Embed Size (px)
Citation preview
Adviesrapport Effecten op verkeercirculatie betekenisvolle openbare ruimteWillibrordusplein e.o. te Amsterdam
Groep 1 – Specialisme verkeerscirculatie
Colofon: Onderwerp: Adviesrapport Verkeerscirculatie Amsterdam Documenttitel: Effecten verkeercirculatie betekenisvolle ruimteVersie: 1.0 Status: Definitief Versiedatum: 21 juni 2018 Documentnummer: 2018-006-01
Gemeente Amsterdam
Erik Bakker & Lara Borst
14 020 | 020 624 1111
06 44 440 655
Contactpersoon m.b.t. inhoud plan: R. (Richard) Valk Bedrijf: Groep 1 - Verkeerscirculatie Email: [email protected] Mobiel: 06 – 20 30 86 12
Groepsleden: R. (Richard) ValkF. (Frank) WesselsB. (Bart) KoopmanY. (Youri) ThoenM. (Mohammed) Ballouti
Printdatum: 21-6-2018 19:15:57
Revisie Omschrijving Auteur Datum 0.1 Eerste opzet R. (Richard) Valk 8 juni 2018 1.0 Definitief R. (Richard) Valk 21 juni 2018
Voor akkoord opsteller
Voor akkoord pojectgroep
Voor akkoord opdrachtgever
Naam R. (Richard) Valk F. (Frank) Wessels E. (Erik) BakkerFunctie Regisseur Systeem designer Projectleider gemeente
Amsterdam Datum 21 juni 2018 21 juni 2018 21 juni 2018 Handtekening/ Paraaf
Voorwoord Om steden bereikbaar en leefbaar te houden is er een goede verhouding nodig tussen betekenisvol inrichten van de straten en mobiliteit. Betekenisvolle ruimten en mobiliteit krijgen daardoor een belangrijke wisselwerking. Publieke ruimtes die succesvol zijn, generen activiteiten en levendigheid en vormen daarmee de voorwaarden waarom mensen naar een plek toe trekken. Hoe meer succesvolle bestemmingen in een wijk, hoe prettiger de leefomstandigheden worden. Het betrekken van de bewoners bij het inrichten van de straten is daarom van essentieel belang, steden worden niet gevormd door aannemers, maar worden gecreëerd door buurtbewoners door middel van sfeer en beleving. Met de komst van de ondergrondse parkeergarage onder het Willibrordusplein zullen er parkeerplekken in de buurt verdwijnen. Het doel van de gemeente Amsterdam is om d.m.v. deze investering meer fysieke leefbaarheid te creëren en daarmee een rustiger straatbeeld te scheppen. De studenten van de Hogeschool Arnhem Nijmegen hebben in samenspraak met de bewoners, aan de hand van placemaking, de wensen geanalyseerd en tot een concrete visie gevormd. Aan de hand van de onderzoeken op locatie hebben wij een duidelijk beeld gekregen van de situatie. Ook zijn wij actief in contact gegaan met de bewoners en belanghebbenden om kansen en mogelijkheden te vinden om de mobiliteit een impuls te geven. Door het significant anders inrichten van de openbare ruimte, ontstaan er andere verkeersstromen in de wijk. De oorzaken en de gevolgen hiervan worden verder uitgewerkt in voorliggend rapport. Voor de functionaliteit en inrichting van de vrijgekomen openbare ruimte, verwijzen wij u door naar Eindrapport – Publieke waarde openbare ruimte Amsterdam. Dit onderzoek is geschreven in het kader van het anders kijken naar de vraagstelling. Dit is namens de studenten van de hogeschool van Arnhem en Nijmegen uitgevoerd, welke de opleiding HBO Civiele techniek – PMI volgen. De technische studenten zijn de afgelopen periode uitgedaagd om zich verder te verdiepen in het sociale aspect van het civiele vakgebied. Wij wensen u veel leesplezier toe Mohammed Ballouti Bart Koopman Youri Thoen Richard Valk Frank Wessels Arnhem, 21 juni 2018
Inhoudsopgave Colofon: ........................................................................................................................................... 2
Voorwoord....................................................................................................................................... 3
Inhoudsopgave ................................................................................................................................ 4
Inleiding ........................................................................................................................................... 6
Aanleiding van het advies .................................................................................................................. 6
Doelstelling van het advies................................................................................................................. 6
Teamsamenstelling groep 1 ............................................................................................................... 7
Leeswijzer ........................................................................................................................................... 7
Verbinding & systemen ................................................................................................................... 8
Aanpak (YouLab) ................................................................................................................................ 8
Doorlopen proces ............................................................................................................................... 9
Communicatie .................................................................................................................................. 10
Terugblik eerder uitgevoerde onderzoeken en analyses .............................................................. 11
Algemeen ......................................................................................................................................... 11 Opheffen parkeerplaatsen ............................................................................................................ 11
Verkeercirculatie ........................................................................................................................... 11
Bureau onderzoek ............................................................................................................................ 12
Samenvatting bureau onderzoeksrapport .................................................................................... 12 Optionele verkeersoplossingen ..................................................................................................... 12
Veldonderzoek ................................................................................................................................. 13
Terugblik design cafés ...................................................................................................................... 14
Inleiding ......................................................................................................................................... 14 Design Café 1 (13 april) ................................................................................................................. 14
Design Café 2 (20 april) ................................................................................................................. 15
Inloopavond Design Café ............................................................................................................... 15 Design Café 3 (18 mei) ................................................................................................................... 15
Beleving bewoners ........................................................................................................................ 16 Resultaten design cafés ................................................................................................................. 16
Reflectie design cafés .................................................................................................................... 17
Op te heffen parkeerplaatsen ....................................................................................................... 18
Potentiële kans-locaties ................................................................................................................... 18 Willibrordusbuurt; ......................................................................................................................... 18
Hemonybuurt; ............................................................................................................................... 19
Prioriteitenkaart ............................................................................................................................... 19
Invloed gebieden .............................................................................................................................. 20
Valorisatie ......................................................................................................................................... 20
Implementatie mogelijkheden verkeerscirculatie ........................................................................... 21
Aanbevelingen en conclusie ............................................................................................................ 22
Bijlage A: BureauonderzoeksrapportBijlage B: VeldonderzoeksrapportBijlage C: SchetsontwerpBijlage D: Overzichtstekening op te heffen parkeerplekkenBijlage E: Huidige verkeercirculatieBijlage F: Impactkaart
Inleiding
Aanleiding van het advies De gemeente Amsterdam werkt hard aan het verbeteren van de openbare ruimte en de kwaliteit in haar stad. Door parkeerplekken te verwijderen en deze naar ondergrondse voorzieningen te verplaatsen, wil de gemeente de leefbaarheid, bereikbaarheid en verkeersveiligheid in de stad vergroten. Hiermee wil de gemeente de ruimte die hierdoor beschikbaar komt, vrijgeven aan voetgangers, fietsers en andere doeleinden. Om dit doel te behalen is de gemeente van plan om een parkeergarage te realiseren onder het Willibrordusplein. Dit plein is gelegen tussen de Ceintuurbaan en de Sint Willibrordusstraat. Na diverse vooronderzoeken is gekozen om de ingang van de parkeergarage aan de zuidkant van het plein te leggen. Dit houdt in dat de Sint Willibrordusstraat intensiever belast zal worden, mede doordat in het definitief ontwerp de in- en uitrit van de garage hier gedimensioneerd is. In samenwerking met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de gemeente Amsterdam, is onderzoek gedaan naar de wensen vanuit de buurt en worden deze wensen omgebouwd tot een voorliggend advies rapport voor de gemeente Amsterdam. In dit onderzoek is de focus gelegd op de Hemonybuurt en de Willibrordusbuurt. Het hieruit voortkomend advies is gebaseerd op eerder uitgevoerde onderzoeken, verkregen informatie uit eigen onderzoeken en de opgehaalde informatie uit de meerdere design cafés. Deze informatie zal voornamelijk gefocust zijn op het verdwijnen van parkeerplaatsen en welke impact deze verandering heeft op de verkeerscirculatie.
Doelstelling van het advies Het doel van het onderzoek en advies is om een adviesrapport bij de gemeente aan te leveren waarin de visie, meningen en inzichten van de buurtbewoners verwerkt zijn. Er wordt dan ook antwoord gegeven op de volgende onderzoeksvraag:
Kernboodschap aan de buurtbewoners - Groep 1
“Willibrordusplein’’ Een plein dat de samenleving in deze prachtige omgeving samenbrengt.
Een plein dat wordt benut door verschillende leeftijdscategorieën. Jong of oud? Dat maakt hier helemaal niks uit.
Wij zijn een team van 5 innovatieve en onafhankelijke adviseurs. Wij zijn er om jullie te helpen, we
gaan kijken hoe we jouw wens het best kunnen implementeren.
Door gezamenlijk met de stakeholders en betrokken partijen op te trekken, kunnen we samen een positieve waarde creëren in de samenleving. Dit doen we door samen te komen met jouw als ondernemer en/of bewoner,
waarnaar we gezamenlijk kijken naar significante verbeteringen in de buurt. – citaat uit onze introductiefilm ‘kernboodschap’
De doelstelling welke is aangehouden voor het onderzoek, is om de wensen van de buurtbewoners op te halen en deze te vertalen en vervolgens in kaart te brengen. Aan de hand van dit adviesrapport kan de gemeente Amsterdam aansluitend een vervolgonderzoek doen. Als nevendoel hebben de studenten het doel om de gemeente en de buurtbewoners dichter bij elkaar te brengen. Hiermee wordt bedoeld dat de interpretatieverschillen van de beide partijen worden verkleint.
Teamsamenstelling groep 1 Voor het onderzoek, advies en uitwerking van de verschillende mogelijkheden binnen de buurt, is gebruik gemaakt van 2 projectgroepen. Het verrichte onderzoek met de focus op de verkeerscirculatie is uitgevoerd door groep 1. Bij de Kick-off van het project hebben de groepsleden ieder een eigen functie en verantwoordelijkheid gekregen. Hieronder zijn de groepsleden met hun aangewezen functie omschreven: Naam Rol/ functie R. (Richard) Valk Regisseur B. (Bart) Koopman Business Designer F. (Frank) Wessels System Designer Y. (Youri) Thoen Service Designer M. (Mohammed) Ballouti Relations Designer
Leeswijzer Voor u ligt het adviesrapport waarbij de klantvraag ‘Hoe kan de verkeerscirculatie worden geoptimaliseerd m.b.t. de vrijgekomen parkeerplekken?’ is onderzocht. In het begin van het adviesrapport kunt u in het voorwoord en inleiding lezen, waarin de probleemstelling en context verduidelijkt wordt. Vervolgens kunt u de adviesrapport lezen, waarin wordt omschreven hoe het veldwerkonderzoek is uitgevoerd en welke middelen daarvoor gebruikt zijn. Tevens wordt hier ook aangegeven hoe de design cafés zijn verlopen en hoe de aanpak hiervan is geweest. Daarna kunt u de analyses welke gebruikt zijn voor dit onderzoekstraject lezen. Daaropvolgend kunt u terug lezen wat de deelconclusie van de opgehaalde informatie uit de design cafés ophaalt. Aansluitend wordt er een toelichting gegeven met daarin de opgeheven parkeerplaatsen en de bijbehorende onderbouwing. De gevolgen en impact van de verkeerscirculatie worden in dit zelfde hoofdstuk nader toegelicht. Tot slot kunt u de conclusie en aanbevelingen lezen. Hierin wordt een algemene conclusie getrokken voor het hele adviesrapport en worden aanbevelingen gedaan voor het vervolgtraject wat uitgevoerd wordt door de gemeente Amsterdam
Verbinding & systemen
Aanpak (YouLab) Gedurende het proces is gebruik gemaakt van een gedeeld platform, genaamd YouLab. Onderstaand is een toelichting gegeven op de functie en toegevoegde waarde hiervan: “YouLab is een innovatiespel die nieuwsgierigheid, inspiratie en creativiteit stimuleert. Een aanpak waar innovatieteams worden uitgedaagd in co-creatie om met hun stakeholders te werken aan significante verbeteringen op allerhande vraagstukken. De kwantitatieve impact van YouLab zijn de concreet gerealiseerde oplossingen. De kwalitatieve impact van YouLab is de competentie ontwikkeling van de deelnemers.” Bron: http://www.youlab.nl/ De volgende faseringen hebben wij doorlopen, om tot een scherpe Gamechanger te komen: Fase Omschrijving Doel
Startup fase Anders kijken, denken, doen. Nieuwsgierigheid, inspiratie en drijfveren als motivatie voor een significante verbetering.
Mindset verandering. Vooroordelen, ja-maar transformeren naar ja-en om een idee voor een significante verbeteringen te onderbouwen.
Creatie fase Wat is er? Onderzoek wat er is en hoe het werkt. Wie de spelers zijn, hun belangen en wensen. Welk team je nodig hebt om je te helpen.
Het systeem doorgronden om symptomatische oplossingen te voorkomen.
Ontwikkel fase Wat kan er? Ontwikkelen en prototypen van verschillende varianten.
Kansrijke waardepropositie kiezen.
Realisatie fase Wat werkt? Testen en verbeteren en uitwerken van de waardepropositie.
Een Gamechanger realiseren.
Doorlopen proces
Het onderstaande processchema geeft een weergave van het doorlopen proces, welke is aangehouden gedurende het onderzoekstraject.
Voortraject door gemeente Amsterdam / proces parkeergarage
Informeren bewoners middels bewonersbieven
(Trimotion)
Opstellen plan van aanpak
(Studenten)
Uitvoeren stadssafari samen met
gebiedsmakelaar gemeente Amsterdam
(Studenten)
Uitvoeren FAST- analyse (studenten)
Maken filmopnames kernboodschap
(Studenten)
Voor informatie verzamelen , analyseren
en verwerken in een bureauonderzoeksrapport
(Studenten)
Gezamenlijk plan van aanpak Designcafés met
groep 2 (studenten)
Designcafé 1 13 april 2018
(studenten, Trimotion, gemeente Amsterdam)
Uitwerken notulen + infromeren bewoners via burenbouwendebuurt.nl(Studenten, Trimotion, Gemeente Amsterdam)
Designcafé 2 20 april 2018
(studenten, Trimotion, gemeente Amsterdam)
Uitwerken notulen + informeren bewoners via burenbouwendebuurt.nl(Studenten, Trimotion, Gemeente Amsterdam)
Potentiële locaties ontwerpen visualiseren
voor realisatie uitwerken in plattegronden
(studenten)
Designcafé 3 15 mei 2018 (avond)
(studenten, Trimotion, gemeente Amsterdam)
Uitwerken notulen + informeren bewoners via burenbouwendebuurt.nl(Studenten, Trimotion, Gemeente Amsterdam)
Potentiële locaties ontwerpen verder
uitwerken (studenten)
Designcafé 4 15 mei 2018
(studenten, Trimotion, gemeente Amsterdam)
Uitwerken notulen + informeren bewoners via burenbouwendebuurt.nl(Studenten, Trimotion, Gemeente Amsterdam)
Opgehaalde informatie vanuit de Designcafés
verwerken in een veldwerkonderzoek
(studenten)
Feedback van specialisten & afspraken maken over
eindrapport (studenten)
Realisatie adviesrapport aan gemeente
Amsterdam(studenten)
Eindpresentatie 22 juni(studenten)
Communicatie In het begin stadium van het onderzoekstraject, zijn wij als adviseurs uitgedaagd om de wensen van de bewoners te analyseren en door de gemeente Amsterdam te laten implementeren. Om de bewoners te bereiken is gebruik gemaakt van meerdere communicatiemiddelen, welke onderstaand toegelicht worden: Middels bewonersbrieven zijn de buurtbewoners uitgenodigd om aanwezig te zijn voor de Designcafés. De drie designcafés vonden plaats in de ochtend, waarbij de lobby van het ‘Hotel Pestana Conference Center’ te Amsteldijk 67 ter beschikking is gesteld. Om een breder scala bewoners te ontvangen, is de kans geboden ook op een ander moment aanwezig te zijn. Voor hen is een extra designcafé in de avond georganiseerd. Tijdens het participatieproces zijn de uitkomsten van de designcafés gedeeld op het openbare platform www.burenbouwendebuurt.nl. Het openbaar delen van de documenten en transparant zijn gedurende het proces geeft vertrouwen bij de bewoners. Daarnaast is op dit platform een doelgerichte enquête gepubliceerd, om zo meer inzicht en informatie van de wijk te verzamelen.
Terugblik eerder uitgevoerde onderzoeken en analyses
Algemeen
Opheffen parkeerplaatsen De ondergrondse parkeergarage zal parkeerruimte bieden voor 216-266 parkeerplaatsen. Op het Willibrordusplein en de Amsteldijk samen worden in totaal 58 parkeerplaatsen opgeheven. Daarnaast is in de gemeenteraad besloten dat de parkeerplaatsen 1 op 1 worden opgeven vanuit het straatbeeld in de parkeergarage. Dit betekend dat er in zijn totaliteit nog minimaal 158 parkeerplaatsen in de nabije omgeving van het plein uit het straatbeeld zullen verdwijnen. In 2018-2019 staat de reconstructie van de Van Woustraat gepland, daarbij verdwijnen 125 parkeerplaatsen. Vanuit het draagvlakonderzoek met de buurt zal moeten blijken of deze parkeerplaatsen ook mogen worden meegenomen in het opheffen van de parkeerplekken. Verkeercirculatie De in- en uitrit van de parkeergarage staat vast, hierdoor zal er naar verwachting een groei zijn in het aantal verkeersbewegingen in de Willibrordusstraat en de van Ostadestraat. Ook zullen de kruisingen Willibrordusstraat- Amsteldijk, Van Woustraat – Willibrordusstraat, Van Ostadestraat – Amsteldijk en Van Ostadestraat – Van Woustraat intensiever belast worden. Een overzicht van de verkeersintensiteit in de toekomstige situatie is opgenomen in de Impactkaart, Bijlage C.
Bureau onderzoek Het bureauonderzoeksrapport omvatte een historisch onderzoek, analyse op basis van bestaande rapportages, huidige verkeercirculatie, voorbeelden van verkeercirculaties, stakeholderanalyse, fysieke & sociale functie analyse en een strategie voor het veldonderzoek. Het bureau onderzoeksrapport is weergegeven in bijlage A. Samenvatting bureau onderzoeksrapport Omdat de stad Amsterdam zeer snel groeit, ligt er een uitdaging om de stad leefbaar, aantrekkelijk en veilig te houden. Het op de juiste en meest efficiënte manier inrichten van de openbare ruimte geeft voor de stad een grotere waarde. Over het algemeen valt te concluderen dat de parkeerdruk hoog is in de Willibrordusbuurt, Hemonybuurt, Sarphatiparkbuurt en Van der Helstpleinbuurt. Met het opheffen van parkeerplaatsen in het straatbeeld, die vervolgens 1 op 1 gecompenseerd worden in de parkeergarage, zal naar verwachting de parkeerdruk niet afnemen. Optionele verkeersoplossingen Barcelona werkt momenteel met een nieuw verkeercirculatie systeem, dit zijn de zogeheten BLOCKS. Wat we uit de strategieën in Barcelona mogelijk kunnen toepassen in De Pijp te Amsterdam, is een “andere weergave van het straatbeeld”. Hierbij is de auto in de woonwijken te gast en wordt het hoofdnet van auto’s en openbaar vervoer rondom de wijken begeleid. Dit heeft direct een invloed op het gedrag van de weggebruiker en de bestaande verkeerscirculatie. De Pijp te Amsterdam wordt niet gekenmerkt door de zogeheten “BLOCKS” en zal dit dus ook niet 1 op 1 te implementeren zijn. Wel zijn er opties die wij mogelijk kunnen realiseren om de verkeerscirculatie in De Pijp te veranderen, namelijk;
meer ruimte bieden voor fietsers en voetgangers; doorgaand autoverkeer terugdringen, voor hen zijn de omliggende gebiedsontsluitingswegen
bedoeld; karakter van fiets-/ voetgangersstraat creëren. fietsers in twee rijrichtingen zijn de hoofdgebruikers; automobilisten zijn te gast en rijden in één richting door de straat (snelheden aanpassen); mogelijke uitwijkstroken voor fietsers opnemen in het straatbeeld; straatbeeld creëren wat duidelijk wordt gekenmerkt als fiets-/ voetgangers pad; meer groenvoorzieningen; meer ruimte bieden voor fiets parkeren; bebording aanpassen en logo’s plaatsen; midden geleider in het straatbeeld brengen; grotere en bredere voetpaden; snelfietsroutes in de buurt kenbaar maken; verlaagde stoepranden, waar iedereen makkelijk kan oversteken of gebruik van kan maken.
Veldonderzoek Het doel van het veldonderzoek is tweeledig. Enerzijds ten doel om kennis te genereren over de wensen van de bewoners van De Pijp, op sociaal en fysiek vlak én hoe studenten daar creatief aan kunnen bijdragen. Anderzijds is het doel om aanbevelingen te formuleren aan de gemeente Amsterdam, zodat zij de kennis uit dit onderzoek kunnen gebruiken in het verder vormgeven van de wijk en uitvoeren van hun beleid. Voor verdere informatie en bijbehorende bijlage met betrekking tot het complete veldonderzoek verwijzen wij u door naar Bijlage B. De belangrijkste speerpunten welke in de verdere fase zijn meegenomen, zijn onderstaand weergegeven. Aan de hand van de verkregen informatie kan geconcludeerd worden dat de volgende straten het meest kansrijk zijn om parkeervakken op te heffen in het huidige straatbeeld:
- Hemonystraat - Tweede Jan Steenstraat - Sint Willibrordusstraat - Van Ostadestraat
De plekken waar deze grote ingrepen uitgevoerd kunnen worden zijn het autoluw maken van de Hemonystraat, zodat deze kan dienen als ‘fietsstraat’. Ter plaatse van de Tweede Jan Steenstraat voor de school ‘de springstok’, dienen de parkeerplekken opgeheven te worden. Om de bereikbaarheid van de schoolkinderen te verbeteren én te bevorderen, wordt een Kiss & Ride strook gecreëerd. Hierdoor komt meer (speel)ruimte vrij voor de kinderen, tevens biedt deze vrijgekomen ruimte meer veiligheid en overzichtelijkheid in het straatbeeld. Zoals eerder genoemd is uitrit van de toekomstige parkeergarage is gesitueerd aan de Willibrordusstraat. Uitrijdend verkeer vervolgt haar weg naar de Amsteldijk. Bij het gebruik van de nieuwe aan- en afvoerroute van de parkeergarage, kruist het autoverkeer iedere keer het fietspad op de Amsteldijk. Overzichtelijkheid en veiligheid is hier van groot belang in de toekomstige situatie. Wij adviseren de gemeente Amsterdam dan dit ook nader te onderzoeken. Tijdens de design cafés kwam naar voren dat de verkeerscirculatie binnen de wijk verbetert dient te worden. Door het toenemende fiets- en voetverkeer raken trottoirs overvol. De kans op ongevallen en onderlinge frustraties in de buurt nemen hierdoor toe. Vanuit de buurtbewoners werd ook gekenmerkt dat er in de huidige situatie veel zoekverkeer aanwezig is. Zij hebben belangen bij een goede en veilige verkeersdoorstroming. Door het verkeerluw maken van de Hemonystraat ontstaan er mogelijkheden op het gebied van verkeerscirculatie. Door autoverkeer niet meer met de Ceintuurbaan te laten kruisen, wordt deze kruising veiliger en zullen er straks minder wachtende auto’s zijn met minder opstoppingen tot gevolg. Om de kruisingen en het zoekverkeer te verkleinen is gekozen om de (oost-west) straten in de Hemonybuurt eenrichtingsverkeer te maken. Zo wordt het aantrekkelijker om de auto direct in de garage onder het Willibrordusplein te parkeren. Met het creëren van een Kiss & Ride strook in de Tweede Jan Steenstraat worden opstoppingen bij de basisschool ‘de springstok’ voorkomen. Het autoverkeer kan hierdoor ongehinderd gebruik blijven maken van de straat.
Terugblik design cafés Inleiding Om in contact te komen met de bewoners van de wijk De Pijp, zijn er een drietal design cafés georganiseerd waarbij de studenten van de HAN in gesprek zijn gegaan met de bewoners van De Pijp. Deze design cafés hebben plaats gevonden op drie vrijdagochtenden. Tijdens het eerste design café kwamen de studenten gezamenlijk met de gemeente Amsterdam en de bewoners al snel tot de conclusie dat we op deze manier niet iedereen de gelegenheid kunnen geven om deel te nemen aan de design cafés. Mede doordat de bijeenkomsten op de vrijdagochtend plaatsvinden, kan niet iedereen aanwezig zijn door zijn-of haar werk of andere verplichtingen. Om dit te ondervangen is een extra mogelijkheid gecreëerd om deze niet aanwezig buurtbewoners en ondernemers mensen alsnog de gelegenheid te geven om mee te denken, aan de opgeheven parkeerplaatsen, impact op de verkeercirculatie en de invulling van de vrijgekomen openbare ruimte. Hiervoor werd een extra inloopavond georganiseerd op dinsdag 15 mei ’ jl. vanaf 18:30 uur. Bij deze extra inloopavond waren zowel studenten van de HAN als medewerkers van de gemeente Amsterdam aanwezig. Design Café 1 (13 april) Om tijdens het 1e design café de bewoners in beweging te krijgen is er gebruik gemaakt van een game, zijnde; het BAMM spel. Dit spel werd bij vier tafels gespeeld en heeft geholpen om de gesprekken met de bewoners op gang te krijgen. Uit de gesprekken welke hebben plaatsgevonden, zijn er diverse ideeën en wensen van de bewoners besproken. Deze zijn door de studenten gebundeld en verwerkt in moodboards, welke tijdens het 2e design café zijn gepresenteerd aan de bewoners. De moodboards dienden als houvast om de ideeën verder uit te werken en voornamelijk voor de locaties waar deze ideeën gerealiseerd konden worden.
Afbeelding; Designcafé met buurtbewoners
Design Café 2 (20 april) Tijdens het tweede design café zijn de ideeën van het eerste design cafés gebundeld en vertaald in zes moodboards welke bij elke tafel via een scherm zijn gepresenteerd. Op deze moodboards waren de volgende thema’s gepresenteerd:
fit op straat technische innovatie groen openbare inrichting sociale ontmoetingsplaats
De onderwerpen werden per tafel besproken, waarop positief werd gereageerd. De bewoners welke bij het eerste design café aanwezig waren herkende hierin namelijk hun eigen ingebrachte ideeën en kregen hierdoor het gevoel dat er wel degelijk naar de buurtbewoners werd geluisterd. De aanvullende informatie welke tijdens deze sessie is opgehaald, is gezamenlijk met de informatie uit het 1e design café gebundeld en vertaald naar een concept visie / ontwerp, welke tijdens het laatste design café met de bewoners zal worden gedeeld en besproken.
Inloopavond Design Café Deze avond werd bijgewoond door een aantal studenten van de HAN, medewerkers van de gemeente Amsterdam en TriMotion. Tijdens deze avond waren een aantal tegenstanders van de parkeergarage aanwezig. Deze groep werd door de gemeente Amsterdam opgevangen om de positieve sfeer van de overige aanwezige bewoners niet te beïnvloeden. De overige bewoners hebben een positieve bijdrage geleverd, waarbij een aantal belangrijke aanvullingen zijn binnengehaald op welke locaties parkeervakken opgeheven kunnen worden en op welke wijze de openbare ruimte verder ingericht kan worden. Eén van de aanvullingen op de bestaande ideeën was; “zorg voor een visie welke een grote impact heeft op de wijk en kom niet met een visie waarbij slechts kleine ingrepen worden voorgesteld”. Design Café 3 (18 mei) Met het laatste design café is het conceptontwerp gepresenteerd en besproken. De plannen zijn door de buurtbewoners geëvalueerd en positief ontvangen, waarbij vanuit de buurtbewoners een aantal aanvullende suggesties werden gedaan. De aanvullende suggesties gingen voornamelijk over het centreren van de parkeerplaatsen welke worden gesaneerd en niet zoals nu werd gepresteerd. De studenten moeten een echte impact creëren op “grote” locaties en niet verspreidt over de wijk parkeervakken opheffen. Deze opmerkingen zullen worden verwerkt in een schetsontwerp, welke voor de gemeente Amsterdam zal worden ondersteund in Bijlage C. .
Beleving bewoners Uit de interviews en gesprekken met de buurtbewoners is gebleken dat er een groep mensen tegen de komst van de parkeergarage is. Deze bewoners willen dat de gemeente Amsterdam het gebruik van de auto juist ontmoedigd en niet aangemoedigd. In hun ogen doet de gemeente Amsterdam dit juist door de problemen rondom het parkeerprobleem op te lossen door het bouwen van een parkeergarage. De gedachten om minder auto’s op staat te parkeren vinden zij echter een goed uitgangspunt, maar zij zien liever dat het autogebruik in de stad wordt ontmoedigd. Het merendeel van de bewoners zijn positief ingesteld, omdat er in samenwerking met de bewoners van De Pijp wordt gezocht naar de mogelijkheden welke ontstaan door de komst van de parkeergarage. Hierbij willen de bewoners graag dat er aandacht komt voor een rustige uitstraling van de wijk en het aanpakken van het zoekverkeer. Resultaten design cafés Met de design cafés zijn er diversen wensen en visies van de buurtbewoners opgehaald. Bij deze gesprekken is naar voren gekomen dat de volgende inrichtingen waardevol zijn, bij de vrijgekomen ruimte van de parkeerplaatsen;
Meer groen; Verkeersveiligheid, zowel rondom de nieuwe parkeergarage, als in de rest van de wijk; Fiets en brommer parkeren; Veilige looproute van de school richting het plein; Zorg bij het opheffen van de parkeervakken voor impact (niet verspreid door de wijk).
De buurtbewoners, welke hebben deelgenomen aan de design cafés, hebben het proces over het algemeen als positief ervaren. Dit komt mede doordat het gevoel heerste dat elke deelnemer een toegevoegde waarde heeft kunnen leveren en iedere mening en/of voorstel serieus werd behandeld. Ook vonden de buurtbewoners het fijn dat de opgehaalde informatie gelijk werd meegenomen in het ontwerp en werd gepresenteerd. De wensen van de buurtbewoners hebben uiteindelijk een trend gevormd, wat tijdens ieder design café naar voren is gekomen. In het kort zijn de volgende maatregelen opgenomen in het visiedocument:
Parkeervakken opheffen nabij; Hermonystraat (autoluw maken) Basisschool de Springstok Sint Willibrordusstraat Sint Willibrordusdwarsstraat Van Ostadestraat Inrit Amsteldijk
Een groene strook realiseren in De Pijp Recreatieplaatsen waar de bewoners tot rust kunnen komen Voorkomen van zoekverkeer
Waar de parkeervakken worden opgeheven en wat het opheffen van de parkeervakken voor invloed heeft op de verkeerscirculatie in de omgeving, wordt beschreven in hoofdstuk ‘’op te heffen parkeerplaatsen’’ van dit adviesrapport. Tevens wordt een prioritering gemaakt voor het verwijderen van de parkeervakken.
Reflectie design cafés Mede doordat de aanwezigen met een positieve instelling aan de design cafés hebben deelgenomen, zijn de design cafés als zeer prettig en nuttig ervaren. Ook was er een klein aantal bezoekers die tegen de parkeergarage waren aanwezig, maar zij hadden niet de overhand tijdens de overleggen. Bij de extra inloopavond heeft de gemeente Amsterdam de “tegenstanders” in een aparte groep het woord gegeven en hierdoor is de positieve flow aan de spreektafels met de studenten niet verloren gegaan. De gesprekken die met de buurtbewoners zijn geweest, kwamen doorgaans makkelijk op gang. Tevens kwamen de bewoners met constructieve ideeën, welke realistisch en uitvoerbaar waren. In grove lijnen zijn bij de verschillende tafels dezelfde wensen en ideeën naar voren gekomen, waarbij een prettige sfeer aanwezig was en er geen (onnodige) discussies hebben plaatsgevonden. Wat voor de studenten lastig was en wat een volgende keer beter kan, is dat er tussen het 1e en 2e design café weinig tijd zat om de opgehaalde informatie op de juiste wijze te kunnen verwerken en vervolgens netjes te kunnen verstrekken. Hierdoor was het lastig ons goed voor te kunnen bereiden op het volgende design café, als ook het informeren van de bewoners en de gemeente Amsterdam over de voortgang / verkregen informatie. De studenten adviseren de gemeente Amsterdam het vervolgtraject op dezelfde manier beet te pakken, zoals dat nu is gedaan. In het vervolgtraject gaat de gemeente Amsterdam gezamenlijk met de buurt de voorgestelde locaties verder ontwikkelen tot uitvoeringsontwerpen. Door middel van design cafés worden de bewoners gestimuleerd en uitgedaagd om zelf inspraak te geven voor oplossingen en nieuwe creaties in de buurt. Wij willen de gemeente Amsterdam met het eindrapport een visie en basis overhandigen, met de meningen en ideeën vanuit de buurt. In het rapport wordt gefocust op welke locaties het meest kansrijk zijn om parkeervakken in het straatbeeld op te heffen en wat voor consequenties deze veranderingen hebben op de verkeerscirculatie. Het is daarnaast van groot belang dat de vervolg design cafés goed voorbereid worden door de gemeente Amsterdam. Met visuals en concrete voorbeelden ontstaat er meer beleving bij de bewoners en komen gesprekken op gang.
Op te heffen parkeerplaatsen Door de komst van de ondergrondse parkeergarage, verdwijnen de bestaande parkeerplaatsen op het maaiveld. Hiervoor is het belangrijk dat de prioriteit van de op te heffen plekken in kaart wordt gebracht. Zo wordt inzichtelijk waar volgens de buurtbewoners de grootste behoefte is en waar de meeste impact gerealiseerd kan worden. In samenwerking met de buurtbewoners en de gemeente Amsterdam is per locatie bepaald wat de potentiële noodzaak hiervan is. Dit concept is destijds overzichtelijk weergegeven op tekening. Dit is in opvolgende fase met beide partijen scherper gemaakt en verder uitgewerkt. Deze visie wordt nu aangedragen aan de gemeente Amsterdam, om mee te nemen in vervolgtraject.
Potentiële kans-locaties In de design cafés hebben we gezamenlijk met de stakeholders gekeken naar potentiële gebieden voor het verbeteren van de openbare ruimte en het opheffen van parkeerplekken in het huidige straatbeeld. De parkeerplaatsen worden, zoals al eerder benoemd, 1 op 1 gecompenseerd in de ondergrondse parkeergarage. Om een serieuze impact te creëren is gezamenlijk met de stakeholders de scope van het onderzoeksgebied afgebakend. We hebben gezamenlijk met de buurtbewoners de focus gelegd op de Hemonybuurt en de Willibrodusbuurt. De volgende buurten zijn buiten onze beschouwing gelaten; van der Helstpleinbuurt en Sarphatiparkbuurt. De meest waardevolle wat de studenten mee hebben gekregen is; het vooral ‘’Impact’’ moeten creëren met het weghalen van parkeerplaatsen en nieuwe herinrichtingen. De buurtbewoners wilden duidelijk maken dat ‘’ Kleine plukjes’’ met parkeerplaatsen moesten weghalen, maar dat we moeten focussen op ‘’grotere’’ gebieden waar een impact gecreëerd kan worden en een goede invulling gegeven kan worden voor herinrichtingen, zodat in deze gebieden echt iets veranderd. Hieronder een opsomming van de opgeheven parkeerplaatsen per straat; Willibrordusbuurt;
100 parkeervakken Verwijderen in de Sint Willibrordusstraat, tegen de Amsteldijk aan en rondom het
Willibrordusplein, waar het verkeer in de toekomstige situatie uit- en aan zal rijden naar en van de parkeergarage. Dit geldt voor de parkeerplaatsen (28) op de Servaes Noutstraat.
6 parkeervakken Verwijderen in de Sint Willibrordusdwarsstraat, waar het verkeer in de toekomstige
situatie zal aanrijden richting de parkeergarage.
79 parkeervakken In de van Ostadestraat, waar het verkeer in de toekomstige situatie zal aanrijden
richting de parkeergarage. De 4 parkeervakken die in de bocht van de van Ostadestraat richting de Sint Willibrordusdwarsstraat worden opgeheven, creëren een bredere en overzichtelijke bocht, zodat het verkeer in de toekomstige situatie voldoende ruimte heeft in de aanrijdroute naar de parkeergarage.
Hemonybuurt;
26 parkeervakken Verwijderen en straat autoluw maken voor openbare inrichtingen in de
Hemonystraat, gedeelte tegen de Ceintuurbaan aan. 34 parkeervakken
Verwijderen en straat autoluw maken voor openbare inrichtingen in de Hemonystraat, gedeelte tussen de Govert Flinckstraat en Tweede Jan Steenstraat.
18 parkeervakken Verwijderen en straat autoluw maken voor openbare inrichtingen in de
Hemonystraat, gedeelte tussen de Govert Flinckstraat en Hemonylaan. 36 parkeervakken
Creëren in plaats van 25 parkeervakken (13 parkeervakken verwijderen) in de Tweede Jan van der Heijdenstraat, om auto’s langs te laten parkeren, hierdoor ontstaat meer ruimte in het straatbeeld.
32 parkeervakken Verwijderen en ruimte creëren op de trottoirs voor schoolkinderen in de Tweede Jan
van der Heijdenstraat, nabij de basisschool de “springstok”. De invullingen aan deze locaties voor de openbare inrichtingen zal later in dit adviesrapport aan bod komen. Verder zullen wij u een toelichting geven wat voor impact en effect deze wijzigingen hebben voor de verkeerscirculatie in de buurt.
Prioriteitenkaart Met het ophalen van de informatie in de design cafés zijn er veel verschillende invalshoeken, voorkeuren en ideeën uitgesproken en naar voren gekomen. Zoals al eerder in de rapportage is aangegeven heeft het volgens bewoners meer impact en draagvlak als bij het opheffen van de parkeervakken, naar grote invloed gebieden wordt gekeken. In bijlage D hebben wij een prioriteiten kaart toegevoegd voor het opheffen van parkeerplaatsen, waarbij onderscheid is gemaakt in;
216 parkeerplaatsen, prioriteit nr. 1 50 parkeerplaatsen, prioriteit nr. 2 87 parkeerplaatsen, prioriteit nr. 3
Het aantal op te heffen parkeerplaatsen in het straatbeeld is afhankelijk van het volume wat in de parkeergarage wordt gerealiseerd, alsmede de realiseerbaarheid van nieuwe invullingen. Het minimaal aantal te realiseren parkeerplaatsen in de parkeergarage is 216 stuks, dit is gelijk aan het minimaal aan op te heffen parkeerplaatsen in het straatbeeld. Naar aanleiding van de overleggen met de buurtbewoners, hebben de studenten het grootste invloed gebied in de omgeving bepaald. Hier zijn de minimaal op te heffen parkeervakken op afgestemd. De 50 parkeerplaatsen op prioriteit nr. 2 sluiten goed aan in de omgeving van de andere parkeerplaatsen en de wensen van de bewoners. Verder zijn er nog 87 parkeerplaatsen op prioriteit nr. 3 weergegeven, waarbij ook een “grote” impact in de omgeving kan worden gecreëerd. Om deze locaties door te kunnen voeren dient de gemeente Amsterdam nader onderzoek uit te voeren en draagvlak te creëren bij de bewoners.
Invloed gebieden In bijlage E is de huidige verkeerscirculatie in De Pijp weergegeven. Om de invloed van de nieuwe situatie te kunnen meten en te visualiseren, is in bijlage F een invloedkaart toegevoegd. Hierin zijn de kansrijke opties voor het opheffen van de parkeervakken en nieuwe inrichtingen van de andere projectgroep in Amsterdam samengevoegd. Door middel van kleuren wordt aangegeven wat voor invloed de nieuwe inrichting, na het opheffen van de parkeervakken en inrichtingen, teweeg brengt in de buurt. De effecten die op de invloedkaart zijn weergeven, zijn gemaakt op basis van inschattingen van de studenten en overleggen met de gemeente Amsterdam. De invloeden die met kleur op de kaart zijn weergegeven, zijn gericht op de verkeerintensiteit in de buurt. Daarnaast is met tekst aangegeven wat de aandachtspunten worden in de nieuwe situatie bij de knelpunten. Geadviseerd wordt om de effecten eerst in de praktijk te gaan meten, voordat complete straten worden heringericht. Verder is in het gehele ontwerp rekening gehouden met bredere trottoirs, fiets opstelplaatsen en ruimte creatie. Over de opties en mogelijkheden voor het meten van deze effecten verwijzen wij u door naar het hoofdstuk valorisatie.
Valorisatie Om een positief effect in de buurt te genereren, is het belangrijk het implementatieproces goed te laten verlopen. Om een goed beeld te krijgen van het eindresultaat, is het belangrijk om de opgehaalde informatie vanuit de buurt in een aantal pilots uit te voeren. Hiermee kunnen bedachte uitvoeringsplannen worden geanalyseerd en mogelijk worden uitgevoerd. Het grote voordeel hiervan is dat met kleine budgetten grote impact kan worden gemeten. Een voorbeeld hiervan kan zijn; het afzetten van straten d.m.v. betonblokken/bloembakken, bestaande parkeerplaatsen opheffen en hier door de buurt invulling aan laten geven. Voorstel is om eerst een bepaalde straat of een deel hier van af te sluiten (bijvoorbeeld de Hermonystraat). Wanneer de effecten na het monitoring bekend zijn, kan waar nodig bijgeschaafd worden om het ontwerp te fine tunen. Als zo’n pilot positief heeft bijgedragen, kan dit door de gemeente Amsterdam verder uitgedragen worden over de rest van de wijk/beoogde knelpunten. Bovengenoemd experiment wordt reeds uitgevoerd door een aantal buurtbewoners, die het initiatief namen alvast wat parkeerplaatsen op te heffen: https://www.facebook.com/telegraaf/videos/2021379887917629/?comment_id=2021478684574416&comment_tracking=%7B%22tn%22%3A%22R%22%7D Ook is het belangrijk om tijdens de uitvoering van de pilots te kijken of er interpretatieverschillen tussen de beide partijen plaatsen vinden. Het is noodzakelijk dat de scope gedurende het traject helder blijft. Tevens moet door de gemeente Amsterdam gekeken worden naar de nieuwe innovatie op het gebied van carsharing (een systeem waarbij personen gezamenlijk van een auto of wagenpark gebruik maken). In Amsterdam is het algemeen bekend dat de verkeersdruk aan de hoge kant ligt. Om het autogebruik te laten afnemen moet de gemeente de inwoners stimuleren om gebruik te maken van carsharing.
Implementatie mogelijkheden verkeerscirculatie Om inzichtelijk te krijgen wat voor gevolgen de impactkaart mee brengt in de omgeving, hebben de studenten van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen per locatie een ‘Doel door Doen’’ opgesteld (Zie bijlage G) Aan de hand van de impactkaart is er ingezoomd op de knelpunten. Deze knelpunten hebben we onderverdeeld in de onderstaande punten;
- Context - Kwalitatieve waarde - Kwantitatieve Waarde - Risico’s & Bedreigingen - Prioriteit - Conclusie
Een extra aandachtspunt voor de gemeente Amsterdam is de Kruising Hermonystraat en Stadshouderkade. De stakeholder Lidl heeft een laad- en los locatie naast het gebouw. Wij zien een mogelijkheid om een andere locatie naast de ingang van de te realiseren. Dit zou zorgen voor een aanzienlijke verbetering op de volgende punten:
- Veiligere oversteekplaats Hermonystraat – Stadshouderkade. - Korte loopafstand voor het afleveren van de diverse producten. - Minder verkeersdruk in de Hermonystraat. - Geen ontstopping van vrachtverkeer i.v.m. omkeren.
Aanbevelingen en conclusie Het belangrijkste in de afgelopen periode, is dat de bewoners betrokken zijn in het proces. Deze samenwerking is tot stand gekomen door de design cafés. Tijdens deze design cafés hebben we de wensen van de buurtbewoners opgehaald en aangescherpt, om uiteindelijk tot een duidelijke buurtvisie te komen. Wij kunnen hieruit concluderen dat er meer draagvlak gecreëerd is in de buurt. Een voorbeeld hiervan is dat de buurt zich volledig heeft ingezet tijdens de designcafés. Zo hebben we met elkaar bepaald waar parkeerplekken moeten verdwijnen en zijn we samen tot werkbare ideeën gekomen. Enkele bewoner(s) hebben zelfs een eigen plan met tekening aangedragen! Met de komst van de Willibrordusgarage, zullen de Willibrordusstraat en de van Ostadestraat in verkeersintensiteit toenemen. De kruisingen bij de Amsteldijk zijn in de huidige situatie druk. Deze verkeersintensiteit zal in de toekomstige situatie toenemen. Daarom adviseren wij de gemeente Amsterdam dit nader te onderzoeken. Een andere interessante optie is om het fietspad dat nu parallel loopt aan de Amsteldijk, te verplaatsen naar de andere kant. Dit zorgt ervoor dat het kruisend fiets- en autoverkeer van de dwarsstraten nabij de Amsteldijk geen knelpunt meer zijn. De Hermonystraat wordt veranderd in de fietsroute van de wijk. Dit zorgt ervoor dat de dwarsstraten A, B en C enkel gebruikt worden door bestemmingsverkeer. Het afslaan door autoverkeer van noord naar zuid is niet meer mogelijk. Wij verwachten dat automobilisten hierdoor kiezen om direct naar de garage te rijden. Dit zal voor een afname van zoekverkeer zorgen in de wijk rondom de Hermonystraat. Wij concluderen uit onze onderzoeken dat er meerdere kansrijke plaatsen in de buurt zijn. Zoals in dit rapport te lezen is, zijn wij hier verder op in gegaan in de toegevoegde bijlagen. Het aantal op te heffen parkeerplaatsen in het straatbeeld is afhankelijk van het volume wat in de parkeergarage wordt gerealiseerd en de realiseerbaarheid van nieuwe invullingen. Door gebruik te maken van de output, welke vergaard is in de design cafés, concluderen wij dat er een bepaalde prioritering zichtbaar werd. Deze prioriteiten hebben wij in de bijlage door middel van een prioriteitenkaart uitgewerkt. Deze kansrijke locaties dienen in samenwerking met de buurtbewoners, middels een draagvlakonderzoek nader te worden onderzocht. Wel geeft dit de gemeente Amsterdam de mogelijkheid vanuit deze ideeën verder te bouwen. We raden aan het opgebouwde vertrouwen met de buurt te behouden, door de informatie en de voortgang tijdens het proces te blijven delen. Voor de implementatie raden wij aan pilots/simulaties uit te voeren. Door de huidige verkeersstromen tijdelijk af te sluiten of anders te laten verlopen, is aan de hand van metingen goed te zien wat de gevolgen zullen zijn wanneer dit in de toekomst definitief doorgevoerd wordt.
