde toplanr. Bu ileme en kk elek boyutuna kadar devam edilir. Eleme ilemi 10 dakika kadar srer. Eleme ilemi sonunda 0.1 gr duyarlkl terazilerde elek stnde kalan miktar tartlr. Agregalarn en byk tane miktar D ile gsterilir. Genelde Dmax=31.5 mm dir.Dmax agregann getii en son elein ismidir.Btn malzeme 31.5mm elekten geip 16 mm elekte birikiyorsa Dmax 31.5 mm dir.

Hesaplama ve Sonularn GsterilmesiYaplan hesaplarda ncelikle sarsma sonrasnda her elek zerinde kalan miktarlar stte kalan malzemeden balanarak alta doru arlk olarak belirlenir. Daha sonra geen ve kalan arlklarlarn ylml (kamlatif ) arlklar bulunur. Ylml arlk st arlkla alt arlklarn toplamdr.

Hesaplama ve Sonularn GsterilmesiElek No(mm) 31.5 16 8 4 2 1 0.5 0.25 Kap T. arlk Elek st kalan Arlk(gr) 0 4000 3200 3800 3800 1800 2400 600 400 20000 Yml kalan Arlk (gr) 0 4000 7200 11000 14800 16600 19000 19600 20000 %Ylml arlk Kalan 0 20 36 55 74 83 95 98 100 461 Geen 100 80 64 45 26 17 5 2 0

ncelik ModlHer elek zerinde kalan agregalarn kamlatif arlk yzdelerinin toplanp yze blnmesiyle elde edilir.m= (% her elekteki ylml kalan arlk) 100 m= 461 100 = 4.61

rnek: Aadaki 500gr rnekte incelik modl nedir?Elek No 3/8" #4 #8 #16 #30 #50 #100 Pan Elek st kalan (gr) 0 30 80 100 120 125 35 10 % Elek st kalan 0 6 16 20 24 25 7 2 % Elek st ylml kalan 0 6 22 42 66 91 98 100

m=

6+22+42+66+91+98 100

= 3.25

rnek: Aadaki 10s00 gr rnekte incelik modl nedir? (iri agrega)Elek st kalan(%)

Elek No 2" 1 1/2" 3/4" 3/8" #4

Elek st kalan (gr)

% Elek st ylml kalan

70 230 350 250 100

7 23 35 25 10

7 30 65 90 100

m=

30+65+90+100+100+100+100+100+100 100

= 7.85

Granlometri erisiBir agregann tane dalmlar en iyi granlometri erileriyle gsterilebilir. Bu erilerde , elek stnden geen arlklarn kamlatif arlk oranlar ( Y ekseni) ve ona kar gelen elek numaralarna ( x ekseni) gre izilir.

Granlometri erisi100 89 80 65 53 40 28,5 20 15 8 2 0.25 0.50 42 28 17 8 1.00 2.00 4.00 8.00 47 45 37 26 14 23 38 77 64 62 80 62 100

%Yml arlk Elek No31.25

Geen 100 80 64 45 26 17 5 2 0

Geen %

60

16 8 4 2 1 0.5 0.25 Kap

0 0.00

Elek gz akl (mm)

Standart elek snrlar 8 mm100 85 71 G een % 60 57 39 21 11 5 0 0.00 0.25 0.50 1.00 2.00 4.00 8.00 Elek gz akl (mm) 42 36 21 57 74 61 100

80

Alt Snr A8 100 85 74 21 13 5 0

Orta Snr B8 100 74 57 42 26.5 11 0

st Elek Snr No C8 100 61 36 57 39 21 0 8 4. 2 1 0.50 0.25 0

40

20

Standart elek snrlar 16 mm100 88 80 74 G een % 60 49 40 32 20 18 8 3 0.25 0.50 12 21 42 36 56 76 60 100

Alt Snr A32 100 60 36 21 12 7.5 3

Orta Snr B32 100 76 56 42 32 20 8 0

st Elek Snr No C32 100 88 76 62 49 33.5 18 0 16 8 4. 2 1 0.50 0.25 0

0 0.00

1.00

2.00

4.00

8.00

16

0

Elek gz akl (mm)

Standart elek snrlar 32 mm100 89 80 65 47 40 42 28 20 15 8 2 0.25 0.50 14 8 1.00 2.00 4.00 8.00 16 31,5 37 23 38 77 62 80 62 100

Alt Snr A32 100 62 38 23 14 8 5 2 0

Orta Snr B32 100 80 62 47 37 28 18 8 0

st Elek Snr No C32 100 89 77 65 53 42 29 15 0 31.5 16 8 4. 2 1 0.50 0.25 0

G een %

60

0 0.00

Elek gz akl (mm)

Standart elek snrlar 63 mm100 90 80 70 G een % 60 59 50 40 39 30 20 14 7 2 24 19 11 6 16 31,50 63 38 30 64 46 80 80 67 100

Alt Snr A32 100 67 46 30 19 11 6 4 2

Orta st Elek Snr Snr No B32 C32 100 80 64 50 38 30 24 15.5 7 100 90 80 70 59 53 39 26.5 14 63 31.5 16 8 4. 2 1 0.50 0.25

0

0.00 0.25 0.50 1.00 2.00 4.00 8.00 Elek gz akl (mm)

Granlometri Erisinin zellikleriP=100 P2

Pa A P1 Pk K B

Pb d1 d2

Elek gz akl (mm)

1.) Granlometri erileri daima artan erilerdir. Ancak yatay olabilirler. Erinin ordinatlar 0 ile 100(%) arasnda deiir. 2.) Granlometri erisi P=100 dorusuna ne kadar yakn ise ince agrega o kadar fazladr. 3.) Alnan bir P noktasnn altndaki deerler bu noktada olan deere eittir.

G e e n (P ) %

Granlometri Erisinin zellikleriP=100 P2

Pa A P1 Pk K B

Pb d1 d2

Elek gz akl (mm)

4.)Agrega iinde tane snfndan hi yoksa granlometri sreksiz olur.Biz buna kesikli granlometri diyoruz 5.) d2 > d1 olmak zere d1 ve d2 arasnda bulunan agrega miktar P2-P1 farkna eittir. 6.) Birbirinden farkl iki agregann granlometri erileri A ve B olsun. Bu iki agregann birbirine istenilen herhangi bir oranda kartrlmas ile elde edilen agregann granlometri erisi, A ve B erileri arasnda kalan blge iinde bulunur.

G e e n (P ) %

Granlometrisi bilinen iki agregann kartrmas 3. agrega granlometrisinin bulunmasGranlometrisi bilinen iki agrega snf kartrldnda oluan agrega ynnn granlometrisi hesaplanabilir. Granlometrisi bilinen iki agrega snf R ve D olsun karmdan oluacak snfa Z snf diyelim. Karmdaki R agregas karm r/100 ve D agregas karm d/100 olarak gsterilirse. Z= [R. (r/100)] +[D. (d/100)] bulunur.

rnek: Aada granlometrisi verilen R ve D snf agregalardan, R agregas %60, D agregas %40 olan yeni bir karm granlometrisi hesaplayalmElek No 31.5 16 8 4 2 1 0.5 0.25 R% Geen 100 90 60 40 20 10 5 1 D% Z agregas 0.6*100+0.4*100=100 0.6*90+0.4*45=72 0.6*60+0.4*30=48 0.6*40+0.4*20=32 0.6*20+0.4*10=16 0.6*10+0.4*5=8 0.6*5+0.4*3=5 0.6*1+0.4*1=1 m=4.74*0,60+5.86*0,4=5.188 Kalan Geen Kalan 0 10 40 60 80 90 95 99 m=474 100 45 30 20 10 5 3 1 0 55 70 80 90 95 97 99 m=5.86

Karmn standart hale getirilmesiYndaki agregalarda uygunluk salanmadnda yna farkl agrega katlmas gerekebilir. Karm standartlara uygun hale incelik modl yntemiyle getirilebilir.

ncelik modl yntemiDmax seilerek snr deerler alnr.Snr deerlerin incelik modlleri hesaplanr. Daha sonra snrlar arasnda kalacak ekilde karm incelik modl seilir.Seilen incelik modl iin karm oranlar belirlenir.

rnekSrasyla 32,16,8,4,2,1,0.5,0.25,elekleri kullanlarak elde edilen iki karm rneinde R karmnda % geen srasyla 100,82,74,64,45,25,10,6 dr. D karmnda % geen srasyla 100,73,20,8,1,0,0,0 dr. R ve D agregalar iin incelik modl yntemiyle uygun karm oranlarn bulalm.

zmElek No R% Geen 31.5 16 8 4 2 1 0.5 0.25 100 82 74 64 45 25 10 6 Kalan 0 18 26 36 55 75 90 94 D% Geen 100 73 20 8 1 0 0 0 A32 Kalan 0 38 62 77 86 92 95 98 m=5.48 Geen 100 80 62 47 37 28 18 8 m=4.2 B32 Kalan 0 20 38 53 63 72 82 92 Kalan Geen 0 27 80 92 90 99 100 100 100 62 38 23 14 8 5 2

m=3.94

m=5.98

zmSnr eri incelik modlleri 5.48 ve 4.2 eklindedir. Karm agregasnn bu incelik modl deerleri arasnda olmasn isteriz. 4.8 olarak setiimizi dnrsek, R agregas incelik modl 3.94, D agregas incelik modl 5.98 olarak hesaplanr. karmdan oluacak snfa Z snf diyelim. Karmdaki R agregas karm r/100 ve D agregas karm d/100 olarak gsterilirse. Z= [R. (r/100)] +[D. (d/100)] bulunur.

zmZ = [R. (r/100)] +[D. (d/100)] 4.8= [3.94*(r/100)] +[5.98*(d/100)] r+d=100 d=100-r 480= [3.94*(r)] +[5.98*(100-r)] 2.04r=118 r=57.8~58,d=42

zmElek No 31.5 16 8 4 2 1 0.5 0.25 R% Geen100 82 74 64 45 25 10 6

D% Z agregas 0.58*100+0.42*100=100 0.58*82+0.42*73=78.22 0.58*74+0.42*20=51.32 0.58*64+0.42*8=40.48 0.58*45+0.42*1=26.52 0 0 0 m=3.94*0,58+5.98*0,42=4.8

Kalan Geen Kalan0 18 26 36 55 75 90 94 100 73 20 8 1 0 0 0 0 27 80 92 90 99 100 100

m=3.94

m=5.98

zm100 82 78,22 73 100 80 74 Geen % 60 45 40 25 20 6 0 0.25 8 0 0.5 1 2 1 4,00 8 16 32,00 20 64 51,32 40,48

0 0

0

Elek gz akl (mm)

Malzemenin deal GranlometrisiEn yksek kompasite parabolik erilerle salanr. Bunun iin verilen forml fuller parabol olarak anlan formldr.P = 100 d D

P : % olarak elekten geen, elek stnde kalan ise 100-Pdir D : maksimum tane boyutu (mm) d : elek gz akl (mm)

Fuller parabolElek No 30 15 7 3 1 0.2 Fuller 100 71 48 32 18 8

rnein baz deerleri fuller parabolnden uzaktr. yi bir karm elde etmek iin bir miktar kum ve akl alalm. Ne kadar kartralm ki fuller parabolne yakn bir deer elde edelim.

Fuller parabolFuller erisinin incelik modln karm incelik modl olarak kullanrsak ideal eri elde edilmi olur.Elek No 30 15 7 3 1 0,2 Kum % Geen 100 100 92 73 48 21 Kalan 0 0 8 27 52 79 m=1.66 akl % Geen 100 54 17 9 5 0 Kalan 0 46 83 91 98 100 m=4.13 Fuller % Geen 100 71 48 32 18 8 Kalan 0 29 52 68 82 92 m=3.23

Malzemenin deal GranlometrisiZ= [R. (r/100)] +[D. (d/100)] r+d=1 m= [1.66. (r/100)] +[4.13. (d/100)] r=1-d r= 0.36, D=0.64 bulunur. %36 kum, %64 akl alnp kartrlrsa karm fuller parabolnn incelik modlne sahip olacaktr.

Malzemenin deal GranlometrisiAlt snr Geen 100 54 17 9 5 5 st snr Geen 100 100 92 73 48 21

Elek No 30 15 7 3 1 0,2 100 100 92 73 48 21

Kum % Geen

akl %

Karm Geen 100 70.56 44 32.04 20.48 8

0.36 kum Geen 0.64 akl 100*0.36 100*0.36 92*0.36 73*0.36 48*0.36 21*0.36 100 54 17 9 5 0 100*0.64 54*0.64 17*0.64 9*0.64 5*0.64 0

Malzemenin deal GranlometrisiKarm % Fuller (geen) 100 71 48 32 18 8 m=3.23 Hesaplanan (geen) 100 70.56 44 32.04 20.48 8

Malzemenin deal Granlometrisi100 92 80 73 Geen % 60 54 40 32 20 21 8 0 0.2 9 1 3 7 15,00 30 17 71 100 100

0 0

0

Elek gz akl (mm)

Betonda kullanlacak en byk agrega boyutu

Betonda kullanlacak en byk agrega boyutu

Betonda kullanlacak en byk agrega boyutu

Betonda kullanlacak en byk agrega boyutu

Betonda kullanlacak en byk agrega boyutuAyrma olmadan donat ubuklar arasndan geecek ekilde yerletirilecek agrega Dmax geniliini amamaldr.1) Kalbn en dar boyutunun 1/5 den kk olmaldr. d=min (d1,d2,d3)d2 d1 d3

Dmax