Adi adi euskarari5-1eta2_ander_plaza

Adi-Adi euskarari 5

1 – 2 Gaiak

Ander Plaza Vázquez

Lauro Ikastola – 5 E

Urria 2012

1

Adi-Adi euskarari 5

Lehenengo Gaia

Galdera



Urria 2012

2

Adi-Adi Euskarari 5- Lehengo Gaia: Galdera

Edukien Mapa

Irakurgaia

Ortografia

Ahozko Komunikazioa

Idatzizko Komunikazioa

Gramatika

Hizkuntzaren Kultura

Literatura

3

IRAKURGAIA: Lexikoa I

• HiztegiaUgaldu ----- Ugaritu Xede -------- HelburuHausnartu– Pentsatu Ihardetsi---- Erantzun

• EsapideakAho batez Aho betean Aho bete hortzekin

• FamiliaAma: emakumezko gurasoaAita: gizonezko gurasoaSemea: gurasoen gizonezko umeaAlaba: gurasoen emakumezko umeaAnaia: guraso bereko gizonezko umea, gizonezkoarekikoNeba: guraso bereko gizonezko umea, emakumezkoarekikoAhizpa: guraso bereko emakumezko umea, emakumezkoarekikoArreba: guraso bereko emakumezko umea, gizonezkoarekikoAmona: aita edo amaren amaAitona: aita edo amaren aitaBirramona: aitonaren edo amonaren amaBirraitona: aitonaren edo amonaren aitaHerenamona: birraitonaren edo birramonaren amaHerenaitona: birraitonaren edo birramonaren aita

Adi-Adi Euskarari 5- Lehengo Gaia : Galdera4

Lexikoa II: Izenondoak-esapideak eta hitz paronimoak

Atzizkiak

- Ki -keria -dun -di -gabe


Bizi

IzenondokoakHandi--- azkar--- alai--- argi---zakar

HiztegiaZangoa --- oina Apatxa ---- hanka Muturra--- aurpegia Ilea---- zurda

KonparazioakTxerria bezain zikina/ apala/ arina/ tematia/ maltsurra

Esapide Esne mamitan bizi: ondo baino hobeto bizi Izatekoa izan: apartekoa izan


AHOZKO KOMUNIKAZIOA: Hizkera Zientifikoa

Non erabil dezakegu??????

- Dokumentaletan

Zelakantoaren deskribapena

- Itsako animaliekin konparazioak egiteko

-Azaldu nolakoak diren

- Azaldu haiei buruz dakizun guztiak

- Esan zein duzun gustukoa eta zergatik


IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA: Animaliak deskribatzea

Deskribapena idaztea: guidoia

Azaldu nolakoak diren

Azaldu nolakoak bizi diren

Zer ahalmen dituen

Nolako harremanak dituen gizakiekin


GRAMATIKA: Perpausaren osagaiak

Perpausa edo esaldia Esanahi osoa duen hizkerako atalik txiena da. Letra larriz hasi eta puntuz amaitzenden atala da. Bi osagai nagusi ditu: izen-sintagma eta aditz-sintagma

Izen-sintagma edo sujetoa Izenaren inguruan, izen-sintagma izenak eta bere osagaek (determinatzaileek eta adjektiboek) osatzen dute. Batzuetan izen-ordainaren ordez izen ordaina agertzen da: Aitor etorri da, Zu etorri zara. Sujetoren lana dauka: NOR edo NORK kasuan egon daiteke.

Aditz-sintagma edo predikatuaAditzaren inguruan dago, perpausaren zatia da: predikatua Aditzak eta bere osagaiak (adberbioak adib.) osatzen dute: korrika etorri zara kaletik NOR kasua osagarri zuzena da, NORI kasuan egonez gero osagaiaren funtsioa betetzen dute. Aitzolek (subj) zure jaka (OZ) irakasleari eman dio

http://www.educaplay.com/es/recursoseducativos/695049/izen_eta_aditz_sintagma.htm


http://www.educaplay.com/es/recursoseducativos/695049/izen_eta_aditz_sintagma.htm

HIZKUNTZAREN KULTURA

Testu tipologia: Deskribapen-testua

Gernikako Batzar- etxea

Ikasten ikasi: Eskema egin

Egin proposmaenak zure herriaren turismo kanpaina abian jartzeko


LITERATURA: Testu literarioak

Testu mota:

Hitz-jokoak

Iragarkiak

Olerkiak

Natura-zientzietako azalpenak

Ipuinak

Albisteak

Zenbat buru, hainbat aburu


Adi-Adi euskarari 5

Bigarren Gaia

A zer kakao-nahastea!



Urria, 2012

12

Adi-Adi Euskarari 5- Bigarren Gaia: A zer kakao nahastea!

Edukien Mapa

Irakurgaia

Ortografia

Ahozko Komunikazioa

Idatzizko Komunikazioa

Gramatika

Hizkuntzaren Kultura

Literatura

13

IRAKURGAIA: Lexikoa

HiztegiaElezahar --- kondaira Ale --------- kutsuApain------- dotore Aire -------- bihi

ZaporeakGozoak Garratzak Gaziak MingotsaNire gustuko jaiak ----------- Gustuko ez ditudanak

Atzizkiak (-ondo, -ti/-di) :Sagarra – Sagarondo – Sagastia

Komparazioak: Haritza zumea baino ederragoa da (sendoagoa, makalagoa, bigunagoa)

Esaera Zaharrak: Haritz eroriari, orok egur.Arbola, bizi deno, baduke itzala

Adjetiboen AntonimoakSotil Indartsu ZatarMardul GogorAhul Lodi

14Adi-Adi Euskarari 5- Bigarren Gaia: A zer kakao nahastea!


- Zenbakiekin idazkera

• 107.634: Ehun eta zazpi mila seiehun eta hogeita hamalau

• 33.333: Hogeita hamairu mila eta hiruehun eta hogeita hamahiru

• 240.874: Berrehun mila eta berrohogei mila zortzirehu eta hirurogei eta hamalau

• 1.322.001: Milioi bat hiruehun eta hogeita bi mila eta bat

• 69.763 : Hirurogeita bederatzi mila zazpirehun eta hirurogeita hiru

• 874.364: Zortzirehun eta hiruhogeita lau mila hiruehun eta hirurogeita hamalau

AHOZKO KOMUNIKAZIOA: Izen zientifikoak lantzea

- Landareen izen zientifikoak Mendafin: Mentha piperita

Kamamila : Chamomilla recutita

Izpiliku: Lavandula officialis

Erromero: Rosmarinus officialis

- Nor bere burua aurkeztea

Zure izena

Non bizi zaren

Nolako ezaugarri orokorrak dituzu


IDATZIZKO KOMUNIKAZIOA: Pertsonak deskribatzea

Deskribapena idaztea: guidoia

Izena

Jaioterria

Lanbidea

Lorpenak


GRAMATIKA: Perpausaren osagaiak

Izena Pertsonak, animaliak, landareak, sentimenduak eta gauzak aipatzeko erabiltzen dira. Izen mota: Bizidunak eta bizigabeak; bereziak eta arrutak; zenbagarria eta zenbakaitza; neurgarriak eta neurgaitzak

Izen motak Izen bizidunak: pertsona eta animalientzako --- deklinabidea--- amarengana Izen bizigabeak: beste guztiak, landareak barne---- deklinabidea--- etxera Izen arruntak: multso bateko pertsona, gauza, animalia edo leku guztiak adierazteko mugatzailea hartu ohi dute eta xehez idazten dira: mahai (a) Izen bereziak: petsona, gauza, animalia eta leku jakinak adierazteko, larriz idazten dute

ez dute mugatzailearik hartzen: Gorka, Bermeo Izen zenbakarriak: zenbatu daitezkeen izenak dira ---- lau lagunIzen zenbakaitzak: ezin dira zenbatu eta ez dute zenbatzailerik: kemena, zaletasuna

Bi multsoetan banatzen dira1. Neurgarriak: litro bat ur2. Neurgaitzak: ugaritasuna edo urritasuna, izen ondondoakoak erabiltzen dira:

handi/txiki --- luze/labur ---- gogor/leun


HIZKUNTZAREN KULTURA

Testu tipologia: Azalpen-testua

Landareak eta euskal usadioak

Ikasten ikasi: Testuaren egituraTestu antolaketa

Sarrera….antolatu informazioa

Bukaera

Landareak: sendabelarrak, haritza, elorri zuria, lizarra, eguzki-lorea, kamamila, malba, ebaki-belarra, belar latza, pagoak, gaztainondoak


LITERATURA: Prosa eta poesia

Idazleak: Bernardo Atxaga: Bi letter jaso nituen oso denbora gutxian,

Behi euskaldun baten memoriak, Suegeak txoriari begiratzen dionean

Joan Mari Irigoien: Barkamena gaztelua, Udazkenak bakoitik,

Metak eta kometak, Apaiz zaharraren gitarra

Pako Aristi: Martinellok ez du kukurik, Zazpi pirata balsa batean, Itsasontzi

baten, Benetako lagunen aterbea, Deborah hondartza bakarti batean

Ez da atzo goizekoak


Documents

Adi adi euskarari5-1eta2_ander_plaza