Referentie-architecturen

Danny Greefhorst

dgreefhorst@archixl.nl

1

Agenda

• Inleiding referentie-architectuur

• Voorbeeld referentie-architecturen

• Portalen en samenwerking

• ArchiXL referentie-architectuur

• Semantische wiki

2

Architecturen en hun samenhang

Architectuurrepository

Enterprise Architectuur

ReferentieArchitectuur

OplossingArchitectuur

3

Wat is een referentie-architectuur?

• A reference architecture provides a proven template solution for an

architecture for a particular domain. It also provides a common

vocabulary with which to discuss implementations, often with the

aim to stress commonality. (Wikipedia)

• A reference architecture is a predefined architectural pattern, or set

of patterns, possibly partially or completely instantiated, designed,

and proven for use in particular business and technical contexts,

together with supporting artifacts to enable their use. (IBM)

• Een referentiearchitectuur is een generieke architectuur voor een

klasse van systemen, gebaseerd op best-practices

(ArchiXL, TUE, ICTU, IBM)

4

Voorbeeld referentie-architecturen

Sector-specifiek

• Nederlandse Overheids ReferentieArchitectuur (NORA)

• Model Architectuur Rijksdienst (MARIJ)

• GEMeentelijke Model Architectuur(GEMMA)

• Provinciale Enterprise ReferentieArchitectuur (PETRA)

• Waterschaps Informatie & Logisch Model Architectuur (WILMA)

• COrporatie Referentie Architectuur (CORA)

• Referentiearchitectuur Onderwijs (ROSA)

• SURF Informatie-architectuur HO

• SURF CIFC architectuur

• Triple-A Architectuur

• Enhanced Telecom Operations Map

• IBM Insurance Application Architecture

• IBM Information Framework

Generiek

• TOGAF Technical Reference Model

• TOGAF Integrated Information Infrastructure Reference Model

• OASIS Reference Architecture for Service Oriented Architecture

• Open Group SOA Source Book, inclusief:

– SOA Reference Architecture

– Service Oriented Infrastructure

• Open Group Architectures for Identity Management

• GovCert Raamwerk BeveiligingWebapplicaties

• Dell Virtual Remote Desktop ReferenceArchitecture

• Microsoft Application Architecture for .NET

• Microsoft Windows Server System Reference Architecture

• CORA model

5

SURF Informatie-architectuur voor het hoger onderwijs

6

SURF Informatie-architectuur voor het hoger onderwijs

7

SURF Collaboration Infrastructure & Federated Collaboratories architectuur

8

Van portaal naar sociaal samenwerkingsplatform

9

bron: SURF

Positionering portalen, samenwerkingsplatformen, elektronische leeromgevingen, CMSen, DMSen

Personalisatie

Single sign-on

Samengestelde applicaties

Visuele integratie

Syndicatie

Content publicatie

Zoeken

Delen documenten

Team sites

Whiteboarding

Portalserver

Contentmanagement

systeem

Poll

Blogs

Wiki

Chat

Discussie

Formulieren

Nieuwsbrief

Banners

Content stagingDocument

managementsysteem

Documentbeheer

Archivering

Office integratie

Elektronischeleeomgeving

Onderwijskwaliteitmgt.

Aanwezigheidregistratie

Uitwisselen onderwijsmateriaal

Toetsen

Beoordelen

Samenwerkingsplatform

Persoonlijke

profielen

Projectbeheer

Agendabeheer

Teleconference

Generieke infrastructuurapplicatieservices

11

SamenwerkingSamenwerkingGebruikersinteractie

Gebruikersinteractie

ProcessturingProcessturing ContentbeheerContentbeheer

OrkestratieWeb content

beheer

Document

bewerking

Business Activity

Monitoring

Record

beheer

Invoer

verwerking

Content

presentatie

E-mail en

agenda

Kennis

management

Sociaal

verbinden

Werkstroom

besturing

Multimedia

Presentatie

aggregatie

Telefonie en video

conferentie

Zoeken

Elektronische

formulieren

Document

beheer

IntelligentieIntelligentie

Gegevens

mining

Gegevens

analyse

Rapportage

Meta-data

beheer

Zaak

afhandeling

Directebericht

uitwisseling

Bedrijfsregel

beheer

Gebeurtenis

afhandeling

Uitvoer

verwerking

Kenniscreatie

Beslis

ondersteuningSpraak

Gebruikersinteractie

Gebruikersinteractie

IntelligentieIntelligentie

Multimedia

SpraakBeslis

ondersteuning

ContentbeheerContentbeheer

Uitvoer

verwerking

ProcessturingProcessturing

Gebeurtenisafhandeling

SamenwerkingSamenwerking

Belangrijkste generieke infrastructuurapplicaties

12

OrkestratieWeb content

beheer

Document

bewerking

Business Activity

Monitoring

Invoer

verwerking

Content

presentatie

E-mail en

agenda

Kennis

management

Sociaal

verbinden

Werkstroom

besturing

Presentatie

aggregatie

Telefonie en video

conferentie

Zoeken

Elektronische

formulieren

Document en

recordbeheer

Gegevens

mining

Gegevens

analyse

Rapportage

Meta-data

beheer

Zaak

afhandeling

Directebericht

uitwisseling

Bedrijfsregel

beheer

Record

beheer

Kennis

creatie

Mediaspeler

Output

management

systeem

Complex Event

Processor

Portal server

Web browser

Search engine

Formulieren

generator

Rapportage

tool

Data mining

tool

OLAP tool

Metadata

management

systeem

Orchestration

server

Workflow

management

systeem

Zaaksysteem

Business

Activity Monitor

Web content

management

systeem

Office suite

Document

management

systeem

Documentscan

systeem

Wiki

Personal

information

manager

Internet

telefoneer

systeem

Messaging

client

Sociaal

netwerk

Bedrijfsregel

beheersysteem

Record

management

systeem

Mindmapping

tool

Spraak

herkenning

software

Decision

support

systeem

ProductieProductie

Functie- en onderwijsspecifieke applicatieservices

13

SturingSturing

Strategie en

beleid

Verantwoording

Projectvoering

Architectuur & informatie

management

Interne

controle

Kwaliteitsmanagement

Bestuur

OndersteuningOndersteuning

Personeel

Financieel

Juridisch

Facilitair Communicatie

Secundaire

inkoop

IT ontwikkeling

en beheer

Fiscaal

InteractieInteractie

Voorlichting

Werven

Rooster

planning

Inschrijven

Relatiebeheer

Formatie

planning

Aanmelden

Verzorgen

onderwijs

Onderwijstijd

registratie

InnovatieVerrichten

onderzoekUitschrijven

Begeleiden

Toetsen en

beoordelen

Schorsen en

verwijderen

Examineren

Evalueren

onderwijs

Diplomeren

Loopbaan

begeleiding

Onderwijs

ontwikkeling

Onderwijscontractbeheer

Contactbeheer

Applicatieplatform infrastructuurservices

14

Ge

ge

ve

ns

uitw

iss

elin

gG

eg

eve

ns

uitw

iss

elin

gG

eg

eve

ns

be

he

er

Ge

ge

ve

ns

be

he

er

Uitv

oe

ring

Uitv

oe

ring

Partner

integratie

Queueing ETLBestands

synchronisatie

Bestands

uitwisselingData scraping

Content

ontsluiting

Gegevens

federatieDirectory

SchedulingTransactie

verwerking

Virtueleinstructie

verwerking

Bericht

bemiddeling

Database Persistentie

Be

stu

ring

Be

stu

ring

Applicatie

virtualisatie

Desktop

virtualisatieOS virtualisatie

Machine

besturingClustering

Cloud

computing

Gegevens

synchronisatie

Contentgeneratie

Samenhang belangrijkste nodes

15

Enterprise Service Bus

DBMSoperationele

gegevens

Web applicatieserver

Applicatieserver

HTTP server

B2B gateway

Datadistributiesysteem

ETL tool

Hardwareload balancer

Authenticatieproxy

Firewall Firewall

DBMSafgeleide

gegevens

Directory serverextern

Directory serverintern

Geselecteerde architectuurprincipes

• Er wordt gebruik gemaakt van bewezen oplossingen

• IT systemen zijn duurzaam

• Gegevens worden eenmalig uitgevraagd

• De technische infrastructuur is geconsolideerd

• IT systemen worden hergebruikt voordat ze worden gekocht voordat

ze worden ontwikkeld

• Gegevens worden onderhouden in de bronapplicatie

• IT systemen maken gebruik van open standaarden

• IT systemen communiceren op basis van services

• IT systemen worden gestandaardiseerd en hergebruikt binnen de

gehele organisatie

• IT systemen zijn tijd- en plaats-onafhankelijk beschikbaar

16

Semantic MediaWiki

• Uitbreiding op MediaWiki

– Een ‘gewone’ Wiki met een onderliggend kennismodel

– Het kennismodel maakt feiten en relaties betekenisvol, zowel voor mens

als machine

– Uit deze betekenis (= semantiek) kunnen nieuwe relaties en andere

feiten afgeleid worden, en kunnen selecties uit de vastgelegde

informatie gemaakt worden

• Vraag: Wat zijn de 100 grootste steden ter wereld met een

vrouwelijke burgemeester?

17

Voorbeeld van modelelement in semantische wiki

18

Formulieren in semantische wiki

19

Genereren van visualisaties met semantische wiki

20

Vragen?

21

Links

ArchiXL referentie-architectuur

• http://www.wikixl.nl/wiki/itrefarch2

SURF Informatie-architectuur in het hoger onderwijs

• http://www.surffoundation.nl/SFDocuments/050401WGarchDEF.pdf

SURFconext

• http://www.surfnet.nl/nl/Thema/coin/

ROSA

• http://www.wikixl.nl/wiki/rosa

22